장음표시 사용
321쪽
Obus r. quod agenti ubique obstet ex. ceptio non impleti a sua parte contractus, ct quod dolo facere videatur qui petit ex contructu, quem ipse non adimplevit. Resp. Hoc velum est s promissi, respectum habuerit alterius promissionis , quia tunc inest conditio, si tu fidem mihi servave- νει : secus s diversi genetis sunt promissa stunc enim alterius perfidia mihi licentiam non dat delinquendi. Vid. supr. c. II.
in ut 3. jus talionis. Sane, in alio improbare hostis perfidus non potest quod in se probat. Idque consensu gentium probari videtur. Poeta ait: Fallare fallentem , fravdemque repellere fraude, Exemplaque licet ladere quemque suo.
Consentire videtur jus civile in L. et r.
e. pact. l. 6. c. transact. l. 7. comm. utrimit. l. II. S. 8. ALI. eant. Cons. Sesesu. in Diff. de pace e. 6. S. v. Gada de Moe belli I. l. c. 6. Resp. Vel fides reciproca data est ante perfidiam hostis, vel post. Priori casu. diximus, distinguendum esse , an promissio respectum habuerit alterius promissionis, tunc enim frangi vicissim fides potest . quia ea inest conditio , s alter impleveΥit : an vero diverti generis sint promissa s tunc recedere a fide data non licere. Neque iure talionis, utpote quod tantum obtinet cum tantundem quis recipit , non ubi tantundem delinquit. Auditio.
Si gens quaedam hostilia olim filem, , nobis datam violavit, qua perfidiae no- ta carthaginenses celebres fuere quaeri- tur, an talionis jure nos quoque fidem is ipsis datam violare pollimus Recte hoc , . negat Grotius, quia ultimum pactum cum ,, perfido, ascientibus talem esse , initum, ,, adeoque perfido ex voluntate, & consenis su nostro jus quaesitum este quod extrari omne dubium constituit ut in allegato,, exemplo Poenorum . ubi de praecedenti,, perfidia pace transactum fuit. Equidem negari nequit, nos id, quod ex pacto debemus . retinere posse , do. , , nec hostis id , quod ex praecedenti pactori sorte praestare tenetur , si de eo trans actum non est, solvat : at hoc non in-ri seri perfidiam, sed securitatem saltem
Sed & si hostis novissimum pactum a , , sua parte non implet, nec noa ci stateis tenemur , mimo enim consenna a com, , Ventione receditur.
.ibus Romani fidem sancte servaverant Iis uuia fides ut perfidis data . eoque inju , , ria. & vindicta remissa erat.
A D. I. XIV. Duosus modis fieri posse ut q- a
perfidia vacet . nec tamen id faciat, quod promisum es J, , Minus proprie dicitui hisis casibus, cum qui, non facit id , quod is promissum est . a persilia vacame, ido. , , Nam primo casu in hanc eventum nihilis promissum estis adeoque siti stra de perfi- ia quaeritur : in secundo casu impletur, , promissum dum tantundem praestatur . is adeoque ei, cui promittitur, nihil abest. Ddfectu soli cet conitiovis J A Si quis non se simpliciter promisit, sed sub certa conia is ditione , quae postea deficit, in hunc cari sunt nihil promissum est adeoque nihil ,, est, quod praestari debeat. Per compensationem J - Si is, cui ego promisi, vicissim mihi tantundem debetis ex alia causa Vide g. seq.
D sectu eouuitionis ustu vere liberatur promi forJ, , Quia nunquam obligatus fuit de-
uita non vis si conditiove eoutractae, at 3 , ideoque effectum nunquam habuit, , , conditione quippe deficiente. Si prior alter nou implerit quod ex sua parte implere tenebatur J Immo hic casus is huc non pertinet; neque hic ulla conis ditio subest. Sed vera ratio, cur alim se quoque resilire a pacto absque perfidia se possit, si unus stare nolit , haec est . is quod cum neuter implete promissa velit, is communi consensu recedant, eoque luis herentur ab obligatione semel rite com
Alia aliis ivssse videntur per modum com ditionis I , , Hoc jam resutavimus. Uterque is pure ex hoc pacto obligatur: si vero unus o resilit ab articulo pacti, recedit quoque , , a reliquis, qui respectum ad illum arti-- culum habent; adeoque alter quoque re-- silire potest ab eo sem non tantum arti- , culo, sed ab omnibus, qui artieulo illiis certo respectu insunt: non ob desectumia conditionis, quae non est, sed ob mutuum
322쪽
M tuum dissensum. Vid. e. 2 . s. q.
