장음표시 사용
281쪽
Et de mensura ius dicere, se minora Frangere pannosius vacuis OEdilis vlubris. Plautus in Rudente: - PCeptunus ita solet,quamuisfaiZidissur Edilis est in qua improba sunt merces , iactat
Ediles etiam aleae lusibus praeerant.Martiat. Nec timet e dilem motos ectare fritillo, Cum videt egelidum iam prope verna latus. Plautus in Meliae limis,ubi Causidicus de Cliete: j Ita detinuit apud e diles pratiis factis piar
Cornel. Tac. lib. ij. Eodem anno grauibus Senatus decretis libido taminaru coercita, cautumque ne quaeitum corpore faceret,cui auus,aut pater, aut maritus Eques Rom fuisset: Nam Vesti lia Pi gloria familia genita licentiam stupri apud 2Ediles vulgauerat, more inter veteres recepto, qui satis poenarum aduersum impudicas in ipsa
professione flagitii credebant. Ad quem locum
facit Tranquil. in Tyber. Foeminae famosae, ut ad euitandas legum parnas iure,ac dignitate matronali exoluerentur, lenocinium profiteri coeperat,& ex iuuentute utriusque ordinis profligatissimus quisque, quo minus in opera scenae arenaeq; iedenda Senatusconsulto teneretur Amosam iudicij notam sponte subibant. Eos easque Omnes, ne refugium in tali fraude cuiquam esset, exilio affecit.Tranquillus in Augusto: Negotium AEdilibus dedit, ne quem paterentur posthac in Foro Circi ue,nis positis lacernis togatum consistere.
Sed accisa est AEdilium auctoritas 1 sub Caesaribus
282쪽
' LIBER III. Vsbus. Tacitus lib. xiij. Cohibita est arctius AEdilis
potestas, statutumque quantum Curules , quantum Hebei j pignoris caperent, vel poenae irrogarent. Et Coriolanus apud Plutarchtim damnatus a Sicinio reliquisque Tribunis est,& imperatum Edilibus, ut de saxo eum praecipitarent: Ubi significantur Plebeij: nam Curules,cum Senatorijellent, Senatui, qui impensi,sime tuebatur Coriolanum,nuebant: ut verum sit, Ediles Plebeios fuisse quasi administrosTribunorum. Pomponius 6 verb I. C. etiam eos teplo Cereris praefecit his te verbis : Itemq; ut essent,qui aedibus praeellent in quibus omnia scit a Plebs deferebat, tuos ex Plebe costituerunt, qui etiam AEdiles appellati sunt. Cic.lib.iij.de legibus legii custodia mandat Censoribus Censores fide legem cui Zodiunto,Prmati ad cres ei.
eos acta referunto,nec eo magis lege liberi sunto. De
inde subiicit ad finem dialogi, has leges no fuisse
Rom. v statas:Legum inquit cullodiam nulla habemus:Itaq; hae leges sunt,quas Apparitores nostri volunt, a Librariis petimus , publicis literis
consignatam memoriam publicam nullam habe , mus:Graeci hoc diligetius,apud quos Nomophy- 7 smubi laces creantur Cuius dialogi epilogus satis indi- ωs.cat non absoluta esse I Nomotheticen ,sed des-derari alios dialogos, quibus ius pri iratum explicatum erat: liuos teneremus bona pars istius historiae commodius enarrari potui siet, quoniam
in paucis a moribus Rom. discedit Tullius. Oc-
cano legum a Graecia allatarum Decemviros con Decemuircstituit,quibus exclusis rursus Coss. ius dixerunt.
Sed cum improbe peteret Tribuni Consulatum Plebi communicari,Tribuni militares Consulari
283쪽
rem minuit. 'AMilium 'ν via munia.
potestate creati sunt, tandem Praetor , & AEdiles
Curules. COROLLARIUM AD CAP. V.
