장음표시 사용
821쪽
homo in so ipso exercet, proinde non nisi hilaritate, comite illius, reddi meritoria potest atque exemplaris.
Doctrina refigknis vi do et rina os telorum erga deum extra serminos phi Iosophiae mora Iis purae sta es.
Protagoras Abderites librum hio exorsus est: , de diis, neque ut sint. neque ut non sint, habeo dicere M Qua . propter Atheniensibus urbs praedioque pulsus est, eiusque libri chram coetu publico combusti. Quiηdiis instit. orat. Iiθ. GL eop. I.9 - In quo quidem iudices Arheniens vim, ut homines, quidem erga illum valde iniussi sueret verum ut minifri publici et iudices linese sane et conuenienter gessere; quomodo enim di cere iusiurandum potui isent; nisi publice ac legaliter o fmmo magisratu da par is fuan iussum foret: vidi; sin ' i
i Seriori quidem tompore summus quidam sapiens moraliter legislatorius iusiurandum tamquam ablurdum, idemque propemoduin blasphemiae finitimum. omnino prohibuit; sed Te actu politico etiamnum putant, hoc instrumento mechao. n o administrandam icistitiam publicam, nullo modo posse supersedere. lenesque interpretationes excogitarunt. quibus prohibitionem ii 'am euitarent. - Cum absurdum foret. seria, ut deut sit iuramentum diei quia hoc iam postu' seum osse, necesse os . ut omnino iurare possis) relinquit uequaestio : an non fieri iusiurandum queat et vim haheat ubitantum m ' A S, deum esso. q iam uis veluti Pythagoras, i nihil quidquam ea do re deereueris) iuretur. - Α m: ' vera omnia iura iuranda probe itemque considerato dietan ulla sensu alio, videntur esse pronuntiata. - Namque' quemdam polliceri sese simplicitori deum esse, iureiu eundo Ileonfirmaturum i in eo nihil quidpi m ambigui inesse vide-itur, siue cre t deum, siue non. Si deus est deemtor inquiet rem tetigi. iureiurando illo msmet in discrimen uois eo. Ndnno verN nullum in eo discrimen est y Lia frinin. m ndacio studioso, atque ad illudendam ipsum deum.
initi tuto deprehendit . M is Diuiti od by Cooste
822쪽
sed hae fide eoneessa, etiam dato, hoe, doctrinam religionis in partibus integrantibus esse doctrinas scis. 'rum uniuersalis, nunc quaestio est de finibus Iriantiaqad quam illa pertinet, const uendis: virm ea ut par ethices neque enim de iure hommum erga se inui e sermo esse potest consideranda sit, an prorsus. extra terminos philosophiae moralis purae sub contemplatio
Formale religionis omnis, pro complexu omnium ossiciorum instar praeceptorum diuinorim aceeptam ad philosophiam moralem pertinet, propterea quod eo non nisi i elatio rationis ad ioam de deo: quam sibi ipsa o Eat, enuntiatur, ossiciorumque religionis eum nondum fit ossicium orga deum, ut naturam extra id eam nostrauivere exstantem, si quidem in ea ab exsistentia illius adhue nobis temperamus. - Cur omnia hominum ossicia huic formali adfectioni illius ad voluntatem diu
nam, ex anticipatione oblatam leonuenienter cogitati debeant, ratio tantum subiective logi ea est. Nimiruri non po Isumus obligationem coamonem moralem eor3mode sub adspectum nobis subiicere, nisi quempiam nlium eiusque voluntatem scuius ratio uniuerse legislatoria tantum orator est et interpres , quippe deum, in eo Cogitemus. - Sed hoc officium respectu dei proprio, ideae, quam nobis de eiusmodi natura cogitatione informamus officium est hominis erga se ipsum, hoc est, haud obiective obligatio ad certa qu edam ministeria alii cuipiam praestanda, verum modo subiective ad e terem moralem in ratione nostra propria legislatoria
confirmandum. . iQuod autem materiale religionis, summam offici rum erga deum, hoc est, cultum illi praestandum, attinet, ea officia peculiaria, ab ratione uniuerse legis-s latoria sola haud profecta, nec proindo a nobis ex Ru- Micipatione, sed tantum empirice cognoseonda, ideoque non nisi ad religionem reuelatam pertinentia, in- 'star praeceptorum diuinorum s continere posset; quae pmmds etiam eristentiam huius naturae , non talum
823쪽
ideam de illa, respectu practi eo . haud arbitraries supponunt, verum ut proxime vel eum interuentu) in ex perientia data posset proponi. Sed eiusmodi religio,vtomaxime constituta fuerit, tamen nullam partem philosophiae moralis purae absolueret. 1. . Itaque religio, ut doctrina ossiciorum erga deum, atra uniuersos terminos posita est ethices philosophicae purae, idque defendendo auctori huius libri seruit, quod ad ahsoluendam illam non, quemadmodum olim In usu fuit, religionem, illo sensu cogitatam, in ethicam intulit. Sermo quidem esse potest de sireligione intra terminos solius rationis quae vero non ex ratione sola derivata est, sed simul in doctrinis historicis et reuelatis constituta, ei quae tantum conuenientiam rationis practicae purste cum iis ut ne illi ea repugnet) continet. Tum vero ea quoque haud pura doctrina religio.
