장음표시 사용
61쪽
Conditus est autem Benedictus in Basilica beati Emmeram mi martyris, in eodem sepulcro,in quo asseruabantur ossa beati Andreae, eius sancti patris. Iam quae sequuntur, Philippus Abbas mihi Abbati constituto narrare consueuit. Cum igitur tempus resolutionis sui corporis immineret, indicans eis hoc, qui a
rant, ne ab ullo vestimentorum sitorum exueretur operimento prccepit,donec Abbas Philippus quem miserat accersitum,adueniret. Qui pater adueniens, ubi corpus vela rabile iam mortuum iacebat lauandum, catenam aeream viscera iam attingentem ii Cilesia uenit. O mira res & inaudita. Catena carnes intus putrefaciens cute foris est obducta.
aenea iam Sed nesciri hoc genus martyrij posset, nisi ad umbilicum ligati nodus appareret in ah irili. Soluta verbcatena dum ex corpore trahitur, sonus costarum elisarum grauiterat P ditur. Cuius catenae partem mediam ab eodem patre impetraui, dc nunc usque cust ditani,petitioni Ducis Christianissimi Gei', cum desiderio mihi pro ea instanti negare nequivi. Sepulto quoque beati viri corpore, quae per reuelationem Abbatis Philip
cognoui,& cognitu digna esse videbantur,memoria notaui. Tempore quodam latri ' nes,quorum collegia maxima ex parte sblitudinem inhabitant, in sylva congressi sunt. Quibus confligentibus, unus ex eis multum sauciatus est. Conflictu dirempto,cum huc 1 socii vulneratum nequaquam in sylva dimittere vellent,consilio inito,ad cellam sup rius dicti viri Andreae, cuius fama iam ad omnes circunquaque diffundebatur, cum d serre statuerunt. Sed cum adhuc locus longe abesset,latro in via defunctus est. Corpore vero cius ad cellam deportato, & in eadem posito, media iam nocte cum Oila commendare vellent humo,subit b spiritu reuerib, mortuus resurgere coepit. Illis aute qui aderant,valde perterritis, α prae pavore flagientibus,resuscitatus ille reuocabat eos di cens:Nolite fratres formidare, neq: fugere. sanctus enimZoerardus mea morte suscit
. ita di ad vitam. Illis aute praegalidio plorantibus,& ut discederet cum eis rogantibus, db xit se nunquini ab ea cella discessurum, sed ibi in perpetuum Deo & sancto Zo ardoseruiturum. Fecit itaque,quod promisit,& usque ad obitum suum ibi permansit. Aliud quoque eius miraculum nequaqu1m reticere volui,quod eode Philippo AN bate narrantς cognoui. In ciuitate Nitria quidam reus damnatus,suspesus est. Di pinsblutus Dei misericordi ad Abbate venit Philippum, & qualiter per merita beati viri Andres liberatus esset indicauit. Dixit enim, qubd cum damnatus esset,semper nomen Susemisus a ipsius implorasset:&cum subleuaretur in patibulii, statim manibus suis beatus cir Ai circas eum sustentaverit. At illi, cum eum omnes mortuu putantes, domu reuerterentur, ipse eum manu sita solutu abire permisit. O quanti meriti vir ante Deum, qui visit biblis apparens,homines soluit, cum inuisibilis inter angelorum choros locum possideat.
VITA S. PATRIS NOSTRI ET CONFESSOR Is
ATHANASII EPISCOΡI ALEXANDRINI, AVTHORE
LII quidem alia beatorum virorum monimenta, ad Virtutis exemplar demonstrandum, & ad eius amore incitandum persequantur, piorumque ea tradant auribus. Ex eo enim, quod astidue sat mentio eorum, qui ex virtute ritam instituunt, euenire it et naturaliter, ut & virtutem persequantur,& eius vehementi amore infirmentur. Ego autem omnium Optimam, ac praestantissimam, & quam maxi-a me existimo in Deo esse actam,alioqui aute dissicilem,& quam nubius quidem persecte possit imitatione consequi, si eam autem aliquantisper rectE sequamur,nobis non paruum lucrum afferet: magni, inquam,illius Athanasij ritam perinde ac quandam animatam & immortalem virtutis columna, omnibus inaniscitam ct cognitam conabor eisicere. Talis enim viri vita, & qui tot propter Deum calamitatibus est impetitus, totque tamque crebras ac varias sustinuit mutationes, non ibium
potest, si vel tantumodo audiatur, honesti amantibus animis simul cum voluptate asserre admirationem: sed ad philosophiam quoque cum alia virtute docendam, sipen magni animi irtute & tolerantiam est accomodatissima. Atque omnia quidem, quae ab illo gesta sunt no est facile persequi. Non sbium enim ea dissicile est imitari propter
magnitudinem,sed etiam oratione complecti propter multitudinem Verumcnimu rb quaecun a uesunt ad audiendum utiliora, ea vulgo quoque sunt notiora cum alijs.
