장음표시 사용
61쪽
dae latus est Τeuiotia,a Τeu toto amne nomen risi tu. adepta. Teutota monte dirimitur ab Anglia. Post hunc regiones non magnae Lidalia, Euia& Escia a tribus fluminibas cognati nominis Lidato, Euo Esca nominatae. Ultima Annandia,& ipsa ab Annando amne prope me diam diuidente appellata, secundum Solua um in mare Hibernicum decurrit. Iam rursus ad Fortham redeamus. 1s ab ortu Loth a nam claudit : Cocburni Saltus,&Lamyrij montes eam a Marcia separant. Contingit
deinde paullum ad occasum inflexa Laude-riam &Tuediam: alteram aLaudero oppido
- alteram ab atnne Τueda mediam secante. Τuediam ad meridiem, & occidentem Contingunt Lidalia, Nithia, Glottiana. Nithiae
N ullus amnis nomen dedit per eam in mare Hibernicum labens.Lothiana a Lotho Picto LMbυε- rum rege nominata. Ab oriente aestiuo finia ur Fortha siue mari Scotico. Vallem Glottianam spectat ab occidente hiberno. Haec re gio humanitatis cultu, & rerum necessari rum ad usum vitae copia caeteras longe pra . cellit .Qui nque amnibus irrigatur ,Tina, Vtroque Esca, qui antequam in mare cauent in unum alueum coeunt) Letha & Almone.
Hi parti me Lamyrijs, Partem Pieriandicis montibus in Fortham defluunt. Opida habet Dornbarum , Hadinam vulgo Had intois nam, Daik'thum, Edinburgum,Letam, Limnuchum. Maais ad occidentem iacet Glottia.
na,vtramque GIottae fiuminis ripam com-
62쪽
plexa , quae ob longitudinem in duas praesecturas diuiditur. In superiore praefecturac ollis est non admodum editus, quo in tria
diuersa maria flumina effunduntur. Tu edain mare Scoticum, Annandus inHibernicum, in Deucaledonium Glotta. In ea urbes insidiniores sunt Lanarciam,& Glascua. Hanc ab
occidente hiberno Colla contingit. Ultra Collam est Gallouidia. Ea separatur a Nithi camidi .
cludano amne , tota fere in meridiem Vergens,ac ab littore eius reliquum illud ScotiqIatus tegitur. Vniuersa pecori S , quam fru , menti fertilior. Amnes habet plures in Hibernicum mare decurrenteS,Vrum , Devam,
Kennum,Cream &Lussum.Nusquam fere i ni montes attollitur , sed collibus tantum De 'uentibus intumescit. In convallibus inter eos aqua restagnans innumeros prope lacus efficit, e quibus primis ante aequinoctium autumnaIe imbribus rivi augentur, Vnde multitudo incredibilis anguillarum descendit, quas accolae nassis vimineis exceptaS sa. - .le condiunt, ac non modicum inde quaestum aciunt. In hac prouincia lacus est Myrtous dictus,cuius una pars aliarum aquarum more gelu hyeme concrescit;alaera nullis frigoribus cogelari potest. Extremu lateris est Nouatu promotor tu,subqtio in ostioLussi fluminis sinus est qui Ptolemaeo Rerigoniusvoca tur. Ei ex aduerso influit ex aestuario Glottae sinusvulgoLacusRianus,Ptolem ovi dogara.