'is est, sed ad historiam propositam adplicata, cui in . ethica, ut philosophia practica pura, nullus locus est. . Scho Iion finale..
Omnes adfectiones morales naturarum rationeptaedita rurn, quae principium in se cohibent conuenientiae voluntatis unius cum voluntate alterius, ad visorem poliunt et rauerentiam reuocari, et, quatenus
linc principium practicum est, ratio determinandae voluntatis respessu amoris ad finem, respectu reueren- iae autem ad ius alterius reuocari potest. - Quodsi na harum naturarum talis sir, quod nihil nisi inra ha beat, nullaque erga alteram officia deus, proinde altera erga alteram non nis officia, sed nulla uira, prin-eipium relationis moralis inter illas est transcendens Contra ea vero principium relationis moralis hominum erga homines, quorum voluntas mutuo illas inter sarinuicem circumscribit. imminent est). im ori. Finis diuinus respectu generis humani eiusque ereationis et moderationis . non hiitor cogitari potest,
824쪽
ui si per a in rem, id e st, eum in felicitase homimam re sari. Sed principium volunt iis dia respectu debitas
reuerentiae, vitella superioris coercens, hoc est, illi diuini, nullum esse aliud potest. quam pxincipium stitiae. Posses etiam more humanu sic dicere: divinaturas ratione Praeditas creauit, quasi per neegiliustem, ut quidpiam praeter sese, quod amare posset, haberet vel etiam a quo ipse ameretur. Verum non modo aeque tanta, sed maior quoque quoniam principium coercens est) postulatio vi4etur solitiae druinae, in iudicio propriae rationis nosti ei et quidem ut punitiuae, a nobis. - Namque praemium remuneratio gratuitaὶ minimo ad iustitiam pertinet erga naturas, quibus non nisi officia lunt, sed nulla iura erga alteram, sed solum ad amorem ac benignita tem; - multo minus in eiusmodi natura postulatio mercedis locum habere potest, et iustitia re u erat .sβραβευτnt i) in relatione dei erga homines pugnat. Sed -tamen in id ea iustitiae exercendae ab naturi,
cui non potest quidpiam de finibus destrahi quidpi ii
inest, quod cum relatione hominis ad deum haud fa cile conciliari potest. nimirum conceptus Gelonii, qu ἐgubernatori mundi nullis carceribus circumscripto at' lque inacccsta inferri queat; neque enim hoc loco de laesionibus iuris sermo est, ab hominibus erga se intemtis, de quibus deus, tamquam iudex puniens, sentemtiam pronuntiat, verum de laesione dei ipsius tutis ire 'illius, cuius conceptus ost transscendens . hoc est, ultri 'Conceptum uniuersae iustitiae punitiuae, cuius ullum quodpi im exemplum proponere possumus, hoc est, id
stitiae in hominibus) prorsus positus est, et priscis .