62쪽
viris umi arbor,&radix ex germine imagis beata iudicaretur. Cuius generosum dc liberale ingenium,morumque probitas & constantia,ad Deumque propensio,& aae quae sunt spiritalia inclinatio, statim ab ineunte aetate apparuit. Cum ergo iam infantiae superaret aetatem. quae si et natura delectari lusionibus & aequalium congrellionibus, propter teneritudinem, venit hic quoque cum aequalibus ad quoddam litus maris. Ac videbatur quidem in litore ludere cum aequalibus: ludus autem fuit reuerares seria: oc non solum figura suturorum,sed etiam occasio & primitiae Athanasio eius, quae illi filii cum Deo,coniunctionis. Pueri enim per ludum imitantes ea, quae aguntur via. ludi a sacerdotibus,Athanasium quidem manibus impositis ordinant Episcopum: Ipsi autem veluti in Presbyteros & Diaconos allecti, ad eum adducebant alios pucros, qui diuini baptismi signaculo nondum erant obsignati, ut ab ipsis baptizarentur. Ille autem eis de more omnia perages, &aqua marina pueros tingens, visus est velle etia aliquam
Qui itaque tunc Alexandrinae praeerat ecclesiae, diuinus Alexader, cum esset a negociorum tractatione vacuus, &se ad moderatam aliquam dedisset remissionem, & ad macis iucundissima oculos coniecisset spectacula,& tali ludo utentem vidisset Athan sium, &in eo spectando diu esset immoratus, & apud se valde esset admiratus, statim adducit pueros: dc quibuscunque quidem ex ijs purς manus Athanasij,quq diuinorum praeceptorum erant ab infantia administrae, veluti quandam in Christo signaculi figmram impositerant, eos prompta & alacri manu ipse quoque inungit, egregiarum illarum Athanasij manuum impolitionem vel ante aetatem rcueritus,& non irritam censeri oportere arbitratus. Ipsbs ergo inungit, & per . baptisma perficit. eos enim non-'dum fuisse mysteriis initiatos prius diximus. Ipsum autem Athanasium, suavem virtu- atis florem,&iucundam illius planta iam maturis spiritus scatentem ii uctibus vel ante tempus,tradit parentibus, eum interim curent instituendum literis. Cum autem ad ijs iter limatem peruenerit, ad eum rursius filium adducant, vel potius ad ecclesiiam & Deum, sicut etiam Anna duxit Samuelem. Sic ergo Athanasius cum esset in diuinis meditatus qui fiunt ibdisciplinis,& se etiam in aliquibus exercuisset liberalibus, esset autem iam puber aetate, Epistopo. rursus ad Pontificem adducitur 1 parentibus. Ille vero eum libenter acceptum scie Τ RU bat enim, quantum Ecclesiae bonum futurum esset Athanasius in sacerdotali eum veste induit, & in clerum cooptat, in pugna socium ijs, qui decertant, & virum sortem in instructa acie. Atque erant quidem in Athanasio multa & in moribus eximia, in doctrinaque &dicendi facultate multa praeclara: ex quibus nillil hominem reddit aequE iusignem, atque quae pro rectis dogmatibus sit scepit certamina, & quae iuueniliter gessit adu
sus impietatem: quae quidem ordine omnia enumerare, perinde esset, atque aquarii maris metiri acetabulis. Sed nobis fiant omnino pauca cx ijs, quae gessit, assumenda. Qi Iemadmodum enim fieri non potest, ut omnia persequamur: ita rursus omnia praetermittere, suerit plane impium, dc invidorum potius, quam eorum, qui bonis laetam tur, proprium. Itabie quidem agitabatur insanissimus Arrius, & uniuersam labefacta. bat Ecclesiam. Iam autem & ipsum orbem terrarum di omnia peruaserat improbib Elia tautas, eiusque ille nullum nec finem, nec modum statuebat. Quinetiam exilio damna-
entes caudam mouit discipulos. Per eos ergo cum Magni quoque illius Constantini magnos ad se spiritus attraxisset, nihil enim dolum mimis suspicatur, quam animus ingenuus.) Clim ergo Imperatorem iureiurando & literis, quae multum illecebra Aritu nun habebant & probabilitatis, per suos discipulos vel potus impietatis magistros &Iegissatores corrupisset, & suum dogma exposuisset, verbis quidem nudis, & quod ipsa quidem auditione similiter se habebat atque nostrum, re autem ipsa&, quae in profundo latebant, sententi js multum disserens, ea ratione procurat, ut reuocetur ab exilio. Sic autem sceleratum illum, qui ad Alexandrinam ciuitatem ad publicum Ecelesiae redierat exitium, sortis Christi miles, rectorumque dogmatum & pietatis defensor statim magnus inuasit Athanasius. Qui etiam crebrb commouebat Pontificem, dc ad bellum in eum gerendum incitabat, veluti generosissimus quidam Imperator auxiliaris. iam enim Archidiaconatus gradu & ordine dignus erat habitus. Quibus de causis perturbabatur qui de Aegyptus. perturbabatur autem, quicquid erat in religione contentiosum, diuersaeque dc ό vero discrepantis sententiae. Scribebant autena ad Imperatorem,&imponebant eius simplicitati. Ain nasio vero non licebat
63쪽
Eusebiiun Nico ne liciaem dicit '
quiescere, sed & lingua & manu praeclare utebatu r: nec cessabat ipse cum Alexandro scribere ad Imperatorem, & literis acrioribus insectari eius in peruersos facilitatem: quod eum, qui rectam Christianorii fidem infirmarat dc nihili duxerat, & ab ipso Deo& Patribus omnibus fuerat abdicatus, figmentis ruisiui & fabulis deceptus admittat, di
patrum moueat terminos,qui,ut scriptum est, sunt immobiles.
QEo quidem tempore, Imperator non moderate feres se increpari, sed ab Eusebio accentiis, dat acerba dc aspera responsa, minatus se eos esse depossiturum, si non ijs a quiescerent quae fuerant ab illis decreta. Haec autem faciebat, non irae seruiens, neque circa fidem aliquid innovans&lectens Arrianismum: sed Zelo potius utens, etsi non secundum scientiam, & specie procurans, ne diuelleretur & distraheretur Ecclesia. Atque Alexander quidem cum simul cum Athanasio tales ab imperatore literas b, , - accepit et, pauco tempore si a perstes, honesto fine vitam concludit. Athanasius autem aesti hi. statim & morum dc sedis sit successbr,totiusque populi sit Tragio ei mandatur sacerdo.
xaudii in tium, declaratus dignum talis unguenti receptaculu, hoc non humanae gratiae munus, sed donum spiritus,& virtutis praemium consecutus. Impietatis autem pristides, Occul ti zizaniae satores,ardentes ministri improbitatis, sequi de aliquandiu continuerunt mitihil omnino mouentes, nec perturbantes: scdeorum conquieuere impetus,& Ath naso apertE bellum indicere distulerunt. Deinde vero, tanquam a maligno ad cor e rum loquente, accepto signo, in id,quod parturiebat animus, erumpentes, aperta quae Insest nix prius latebat improbitate, undique in cum grauistimas intenderunt insidias: non solum .h - ipsa etia civitate expellere eum, qui caelestibus tabernaculis vere crat digia 'contendentes. Sed ille manebat immobilis, una canens cum David: Si consistant aviuersiis me castra,non timebit cor meum.
