장음표시 사용
51쪽
satione & doctrina accensi vana huius mundi penitus abiiciebant, dc quicquid habere
poterant, ad eum afferebant, atque ut eius regimini subesse ipsis liceret, humiliter de poscebant. Ille vero libenter annuens deuotioni eorum,tanquam Christi fidelis cec
nomiis,quae ipsi offerebantur,partim in recreationem inopum, partim in captiuorum pici, aa; rςdemptionem,partim in monastolorum constructionem distribuebat. Plura enimmo iteria. praeter primum condcns Coenobia, rebus eorum, qui ad eius confugiebant magiste rium,illa ditabat. Porro etiam venerabilis Christi s,cerdos Rona ardus, curis & nm cijs secularibus prorsus valedicens ad eum se contulit. Cum eo autem vir beatus post non multum temporis spatium, aliquandiu cremiticam vitam agere volens, quantam Britanniae adiacentem inii alam, quae Agnus vocabatur,adij t. In ea vero paucis imi de gebant incolae, & in iis vir religiosissimus Helibertus,qui corpus suum multo abstineri tiae rigore macer abat. In cuius tugurium vir Domini Marculphus cum beato Roma . 3 e do ingrcssus est,& cum eo uterque diu asperam vivendi rationem, siue corporis assiiuctionem sectatus est diuinaeque contemplationi vacatrito Nec est silentio premendum
illustre miraculum, quod in hac insula Christus per sancti Marculphi merita patrauit. Aliquando pira tae ad tria millia ab inexhausia gentis Saxonicae staturiginibus prorumpentes, conscensis nauibus,cursum velocem remis dc velis acceler ut, camipsam
insulam depraedari & prorsus depopulari voletes. Senserunt id procul insulae habitat rcs,qui non amplius triginta filisse scruntur, valdeque consternati animis, quid age rent,quove se reciperent, quippe mari undique vallati, nescierunt. Tandem salubri in consilio, ad beatum Marculphum properant, eius se genibus aduoluunt, orant quo lis vocibus ut ipsis subueniat.Tu ille,Forti inquit, animo estote filii: potest enim Deus Vos ab horum manibus eripere. Qu'dsi meis vultis parere monitis, arma constanter capcisite,& intrepidis animis hostibus obuiam itote. Polliceor ego vobis de illis vos Ixod. t . Victoriam reportaturos. Ille enim pugnabit pro vobis, qui quondam Pharaonem Reius exercitum Ilia virtute contriuit. His illi sermoniblis animati, audacter corripiunt gladios,nec sita sed praepotentis Dei nitentes dextra, virique beati precibus muniti,
cum piratis manus conserturi,sorii cr illis occurrunt. Fit virin e atrox pugna,sed Deis',s li tute, bc .ito 'iroi inpetrante, insulares omnes manent illaesi, barbari pauci quidem aioitaptu. ferro necati,at plurimi marinis abstirpit undis,sic prorsus interiere,ut nullus superesset, ramos repei qui caeterorum casum in patria rcnunciarct. Audiens autem eius insulae dominus tot
iv p hostium millia beati Marculphi precibus tam praeclare superata, immensas Deo gra tias egit,cancti lite viri ditione dimidiam insillam deinceps deuota traditione teneri voluit. Itaque construxit illic sanctissimus sacerdos monasterium, adductis in illud
quibusdam fratribus,qui Domino constanter famularentur. Non multo post cum primum suum monasterium reuiseret, Genasius quidam filium suum rabidi lupi morsibus misere dilaceratum, atque iam morti propinquum ci obtulit,valde obnixe deprecans,siuis ut obtineret precibus, ne puero vita decederet. Tum ille pietatis visceribus totus in Christo affluens,& ad subueniendum proximirum miseriis semper promptis Limus in terram se Dominum oraturus prosterni tanto Sami vir Caelo Viciniosiquanto humo coniunctior. Mox autem ut stirrexit e puluere, puer ab omni sanatus est vulnere. Magna hinc circunstantibus oboritur laetitia, patri pro restnnopinquu. Illio, teris pro miraculo insperato.
Cum autem dissblutionis suae tempus vir beatus Spiritu sancto reuelante non longe abesse praenosceret, regem Childebertum prius quam de hac vita migraret, adiret
decreuit, et praediorum donationes, coenobiis ab ipsb constructis a multis fidelibus xbris pro suarum saluto animarum praestit authoritate regali semper essent ratae, commbiisque saluae & inconuulsae absque ulla posterorum calumnia permanerent. In illo vero itincre quae per eum Dominus miracula feceriti reticere non debemus. Priusquam ad Compendium castrum,ubi tum rex morabatur,pcrueniret, apud fluuium Is ram,ab itineris fatigatione sese paululum recreaturus, ad pratum quoddam diuertit. Ecce autem regii venatores leporem canibus insectantur: at ille per apertam camporum fiigiens planitiem,sinuosis flexibus impendentem disteri mortem. Nulla autem cubdendi relicta opportunitate, ceu iustus diuinitiis, sub hominis Dei sese amictum recipit. Id vcro cernens nus ex ministris regis, mente tumidus & Ore effrenis,ait ad eum,ina temeritat c arisiis es, terice, regis venationem inuadere 3 Nisi quamprimum res, dideris, ego te inco gladio interficiam. Tum cir canctus, non ut periculum declinaret,'inldi. scd xi Dci,qui liomines &iumenta saluat, patesceret magnis centia, bestiolam dimisit. Ea
52쪽
ti fugiente,canes qui ad capiendum parati aderant, ita solo affixi sunt, ut penitus loco Mi xu
mouere se non possent. Is autem, qui sanctum virum irreuerenter & contumeliose appellauerat,ab equo, quem calcaribus urgebat, ut fugientem leporem sequeretur, tanta vi decidit,ut rupto ventre, intestina eius estiuerent. Cernentes id soci j eius, qui
ob illatam viro Dei iniuriamidei accidisse non dubitabant, ad pedes illius se abiiciunt,
