장음표시 사용
341쪽
xentium adeo saepe fixus inhaeret, ut nullis sere remediis se tolli patiatur . Suspendi quidem potest, dato eortice, ejus actuositas pro tempore , sic tamen , ut postea semper recidiva fiat . Observaverat hoc
monuitque tune prudentis Medici esse , non nimium pertinaciter corticis usui insistere : verum alia potius methodo febrim aggredi. Novi per septem istiegros annos quartanam durasse , flentem sponte sua quandoque , vel cortice sumto , per aliquot septimanas , redeuntem tamen P sea . Massarias Romae vidit matronam , quae viginti duobus annis quartana labora. vii Elmulier. t. a. p. 3o9. . Pertinaces autem tales febres, quae anni spatium excederent , nunquam me observasse memini , nisi in cacothymicis corporibus, quibus viscera , imprimis abdominalia , o structa erant ; unde sere semper abdominis tumor, color ictericus 6ce. simul aderant. Cum autem antea dielum fuit , silentem iam sebrim excitari posse . dum lardum v. g. aut similes indigessiles eibi assumtifuissent , non videtur improbabile , simile quid protractarum talium febrium cau. iam sacere . PSi enim ante librim intermittentem natam eaeochymicum corpus suerit, & obstructa viscera habuerit, vel per febrim ipsam talla mala producta suerint
vide 7s 3. , ingestorum debita praeparatio in primis vis deficiet; adeoque similia mala hie poterunt fieri ob desectum vi. rium concoquentium , quae in sanis , sed
dabilioribus , hominibus ab iogestis disti.
cilioris digestionis cibis contingunt .. Unde patet ratio, quare in tali casu febris inter . mittens , ex sua indole j1m minuenda , in. erescat denuo, vel sopita iam excitetur iterum, sicque in longum tempuris spatium ex- eurrat. Forte etiam eo difficilius deletur impressus ille character, quo diutius inhaeserit. Cur ergo paroxysmi geminantur quandoque, si latens v. g. libris tertianae chara ter alternis tantum diebus ex sua natura actuosus fiat λ Certe eadem illa causa, in-eognitum nempe illud epide micum , quae unam tertianam fecit . & interealati die alteram excitare poterit . Praeterea vide. Πω. III.
tur admodum vero simile , etiam liberis a paroxysmo diebus adesse talem dispositi nem , quae sorte Qx se sola in actum non
veniret , aliis tamen eausis accedentibus
exeitari posset, & dein propria sua vi pa.
roxysmos renovare , licet absint causae illae , quae illam primo excitaverant ; eo. dem modo , ut intermittens fibris, sponte sua cessans, a similibus renovatur , ut antea dictum fuit. Plurima autem saventhule opinioni: se graviores in diaeta comis
missi errores non tantum validiores efficiunt quartanae paroxysmos, verum etiam
ex simplici quartana duplicatam , vel Ee triplicatam , sacere docent quotidiana in praxi observata . Autumnales sebres , in quibus eviosor & pertinaeior adesse solet materia , quam natura per febrim exiscitatam corrigere vel expellere satagit , Ionge frequentius paroxysmos suos gem nant , quam vernae sebres, in quibus hoe raro contingit : imo etiam ob hanc ea iam saepe initio autumni tales sebres , ob longiores & duplicatos paroxysmos , eontinuarum librium indolem exacte mmulamur uti *. 7 8. dictum fuit . Interim tamen , ut ante monui , gemin tae tales sebres indolem & genium paro. xysmi primarii servant ; sic ut triplieata quartina tritas distinctis quartanis constet a
duplicata tertiana ex duabus tertianis comis ponatur &e.