Has autem primum coepit moliri insidias, qui nomine tantum pietatis suit parti. ceps, mores enim citis nomini aperte repugnabant:ina pietatis inquam instrumentum Eusebilis. Is enim cum sitis in Imperatoris simplicitatem se insinuans & irrepens, tempus opportunum esse ratus, omnia mouebat S conturbabat, ut Athanaliuria de sede exturbaret. Sic cnim fore putabat, ut& alios superaret, dc Opinionem Arrij confirma ret. In eunt ergo moliuntur & struunt insidias, magna, ut eis videbatur, verisimilitudi,
ne& probabilitate. Conducunt autem Meletii quoque haeresis sectatorem lsionem, crimina ei in improbitatibus diuitem Eudaemonem,& in i celere victorem Callinicum. Crimi, - ς' - - ita autem quae intendebatur Athanasio,vnum quidem erat, quod coegisset Aegyptios lineam vestem pendere Ecclesiae Alexandrinae. Alterum autem, quod non bene vellet Imperatori,sed etiam pararet insidias literis Imperatorijs.Tertium vero auaritia, qubd& arcam quandam auro plenam misisset ad quendam ex suis amicis. His quartum a cedebat quidam Ischyra . qui turpissima quidem & grauissima perpetrauerat, & non silum dignus erat accusari sed etiam nullo modo mercbatur colequi misericordiam: veri litus autem & vafer moribus, & qui crimina quorum accusabatiir, poterat rcfelle rinac ipsa in eos qui accusabant, conserre. Is cum sibi astinxisset sacerdotiit, di tibi Pre 1byteri nomen imposuisset, & mystagogus ex mysterijs nondum initiato, & eruditus in diuinis ex insipiente dc inerudito repente apparuisset,. aequum censebat, Vt faceret qua cunque facit sacerdos, idque cum ne in Qmnis quidem citer affectus honore sacerdo-
non erat ia iij. Vndenam cnim esset sacerdos qui semper egisset vitam sacerdotio contrariam tot os,qvia Cum haec autem de illo resciuisset Athanasius, ut qui esset accuratus talium homi-T 2 num examinator.& Lydius quidam lapis, ut dicitur, Presbyterum Macarium mittit ad
eouatiam, Mareoten, illic enim versabatur Ischyras)ei permissa relinquisitione. Postquam autem M qu no depraehensus Ischyras agnouit,nec habuit quid ageret illinc aufugies, venit Nicomedi Thesόsὰbi' accedit ad Eusebiu, aduersus Athanasium impudenter vociferans & ei in omni.dinatim bus detrahens .cique acerbe maledicens. Est enim vitium eiusmodi, ut cum speciosus ei defuerit praetextus ad falsium iitrandum procedat,&aperte armetur aduersus verit tem. Illi autem eum honorant tanquam sacerdotem, S perinde ac verum & germ
num suscipiunt eum qui a Deo& sacris legibus defecerat. Natura enim delectamur si milibus proiit unusquisque est affectus vel ad virtutem, vel ad vitium. Illi ergo propter suum ab Athanasio dissidium animis aestuantes, quanta putas laetitia exceperunt Ischseram Z Illam animam, arrogantia & confidentia plenam, spe bonorum proposita acuc runt,dc magno Episcopalis dignitatis honore cum ornaturos sunt polliciti, si modo iniustium pollet aliquam struere accusationem, pro talibus faetis eiusmodi praebentes r munerationes,& tot animaru pr secturam constituentes mercede calumnis. Is autem
64쪽
erat iam non brum ad crimina struenda ac comparanda sed etiam ad confundenda& in aduersari ut ni onuertenda callidissimus, ut iam anth diximus; in ipsum Athanasmum victimini crimet i intendit, quod scilicet illius voluntate Presbyter Macarius eccles am instar praedon is inuadens, ipsiim magno stirore ab altari detraxerit: illam autem sacram mensam. eiaerterit, & mysticum calicem contriuerit, & sacros libros igne exus serit. Atque hui usmodi quidem actus ab Ischyra est adornatus. Iam verbpet alia quoqtie persecte ab eis instructis insidijs, accedunt ad Imperat
rem Constantinuin, haec dicentes de Athanasio, & iram Imperatoris in eum accem dentes. Hoc autem erat, quod eum maxime iritabat. Id enim inuenit improbitas, seruens laudis cupiditatem esse natura insitam hominibus. Ne vestras quidem, inquit, ad misit literas, neque . Arrijsustinuit communionem. cum audijsset Constantinus, primum quidem parum tui conturbatus.Deinde vero rem apud se considerauit, fuitque adeb perplexus di animi dubius, ut nesciret oub inclinaret, & cui se adiungeret, cum Athanasi quidem virtus stiperaret omnem sinpicionem, illorum autem rursus c Iumnia verisimilis permultum haberet & probabilis. Cum ergo sic se haberet, media via ingressiis est,ut neque Athanasium codemnaret, neque rursus denegaret examin tionem. Sed quoniam tunc Hierosolymis peragebantur caenia,& omnes sere simul eonuenerant Episcopi, iubct ut cum Tyrumvcnissent, de magno quoque Athanasio obiter inquirerent, nihilo secim autem Arrium quoque examinarent: ut si quidem, ut ipse dicit, manens intra terminos rectorum dogmatum veritatis, abdicatus merit per inuidiam, rursus admittatur in clerum & synodum, & coniungatur membrum reliquo corpori. Si autem nihil sit in summa aliud, quam verborum persuasio, quae clan, culum pro veritate obrepit, tuiscetur sacris legibus, & meritas luat poenas, qubd dogmata peruerterit. Erat hic tricesimus annus imperii Constantini. Et aderant quidem ex diuersis ciui, 'nodus Diatibus Episcopi. Adducebatur autem Presbyter quoque Macarius vinctus manibus' misit uni. Aderat verb ipse quoque dies , iudicaturus una cum Episcopis,atque etiam quida magistratus. Aderant autem etiam calumniatores. Et apertu quidem stat tribunal iudiciale: vocatus est autem Athanasius. Et primum quidem lineae vestis, deinde etiam auaritiae illata ist aliena criminatio. Sed protinus quoque est consecuta criminis abiblutio, apertum argumentum illorum inhumanitatis. Literae enim ab Imperat ri illo tempore veniunt in iudicium, quae non iculter quidem tangebant accusatores, Athanasium autem liberabant crimine, comiterque & benigne ad eum accersebant. opis enim & Macarius, non is, quem iam prius diximus, illic enim erat ab Eusebio rotatus inter reos, sed alius, qui erat eiusdem cum eo nominis,ambo Alexandrinae ecci presbyteri, cum Nicomediam non consul tb sed casu venissent, & Imperatorem conuenissent, omnia,ut rei se habebat veritas, retulere, & Diuum crimen sancto obi etiam, & iniquas in eum structas insidias, di Gluere. Quibus cum fidem habuisset Imperator, vel potius argumenta a veritate profecta esset reueritus, quoniam nihil probabit neque quod rei cohaereret consequentiae, sed solummodb inuidiae foetus re vera esset calumnia, tales edidit literas. Quaecum in ipso ingressu accusationis lectae essent in iudicio, Eustianos protinus inuasit metus & angor animi, neque sciebant, quissinam ficerent.