qui tamen ad miserenduna paratior,quam ad ulciscendum erat. Mox ille se consert eb, ubi miseriacebat serniuiuus,manibusque proprijs interanea effusa suo loco recondit. Deinde cum diutissimEprecatus esset, de terra surgens, crucis signo hominem consignauitiisque repente ita incolumis etactus est,acsi nihil perpessus est et mali. I ex autem a venatu rediens, 'bi rem gestam audiuit, tum beatissimi Marculphi aduentu, tum miraculo diuinitus per eum perpetrato impense gauisus propere se ad eum contulit: cumque eum procul intueri primum potuit, mox ab equo desiliens, non sine multareuerentia pedes ad eum accellit, orauitque supplex, ut benedictione sua ipsum impcitiretur. Et vir Dei, Benedicat tibi Dominus,inquit ex Sion, & videas bona Hierusalem, i omnibus diebus vitae tuc sintque omnes tui benedicti a Domino qui fecit caelum & terram. Indem mutuos ruunt amplexus&oscula &cum vir sanctus causam itineris fili regi indicasset, pariter in memoratum castrum ingressi sunt. Interea sole ruente, nox venit. Altera luce iussit rex confici literas de praediorum donationibus, quales vir Domini postularat, idque praesente regina Vltrogode cςterisque Optimatibus, annuloque suo cunctis illis attestantibus eas voluit obsignari. Praeterea vero rcx & regina multis eum donantes muneribus,supplices rogarunt, ut Christum pro ipsorum silute deprecaretur. His ita gestis, beatus Marculphus domum reuersus cli. Cum autem iam instaret ille dies,quo Christus eum ab hac corporeae corruptionis
imbecillitate ad sempiternae incorruptionis sanitatem transferre constituerat, modica correptus molestia, gaudens & exultans suae vocationis praestolabatur horam. Invalescente vero languore,fratres undique,multaque ex vicinis locis populorum turba, atque in ijs etiam venerabilis Constantiensis urbis Episcopus Laudo, visitandi studio ad eum accurrerunt. At ille ceu pastor bonus blande gregem suum consolans,& ut Sub monε sancti propositi normam nullo modo desereret admonens & ex hortans, Christum summum pastorem obsecrabat,ut quos sacratissimi sanguinis sui emiliolie redemisset, eos perpetuo suae protectionis munimine vallaret. Tandem oculis & manibus sursumere , Domine,inquit, IES V Christe, patris aeterni fili unigenite, miserere mei senis . iam fatiscentis, dc si iam satis est bonitati tuae, quod hucusque nil litaui in castris tuis, libceat mihi deinceps diu optata liberate donato, ad ciuium supernorum transire consertium. His dictis, animam efflauit. Tum vero dolent omnes, turbantur uniuersit Abit ineae. sistit omnium, qui aderant luctus intolerabilis pro tanti viri absentia. Calendis Maii abiit c vita, & sepultus est in monaste io, quod primum ipse construxit eo loco, qui Nantus appellatur. Humati sunt cum eo etiam alij duo fratres, qui eodem tempore obierunt, Cari ulphus & Domardus. Iam multum intercesserat temporis,& venerandus Rhotomagensis ecclesiae ponti sex Audoenus, dioecessim suam visitans, Constantiam peruenit. Rogatus autem ab - Vernuino, loci saepe dicti Abbate, ut eum locum viseret,& corpus beati viri ad locum, quem ipse parauerat,transserint, libens assensit. Subleuato autem dc tumulo sancti riri corpore, confiimptis carnibus,risa est sola cutis virtute praepotentis Dei ossibus haerere pikel, , . incorrupta: porro vultus cius adeo vividus apparuit,acii vitali spiritu Querctur. Q d eius eranumiraculum ut multis innotesceret tridub detectus permansit. Rogauit autem Abba- 'tem beatissimus Audoenus, ut de sancti viri corpore aliquam ipsit partem attribueret. Illo libentissime annuente, cum Episcopus Audoenus capus auferre deliberaret, cha tuta caelitus in eius manus incidit, qua haec continebantur: Caeterorum membrorum beatissimi Marculphi quod voles sumito: caput autem eius ninuaqu1m tangere praesumas. res scriptis sanius limus praesula proposito reuocatus, in loco praeparato summa veneratione beatissimi Marculphi consessoris reliquias condidit. Ibi verb crebro patrata miracula, virum sanctum non mortuum, sed vere vivere testantur. Per eius merita recipiunt caeci visum,surdi auditum claudi ingrediendi f, Miraculi
cultatem,& quouis afflicti morbo corporis sanitatem: Praestante taEu es iti, Domino nostro IESU Christo,cui est honor dces ita cum Patre & Spiritu sancto in secula seculorum, Amen.
53쪽
VITA S. AMATORIS EPISCOPI ANTISIO
DORE N. EX QUODAM M s. CODICE MUTATO si si per F. Laur. Surium desicripta. Est side dilata.
ANC Tvs Amator literis non mediocriter institutus ri
. iuuentute coactus est a parentibi is quandam virgine duc re in matrimonium. Cium autem iam tempus adesset, quo' inter se coniungi dcberent, mutuis exhortationibus ad nuncupandum virginitatis votum se permoverunt. Adiuiti autem angelus Domini, & binas illis coronas asserens, lai dauit propositum,&ad perseuerandum eos incitauit. It que puella virginum sodalitati se adiunxit, Amator autem Tin clerum allectus,tot fuit virtutum ornamentis illustris, ut post decessiim sancti Eladi j ei in Antisiodorensii Episcopatu 3 substitutus sit. Porro iam factus pontifex multis claruit miraculis: cecis restituit visum,curauit paralyticos, mortuos ad vitam reuocauit. Citia que multos ab ethnicismo conuertisset ad Dominum, tum perpctrandis miraculis, tum instant cr concionando,cerneretque paruam ecclesiam suam capere non posse tam ingentem Christianorum multitudinem, a Ruptilio ciue Antisti odorensii petulsibi dari domum quandam,quam is intra urbis septa habebat amplam & excelsam me vero primo quidcm assentiri petenti noluit: at non disi pbst grauissimo correptus ino bo, cessit precibus eius. Tum vir Dei condidit illic basilicam,& consecrauit, qRarus ite in privsens in honorem S. Stephani protoluarta iis dedicata, a fidelibus frequo
Reliquam huius historiae partem reperiet Lector Tomo 4. in Vita S. Ge mani Episcopi Antiliodoreia. lib. I. cap. 2.3. . .&6.
