장음표시 사용
41쪽
beris, siqgularisdecoro venustas accedat. Hoc autem & si noni noro multosante me, sublimes ingenio, . Sidicendi facultate viros praestitisse, qui in tanta eruditorum luce sic eminent. ι
Vlpura nocturno renidet . . . a l
-i m .is Luna mariti Gnidiusque 'ges . .
illud tamon quod inquit Terentius io prologoPhormionis ir
a I Palmam esse positam, qui artem. tractis imusicam animum mi hi facit ad stadium istud confidenter ingrediendum, atque ut libere dicaminonnulla etiam. me spes habet , quod
. velut Attici, Strabetne teste, quas Veteres Fabri negligentiu4 cxcoxerant massas irecoquendo , grande operae praecium secerunt; ita ex antiqui rum librisdenuo examinatis, multa eruam, quae tibi, Ludovice Comes V non poterunt ese non summopere grata,
pam ... Verum qua te minime lateat consilij mei ratio, faciam apud te .m quod Eliopabalus imperator apud conuiuas suos, quibus man- tilia dabat his edulijs depicta quae deinceps apponerentur, Ut cognoscere facilius possenti quot nussus csent habitur . etenim eum , sicut Aristoteli, & Tullio visum est, egregius Imperator esse non possit, qui iuuenis Militi non assii erit, priuatique militis ossicio iunctus, aliquod specimen non ediderit. futurae sue virtutis & excellentiq; nec alia de causa felices Sparciatas, reputaret Agesilaus, nisi quod omnium rectissime consueuerant Militis vicissim ac Imperatoris partes sustinere: utriusque autem officium ea qua decet alacritate, & animi contentione excoli pro dignitate, exercerique non possit, nisi quanta sit ipsius artis Militaris supra reliquas praestantia, certissimis rationibus innotcscat, visum est mihi propterea optimum factu, si praesens Symagina tres in partes diuiderem; ac in ipsa quidem praefatione multa dicerem tum de Militiae praestantia, & nobilitate, tum varijs de rebus,quae minus commode referri potuissent, S. explicari duobus libris sequentibus; quorum primus Militis ossicio dicatus est; postremus vero Ducem efflagit,& exornat virtutibus quae maxime sunt Imperatoris propriae . atque hoc ordine, & trina sermonis partitione uniuersam Militiae tractationem complectar; de qua cum animus meus sit per se paratissimus ad narrandum ,
42쪽
virtus autem 'tui ingrus S co in , curte non tara ille visa inueniet,quam ista vitia dabit ad benediςeiulum mihi
Itaque priusquam ex tranquillo porn luam, Sin altum, 1ν. narrationis. prouehar, i permitte quaeso Comes illustrissime, ut r. Anismit
eius artis quae tuos. Maiores aetarna laude. cumulaui , teque etur retiam aliquando ad immortalis gloriae sudum extollet; dignita' rorea Oalἡ-tem tuear , aduersus. nimium sibi, blandientes quosdam , ct simcatae probitatis Literatos; qui ut imperium illud in Milites retineant, quod sibi suis in declamationibus vendicare solent in , mortales reliquos; hanc artem continuo damnan velut homin 1 saluti in legibus aduersam 2 qnae non tam . proprijs xebus tutandis, qu inuademiis: quae sunt Mioxum, ex Principum si' bidine inseruiat, omniaque permiscet nec vicinas imodo gentes, sed toto penitus orbe dissitas , quas montium repagulis, & Oce no tumente natura ipsa, satis ad: perpetuae tranquidlitatis felicita. tem , sibi persuaserat esse munitas, crudeli Marte ii pius inter se committit: qua vigente nec labor constat Agricolis, nec Artificibusindustria, necNercaadribus diligentia, nec Magistratibus hon , nec sacris rebusa euerentia. Sed nec istud mirum . videri debere contendunt cum ab hominibus geratur abiectissimis fractis; io, duxuria diffluentibus, ganeae addictis , cicatricibus deformatis; qui tribus aut quatuor teruncijs conducuntur, ut tanquam vicitimae cum occasio tulerit immolentur . vel certe reliquos immolent; quique . non aliter quam Thrasones non in fiam. v nulli apud Mnesmachum gladijs coenant acutis, obsi ij υice ., tot comisi iaces ardentes deuorant, Creticosque mucrones, & Iaculorum reliquias quasi ciceres, aut bellaria habent, catapultis interita
&arcubus coronati; a quibus profecto nihil aliud sperari debeat, . quam, quod omnino saeuum est, insolens, impium, & que ab omni iustitia, Gateque alienum; ac Militia ipsa, quae seruitutem imponi liberis , silentium legibus. indicit , nurumque, & patim rem incutit omnibus labrutinanitate videtur is aliena . Nimiarum hi sunt Arietes quoes superba literatorum statio in Militiam , impellit,haec tela quae in bollat ex consecto, ipsos de pristino L. . nobilitatis gradu claiiciat, Martemque co uantumuis scrincem, & inuictum Musis suis concedere. .. . I . . na
Interim vera earii dignitatem sic extollunt a contemplatio.
