장음표시 사용
82쪽
84쪽
NIATOR E, QUAE EDITUR, VETUSTAS.I. QuAMuva M in re historica sincerum et simplex scribendi si nus me prae caeteris adamare nuper pro fossus sum', tamen inventam Iulii Valerii in ambrosianci rodic ualdo fucatam Et redundantem historiam, nullus plane dubitavi quin si Protinus ederem, bene mereri do ea facultate viderer. Et de scriptoribus quidem tum Asopo a quo graecoeonditus liber est, tum dulio Valerio a quo ad latinos translatus, iiiiiii fore habeo quod dicam, quum funditus omnem notitiam aetas deloverit. Sed enim ipsius seripti vetustas ut jam de eodice ambrosiano sileam qui millo ferine abhinc annis exaratus est in luculentyr se prodit, quouia nvel Julius Valeriu , vel certe EAOpus id opus adortia hant vigente etiam num Alexandrito templo Serapidis , incolumique Alexandri tumulo , ejusdem quo die mortuario sollemnibus adhuc ritibus in ea urbe sacrato
Iam v ro quum Serapeum anno post Christum natum CCCL xxxix Theodosii imp. edicto solutiam esse tonstetq; divus it in Joannes Chrysostomus Alexandri sepulchrum de ni edio Sublatum ejusque annuam memoriam inter homines Exstinctam sua jam aetat essietur Τ; sequitur ut hanc historiam seu latine seu certe graeco omnino ante id tempus Conscriptam
putemus. Et si autem e duobus argumentis, quae dixi, tantummodo arguas, hane historiam saltem primitus, nempe graece, post illud sa Culum non esso confectam; lamen omissa graeci ex omplaris quod periit mentione, siquis interpretis aulii Valerii stilum et quasi formam cons derabit, is hunc etiam latinum auctorem intra tertium aut quartum christiani aevi sarculum prorsus continebit. Vocabula enim et elocutio et tota scripti natura si quid sensu callemus et aure) illam utique Matem clamitare videntur EIUSDEM HISTORIAE ELOCUTIO QUAE SIT.ll. Confirmata scripti antiquitate quae vel prima Iaus ita his rebus
a. Praefatio ad Itinerar. cap. 4. x. Eadem praesa ira, CI P. I.
3. Iulius Valerius, libe I, cap. 3I. 4. Idem, lib. IlI, caP. 9a. Iclavi, lib. Iu . e p. 98.6. Mare ilinus Comes in Chrouieo
85쪽
habet ui jam ipsam Julii Valerii historicam saeuitatem breviter eonfiaderemus. Primum quidem hujus historiae elocutio satis mihi abhorrere videtur ahs genere Itinerarii. Id autem trum ob ingenium diverisi auctoris contingat quippe ego Iulium Valerium Itinerarii parentem esse tion rebar uii interprolationis natura, ara alia quavis de Causa nondum explico. Sane Iulius Valerius valde so a consu tudine compendii abstrahit, sonatque contrarium I in rario : tiim Julii Valerii ad illud eorulata longe fluentior quaedam splendidiorque dicendi copia est, multomi erotundius et mollioribus Numeris sexplemur sententiae. Quamquam re
αp o in Itinerario plena Pst animi ac vigoris et incitata et vibrans oratio, at Iulii Valerii humauiores musae intordum fla rescunt. Iam quum duo sint genera historiae: unum quod particeps est artis, alterum quod arteearet: est ars quidem in Asopo vel Iulio Valerio qui commetitatione sua ros scribetidas ad Ornat; caret arte Λuctor itinerarii qui cognita per se usti tradita, litteris commendat. Immo eiu et in historiae latio eis seriptore mirabiles illud Graecorum ingenium, quo variat et mutat, omnesque scribendi tu in narraus tum disserens pergo quitur gradus: adeo ut saepse non tam ad historicorum morem quam nil rhetorum pompam sese ornare videatur. Conciones igitur, epistolae, edicta, disputationes, carmina etiam et oraculorum effata et lapithim inscriptiones in hoo Aue toro dotii in aut tir, nec est artis in eo moderatus usus oratoriae. Quippeis ab ea varietate non discedendum putavit, quam Herodotus et ThucIdides et Xenophon et Iriodorus ac Diotiysius affectaverunt. Et si autem ad haur divitia exemplaria nihil ferρ ex omnium temporum littoris, D dum nostraim Auctorem, Comparandum Putamus, multa tamen ubertas
nec contemnenda silva dicendi apud IuIium Valerium est.