r. Ante Praetorem)Praetor hisgeneralius accipia turpro Conctule o Praetore, ut supra adnotatum est capite praecedenti, imo Dictatorem comprehendit, ut
in l. Detucta. qui Praetor maxim. st Idibus Septembris clauum pangat. De qua Liuius libro . r. Itaque L. Valeria) De legibus Valeriis infra
commentabimur lib.1.3. Anno a constitutis Coss.) Prima enim secesso Plebis in sacrum montem carpit anno CCL .ut ait Cicero pro Rabirio perduellionis reo, no XVI.post reges exactos, ita est auetem anno
CCLX. Tribunis Plebi concessis. . De appellationibus quae ad Tribunos fiebant) De his quaedam etiam dicemus lib. s. 1. Accisa est AEdilium auctoritas) Aliud exemplum adripotes de Claudio Caesare, qui coercitionem popinarum GEdilibus ademit, quod quidam
Edilis inquilinos praediorum suorum contra vetiatum cocta vendentes mulctasset, villicum interuenientem agellasset,viten atur Sueton.in vita eiu sedem cap. 38. nam antea Tyberius annonam Aracelli Senatus arbitratu quotannis temperandam censuerat, dato et Edilibus negotio,popinas ganeas, usque eo inhibendi,ut ne opera quidem pistoria proponi v nalia sineret. 6. Pomponius I.C. etiam templo Cereris) natusconsulta etiam seruabant, ut testatur Liuius libro tertio ab/. C. σ a cura aedium putat e di
284쪽
LIBER III. 237mrsub nomine Fenecteri, quorum plura munia vide ibidem: De creatione autem Halia amasseum li- tbra sexto.
. Satis indicat no esse absolutam Nomothe- Libri cie nisticen in Vel ex eo satis coli gitur Ciceronis libris de deri bus non legibus Colophonem additum non fuisse ab ipso auctore, licet ante bellum ciuile scripserit, quod in albo suorum non asscribat ob. a. de Diuinatione in principio, uti alios fere enumerat.Verissimile est itaque hospo Zhumos post mortem Ciceranis in forulis repertos,
ARGV M. CAP. VI. De Praetoris insignibus, 2 ornamentis Triumphantium,ac de variis Tunicis,Curuli, O EAEdilibus. C Eterum ut aliquand5 Praetoris descriptio absoluatur , cum ius pro tribunali diceret, certa quςdam & augusta insignia usurpabat, quibus per sona honoraria illa Plebeiis, & caete- ,ς' μ' ris admirationem pareret, ut cum bello indicto Iani portas aperiret Quirinalem Trabeam cinctumque Gabinum, cum triumpharet Trabeam, Togam pictam, aliaque triumphalia : Nam & apud poetas Reges iura daturi aliter , quam in castris, aut domi,ornantur. V ergil. vij .uEneidos:
Hoc Priami g tamen erat,cum iura vocatis .
More daret populis, Proxima autem fuit Praetura Consulari splendo-ii, dispar fortassis solo fascium I numero: nam proxima. ornamenta Regibus detracta Coss. data sunt, &tandem Praetoribus communicata. Tranquillus
in Iulio:Nihilominus permanere in Magistratu, α ius dicere ausus,ut competit paratos,qui vi,dc
285쪽
per arma prohiberent, dimisiis Lictoribus, abie elaque praetexta domum clam refugix, pro conditione temporum quieturus. Asconius pro Scauro: Cato Praetor iudicium, quia aestate agebatur, sine tunica exercuit, camrestri sub toga cinctus. In Forum quoque sic deicendebat, iusque dicebat:Idque reperierat & vetere consuetudine, se cundum quam Sc Romuli aetatis statuae in Capitolio , & in Rostris Camilli fuerunt togatae sine tunicis. Et Catonem Vticensem nudis pedibus sine toga causas etiam capitales cognouiise, auctor Plutarchus in eius vita. Quod mirum videri possit, cur inter res memorata dignas repositumiit. Sciendum eit olim Praetores praetextatos quidem sedisse, sed cum capitalis sententia proferenda erat, praetextam deposuitsc.Valerius lib. ix. de Licinio Macro caulam repetundarum dicente : siquidem cum M. Ciceronem, qui id iudicium cogebat, praetextam ponentem vidisset, misit ad eum, qui diceret, se non damnatum periisse , nec sua bona hastae posse subiici. Qii da
Romulo profectum existimo: nam Plutarchus in eius vita dicit cum polita praetexta in tunica &Trabea contra Reum in iudicio capitali pronuntiatie: Itaque si Senatores, in tunica lati claui, si Plebeii,in tunica vulgari capitis sententiam sul- minabant: Fuerunt enim & Praetores ex Plebe. Liuius lib. x. apud quem P. Decius Mus Consul ex plebe:Multa nobiscum decora afferimus, imbeadem quae vos superba fecerunt.Lucius Sextius
