Pauli Iouii Nouocomensis ... Illustrium virorum vitae. Accessit ad posteriorem hanc editionem rerum memorabilium index

141쪽

DA VITA M AGNI s FORTI A T. eulcaretiar. Sed vir nequaquam dolore victus, in genu sese sortitererexit, laevaque proximi equitis lora stapedis comprehendit: Is erat La rentius eques Romanus, cognomento Surdus , qui claua ferrea obuios pertundens, ut opem ferret, proturbatis, disiectisque ho stibus, ad S r-tiam ferocem equum adegerat, cohortans, & monens, ut galeae bucculam elevaret, raptarique se equi viribus pateretur: Atque Ita correptus per bucculam, innixusque stapedis loro, aegre pertrahente Surdo, in pacatum locum peruenit, magno prorsus miraculo seruatus, sanatusquer Quandoquidem quadraginta amplius diebus, cum brachii, tum de trae manus sensu usiique caruerit. De insidi s ad salonem amnem strenue vitatis. 6'. L U. Er ex insidiis in summo vitae discrimine versatus est: Primo ad Ca- T lorem amnem, anud Beneuentum, pridie quam a Iacobo Rege. S a coniuratis custodiae traderetur. Profluentis enim vadum teu

tanti, disiunctoque a suis, ad id delecti equites , districtis repente gladiis, & adactis equis, vim asserre decreuerant. Sed ille, quanquam ni tui tale suspicaretur, quum sine consilio suo quaedam turbatius , quam pro pacati, & nihil hostile timentis agminis consuetudine, imperari. &circumagi videret, tanto animi vigore sub vexillo agmen composuit. S galeatus serocem equum, quo in praeliis uti erat solitus, conscendit ut coniurati, subito pauore concepto, quominus tela expedirent, vel una terribilis, ct parati eius facie terrerentur. De Uu sa Sarnum astu superatis. 6. Ll, LErgianus Caracciolus deformi postea vitae exitu memorabiliς.S quum anxie riuales timeret, ob idque Urbanum Auriliam Reginae genio respondentem, specie honoris, legatum Constantia ad concilium ablegasset, Ssortiam & ipsum eodem astu tollere conatus est: hoc

demum a Regina impetrato, ut aduersus Sanseuerinae familiae proceres in Brutios mitteretur. Discesserant enim Sanseuerint a vetere officio; nec plane tamen rebellarant. Ob id putarat Sergianus , Ssortiam aut minus feliciter Reginae operam nauaturum, aut Sanseueri nos inexpiabili iniuria assectos contractae affinitatis,ac amicitiae iura turbaturos. Sed Ssortia aut horitate ingenti potius, quὶm belli metu, sanatis Sanseuerinorum mentibus, ita celeriter negotium consecit,ut ei Sergianus regredienti, non uno in loco insidias pararet. In Picentinis enim occupati calles, suppressi commeatus, ct circa Salernum exciti agrestes, qui praecisis itineribus, S fortianas turmas aggrederentur, praepositusque demum ad Scassatam ponti Sarni amnis Campanus Centurio, ut transeuntem inuaderet,atque conficeret. Uerum i a resciuit S sortia, copiisque ad Ancharia vicum subsistere iussis, obsoleta lacinia indutus,armatus'. tr

gula.& galeatus, stabulario similis percussores fefellit. Quum enim in equi clunibus, de more, mantica cum strigili gestaretur, & cribrum ab ephippio dependeret: quis eum lauti nominis imperat strem putasset

142쪽

Aruo etiam temporis momento, & magno quidem parcentis som P tunae beneficio, Alphons Regis insidias praeuertit. Venerat ad Reginam Ssortia, quum illa, graui tum ad Neapolim autumno. Caietam cum Sergiano secessistet, atque una rex Alphonsus in Formiano littore inter sontes, & Citriorum sylvas. vitandi aestus causa versar tur, ut cum ambobus, post redditas Acerras, de stipendiis , ac oppidorum possessione disputaret, inuasit repente Regis animum saeua libido Sfortiae tollendi. Is enim unus erat, qui virtute animi, ct bellicis viribus terribilis, ossiturus esse videretur, si ambitioso animo spes suas Proferre, ct aperte regnum inuadere vellet. Sed S fortia magno, & pla-xi l regio comitatu, multisque fortibus alarum praefectis semper stipatus, nequaquam sine ancipiti periculo comprehendi posse videbatur.