Quasi expressum esset, hine ita faciam salter, I .. Figmentum hoc est , quod
, , ex praecedentibus destruitur.
iter prim populi u J is Hie non de pacto
M agitur . sed de mutua violatione legato. rum. Quod an jure talionis fieri possit, ,, alibi vidimus. dui ideo rennuciavit , quia mussitis dam J ,, Recte : dum enim alter conditio.
nem non praestat , alter vero societati r , , nunciat, mutuo consensu recedere a socieri tate videntur.
x Hanc ob earisam J o Scilicet, ut elidatur,. illa difficultas, quod uno articulo rupto M alter quoque recedere possit.
Caetera ustu eo mimo rata maneant Iri De qua quaestione late alibi egimus.
A L T ll R modus, quo fieri potest ut quis a perfidia vacet, nec tamen id facit, quod promissum eli, Auctori est eompensum Athic quoque verum non est quod Auctor statuit, non fieti quod promissum est. Nam qui compensat, revera alteri satisfacit, &ipso jure tollitur debitum; nihil enim alimri amplius abest, neque promittens plus suo habet. Compensationis originem alibi inica initiiJ,, principia Grotii haec sunt. Supponii , in ,, primaevo rerum stitu omnia misi e com- munia. R dominia rerum facto demum hominum nimi tum divisione. & acce- ,, dente tacito hominum consensu occupa- tione introducta esse. is Introducto autem dominio sequi . ait , , , ex i sa dominii vi, ac natura, id est ex iustitia explettice, ut si rem ipsam, quaei, mea fuit, coli sequi non possum , aliud
, tantundem valens accipiam ab eo, quiis rem meam detinet, vel eam mihi debet, is quia morali aestimatione idem est, L. 2. e. 7. S. 2. N. I; neque enim me juris naui explementum consequi, nisi tantunis ,, dem accipiam, ibid. o Atque hinc compensationem originem ,, capere, ait Me f. i Si enim pro eo , ,, quod nostrum est, tantundem in re qua .ri Vis accipere possumus, multo m)gis pos-- sumus id, quod jam penes nos est, s-s, Ve corporale sit, sive incorporale , retiis nere. Unde concludit, nos id, quod alii ,, debemus, compensate posse cum eo , , , quod alius nobis debet, si non amplius, , valet, quam res nostra , d. s. I s. se compensationem ergo Glotius deducit ex lege naturae, sed ex lege naturae pro ν, certo rerum statu, quod sequitur inte is ducto dominio, d. c. I. s. 2. n. I., At saepius jam dictum est, verum nonis esse r. in primaevo rerum statu omnia su-riisse communia, ct a dominia facto deo muni hominum introducta esse , sunt
,, enim a primaeva natura. 3. Verum nonis est, compensationem tunc demum locum se habere, cum aliter rem meam consequi , , non Possum : ea enim locum habet, etsi is actione rem meam facili via consequi , , possim.
Vera igitur ratio compensationis haec est. Naturali iure debitor A ideo obliga- tur creditori Γ quia ille aliquid alieniis in bonis suis habet, quod huic deest ,
se & quod proinde huic tribuere tenetur. ,, Tota haec obligationis ratio cessat. si is creditor B vicissim tantundem debet de- , hitori A. Tunc enim revera neuter velis plus, vel minus suo in bonis habet, sedis utrique plene satisfactum est. o At requiritur I. ut debitum utrinque sitis liqui. m. Sane, si alter neget se debere, is nec de veritate debiti constet, creditor alis ter per compensationem non acciperet ,, tantundem . id est aeque liquidum : a. ut ,, eadem quantitas debeatur, id est ut tesis sit fungibilis. Nam in his demum sing is lae partes sunt aequales aestimatione s adiso eoque in his tantum rebus tantundem, , restitui potest. In omnibus aliis rebus par- tes sunt inaequales ι adeoque ex sola
is quantitate res cum alia re comparari ne-riquit. Sane, allegare debitor non potest.
, , creditori sati factum esse . qui negat se
is eandem aestimationem recipere., , Atque haec principia juris naturalis ino jus Romanum sunt translata. Vid. ius
Bene autem a compera trone diltinguen. ,, dum est jus retensionis : hoc enim etiamo in illiquidis, & rebus diversi generis obis tinet; quia secutitatis saltem gratia . usis, , que dum id , quod alter vicissim debet , , , plene probatum suerit. vel aestimatio onti ficio iudicis peracta suerit, tes, vel d is bitum retinetur Hinc piaestita cautione
323쪽
Helv lai de coecen commentimius
si ius illud retentionis locum non habet. Toto ergo coelo retentio differt a comis Pensatione. Tantundem tu re quavis accipere posse I, Nam ex hypothesi Grotii lege naturae , ν quae ex ipsa dominii natura , ac vi se-mquitur , alienatio fit quoque expletionem iuris, id est si tantundem accipio. L. 2.