Quod inter hos sinus terrae procurrit incΟIae
63쪽
Ab eisdem Nouantum mula, id est, rostrum siue rictus nominatur.Tota autem regio Gabri Iouidia nam Gallouid priscorum Scotorum lingua Gallum significat nominatur. Infra Vidogaram a tergo Gallouidiae leuiter de-emcta. clinat adGlottae aestuarium Caricta. Eam duo amnes intersecant, Stinsiarius & Greuanus rvterque multis amoenis villis cingitur .Inter amnes qua in modicos colles tumet pascuis foecunda, nec infelix frumento est. Τota terrestribus maritimisque copijs non modo sibi sufficiens, sed vicinis multa suppeditans. Dunus amnis eam a Colla separat , ortus ex eiusdem nominis lac qui insulam complectitur modicae arcis capacem. Sunt inCaricta regione ingentis magnitudinis boues, quorum caro tenera suauisque essi est ; pinguedo liquefacta semel nunquam concrescit, sed o- Iei iustar semper fluitat.Sequitur Colla, qua a meridie Gallouia claudit . abortu aestiuo Glottianam attingit ab occasu Iruino fluui , a Cunigamia distinguituri mediam Aera amnis diuidit. Ad eum sita est Aera emporium non ignobile. In uniuersum regio est feracia Or virorum fortium, Iam frugum aut peco. rum,tota quidem tenui & arenoso solorquae res hominum industriam acuit, & parsimonia vires animi & corporis confirmat. In hae
prouincia haud plus decem millibus passuum ab Aer oppido, saxum est duodecim vix Pedeo alium ,X XX. cubitorum non amplius L . spissitu
64쪽
latum.Νam si ingentem sonitum vel voce edas, vel sclopo, vel quouis crepitaculo ; is qui ex aduersa parte erit saxo proximus , nihil audiet, qui remotior melius,qui remotis simias optime. Cunigamia post hanc ad Septemtriones procurrit,& Glottam submouet ac prope ad iusti am nis modum coercet. Nomen huic Regioni Danicum esse constat, quod eorum lingua regis domicilium significat: quae res indicio est, eam Danos aliquando tenuisse Proxima ad orientalem eius pla. gam sita est Renfroana , ab spidulo in quo conuentus eius celebrari solent , appellata, vulgo Baronia dicitur. Mediam eam secant 2. amnes quibus utrisque Carthus est nomen. Post Baroniam est Glottia ad utramque GIot tae ripam protenta, & ipsa in plures iurisdictiones ob magnitudinem divisa. Amnes no hiliores fungit:a laeua Auennum ,& DugIassum, qui in Glottam decurtunt: item a dextra alterum Auennum,qui Lothia nam ab a
gro Stertinensi diuidit. Hi duo fluuij communem omnium appellationem loco proprij nominis acceperunt: quemadmodum mVallia diuersa dialecto is,quem Auonam VO-cant. Stertinensem agrum a meridie separata Lothiana Λuennus, ab ortu aestuarium Forthae. donec paulatim seipso minor ad iustam fluminis magnitudinem redactus propeSte linum pontem patitur.Secat regionem fluuius unu J, qui memoratu sit daguim cirron:
65쪽
iuxta quem aliquot vetusta sunt monumeri,ia. Ad laevam Carrontis duo terreni sunt tumuli hominum opera ut res indicat 'aedi fi- cati: vulgo Duni pacis appellatu ur. A dextro Carrontis latere ager fere cetera planus inllem paullum prominet, medio fere spa- inter Dunos pacis,& aediculam nia eo ad ipsum anguli flexum modicae urbis vestigi sim adhuc apparet. Sed murorum fundam e ta , & vicorum descriptio partim cultu rustico, partim eruendis ad propinquas ditiorum villas construendas lapidibus quadra, i s confii sa est. Hunc locum di serte Beda An.