Excogitauit itaque dolum rex peracutus, trirememque conscendit, inuitato S sortia, ut honoris causa secum, legato Pontificio obuiam venire minime graueretur. Is erat Fonseca Cardinalis, qui ad eum a Martino mittebatur. Nec dubitauit S fortia, quin pariter conscenderet, nihil de Catalanorum perfidia suspicatus: utpote qui , adaperta ingenui animi fiducia, nihil sibi insonti timendum arbitraretur. Paratae iam erant compedes, & laqueus more gentis , saccusque , quo inuolutus. profundo mergeretur: quum id promontorium, in quo mirabile Planci sepulchrum latὰ conspicitur, transuectis celerius opinione omnium, d Speluncano littore, legati triremis apparuit. Tum vero Alphonsus,

qui tum in recessum extremae puppis sceleris ministros euocarat, animum a nefario consilio ad pristinam comitatem reuocauit : ne aduentantis sacrati viri laetitiam , & publici officii ceremonias, tanti facinoris

atrocitate conturbaret. Ita Ssortia Deorum immortalium munere conseruatus ad suos rediit: quum eum Ssortiani omnes, tanquam fato sumctum , verissimis lachrymis eluxissent. De modoria literasitate eius,massisemia, comemptuque tecumae Cap. UtaliuN exercenda vero liberalitate, qua una maxime virtute, Vel ingen-I tia vitia occultari facile possunt , mediocritatem tenuit: varia admodum fama , quum in erogando distribuendoque meditata, &prouisa largitione uteretur: quas Ducem ad gloriam, S ad magna imperia semper aspirantem pensitata ratione uti non deceret: quum nullii praesertim improuisa, & festinata potior videretur. Sed ille opes semper

contempsi, adeo liberali iudicio, ut a signatae pecuniae nota oculos semPer auerteret, vituperatis, qui diro eius conspectu , & venenata libidine gauderent. Sumptuarias rationes, censu oppidorum, & stipendiis aequa-hat: ne vi ipse dicebat,temere decoqueret. Creditores raro contempsit, nunquam elusi: quoniam opum , ct diuitiarum opinionem , fide potius, ct incorrupta existimatione , quam praesenti pecunia, constare imi dicabat.

143쪽

DE VITA MAGNI s FORTIAE. I tdicabat . Nemo enim ea tempestate, quum oporteret, opulentior, ac instructior suit. Quandoquidem insigni studio mensariorum omnium exoneratus etiam grauibus impendiis iuuaretur. Ut tum accidit, ad Viterbium amissis supra mille equitibus, ad pecuniae inopiam redacto: quue foro Romano.amici, atque benevoli certatim sub una tantum syngrapha aureorum nummum triginta milia contulissent. Irridebat pleros'.&in hoc Braccium etiam iptum, qui aliquando aliena rapere, praedarique quam aes alienum ditatuere mallet, ut ab extemporanea, ct dissit pata liberali tate militum animos sibi deuinciret. Praecipua enim cura ei semper fuit, paganos,& agricolas ab avaritia militum de sendere: hospites tueri: licentiam militarem, in hybernis, ct in agmine, indicta graui, ac inexorabili poena, cohibere: ac demum deditis, conteruati'. quant expugnatis,atque deletis urbibus,laetari. Adeo, vi eum Braccius in colloquio ad Sacco maniam sylvam, quod utrique supremum fuit, post multa ce bellicis artibus grauissime disputata percunctaretur: Cur nam tantopere seueritatis,ac abstinentiae laudem quaerendam putaret: quando id prorsus toto militaris consilii propolito alienum esse videretur. Quod promereri studia militum vel cum iniuria generis humani oportere censeret: si ad ingentia imperia.& opes, uti ipsi ab humili fortunae loco prospere decreuissent, seret euolandum. Ad ea S sortiam respondisse, serunt: nihil esse gratius Diis immortalibus, aequitate, atque iustitia: qua una maxime, quaesitae bello opes, positis demum armis, cum insigni gloria firmarentur.