Ie sequitur ut multo magis possimus id, quod penes nor es I ri Immo haec nonis est ratio compensationis , sed ea, quam
Sive corporale es, Ilae lucorporale J - Com-m pensatio ob quodvis debitum fieri potest. m sive ex contractu , sive ex delicto ori, is tur ; modo liquidum utrinque , & quam vittas debita sit. Sane, injuria tunc non . est in eo, qui paratus est praestare , si Sis alter praestet , sed in eo , qui id , quod . aequaliter debet , vicissim praestare de-
Poterit mu praestari . se nou anrptim vitii J . Pro praestito enim habetur si alteris tantundem debet; tunc enim nec alterim aliquid abest, nec alter plus suo habet. Agellum , quem uou emeraι , ptimes , ε. e. J . Magis huc pertinent quae praemi-- sit Seneca r pecuniam aliquis ambi crediis in dit, sed domum meam iucendit it pensa
m tum est ereditum damno e nee reddidi il-m li , nee tamen debeo. Haec autem intelis
is ligenda sunt ex sensu juris Romani , sim is . qui damnum passus est , pecuniariter vagit , & quantitas definita est ι tuncis enim hic compensationem opponere potav est. I. Io. f. a. F. eomp. Extra hunc ca- ω sum si creditor exigit debitum, non potis is est ei a debitore opponi : tu tantundem is mihi debes , quia se tuum occidisti, pe- . cus abegisti, Sc. domum incendi lii; &. creditot vel neget sactum , vel neget, tantundem damni datum esse. Sane, ipse . Seneca fatetur, hoc casu aesimatione opus m esse : quae supponit , de quantitate nonis constare. potest igitur creditor debitumis liquidum interim exigere. Sed & in ge- , nete notandum , Senecam insignem fui L. se philos iphutn , at juris prudentiae Pa.
GROTIus in S. praecedenti egit de
retentione rei alienae pro re nostra , quam alius penes se habet. Hic agit de . retentione rei alienae pro debito , quod is, cujus res penes me est, ex alio comis tractu mihi debet.
Idem erit J . Id est , possumus id ,
quod penes nos est , retinere. Si ex alio mutractu is , quicum uet tium es , plus , atis tantundem debet dν Verum hoc est , positis tetminis habili-- bus ; si nimirum debitum utrinque est. liquidum , ct res eiusdem sint generis. Lique ego aduer consequi nou valeo J - I in mo etsi aliter consequi valeam : nam lyn so jure tollitur obligatio ex rationibus. ante allegatis.
Acriouer quadam separaritur J is Ita sunt, , diversae , ut compensari nequeant i sel, , separatim invicem institui debent. Aeri hoc verum tantum est , ubi vel illi qui-- dae sunt, vel ubi de aestimatione certa
, . tur ι adeoque ubi non constat, an tantum
is dem sit id , quod debetur : idque juris
is quoque naturalis est. Certis legibiu confluentin J A Sed haeis leges ratione naturali nituntur. Lex legi nou miscetur; eundiam es qua rimis J A Id est cum ex unoquoque ne is gotio tum depositi, tum furti nam deis iis agitur propria , & separata actio dota tur legibus , non potest depositum cum is furto , nec contra compensari, uti ia ipse explicat r deposistim habet actiouem. ,, propriam , tam me hercuis , quarn sumis tum , d. c. 6. At statim demonstrabuis mus, haec discrimina non ex ineptiis ju- , , risconsultorum , sed ex ipsa ratione na. turae originem trahere. Jω gensium isa discrimina uis agnoscit Iis De jure gentium voluntario id fateor. quia tale non agnosco : at de jure ae lium , quod & naturale est , id nego-- Tota enim ratio compensationis in ea, , consistit , quod is , a quo ex pacto rem
fungibilem peto , mihi solutionis loco asiri sgnare possit id , quod vicissim ei dori beo & quod tantundem est. Hoc enimis cassi alteri nihil abest , nec ego plusis meo habeo.
324쪽
Quoties igitur x. res non sunt ejus- , , dem generis, nec z. ejusdem honitatis , , , vel 3. nec certo , ac liquide debentur ; nec natura compensatio fit , sed unus. is quisque separata actione agit.
Atque huc pertinet exemplum , quod Liberalis proposuit apud Senecam d. l. 6. c. s. in far. Si qm apud me pecu-ὐ niam deposuerit , idem mihi posea sum, , tum feceris. Hoc casu separatae actionesis obtinent, nec is, qui pecuniam de potari tam habet , surtum cum deposito com .is pensare potest : quia res furto ablata non est ejusdem generis, ct non statimis apparet , quid , quale , ct quantum deis beatur ; examinari igitur prius furtum , o & res aestimari debent, &c. Non ergo is, qui ex deposito agit , repelli potest ,, exceptione, tu mihi ex furto debes. quia is nondum constat , an tantundem fur de- ,, beat ; neque id certum , aut liquidum ,, est . adeoque asseri nequit . suri nihil D abesse , & depositatio praecise tantundemo deberi.