43쪽
ne, cui se toωs dedicandi se esseriint a multiplici sciendi a , quam
se consecutos arbitrantunsie ab arre dicendi,vel scribendi laetant& euehunt, ut reliquos praes Blennos ac fungos reputent, qui post habitis illorum otiosis dissertationibus,periculum quidem a patria propulsam, aras focos, ac Penateis tuentur; aerumnosam aetatem aspero vitae cultu duriter exigunt sub armis , ac de foremnis , ct capite quotidie dimicant, quo suis ciuibus optata pax, ac tranqui talibertas cum honestare contingat; huc enim spectantilla omnia nocturnae vigiliae, Castra vallo, & flumine munita , speculatoresanissi qui resciscant hbstium consilia , commeatus summo studio conquisiti, cruenta denique acies, iacturae , Vulnera, mors ipsa, in quibus tanquam praeclaris vitae actionibus obeundis, militum negotia vitaque omnis vique consumuntur. At Hercle sua literatis sustra daretur facundia qua caeteros iam dant , nisi ipsam primum quidem ad sui cultum, & ornatum conuerterent; sed quod ista velut Tyranni fascibus abutantur, ad imperium supra senissimos duces,& Milites occupandum , quorum in praesidio, & tutela Musae ipsὰ, ct D orum arae latent; istud profecto minimum abesse videtur ab ostentatione , ct inepta laudis cupidine, quam omnes boni & sapientes quintidie in illis damnant, ac repraehendunt . :Nam quid obsecro magnificentius sibi tribuere pollent λ Si speculationi deditos, literarumque studijs insignes, diuinis honoribus allecisset antiquitas , quemadmodum certe Iouem , Martem , Liberum , Herculem, Pollucem, Perseum, Quirinum in deorum numerum retulit; non quod subitiles queitiones agitauerint de rerum principi)s, de elementis, de materia prima, &priuatione, de
Coelorum conuersionibus , animorum natura, ventorum Origine , ct rebus alijs quarum nulla apud ipsos constat , sed de singulis est summa dissensio; at vero quod aspera bella composuerint, regna & prouincias subegerint, Feras monstraque domuerint, & nihil illis fuerit antiquius quam
Horrida Mationis ιractare ferocizer arma, HoHilique Atiam temerare in sanguine dextram, Et Mi pugnonis immisiale acquirere nomen.
