장음표시 사용
321쪽
Omnia autem modo enumerata sym
promata febri intermittenti potius adesse inveniuntur, quam febribus continuis enam in illis raro vel nunqiram tam validum , nee tam diururnum, stigus adest: eumque sebiis continuae, nisi omnium a. eutinima suerit , incrementum non tam velox sit, quam febris intermittentis I r ro in libris continuae initio omnia haec sympiomata adsunt , vel nunquam sal rem tam valida. Unde & ex his incipien. tem febrim intermittentem a continuis utcunque distinguere possumus . Atque ideo Galenus iω. Medis. ad Glameon. lib. I. c. s. t. Io. p. dixit: Quae ibi.
xur cum rigore invadunt, nou abs re ex ea ram numero esse, ν ε eir tu quodam repristi , duxeris. Quandoque tamen contingit , ut primus febrium intermittentium paroxysmum levior sit, adeoque non adeo molesta haec symptomata habeat.
Cum autem, uti ad s. 3. dictum sint,
eususque moebi tanta sit magnitudo, quam tum a naturali statu recedit; patet satis, eo priorem esse sebrim intermittentem , quo symptomata enumerata maiora &plura suerint . Praeterea observatur semper, quo frigus , tremor, pallor &c. peiora suerint, eo majorem postea calorem
sequi, & validiora esse illa symptomata , quae sequentem febris statum comitari s lent, nisi frigoris librilis tempore suilae
tur aeger. Illa enim causa, qualiscunque demum fuerit , qtra intermitientis se sparoxysmum excitas, dum incipit agere , vitales actiones , pulsum & respirati nem, & calorem, qiu inde pendet, tu bat & laedit ; vade, quo validior haec sae. rit , eo majori molimine vita adhuc superis stet indiget, ut illam superet & expellat de corpore, ve, si item reddat nou actu iam . verum illud vitae, in causam morbosam age aris , molimen , circulationis impetu & velocitate auctis , efficaciam suam praestat : unde patet ratio , quare tantus calor post validum frigus febrile se. quatur . Praeterea dum in valido frigore se rili in venis maioribus circa coe de trum & sinu venoso , uti in pulmone , sanguis serestagari, dispouerar ad concre
tionem , &, expresso solo tenuissimo, residuae molaeuue plus eo rebunt ; hine dum ineipiunt minui illa obstaeula ei rea
extremitates arteriarum , sanguis eoide pulsus maiori eum attritu per ultimas atterias in venas transibit; adeoque augebitur
ealor vide g. 6 s. , donec resoluta illa sanguinis immeabilitate , & subacta vel
expulsa causa paroxysmi, redeat pristina circulationis aequabilitas. Cum autem febres intermittientes duis pliei ratione considerari possint, quatenus nempe attenditur ad illa, quae in singulis paroxysmis contingunt, vel quando omnes paroxymi talis sebris simul eonsideran. tur ; patet , singulos paroxysmos habere suum initium, incrementum, & statum , uti de se,ibus continuis dictum sitit sto. ; tuncque comparando inter se, primus hie libris intermittentis gradus retapondebit illi stadio continuarum febrium quod incrementum vocatur, in quo neminpe magis magisque minuuntur ea , quae de sanitate supererant , & eontra augentur illa, quae a morbo pendent. Si vero de omnibus paroxysmis seb Is intermittentissimul agitur . tune ejus febris incrementum adesse dieitur, quamdiu paroxysmum dura. tione, & numero & vehementia sympto.
matum proxime praeeedentem exeedit.
Maxime autem periculosum esse illum primum febris gradum patet, si eoasi de rentur symptomata tune praesentia , quae vitalium lanctionum insignem laesionem demonstrant. sanguis enim , uti dictum
fuit, ei rea cor dextrum & in pulmone a cumulatur , pauculum tantum in eoi sint. strum transit, quod tremulo motu palpitans per arterias, tagore contractas , illum transprimere nequit ad extrema coris poris usque, adeoque patet, vitalem in tum humorum ex eorde in arterias, & enarterias in venas , 6c dein in eor iterum,
turbari & impediti; cumque ab his vita pendeat, uti ad 6. s..dictam fuit, apparet hoe sebris tempore ipsam vitam in diaserimen venire. Verum quidem est , -- menti febris stadio haec obstaeula solvi,
liberamve denuo redire humorum circulationem; atque ideo paucissimos exstingui
322쪽
6. 749. 73 I. . FEBRIS INTERΜITTENS. 3i
homines in febrium intermittentium pa- nis mortui sunt , experius loqvor tune semis roxysmis, si simul consideretur ingens nu- metus illorum, qui his febribus corripiuntur ; interim tamen verum est, maximum
periculum adesse primo illo libris stadio, illosque , qui sebribus his pereunt , illo
tempore mori. Summorum Medicorum obis servata suffragantur modo dictis . Sie D. denhamur s. Ses. I. c. s. pag. 94. notat, quia qui ex febribus intermittentibus mois
riuntur , si quidem in pamvsmo pereant , in primo illo tempore exhorrescentis scilicet fato fiuvan:μν ; nam si ad tempus effervescentie pertigerint , Iahem pro illa υice non moriuntur. Senibus autem quandoque hoc contigisse, ut in ipso vel primorum paro-xysmorum rigore deficerent , alibi ibid. p. II S. monet . Sic Hollertur tu Coae. Hippocr. p. goa. vidit, in eo rigore , qui
in tium erat quartans siccessionis , fgrum mulierem extingui . Idemque H mannui
suis observationibus confirmant Medicin. rarisu. Ostem. t. 4. par. I. pag. 8 I. . Ma gnum pondus his addunt illa , quae Har-
bus illorum, qui in primo harum librium stadio defuncti fuerant , invenlt r sic enim habet : In tertiane febris prineipio morbisca causa cor pete r , circa cor oe pulmones,
qua udo immorat r , an belosor , suspiriosoroe seu os facit, quia principium aegra Uarar vitate , Ja quis id pulmoner impingi tor , incrassatur , 'non transit hoc ego ex hiissectisne illartim , qui in principio accessis per pulsus frequentes , parvi , quando.