Ubi scilicet alia iuris fui obtinendi spes
non emJὐ dus naturae omnino agnoscit istari discriniina , etsi alia juris sui obtinendiis spes sit , quia si utrinque liquidum estis debitum, compensinuo neuter plus suo,, habet, neutri aliquid abest. Eoque ius suum cuique tribuitur.
,, id, quod penes nos est, retinere posse simus. Nou cantraxerit , sed damnum dederit J Immo cumpensatio tunc locum non ha- , het , quia non idem genus , nec ea- em quantitas debetur , nec debitum ,,utrinque certum est. Colouum suum uora tenet J A U est, nonis agere cum effectu contra conductorem, , potest, ut ille mercedem promissam sol
Quamvis tabellis integris 3 - Id est, etsi
is instrumentum locationis producatur. Reu quia ne reciperetur esserit , in. JA Adeoque locator, proculcando v g. s o getem effecit. ne conductor Ductus ex is re locata percipiat. Equidem compensa- δε tio hic locum non habet : nam a parte, , locatoris certum est dub tum ex Tabulis, i, & constat. quid , quale , & quantum se debeatur 3 at a parte condiaetoris dehi- , tum , inprimis si locator id neget, et is tunci non est : Se si de damno in gen se re dato constaret, nondum tamen canisse stat, quid, quale, & quantum debe , , tur ι adeoque deficit eadem quantitat, stri idem Muraι, eoque & compensatio. At, , si locator non sit solvendo, vel retineri .is vel deponi pecunia , vel cautio locatoti,, praestari debet. Pectis abegyli, servum emι occidistJ ta compensationis ratio hic cessat : rea, , utrinque nec eluSdem generis, nec eiu
se dem bonitatis est , adeoque separata a. ,, istione quisque jus suum persequi debet. Licet me compaxare inter IeJ Hoc exem-ri plum pertinet ad disciplinam Ethicetiri Nam Auctor proponit casum, ubi quisse beneficium in me contulit, & postea in- ,, juriam fecit; & quaerit. an separatae hincis oriantur actiones, ita ut illi reddere be- eficium tenear, ille poenam mihi debeat:
,, an vero beneficium , & injuria compen-- sentur. Sen. l. 6. de heues c. q. Libe ,, lis prius negabat, ct separationem actio, , nis inter ineptias Iurisconsultorum res is rebat. Seneca m e. 6. dubio huic respon-
ridet, legibus id constitutum esse in de-- hitis juris, quas necesse esset sequi; atis beneficium . de quo quaeitio proposita erat, si nulli legi subjectum esse , & a solo arbi-
ttio ejus dependere , qui beneficium aciso cepit r indeque eum aestimare, an inju- , a ria accepta tanti sit, ut eum liberet ab , , Arix Di. Apparet igitur. hic non esse m is tuum debitum calter enim, qui injuriamo mihi fecit, non habet actionem ex be- , , neficio mihi ante dato , adeoque frustrari de compensatione quaei L
E T quod ex poena debetur et . quod promissum effi , potes contribui J ,, verum hocri est si id , quod ex poena debetur . est certum, & liquidum: uti si poena pecu- , , niaria decreta est, L Io. s. a. S. com
,, Praeced. exemplum hoc huc non pertine,, re. Gratia . quae ex beneficio debetur ,
,, non est debitum juris i sed sola poena imjuriae :
325쪽
se juriae di adeoque cum mutua hic debita non sint , leges compensationis hic appli-
is cari non polIunt. Auer ab altero absoloe mιr J ,, Iure na-- tutae id verum non est is non enim muri tuum hic subest debitum. Videbo J , Adeoque is , qui beneficium ,
-& iniuriam ab altero accepit, expendit, is an ob acceptum beneficium injuriae vin. , , dictam remittere debeat ' quod plane ad se compensationis materiam non pertinet.
ita id tu bello inter duas sumnias potu atrapesis feri compensatio Τ Resp. si promissum quid sit bello , vel lite durante, non potest pensari cum eo, de quo iis est. verum, si liquida sint . potest : quia jure naturae non species, sed aes , & aestimatio inspiciutur. Vid. supr. s. r. Si proinde in vicum
tantundem debent, neuter plus suo habet. 3 opponi lite manente nou poterit aris actio, de qua lis eras, l- Ponamus, cajumis plomisisse Sejo ioo; & cum Sejus nega.., rei solutionem, causam in iudicium cle- ,, ductam esse. pendente lite Sejus ex aliari causa promittit. se Caio Ioo. daturum: is quaeritur, an Seius Ioo haec, cum il-- lis ioo, quae in lite sunt, compensare si possit 8 Negatur, quia Ioo, quae in lite is sunt, non sunt liquida, quia de illis ad- ,. huc disceptaturi adeoquz Uajus non acri ciperet tantundem.