glus Guidi. vocat ; atque in ipso valli Seu eriangulo collocat. Multi prarctari scriptores Romani eius valli meminerunt, multa vestigia exstant , multi lapides inscripti erruuntur, quibus aut testimonium salutis per Iribunos & Ccturiones acceptae aut sepulchro rum inscriptiones continentur. Ultra Scertinensem agrum est Levinia, a Renisoanapi' sectura Glotta , a Glascuonsi Keluino amne diuisa, ab agro Stertinensi motibus, a Taichia Fortha dirimitur: tandem in montem Gram pium desinit,ad cuius radices per vallem cauam Lo mundus lacus se explicat 2 . mpa ss.longus,8. larus,sup i a 24. m s u l a S compleo et itur. Praeter multitudinom alioru pasciuna habet& sui generis e su uo insuaues,Pollacos vocant Tria aute de hoc lacu memoratu d: g. na referuntur. Pisces pinnia carent, grati silini aliaes saporis.Aquae nullo interdum flante Vento
66쪽
veto ita cocitantur, ut vel audacissimos nau -- 3tas deterreant, qui minus soluant. Denique insula quτda gregibus armentisque pascendis apta, natat, ferturque quo ventis impelli tur. Sed redeo ad Iacu. Tande erumpens meis ridie vorsus Levinum amne, qui regioni no men dedit,est undit: qui prope Britannodunuarcem , & eodem nomine opid um in Glotta ingreditar. Leuiniae partem extrema Gram pij montis ultimi colles attollunt, sinu maris exiguo,quem Gerlochum a breuitate appellant,intercisi. Ultra hunc est est sinus multo amplior, quem Longum vocant, a Longo qui in eum cadit fluvio. Is limes est inter Levinia&Coualia m. Ipsa Coualia , Argat helia seu potius Erga helia , & Coapdalla multis sint.bus angustis exaestuario Glottae tu fusis , in multas partes dirimuntu r. Unus inter caetera insignis lacusFinis vocatur a Fino fluuio, querecipit. Is vltra sexaginta millia passuu in lo-gitudinem porrigitur. Est & in Cnapdalia Iacus A nus, in quo est exigua insula & arx munita. Ex eo quia ius Anus iasianditur, qui unus in illis regionibus in mare Deucaledonium exit. Ultra Cnapdaliam ad occidentem hibernum excurrit Canti era, hoc est regionis eaput, Hiberniae occurres, a quo modico se
to dirimitur, ipsa longior quam latior ,adeo arctis saucibus Cnapdaliae coniungitur , Ut vix mille passus expleat, idque spacium nihil aliud quam arena sit:adeo humiis ut per ei nauiculis traductis nautae pleruse nauigadi
67쪽
compcndium quaerant. IIanc attingit Lorna Argathelis adiacens & usque ad Abriam per tinensriegio plana nec in foecunda qua Gra- pius mons humilior est , & magis pervius, Bra id Albin regio vocatur, hoc est, quasi altissimam Scotiae partem dicas, ac ubi maxima pars illa attollitur Driam Albin , hoc est,
Scottae dorsum vocatur : nec omnino fine in utrumque
causa. Ex eo euim dorso flumina mare decurrunt alia in Septemtrionem , alia in Meridiem. Ex Ierno eni in lacu Iernam su-uium in Orientem Hibernum fundit: qui in Τaum illabitur ad tria millia passivum infra
Perthum. Ab hoc flumine cognomen accepit ad utra inque ripam affusa vetere Scotorum Ocessimoη- Iingua Strathierna dicta. Strat enim regio- ς - nem ad fluminum decursum iacentem appel. lare solent.
Τaichiam excipiunt ocelli montes ; ipsi
quidem magna ex parte, atque agCr eorum &radices in Iernensi praefectura censentur. Verum reliquum agri ad Fortham usque ambitio in varias praefecturas dissecuit, Ciacma. nanam , Colrossianam & Tinrossianam. Abν is his & Ocellis montibus quicquid agri a lateribus Forta & Taus claudunt , in Orientem anguste cuneatur ad mare. Eivno nomine appellatur Fin, omnibus rebus ad usum vitae necessarijs sibi sufficiens : qua lacus Levinus eam scindit,latissima: inde utrinque se colligens in angustum usque ad Caraliam opidii. Amnem unum qui memoratu sit dignus Le. da
68쪽
Sc OTIAE. uinum landit.Totum littus frequentibus os pidulis praecingitur : e quibus maxime est memorabile propter bonarum artium studia Fanum Andreae,quod prisci Scoti Fanum Reguli appellant. Interius in media fere regione est Cuprum , quo reliqui pinni ad ius