Ne duabus sim conculinis. 6. p. LIX. Vum Perusinis, apud quos Biordus, ct Cecholinus fratres inter- in secto Pandulpho Baleon o nobilitatis Principe, popularium statum induxerant, stipendia mereret,in hybernaque concessisset ad Martianum oppidum, virginem admodum nobilem adamavit, Luciam Trezaniam,adeo, ut amatoriis obsequiis & spe nuptiarum pellectam, iustae uxoris loco haberet, ct coleret. Ab huius felici admodum foecunditate auctus est fortunata sobole maximorum ducum, & principum. Sed eam aliquot post annos, uti iam plane impar, tantis scilicet opibus partis ab illustri virtute famam consecutus, Ludovico Folianeo in matrimonium opulenta dote praebita collocavit: quum paulo antE maximas

spes parandi imperii ingenti animo versantem, ut uxorem opportunc duceret, temporum necessitas impulisset. Ex ea demum natus est Conradus, qui Francisco Ssortiae uterino fratri, pluribus in bellis sortem, fidelemque operam nauauit.Subsequentibus vero annis adamavit & Tamiram venustate admirabili, oriundam E Calle Umbriae oppido, iuxta viam Flaminiam: equa ad aquas Pendulas in Hetruria suauissimi oris filiam, nomine Honestinam, suscepit.

144쪽

De uxori eiis cantonia Salimbema. cap. L X. Ta vero nuptias appetiuit, ut nequaquam sponte uxorium iugum I subire videretur: quando liberis pro ea in qua tum erat, fortuna abiid in auctus, nihil magis cuperet,quam certis, ct legitimo iure quaesitis sedibus,vaga,& mercenaria arma ad tutos receptus alicubi confirmare. Ob id Antoniam Salim beniam apud Senentes antiquissimae stirpis uxorem duxit. Et maritus suerat Franciscus Calatius Cortonat Regulus, Iaulo ante coniuratione ciuium interfectus. Unde illi ex mundo mulieri, pretiosa suppellex,& dotalia quatuor castella obuenere; Mons Iouis. cum Monte Nigro, at q. item Ripa, ct Balneo Clusinis aquis propinquo. Addidit, ct Clusum vetustissimae claritatis urbe, Cocchus Salimbenius

Antoniae frater iampride Sena patria eiectus, vigente ibi popularium factione. Quuin enim nouae affinitatis praes dio, res suas, dignitatemq. tueri, & confirmare percuperet, unu praecipue S rtiam inter multos sororis procos, uti bellica virtute insignem opulentis, di imbellibus anteponen dum censuerat. Quo consilio transtulit & Clusii ditionem in ipsum Ssortiam,tabulis rite confectis, ut Senensib.antiquo iure eam urbem, S agrurepetenti b. armatus,& acer defensor opponeretur. Ex hac Antonia viaicus legitimae prolis,ex nobili materno genere, puer susceptus est: quem

S fortia Bosium appellari iussit,ut Patruelis sui Bosi Attenduli fortissimi

equitum praefecti: quem ad Spoletum amiserat, in domo sua memoriam renouaret. Hic porro Bosius virtute animi, & rebus bellicis Francisco fratri pene par,priusquam ille regnum apud Insubres, arridete Fortuna, virtute, ct armis compararet, uxorem duxit Chrysi idem Aldobrandescam Sanctaeflorae Comitis filiam, nataliu claritudine, & dotis opulentia. illustrem: Utpote quae septem oppida non long a Porseno , de nomineli Porsena Hetruscorum Rege codito, in haereditatem traheret, & genus eius, Dantis Poctae testimonio, in praealtam Hetrusci, Regiiq. sanguinis Originem referretur. Itaq. quod in abavo nomen fuit, iure optimo in eius memoria in patre tuo Bolio repetitum vidimus. Tu vero quod in proauo fuerat GVIDONE nomen suscepisti,quod ille ab auo materno Sanctae- florae Comite pari ac usitata ratione deduxerat. Auo autem tuo Federicus Felirius Vrbinas dux praelio inuictus, supra affinitatem in sacri iam