DE S. SIGIS MUNDO REGE BURGUNDIONUM,
EX HISTORIA FRANCORVM S. GREGORII TVRO-nnisi Episcopi, lib. s. cap. I. . 6.
ORTU O . Gunebando, regnum eius Sigisnundus filius eius obtinuit, monasteriumque Agaunense silerti cura cum domibus basilicisque aedificauit. Qili perdita priori coniuge,filia Theodorici regis Italici, de qua filium habebat nomine Sigeri cum , aliam duxit uxorem, quae valdὰ contra filium eius, sicut nouercarum mos est, malignari ac scandalietare coepit. Vnde factum est, ut una ite itatum die, cum puer si aper cam vestimenta matris agnosceret, commotus selle diccret ad eam: Non enim eras digna, ut haec indumenta tua terga contingerent, quae dominae tuae, id est matris meae misse noscuntur. At illa furore succeimsa, instigat verbis dolosis virum suum,dicens: Hic iniquus regnum tuum postidere disiderat,teque interfecto id usque in Italiam dilatare disponit: scilicet ut regnum quod auus eius Theodoricus Italiae tenuit,& iste possideat. Scit enim, qubd te vivente non potest adimplere, & nisi. tu cadas, ille non surgat. His & huiuscemodi ille incit tus verbis, uxoris iniquae consilio utens,iniquus extitit paricida. Nam sopitum vino dormire post meridiem filium iubet: cui dormienti lorum sub collo eius positum,ae sub mento ligatum realientibus ad se inuicem duobus pueris, sust catus Q. Quo facto, pater sero iam poenitens, super cadauer exanime mens, sere coepit amariti, me. ad quem senex quidam sic dixit se sertur: Te, inauit, plange amodb, qui per consilium nequam facti is es paricida saeuissimus. Nam hunc, qui innoceim iugulatus est. necessarium non est plangi. Nihilominus ille ad stactos Agaunenses abicias, per mutitos dies in fletu & ieiuniis durans, veniam precabatur: psallentium ibi assiduum iubstituens, Lugduno rcgressus est, vitione diuina cvestigio cum prosequente. Huius filiam rex Theodoricus accepit: Croti lcus verbregina Clodomerem alii Clodomuum
54쪽
Clodomi r vidi reliquos filios sitos alloquitur, dicens: Non me poeniteat,esiarissimi, vos dulcster emitrisse. Indignamini quaesb iniuriam meam, & patris matrisque meae. mortem sagaci studio vindicate. Haec illi audientes,Burgundias petunt, & contra Sibramundum dc fratrem eius Godomatum dirigunt: deuictoque exercitu eorum, G domarus terga vertit: Sigismundus vero dum ad saltus Agaunos fugere nititur,a Cim mere captus, cum uxore & iiiijs captiuus abducitur, atque intra termitium Atm. relianensiis urbis in custodia positus detinetur. Discedentibus his regibus, God auditiis. marus resumptis viribus Burgundiones collegit, regniimque recepit. Contra quem Godonaei iterum disponens, Sigi sinundum interficere destinat: cui a beato Auito Abbate decimo Nutiacensi, magno tunc temporis sacerdote, dictum est: Si, inquit, respiciens Deum emendaueris consilium tuum, ut hos homines interfici non putiaris,erit Deus tecum, dc proficiscens victoriam obtinebis. Si vero eos occideris, tu- Use in manu inimicorum traditus, similisbrte peribis: setque tibi & uxori & filiis tuis, quod seceris Sigis inundo & coniugi ae liberis eius. Sed ille auscultare despiciens consilium eius, ait: Stultum enim consilium esse puto, ut inimicis domi relictis, contra reliquos eam, eisque a tergo, hoc a fionte surgente, inter duos hostium cuneos in . satilis enim &facilius victoria patrabitur, sit unus ab alio separetur: quo inte secto, facit Edc alius morti poterit destinari. Statimque interfecto Sigismundo cum ore & filiis, apud Calonniam Aurelianensis urbis vicum in puteum iactari praeclupiens, Burgundias peti j livocans in suppetias Theodoricum regem. Ille autem iniim libera. iam soceri sui vindicare volens, ire promisit. Cumque pariter apud Virosontiam, locum urbis Viennensis coniuncti fuissent, cum Godomaro confligunt. Cumque Go-
domarus cum exercitu terga vertisset,& Clodomeris insequeretur,ac de suis non m dico spatio elongatus esset,assimulantes illi signum eius,dant ad eum voces,dicentes: Huc huc conuertere: tui enim stimus. At ille credens abi jt,irruitqiue in medium ini- Ci d mumi rum. Cuius amputatum caput dc conto aflixum eleuant in sublime .Qu'd Franci cernentes, atque cognoscentes Clodomerem interfectum, reparatis viribus God marum fugant, Burgundiones opprimunt, patriamque in suam redigunt potestatem. Codamarus iterum regnum rccepit,
Omnicis Siteberti G blacensis monachi, no Domini eodem S. Si ilinundo.
REX Burgundiae Sigismundus, qui monasterium Agaunensium construxerat, Glium siuum Sigericum perimit, malo nouercae illius usus consilio. Qui competenti poenitentiae se . adij ciens, & martyribus Agaunensibus se totum deuouens, quod dignus fuerit venia,testatur crebra post mortem eius per eum multis concessa sanitatum gratia,& per eum febricitantibus indulta curatio.