transscendentia continet, quae cuin iis, quibus nos in casibus experientiae usuri essemus, nullo modo possvo congruere et conlpirare, proinda rationi prauicae n. strae plane vacui sunt atque inanes. Q : - , '
Idea iustitiae punitiuae diuinae hie persona induitur; non est peculiaris quainam natur, iudiean. 'quae illam. exercet stum enim pugnae illius cum pri
cipiis iuris intinnirentur' verum tu titia, instar substast
825쪽
tiae, alias iustitia exserna dicta , quae, veluti fatum
retarum vete uin philosophantium, etiam love sibi perior est, sententiam Ex necessitate serre haud fictam da pronuntifr, quam ulterius non possumus pet- scrutari. - Cinus rei nunc quaedam exempla adse
PoenA secundum Horatium) sontem ante se sua
perbe incedentem numquam mittit ex oculis, sed vacui e post illu in claudicat, donec deprehendat. - San
1 on potest inultum esse; si poenam non ad sontem peruenerit, illius posteri poenas dabunt; aut nisi vivo illo fiat, fiet in vita qliadam spoli mortem '), quod di- 'serte quoque idcirco sumitur lubenterque creditur, ut sitis fidi iis, quae postulat iustitia aeterna. - Nolocvlpam cataeis, quondam princeps bene ab natura inissorgiatus alti in prouincia mea haerere, eo, quod qui iri certamine lingulari maligni alterum interfecit, pro eruo vos interceditis, veniam dem. - Culpa ex peccato delenda est, etsi vel innocens quidam expiationi s traderet ubi tum sane cruciatus ab eo excepti proprie haud possunt poenae dici, - propterea quod nihil deliquitas ex quibus omnibus planum est, non per δεηqm e se defungentem iustitia, cui haec sententia damnatoria tribuitur neque enim ea sic, aliis illaesis, PI ' nuntiare posset , verum solam iustitiam ut prin- cIpium transscendens, subiecto cuipiam suprasensibili ac fictum, ius huius naturae definire; quod quidem formali huius principii consentaneum est, sed cum
ut poena illa minitanet ut plena in exsecutione cogithtuit. .Namque homo seeundum moralitatem, ut res sensibus in m. aecessa ooram iudies inaccesso sensibus, non ex conditio. . hibu temporis diludicatur; tantummodo de eius Oxsist nistia sermo ell. Uita Elian in terris. sivo breuis fuerit. Maiorisa. sau ude iactierna, tantum cernitur tu elys exsisten. ia in viso, nes conceptus tuititia' determinatione a deum, fori opus h bin; quemadmodam etiam fidas vitae futura. 'Proprio haust antecedit. ut iustitia pimi ilua tu eo vim suam is vitam futuram concluditur. -
826쪽
ois permn rem, id est, eum in felicitate hominum ver sari. Sed principium voluntatis des respectu debitas
reverentiae, Biseeti superioris coerceos, hoc est, iuris diuini, nullum esse aliud potest. quam principium iustitiae. Pos es etiam fmore humano sic dicere : dg naturas ratione Draeditas creauit, qu si per necessita'tem, ut quidpiam praeter sese, quod amare posset, haberet vel etiam a quo ipse ameretur. Verum non modo aeque tanta, sed maior quoque quoniam principium coercens est) postulatio videtur iustitiae diuinae, in iudicio propriae rationis nostrae, et quidem ut punitiuae, a nobis. - Namque praemium remuneratio gratuita in minimo ad iustitiam pertinet erga naturas, quibus non ni si officia lunt, sed nulla iura erga alteram, sed solum ad amorem ac benignitatem; - multo minus in eiusmodi natura postulatio mercedis locum habere potest, et iustitia remunerativa οραβευτnni) in relatione dei erga homines PUEnat. Set tamen in idea iustitiac exercendae ab natura,
cui non potest quidpiam de finibus detrahi, quidpia dirinest, quod cum relatione hominis ad deum haud sa cile conciliari potest. nimirum conceptus e nis, quadgubernatori mundi nullis carceribus circumscripto atque inacccsso in serri queat; neque enim hoc loco de laesionibus iuris sermo est, ab hominibus erga se intentis, de quibus deus, tamquam iudex puniens, sentensetiam pronuntiat, verum de laesi e dei ipsius iurisque illius, cuius conceptus ost transcendens, hoc est, vitru Conceptum uniuersae iustitiae punitiuae, cuius ullum quodpiam exemplum proponere possumus, hoc est , iustitiae in hominibus) prorsus positus est, et principia. transscendentia continet, quae cum iis, quibus nos in casibus experientiae usuri essemus, nullo modo potium congruere et conspii are, proinde rationi practicae tis strae plane vacui sunt atque inanes.