Caeterum ne sic quidem destiterunt ab insania, neque satis duxerunt, qubd essent semel conuicti,sed etiam accusatione conuersa in contrarium, ut quaestolidos potius reddidisset obnoxios criminibus in Imperatorem, illi etiam conuersi sunt ad alias, dc moueri coepit quaestio de Macatio. Et productius quidem est accusator Ischyras, testes Iminis ια Rautem Eusebiani: quos primum quid Athanasius reiecit et inimicos,& ipsis te usci ijs, quas leges assierunt,necessitatibus arcuit a seredo in se testimonio. Deinde etiam: aequum censebat, ut ostenderetur,num revera esset sacerdos accusator Ischyras:& tuet Uie quoquc dicebat se redditurum rationem ei obiecti criminis.Haec ille quidem dic ha Iudices autem non patiebantur: sed admissus quidem fuit libellus aduersus Mac rium, eiusque causa agitabatur, iamque peruenerat ad contentiones & ad probatio-:nes. Quae cum essent miniis valid dilata est auditio,vtpote qubd opiis esset,ut res ipsa in loco ipsis quaereretur. Cum aute quos reiecerat Athanasius, eos videret mitti ad ex-:aminationem, tunc non tacendum censuit nec ferendum, sed vociferatus est: Ius Allistasii extinctum est, conculcata est veritas, perit illa accurata legum iudicumq; ratio.Quem- p -ςii Misi admodum enim,inquit, non fuerit absiludum,ut reus quidem se defensurias tuto serue- C tur
65쪽
io M A I V S. -.tur in vinculis, accusatori autem & inimico serenda permittatur do causa se si
quinetiam ij producuntur criminum testes, de quibus ipsit sunt iudicaturi. Haeccini Magnus aperte clamaret Attianasius, publiceque & toti synodo haec protellaretur, xbi nec iusti, nec eorum,quae dicebat, cos Vidit ullam habere rationem, it se quidem de re
Damnatur cessu cogitat,& cum venit ad Imperatorem. Statim autem concili uita,vel improbus ut ita dicam,conciliabulum, cum absentem condemnat.
Postquam autem finem quoque ceperunt, quae acta sunt Mareotete, & omnia ininu. cis succellerunt ex sententia,decernunt ut Omnino deponaxur Atharialius. lj, inquam. deponendum decernunt,qui, si Veritas iudicaret, essent potius deponcndi, eum, in cruius animae pulchritudine nulla erat macula: in eo deponendo criminationibus comtum elisisque dc maledictis supra modum redundantes, dc vehementi impetu in eunt, inuehentes. His sic peractis, ita ut sic habebant, recta cucurrerunt Hieroiblyma, ubi eruam Arrium,qui in Deum iurebat, admiserunt quicunque lingua solum pietatem colore elegerimi,&in Nicena synodo fiAe subscripserut homousio. Qui autem rectae erant fidei, cordeque & labris fani erant, cum statuissent ut examinaretur Artius in tynodo Alexandrina, verbisque&sentcnt ijs animum adhibuissent, eaque diligenter per mdissent, depraehendunt dolum, qui latebat sub multis velamentis verborum & sentemtiarum,& eum csse conuincunt inimicum veritatis, & Vulpem illaqueant. Deinde ruti venituit liter a ab Imperatore, quae iubent, Vt Athanasius quidem ad ipsum veniat,& ipsi quoque quam primum adsint.H.aec magnum timorem incussere synodo,ne comuincerentur ab Imperatore, partim quidem gratia, partim vero odio adducti iussitas se, ut qui aperte fuerat falsi desens bres, & proditores verae fidei. Quibus de causis coma plures quidem ad sua redierunt: Eusebius autem, Theognis & reliqui causas fingentes probabiles, ut in eo loco manerent, non paruam attulerunt dilationem temporis : Ainterim Imperatori respondere literis. Dum haec aurem ageremur, rursiis Nicomediae in conspectum Imperatoris se si contantia stens Athanasius, de auro obiectum crimen iuste dc aperte diluit. Cum vero adhue nus restitu differrent Eusebiani, Imperator Athanasium cum literis dimittit Alexandriam,'&es tradit Episcopatum, significans visas esse omnes accusationes infirmas&inuasi das. Cum sic ergo Alexandriae suisset Athanasius,conspirarent autem & confirmarem tur Arriani, magna qusdam confusio & perturbatio populum inuaserat utpote quod multi serre non possent,videre rursus ea iudicio retractari,quq iam probata fuerat 1 tot Episcopis. Aegre ergo serens Athanasius,quod non sistam Alexandriam sed etiam to tam fere Aegyptum videret labefactari, significat omnia Imperatori, & ad ultionem Arrij adhortatur, volens eum de illo aliquod sumere supplicium : protinusque literaeveniunt Alexandriana, ut accersitus duceretur Arrius, intemperantis animi eclinguae poenas daturus. Cum ergo ab Alexandria ad Imperat Orcin deduceretur Arrius, fuit Caesareae,& cum Eusebio,Theognique ic Mari ei fuit consuetudo. Hic mihi considera dii licillimam irruptione,& undenam Athanasio sit exortus navximus fluctus tentationum. Cum cis quidem comunicat sermones, qui crat morum quoque socius mensam quoque comunicant,qui comunem aduersus Deum pugnam cum eo susceperant, suaque ei narrant omnia,& inter se capiunt consilium,ut nec Deo
6 insaniam) parcant,nec Athanasio. Aduersus eum ergo alias quoque rursus Daunt Laiae is, illi calumnias,qiii ex maximi Esaiae sententia,laborcin concipiunt,& pariunt iniquit,tem,qui spem posuerunt mendacium, & dixerunt medacio, Tegemur: & omnem rudentem mouent, vi cst in prouerbio, ut de sede sanctum detrahant, & belli in Christi,. nos gerendi tutam sedem iaciant Alexandriam. luerunt ergo ad Imperatorem, Arrius quidem se defensurus: Eusebius aute & eius affectae, patroni futuri mendaci j: in Athanasium aut e dc veritatem, aperte laturi testimonium. Postquam autem se Imperatoristitissent,dc de ijs,quae gesta lucrant a j nodo ea, quae par est, interrogati fuissent,statim: Aretarii ie. De aliis quide,o Imperator,inquiunt, non adcia cruciamur: sacra autem mensa & calix euiant Atha mysticus, quod illam quide euerterit,hunc aute confregerit & in partes minutas diui-
. L. t quod frumentu,quod ex Alexandria ad urbem pro more emittitur, minatus sit
num. se prohibiturum, haec male nos habent, lisc mordent haec cuius non tangant animum
vel adamatinum3 Horum sunt testes Adamantinus & Anubion, Arbestionii; & Petrus Episcopi: a quibus de his omnibus conuictus, iustum quidem effugit supplicium, essi gere tamen non potuit,quo mimis abdicarctur: scd communiter ab uniuersa 1 odo, et nefariorum S impiorum eius Odi facinorum Perpetrator,est abdicatus.