III. Verum nimvero qua ratione vel quatenus Itinerarii Iuliique Valerii elocutio a s mutuo disserant, id domum eruditis definiendum ultro concedo. Illud Probe exploratum est, duo scripta haec in immanirorum divorsitate versari. Quod ut protinus fiat palam, in mentem
quaeso lectores revocerat Itinerarii seriem et summam, tum Iulii Valori idolibata capita, quae paucis hele a me pΘrcurruntur, ne graveritur Cognoscer . Julius ergo Valerius narrata Alexandri genitura et puerili eruditione quae pars historiae a mea editione Propter codicis ambrosiam
aetatem fici isse non arbitror. At . , - nos ex libri III. eap. 88 vid. noram , Puin multo foris e antiquiorem quis proserimus : eiii tamen indicio Parum jure neget 3 Praesertia si nullum re inin fidendum existimamus. liora auliquitatis non est indicium quot r. Praefatio ad Itinerar. cap. 6.
86쪽
laeunam abest in olImpi eos pandit agones, ibique octo rμgiorum juv num competentem facit Macedonem, eumdemque curatii simul victoria laustoque vaticinio elatum in patriam reducit. Ibi quum Philippus Olympiadi uxori cleopatram pellicem importune superduceret, Valerius Prudelitisano Persona Alexandrum induit, a quo primum amarioribus diciis, mox eloquentia lenissima Philippus pater ad saniorem montem retrahitur, atque in Olympiadis conjugio retinetur. Tum urt,em Mothanam
rebur novis studentem OPPrimit Aloxander, et Porsarum satrapas Degatis tributi Obsequio Macedotita exigit. Sequitur apud Iulium Valerium Philippi mors, scenico ProPe more recitata, cum Pausaniae intersectoris supplicior post quae jam rex Alexander Mac dones caeteros tu Graecos concione in Persam exstimulat, vel ranos in armorum studio cisti firmat, militem novum scribit, navigia instruit, pecuniam et commeatu iix conficit, tum Thraciam et aliquot occidentis regiones victoris specise
percurrit, et denique ad Libyam atque . Egyptum classem appellit. IIcio vero pars historiae subtexitur, meo quidem judicio pulcherrima, nempe peregrinatio ad Hammonem, et Prioserti in urbis Alexandria, natales, quos nemo quisquam ante Julium Valerium neque tam recondita eruditione, neque diligentia tanta, neque pari sortasse prolixitato littoris consignaverat. Quippe et oracula copioso carinitio e lita, et prodisia nascentem urbem auctoritate firmantia, et mirandi aedificii constructio, atque cum aliis urbibus maximis comparatio, religionum suo Agatho-d: emotiis, Protei, Serapidisque descriptio, pluraque ejusmodi magna lectorem tum voluptate perfundunt, tum etiam doctrina augent. . ylinias rebus Peractis, ad Tyri moenia ducit Alexandrum Valerius, quam Hrhem postquam rex per litteras frustra monuit, mox capit excidioquo subvertit. Hine luculentae et magniscae sequuntur litterio Darii, Alexandri atque satrapamini, quae antiquam illam et graecain scribendi gloriam quodammodo suscitant : veterum enim Valerius interdum est similis. Post mutuas Provocationes et minas, atrox Macedonum Persarumque Certamen conseri necesse erat, quod Valerius salis probabili facultate describit. Pulsus in sugam Darius dum ad bellum ui lavrandum infinitas copias contrahit, tutoriin et ipse Alexander novis auxiliis quaerendi, de litus Asiam minorem Graeciamquo concursat, Orphei sudantem Statuam miratur, Achilli ad Ilium muneribus versibusquo dictis Parcniat, et ad maeoticam usque Paludem arma transfert i indeque redux agris sentinum aetolia, oraculum adit, Thebas resistotiles expugnat, nequeaulcedi flebili cantilena cohibetur quominus urbis excidium peragi ju beat et quamquam paulo post thebani athletae merito, qui ludis corinthiacis spectante Alexandro vicorat, urtiem restitui frequentarique Permittit. Atque hactenus Primi libri contextus excurrit.