,, enim causa ipsa adhuc in lite si, non- ω dum certum, aut liquidum est, an da. mna, ct expensae litis debeantur; adem que compensari cum novo debito certo ,
,, & liquido non possunt..icqItiu hellico geutium iure Ari Ioset J,, Adeoque hostis , qui debitor est , nonis potest debitum compensare cum damnis, ri quae occasione helli inserunt ut di nam id ,, quoque in lite est, an damna duranteis bello data reparari debeant: adeoque il- is liquidum cum liquido compensari nequit Negotii enim natrara , ve nihil actum , ide. sepositi selli controvevsis J , Vera ra. ,, tio est, quia antiquum debitum, quod se hostis compensare vult , liquidum nonis est, cum bello de eo disceptetur: hostis is igitur, qui durante bello cum hoste con- ,, tr. hit, belli controversiam seposuisse viri detur.
Nam alioqui nulla pactio esset, qtia nouresset eludi J , , Quia hostis ei, qui ex no-
, va promistione agit , semper opponereri posset : tu mihi debes ex causa , obis quam bellum gelimus, sive rem, sive dari mna, sive expensas. Apud euia m. qnem iam laticlavi ad usaties , Senecam est 3,, Nihil aliud ex hoc Se- necae loco elicitur, quam fidem datam e Ris se servandam , & legislatores nullκm eino ceptionem ideo accipere. A paticis etiam inritimi excusem rem nouacci' 3 - Immo non est justa excusatio liri debitor creditori opponeret : ego peCuri niam incendio perdidi , adeoque eam tiri bi reddere non possum de tali casu i , , quitur Seneca , nam res petit suo do-
uua ergo sunt, qua compensari eum eo , quou promi sum es poterum J ,, in genereri dicendum , quoties res ejusdem generis ,, liquido invicem debentur. Si quid alter . quamvis ex alio contrame inter bellum inito, debet J se Adeoque siri durante bello, & causa adhuc controver- , , sa, hostes qua hostes sibi mutuo quaedam se promiserunt, vel ex aliis causis invicem debent, compensatio locum habet si utrinis que liquidum est debitum, S ejusdemri generis. Si damnum dederis intra indutiarem temis Dra J is Immo hoc casu non tantum pet compensationem retinere debitum potest; se sed ob violatas induci. s . novamque in
,, de datam belli causam , praedae loco iuri retinere potest salvo eo, quod sibi de-- betur.
D legator Diolatu 3 ,, Idem hic dicen. se dum, vel compensare potest si vult de-- bitum , vel jure praedae id retinere, Obis novam hanc injuriam.
Aut aliud quid fecit, quod inter hostes iurgent ii daumat 3., Rectius quod ius nais turae damnat, uti si jus, quod etiam ho- , , sti tribui dehet, violetur. At tunc laeiant, , jure praedae retinere debitum p fle, di
Ut inter easdem perscinas fiat compmO- tio J Id est , inter mutuos debitores, Lis z. F. l. 4. c. da con p. cujuscumque se-M Xus. aetatis , S conditionis. Lar t. comp.
M P. 27O. Tunc enim demum dici potest .
326쪽
,, ei, qui a me petit, satis laetum esse, si ., is tantundem a me in suis bonis habet: ,, quae ratio cessat si non is, sed tertius se mihi debet, v. g. creditoris mei filius . ,, uxor , pupillus, &c. Laret. p 27t. Se sis si sint creditoris mei creditores. Vid. linis meum controv. tu. de Ohligat q. T. Ac ne mι tertii cujusquam MiaturJ,, Pa ,. tes enim suo facts jus tertio quaesitum is auferre non possunt. Ita tamen in hora si duorum I is Hoc non fit per compensationom , sed jure pse,, gnoris 3 non tollitur hic debitum, uti in ,, compensatione, sed manet, & in ejus seri curitatem retinetur res capta, donec sa- tisfi t. Θω civitas debet, iure gentium obligata intelligantur J Immo id non ex jure gen- ,, tium demum, sed ex ipsa ratione naturi rati sequitur.
Generest esse animi. sare foederibus, etiampos ali .d injuria Meeptum 4 ri Hoci virtu-
,,tis est, non iuris ι adeoque huc nin pertinet.
se hoc est, non necessitatiς. . Si auhibeantur regulae supra tradita J Quas sis tamen sepius fallei e , in ipsa tractatione se vidimus. Tum qu umvis promissorum J., De quum hus l. a. e. II. N II.
Tum speciali iurasiurani I is De quo n
deris, ae Iponsionum J A L. a. e. IEt de regum iure, ac obligatrone 3 se L.
Deque ambiguis interpretandis I, , L 2.
Specialium quaslammi 6requentiores 3 Mine. I'. tractat de fide data , qua bellum fini- ,, tur , c. 22. 2'. de fide data manente belis to , uti tempore induciarum , Sc c. ar. is 3'. de fide a ducibus belli data. e. 22. 4'. de fide a privatis data in bello , α,, 23. sq. de fide tacita, c. 2
CAPUT XX. De fide publica . qua bellum finitur , ubi de pacis pactione, de
sorte . de certamine condicto, de arbitrio, deditione, obsidibus , pignoribus.