accipiendum conueniunt. Qua Ierniam con. tingit, est Abrenethium vetus Pictorum reis gia. H:c in Taum insuit Ierna. Ipse aute Tausa lacu Τao, qui est in Braid Albin viginti quatuor millia longo erumpit fluviorum Scotis facile maximus. Is se ad Gram pium montem inflectens, Atholiam attingit regionem fer. dem in ipsis Grampij saltibus collocatam. Infra Atholiam ad dexteram Tai ripam sita est Caledonia opidum,Vetus tantum nomen retinens,Vulgo Duncaldem, id est, tumulus corilis consitus. Cori lus enim cum per in culta se latissime funderet, & siluarum opa Citate agros tegeret,& opido & genti nomedabat. Caledones enim , aut Caledonij gensoli in inter Britannorum clarissimas alteram partem regni Pictorum faciebant: quos Amismianus Marcellinus in Caledones & Uecturiones diuidit,quor uta nunc vix nominis vestigium aliquod superest. Infra CaledoΠiam p. uis, ad duodecim millia passuum in eadem dextra ripa est Perilium. Ad sinistram ripam sub Atholia ad orientem spectans est Gorea frumentarijs campis nobilis.Et subh c iterum inter Taum,& Escam porrecta Angusia, siue
69쪽
Horestiam, ut iuxta dialectum Anglorum,
Forestia, dictam putant.In ea sunt urbes Cuprum,& quod Boethius patriae suae gratulans ambitiose Dei donum vocat. Vetus enim nomen Τaodunum fuisse reor,a Duno , id est, colle ad Taum si o, sub cius radicibus opidum eli exstructu. Extra Taum ad XIIII. millia pissitum recto litore occurit Abi enethea, alio nomine Obrinca. Deinde Rubrum pro montorium satis longe conlpicuu. Esca fluuius cognomento Australis mediam secat: alter Esca Septentrionales a Mernia diuidit. Ea ex magna parte solo est campestri,&pl no, donec ultra Fortunum &Duno trum C mitis Martialis arcem occurrit Gram pius paulatim se demittens,&in mare subsidens. Ultra eam ad septentriones est Deliae, Vulgo
Deae fluminis ostium: & plus minus mille passiis ulter ius Dona. Ad alterum Abredonia est salmonum piscatu nobilis , ad alterum Episcopi sedes,& scholae publicae omnium
ingenuarum artium studijs florentes . Hanc citeriorem inuenio vetustis monumentis Abredeam appellatam . Nunc Vtrunque opidum Abredonia Veteris & Nouar eognominibus distinctum vocatur . Ab hac tam angusta fronte inter haec flumina incipit Marria,ac sese paulatim dilatans ad lx. in longitudinem se protendit Badenacham vique. Ea regi O perpetuo dorso continetur& in utrunque mare diuerta magnaque flumina evergit.Badenachae confinis est Abria,
70쪽
ad Mare Deucaledonium modice prona, regio, Vt inter Scotos, in primis copiosa mari inuatim is & terrestribus commodii est enim &frumentis & pascuis imprimis faelix,&pra
terea nemorum umbris , & ratur lorum fontiumque amoea ita e incunda. Piscium Vero
prouentu adeo fertilis, ut nulli prope Scotiae regioni cedat. Nam praeter fluviatilium. copiam quam tot riui sufficiunt, mare longo canali perplami in solum infusum pene trat: ibique terrae paulo altiore margine Coercitum se latius diffundit, ac speciem stagni. aut verius lacus praebet: unde Abriam,id est, stationem patrio sermone appellant. item
quoque nomen regioni circum eiica Vici Π s.)hiaudant. Ad plagam Septemtrionalem proxima Marriae est Buchania,Dona fluuio ab ea diuisa Ea omnium Scottae regionum longissime se in mare Germanicum exporrigit. Pascuis oviumque prouentu admodum Delix aeterisque commodis ad vitam necessarijs sibi sufficiens. FI viiij eius cum Salmonibus abun dent , Ratram amnem tamen id genus piscis non ingreditur . Est in eius littore spelunca,
cuius natura praetereunda non Videtur, Aquaὰ naturali fornice guttatim destillans statim in lapidum pyramidas vertitur , ac nisi
opera hominum antru subinde purgaretur, spatium usque ad fornice breui copleretur. Ultra Buchania, ad Septemtriones sunt re giunculae, Boina & Ainia,quae v i ad Spatamiluuium pertinent, qui separat eas a Moia'