DAM CODICE M S. STYLUM MUTAVIT
F. Laurentius Surius. EMPORIBVS Pipini principis , quem ex Bema Ansi-
gilius Dux suscepit, beatus Euermarus cumprimis nobilii stirpe in Frisia ortus est. Quem a prima aetate sibi consecra, tum, omnipotens Deus Lancti spiritus gratia totum petim dit. Crescentibus autem una cum aetate virtutum meritis, 'totius sanctitatis speculum effectus est.. Eius vero profectui inuidens hostis antiquus, multis tentationibus sancta in- tentione eum rc rahere dc depellere conariis est: sed sortisi Christi miles obturabat aures suas,& prorsus ad nihilum reddegit omnes eius machinas. Itaque cum Deo bene fauente tentationes omnes superatae essent, de ille vitam duceret sanctissimam, ad martyrium iam aspirabat,sine quo metuebat apud Deum se pro imperfecto haberi. Suscepit igitur causa Dei peregrinationem, v posset ali 'ibi ceu ignotus obire martyrium. Venit autem in Gallaeciam ad S. Iacobum, ubi cum eius aedem ingressus fuisset, eiusque suifragia expetijsset, rediit in partes inseriores Galliae, ubi sancti quidem recens de hoc mundo subtracti cluebant miraculis, putri Millianus
55쪽
dc virgo Dei Gererudis. Eorum ille suffragia, singulorum Ioca visens , pie ac deuo ambietas, cum Traiecti etiam S. Seruatium adire vellet, cum septem comitibus veniead primos aditus sylvae, quae Ruttis nominatur : sed ne impendente iam nocte iatenebris per ignoti loci anfractus erraret ad proximam 14llam,quae Herstaplia dicem tur,diuertit. Eam villam homo crudelis Hacco nomine sibi vendicabat, adiuncti que sibi sinciis,hostis publicus barbara feritate per sylvam illam & vias publieas ito agentes aut interficiebat, aut despoliabat. Idemipse aliud apud Mosam sibi aedili cium condiderat, quod a suo nomine Haccoletum voluit appellari, unde contem a batur transcunt ,&nauigantium res diripiebat. QAd eius aedes beatus Euermari se contulit, nesciens cuius essent. Ille verbiunt aberat: sed eius uxor, mulier religiosa, & peregrinorum sollicit E curam gerens, sat chim virum Sc comites eius humaniter excepit monuitque cos, ut ante ibiis ortum se darent itineri, ne superueniens maritus ipsbs trucidaret. At illi cum henE pre cati essent fideli mulieri illi, mane ab cius domo egresssi sunt, dc reuersi in sylvanuquam reliquerant. Interea Hacco domum redit, discit ex suis de hospitibus, qui illic pernoctauerant. Ijs auditis, homo laeuus pem: si exanimis, aitque : Quonam aufugerunt illi O iis insequamur eos, ne si manus estugiant meas, dicant Oc ir rentibus, se Hacconis ceu desidis oc stetientis ritia impune praeterijsse. Mox cu suis ingreditur sylvam, per abrupta & invia persequitur Eucrinarum dc socios eius: atque ecce abim prouiso incidit in locum, in quo illi quiescebant, compensaturi damna somni noctis ita perioris. Visbs illos Hacco duriter obiurgat,qubd ausi su rint in iliae ditionis terram ingredi, quod non pependerint vectigal impositum illac transeuntibus,sed tanquam iures,clam se subduxerint. Ea re tantum aiebat illos in in admisisse facinus quod nisi eorum iusto sanguine expiari haudquaquam possit. et His dictis , beatum Euermarum , qui caeteris honestiori habitu praestare videbatur; crudelis homo serro necat: caeduntur etiam comites eius. Mox detrahuntur caesis vestimenta, corpora manent insepulta, sed angelicis seruantur excubijs, d nec Pipinus princeps, quem sit pra nominauimus, in cum locum peruenit. Rutturi enim sylvani venandi causa ingresso illo , comites eius partim, dum sylvae lustrant inula,cb perdum sunt, x br corpora caesorum iacebant. Misericordia autem perna ri ex vulneribus de sanguine, quo asperIa erant, sepulturae ea mandarunt: beatum Euermarum ob vultus decorem de corporis formam egregiam, ceu alijs digniorem, post exequias accuratiori sepultura cohonestantes,dimidio clypeo corpori eius si, posito, dc altera clypei parte, ei imposita. Postea vero quando Leodiensi Eccle .siae praesedit . Eraclius Episcopus, in villa seu pago, qui iam de extirpata stiua Ruttis nomen retinuerat, sancti Martini ecclesia fuit, cui vir magnae sanctitatis Tuscitanus inseruiebat. Ei vero Dominus per angelum suum ritam & nomen beati rue mari indicauit, simul etiam de martyrio dc loco, ubi humatus erat, certiorem cumessiciens,iubensque ut Episcopum Daclium suo, id est, Dei nomine ob adduceret, ut sanctum Eucrinarum martyrem e sinu terrae eleuaret, quippe cuius spiritus ab ipsa caedis hora in caelis versaretur. At tamen sacerdos de hac visione haesitans, illo anno nihil Episcopo renunciauit. Altero anno eadem nocte culpatus ab angelo, qub liustis ipsius non paruis let, nihilo minus rem apud se tacitam habuit. Inde tertio anno cadem nocte non istum reprehensus, sed etiam flagellis caesias ab angelo, tandem credidit vilioni: bbij tque ad Episcopum,& ei omnia ordine exposuit in veritatis argumentum ostendens ei corporis plagas & liuores. Praecepit autem ei Episcopus, uti crum corpus est oderet. Quod cum factum esset, Episcopus illud ex humo eleu, uit. Tanta vob inde prodi jt odoris suauitas,ut qui aderant, in paradiso sita vers ri viderentur. Porro Episcopus collecto populo transtulit illud in . 'beati Martini aedem sane quam honorifice, plebi & regioni illip
tronum comparans. Ab eo autem tempore tanta illic diuinitus sunt miracula declarata,ut si omnia per- '.
scribantur,ingens volumen com-
56쪽
DEX EGREGIVS M S. AUT HORIS NOMEN NON HABET: si si nostro historiam iude transcripsimus, sed aliquanto contractius. Vitam S. Virginis scripsit 'Olybardus monachus Hasserenses ante multa secula sed an haec ea sit, aerom.