Quid etia honorificentius de studiosorum laboribus decerneret Si vates ille maximus,de quo non minus, praeclare Latini senti
44쪽
armorum tractatione partum decus retinere voluisset I &tamen ipsum videre est aeneide sexta post enumeratos duo fulmina belli Scipiadas, animamque superbam ultoris Bruti, & quotquotvnquani Romanorum in armis. . fuerant illustres, ne verbum quidem deVarrone,aud Ennio, & Lucilio fecisse; sed totum se ad istud composuisse, ut caeteris nationibus seu bello deuictis, seu cultu & Institutione Barbaris, laudes concederet quae ab reliquis artibus petuntur, velut ignobilis fortuit solatia; quae vero D tes viros decent, & ob continuos Labores Martisque dubios euentus masculoς animos requirunt, eas uni Populo Romano tanquam omnium nobisistimo, praestantissimoque, excolendas esse suaderet . sed quid, demum elatius atque stibiimius de se cingitarent literati, si consensus uniuersalis gentium, vox ipsa popu'li ,& communis fama bonorum,studium liberale de quo se adeo iactant&esserunt, eiusque instrumenta Calamum, Lucernam, Pluteum, Palimpsestum, Clepsidr Gladiolum, Thecam pennariam, & id genus alia inter bona quae humanis praestantiora iudicantur reposuisset; non autem totum istud commendationis argumentum in Militiam, & quae ei subseruiunt arma de
Bellorum exuia, truneis ino Gropa si . u Loraca, O tractari e de Bucculapendens, Et curtum temone iugum, victaeque triremis Vlustre, O summo tristis captiuus in arcu , immanis maiora bonis creduntur. atque ut istarum rerum aspectus, mentes hominum gloriae, laudisque auidas mirum in modum reficit,ac recreat,&velut ambitionis nectare suauissimo pascit ; ita non minus iucui de in illorum aures se insinuant, quaecunqe depugnarum & militarium fac, norum eventua bellatoribus ipsis reseruntur i nam vi. de Pene
aue Croiae casus iterumque terumque petebat: adeo verum est quod omnium sermonum qui de rebus alijsinstituuntur cito pos sinulitura capit , ut non immerito dixerit
45쪽
M.t..ή. Pugnas, ct exactos urannorDe iam stimeris bibit aure vulgus.
cuius rei hanc asserri posse rationem coitheto,quod ut inquitTutilius omnibus in rebus Imilitudo es farietatis mater, hast vero nullibi minus apparet quam in bellicis actionibus , suarum cum ob mores, & ritus populorum discrepantes, tum ob accidentia quae cautissimos duces plerumque inuoluunt, &eiusmodi causas quet similiter in omnibus te habere non possunt,maxima semper est inter se disserentia, & qu consequensest diuersa etiam narratio;
cui praeterea non minimu delectationis accedit ex Heroicarum, &incredibilium ferme virtutum commemoratione, quae suo prq, cellenti merito, longe potentius in animos incurrunt quam vel contemplationes de natura perobscurae, vesimpliciti legum nexus, & Latarinthi, vel Milesis fabulae,& narrationes de turribus &pectine Solis,quae stolidoseantu ac infantes,attentos detinere poslunt Idis igitur rationibus abunde coieci quod nec ipsamet opinor liberalibus studijs excul. i homines inficias ibunt, Militiam longἡ amorem esse quae homines ad umbratae cuiusdam diuinitatis &vers gloris participes reddat, quam sicipsa contemplaάo quae de rebus etiamfraestantissimis & sublimibus cnstitui ab ipsis solet,&- de qua tam prolixe abblandiri sibi consueuerunt,ut cum Deum euadere non possint, saltem eius similes haberi velint, cum iiii
ipsius tum caeterarum rerum assidua contemplatione, cui sese nimium quantum totos impendunt & dedicant. Verum qitiam
ipsi longe a scopo aberrent & sua opinioue fallantur, non C rosum est meo quidem iudicio demotistra'; etenim quam ha- bent amabo in hac re similitudinco illorum vanae meditationes& stannia de rerum causis, cum Dei natura qui seipsum per secte intelligit, qui rerum omnium naturam cumulate nouit, fouet, & temperat; qui coelorum conuersiones dirigit, tempestatum vicissitudines ordinat, et inta patibus inter se momen iis librat, Terram in mundi centro firmat, Oceanum certis limi libus constringit, ventos de thesauris suis promit; cuiusque tan-dcm , prouidentiae &moderationis imaginem, licet infinito qumdam interuallo, innumerabilib usque, disterentijs illi tantum imitando prosequuntur, qui ita te erga sui similes gerunt, ut omni ope