eis caeremoniam vocatus,nomen suum indidit. Additum quoq. tibi est 3 Ascanii nomen,fatali quodam augurio,vt in te denati amplissimi,& lon- gh optimi Senatoris Cardinalis nomen, ct decus, veluti rediuiua domus dignitate refloreret: Et eo quidem nobilius, quoniam ille si irpe eadem, sed nequaquam legitimo ortu coepta, nomen deducebat: quum natales tui ab incorrupta maiorum serie, impolluta stemmata fateantur. Desecunda uxore stella O lota. V. LXI.

Ccessisse autem ad se cudas nuptias dira necessitate coactum, con-

A stat, quum a Pandulpho Alopo Aerarii praesecto, inuidia virtutis

eius,& obtrectatione crescentis apud Reginam gratiae, in carceret . . Ira esset

145쪽

DE VITA MAGNI SPORTIAE. I 3 esset coniectus. Neque enim aliter, vel pacare A lopum qui cuncta unus

totius regni munia usurparat,aut denique Reginae voluntatem a vindictae suspicione redimere potuit,quam Catella Alopi sorore in matrimonium ducta. Siquidem Alopus praecellenti forma, eruditis munditiis, &latere demum infracto deuictam penitus S in seruitutem tanimo scilicee muliebri, impotenti amore facile subacto) redactam, nutibus regebat. Ea affinitas, maturatis nuptiis apparatissime celebrata, Ssortiam haud dubie 1 parato iam capitali supplicio seruatum in libertatem eduxit: leuauitque item Alopi animum ingenti melinquum meritas illatae iniuriae poenas, i viro sortissimo.&tot militum gladiis instructo formidaret. Caeterum Catella nihil omnino a fratre, praeter venustatem ad maritum

attulit, dote scilicet a Regina liberalissime collata. Dotali siquidem iure quinque castella in Samnio in Ssortiae ditionem venerunt. Peperit Catella non toto vertente triennio, tres liberos, praemissa puella, quam nomine suo Regina, Ioannam vocavit: mares item duos, Leonardum scilicet ; Id nomen in eius Diui honorem inditum fuisse constat: quoniam per quietem Diuum Leonardum ea specie, qua depingi in templis solet, sibi opem serentem vidisset: quum & clatros ferreos senestrae carceris

disrumpere,& compedes soluere, praesenti numine videretur. Impleuit autem somnii fidem,S numinis oraculum rei eventus. Nam eodem die laetam somnio noctem secuto,& rex Iacobus imperium cum libertate amisit , & Ssortia, adaperto carcere, ingenti omnium laetitia, iterum magister equitum est renuntiatus. Sed Leonardo vix infantiam egres se vitam morbus eripuit. Et immatura quoque morte surreptus est alter cui Siartia Bartholo nome indiderat, in memoriam scilicet Bartholi fratris,&fortissimi commilitonis, quem lue absumptum apud Perusiam iampridem amiserat. Ne tertia uxore Maria Martiana. 6ap . LXIl. Ostremo quinquagesimum aetatis annum agens ultimas sibi nu- P ptias ambitiose admodum quaesiuit,assiduis artibus, ac ingentibus armorum officiis: petita, ductaque Maria Martiana Suessam Roguli filia, quae in Campania, S ad Fucinum lacum multis oppidis imp rabat . Nupserat haec antea Ludovico Secundo Andegavensi : eoque ante nuptias celebratas vita functo, ad Celani Comitem iecuda thori vota transtulerat. Hic in Marsis,& Furconens bus multorum castestorum

ditione praepotens,quum d vita excederet, uxorem, testamento magnarum opum dominam reliquerat. Quamobrem,& ipso Sfortia demum importuna vi fati surrepto,quartum sibi coniugem facile inuenit Franciscum Ursinum Manappelli Comitem,qui bis.& diuersa quidem fortuna apud Neapolim cum Ssortia collatis signis dimicarat. Natus est ex Maria Carolus, id nomen imponente Regina, in honorem scilicet Caroli Regis eius patris: qui magnis rebus in Italia gestis, Pacificatoris cognomen adeptus, in Pannonia demum coniuratione procerum inter epulas