Ex hactenus dictis ergo eone Iudere liceret , febrium intermittentium disti
& determinatum characterem in spiritibus' nervosis . nervis , vel communi horum origine latere ; illumque irrita. ri quidem posse a morbosis collectis h moribus , ut sortiores & diuturniores sa-ciat paroxysmos , & sopitum iam a similibus causis excitari posse ; non tamenia digere semper eollacto quodam semite intermedio inter binos paroxysmos tempore , ut in actuna deducaetur , sed propria sua vi paroxysmos renovare posse. Si mutique probabile videtur , diebus intercalariis
bus adesse similem dispositionem, quae ab aliis causis in actum deduei posset; & deinde, illis causis quamvis abolitis, pariter
342쪽
f. 738. Uratio ergo exigit, ut aperientibus salinis, at calicis, aromaticis,mineralibus, diluentibus, oleosis blandis, calore, motu, latusfictione utamur tempore απυι ες ιαs ,
In curatione febrium intermittenti uni primo debet determinari , qualis vidius conveniat ; sub quo nomine intelligitur rerum non naturalium , aeris, cibi, po tus , motus, quietis , animi affectuum , retentorum excretorum , somni , vigiliae
bita moderatio . Cum autem ex praece. dentibus constet . frigus aeris nocere talibus aegris , & sopitam jam febrim inde
renovari saepius ἔ conducet aeris talis teis por , qualis verno tempore esse solet , quem hyemali etiam tempore accensolaeo imitari possumus . Cibi lautem &potus tales debent esse , qua bs f. deseripti suerunt ; hoe tamen cum discrimine , quod in febribus intermittentibus , cum plena απυρεξια adsit inter bi. nos paroxysmos , adeoque omnes sere functiones in integrum restituantur , validiores cibi & potus meraciores concedi possint i & quidem eo magis , quo longius intereurrit inter paroxysmos intervallum , & praecipue si hyemale remis pus sit vide 3. 6o a. s. . Praeterea , eum diuturnae quandoque hae isebres sint, imprimis quartanae , summopere requiritur , ut vires integrae maneant ἱ ut .
quod diu sub ηdum 6t , corpus facile sustineas Celius lib. I pag. I s. q. Unde patet ratio , quare validiores cibi di potus hie conducant . Interim tamen Opima pinguia , sale vel sumo indurata& similia , vitari debent , eo quod crudior ex his e bylus gravaret corpus I imo& R. talibus maiori copia ingestis in sa.
ro etiam corpore febrim excitari observatum sit vide 3. 189. α. ) . Simul etiam
cavendum est , ne cibus detur in his se-bribus ei rea illud tempus , iquo novus paroxysmus exspectaIur : tune en ἰm , pluribus iunctionibus eorporis libris remis pore turbatis vel laesis , non potest spe. rari debita ingestoruni assimilatio . Quam rem Hippocrates Do Assectiomibus e. IO. tom. 7. p g. 677. optime monuit, di,
vel S in statu descripto 7 9. .
cens : Quoscumque aegrotantes nou contiis
nenter febres detinent , sed intermiuenterprehendunt , his post accusionem cibi exhibendi ; coniectura facta , ne quando a re eenti alimento , sed iam concoctis cibis , febris ivruat . Moderata corporis exerincitia , tempore intercalari optime prosunt , quia per haec & assimilatio inge.