L nisi iuris iastes divisio ad ordinens sequentis . II. Pacem facere , in regio flatu esse
III. Quid si rex D infos , strios ,
IV. In procerum , aut populi flatu jus pacis facienda esse penes plure .
V. uomodo imperium , aut pars imperii, aut regni bona pacis causa Galide alimentur. VI. Quatenus ex pace per regem facta pulus , aut successores teneantur.
VII. Res subditorum pace concedi posse ob militatem publicam, sed cum
VIII. Quid de rebus jam bella a Uss. Tom. IV. IX. μου Asiuui hie inter quasilaim
re gentium , U jure citati. X. Utilitatem publicam apud externos pro probata haberi. XI. Regula generalis in pace intem
XII. In dubio credi comentum , ne res maneant quo sunt loco; quod quomodo accipiendum. XIII. Quid si consenerit, ut ressiuam tur omnia in eum satum , quo
ante bellum fκerant pXIV. Tunc, qui, sui juris cum essent, sponte se alicui subjecerunt, noureddi. XV. Damua bello data remissa m -- bis censeri :
327쪽
SUI. Non etiam qua ante bellum pri-υatis debebautur. XVII. Pan, etiam , ante bellum publica debitas , in dubio remissu
XVIII. Quid de iure pri Iorum ad
potu XIX. Ius , quod aute bellum publice obtendebatur , sed controversum erat, facile censeri remissum. XX. Capta pos pacem reddenda. XXI. De padio reddendarum rerum , quae bello captae sunt, regula qua
XXIII. De nominibus regionum. . XXIV. De relatione ad pa n anteis cedens : es de eo, per quem sistit. U. De mora. XXVI. Iu dubio interpretationem faciendam contra eum , qui leges aedis. VII. Di ruuntur , noυam bello causam praebere ,-pacem rum
XXVIII. Quomodo rumpatur pax faciendo contra id , quod omni paci. ines.
XXIX. Quid si Dcii vim lutulerint ΤXXX. uuid si subditi r re quomodo
eorum facIum approbatum censeri debeat ρXXXI. Quid si subditi aliis militent pXXXII. ui id si subditis nocitum fit rubi Abtinctio adhibet tr. XXXIII. Quid β sociis Z tibi item dia inguitur Z
XXXV. Au facienda dis diis capitum
cAPUT XX. XXXVI. Quid si poma sit adsecta 8XXXVII. Qitia si necessitas obstiterit e
XXXVIII. Pacem inauere , si id υ lis is , qui laeseu es. XXXIX. Quomodo rumpatur pax faciendo contra id, quod es δεθ
ciali natura cujusque pacis. XL. Amicitiae uomine quid veniat ZXLI. Subditos, U' extiles recipere, aucontra amicitiam sit. XLII. Sorte quomodo bellum finiatur. XLm. Quomodo condicto certamine fian id licitum.
XLIV. An factrum regum popalos hic obliget. XLV. Quis victor censendus. XLVI. Quomodo per axbitrium fui tur bellum , fg arbitriam his intelligi fine pro catione. XL . Arbitros iu tabis intelligi adfictos Dri. . XLVIII. Arbitros de possessone pro
XLIX. Quae sit vis deditiovis pura. L. Quid o cium victoris circa eos, qui se se desint.
LI. De deditione conssiliouata.
LII. Obsides dari qui possut, i ' δε-
LIII. quod ius in obsides. LIV. Au fugere obsidi liceat.
LV. An obses in aliam causam recte
LVI. Mortuo eo , pro quo quis obsera venit, obsidem liberari. L . Rege, qui obsidem dedit , mortuo , au obses teueatur pL II. Obsides interdum principaliter obligar i: ε' alterum ex alterius facto uou teneri. LIX. Pignorum obligatio qualis 8 . Menae jus quando amittatu .' I. In
328쪽
s. I m. De fide publica, qua bellum fuitur, Ue. 3a 3
' L TNtet hostes quae conveniunt, ' fide aut expressa , aut tacita com stant. ' Fides expressa ' aut publica est, ' aut privata. ' Publi ca aut summarum potestatum , ' aut inferiorum. ' Quae summarum est potestatum , aut bello finem imponit, ' aut eo manente vim habet. 'In his, quae bellum finiunt, spectantur principalia, ' & accessiones. Principalia sunt ipsa, ' quae bellum finiunt , sive actu suo , ut pactiones . ' sive ex consensu 3 ad aliud relato , ' ut sortes, ' praelii exitus , ' arbitri pronuntiatio. ' quorum illac mere sunt fortuitae, ' alia duo casum
temperant eum viribus animi, aut corporis , aut cum facultate judicante.