primus de Plebe Consul factus est, Claudius D cinius Stolo primus Magister Equitum. C. Martius Rutilius primus & Dictator , & Censor,
286쪽
. Publius Philo primus Praetor. Hanc verδ praetex- Ο tam sumebant ex Capitolio publice. Lampridius in Alexandro: Praetextam & togam pictam nusquam nisi Consul accepit, de eam quidem quam
de Iouis templo alii quoque accipiebat aut Praetores, aut Consules. Alias ab Imperatoribus mittebatur per ministros. Ausonius ad Gratianum : In procinistu dc maxime dimicaturus palmatae vestis meae ornamenta disponis Reliciter,& bono omne : namque iste habitus , ut in pace Consulis est, sic in victoria Triumphantis : parum est, si qualis ad me trabea mittatur interroges, te coram promi iubes , nec satis habes ut lamitionum ministri ex more fungantur, eligis
ipse de multis, & cum elegeris, munera tua Verborum honore prosequeris. Palmatam inquis)tibi misi, in qua Diuus Constantinus parenS noster intextus est. Deindε haec est picta,ut dicitur,
vestis, non magis auro suo,quam tuis verbis .Er gd picta,& palmata,&triumphalis eadem,S au- ta, ro intexta. Iuvenalis: phalis eadem. Et latum pictae veHis considerat aurum. Nam ornamenta Triumphaturorum capiebantur ex Capitolio: Hinc dicta est Tunica Iouis
trabea triumphalis .Quod aut e Praetexta Triumphantium fuerit Valerius testis est libro quin Pr f.,ta Diato, de Scipione maiore Legato fratris Asiatici: i phantivim Itaque clarissimorum cognominum alterum
sumpsit, alterum dedit, triumphique praetextam huius excepit, illius tradidit. Idem libro septimo de Metello: Fortuna Consulatus decus, Imperatoriam potestatem, speciosissimi triumphi praetextam largita est. Tranquillus in
287쪽
Tyberio:Triumphum ipse distulit incesta ciuitate
Hade Variana, nihilominus urbem praetextatus, de laurea coronatus intrauit. Quod plurib .exemplis firmandum fuit, quod sint, qui contendant Triumphantes non usos praetexta ex Cornelij re sit Taciti Taciti verbis lib.xij. Et ludicroCircensiunt,quodo με- acquirendis vulgi studiis edebatur, Britannicus in prςtexta,Nero triumphalium veste transuecti sunt. Spectaret Populus hunc decore Imperatorio, illum puerili habitu, & perinde fortunam v-triusque praesumeret.Sed quis non videt praetextam puerilem intelligi deberetEst de quod urgere posset apud Tranquill. in Claudio: Currum eius
Messalina uxor carputo sequuta est, sicut S triumphalia ornamenta eodem bello adepti, sed caetexi pedibus,& in praetexta. Vbi fortassis Praetexta non datur Triumphanti propter aduersaliuam particulam. Florus lib.j.epitomes:Neque Tarquinius Priscus pace,quam bello promptior, duodecim namque Tliusciae populos frequentibus ar-: mis subegit,& inde Fasces,Trabeae,Curules, Annuli,Paludamenta, Phalerae,Praetexta:Inde quod aureo curru triumphatur quatuor equis,Toget pictae,Tunicae palmatae,omnia deniq; decora & insignia,quibus imperij dignitas eminet.En rursus Traeuaetbe -- pretexta a toga picta separatur.Sed alia fuit triu- riae. phalis, alia urbanorum Magistratuum, ut hi loci
de domesticis pr textis,alii de triumphalibus intelligantur,quas easdem diximus cum pictis,pal-Tunies variae. malis, sicut tunica quaedam est Laticlauij, id est, Senatoria, altera Vulgaris, tertia Triumphalis,quq dc Trabea,Tunica Iouis,Tunica palmata vo--rsias. catur.Curulem etiam Pretior habuit communein cum
288쪽
. ' LIBER III. a icum Consule,sicut & Comitia maiora apud Gellium a Consulis Collega,de qua 'uia alibi commentati 3 sumus , tantum adiiciemus ex Liuio libr.vij. haec. Non patientibus tacitum Tribunis proConsule uno Plebeio,tres patritiosMagistratus curulibus sellis, praetextatos tanquam Coss.sedentes nobilitas sibi sumpsistet: Praetorem quidem etiam iura reddentem, & Collegam Consulibus, atque iisdem auspiciis creatum. Intelligimus autem Praetorem, & duos AEdiles Curules, qui etiam praetextati erant. Et quia ex sellis eboreis ius dicebant, Curules vocati. Hi particulam iuris honorarij tractabant prodito edici o,ex quo in actionib.emptorum redhibendorum,&quanti minoris, controuersias dirimebant. Cuius edicti verba extant in isad tit. de aedit .edicto. Praeterea annonam, ludos, dc aedificia curabant. Cicciij. de
legibus,Sunto . Ediles curatores urbis,annonae.