66쪽
Haec cum adhuc diectentur, Imperator primum tacite & apud se perturbabatur: tandem autem,cum penderet ab eorum auribus, in iram erumpit,& iustu condemnat, but in Galliam mitteretur in exilium, hic quidem solum corruptus sentetia & moribus,
cum utrasque aures prςbuisset Eusebianis, reuera enim bonos mores peruertutdc cor- Menander.
rumpunt,ut ait ille rapiens,colloquia prauaὶ licet reo semper altera seruaret integram quod quidem ei tuit veluti quaedam ruga & macula, cum se alioqui seruisset parum de ab omni labe alienum.Sunt autem qui dicunt,accuratius sortasse cius seopum petrendentes &considerantes,qubd non propter eondemnationem aliquam hoc exilium statuit in Athanasium, sed potius ad unionem & concordiam ecclesiarum,ut earum si daret tempestatem,&sopiret tumultum. Nnium enim non leuis seditio tota,quaimia erat Alexandriam, & maximam partem Aegypti inuaserat, ille hoc moliens & pr curans, Vt res componerentur, statuit in praesentia procul amandare Athanasium. Sic enim situra est arbitratus,vi curaret mentes aliorumEpiseoporum,& omnes in unum conciliaret, si virum aperti relegasset extra terminos ciuitatis. Caeterum ille quidem in his vita excedit, tricesimo quidem anno imperi j, aetatis au- Constantiatem sexagesimoquinto,silijs relictis successoribus imperij,eoq; inter ipsos diuisio. Nam MConstantino quidem maiori ex filijs maius quoque relinquit imperium: testamentum autem cuidam commedalpresbytero,qui clam in animi penetralibus laborabat morbo Arrij quid id quoque simul cum morbo celauit. Et cum a multis rogaretur, facto ne testamento decessisset Imperator, distulit id dicere, in rei tam arcanae societatem adhibitis intimis Imperatoris Eunuckis. Cum autem diutius aduentum prorogante Constantino, tertius ex filiis Costantinus primus venisset Antiochia, ei clam in manus tradit testamentum patris: hancque solam ab co pctit gratiam,vt ille quoque accedat Arrianis: Regique immortali dat hac regni remunerationem, quod non sit ipse Deus,5 amentiam,nec uniuerti Dominus. Hoc autem . captum una cum eis aggressiis est is, qui prius dictus fuit,Eusebius,& omnes eius Asiectae,tunc esse arripiendam arbitrantes occasionem. Vna autem videbatur ratio constituendi stabiliendique Arrii, si hic qumque Athanasij confirmaret exilium, tanquam iure optimo in eum constitutum. Ad quod eis manus utilissima fuit ille quoque sceleratus sacerdos: qui cum una cum alijs regiae quoque pran ositum corrupissct, ipsum quoque reddidit partem non minimam ne rus is illius improbae Arrii sentetiae. Ab eo enim in reliquos quoque Eunuchos peruasit mo bus Arrij,qui sunt naturataciles,aptique adsumendum vitium,&ad comunieandum. ψ ob autem uxor quoque Imperatoris paulatim blasphemis corrupta colloquiis, ipsa
quoque simili repleta est exitio. Haud ita multo post ipse quoq; Imperator secit, quod Senaci nequam, qui, inquam, aduersus suum dominum insurrexit, & improbό situm regem incessit maledictis ) dc Arrii accessit sententiae, adeo ut in eo impletum sit illud
diuini Hieremiae: Pastores quoque in me iuere impij. Iubet crgo ea,quae ille sentit, si ma este ac valere, dc Episcopos tanquam ex mandato male sentire, dc non persuasbs, sed potius perterritos amplecti impietatem. Gubernatores autem ecclesiarii in tam magna tempestate dc tantis fluctibus. erant Maximus quidem Hierosis lymorum, Athanalius autem Alexandriae: qui etsi esset in exilio, clauunt tamen non dimittebat, de Alexander ciuitatis Constantinopolitanae. Eusebius vero callidum quid spirans dc audacia picnum pro impietate, temporaque ac loca, non secus ac prudentes Imperatores, ad veritat cm inuadendam Obseruans, tale quid excogitat. Introducit Arrium in Constantini ciuitate cum valde magna authoritatrivi inquisitio fieret in aliena regione,cum in exilio quidem esset Athanasius, nullus autem adesset, qui posset recta tueri dogmata sed dc Imperatot dc Magistratus ei essent omnes accessuri, propterea qubd nullus esset,qui resisteret. Haec quidem apud se coim siderabat: aliter autem rursus sapiens, hec desii per ordinauit dc transimulauit Oecono- .mus, dans quandam paruam interruptionem vehementi impetui sceleris: & quo magis Arrio fluxit lingua aduersus pietatem,eo magis ei una quoque sua pausopbst fluxerunt intestina: & inanis quidem extis, inanis autem visccribus in locis profanis proie-Aiiii ius est Arrius. Supplicium iustum oris intemperantis, dc mali vasis pleni putredine digna exinanitio. Ciam ergo corpus dc animam tam miserabiliter abrupisset,Eusebius & eius assectae totum bellum dc pugnam uniuersiam susceperunt,& omnia conturbare sunt aggres Γ, in his tanquam manus habentes Eunuchos aulae regiae. Sunt autem hi improbi de ver- suti, reruni lue semper gaudentes mutationibus 5c cofusionibus. Et illi quidem suum
67쪽
olim susseeptirm urgebant institutum, studebantque ut Attianasii is excluderemisimul
a sedibus & sermonibus doctrinaque & omni loquendi libertate.Alia autem rursus si piens prouidentia Constantini animum variavit S commovi liqui ex magni Constat lini filiis primus erat aetate dc imperio. Vcteris enim Rom. ae tunc obtinebat imperium. aggreditur quidem eius soluere exilium, scribere autem ad Alexandrinos, atque ipsum Litertz-- etiam Athanalium ina mittere cum literis, quae sic habent: Victor Constantinus Ne xari drinorum ecclesii ae & populo: Neminem vestrum arbitror ignorare, quae magno Aleiamlii. Veritatis praeconi, adorandaeque legis interpreti nuper accidere Athanatio: &quem admodum communiter aduersus ipsum excitatum cst bellum ab inimicis veritatis, aequemadmodum iustiis sit mecum degere in Galliis, ut potici utcunq; sibo capiti immi, nens declinare periculum. Non tamen est omnino perpetuo damnatus exilio. Qui imetiam interim ei esia me pulchre consilitum ac prouisum, et nihil ei, quod nollet, acci deret, etiamsit alioqui est toleras oc laborum patiens pro veritate, H si vitiis alius, es qui diuino zelo incit aes, possit facile ferre quodvis onus quantianuis graue. Porro autem beatus quoq; Constatinus pater meus,volebat eum sedi suae statim restituere.Qui cum ad vitae fine peruenisset,& quod statuerat antea implere non potuisset,inihi per successione reliquit negociu,extrema de hoc viro dans mandata .Vobis ergo iubemus, Vini quide illum omni reuerentia, praeciarisque ei obuiam procedentes honoribus excipibatis postea auteeum rursus ad nos transmittatis. Qui postquam ad nostru conspectum redierit, quantam a nobis curatione dcreuerentia sit consecuturus,vos quoque scietis. M 2 His literis fretus Athanasius, venit Alexandriam. Et eum quidem suscipit lubenitas Min. me populus Orthodoxorum. Quicunque autem erant partium Arrij, pcrsbdalitates coeuntes & conspirantes, rursus bellum & turbas in eum suscitabant,& Eusebianis alibas calumniandi ansas praebebant aduersus sanctum, tum quod ei cum simodus non do creuisset reditum ab exilio, eo ex se sibi permissis occupasset ecclesiam. Dcinde etiam cuiusdam mortuae mansis sanctium insimulabant, dicentes eum illius ope uti ad mirucula&praestigias,cum illi essent reuera scelerati, planeque perditi & corrupti praestigia C tW m- torcs: manum autem esse cuiusdam Arsenij, unius cx Alexandrinis, arte quadam ampu-1 tatam ab Athanasio. Quibus cum aures praebuisset Imperator, solent enim narratio lenii. nes,que habent eiusmodi nouitates&prodigia, probabiliter composit facile animos