46쪽
ope,& ingenio commodis illorum prospiciant: homines enim veoptime Tissiliis contendit, ad Deos nulla re propius accedunt,quam salutem hominibus dando ; hoc autem ipsi tantummodo praestare existimandi sunt, qui praeclaris legibus, & institutis populos informant i ciuis moribus optimis expoliunt , foedera sanciunt ;picem: audi tuen ur, aut bellum cum opus est gerunt ; omnia deniquefaciutit quibus mortalium vitaecommodior,atque beatior esset osse . quod equidem cum varijs in rebus exercitatos homines postulet,& corporis aeque ac mentis agitatione continua procliues ad laborem, fateatur tandem oportet totum istud esse acti ni non vanae contemplationis negotium ; sicque diuinitatis spe
ciem lsige melius opere ipso quam tacita cogitatione exprimi: cui sententi pariter accedit Horatius,his versibus laudatis iam antea in syntaginare de Studio liberali Res gerere, O captos osendere civibua hostis . Attingiti itim Iouis, ct coelesia tentat.& sano quod militum virtus l5ge ceteris praecellat in publici boni procuratione,istud optime fuit a Thucydide demonstratum, cum scribit Periclem in ea laudatione, quam is summum Magistratum
gerens, ad sepulchra militum more maiorum habuit , antequam ad causse caput accederet, accurare descripsisse iustissimae Republicae formam,rum fructu honestissime pacis, & uberrima legum c , da recensuisse; iuibus, ut erat disertis limus,luculenter expli- catis ,addidi si postremo militii mortuorsi magnifica pretconia vi tutis: ut diceret,quod superstites Athenieses essent, quod beati florentesque,&omni genore bonorum cum altissima pace fruerentur eorum proculdubio iuuenum esse certii limum munus, qui cu uium otium cruento suo negotio,patris salutem sira caede.texissent adeo nempe verum est quod pro Murena M. Cicero protulit,
omnia quaesint in Imperio, in tu riuitatis, ab iis di fendi, O si
mari putantur, qui militari υirtute antecellunt lVerum postquam praesidium istud litteratis ereptum est, quod
in contemplationis praestantia tanquam arce munitissima constiturum habebant, ad aliud certe tanquam claudi ad equum confugiunt: & summam vim, facultatemque ingeni j ostentant o 'qua generoso quodam , & audaci conatu , scientias omnes , ariesque ita penitusi occuparunt; vi nihil sit, vel in Theolo
47쪽
gia rec in dirimu vel in Philosophia obstua ui vel in Mathema ticis perplexum , vel in Iure dubium , aut in communi bon rum artium cognatione, seu quam Gi ci dicunt, Encyclopidia difficile ; de quo semel interrogati subtiliter, ornate respondere non possindi; utinarum sit prosecto de ingenii humani vastiatate,quod Mus, i euissam adngusti parietibus conclusum,tot sciem tias illust re portat, tot artes constituere, tot abdi a proferre, tot obscura,& dissicilia enodare; quo liceri fruet , dc csimoda multo latius se dictundunt, quam ut cum ipsis, disciplinae militaris utilitas ullo pacto conserenda sit. Haec enim omnia, praeclara su cognitione,anima primum ab ignorariae tenebris explicant, S puriorem eiicii essiciunt,scietiae qus de Deo,& de peccato tra 2 at pediceptione Pincolumitatem praetere4 corporis seruant, praesdijs quae medicina suppeditata, more componunt, regulis, quaS de vi rtute,& vitio Philosophorii libri continet,bona ortunaul, tuemtur, legum sanctionibus,& luria sutorum ectatis; visae denique CC mmi da, ct Hluptates promouent, tot artificum industria qui
absque mathematicarum ductu, vix possent conuenienter lineam aliquam aut circulum describere. At o boni priusquam vobis de eiusnodi. comm dis credatur, quae, si perinde se haberent ut a vinias describimtur, non possent etiam non summopere egregia αutilia censerit,mentem paulo aduertite ad Scenicos & totam Pyrrhonis scholam , quae conclusiones illas descientiis tanquam n gas meras,& pcdicas , quibus vos inuicem irretitis absque emoli mento, suauiter deridet; sapientissmi, que populorum Roma , S Lacedona io,qui vos,& aegrequi lani receperunt,ct inceptos turpiter depulerunt,violatae literarum imaiestatis dica scribite aut queiamC luna aequumest,expostulate ius cum duobus fortissimis Imperatoribus,quoru unum de toto iure ciuili abolendo non semetcogitasse refert liuetonius, altei vero ad duo ferme millia.