87쪽
MLΝDI L BRI SUMMARIUM. Iv. Magii a vero Pars alterius libri senatorio et gravi orationum g DPro Continetur. Nam illium Aloxaud r magistratum quemdam 1'lai: iqviolasset, idque gravius Athe ilienses tulissent, magnum inde discordiarum inceudiu in Exarsit: quo factum ost ut et Alox auder pluribus litteris eum At lieniensibus expostulaverit, et hi Colebrata per urbem concio nodo bello in Maeedones decernendo deliberaverint. Ae Demadiκ quidem lingua, quasi nati sellum seditionis, iras magnopere vetiti labat; verum aeschines atque Demosthenes rem ita composuerunt, ut Alexander, pace Athonis imperiita, calamitatem belli Lacedaemona transportaverit: cujus urbis fastu compresso, Darium sibi denique bello internecivo exterminandum proposuit. Tum Iulius Valerius Persarum nobis curiam
reserat, in qua Darius de re summa sollit' itus fiat raparum rogat gententias, fratrisque Oxyathri oratione ad bellum totis viribus debellandum corroboratur. Interim Alexander Cilicia occii pala morbum ibi juvenili Confidentia contra tum aegre sustinet. Ati hoc autem loco ad Darium supremo proelio profligatum lacuna codex latiorst. Do inceps oratoriis Ornamentis denuo Valerius indulgens, litteras ad Porum Darii, hujus inOrientis cum Alexandro colloquium, duplex Alexandri ad Persas 'dictum, littera κ d ni quo mutuas Alexandri Ilogodiani quo piae Darii mater fuit, consueta stili facilitate confingit, et Darii filiam noxanem Alexandro Eollocat ira matrimonio, qui est exitus secundi libri.
TERTII LIBRI SUMMARIUM. V. At vero tertius extremusque litior res indicas Aloxandri multi genoris multinque UloquPritiae PDmplectitur. Ecce enim Ktati in Alexandorsuos ad belli patientiam Oratione cohortatur. Miax Pori utinare A litterae eum Alexandri rescripto recitantur. Tum gravi Rimo Proelio consprio, Porus etiam singulari certamine ab Al xandro corificitur : uti ca v similique prudenti Alexandri concione moti Indi pacem ficiunt. Hinc Brachmanas adit Alexander, miros si se Phil a sopitiae spi 'us tmia AO lumni, iis audit verum ipse quoquo di putat. Exin Iulius Valerius opistolam
uora modiocrem ad instar volumini. ola horat. qi a d ilitioribus suis per Indiam set Persi te in Aloxander Aristoti l sem perti Orom facit. Post litost Aloxandraim auctor in salii ira in ido' r 'gua di Cit, ei uoi irri ea tem pes at se poti sebatur Canda ει Iain res Cum Canduco rogina agitatae Donnicidicam histri A lihri part m constitutInt : aridie rit qua 'dam in on ria ratione languidiora videntur, ita tricorum aedifici rariam quo dρος riptiones mirabiliter placent. Ab eo regno decedens Alexander Deorum repente
88쪽
praesentia consortioque fruitur. Dehinc inter Amazones indieas ot Alexandrum missitantur epistolae, donee cum maritis his feminis ain citia foedusque sancitur. Ecce autem et Aristoteles brevi quidem sed magnifiea epistola tantos bellicae rei successus Alexandro gratulatur. Numquam verborum meus Valerius prolixam item epistolam Alexandri ad matrem comminiscitur, qua pars reliqua ejus itinerum ad Herculis nempe columnas, ad Amazones ponticas, ad Troslodytas, ad urbem solis, ad Tanaim, ad Xerxis Crrive regna perscribitur. Tum demum Alexandro Babrionem reverso, ad mortem ejus tragice sublateque diacendam tetri portenti apparatu viam sibi munit Valerius. Qua etiam narratione peracta, eorpus Alexandri Iovis monita arx AEgyptum vehemdum curat: quo tumulato, testamentum quoque Alexandri Prosera, cujus nimi mi tenore moles illa maxima macedonici imperii in praeis turas et regna tributa est. Ad extremum definita aetate Alexandri, numeratis victis populis urbibusque ab OO conditis, ejusdemque annua
memoria Alexandriae dedicata copiosissimae historiae Valerius finem --
ponit. HIRTORIA HAEC SAEPE FABULOSA.