que inorinnati sunt : ab adausio υero casiare , attenuata materia, apertir υiis transitu facto , incalescit univerjum corpus , prelinsur maiores fiunt . vehementiores , ingra-υ scente parox mo febrili . Ubi enim calor se brilis post frigus sequitur , novimus expeditas iterum esse vias sanguini pulso ad extrema corporis usque , adeoque omnia obstacula soluta esse, tam illa, quae a vasorum contra 'ione, quam quae a liquidbrum immeabilitate facta : suerant ; ad ecque solam tantum circulation Is velocita. tem auctam superesse , quae brevi in hi ssebribus sopietur: unde nullus metus eii , ut hoc paroxysmo pereat aeger . Verum quidem est , quod in homine plethorico, per calorem febrilem rarefacto sanguine. vasa quandoque rumpi possent in cerebro, pulmone δι c. lethali cum eventu; sed tunc satis patet, in tali casu mortem non pendere' a febre, ut unica causa, neque adscribi posse illis, quae in omni febre intermittente obtinent, de quibus hic tantum agitur . Urina vero plerumque hoe febris in te mittentis tempore cruda & tenuis esse solet , ob constricta vasa, debiles vires cor . dis, & potum saepe copiosum ingestum :unde per renes tantum tenuissima & mere aquosa sere sanguinis pars transit. Uideantur de illa, quae de symptomatibus frigoris labrilis dicta suerunt f. 376.377, 378.
f. 7so. T nc statum 749. excipit alter, incipiens cum calore , rubore, I 1 respiratione forti, magna, liberiore , anxietate minori , pulsu maiori, robustiorique, sti magna, dolore artuum Sc capitis magno , Urina
plerumque rubra, respondet ἀκα;i febrium continuarum. Postquam per aliquod tempus, longitudine varium pro diversa febris indole, anis ni tempestate , aegri temperie & aetate vi.
de f. 37s. , duravit primum illud febris
intermittentis stadium , incipit frigus minui & tremor, ea torque gradatim redit in extremis corporis partibus ; simulque pallor evanescit, & redit rubor ; respirapo, quae ante difficillima erat, liberior redditur , tandemque aucto calore fortis & magna fit; sanguis enim, qui antea sere stagnabat circa cor & pulmones, iam libere transit, sed rapido simul motu, unde &auctam respirationem requirit , ut eodem te tarporis spatio maior ita iguinis copia per pulmonem traiici possit. Anxietas autem , quae tempore frigoris febrilis ob sanguinis egressum ex corde impeditum svides. 6 pr. ) aderat , minuitur , dum decrescunt obstacula , simulque pulsus maior &robustior fit, quia cor contentum suis cavis sanguinem jam in arterias circa ex tre
323쪽
ma sua perulas propellit. Sitis taaten sae. pe adhuc magna adest, partim ob humo res nondum penitus solutos , partim etiam ob siccitatem linguae & oris, quae calorem febrilem eomitari solet : saepe etiam, uti postea videbimus, putrida biliosa colluvies in primis viis adest, quae calore sebrili mota & pejor redita siti ni validam producere valet vide g. 636. . Dum autem per tremores illos praegressos tot & tam validis saepe concustibus agitatae fuerunt partes insculosae , non mirum est , artus dole. re, dum sanguis iam magno satis impetu& velocitate per has partes movetur . Quia autem eatore librili , & aucta cireulatio. nis velocitate , vasa magis distenduntur , dolor capitis magnus saepe adest hoc libris tempore . Urina autem coloratior solet esse , quam in si igore librili , ob majorem attritum fluidor uis ad vasa , & plerumque rubet, magis , minusve colorata pro varia febris intensiatate , δι potus an sumpti copia.
Hoe sebris intermittentis stadium hamus Sect. I. c. 94. vocavit tempus ebullitionis , sive sermentationis quo autem sensu baee vocabula intelligenda velit, alibi Sect. I. c. l. p. 38. P. dixerat, qua nempe natura uti consuevit, ut in febribus morbosam mare iam subi. gat , & expellat de corpore. Respondet autem hie status febris intermittentis viis poti librium acutarum , quiae postea semsim remittunt omnia symptomata, & seis bris decrescit. Differt tamen in eo , quod in vigore febrium acutarum aequo quasi Marte dimicet natura eum maxima morbi vehementia , & incerto quidem eventu , eum aliquando morbum superet, quandoque & vicia succumbat, uti in Commenis tar. spo. dictum suit; in febribus vero intermittentibus certi sumus , quod in hoc paroxysmo natura morbo praevalebit,
eum illi, qui perituri sunt , primo febris stadio exstinguantur, uti praecedenti para. grapho dictum fuit.
f. 73 I. Um ultimo ingens plerumque sudor , remisso omnium sympto ma- I tum, Urina crassa, sedimentum lateri contuso simile , somnus, , assitudo, debilitas.