o S T O V A M Anglorum Deo chara gens beatissimi Maii LGregorij Pontificis maximi madio & opera ad Christianam religionem traducta suit, multi eorum ob Celestis spei remunerationem in Franciae regnum peruenerunt. In quibus S. Bonifacius Moguntinae sedis ob sua merita praesul tum adeptus est. Porro duo fratres germani, Vitillibol-dus & Vinniboldus cum sorore sua Deo & hominibus , chartisma Vualburga cium in has regiones venissent, Vial-d usi .E1ste liboldus a S. Bonifacio ordinatus est Essetensis Episcopus, 'ερο- atque angelicam in ea functione ducens vitam, tandem --beatissime abi jt, non obi jt: Uuinni boldus autem totum se Christi seruitio mancipans, mundanaque omnia prorsus respucns, locum, quem vocant Heydenhelm, sibi incolendum sumpsit: ibique precibus vacans continuis, sperobustus, fide firmus, monasticae vitae proseissionem usque ad supremum vitae diem admodum strenue prosecutus est,multosque suis exemplis ad bene vivendi studium perduxit. Vbi vero Uui nimboldus excessit e vitiis , foeminei sexus decus & ornamentum Vualburga, omnibus se virtutis praebuit exemplum. Erat enim praesecta virginum monasterii Heydentici mensis, di materfamilias egregia , quae posci a Deo impe- S. Uualbum trare quicquid pet ijsset. Accidit aliquando, ut reuertenti illi hora vespertina ab ec- x Abbaticclesia ad cubiculum suum, Gonmeradus custos ecclesiae, iam noctis sese intenden-:
tibus tenebris,lumen praebere nollet. Ea Vero nihil mota hac iniuria, cum iam coe- monasterii. na Deo sacratarum virginum abibluta, & diuinae laudes persolutae essent, ad do mitorium se recepit: & ecce repente tanta illic luminis existit claritas,ut pauimen- Mi ἰλtum ipsum penetrare rideretur, permausitque usque ad nocturnas preces. Stupent sacrae virgines & exultant, accurrunt ad Uualburgam, indicant immensum lumen.
Illa subortis lachrymis, oculos & manus tollit ad caelum,&,Tibi, inquit, Domine IE S V Christe, cui humilis ancilla tua ab ipsis incunabulis seruire constitui, pro
hoc beneficio gratias ago: ut qui ad excitandas ancillarum tuarum mihi adhaerentium mentes, me indignam hac luce consistari volueris: quod tamen ego non me
ritis adscribo meis,sed fiatrum meorum, famulorum tuorum . . .
Cum ab hac vita migrasset beatisssimus Vuliani boldus, Vualburgae virginis frater, illa immodico dolore correpta, die quodam vesperi exiuit e monasterio, nullo penitus de familia monasterii id cognoscente. Venit autem ad aedes cuiusdam hominis opulenti, & ante fores ceu quaedam peregrina & ignota sola stubstitit. Videns autem illam dominus domus, & nesciens, quaenam esset, valde metuebat cum tota familia sitia, ne a canibus suis discerperetur. Iussit igitur,ut quamprimum sese indicaret. Tum illa, Canes tuos, inquit, ego nihil reformido. Non enim poterunt morde- Magno inire Vualburgam. Ille enim,qui me huc adduxit incolumem, etiam illaesam potest reducere eo, unde huc adueni: porro etiam magnum tibi s blatium adseret, sit toto p ctore credas illum esse summum medicum. Haec ut audiuit illustris vitie sede sua prosliens,animo consternatus sciscitabatur cur virgo nobilis oc omnipotentis Dei ancilla prae foribus stare voluerit: admodumque reuerenter illam excipiens, officiosisIimi & humanis limE tractauit. Cumque incumbendum esset,rogata virgo ubi nocte dormire vellet, respondit se non nisi in illo velle cubare cubiculo, ubi filia eius grauissim E decumbebat, ita ut iam itineri eius necessaria a parentibus praepararentur. Tum illis prae nimio dolore eiulantibus,in cubiculum virgo Uualburga ingrcssa est, nocteque illa Dominum pro puella deprecans, altera luce eam parentibus sanissi- . ' main exhibuit: qui sane pro tanto miraculo Deo immensas egere gratias, Vualbur- suis prees gae autem multa obtulere dona, eius precibus obnixe se commendantes. At virgo busianae.
57쪽
Christi dona accipere noluit, soli Christo placere desiderans, eumque super omnia
diligens. Inde ad suum regressa monasterium, quanto cumulatiorem in se sensit Dei gratiam,tanto arctiori sese in dies vitae tradidit. Tandem cium iam munduna dc omnes Abit E Vita, eius cupiditates planEprotrivisset, ex hac vita victrix decessit,sepulta honorificentuli me in monasterio sito. 'odgero Episcopatum aute sestet ensem obtinente . Oigario venerabili viro, cina is montisterium,in quo sacrae virginis corpusculum conditum erat, minori quam par esset studio coleret,quadam nocte per visionem sic cum sertur sacra virgo compellasse: Curi Thi ' Olgari Deo digne praesiui monasterium, ubi humata sum, tam negligenter hactenus
1 opo. habuisti otidie conculcor pedibus vulgi & seruorum eo aduentantium. Equi dem tale tibi praebebo indicium,unde possis in telligere non recte te gessisse erga me &domum Dei: &si quidem reum te agnoscas, veniam mereberis. Eam visionem non Α - ia: fuisse Vanam,euentus docuit. Nam paulo pbst cum primum erecti essent parietes eius .c ' fabricae,&iam imponendae essent trabes, noctuis paries, qui spectabat Aquilonem repente ad icrram usque collapsus est, magno terrore illato tam domesticis,quam vici- . nis. Mane cunctis ad id spectaculum non absque pavore accurrentibus,custos templi, Reginstidiis id celerrimό curauit Oigario episcopo nunciandum. Is vero sentiens visionςim completam, eb propcrd venit,&ecclesiam cum multa festinatione instaurauit' atque dedicauit. Deinde exacto anno,archipresbyteros suos Ualtonem dc Alungum cum Hubila sanctimoniali eb misit, ut corpusculum sanctae virginis summo studio eterra tollerent, atque cum hymnis, campanarumque pulsationibus multaque reum
Tra sertur rentia ad hilatense monasterium apportarent. Factum id est mira topuli exultati ne undecimo Calendas Octobris: atque eiusdem antistitis iussu triduo pbst,id est, octati, s. v. h. uo calendas Octobris etiam beati Vulnniboldi reliquiae inde ad Lystalentie coeno..iboldi. bium translatae sunt.