146쪽

trucidatus est. Caeterum Caroli nomen liaud multum in puero permansit: nam atra bile diu vexante, attenuatisque inde viribus, uti obeundis militiae muneribus impar, pietatem voto prosellas, sacratam cucullam

desumpsit: atque ita abdicato priore nomine Gabriel est appellatus. Hunc postea Franciscus frater Galliae Cisalpinae imperio potitus, coenobio eduxit, ut insigni dignitate ad familiae decus ornaretur. Idque facile a Pio Pontifice impetratum est. Nec multo post Mediolanensis Archiepiscopus est essectus. Tebberis eris ex Lucia Tretania. sap. LXIII. Rimo partu ex Lucia Treetania puerum iuscepit, qui de patrui noP mine Franciscus est appellatus . In hunc, ab admirabili quodam

sederum concursu, cuncta humanae felicitatis ornamenta , virtus S sortuna contulerunt Natus eli in Diui Miniati Hetruriaeoppido, iuxta Arnum, Pisana via, Anno a partu Uirginis uno,& quadringentesimo supra millesimum,decimo Calendas Augusti, quuin Sol occideret. Militabat tum Ssortia, alterum & trices muni aetatis annum agens, Florentinis, qui Pisanis bellum intulerant. Secundo autem partu Elisam, in qua maternae auiae nomen repetitum videmus. At tertio partu alterna foecunditate puer est editus, cui ab insignibus, Roberti Caesaris munere, Pata- uino bello acceptis, Leonis nomen impositum est. Peperit S mox A n-toniam venustate insigni. Caeterum Leo ab ineunte aetate Francisco fratri omnibus ferb bellis assiduus comes, eam in re bellica1pectatis operibus laudem tulit, ut non magno interuallo, ad fraternae virtutis nomen accederet. Leoni biennio post successit Ioannes, nomen paterni aut deferens, ingenio,viribus,& fortuna fratribus dissimilis . Sed eum secutus est, natu quartus. a Pontifice eius nomine Quinto Alexander appellatus. is tanto studio, tantaque vi praestantis animi arma tractauit,ut non modo Francisco fratri indomiti corporis, S pugnacis ingenii vigore. verum S felicitate rerum gestarum aequaretur. Condidit enim sibi filiisque item, atque nepotibus Principatum apud Pisaurenses, ut in Togata Gallia, non secus ac in Cisalpina Franciscus frater, Ssortianae domus stirpem insereret. De Upnitatibusumma pruintia contractis. t sq. LXIIII. Eo nato ex Sanseuerina familia nobilissimo, atque sortissimo tuu L ni Elisam nuptui dedit,ut generum armorum studio illustrem, potentemque clientelis,& opibus apud Picentinos, & Brutios, certo veluti praesidio, rebus suis adiutorem , defensoremque pararet, contra potentiam inimicorum, Sergianique praesertim a quo se cuniculis.& machinis oppugnari petique insidiis haud obscure intelligebat. Ex Elisa natus est stobertus ipse Saleuerinus, praeclarus imperator,& maximis eius temporis ducibus praeferendus,nisi in extremo vitae actu a Germanis ad Athesim praelio fusus, ac interfectus superiorum victoriarum nomen obscurasset. Dedit di in matrimoni u Marino Caracciolo Sergiani gem

147쪽

DE VITA MAGNI S FORTIAE. I Smano fratri , Claram Attendulam. Foschini, & Marci sororem ea erat

ipsius ex sorore Margarita, neptis 3 procurante, cohortanteq. Regina, ut erumpentia, &iam coalita alternis ostensionibus odia tollerentur.