storum & exeretiones naturales per alvum , urinam , transpirationem , optime promoventur . Unde iussit Ce Ius Lib. I. cap. I s. yag. I 64. in quartanae curatione , ut aegri postero die , cum satis quieverint , ambularent , exercere intur, ungerentur i, perstiearentur sortiter ;imo etiam profuturum credidit , si dariretur opera , ut in ipsam exercitationem
rempus febris iuetirrat , sic enim sepe illadis titαν . Ubi autem aegri imbecillitas
vetaret exercitationem , gestationem ad hisbendam voluit ; si nequidem hanc serre posset, tune frictionem laudavit. Somnus
autem longior convenit, ut quassatum pa-roxysmo librili corpus blanda quiete re. socilletur : animi autem affectus moderγtos esse debere facile patet, Solo debito sex rerum non naturalium regimini febres intermittentes vernae sa-cile cedere solent , licet inulla talia adhibeantur remedia ;: uti quotidiana o
servata docent . Unde etiam Dinhamus Sect. I. cap. s. pag. Ioῖ. suo arbitrio has sebres committendas voluit , nisi importuna aegri impatientia Medici opem efflagitet Nullum enim unquam verna febre intermittente periisse vidit ;adeoque maluit nihil prorsus movere et& imprimis evacuantium remediorum usum damnat , eum per haec pertinaciores longe reddi haν febres observaverat. In autumnalibus vero febribus imprimis medela requiritur , verum alia paro ysmi tempore, quam ubi febris abest . Praeterea eum singuli febrium intermi tentium paroxysmi in tria tempora di
343쪽
rum ratione medelae diversitas requiritur. Hae autem paragrapho agitur de illis te. mediis, quae conveniunt tempore κτυρεξι α λvel etiam in ipso febrium intermittentium frigore, sive primo stadio. Ex illis, quae in Commentariis f. 3s8. dicta suerunt , patuit , febrim esse illud
naturae istrunientu in , quo partes impurasa puris secernat ; illamque saepius excitari , ut heterogenea materia , sanitati adversa , expellatur du corpore , vel etiam ut sanguis in novam quandam diathesim immutetur ; atque ideo summos in arte viros non semper adeo sollietitos fuisse , ut sebiim tollerent , sed tantum ut debi- ro mode tamine illam coercerent , ne vel langueret , vel nimio impetra nocere posset. Omnia autem hae di in febre interis inittente vera sunt: patuisque tunc, dissi. cillimos & pertinacissimos in. orbos per se-bres intermittentes quandoque sanatos suis.
se. Dum post aestivos squalores liquidissima sanguinis pars dimata fuit , & bilis
acrior 6c copiosior , simulque saepe tena, ctor , circa praecordia collecta haeret ; Ω-bres intermittentes autumnales epide mice grassari solent, per quas rite tractatas solvitur & expellitur illud biliosum corru.ptum , reserantur obstructiones viscerum selieissime, quae a spissiori & minus mea. bili sanguine ortum duxerunt , atque P si ea integerrima redit sanitas. Contra vero toties su nectis exemplis constitit , ina, Ia arte per corticem Peruvianum suppres. A talibus febribus , antequam causa maiaterialis , cui subigendae.& expellendae de stinabantur , lublata foret , tanguise aegros , eachemcos ; ει cacochymicos ex pessimis abdominalium viscerum obstru .ctionibus , imo Be sepe inde periisse . O. bservavit Ddenhamus I. col. 3.
Pq. 36. ὶ , una eum continua febre teristianam autumnalem epidemice grassatam
suisse , similibus stipatam sympto mali. bus, & eadem sere methodo curabilem satque inde conelusit : Febrim illam eo
rinuam intermitientium quasi compenditim quoddam esse , m e contra Fingulos earum parox mos compendium huiusce videri sarque adeo discrimeo in hoc maxime verin
Drι , quod continuae conceptam fm ι es eruehentiam συνεχῶς eodemque Iemper tenore perficerent ἔ intermitιentes autem par titis υicibus ae diversis temporisus eadem defungeremur . Sedula autem morborum
observatione didicerat magnus ille vir , sebrim continuam ipsam causam suam materialem optime subigere ; adeoque &idem a s bribus illis intermittentibus , continuae illi ita similibus, exspectare merito licebat. Quae omnia confirmantur ex
illis, quae de febris essetflibus f. 18 . dicta
suerunt: constitit enim tune, stagnantium agitationem , omnium permissionem , reo
sistentis subae ionem &e. per fibrim ipsam fieri , atque etiam ad s. 7sῖ. probatum
fuit , resolvendo & attenuando agere se-brim intermittentem , dum tria sua tempora percurrit s atque ideo ab inveteraistis saepe malis corpus depurare f. 714. di elum fuit.