Sequitur tune ultimum stadium febris intermittentis , quod tempus despumationis dixit Syden bamur sect. I. c. s. p. 9 monens, se illo nomine nihil aliud in te Lligere , quam materiae febrilis iam suba.ctae, & quasi devictae, expulsionem , sive separati em . Uidetur autem haec expui. so per sudores & urinas imprimis fieri ; Ω- re semper enim summum paroxysmi vigo. rem sudor sequi solet, & plerumque satis profusus , calidus , toto corpore manans . Dum enim & in frigore , & ealore sebrili, magna sitis adsuit, copioso potu ingesto , sanguis tenuis liquidi eopia abundat; dumque simul audia circulationis velocitas ad . . st, & libera humorum et rcumductio per omnia vasa corporis rediit tempore ea lorisset, ills, per eutis calidae jam , & lecti te. pore serae , vaseula ex balantia saei lem uiam invenit aquosa sanguinis pars , & sudor:s specie exit . Magnum autem ob hoc sudore levamen percipere solent aegri, &codem tempore omnia. symptomata , quae ea lorem febrilem comitabantur , minuun. tur, & aeger ad persectam ἄτυρεξ αν venit. Accidit quandoque eodem hoc tempore , quandoque & in prioribus febris stadiis , vomitum accedere, vel & alvum solui ,scque etiam p r has vias materiam sebii. lem expelli ; sere semper tamen sudor pa-roxysmum febris intermittentis claudit . Pulehre haec notavit GaDnMi De Cris . a. c. 4. t. 8. p. 4l z. , ubi tertianae ex.quisitae decursum describit , dicens : Seium hasendi tempus adest egrotori, lim pos potum plurimur vapor calidus percurim exbal, , sudoris nunesus , bilisquae supervenit vomisus , vel alvus dorsum pro . mpit, s biliosum metis me. supe enis
enim sudor vap rosus cir calidus , quemadmodum in balneo . Totum vero emptu ipsis aequaliter sudat, ratisque est pulsui , gnarissasorώm in exercitationibus O balneis, o tox scilicet , ae magnio ae vehemenr
Urina autem emissa hoe sudoris tem p
324쪽
re , vel S post paroxysmum finitum, sae- per sangninis missionem , purgantia &cipe sequenti modo se habet : dum emitti adhibebat, quas intermittentibus adversatur, rubicunda est, tota quas saponacea ri noverat; sed exspectabat, donec par & spumescens , deinde , postquam stetit xysmus sponte sua cessaret, & tune dato per aliquod tempus , pellieula in summi. cortice Peruviano febrim hanc profligabat.
tate urinae apparet, valis continentis late- Notandum tamen , non semper talem ribus accreta : in fundo autem vasis ma- urinam hoc tempore adesse, nam post se-gna copia sedimenti haeret , quod colore bres intermittentes vernas , & imprimis suo laterum coctorum, vel boli Armenae , post tertianas exquisitas , quarum paroxys- pollinem imitatur; unde & haec urina la- nil non ultra horas duodecim extenduntur, teritia solet voeari . Adeo autem frequen- urina subrussa, vel subflavescens, saepe minister talis urina post febrium intermitten- gitur, cum nubecula, vel enaeoremate ptium paroxysmos apparet, ut latentes sub quandoque & sedimentum laeve , .aequale , aliena larva quandoque has febres hoc im- & album babent , Sc laeto omine . eum primis signo cognoverit & faciles, breves tales sebres tune esse I. Respons p. 387. . Notat enim, quan- soleant ἱ uti iam notavit Galenus Videdoque in constitutione quadam epide mi- locum modo citatum . . Imo & in primisca contigisse, ut earum parovsmi non cum intermittenetium autumnalium paroxysmis rigore . horrore , quos poclea febris exei- quandoque talis urina non invenitur, sed pis, λυarirent , sed aegre iisdem piaue om- plerumque tunc tantum, quando validi promatibus remaretur , ae si apoplexia vera res paroxysmi adsunt. Praeterea & in sco laborasset, quae tamen nihil aliud esset, ut- buticis talis urina apparet, licet sebre in . cumque buuc affectum aemularetur, quam ipsa termittente non laboraverint Viae Herm. febris caput imperens , ut ex aliis signis , Γοπε. Iosit. f. IooI. . ita ex eolore urinae satis liq&ebat : quae in Sudorem autem illum sequi solet ple- intermittentibus. ut plinimum rubore satura. irumque blandus somnus, & post hunet to exsat , qualis cernitur in urina eorum , talis febris remissio invenitur ; sed superest qui ictore IasOrant, etsi non adeo intense rubet ; pariter ferinientum deponit pulverem lateriam fera referens 4 IInde eitiam , ta-n urina conspecta , nullas evacuationes lassitudo & debilitas , quibus febrIs interimittentis paroxysmum ab ephemera di
stingui posse, dictum fuit f. 728. , quan
f. 732. abeunt in aeutas, periculosas ; quod calori nimio, & motid. D excitato nimis, ut plurimum debetur .