librorum csibussise,in quibus iudici cominebatur,quae ab Urbe condita ad suam usque statem reddita suerat,tam inploratum est; ut qui hoc ignoret, scire etiam non debeat, qui primus tot leges sparsas,& incoditas in quinquaginta libros titulatim digessit, quos nunc Dige Aa nunc Pandectas appellat,hocautem con silium cum miro quotidie,& incredibili conlausu bonorum, amplissimis lamdibus honestetur ; nulli e contrario tot retro actis ante seculis in
48쪽
P.RAEF ATIO. II nostrum usque inuenti sunt, quos iacinoris istius Imperatorij me
moria torquere , si duos literatores excipias procaci dicacitate,& scommatum plaustris,quae in probos omnes,& immerentes co- gerunt , magia quam doctrina notos Floridum nempe,& Philet phum quorum uterque conceptum leui de causi in Iurisconsultos rencentiores virus , antiquiorum illorum desiderio sic exa cuit, ct inflammat, ut etiam lapsentissimum Imperatore istius rei quam consultissime fecit aspergat infamia; ita enim postremus in Satyrisia lo utinam Superi in quid inrtalibus oriquam est Iustitia reliquum te,Iusiniane,sub imis
in Manibus,ardenti ectant Phlegetonte iacentem; ra Postquamsania Italis millena valumina legum, Principe se clades, te principe pestis ademit. cum tua venturae moliris nomina fama Inserere,invulgi titulos dementis inire, Lex,ct Iura tuo perierum inclita fota.q uibus certe maledictis, S conuicijs summam eorum videtur si cisse, quq Floridus toto libro de Iuris ciuilis interpraetibus in tori rationum,& verborum appariatu, contra Zazium,& Alci tum laxioribus habenis scribens effuderat. Enimuero non solum Iustinianus hac arte sus est , qua caederis . hominibus ab immensa commentationum vestrarum mole,& infinito propemodum numero prospiceret, quandoquidem alius tum inde ex Othoni norum Prosepia Imperator, vi suae quamuis profanae Religioni consuleret, quae varias in partes trahebatur, ex interpraetum dissentione, quantum octoginta Cameli librorum non Typis aereis, scd calamo Scriptorum 1erre poterant, Oceano demersit; promulgato insuper dccredo, nequis, aliter quam ipse cum septentioribus nonnullis conuenerat, de Religione scribere, aut pro- nuntiare posset, atque ita vestrae tandem eruditionis pertaesi summi imperatores, quos non temerequicquam, acleuiter suscepiste existimandum est, iucrescentem illam in dies, &. vltra quam Reipublicae saluti conduceret luxuriantem, i dem Atia compresserunt, quibus, &.orbis vitia Deus Optimus Maximus solet interdum reprimere . .ed iniquum fortasse reputabitis nec sitis timium etiam, lite cum eiustaudi Populis, & Imperatoribus exper,
49쪽
gia reconditum, vel in Philosophia obscurum, veliα Mathem licis perplexum, vel in Iure dubium , aut in communi bona. rum artium cognatione, seu quam Graeci dicunt, Encyclopaedia dissicite; de quo demel interrogati subtiliter,& ornate respon. dere nCn possint; viruirum sit profecto de inge iij humani vasti