Despontauit demum Antoniam Arditioni, Carariensis Comitis filio, cuius ditionis erat urbs Asculum in Apulia' ut patrem eius eximiae aut horitatis ducem. magnas tum copias duciantem, in Reginae partes pertraheret: In eo etiam Braccii hostis spem frustratus, Carariensem multis pollicitationibus sibi adiungere properantis. Polyxenam quoque Russam, in Brutiis, dotali iure tres urbes,& viginti amplius castella in nuptias trahentem ut Francisco filio collocaretur,a Regina feliciter impetrauit: sed infausto demum successii quum ab amita praeferoci, scelestaque muliere.& Polyxenam.& eius filiolam dudum in selici utero aeditam, admisto dapibus veneno, sublatas audi siet. Curauit quoque,ut Polyxena Sanseuerina Michaleto Attendulo,& Ioannella Iesualdia Dominico Bosti iungerentur: quando eae mulieres in Hirpinis inueterata imperii consuetudine ingentes opes tuendis S sortianorum coeptis, allaturae viderentur. Nec alia quoq. de causa Tartaliae filiam, Ioanni filio desponsatam, intra Penaiates nurum recepit,quam ut Braccio Montonio, vetus libi hostis,& ace rimus bellator detraheretur: ut pote, qui plerun q. diceret, nihil commodius, ac utilius videri,quam trib. propoli tis hostibus, cum primo pacem

pacisci: cum altero autem inducias parare, ut in tertium maxime expedita , ct grauiora arma verterentur. De clementia,σseueritate ergasιυ. cap. LXLV. Anta autem varietate clementiam simul, & seueritate exercuit,ut

T delicta familiarium, & militum, nunc puniendo atrociter, modo facile ignoscendo, neque huius, neque illius virtutis constantem famam assequeretur. Sclauetto Dalmatae insigni equitum praefecto, qui ingratiam Iulii Caesaris, se primu c percussoribus in transitu Caloris amnis S fortiae latus mucrone petiturum pollicitus fuerat, adeo generose pepercit, ut captum ad Casam Marii,& iure belli armis, ct equis dispoliatum,

non modo sid improbantibus amicis) incolumen,verum omnibus impedimentis ne quid omnino desideraret, mapna cura conquisitis, & restitutis, cumulate instruct i dimiserit: perblanda,& nobili contentus in terr gatione,quum ad eum dixisset: Quis nam furor inhumani, crudeli'. aninia,Sclauet te alioqui vir fortissime, te impulit, ut nulla lacessitus iniuria adeo prolixe promitteres,te gladium ex caede mea cruentum ad IacobuRegem omnino relaturum Sed immanis vir, ad id tum oculis in terram

defixis non multb post apud Philippum Insubrum Principem, perfidiae

militaris crimine conuictus, in surca pependit. De Maerimo Fasilino conseruato. sq. LXtVI. A dem animi magnitudine usus est erga Martinum Paselinum ad-E uersae factionis principem cum quo multis utrinque caedibus editis aliquot annos Attenduli intellino bello contenderant. Eum

148쪽

14s P AvLVI IOVI Vs enim undique pulsum, infestaque Attendulorum arma fugientem, desperatis rebus ad S sortiae pedes procubuisse,salute veniam pacemq. extemplo impetrasse constat: Et eo quidem maiore cum laude quod tum plane iuuenis.& vindictae libidine vehementer exardens, ea odia, insecto semper animo,& cruentis manibus exerceret.

Te clementia erga in m. 9p. LXυII. Isio quoque e Cot ignota peditum praesecto praeter omnium opt-Binionem , inexpi abilem iniuriam, & grauissimi de icti poenam remisit. Nam, qu um S fortia, spectantibus ex propinquo duobus Regibus pene intra Carmeli tana portam ad Neapolim victricia signa, perturbatis iam .fugatisque hostibus, intulisset,unius Bilii socordia, perfidiaque obstitit, quominus cumulata victoria potiretur. Iustias enim duabus veteranis cohortibus intra hortorum macerias in insidiis considere, &ad signum datum prorumpere,ut studio pugnae prouectos hostes intemcluderet,neque designatum in locum peruenit, neq. prius apparuit, quam post trium horarum pugnam, receptui signum tuba datum audiuit. Ob