inducere) non primum perpetuo condemnat exilio Athanasium, hoc enim inimici omnino contendebantὶ sed ut re permista legibus & iudicibus, ipse legitimum subiret supplicium, si conuinceretur talium peccatorum. Archelaum ergo quendam ex sitissa iacibus, simul cum Nolano Praeside Phoeniciae emittit ad ea quaerenda. Postquam autem hi Tyrum venerui, ibi enim manebat Athanasius, de praestigiis expectans iudi cium examinatio est paululum dilata, ut videbatur quidem, quod expectabantur ab
Alexandria accusatores, qui scelus suis viderant oculis: rc vera autu, ut finis indicauit, quodDeus desuper omnia intuebatur, hancq, sua elementia procur. abat dilationem, ut ipse adesset Arsenius, cuius mortua manus, & iniqua amputatio, vcluti tragico quo ' dam actu iactabatur. Nam hic Arsenius fuit quidem unus ex gradu lectorum. Cum au tem propter nefandum aliquod facinus esset non leue suppliciu daturus, fugam conm' parat,&euadit fugitiuus ab Athanasilo dcccclesia. Illi ergo in vitio eruditi, mala parsi aduersarij, rati non modo in iudicium non ausurum esse venire Arsenium, sed nec paulisper extra domum egressurum, propter nefarium dc execrandum facinus, propter Hoc ei manum adscribebant, tamque impium & abominandum scelus eum admisisse contendebant,& Arsenij nomen continenter proferebant. Cium ergo iam fama in omnem partem pervasisset, sore ut propter Arsenium mu leficii damnaretur Athanasiius: deinde vero etiam ad ipsum iam peruenisset senium, is ille misertus Athanalij & veritatis, nam illa quoque ante generosium animum erat interitura malo bono mcdetur,& latcntem illam fugam manifesta dicendi libertate re parat dc reficit. Suaque omnia nihili ducens, breui Tyrum occupat: oc solus ad solum. accedit Athan. alium,& cum eo seorsiim loquitur. Is autem hocsbium consulit &siis gerit Arsenio, ne se ostendat ante iudicium, ne sorte aliquid mali ei faciant improbi aut certe interim iudicium declinent. Atque sic quidem fecit Arsenius, & latuit securissi inE. Non quiescebat autem initidia, nec ullain capiebat satietatem malorum Athana-sij. Quin etiam ad alias processerui insidias,& chmsederent Iudices in tribunali, intesme aesta ta dcrun t criti en adulteri j viro impatibili. Fuit autem actus huiusmodi: Producunt mu-uli j ipsi lierem quandam Vultu impudet cm, anima sceleratam S abominanda, in sycophantiis
68쪽
praeclaia exercitatam. Haee ergo calumniatrix empta pecunia dicebat se domi suae ex- ubiqistum. cepisse Athanasium pietatis & virtutis gratia. Cum autem media nox aduentasset, sei μ' omnino contraria ab eo & vidisse & passam esse coru, quς existimauerat. Haec cum referret accusatrix aderat etiam audiens Athanasius: una autem cum eo quoque aderat Timotheus presb; ter,mris stan' s ad portam, qui aduersus calumnia callidum quid &praeclarum excogitat. Nam cum repente irruisset una cum Athanasilo, eiusque pers nam pulchre iset Timotheus: Mulier, inquit,rion' tibi noctu vim intuli, ut ipsa dicis, mone3 Illa vero valde impudenter ad Iudices, ita ri erat, statim conuersa: Hic, inquit, in qui mihi vitium attulit,hic est,qui insidiatus est meae pii dicitiae. Hic,& non alius,qui est apud me diuersatus,&pro beneficio vi illata me est remuneratus. Illa ergo impudica sic suis verbis couicha, ut quae,ut sertur, domo testis esset producta, cum nec ipsium quidem nosset, qui ab ea accusabatur, quis esset, & figmentum palam fuisset apertum, Iudices nescientes quid deinceps agerent, qui cto ac sereno vultu subrident: quod quidem solet fieri a perplexitate & haesitatione, tuae quaerit tegere ultus pudorem. ijdem enim erant omnia Athanasio,& iudices,& testes,& accusatores. Qii'circa praetermittentes ferre sententiam & lege constitutu aduersus calumnia- iudi tores, conuertuntur ad crimen maleficii, secundis stolidi studentes aliquod inuenire remedia prioris dedecoris. QSod autem id esset falsiim, fuit probatio euidelior. Producunt itaque manu, scelus,quod misericordes oculi ne intueri quide solum pati poterant. Hanc illi immaniter & impudet cr sancto viro conquassantcs: Haec,inqui ut,Athanasi te vel tacens accusat. Haec te ineuitabiliter & acriter insequitur. Hanc non verbis, non arte, non aliqua alia ratione poteris effugere.Sciunt omnes Arsenisi, cuius tu si iniuste & impie, hanc manu execuisti. Dicas iam deinceps, ad quid ea usus sis, &quanam de causa ei execueris. Ille aute leni voce,& tali,ut quis dixerit, anima, & Christi omnia imitari contendente, qui cum inique a ludaeis condemnaretur, non litigabat, nec clamabat, sed tanquam ouis ducebatur ad caedem, partim quide omnino tacens, partim vero placiderespondens: Quis est ergo,inquit, ex vobis,qui nouit Arseni ut aut quis hae eius esse dexteram scit perfecteὶ Cum aute non pauci ad haec E cathedra surrexissent,& senium ipsum,& manu,& omnia aperte se nosse ailirmarent, sbluto protinus tabe nacisso Athanasius,iubet Arsienium prodire in medium. Postquam vero hic vivus & si, ἡ'ui in tinus est introductus,ambas manus protendes accusatoribus &iudicibus,beatus Atha-ho loAtha nasius eos acrius intuens: Non est hic.inquit,Arseniusὶ Non est hic, inquit, qui est apud με quos,& manum,ut vos vultis amisit Non est hic, qui est notus omnibus Alexandrinisi &iimul cum eum attraxisset in mediu iudicii, ut manifestus esset omnium oculis, cxtendit primum dexteram. Deinde iubet sinistram quoque in altum tollere :& magna exclamans, ut qui cos reuocaret, qui procul essent a veritate: Hic quidem, inquit, o viri,& Arsenius. Hς sunt autem manus rilius, quae minime norunt amputationem .eum autem qui est apud ipsos Arsenium,respicies ad accusatorcs: O egregij, inquit, Iudices, rogo ut ostedatis quis nam sit,& cuius nam sit manus quae est amputata, quae vos quo- uecriminatiu , ut qui eam amputaueritis. Tunc ne ipsa quide cathedra potuit ampli- intoleraria Iudicibus: sed ea quoque relicta cum lictoribus, admodum moesti tristo, pudoris signa vultu aperte praeseserentes,rccesserunt.