Quamdiu febres hae persectam in ternalia suturae citius ingruunt sub aestivis eatoriissionem habent, raro, vel nunquam, Periculosae sunt, nisi in senibus, vel debilissimis hominibus : ubi vero in continuas acu. tas degenerant, saepe admodum pericul sae sunt. Satis autem in hanc murationem proclives esse febres intermittentes, patuit exbus . Verum febres intermittentes perse, quae aliquot iam paroxysmis typum suum servaverant , quandoque in acutas continuas abeunt , si aegri lecto incarcerentur, vel calidis nimis remediis cura harum febrium tentetur ; sicque plures, ce illis. quae s. 748- dicta suerunt: tunc enim rebro affecto, ex his febribus in continuas constitit, sebres autumnales, quamvis pro- vergentibus , periisse monuit S enbamus pile intermittentes, ex suo genio suerint, Ερθῖοι i. Respoussor. pag. 37s.); simul- tamen saepe indolem continuarum aemula- -que cavere jussit, ne per sudorisera facileri; dum ob duplicatos & protractos earun- cura tentetur in tertianis & quotidianis sedem paroxysmos nulla intermissio obser- bribus; imprimis si hae sebres nondum cedivatur , sed remissio tantum . Notatum tum typum induerint , in continuitatis
autem fuit ibidem , illud tune imprimis vicinia adhuc haerentes . Alia autem o . contingere , quando maxime Mepidenaicae casione Podagra pagina sos. no
325쪽
tavit , si sudor ille , qui interna ittentium paroxysmum claudere solet , ultra INO- dum promoveatur, durit aeger lee ulo jugiter afligitur , eonti uuam febrim accendi. Ex dictis autem satis apparet , calori numio, & motui ninus excitaeto, illam mutationem interinii tentium . in continuas tribuendam esse . Sic virgini tertiana la. boranti consilium dabatur , ut magnam satis copiam iptritus. vini, & piper contritum cum calida cerevisi a lunieret ; unde tertiana febris in continuam violentissi. Πlam mutabatur , in qua per plures dies
delirabat , redeunte denuo tertiana, dum acuta continua cessaverat , sed admodum inordinata, cum pessimis symptomatibus ,& pertinacissma Medis. Ed st. I. c. 3I. p. 296. . Quartanam, verno tempore caliridissimis remediis tractatani, in pleurit idem Levam transiisse vidi: non autem quartana manebat, dum pleuritissimul aderat, uti in illo casu in Commentariis f. 738. memorato fiebat , sed quartanae paro xysmus , post assumpta calidissimχ remedia , non de
FEbris intermittens sua tria tempora 749. 73O. 7b I. percurren S, fibris minimis vasculorum di viscerum magnam infert vim, stagnando, obstruendo , coagulando, pellendo, resol vendo, attenuando ; hinc debilitantur vasa , morbosa fiunt liquida, eo in primis genere mali, quo partes minus assimilatas, nec aequaliter mistas habent; ex quibus simul acrimonia exoritur'; unde ab omnibus simul facillima in sudorem proclivitas multum debilitans , ipso viscido sanguinis traussudatite; tum urina mire crassa, turbida, iumentosa , pinguis k similis saliva ; inde debilis, solutus, vix cohaerens cruor optima parte spoliatus, residua acer 3c crassus simul; adeoque ex laxis vasis, &crasi sis acribusque liquidis hae febres diuturnae dein terminantur aliquando in Chronicos , scorbutum, hydropem , icterum , leucophlegmatiam, tumores scirrho sos abdominis, δc quae hinc sequuntur mala.
Si nunc attente perpendantur illa omnia , quae in. triplici illo stadio febrium in. terni irrentium , paragraphis hic citatis recentia , contingunt , poterunt intelligi multi enectus , . qui ab his febribus in corpore fiunt, & de quibus hae paragrapho
Tenerum & molle iuvenis corpus post mortem aeris ambientis frigus habet, atque tunc sic rigescere solet, ut nullAsere vi artus flecti possint. In summo & diuturno frigore sebrili similis sere rigiditas observatur, adeoque patet, cohaesonem solidarum partium tunc plurimum augeri . Verum succedente calore laxantur illa , quae antea obriguerant, &, aucta velocitate motus circulatorii, liquida uiajora impetu agunt in vasorum latera , atque illa distendunt: unde totum corpus, antea contractum & pallidum , nunc tumet & rubet . Dum autem validis εc frequentibus febrium intermittentium paroxysmis haec
bina contingunt saepius, debebit insigniter minui solidarum partium corporis debita firmitas . Durum enim lignum saepius sectendo & remittendo stangitur, & elateres sortissimi hoc modo omnem vim suam amittunt. Sic animali uni carnes, hyemali si obriguerint frigore, subito calore sucincedente tenerrimae fiunt , unde apparer ,
quanrum frigoris & caloris reciprocae illae vicissitudines minuere possint solidarum
Si iam consderetur , tempore frigoris febrilis stagnare humores, sanguinem momra & quiete in majoribus venis &s nubus circa cor in concretionem tendere, sicque immeabilem redditum vasa obstruere ; paulo post tamen in calore fibrili eumde m illum sanguinem, auctis iam cordis viribus,
pelli per vasa ; patet satis, illum dissicilius
tune transire posse per arteriarum angustias, adeoque, dum maior resistentia est circa arteriarum fines, debebunt plus dilatati vasa; ergo et fibrae solidae illorum tunicas constituentes plus distrahi , ergo et debilitari vide 3. 23. 3. ; donec repeti. o transfluxu per arteriarum angustias in
326쪽
venas resolvantur & attenuentur nimis eo.
haerentes sanguinis moleculae , & redeat pristina , finito paro xysmo , circulationis aequabilitas.