Accidit autem post hanc S. Vualburgae transsationem, et propinqui eius, quam diximus, Hubilae liuore stimulati, tum callidis quibusdam machinationibuS, tam etiam Vi ab haereditate materna propemodii in eam excluderent. Illa igitur anxia ab H - .is. i. g statensi Episcopo Erchenrado peti jt sibi copiam fieri reliquiarum S. Vualla urgae, ut heuutat dii. si illa maternam suam haereditatem pollet obtinere eam Christo &ipsi Vualburgaed naret perpetubpossidendam. Ea res sicut Deo authore coepta fuit, ita ctiam feliciu
Anno salutis octingentesimo nonagesimo tertio, regnante Arnulpho rege, aper tum est sepulctuum beatissimae Vualburgae in basilica,in qua reposita fuerat sub OtDrio Episcopo. Contigit vero miraculum admiratione dignum, euidentissimis probatum testimonisis. Fuit ancilla quaedam Friderada nomine, sedulo inseruiens herosuo Ederano & coniugi illius. Correpta autem subit b morbo quodam, biduo mi serandum in modum vexabatur. Cumque meliuscule coepisset habere, tanta camin-M xε si gluvies inuasit, ut nulla posset ciborum copia fames eius expleri. Initio quidem multa ei alimonia suppeditabatur a propinquis, sed clim illa in dies maiori famis rabie imfestaretur, non videbant qua ratione mederi ei possent. Nec ea iis potuit ingredi pedibus, sed humi reptabat. Tandem & ipsi & parentibus eius visum suit, ut ab hera peterent facultatem S. Vualburgae oratorium adeundi. Permissum id illi suit: Venit ad aedem, triduanas illic multa instantia offert preces, pedibus sua restituitur incolumitas. Audiunt id herus & hcra , o us ad eam aduolant, perpetuae cambeatae Vualburgae seruituti addicunt. Abbatissae munere tum illic fungebatur supra memorata Hubila, quae id permittere noluit, sed post dies paucos remisit eam Obserua iana plane sanam dominis suis Mox alitem ut eo redi jt, priori morbo vexata est. Sentiens crgo non bono consilio a monasterio se eductam, ilico reducta cit, perpetuo in monasterio seruitura. Et ecce confestim ordit sanitas, sed inexhausta edendi libido manet. Itaque multo ea causa affecta pudore eius monasterij procuratrici Thieltibda aperuit morbum suum, ut precibus illius liberaretur. At illa dolens viccm cius, sagmen panis benedicti ei obtinuit a venerabili facerdote . qui Mundus dicebatur. Quo gustato, ita sensim miro modo coepit diminui illa ingluuies, ut ante1 augmentabatur: Inctesibi. & dimidio sere anno non nisi parum admodum casei edere, & lactis bibere potuit. i ingluviς Deinde vi quea leti omnis cibi appetentia in ea extincta est, ut ii quid alimenti ita me vellet, mox rursus euomeret. Rogauit igitur Dei ancillam Thieltildam, ut nullas sibi abstinentia. escas stuppeditaret. Illa verb re incredibili nimium obstupefacta, cum sciret humanum
58쪽
eorpus sine alimentis durare non posse, angi animo coepit, quid ageret. Tandem ad alteram propinquam eius monasterii ecclesiam eam misit, commendans eam procvratrici illius : quae quidem accurate eam obseruauit, & ad sex fere hebdomadas apud se detinuit quibus illam nihil edissse compertist imum est. Postea venit ad eam inuisemdam Thielitida, didicitii, quid interim actum esset. Coepit igitur tum minis variis, tum blandimentis agere cum illa,ut cibum sumeret: Noli,inquit,c. rissima filia, tam obstunato animo tibi psi imponere: redi ad sanitatem, & cape alimoniam. Q d si aliquo illuderis phantasmate, quaeso ne id celes nos. plane enim mihi persuadeo, si abiecta mala verecundia id feceris, fore ut dominae nostrae precibus adiuueris. Tam acri illa obiurgatione pudefacta, coepit tentare nu quid posset cibi accipere, sed frustra id fuit ne tamen ancillae Dei adhortationes contenere videretur, peti jt aliquid vilioris sicer sibi porrigi. Factum est ita &ipsa licet inuita perparum inde hausit, scd mox per nares Vide rem ci oculos tanta ri reiecit,ut c ca efficeretur.Reducta ergo ad monasterium, breui quidem recuperauit visum, sird de abstinentia prorsus nihil remisit. Abbatissa vero & tota virginum ibdalitas ea re valde obstupescebant, comunicatoque inter se consilio, Epistorum suum adierunt, eique rem totam explicarunt, eius consilium expetentes. Ille vero fidem adhibere noluit, sed suspicabatur versutillimi daemonis fraude delusam, oculos hominum sallere porrb clam aliquid ei soli manenti qualicunque arte alimem risibministrari. Suis igitur in consilium adhibitis, e monasterio S. Vualburgae valder ligiosum presbyterum accivit, eique grauisti me non semel praecepit, ut illam custodiendam susciperet diligentissimeque exploraret, num fraude aliqua alijs illuderet. Fecit ille, ut crat iussus, certit sineque comperit rem ita se habere, ut ab illa dicebatur. Tum Episcopus nihil amplius h siitans,certam ei fidem accommodauit.Atque illa deinceps triennio sic permansit,interim nihilo miniis pro modulo suo diligeter exequens, quio quid ei operis demandatum fuisset. Quoties autem sacrosanctam Eucharistiam perci pere conabatur, nisi statimsbmno sedaret,vomitum passura videbatur. Non ergo iam
dubitemus facilinium esse maiestati diuinae, quod humanae imbecillitati impossibi. aesit. Post haec, chenuualdus antistes riste tensis archipresbyteros suos cum quibus prehenidam aliis bonis ritis iust it beatae Vualburgae corpus effodere, inuentumque diligenter contrectare. Illi verb cum multa trepidatione, diuinis adhibitis laudibus, fodientes,
repererunt gratissimas eius reliquias,easque ceu tenui quodam humore madidas: nec Reliriae tamen vel puluisculus ex ijs manibus contrectantiit in potuit adhaerere.Sublata autem