Cium aute populus cos silc vidisset perturbatos, dccu pudore & animi angore iudi- 'cio excedetes, tanquam pro illis & comuni impietate Eclo perciti, iam enim Arriana inicietatis erat resertus; &alioqui gratificates Episcopis & Imperatori, aggressii sunti dere Athanasiit,& eum undiq; circunsistunt, 'erbis impctetes, manus amerciates, nigatorem maleticu S pr stigiatore, maleque perdendii, &multa alia peiora eu vocantes,qus cum illo quide nihil habebant omnino comune: aduersus eos aute,qui dice, bant, suis lent vel long quampar esset,benigniora ijs,quq merebatur audiretipsosq; Ii dices maledictis insectates, quod non poenis potius & suppliciis,quam legitimis probationibus calcula permisissent & morte ipsi rursus per se minates iusto Athanasio. Tanta tamen excitata seditione, cum ea confusio versaretur in populo, nihil omnino curaefuit Gallioni qui tuc praeerat ciuitati. Qismobrem malu quoque processisset ulterius, nisi descendens Archelaus, bladis verbis & ad persuadendii accommodatis mitigasset populis,dc iam discerpendii Athanasiit,ex medijs populi manibus rapuisset, & ex civi tate claculum si ibduxisset. at aute hic Archelaus, Pr ses quidem iudicii,alioqui verbtemperantissimus dc moderatissimus, & magna dicendi facultate praeditus. Qubdsietia oporteret mortu contemnere,promptis lim .Hic ergo cedes furenti populo,pe
69쪽
Viae insi. suadet Athanasio, ut clancullim excedat e ciuitate. Cum is autem propter haec esululax li tein reliqitisset, ii istissimi conuenientes Iudices, aduersus sanetiam capiunt consilium, serunt sententiam, reum esse pronunciant criminum, quorum merat accusatius: acta conscribunt, & mittunt in omnem partem, ei interdicunt uniuersa regione, ciuitate,
ecclesia: omnibus modis ostendunt iiiij tenebrarum, sic velle procul esse a tali lumine. Porro aute Constantinum quoque in ipsum incitant,adeo ut & pecunias & honores Osterret ijs,qui vel viuumviru essent indicaturi,Vci perempti caput allativi. Is vel . per indE ac si non a finibus Romani imperii, sed etia extra ipsum orbe terraru esset damna. Sex annis in tus exilio,sex quide annis in sicca quadam cisterna & aqua penitus vacua delituit. Climoirex aute sic quide posset perpetuo latere,sed niluru erat, 't die sequenti caperetur, ubi que enim accurat E quaerebatur & inuestigabat ud diuina quada prouidentia vesperi Ecisterna egressiis, trasit alio. Deinde Veritus,nc illic rursus captus, ei sti causa periculi ijs, qui eum exceperat,ab Oriente transiit ad Occidente. Ei aute tunc imperabat Costans frater Constant ij, qui Constantino iratri nuper successerat. Is cum sic administi et impertu sicut dicitur,vite fine accipit iuxta Aquileiam apud fluuiu Alsum, caesus ab ex ercitu. Cum ergo in Europa venisset Athanasius, conueniens Iuliu Romanum Episco pum,& ipstim etiam Imperatorem Constante, eis exponit ea quς ad ipsum pertinent. Cum aute audiuisset,ad suum interitu S ad fidem orthodoxa euertendam, An tiochi efiiisse congregata, quae utinam non fuisset congregata, synodum, & Georgiu quendam improbum, aduersari j agricolam, mox esse in illius s ede loco suo collocandum, non potuit ferre, sed ubique scripsit ad clerum Aegypti, ad magistratus, & ad populum, rogans, minans,admonens,nullam non Viam versans in literis, ut nullo modo suscipia it zizania Arrij & immixta ab omni blasphemia conseruent semina fidei orthodoxae. . Eusebiani autem, qui ad se insinuandos dc homines in suas partes pelliciendos miri erant artifices postquam rei se defensuri magnam viderunt iblitudine, totam linguam iapud Imperatorem exercentes in Athanasium, cum facilem illum dc simplicem Con. 'stantiu ad suas partes totum attraxissent,& ut eorum sententiae assentiretur, effecissent, deponendum esse Athanasiium etiam non praesentem decernunt: quendam ciuid Gre. egorius sorium, rabie Arriana resertum, in Alcaandrinam ecclesiam eius loco introducunt. in sedε λὶ Cum vero pro eorum arbitratu haec sic administrassent magna iam libertate suum d
ζ '' gnia inserunt. Gregorius autem cum nondum asscendis et Alexandriam,acsi iam pri.' esset ecclesie sedem sibi vendicans,& tanquam penes se habere expectans id, quod nee in somnis quidem sperabat habere, literis manus propriae ipse quoque confirmabat quς decreta suerant. Eiusmodi enim est impudentia ac leuitas.Videntur semper habe re in manibus ea,quae expectatur. Iam vero Eusebius, qui erat strenuus impietatis pro pugnator, postquam ex sui aninis sententia res praesentes administrauit, mittit legatos ad Iulium, vehementer in epistolis inuehens in Athanasium, mittensque, quas in eum ut it insidias & calumnias, eius simul iudice & punitore Iulium constituens Is autem
non poterat enim facile illici figmetis & dolis,inamb vero ad ea deprchendenda & in. telligenda erat acutisssimus cum Eusebi j literas accepisset, & valde eas diligenter Ecat
Iulius pari tente perlegisset, &apertas esse nugas animaduertisset, ipse contrariam statues, literi que Athanasiumuniens,emitti inlexandriam,non paucis nec leuiter insectans eos, qui δε -- , --Clini is aute ad suam deduceretur ecclesiam eos, qui Antioclitae congregati fuerant, non paruus cepit tumultus & metus,ne si ab Athanasio praeoccupata me rit ecclesia sibi deinceps intercludatur aditus Alexadriam. His de causis illum quidem conabantur intercipere vel potius interimere, Gregoriuautem in sedem introducere. Qiis circa eum quamcclerrime deduxerunt Alexandriam: Gregorio vero reditu pi curabat etiam dux exercitus Syrianus cum manu, quae ei subiecta erat, praecedens, sic iubente Imperatore, ut Athanasilo quidem mortem, illi aute procuret episcopatum. Quomodo autem ex medio reti potuerit effugere Athanasius,ostendet oratio. Cum ibi iam esset in occasi festum quide diem agebat & celebrabat ciuitas: venit aute tanquam ad prilium dim ille exercitus, Ordinata acic,&ccclesia in orbem circiu data. Haec ergo castra videns Athanasius,& curis plenus, non ne ipse caperetur,sed p tilis, ne propter ipsium populus aliquid damni acciperet, iubet quidem Diacono proces significare. Preces aute excipicbat quoddam populi canticum. Deinde cum,utparest esset magnus clamor & concentus, iussit magnus Athanasius omnes exire per eas abdem porta. tque duci quide exercitus & suis intercedebat amicitia cum multitudine, neque cuiquam ex ijs manus attulerunt, sed omnes omni u oculi adsbium robiciebat Atha-
70쪽
hanasium, ut si eum vidissent, de medio tollerent. Is autem cum pars Dpuli sectus Praesens
esset,&tanqtiam unus ex multis, transiens per medium tumultum & multitudinem, sic militum oculos l. itens,abiit. Ille ergo IRomam, in sic cogisset, reuersius est: Gregorius verb iam tenens ecclesiam, etiam aduersus rectam fidem secure armabatur. situ.