DEBILITAN Tu R ERGO VASA , SE ET HORROSA F subri. LI IDA . Damnempe a conditio tubus sanorum humorum
recedunt . Demonstri tum enim fuit in Commentariis in as. &44. , requiri insolidis partibus debitum robur, ut ingesta assimilentur naturae nostrae , & fluida habeant illas dotes, quae in sanitate adsunt. Cum ergo ostensum modo fuerit, solidarum partium robur per febres intermitten. res minui : patet, & liquidorum morbosam degenerationem . necessario sequi debere ; imprimis vero talem , quae a Minus persecta partium assimilatione , & inaequali earundem inter se misceta , fit. Dum enim in frigore febrili sanguis ruber versus interiora recurrit, uti docet pallor corporis , & circa cor & majora vasa accumulatus stagnat sere , solum tenuissimum per pulmones in cor sinistrum trans pressum debilem vitam continuar ; adeoque turbatur intima illa misceta omnium partium sanguinis inter se , quae in sanitate aderat; simulque sic disponi videntur crassiores sanguinis moleculae . ut facilius etiam postea a tenuioribus recedant, dum interrumpitur saepe, & notabili tempore , intima& per semissima illa unio omnium inter se . Cum autem omnes humores nostri in sanitate persecta, si bilem & urinam exceperis, blandissimi sint, non mirum erit, acrimoniam in his nasci, dum a sanitatis conditionibus recedunt ; praecipue , cum
auctus sanguinis per vasa motus , qualis tempore caloris febrilis adest , sanguinem resolvat in sales , & olea volatilia & acria, uti f. Ioci. demonstratum est; & per se. brim ipsam impediatur blandi chyli eonsectio, quo aerior jam sanguis demulceri potaset; & praeterea , tempore in te P paroxys- mos medio, ob debilitata solida & humo. rum degenerationem , debita inges 'rum coctio & assimilatio deficiant . Unde ab omnibus simul sae illima in sudorem proeli vitas multum debilitans, ipso viscido sanguinis trans sudante . Pei secta
enim miscet a & unio partium sanguinis inter se minuta sunt , uti vidimus, & . ob debiliorem solidarum partium in fluida actio item , minus firmus sanguis est ; hinc
facilius tenuior sanguinis pars a crassori recedit, & per laxiora valcula curanea exprimitur. Sed & ipsa crassissina a rubra pars sanguinis dissolvitur saepe per has febres, uti .docet pallidus color iliomam , qui diu his
amitti fuerunt; atque sic non tantum a quota tenuior humorum nostroruin
pars, sed & ipsum viseidum sanguinis solutum quandoque per sudores exit. Videmus enim, insgesta alimenta, dum assimulantur in naturam nostram . prius seri sanguinis plasticam indolem assumere , quod
tam facile ab aucto calore concrescit, at que naturaliter nunquam tale quid de cotis pore expellitur; nam nec in urina, ne in saliva, bile, aliisve a sanguine secretis humoribus , serum sanguinis naturaliter invenitur e multo minus adhuc rubra sanguinis pars . Debilitatis vero vasis in toto corpore , & per sudores validos & diuturnos valde laxatis illis emissariis , quae in cutis superficiem hiant ; videntur & crassiora . per has vias exire posse de corpore, ipsumque sanguinis viscidum quandoque exprimi . Sic in hominibus sanis , aestuante sub caelo valido labore exercitatis, viscidus , 'indusia flavo colore tingens, sudor exit; .imo quandoque, imprimis sub axillis , ru.bi eundi coloris sudor expellitur . In moribundis visciditas 5c tenax sudor apparet . Dum autem sic subducitur per sudores de 'corpore illud , in quod chylus ex ingestis
paratus mutatur, dum nostris assimilatur
humoribus & quo postea debent restitui . illa, quae tam in solidis, quam in fluidis
de corpore pereunt; pater saris , magnam debilitatem sequi debere . Falluntur ergo
illi ,. qui dum vident, paroxysmum libris
intermittentis sudore orto solvi , putant omni molimine hunc sudorem promovendum esse, sperantes, sic omnem materiam
sebrilem evacuari posse . Quotidiana enim observatio docet , omnium dissicillime a libribuς intermittentibus liberari illos , qui eo piosissimis sudoribus diffluunt; neque sa
327쪽
. V nde etiam, ut postea ad s. 764. dicetur, sudor ille, qui in fine paroxysmi adest . iustulis earnium , ptisana vinosa & si trilibus, quae liquidi copiam subministrant,
blande promoveri debet ; minime autem vi remediorum, aut stra ulis, exprimi ;ne per sudores elabantur illa , quae retineri debebant. Debilitas autem & languor, qui nimios illos sudores sequuntur . satis evincunt, illos damnosos fuisse. Nam &hic locum habet axioma generale practicum , quod Hippocrates non tantum de perturbationibus alvi & vomitionibus , sed S de alia quacunque vasorum evacuationestabili vit ; quod nempe fiant hae tales , q&αιes oportet, si eo erant, G' Iacile ferant ,
enim est aquosam lixivium, quod abluit, sibi miscet, & de eorpore expellit, quid quid in aqua potest solvi, & per renum
vasa transire ; naturali usui serviens , ut olea & salas acriora i im reddita, & nocitura, si diutius manerent, eluantur. Cum autem per se brim incitato motu circulato.