II. Pactiones inire, quae bellum finiant , ' eorum est, quorum est bellum ' ' rei enim suae quisque moderator. Unde sequitur , ' ut in belu a pubio utrinque publico hoc ' eorum sit, qui summi imperii exercendi jus ha- ix ,ς bent. η Regis igitur hoc erit ' in statu vere regio, ' modo is rex etiam 's jus habeat non impeditum.' III. I. Nam rex , qui aetatis est ejus - , ' quae judicii maturitatem non , Vibhabet, ' quod in regnis aliquibus si lege definitur , ' alibi probabilibus coniecturis erit aestimandum ' qui imminutae mentis est, ' pacem facere non potest. Idem dicendum est v ' de rege captivo, ' si modo regnum exeonsensu populi ortum habet ' non enim credibile est, a populo imperium delatum ea lege , ut & a non libero exerceri possit. Ergo & hoc casu imperii φ non quidem jus totum, ' sed exercitio, & quasi tutela erit penes populum , ' aut eum , cui id populus commiserit. 2. De his tamen, ' quae privatim sua sunt, si quid pepigerit rex etiam captivus , valebit, ad exemplum eorum , quae de privatis conventionibus e dicemus. Quod si exul sit rex , ψ ' pacemne lacere poterit Z sane , ' si constet, eum non γ obnoxium vivere : ' caeteroqui ' parum a captivo sors ejus distabit : ' nam sunt & laxae custodiae. Regulus sententiam d CD. d. in senatu dicere recusavit , 4 dicens , ' quamdiu jurejurando hostium tiL
teneretur , non esse se senatorem. N. I. In
Iule Roma frit. Phars. V. a . vide chessanaeum de gloria mundi parte V .
1 Terim I Quae stiliret eorum consensum
relligunt ex signis non nimium dubiis . aut ex iis, quae expressa sunt , tanquam horum Postera , & eonsequentia. a Sime actu suo J Praesenti partium coninsensu. 3 AEd aliud relato J Dilato in fortunae , aut mediae personae arbitrium. a m temperanι J Partim sunt sortuita . partim pendent a numero , ct virtute copi rum , partim a vi mentis.s δει habeat nou impeditum J Potestate sua'
ε Iure definitur J Quo aetatis anno a tutela , aut tura liber habeatur. 7 obnoxium vivere 3 Servire eogi es , euius in linthus est. g Laxa eustodiae J In quibus aeon quidem iunctus est aliquis . nec tamen sui arbitrii, ut Vonones apud Taestim a , annal.
329쪽
3a LIBER III. CAPUT XX. f. N. V.
N. I. In procerum, aut populi imperio ' jus eaciscendi erit penes majorem partem, ' illic ' consilii publici , ' hic civium sententiae di
a Lib. II, cendae ' jus ex more habentium , secundum ea , quae diximus . alibi Itaque sic pacta obligabunt ' etiam eos , qui aliter senseruiu. Livius , xxxii.e. Φ sibi semel decretum erit , omnibis id, etiam quibus arnte displicuerit , proao. bono, atque utili faedere defendentam. Dionysius ς Halicarnassensis : x, is ML
'b V', num admi excusatione. Plinius : e quod pluribus placitisset , muctu is'. g. vi. uetatim. ' Quos autem obligat pax, iisdem & volentibus prodest. Ur. r . ' U. I. Nunc de rebus pactioni subjectis videamus. f Imperium aut hi 'la. Omne , aut ejus partem reges, quales nunc sunt ' plerique , regnum ha-L I. e. . bentes ' non in patrimonio , sed tanquam in usustuctu , ' paciscendoihi mulisti alienare non valent. Immo antequam regnum accipiant , quo tempores populus adhuc Ipsis superior est , 3 ' lege publica tales actus in futurum de fora plane irriti reddi possunt, ' ita ut nec ad id , quod interest , obligavi s.' 1. tionem pariant. ' Atque id populos voluisse credibile est, ' ne alioqui si se seq. ad id, quod interest , salva esset actio contrahenti , subditorum bona pro debito regis caperentur, ' ac sic de non Hienando imperio vana eL
a. Ergo ut imperium totum valide transeat, populi totius consensu opus est, qui expediri potest ' per δε partium legatos, quos ordines vocant. ' Ut pars aliqua imperii valide alienetur , duplici opus est consensu,& corporis , & specialiter ejus partis , de qua agitur , ' ut quae invita a corpore, cui coaluit, avelli nequeat. Sed pars ipsa tamen valide in se imperium ' transcribet sine populi consensu in summa , atque alias inevitabili necessitate, ' quia eam potestatem credibile est exceptam , cum societas civilis coita est. 3. At ' in regnis patrimonialibus quo minus rex regnum alienet , nihil impedit. Fieri tamen potest ut talis rex partem aliquam imperii ali nare non valeat, ' si nempe regnum sub onere ejus non dividendi in proprietatem acceperit. ' Bona vero , quae regni dicuntur, quod attinet,' possunt & lucc in patrimonium venire regis duobus modis , ' aut sep tabiliter ,
GRO NOVI 1.s cicuti publiei J Senatus comitiorum. io Senietistis di. eLL. J Sustragii serendi. . ii Iatim V viri isti.- J Loquitur de illis . qui dissenserunt quidem initio , sed tamen in eo , quod maiori parti placuit. aequieverunti a In Elti J Non ut de eo, tanquam de privatis honis paterfamilias . statuant pro arbitrio suo , sed id teneant , ut hene fietum populi. quo ad vitam fruantur, quodque quam tum in ipse est , fideliter eonservent, S a
i 3 Lete publiea J In eapitulando , ut vulgo loquuntur , seu lege regia formanda . in quam in aditu imperii jurent , potest praecaveri . ut si quid tale saeiat rex . irritum , ct in ne st. 34 Me ad is , quod interes J Non modo adimplendum eontractum , sed ne quidem ad satissae tendum aliqua eompensatione pro eo , quod non impletur. is Subdiιortiis bona pra I subiecti venirent in perieulum honorum amittendorum . quae invadere poterat qui eontraxit pro eo , quod nos praestatur male promissum a rege. iε Paritum inatos 2 Provinciarum deputa
330쪽
f. V - VIII. De Iuli publica , qua belliun fuitur, in.