cium ferre non posset Alexandrinus populus, & grauem excitauit seditionem, &quae Dionysii vocabatur,aedem incendit. Huius autem propter Christum confiitionisiuit particeps magnus quoque inter sanctos Paulus, qui tunc Constantinopolitanae praeerat ecclesitae, qui ipse quoque est a sede depositus,& Romam veniens fuit Attianasi pietatis oc periculorum socius. Illic ergo Constantem & Iulium conuenientes,qus ipsipatis essent,dc quς aduersus ipsos & veritatem Eusebiani fecissent,narrant omnia. Certh te quidem Imperator Constans de his protinus scribit ad fratrem. Clim autem nihil proficeret, rogant Attianassim dc Paulus, ut alia fiat communis synodus. Non aliam enim ob causam aiunt fuisse excogitatas eorum depositiones, nisi ut recta & sana fides simul cum eis deponeretur. Vtriusque ergo Imperatoris sciitentia, communis simul ec Oecumenica rursus Sardicae congregatur synodiis:& Occidentalium quidem, Vis hiata ipse quoque scribit Athanasiitis,conuenerunt plus quam trecenti Episcopi: Orientales s udie in autem, ut ait Sabinus sisti septuaginta: inter quos annumeratus est etiam Ischyras Ma reotae Episcopus. Et qui ex Asia quidem confluxerant, ne in Occidentialium quidem conspectum venire sustinuerunt,ailirmantes se non aliter cum eis esse sermones collaturos, nisi prius Paulum & Athanasium conuentu expellerent. Cum autem Occidentales ne auditione quidem accipere huc sermonem sustinui csent, illi ita ut se habebant,rursus reuersi sunt, & cum Philippos Thraciae ciuitatem peruenissent atque utinam pri sis venissent ad inseros illic deinceps priuatum faciunt conciliabulum:& Homousium quidem, qui erant manifestae impietatis, tuam Rex Christe patientiam aperte seriunt anathemate: in epistolis autem exponunt sentei
riam Hetemus ij, id est,qubd filius sit diuersae a patre essentiae,& chirographa impietatis ad suos in omnes partes transimittunt. Haec cum rescivissent ii qui erant Sardie primum quidem eos absentes, ut qui se non stitissent, iure condemnant. Deinde etiam Athanasij accusatores suis exturbant gradibus,&decretum fidei Niceisae comstimantes,&4Mmλον, id est, iiiij 1 patre essentiae dissimilitudinem ferientes anathemate, lingua expreissiori praedicant homousion :& ipsi quoque ea mandantes monimentis literarum totum fere orbem terrae his occupant. Q quidem cum Constans Impcr tot tesciuisset,& Constantio fratri significasset,rogabat ut Athanasius de Paulus suis re- stituerentur sedibus Cum is autem hoc recusaret dc differret, ille rursus usus est literis acrioribus, scribens,nisi concederet,se eo vel inuito utrunque suae restituturum ecclesiae.Constantius ergo non amplius differens Sc tergiversans, sed fratris minas pertimescens suis protinus literis accersiit Athanasium. Cum ei autem esset suspecta vocatio, Constanta neque cnim cum confidere sincbant, quae praecelleranti ille eum secundis interpellat literis quae multum habebant humanitatis dc benignitatis. Cum vero ne propter eas quidem esset vacuus a suspicione, ne sic quidem eius aduentum neglexit Constantius, nasum. Trursiis quoque ad eum scribit,in literis praeterea a dij ciens submissionem dc ma suetudinem: quinetiam de ijs,quae prius fuerant, excusationem, & quod volebat quiudem tunc aliquem ex sacerdotibus mittere,ut ei obuiam procederet,sed nullus suit, qui eius significaret aduentum. Nunc autem dicit ne misisse Diaconum Aletam cum epistola, qui oc nostram tibi significabit affectionem,& fidei libebit,ut considas de reliquis. Cum has epistolas accepisset Athanasius, si quis erat metus, eum animo expellit, dc quicquid ei malam spem in fluuiiun intentabat. Cum autem eas ostendisset ipsi Constanti dc Iulio, ipsos dc uniuersam regionem quae Romanis suberat, gaudio impletdcletitia,&unusquiique proprium diem festum celebrauit de reditu Athanasij ad suam sedem. Statim autem Imperator Constans Ec ipse Iulius, ille quidem regijs catellitibus, ille autem omnibus fer qui erant in Aegypto dc Alexandria, Clericis dc laicis, Athan si reditum honorarunt. Cum aute venisset, eum admodum lubenter excepit Constantius, ciuitatique dc Clero dc populo Alexandrino eum lubentissime restituit: illam i men fugam ci comiter exprobrat,dc qubd clanculum iudicio aufugerit, dc latenter s. sierit, amicE insimulat: pro his tamen omnibus 5 Athanasi,unam a te peto gratiam, inquit,ut una ecclesi1 Alexandrie cocedas sectatoribus Arrij. Is vero se prompto & ala-- animo pollicitus est impleturu,quod petierat, si ipse quoq; Orthodoxis alia tribueret Constantinopoli, ad aliquod exiguum verae fidei sermentum. Cumis aut postulato