tio maior acrimonia silibus & oleis san. guinis conet lietur vide g. Ioo. , pluraque
deterantur de solidis partibus corporis, sanguis ipse partes minus assimilatas, ner aequaliter mistas habeat, & vasa omnia de . bilitentur ; patet ratio, quare urina crassior contentis saturatior , hinc illico seret arbida , si ponacea & pinguis reddatur . Per febres enim intermittentes pingue cor. poris solui & expelli de corpore novimus , dum obesi homines, diutius h is febres passi, penitus ematientur . Illud autem pingue solutum , circulantibus humoribus milium , motu per vasa & ealore acrius redd. tum, salibus sanguinis pariter acrioribus misce. tur, & saponaceum fit; sicque in aqua solutum per urinam exit. Ob easdem causas quandoque & similis saliva observatur , spissior nempe & copiosor ; dum vasa , huic secernendae & ex eerne udae inservieri. tia, debilitata, per febrim maiori impe
storum hominum sanguis firmus & co m. pactus est; sic ut de vena eductus concrescat sere totus in solidam massam ; contra vero in laxis & debilibus puellis sanguis dilutus est, & pauculum tantum rubri concreti, copioso tenui liquido innatantis, exhibet. Tam insignis autem diversitas in
sanguine a majori minori ve firmitate vasorum & viscerum pendet, qua in fluida nostra agunt; uti in Capit lis de fibra debili γ ν ida antea demonstratum fuit . Cum autem per febres intermittentes diuturnas debilitentur vasa , uti demonstra tum suit ; minuetur & cohaesio partium sanguinis , adeoque solutus & vix cohaerens fiet cruor, simulque singulis paroxys-mis per sudores fluidissima & mobilissima pars expelletur; Ac quamvis potu copioso ingesto restituatur liquidum , illud crudum manebit, dum vires assimilantes debilitatae sunt, adeoque optima parte spoliabitur sanguis, &, per sudores ex pullo liquidissi .mo , residuum lentescet; simulque , a blanda & naturali humorum nostroruin indole
recedens , fiet acrius , uti demonstratum
suit. Si iam bina haec sinul componantur, vasorum nempe laxa debilitas , & in humoribus, per haec vasa molis, spissitudo
maior eum aerimonia comite, patebit ratio plurium malorum, quae febres intermittentes validas & diuturnas sequi solent: de quibus videri poterunt illa, quae ad s. 4 . dicta suerunt. Imprimis autem metuenda est sa ilis uasorum dissolutio . dum eram & aeres humores per vasa debialit ita citato motu tempore paroxysmi pelluntur . Sic vidi in virgine , quartanam diuturnam & validam passa , sanguinem magna copia ex gingivis erupisse ι & in palpebris absque ulla vi externa natas suis. se echymoses : unde & intelligitur, quare apud Hippocratem hor. 3. Sees. 7. ν. 9.
p. 34 a. legatur: Gibus in februtis quaris
ranis sanguis e naribur fluxerit , malum V.
Novi equidem, quod a multis ultimi illi Aphorismi non habeantur pro genuinis, &hinc dubia videatur loci allegati fides : qmae reditur repugnare alteri apud isnocrarem loco Epid. o. p. pr 4 s. , ubi se quentia habentur: Urina erassa , alba ,
328쪽
Areblimis , in laboriosis qmmanis aptissimum esse patuit ex illis , quae ad 4iaiὸν m eris. ω liberat abscessu. si υ t. f. y75. 377. in historia inflammationi, ,hra loe oe Ianguis de narribus proin t . dicta suerunt. I iij meopiose. Ex quibus videretur con- simul etiam apparet, talem sanguinis eludi posse . haemorrhagiam in quari dis eacochymiam , ex diuturnis febribus in
libribus t 1nquam utilem & salutarem lau- termittet,libus natam , varios morbos
diti. Verum si tonseratur cum hoc loco chronicos,' & quidem difficillimos , pro Aphorismus 74. Sec . . Torv. 9. p. 84- , ducere posse, prout in his illisve visceribu, cujus alia occasione in Conin ηota .f. I9 imp 2 ' haeserit I vel etiam quatenus moe. memini , patebit evidenter, vocabulum bi chronici a vitiis liquidorum sensim na modi resto. ι non debere referri ad se bres, iis, universali labe maisam sanguiniet in sed ad diem morbi, adeoque non signifi- ficientibus, ortum ducunt vide g. ioso. . eare febrim quartanam, ted q artum se sic scor tum sequi post febres intermit-blI, diem; qua ratione etiam Foem & tentes, nemo mirabitur, qui considerat , Comaritis hune textum vel terunt, uti ορ- hvias morbi caviam proximam esse talem ii me Charae ius in tuis Commeat riis in languinis indolem, qua & crassilia simul ultimos illos Hippocr. adscriptos Aphori L & acrimonia peccat, uti postea 3. iis a. mox monuit ιbid. p. 342, . Metito ergo ex praemissis omnibus huius morbi phaeno damnat ut tanquam mala in quartanis ta menis demonstrabitur. Hydropem vero xbribus haemorrhagia narium auctos it te nimia debilitate solidarum patitum nasei loel allegati: uti etiam , qui sanguinis posse, a. demonstratum fuit, quae a vaeuationes per se nocent in cura librium in hoc casu obtinet, uti paulo ante dictum intat mittentium, uti f. 76 a. dicetur: vi- suit. Crura tune primo intumescere solent, deturque talis haemorrh gia notar g nimis atque his tandem penitus distentis in abdo. facilem solutionem vasorum a sanguine mi uis cava lympha eolligitur. Ctutu in aeriori . vero tumor non adeo mali ominis est; imo Ab hae spissitudine sanguinis & acri ni Ddenbamur Dct. I. c. s. p. ino. Iar. 3nia videtve producta suisse tonsillarum in- nunquam hor moleste tulit, quin potius flammatio ; quam post febres intermittem de morbi exitu omnia bona animo eo ne iis tes diuturnas observavit S deuhan μι es. pleb1t, edoctis observatione, sebrim saei. e. s. p. a I x. , imprimis si ev cu tio- pe sugam meditari iisdem gradibus, quibus tiri iusta eopiosiores simul adhibitae tui si hoc symptoma supervenit : tuneque non sem. Notat autem huic malo brevi deim videtur talis crurum tumor a mera laxita. eeps supervenisse raucedinem, oculos ca- te fieri, verum etiam aliquis nisteriae motis vos , & saei em Hippocraticam , mortis bosae versus has partes deponi. Cum autem certo imminentis signa praenuncia, rici l. catharticis nim s repetitis per febris decur
aulam patet & in aliis corporis partibus , sum saepe hoc tympionia originem debeat, milix mala ab iisdem causis contingere & raro, in juvenili saltem aetate, nisi ab posse. Sie notavit Iacoitur miser. is Coac. hac causa contingat Ibid. p. Iao. γ, mi.