id Ssortiam, irato animo, ea mediocri victoria minime contentum, exclamasse rauco ore plurimum ferunt,itidem saepe repetentem: Bisi,sceleste desertor, redde mihi hostium duces captos, atque intercepta eorum vexilla, quae incredibilis ignauia pariter,atq. perfidia tua dudum nobis emanibus eripuit. Caeterum eum ex conscientia animi, metu consternatu, ct crimen ineptis verborum ambagibus excusantem ea lege castris excedere iussit, ut perpetua ignominia notato, acerbissimi supplicii poena, si in conspectum castrorum unquam veniret, indiceretur. Ea est aeneo tormento includi,& succenso demum sulphureo puluere,per aera discerptis artubus ditandi. De inusitata poenarum nere. 5ap. LX III. Quitem Patauinum e turma Scorpionis k Luco, qui Bononiensi. E medico in castris artem profitenti, coccineam togam E tabernacui io dum alte ille sterteret, noctu rapuerat,eadem indutum toga,sed vinctis manibus per forum, & stationes, ct contubernia militum traduxit : Adeb, ut ridente,& exsibilante toto exercitu, ne reliquo ignominiae dolori superesset, s eipsum pugione transfoderet. Domitorem quoque equorum, magistraque stabuli vicarium, patria Campanos,qui equis militaribus hordeum subtrahere, idque diuendere coeperant, deprehensos alligari per pedes equorum caudis , incitatoque cursu per prata, &sata raptari ad netam iussit. Equitem etiam c Ferraria nobilem, qui contra edictum,vel saepe admonitus, scortum adolescentis armigeri sabitu, . circumtonia caesarie, habebat in castris, pudenda ludibrii poena affecit, quum muliebri veste indutum, per castra arniato in equo circumduci,

. ostentprique iussisset.

149쪽

Vum Ioanna Regina Alphon si Regis repentinis armis circumueninta. obsessaque in arce Capuana, cohortante demum . deducenteque Ssortia Auersam se recepisset; Gratianum Faventinum custodiae arcis proposuit, commendante eius virtutem .ac fidem S fortia. qui illum

magnis beneficiis, ac praefecturis ornatum ab humili militiae loco ad primos honores extulerat. Is beneficiorum oblitus, ut militare decus au

titiae simul .atque perfidiae scelere foedaret, corrumpentibus eum multo auro Catalanis. se proditurum arcem pepigit. Uerum Sanctoparente interceptis literis,& detecta perfidia non dubitauit S fortia, quin seue rissime in eum ageret,qui sacramenti religionem, & priuatae fidem ami citiae nefaria proditione violasset. Atque ita eum apud Sciliceum Glanii amnis pontem. Auersana via praealta in arbore suspensum,agitandu vento,& volucribus carpendum reliquit. De mansiuetu ne erga Brannimum Comitem. Op. LXX. On defuit in eo qui in suos supra aequum seuerior habebatur humaN nitatis.& candoris eximii laus erga hostes. Brando linum Comite, cuius manu Uiter biensi in praelio sauciatus,' pene intersectus su rat, expugnato Capitone oppido, captum. quum in eo tumultu inimicum

rariter,ac hostem facile et quidem procul ab inuidia tollere posset,adeo

umaniter apud se habuit,ut ex conscientia magnopere sibi metuentem, effuse laudaret in conuiuio, at q. omni penitus metu liberaret. In hoc etiagloriatus,quod in tanta fortunae iniquitate, neque a gregario, vel ignavo milite sed a nobilissimo, at q. sortissimo duce vulnus accepisset. Erat Bradolinus Braccianae factioni vehementer addictus: similemq. animum Tiberius filius aduersus S rtianos semper exercuit, ne a paterna disciplina discederet: Unde illi demum fatale exitium. Francisco enim Mediolani ad Principatum tanta selicitate prouecto, quum Braccianas opes undique fractas deleta'. conspiceret, sese turbido ingenio a vetere inuidia, odioq. ad perfidiam vertit. Atque ita deprehensus, ct custodiae traditus. ut imminenti supplicio se eriperet, praeacuto serreae lucernae manubrio, sibi iuguli venam perfodit,& interiit. Ne inutia ex nece Tarrat farta. 6p. LXXI. Nerauit autem eum inuidia maxime ingenti,suppi icium de Tarta O lia sumptum: quanquam ille meritas coceptae perfidiae poenas luisset. quod nequaquam syncera fide ad amicitiam,affinitatemq.vocatum, circumuenisse diceretur, occulta scilicet in id te pus,& mox detecta naturae malignitate,ut sublato bellicae virtutis aemulo , eodemq. sortissimo duce, veteres iniurias vindicaret. Sed id Martini Potificis iussu factu