V l. Tot tantaque Iulius Valerius quum in suum opus intulerit, quis dubitet hunc quoque historicunt optime meritum esse de Alexandri nomine ac dignitate 3 Nonne enim saepe videtur ornatus iisdem fere laudibus atque Curii usi Sed uno maxime vitio Valerius premitur, quod multis figmentorum vestigiis suam historiam impressit. Etsi autem ne graves quidem historici Herodotus sex mpli causa vel Plinius hac labe e
rent; etsi Dionysius Halicarnasseus ' plerosque historicos antiquissimos in pervagatis fabularum nugis impune v rsatos esse tradiderit; idque Et quaedam excerpta auctorum praefurtim barbarorum in Eusebiano chronico quod brevi ci. Zohrabi nostraque opera Proditurum Speramusὶ primis operis capitibus demonstratura sint; mente tamen ne cogitatione prospicio, fore ut nimia Valerii, seu potius aegopi, credulitas, immo et fingendi libido, in multas ac varias aetatis hujus κριπιωντά ne reprehensiones incurrat. Sed enim quis dsmum nescit errarisso olim inultis in rebus hominum ingetita, quae vel usu iam vel docti itis immutata videmus p Quis item cimti m errorem stultitiam dicere audeat 3 Illud Prae erea me recreat, quod hic auctor, olgi identidem mendastiunculia et commentitiis figmentis inquinatior ost, nihilominus ausint historiam et eruditionem. Neque enim ipso ad Achillis Tatii vel Heliodori vel Longi morem se totum in fabulas ingurgitavit. Quamquam Graecorumi. Iudicium de Thuerdidis hi toria rapi' 5 et 6.
89쪽
ingenia his temporibus coeperant in ejusmodi lusibus audacius exsultare: tiam et hi fucati Eroticorum scriptore', si minu fi ab .Esopi, certe a Iulii Valerii aetate valde abesse non videntur. Esto igitur. Dieit aliqua Valerius quae nemo potest adduci ut prodat; semel etiam non re solum, verum etiam temporibus errat'; non ille idcirco omnes rumorum et fa-hularum ventos colligit. Vetustissimi de Alexandro scriptores, immo et riusdem aequales, quantis se vanitatibus tradid rint circumferendos, alio in loco doe ore me memini'. Quibus si addas sequiorum aetatum auctores arabes, armenos, Persas et itidos, barbariores latinos aut gri culo , nihil impurius Alexandri historia arbitratieris . Isti enim numquam sero suspicantes quale sit sincere, id est, historico seribere, nullius ommenti absurditatem recusaverunt. Valerius eontra raro tollit funditus veritatem et fidem, quamvis saepe paulo pervertat r quin in omni tabula insunt, quasi laminae amenteolae, veritatis alicujus vestigia. Unde
etae sint narrationes de Alexandri in Italiam advon tu, dμquo hasta in Tauro monte defixa, suis locis docui . Ah Alexandro do itineribus suis seriptas litteras ad Aristotelem satis exploratum videtur, ad Olympiadem utique certum est et quod vero his fabulae ad in istae fuerint, partim ipsius Alexandri errore factum constat', partim voro historicorum libidine. Universa illa Candaeis reginae historia fortasse ex eo Data est, quod Iustinus 7 itemque Curtius 3 Cleophidem rocinam indicam rebus Alexandri gestis implicuerunt. Hae autem eo trice tura ducor ad suspirandum, quod Iulius Valerius nullam Cleophidis mention om intulit. o denique scriptoris Sei locos nonnullos, qui plane ad sabulosum dicendi genus pertinere videbantur, formis etiam litterarum diversis quas italicas voeant) 9 expressi. Neque tamen alias particulas es e nego, quibus fidem jure quis deroget; sed quoniam eae sunt riu in Odi, quarum
similes complures apud pe atos auctores aequo animo ferre solemus, idcirco nullam iis apertiorem notam falsitatis inurendam putavi.
t. Vide lib. I. cap. 16, cum nota a, de bello Pultico Primo.