Hippocr. p. 8it . , se ter in eodem anno nus tutum videtur , evacuantibus euram observasse in febreten a, cum rigore uou huius mali tentare, imprimis si adhue perita ανῶ.uto, exorram luppuratio em tu imo severet febris : obtervavit enim Disaho ventre, cMius uti tam signum memor tu di- mγr Ibidem. , febrem tune prosundius
gnum maeesserat ἔ MOG Iαλιο ess o pure radices agere, neque tolli hydropem. Friis supra intestina . atis inteJuirinis ad spha- ctio partium tumentium, & vini medieace mam per Hir, impravisa mori secuta ti ex amaris roborantibus & aromatteis est eum rigore, sudore frigido , aclissi deli. usus, tuto de facile hoe malum superare σαιο, Muro ventris in insatioue . Talem solent; dum simul languenti eorpori opti-
enim sanguinem , qui & acer & spissus me succurrunt. Idem obtinet, si iners haee simul est, inflammatiouibus producendis materies non deponatur vettus inlitiora
329쪽
ὸ corporis lota , sed per babitum corporis diffusa Leucophlegmatiam faciat ; quae tamen , uti ad s. 72. dictum suit , ab hydrope distinguitur , quod in hydrope
in aquolam tenuitatem degenerent flui.
da , in Leucophlegmatia vero stigida &pituitosa humorum indoles sit , quae laxitatem & pastaceam quasi mollitiem totius corporis esticit : cum hydrope animia sanguinis dissolutione nata pedes
primum tumere incipiant . Iam notaverat Hippocrates De assectionibus c. s. t. 7. p. 62 s. de internis cap. I 2.
ibid. p. 57s.ὶ post sebres diuturnas sequi, dicens: Quum pituita alba
detinueris, totum corpus tumore aIbo in ia
mrescit se. morbus hic a pituita oritur ,
quum quis ex diuturnis febribus , pituitojus exiseus , impurgatus est , vertitur pis utra ad ejus carnes. Peior longe bydrops post febres diuturnas sequitur, si scirrhola: ob. structiones viscerum illam secerint; a quibus hydropem fieri postea in Comment.
Cum autem in Physiologicis demon.
fretur, sanguinem Venosum a pancreate, ventriculo, Omento, liene, mesenterio reducem in trunco venae portarum colligi, atque inde per eonvergentes venae portarum ramos per totam hepatis subsantiam distribui; sacillime a crassiori sanguine , per diuturnas subres liquidissima parte orbato , in hoc viscere nascentur obstructiones, quia sanguis venosus, abiaque cordis aAione renovata, Per arterio.
ias angustias transire hic detret . Hepa. tis autem obstructionem I E erum saepissi. me sequi , patςbit ex illis, quae in Capitulo de postea dicentur. Unde etiam vigesimo septimo hujus saeculi anno ,
quando intermittentes autumnales pertinaces admodum epide mice grassabantur, plurimis aegris Id erum supervenisse memini. Verum ab eadem causa in aliis etiam visceribus abdominis pertinaces obstructio. Mes ira Ici observatio docet , quae quandoque in scirrbosos tumores , vix resol-
vendos postea, mutantur . Sic in tertiana pertinaci, quae , autumno incipiens , vere tequenti tantum cessabat , observa. uit Galentis Method. Med. aa Glaucon. tib. I. cast. s. rom. Io. pN. ZIa. 3, quod lien maxime in rumuerit , praecordia
flatu distenta suerint. Idem iam in pa create, omento, mesente tu glandulis Sc. contingere posse iacile paret. Interim i men notandum est , non semper adeo in. fausti ominis esse tumores abdominis post febres intermittentes e notavit enim S denham. Sect. I. cap. F. pag. m. ,
quia cum febres autumnales teneram aeta.