Omnium ergo optima methodus eu-tandi has febres illa videtur , quae e n. spirat cum febre , ut solvat concreta , reseret obstructa , seque aequabilem humorum per omnia vasa motum restituat. Conducit ergo , tempore ἀτυφεξίας iningerere talia , quae ob bos effectus aperientia a medicis vocantur , & pro di.
versitate obstaculi , per febrim his remediis adiutam resolvendi , varia seligi solent . Horum autem remediorum eme
cia tanto maiori eum fructu aegrotanti corpori applicatur , quod sequente par xysmo librili per omnia vasa hare rapiadius movebuntur; unde etiam & tempo. re a febre libero , motu , calore , sit mone uti solent Medici , ut aucto h morum per vasa motu ingestiarum reme. diorum efficaciam augeant : solutis enim humoribus per salina , aleatica , mine
ratia cui de S.Irs. , una cum diluentibus vide g. ras , laxatis per sonae nata , & oleosa blanda emissariis omnibus , eorpus sic disponitur , ut per febrilem paroxysmum secuturum lacile seeetni &expelli possit illud , quod in corpore noxium haeret , & cui removendo febris
ipsa a natura destinabatur . Pro varia autem anni tempestate , aegrorum diveris
344쪽
Ω temperie & aetate, epide mi ea constit tione &c. diversa remedia conveniunt . Verno enim tempere, & in juvenili aera. re a ealidioribus abstinenduin : aurum naviles contra febres , imprimis in hyemem usque protractae . calidiora postulant; praeeipuae si vel fractis morbo viribus , vel vergente jam in senium aetate , corpus
langueat: tunc enim contra jerva, serpen.
taria virginiana, erocus, & similia penetrabilia aromata , summi usus sunt . Instigida murola temperie sales alca lini optima aperientia sunt a in ea lidis & biliosis hominibus haec nocerent saepe; unde sali. na , ut nitrum , sal polychrestus , tartarus vitrio latus &e. praeseruntur. Si vero putredinis metuendae signa adsint vides. 8s. 86. acida oleosa , ut spiritus nitri dulcis, rob lambuet, ribesiorum At similia , sola prodesse possunt . sie etiam in epide micis talibus sebribus iii termittentibus , quae post servidissimas aestates avistumnali tempore grassari solent , color subflavescens eutis & oculorum , urinae color flavo- ruber , ponderis & anxietatis circa praecordia sensus , hepatis obstrv.ctionem & biliosam cacothymiam indieabant . Taraxaci , ei choret , seor2onerae , graminis &c. decocta P cum e polychr fio & melle , larga copia potata tempore απυε ει α ι , dein per se brilem paroxysmum valide mota per omnia vasa , rese-tabant selieissime viseerum obstructiones , solvebaiit & mobilem reddebant biliosam saburram ; quae dein vel sponte sua , vel dato leni emetico vel eat hartico , expellebatur de corpore. Quamvis autem generalis videatur se. re aperientium & attenuantium retrediorum alas. in febribus intermittentibus curandis , quandoque tamen & tales ea sus occurrunt , ubi adltringentibus & ineras. santibus , simulque scii das corporis partes roborantibus , potius opus est . Teneris enim puellis , & debilis tempetiei hominibus , quandoque per febres intermittentes sie solvuntur omnes humores , ut profusis sudoribus dissuant , non tantum in
paroxysmi librilis fi ne , sed & quovis alio empore , & praecipue dum dormiunt Btu
tannos maxime in tales sudores , dum se. bribus intermittentibus laborant , proeli. ves inveni γ . Facile autem patet , attenuantia & diluentia hic nocitura fore , dum nimia dissolutio humorum & solida. runt partium debilitas jam adsunt . Coristex tamarisci , capparidis , Peruvianus ,
una cum aromatibus vino austero rubro insula pulcherrimum tune remedium dant et raro enim solent curari in talibus eorporibus febres intermittentes, nisi per corti.cem Peruvianum tollantur, vel saltem impetrentur induciae , ut roborari interea corispus possit . In Miteria Medica ad huius paragr
phi numerum recensentur varia remedia ,
quae aperiendo & attenuando agunt , &ex quibus talia eligi poterunt, quae morbi genio , aegri temperiei &e. maxime .