dorum, solemnium. Posteri faiae Plebeiis, nimirum post Decemviros constituti. Sed cum eundem Magistratum in sua Nomothesia Plato in stituat, putem tamen Ciceronem magis a moribus Romanorum,quam a Platone suam desumpsith:aut Rom Legatos ex eiusdem Philosoplii libris mutuatos, cum utrique Romae fuerint instituti ante Platonem,qui vixit circa annum ab Vrbis natali quadringentestinum.Ite Aphorismum illum de Cutulibus fatis indicat non esse ex xij. tabulis ratio temporum , cum Curules an ino demum post illas LXXXII primiim creati sint.
1.: Dispar fortassis solo fascium numero) Coss. enim duodecim si sic es , Praetores urbani binos, Pro
289쪽
uinciales senos praeferebant: de quibus latius in
lib. itae au ficiis. Adde Cicer ny.ad Atticum in quadam epis sola,quae incipit Tres epitholas. 3. Commentati sumus) Supra bb.ixq.6. Iura historiae. e lde Curi . Anno demtim post illas) Anno ccclxxxvi . Di qumido pri creati primum i Edιles Curules. Hic annus ς in Pis noui hominis Consulatu,Praetura, a dilitate Curuli. hos sibi Patris' quae siuere honores pro concesso Plebi altero Consulatu. Haec Liuius in initia li-- brivit. Primi autem . Ediles Curules fuerunt Cn. Uuintius Capitolinus P. ConScipio, sed variantauefores in computatione anni,quo aeditae fuerunt xj. TE Arab. tabulae. Nam Eusebius ait latas fuisse anno ab I C. ccciij. Gelliu s autem ccc.ut supra adnotauimus.
ARGIT M. CAP. VII. Diuisione facta iudiciorum , progreditur ad eos, qui iuris istionem habent in QDItionibus , O quomodo Praetor in Publicis praeerat.
Iud Arum di Vplex est iudiciorum ratio:qu dam enim pui f. t Iblica, alia priuata itini. De publicorum Disceptatoribus,tanquam magis seriorum i &grauiorum, prius dicamus. Reges ergbprimum, . . deinde Populus, tandem Caesares summum ius in publicis habuerunt. Populus cum auctior numero effet,neque Comitio, Foroque concludi facilEpollet, & cum multitudine iudiciorum idem vix Iudi ei quia quotidie coiret ad causas publicas disceptandas
suffragiis, constituit sibi Iudices, qui eo munere fung
290쪽
L sungerentur.Cic.vij. Act.in Verrem de sociis ve- xatis loquens:Ad Populum Rom. confugienti Facilis est causa Populi, legem enim caula. Sociorum iussiste,& eius legis chistodes,& vindices prς posuisse dicet. Idem Cic pro Flacco Quem alium appellemi Et pauid pi st: An Populum Romanum 3. At is quidem omnem suam potestatem de bonis tradit vobis. Iudicibus loquitur.Sed quo tempore,&a quo lata sit illa lex nusquam legere memini: Hoc unum scio post xij. tabulas latam mam an te eas Quaestores parricidi j publicis praeerant, &quorum etiam sit in xij. tabulis mentio, in quo- ρ Visidi rum vicem successerunt Praetores, qui quamuis ut docuimus cognitione non haberent, sed merum imperium, non Pretores qudd magis priuata respicerent) sed veteri nomine a Quaestores vocati uini a conquirendis maleficiis,ut putat M. Varro iiij.de ling. Lat. Et quaerere proprium pro prae' disHercesse. Cic.pro Rabyrio:Accusaui de pecuniis repe tundis audex sedi,Praetor quaesitii. Q csitoreS e- suistinctiana dicti plano vocabulo. Cic.pro Fonteio: id mihi opus est fgpiente Iudicet quid aequo QDrsii-torer bid Oratore non stultoὶ Vergil.
yitor Asinos umam quam. Sed G inquirere pro quaerere in maleficiis usur- Inquirere. patum est. Curtius libr. vi. De capitalibus rebus Reges vetusto more Macedonum inquirebant.
Itaque Quaestiones pro publicis iudiciis intelligi
coeperunt, quae olim extraordinariae erant, cum nouae subinde delatis nouis criminibus constituerentur, tandem quaedam coeperunt esse per- QuaAiones orpetuae. Cicer. in Dialogo de claris Oratoribus rinariae qua