fuisse scriptores fatentur: Ipseq. in primis Campanus in historiis alioqui Ssortiae infensus passim, S contra Braccii gloriae impudentissime semper sauens, cuncta reticendo, aut eleuando verbis, quae S fortia consilio, manu q. seliciter gessisset. Reducebat in regnum Martinus Ludovicum

150쪽

Tertium Andegauensem, Ssortiae ductu, ut Ioannam omnibus impudicitiae flagitiis coopertam,expelleret. Illa vero Alptaonsum ab Hispania, adoptatum in filium euocarat: bellum'. gerebatur asperrimum, Stortia tantam belli molem aegre sustinente: quum Braccius dux ea aetate clarii simus magnis praemiis, atq. stipendiis conductus .Reginae partibus adhaesistet. Sed aequatae demum sunt vires Tartaliae aduentu, quem superiore anno ab amicitia Braccii diductum, Martinus cum mille & quingentis

equitibus ad Siartiam auxilio miserat. Eo autem anno Tartalia his artibus operam nauauit, vi contra naturam ingenii cunctatior.& segnior

factus, Ssortiam vetere gloria spoliari , profligarique, quam Braccium omnino vinci, malle videretur. Ad Sarnum enim separatim sibi castra fecerat,collegae praesto nunquam adsuerat,cessarat ab excursionibus, quibus Campani,Neapolitam a.ab Auersa,vii Ssertia praeceperat, facile posse vexari, premiq.acrius infesta populatione viderentur. Luxerat & eam suspicionem Braccius,per eos dies inusitato militiae more, S fortianos milites bello captos ad triremes Catalanorum relegare, Tartalla nos vero benigne remittere solitus. Commeabant & frequentes nuntii, praeconesque k Tartalia ad Braccium, adeo , Ut iam nemo esset, qui repetitam cum Braccio amicitiam ,& ob id Tartaliam ex occasione ad hostes transiturum non putaret. His ad Potificem perscriptis. venit ab urbe Roma Colaus Squarcia Romanus Iureconsultus, ut ex indiciis in reum iure ageret. Hic Tartaliam inopinato Siartiae aduentu oppressum, captumque

quaestioni subiecit: & de confesso post tertium diem, Auersano in soro,

capitale supplicium sumpsit.

2 eratura inrenj. Cap. LXXII. X disciplina totoque vitae ordine, & successsu rerum, manu, quam E consilio potior censeri pote quum incauta facilitate, vel contumacia subagresti, in ea consilia plerunque adigeretur, unde nullus pateret felix exitus, propter simulatas multorum voluntates, ct necesse esset a fatali virtute, vel diuina ope subsidia comparare. Maximas enim iniurias quum aequo animo saepius ferret leuem demum contumeliam

tolerare non poterat: ita, ut iracundiam plerunque exerceret imparatus: quum mori praestare diceret,quam iniuriae indignitate minime comm

ueri. Uerlauere itaque hominem, occulto astu,& in maxima vitae pericula coniecere, Paulus Ursinus, Λ lopus demum,& Sergianus. Sed Dii immortales eius viri virtute ac innocentia adducti,ita nequissimorum hominum insidiis obuiam iere, ut ultro eas demum iniurias vindicasse viderentur. Nunquam transfugit,nunquam discessit ab osticio, nisi magnis de causis: ita ut nunquam improuiso factus laostis arma conuerteret, nisi renuntiata prius amicitia renussi'. vexillis: ut eo facto distensionis cauasam in alterum reiiceret,& se ad tuedam dignitatem bellum nequaquam insidiis,& dolis,sed vera virtute gesturum tellaretur. Te