late,quod Muisi eiusdam angusti parietibus conclusum,tot scientias illust re potuit, tot artes eonstituere, tot indi a proferre,. tot obscura,& dis ilia enodareriquorum certe fructus, ct comoda multo latius se diffundunt, quam ut cum ipsis, disciplinae militaris utilitas ullo pacto conserenda sit . Haec enim omnia, praeclara sub cognitione innama primum ab ignoratiae tenebris explicant, & puriorem eici essiciunt,scietiae quet de Deon de peccat' tractat per- pdu ne Pincolumitatem praererea corporis seruant, praesidijs quae medicina suppeditat; morea componunt, regulis, 'uas de virtute,& vitio Philosophorii libri contineo,bo Artunautituemtur, legum sanctionibus,& Iuris titultorum essetis; vitae denique cc mmcda, ct Hluptates promouent, tot artificum industria qui absque mathematicarum duo, vix pollent conuenienter lineam aliquam aut ci rculit describere. At, boni priusquam vobis de eius odi commodis credatur, quae si perinde se haberent ut a vinbis describimtur, non possent etiam non summopere egregia, ct utilia censeri ,mentem paulo aduertite ad Scepticos & totam Pyrrhonis scholam , quae conclusiones illas descientiis tanquam ni gas meras,& dicas, quibus vos inuicem irretitis absque emoli mento, suauiter deridet , sapientissimi, que populuxuin Romano,& La demonio, qui vos,& aegre Iihi lan receperunt S inceptos turpiter depulerunt, 'iolatae literarum maiestatis dica scribue;autque a dum aequumest,expostulate prius cum duobus fortissimis Imperato ilibus,quoru unum de toto iure ciuili abolendo non semel cogitasse resere buetonius, .alieri. vero, duo ferme millia. librorum csibussisse,in quibus iudici continebatur,quae ab Urbe condita ad suam usque statem reddita fuerat,iam ea ploratum est;
ut qui hoc ignoret, scire etiam non debeat, qui primus tot leges sparsis,& incoditas in quinquaginta libros titulatim dipessit, qμ i ianunc DigeIIa nunc Pandectas appellat, hoc autem consilix Au ut hi
miro quotidie,& incredibili conicis,c 3 --
dibus honestetur , nulli e conti
50쪽
nostrum usque inuenti sunt, quos Acmoris istius Imperatorij memoria torqueret , si duos literatores excipias procaci dicacitate,& scommatum plaustris,quae in probos omnes,& immerentes co- gerunt , magis quam doctrina notos Floridum nempe,& Philet phum ; quorum uterque conceptum leui de causa in Iurisconsul tos rencentiores virus, antiquiorum illorum desiderio sic exa
cuit, ct inflammat, utetiam sapientissimum Imperatore istius rei quam consultissime iecit aspergat infamia ; ita enim postremus
in Satyris.. leo utinam superils quid mortalibus oriquam est Iustitia reliquum te,I tiniane,Db imis
it Manibus, Ment lectant Phlegraonte iacentem; i s '. Po quam santa Italis millena valumina legum , Principe se clades, te princi pestis ademit. cum tua venturae moliris nomina fama Inserere,' vulgi titulos dementis inire,
I aera Iura tuo perierum inclita fasti. q uibus certe maledictis, & conuic js summam eorum videturi cisse, quq Floridus toto libro de Iuris ciuilis interpraetibus ma tori rationum, & verborumapparatu, contra Zinium,& Alci iuni laxioribus habenis scribens effuderat. Enimuero nun lumlumnianus hac arte usus est , qua caeteris . huminibus ab immenti commentationum vestrarum mole,& infinito propemodum tinnat ro prospiceret, quandoquidem alius .ium inde ex Othom norum Prosapia Imperator, ut sive quamuis protinae Res o consularet, quae vanas in partes trahebatur, ex interpretum E sentione, quantum octoginta Cameli librorum non Tini sed calamo Scri piorum 1erre poterant, Oceano dem se mulgato insuper iccredo, ne quis, aliter cini ecm apum noribus nonnullis conuenerat, de Re me a bere, or ῆ nuntiare posset, atque ita vestrae tardi Eanu et situm. nu Imperatores, quo Tu is se existimandum est, s ter 3. Si