est sacri corpusculi portio quaedam iubente id Episcopo: qua re grauissime consternati & amicti sunt 'statentes: mirifice autem exhilarati, ad quos ea portio deportabatur. Transferebatur enim in monasterium Monheymense sub hoc Episcopo conditii: cumque sacro pignori puer epilepticus venisset obuiam,&sub illo se curuasset, sana. Puer epitus csi: moxque, ut testati sunt qui huic rei interita Ere, mira illic odoris fragrantia nares omnium&praeeuntium &subsequentium impleuit, ita ut serre vix possent. Vbi adlocum Ventum est, si aper monasteri j altare sacrae reliquiae depositae sunt. Nocte proxima odivit Hubila Abbatissa, triduoque illic manens, podagra eam dirε cruciante, sopori se dedit. Astitit autem dormienti quidam venerandus senex, Vicilli baldus, Ut putatur, Visio Hubu Episcopus,aitque ei: Hubila cur dormis 3 Quare non in templum ingrederis i Respon AbbMissis dit illa: Nondum pulsatum est ad nocturnas preces: mihi verb adeo dolent pedes, ut nisi aliorum allata manibus, eo pertingere non possim. Contra ille: Abi, inquit, Ocytis: venit enim in ecclesiam beatus Vulniboldus, multis eum comitantibus, vultque ex te cognoscere, quo pacto conditam habeas sanctam Vualburgam λrorem suam. Confestim siurrexit illa,& in basilicam sanissima intrauit, gratias ages Deo & sanctae vi gini pro tam insperata salute. . S. iratus cst etiam ad sacrae virginis reliquias quidam puer 1 primo ortu contractus, ' cum ei illa apparuisset dormienti,& templum adire iussisset: ubi memhris omnibus eomblidatus, erexit sele & ambulauit, atque tota reliqua vita sua in eadem ecclesia robustus M incolumis seruiuit. Ibidem curata est Demina Reginsuuinda,membris omni bus adeo debilitata,ut se loco mouere non posset. Festo die dedicationis ecelesiae eius, omnes quotannis in ea regione serias agebant. At mulier quςdam Geila ex pago Stosenheimensi,petulanti animo in opus textrinum in cumbebat: sed non impune. Inhaesit enim manui eius glomus oc totus lacertus int in
59쪽
Accidit sine nuper stupenda res, & prope incredibilis, nisi multorum testimoniis
fulciretur. Cum plurimi undique ad S. Vualburgae basilicam conuerent, quidam inter eos adfuit habitu peregrino, prae caeteris attentius&instantius orans. Id ubi animaduertit Hubila Abbatissa, iussit eu ad se adduci, percunctataque est ex eo quisnam esset, aut unde venisset. At ille, Gratias, inquit,ago Deo omnipotenti, qui sancinimae virginis Vital burgae meritisse foedissima ignominiae nota me liberauit: id quod omnes vos. qui hic adestis, ex me potius, quam ab alio discere cupio. Testor autem Deum, quem nihil latet, & sanctam Vital burgam, cuius multa necessitate adactus suffragia expetii, me non nisi vera dictivum. Anno superiori, quo dira fames multos pressit,duo inopesti stolia eius vitandae causa peregrὰ prosecti sunt. Illis aute obiter quidam ex longinqua regi
memorab, nc comite se adiunxit. Interrogatus ab illis, cuias esset,aut quo iter intenderet, respondit ad S. Vualburgam religionis ergo se proficisci. Tum illi: Et nos,inquilint, eo cupiu. mus peruenire, erimusque inter nos non iniucundisocij, &securius itinerum periculaeuitabimus: sed interim nos fame premimur,& prae desectu viri u aegre pedes prona uemus. At ille: Deo,inquit, fratres mei, itineris prolixitate comendanto, quaeramus locum aptum, ubi iam appetente meri clie paulispes quiescamus, & cibo nos refocili mus. Reperto loco, pariter consederunt, & ille de escis suis proserens, obtulit illis. Comederunt igitur, &sti mpto cibo, ait ad illos: Iam etiam somno lassa membrar creemus,sed excubias agat unus ex nobis,ne quid accidat periculi dormientibus. Pr bant illi consilium, sed mente m aligna. Nam altero e duobus his se dormire stimula te, alter vigilabat: tertius, qui se illis adiunxerat, nihil sibi metuens, intrepidus dormi- Immine x ebat.Tum surgentes illi scelesti,hominem innoxium crudelissime iugularunt: sed cum Plane b ' anxios eos haberet, quid facerent de cadauere, tandem alter id in suos fiastulit humo. ' , aliquem locum auium illud proiecturus. Ecce autem dum illud conatur a suis C lestis Viti deponere humeris,lam tenaciter sibi illud sentit in haerere,ut nulla vi id posuit a se aveLlere.Mire igitur & misere discruciatur infelix homicida, videns se suum facinus celare non posse. Interea quidam ei amicus fit obuius,qui conspecto cadauere non sine munta admiratione sciscitabatur, unde id csset. Ille autem tanquam amico sidens, refert quid actum sit, orat ut suae calamitatis velit miscreri. Non cunctatur ille, districtoque ense brachia cadaueris hominem arctius complectentia etiam articulatim nititur dis secare, ut a tanta ignominia amicum liberet. Ibi tum nouum licuit planeque stupem rependum dum videre miraculum. Nam simulatque manu sua cadaueris lacertos attigit, eos prγm x M i cidere volens, etiam ipse tenacissime adiunctus est cadaueri atque homini illud serenti, ita ut se ab illis abstrahere non posset. Mox igitur ductus poenitentia,& lugens ob admissa peccata, toto pectore rogauit Dominum, ut ob beatissimae Vualburgae virguAliud. nis merita sui misereretur. Cumque sic oraret, & multa sanct Vualburgae nuncuparet vota, multasque funderet lachrymas, absolutus est horribili nexu illo, iamque libere ingrediens, Deum & sanctam Vualburgam laudabat: nec tamen deserebat misi
rum illum, sed ad Rheni litus usque eum comitabatur. Quo cum ventum esset,non serens alter tum cadaueris pondus, tum intolerabile dedecus, in Rhenum cum cadau Item aliuὀ. re se praecipitem dedit. At vero tam immanem homicidam Rhenus ferre non sustines, quamprimum hominem scelestum cum cadauere in litus euomuit. Qua re non m chocriter terrefactus alter, de sua quidem ereptione gratulans, ob illius vero calamit tem illachrymans, ab co rccemsi&ad S. Vualburgae monasterium celeri cursu adueniuens,quid gestu esset omnibus enarrauit,paratus etiam sua dicta,si id vellent permittere, iureiurando coiirmare. Porro infelix ille homicida, ut aiunt, saepe quidem voluit beatae Irentaliud. Uualburgae implorare patrocinia, sed nunquam ecclesiae eius potuit fines attingere, ut
vel inde omnes perspicuE possent inteligere, quam immani se scelere obstrinxisset, qui
tam procul a S. Vualburgae ecclesia arceretur. Viderunt hunc multi tali onustum sar cina exanimis corporis, qui tum fuere in Viuis,ut ambigi non possit falsum & commentitium non esse,cuius tam multi extitere testes. Ea,quae hsctenus commemorauimus,miracula,diuinitus perpetrata post eleuati nem corpusculi beatae Vualburgae virginis, multa sane admiratione & praeconio digna sunt: at vero diuersis locis alijs toto Francorum regno, quae eius reliqui js illustrantur, in dies plura celebrioraquc fiunt: praestante Domino
nostro IESU Christo, qui vicit®nat in infinita secula, Amen.