Idea iustitiad puoitiuae diuinae hie persona imduitur; non est peculiaris quain m natura iudican quae illam exercet tum enim pugnae illius cum pri
cipiis iuris intinnirentur' verum iusιtia, instar substa
827쪽
tiae, alias lumita externa dicta , quae, velutig etarum vete um philosophantium, etiam love s perior est, sententiam Ex necessitate serro haud sto Mendli pronuntiis, quam ulterius non possumus pers utari. - Ctaus rei nunc quaedam exempla adse
' 'Poen, cleeundum Horatium sontem ante se s
perbe incedentem numquam mittit ex oculis, sed usque nost illum claudicat, donec deprehendat. - San
guis temere protulus vindictam Inuocat. - Crimen
non potest inultum esse; si poenam non ad sontem
peruenerit, unus pollerI poenas dabunt; aut nili vitio
illo fiat, fiet in vita quadam spoli mortem '), quod dis '
serte quoque idcirco sumitur lubenterque creditur, ut sitis fidi iis, quae postulat iustitia aeterna. - Nolo cvlpam caedis, quondam princeps bene ab natura informatus ait, in prouincia mea haerere, eo, quod quii ix cytamine singulari maligni alterum interfecit, praedo vos interceditis, veniam dem. - Culpa ex peccato delenda est, etsi vel innocens quidam expiationi s ' traderet ubi tum sane cruciatus ab eo excepti proinprie haud possunt poenae dici, - propterea quod ni- . hil deliquit); ex quibus omnibus planum est, non pedisum esse defungentem iustitia, cui haec sententiadam patoria tribuitur neque enim ea sic, aliis illaesis, pqonuntiare posset), verum solam iustitiam ut primcipium transscendens, subiecto cuipiam suprasensibili adfictum, ius huius naturae definire; quod quidem formali huius principii consentaneum est, sed cum
Dypothesis do vita sutura hie ne iministeri quidem laeeti ut poena illa minitanet ut plena in exsecutione cogitetur. I Iamque homo secundum moralitatem, ut res sensibus ino , aecessa tiaram iudiea inaccesso sensibus, non ex conditio. nibus temporis diiudicaturi tantummodo de eius exsistentia sermo eli. Uita hius in terris. siu. breuis fuerit. siua Itonsa. sa adqnlaeterna, tantum cernitur tu eius Gusten. ia in viso, nec conceptus tu ilitia' determinatione adcura' c tiori opus subre: ibi emadmodotii etiam fides vitis sutisra. 'vroprio hana antecedit. ut iustitia punielua iis eo vim suam vitam futuram concluditur. δ
828쪽
CONCLUSIO. materiasi illius, quippe Mne, qui semper in hominum
- fficitata versatur, pugnat. - Namque, in tanta se lasse maleficorum, culpam usque augentium, iustitia punitiva snem creationis non in amore auctoris mundi quomodo tamen cogitatione nobis informare cogimur poneret, verum in iure seuere stricteque seruando ciniure ipso prose constituendo, qui in gloria dei ponituri, quod, cum haec posterior iustitia tantum in conditio. ne limitante superioris benignitatis) versetur, Pugnare cum principiis rationis practicae videtur, ex quibusereatio mundi debuisset omitti, quae quidpiam cum fine auctoris, cui non nisi amor esse fundamento potest, tantopere pugnat, edidisset. Ex quo intelligitur: in ethica, ut philosophia
practica pura legislationis internae, tantummodo relationes morales hominis erga hominem non ab nobis comprehendi: quaenam vero adfectio deum interet hominem ea de re obtineat, vim omnem notionemque nostram prorsus fugere, quo quidem, quae supra docuimus, confirmantur: scilicet ethicam non posse vltra terminos ossiciorum mutuorum hominis dilatari.