Omnia autem haee , quamvis praecipue adhibeantur illo tempore , quando aeger a paroxysmo liber est, tamen & usum habere possunt in ipso paroxysmi ingruentis initio, cuius symptomata f. 749. enumerata suerunt . Patuit enim tunc , peric
losissimum esse illud febrium intermitteu. tium stadium , quia impeditur liber sanguianis per extremas arterias motus, & ei reator dextrum & pulmonem immeabilis acoeumulatur . Illa ergo , quae sanguinem alis
tenuant , diluunt , vasa laxant , & expediunt , tunc optime conducunt , uti adcla s. dictum subi . A ealidiotibus a tem & valide si inrulantibus remediis abastinemus in hoc febris stadio ob rationes
3. 62 . explicatas 1,.quorum tutior usus est tempore . Simul etiam apparet, per aperientia, attenuantia, diluentia &e.
usurpata , dum febris abest , si e disponi
humor s & vasa, ut tempore frigoris se-brilis minus a stagnatione periculum im-
mineat 3, & postea Deilius ea lotis febrilis tempore solvi possit illud , quod stagnando jam concrescere inceperat. Generalis ergo haec videtur esse curandi febres intermittentes methodus , ut tem pore απυριξι αι major solutio fiat hum
rum ; blandis stimulis aromaticis, motu , frictionibus , augeatur motus humorum Per
345쪽
per vasa ; si inuique per eadem omnia ex- re pulsint illa, quae per febrim ipsam subpediantur corporis emissaria, ut libere exi. adia variis viis expelli solent de corpore
f. sq. Uin abundanti colluviei in primis viis, purgans, vomitorium velaepe prodest tollendae; dando ante paroxysmum eo spatio, quo ante hunc effectum praestat. id faciendum cognoscitur ex victu , morbis, symptomatibusque praegressis, nausea, vomitu, ructu , tumore, hali- tu, sordibus linguae, gutturis, palati, amarore oris, vertigine tenebricosa ; & absoluta operatione dato optato sedatus ante febrim tumultus sit. Accidit saepissime in febribus intermit.
tentibus, ut in primis viis adsit colluvies, sive haee prae exstiterit ante febrim natam sive sebris tempore ab ingestis et bis, non bene digestis , vel mutatis per fibrim humoribus, imprimis bile, hae e aggesta sue. rit. Talem colluviem tollendam esse, nemo dubitat , cum ibi haerens omnem appetitum tollere soleat, & mora pejor reddita plurima mala . & imprimis putridam di arrhoeam , aut 3c dysenteriam , producere posset . Cum autem vomitoria &purgantia, nisi talis colluvies adsit, fibriis bus intermittentibus potius noceant , uti f. 76 I. dicetur , attendendum est ad illa ligna , quae docent , talem saburram in primis viis haerere.
Si victui lautiori , & imprimis ex pinguibus opimis , glutinosis , aliisve di mei. lioris digestionis cibis, indulsetit aeger, suspicio est talem adesse colluviem . Morbi autem praegressi saepius, qui sordibus simi.
libus gravatas primas vias habuerant, in tali aegro hoe eonfirmant. Quandoque in epide mi eis febribus intermittentibus comis munis talis indoles observatur , ut in mmnibus aegris bilis corrupta circa praecordia fluctuet, qualis febres & yydmbamur Sect. i. c. I. p. Sy. observavit, adeoque tunc nullum dubium manet. Verum
dum talis colluvies in ptimis viis haeret , quaedam parit sympromata , quibus hoc cognosci possit, nausea nempe, vomitu , ructu, halitu &e. uti latius dictum fuit, quando . 8 s. de putredinis in primis viis
effectibus agebatur ; atque etiam 642. , ubi de nausea librili sermo erat . Imprimis autem tune adesse solet anxietatis &molestae tensionis ei rea praecordia sensus ;imo quandoque & hypochondria elevata ument, quod inter signa suturi alvi fluxus in febribus recensuit Hinocrate 'lor.