α. Praent. ait Itinerar. cap. 4.3. Conser .sancti cruritim Mam. aes historiens salex. P. I 67 et seqq. nec non uerbelotum, Bibι th. orient. v C. Esciιν uter. De historia Alexandri armeniaca vide item mea in Pra sationem ad Philonem, et r. pari. III. ea . 6. P. 7 i. 4. Lib. I, c. I 6. not. de Alexandro; et eap. 56, not. de Cassandro.
Dagora . legat. cap. 28: Minui ius Felix Da P. 23, qui et insigne volumen dicit; Tertullianus de pu lio, cap. 3; Augustinus, de Civ. Dei, lib. Vlli, cap. Κ, p. a , qui lib. XII. op. Io, haud caruisse Dinalis dicit. 6. Arrianus, L h. VI, cap. . . Ub. XIl, cap. 7. g. Lissi VIII. P. ID. 9. Nos aliter indicavimus. M.
90쪽
1iisTOniae AUCTOR AESOPUA GIT PATRIA ALEXANDR1NUS. - INTEMPn QUO E IULIUS VALERIUA VIDETUR A FER. - Π ISTORIAE AUCTOR SUB ROMANORUNI UITIONE FUIT ET ETHNICUR. VII. Sunt aliquot praeterea quaestiunculae digripe, ut arbitror, commoveri. Et primum, quoniam superiore loco antiquitatem ejus, qui hanc historiam conscripsit, certis argumentis asso ruimus, sequitur ut
ejusdem quoque patriam breviter vestigemus : quae , m o quidem judicio, ex ejusdem Auctoris verbis plane cognoscitur. Is enim lib. I, c. 25, sic loquitur: Videt insulam eminus perfrevem rex Alexander , cui nomen Pharus esse quum diceretur, coluisse vero Pharum istam Protea; eoia lapsum etiam ibidem cerneret Proteos sepulchrum: id quidem protinus et reformari ad faelem novitatis et coli relictiosius mandat; ex inque civitas Pharos est: ejusque mos ad nos usque Prolapsus Sacrum inter nostros Heroos dieitur. Quae quidem postrema verba quistia in alius diceret Pra ter quam Phari ei vis, aut Alexandrinus 2 Adde, quod nusquam hic auctor vel doctior est vel aeque sermo prolixus quam in rebus i ypliis et praesertim Alexandrinis, cujus urbis auspicatissima exordia perdiligenti stilo et singulari ac veluti civili amore concelebrat. Quod autem eam narrationem ita cap. 35 concluditi Enimuero tibἰ super eloitatis illitis non hujus eonditum dictum habebis: id ego vel in eam sententiam accipio, quod auctor in ipsa Pharo quae fuit urbs quodammodo distincta habitaret; vel ita dictum intelligo, quia sermo est de grisu illa vetere Alexandria, qualis a Macedone condita fuit; cuius urbi, tum alii bitiani tum aedificium eo demum tempore, quo haec simitiebatur historia, valde jam deerevisse, plurimasque variolatos fuisse porpossum nemo dubitabit.
Adde quod hoste Iulii Valerii historia ab Idypti rebus set laudibus capit
exordium, quae pars et si a codice amhrosiano excidit, tamen evidenter cognoscitur tum ab ejus voluti quodam exemplari, codice alio ambrosiano , cuius est initium PDypti sapientes sati genere divino: tum ab ipsa edita Alexandri histoeia' incipiente, Sapiantissimi a Dptii seientes
mensuram temE , quae quamquam Ob harbarum stilum plurimasque Graves absurditates magnopere sordet, rerum tamen serie cum Iulii Valerii Opere non mediocriter congruit. Atque his indiciis FADPus au-etor historiae satis arguitur aegypti iis, immo Alexandriae vel Phari civis.
Iam de inierprete Iulio Valerio quid cens as 3 Mihi quidem et ipse a sei-
Canus videtur. Nam, praeter nova omnino vocabula, non pauca etiam
a. Argenior. Hi i 494, qualis quidemost in bibliothera ambrosiana. Crirri met eadem in Drhe et alibi non semel in liher excusus est. Vide Panherium, Annal. γιγmr. t. V, P. II.