60쪽
DI CONFESSORIS ET BENEDICTI MARTYRIS,
EMPORE illo, quo sub Christianissimi Stephani regis nu-i. Mail.
1 tu, nomen & religio Deitatis inramionia rudis adhuc publulabat, audita fama boni rectoris, multi ex terris alijs ca- nonici & monachi ad ipsium quasi ad patrem confluebati' non qui de alicuius causa neces statis coacti, sed ut noui is an Le coitercationis gaudium ex eorum conuentu adin
pleretur. inter quos quidam sancti spiritus instinctu tactus, ex rui licitate quasi rosa ex spinis ortus,nomine ZOcrardus, hanc in patriam de terra Polonorum aduenit,& a Philippo i Abbate, cuius monasterium, Zobor nominatum, in Nitriensi territorio ad honorem sancti Hippol 1 ti martyris situm
erat habitu accepto, di Andreas nominatus, cremiticam vitam agere statuit . Ibi vcro χοὸ a M., quanta contritione cordis S corporis maceratione amixerit sese ex relatione discipu fit mona
li eius beati Benedicti, cum ipsis conuersan iis, quae audiui, paucis literis mandare decre-r' R ui. Ego quidem Maurus, Deo miserante nunc Episcωpus, tuc autem puer scholasticus, vitiam bonum idi: sed quae esset eius conuersatio non Visu, scd auditu percepi. Adnos in ergo monasterium,in honorem beati pontificis Martimi consecratum, cum iam dictus monachus Benedictiis sype venisset, milii haec, quae sequuntur,de eius Vita venerabili narrauit. mPostqu1m idem venerabilis cir Andreas eremi selitudinem petiit, magna quidem corporis defitigatione, spiritualis aute viis corroboratione ieiunium semper Obserua- rivi Iesistiuit. Tribus dicbus ab omni re,quae mandi potest, abstinuit pro dilectione gratiς ipsius, rui propter homines homo fictus, quadraginta dicbus ieiunavit. Cum aute inadra- Mitui :blimale tempus adueniret,exemplo vitae regularis, si ab qua Zoetimas Abbas degcbat,
quadragintaquinq; dactylis quisque Quadragesima deduxit, ipse a patre Philippo,
a quo habitu religionis perceperat, quadraginta nuces accepit,&co cxistens victu comtentus, diem sanctae resurrectionis cum gaudio cxpectauit. Jj idem vero & alijs diebus,lii Et eius ad corpus refiscillandum non solum non sufficeret, rerumctiam spiritum ipsit in ad desectu perduceret pse tamen, cepto tempore orationis, niiquam a lab re cessauit: sed accepta securi, quendam laboraturus sylvae locum ilitarium intrauit.
Vbi chiri pre nimio labore & iciiiiiij districtione corpore & spiritu deficiente,quadam die praemortuus iacerct, quidam iuuenis pulcherrimus adspectu&visionis angelicae aduenit, ct impositum vehiculo, ad cellam eius adduxit. At cestasii, in qua erat, dccc- dente, postquam ad se reuersus, quid erga ipsum misericordia Dei egisset, agnouit, si pradicto discipulo suo Benedicto, qui mihi haec narrauit, id confestius est, constringens
eum iuranaento, ne ante diem obitus siti notum cuiquam faceret. Post laborem autem diurnum corpori quietem nocturnam talem adhibuit, quae magis tormenti & amictionis, quam requiei nomon mercatur. Planatum cquidem truncum quercinum sepe circundedit, & per ipsam sepem arundines acutas ex omni parte infixit. Ipse vero in trunco sedens, tali sessorio usus est artuum rei teratione, vilestissimirus forte corpus sopore grauatum qualemcunque in partem se flecteret, arundinum acie sauciatum grauiter, euigilaret. Insuper & ex ligno coronam factam capiti suo ei ei ponebat, ad quam in partibus quatuor totidem lapides suspendebat, ut si caput sepitum quocunq; inclinaret,lapide percuteretur. O beati viri Andreae merces,qu1m
beata&aeterna vita, corona centies ornata, quae in caelo recompenset, quod in ter
grauiter emptum fuerat. O inauditum genus consessionis, quod preciosius facit romum promi ionis. Non cibus,non requies auferre potuit dulcedi se vana vitam aeterilitatis,&ncquam spiritus aditum iniicnire nequitiit deceptionis. Haec, quae iam dicta sunt, discipulo eiusBenedicto reserente cognoui qui Ec ipse patre suo destincto, locuni eundeminhabitare decreuit Cum lite per tres annos exemplo magistri districte vita nineret, latrones superuenientes, oc multam apud ipsum pecuniam csse sperantes, dii iustitia ui ctum ad ripam numinis Vuag, iugulauerunt, Sc in ipsam aquam demerserunt. Diu ve- lattonita .rb corpore eius quaesito & non inuento, per integriim annum visa est aquila in ripa suminis Uuan quasi quaedam obseruatura, sedere: per quam de corpore certi eiseis, quendam in aquas immersi secerunt, dc sic integrum, quasi nuper obijsset, inuenerunt. R.