rabiliter, ' aut individue cum ipso regno. Si hoc modo, transcribi poterunt , ' sed non nisi cum regno i ' si illud, ' etiam seorsum. q. Qui vero reges in patrimonio regnum non habent, his ' vix est ut jus regni bona alienandi concessum videatur, ' nisi diserte id appareat e. m. S. xx ex primitiva lege, ' aut more, cui contradictum nunquam sit. VI. Sed & quatenus promitso regis populus , ac simul successores Obligentur , alibi - ' diximus di nempe e ' quatenus obligandi potestas csub imperio comprehensa est. ' quod nec in infinitum protrahi , ' nec ad to. Us . angustias nimias arctari debet, sed ita intelligi, ' ut valeat quod probabili ratione nititur. Plane aliud erit ' si quis rex simul subditorum dominus . sit, neque tam ' civile , ' quam familiare imperium acceperite ' ut qui M. IU . bello victos in servitutem redigunt : ' aut si in personam quidem dominium non habeat, sed in res habeat, ' ut Pharao in terra Egypti ex emto, & alii, qui advenas in suum privatum receperunt. Nam hic ' ' jus Praeter regium acaedens ' effieit ut ex eo consistat , ' quod alioqui per se solo regio jure consiliere non posset.
VII. I. Disputari &hoe solet, ' quid in res singulorum possint pacis causa statuere , qui reges sunt, ' nec in res subditorum aliud jus a Libhabent, λψ quam regium. 4 Alibi diximus , ε res subditorum ' sub emi- 1 α .
nenti dominio esse civitatis, ' ita ut civitas, ' aut qui civitatis vice fun- III. L ο-gitur, ' iis rebus uti, easque etiam perdere, re alienare possit, non tan- xiv. ntum ex sumima necelsitate , ' quae privatis quoquo jus aliquod in aliena
concedit, sed ob publicam utilitatem , ' cui privatas cedere illi ipsi voluisse censendi sunt, qui in civilem coetum coierunt. a. Sed addendum est , id eum fit. φ ' civitatem teneri his, qui e 'A. suum amittunt , farcire damnum de publico, in quod publicum nomen λ ' & ipse . qui damnum passus est, si opus est , contribuet. Neque hoc rio. Θιν. onere levabitur civitas, ' si nunc forte ei praestationi par non sit, sed quandocumque copia suppetit, ' exseret sese quas sopita obligatio. .,
VIII. Neque illud indistincte admitto, quod dicit Ferdinandus f UaΩ f Lib. I.
quius, ' agnostere civitatem non debere id damnum, quod jam bello
datum est , ' eo quod jus belli talia permittat. ' Nani jus illud belli 3 po
1 n. imperis comprehmisa J Est pars ejus , quod illi populus in se eoucessit, imperii. is Iovi praeter rexium accedens J Dominicum. eto Quam regium J Non etiam familiare, aut herile. 2I D sessio , qui 'damnum passis est I Focia voluit dieere e is paullo minus accipiet, quam amisit, proportione scilicet , secundum quam conferre deberet . si alius damnum Dei et , quod pro parte illi erat compensandum. Sine eaussa vir Doctissimus reprehendit heie Auctorem nostrum . quasi male dixerit, Damnum
pati, pro fecere. At vero Damnum pati non tantum dicitur ah U l. PI A N O , L. 29. g. I.
a I agnoscere non iabere J civitatem , non bligari ad sarciendum.