7ῖ. Sect. 4. rom. 9. y . 18ς. . Quibus autem viis commodissime educi possit hae eeolluvies , eadem symptomata plerumque
monstrare solent: nausea enim, vomitus, oris amaror, tenebricola vertigo &c. vomitum potius indicant : lumborum obtu. sus dolor, bot rygmi , flatus, abdominis tumor , versus alvum potius tendere hane saburram demonstrant . Unde Hip. Iocrates monuit uti alia occasone in
Commentariis 3. 193. a. dictum suit ;
uibtis febricita mibus a tem anxietatessent, oris υentriculi morsus, cir sput timer, vomitus st: quibus vero ructus avi sunt, satus, strvitus ventris, elavari
nes , his fit alvi eMurbatio . Saepe tamen& sursum & deorsum expellitur haec colluisvies : vomitoria enim exhibita plerumque & alvum ducere solent ; & purgantia frequenter vomitum excitant , imprimissi in ventriculo aeque ae intellinis collecte tales sordes haereant . Si autem iaipso librili paroxysmo incipiente , quando plerumque nausea Si vomitus adesse
solent vide f. 749. , pars illius colluviei expellitur , tune eo certiores sumus, profuturas esse tales per artem factas eva.cuationes . Nam in lir , qas medicameuto μην , purgatio'ιbus , talia e corpore educenda sunt . qualia etiam Donte prodeuotia
jωυant Hippocr. 'hor. Sest. Φ. t. y. Ubi ergo constitit, per signa recensia, abundantem colluviem adesse in primis viis , illa quantocyus tollenda erit; quam .
diu enim manet, appetitus deletu, & nau se a impedient, ne tempore ιλτυ εγι ας nutrimenta assumere , sicque vires reficere
possint aegri . Quo vero tempore purgans vel vomitorium sumendam sit, non adeo
346쪽
ri auctoritas apud omnes Medicos tanti ponderis est , febrilem motum irritari per purgantia & emetica s imo excita
ri illum iam sopitum ab iisdem , uti ad
3. 37. dictum fuit ; conducet , ut a soluta operatione , dato optato sedatus ante febrim tumultus sit . Adeo autem serupulose hanc methodum secutus sui tDdenhamus , ut etiam in morbis , ubi suspectum habebat optatorum usum , ab illis tamen non abstinuerit , si purgans remedium exhibitum fuisset Io Sehe Ia monitor. de noυae febris ingressu pag. 6sa . 6ss. . Prout jam purgantia vel e meistica celerius, vel tardius essectum suum prassiant , ita maiori minori ve temporis intervallo ante futurum paroxysmum sumuntur . Sic v. g. ypecacuanha post dimidium horae iam vomitum excitare solet , & bi horti spatio effectum suum ab
-solvere ; antimonialia emetica saepe per, duas horas in corpore hae ent, antequam operentur. Purgantia sex, vel octo horis agere solent ; & si pitularum serma sumantur, saepe satis diu manent, antequam
solui incipiant & agere. Cum auteni ad lexpellendam hane saburram per vomitum suffieiat ypecacuan-ha , a validioribus emeticis antimonia libus , quae .longe .magis .corpus turbant, , abstinere possumus in hoc ea su . Plures autem t m purgantium , quam emeticorum formulae in Materia Medica ad hune numerum habentuD.
Tam felix quandoque horum remedio. rum eventus est , ut non tantum haec colluvies expellarur , . sed simul etiam Q.
turus parOxysmus caveatur 2 praecipue autem in vernalibus intermittentibus . in quibus bae methodo se usum fuisse teis datur Ddenbamus Sect. I. c. I. p. I Oa' , dum propinabat emeticum ita, ut antepa-νovsmum negotio suo destingi possit . Pr sertim si quantitatem mediocrem brupi de meconio via cnius υis narcotici , post finitam emetici operationem , exhiberet immediate an . re parox mi in se itum . Ubi autem signa docuerint , unico emetico vel cathartico nondum expulsam esse omnem hanc colluviem , possunt & debent haee repeti iisdem cum cautelis ; uri quandoque requiritur in sobribus intermittentibus autumnalibus , dum corruptae bilis & tenacioris magna copia adest . Prodest tune saepe emeticis& purgantibus praemittere diluentia &attenuantia , ut per haec soluta & m bilis reddita hare saburra iacilius excuti possit.