rem dis cruciarim , noua ves fit eodem abuendi , donec abdominis regis, circa Iienem praecipue , induraaei atque tumefieri inceperit ἱ ijdem enim gradibus , quibur Me om oma supervenerit , febris etiam fugam metratur. Neque forte ex melioriati quo prognostico morbum hiaue Moυi abia tum m dixeris , quam si fedAia observatione sciboriri εος Omploma pervexeris. Postquam enim febris cessavit purgantibus aliquoties repetitis, una cum abdominis perfrictione , & inunctione unguenti a thanitae, martiati &c. solet solvi selielis ter collecta saburra , & expelli de corpore. Videtur enim saepe contingere', quod colon intestinum in farctum & tumens eiris ea lienis regionem, ubi inflectitur illud intestinum, scirrhosum lienem mentiatur et longe enim citius solvi & curari tales tumores observavi saepius, quam fieri posese videtur, si in liene haesisset malum . Notandum praeterea , quod illis annis , quando epidemice grassantur febres interis
mittetites, tunc ventris ille rumor, qui infantibus post has febres accidit, seirrhoia duritie tangentis digitum serit, aliis vero annis flatulenta potius tensio apparet o. . Facile autem patet, plurima alia mala adhuc sequi posse, pro diversitate viscerum obstructorum , & sunctionum laesionibus inde Mndentibus. Sufficit enim hic generalem omnium horum originem imdicam.
. , eo us ad longaevitatem disponunt ,
330쪽
Quamvis autem omnia mala , praece
denti paragrapho enumerata , quandoque febres intermittentes sequantur , non tamen semper corpori nocent, sed tunc tantum , quando nimis validi paroxysmi vi. res subito debilitant, profusis nimis sud tibus liquidissima dis stantur, vel nimia diuturnitate molestae hae sebres corporis robur solvunt. Plerumque enim , si debito victus regimine utantur aegri, neque perversa medela adhibeatur, facile tolerantur ,& plus boni, quam mali, facere solent. Celeberrimus Borrhaaυius testabatur, quod longaevi homines plurimi, quos de hac re interrogaverat , in flore aetatis quartana febre, quae omnium intermittentium maxime diuturna esse solet, laboraverint. Ne que , credo, negabunt attenti ad haee Me
dici , quod post quartanas febres, nullis
validis remediis turbatas, sed bona diaeta& verno tepore sensim solutas, firmiora fuerint inventa hominum corpora, & mor. bis longe minus, quam ante , obnoxia . Compendium enim talis vitae generis , quod Celsus Lib. I. c. I. p. ao. sanis ho. minibus commendat, hae sebres habent Validum enim frigus magnus aestus excipit, tempore paroxysmi plerumque omnes cibos fastidiunt , quos intercalaribus die. bus maxime expetunt saepe &e. Sed &quartana diuturna 'saepe totum corpus eo. mactatur , dum omne pingue solvitur &per urinam aliasue vias educitur de corpore , aeque ac per argentum vivum, vel per decocta sudorisera fit; unde mutatio sere radicalis humorum per resolutionem & ex. pulsionem succedentem obtinetur ; sicque optime disponitur corpus ad expulsum veterascentis, & instaurationem novae , vitalis materiae , adeoque corpus prudenti talium febrium regimine ad longaevitatem ducitur Vide-Heris. BoereMais Insistit. 6 Io62. .
Si iam consideretur, quod in frigore se-brium intermittentium totum corpus tre 'mat & concutiatur valide saepe per horas. aeque sere in internis, quam externis partitibus, & contractae arteriae extremae con tentos humores in latiores truncos retro .g nr, uti docet pallor, sicque obstructio.
m. III. nibus circa fines arteriarum haerentibus reis solvendis optima nascatur opportunitas ἰοῦ
non mirum videbitur, posse solvi & ex. pediri saepe talia, quae nullis aliis remediis obediunt; praecipue eum paulo post sequa,tur rapidus adeo per omnia vasa motus ,
qui illa , quae visceribus in farcta haeserant, per concussus illos iam mobilia r ddita ,
ulterius expediat . Hinc apparet , quare sebres illae toties ab inveteratis etiam ma lis eorpus liberent, quae frustra aliis remediis tentata fuerant. Historia Medica plurimas observationes habet, quae hoc con.
firmant ; paucas adduxisse sustici et . Vidi se saepius in aegris, qui tertianis autumnalibus , epidem ice grassantibus & pertina, cissimis , aegrotabant, & imprudenti eon. filio cortice Peruviano febrim suppresserant, antequam per febrim materia febrilis , plerumque in his casibus circa praecordia haerens , expedita suerat ; omnia in cassum tentata suisse , miserosque levi icteto desaedatos languisso tota hyeme, do
nec mense Februario tertiana verna corri
perentur , quae paucis paroxysmis solve bat haerentem in visceribus saburram , &per alvum specie liquaminis nigri tenacis& olidissimi expellebat, selici plerumque
cum eventu. In quibusdam tamen, quam
vis rarius, hepar diu hae saburra obsessum& tabefactum iam , post deturbatam hanc colluviem, purum sanguinem demittebat; unde summa debilitas, animi deliquium ,& mors quandoque sequebantur . , sanguine per vomitum vel alvum ingenti copia
reiecto . Quartanam no a tantum securisa simam esse, verum etiam ab aliis magnis morbis vindicare monuerat Hippocrates
pid. I. rom. 9. pag. 88. ; uti alia occasio. ne ad s. ss8. dictum fuit : a convulsio. nibus liberari illos , qui quartana corripiuntur, pariter dixit Aphor. 7o. Sest. 3.
pag. 24 a. . Cephalaeam, quae per annos afflixerat, per periodos recurrens, cessas se toto illo temporin, quo quartana tene batur aeger, observavi. Dolorem invete ratum humeri dextri in homine vidi evanuisse, dum quartana febris alum, cotri piebat ; cujus, per sex menses iam dura 4is , pertaesus Korticem Peruvianum sumis