장음표시 사용
311쪽
16 .HI, TORIAE PURI ROM.qui dicerent non modb liberandum eum necessi tale, sed omnind tollendum Iudicum numero, reddendiimque poenae , quam fractis vinculis e uasisset. Ex quo loco significatur, nisi sententia
damnationis in metallum, qua ciuitatem amise-
rat,obiiiiiii et,vacationem impetraturum Philo- Tros Furei. sophiae nomine: Professores 1 enim vacationem a muneribus ciuilibus habent,inter quae,iudicandi necessitatem numeri diximus. Sunt de ea retit .lib.X. C.Iustinian. de iis qui artat. vel prosesii. sese excusant,s: de professorib.& medicis. Sene-
Senectus. ectus etiam excusationis legitimae ad impetrandam vacationem causa est, si exegerit septuagesianum, propter lene inutis honorem, quae Romae
semper venerabilis fuit, 6 ut dicit Callistratus
meritorum,qui satis spectati tandem rude donan tur dimissi, aut quia cognitionibus inepti sunt, delirant,desipiunt,& repuerascunt ut plurim sim.1 Geri. Numerus item liberorum 8 affert excusationem a ciuilibus muneribus. Tranquillus in Claudio: Cum Decurias Iudicum rerum aetu expungeret, eum, qui dissimulata vacatione, quam beneficio liberorum habebat,responderat, ut cupidum iudicandi dimisit. Excusatio autem temporaria est tamque diuturna, qu in causa ipsa: nam imminuto legitimo numero , qui vacationem praestabat, redeunt patres ad officium. De quo ita Callistratus I.C.Demonstratur varie,ncc abscisse ni merum liberorum ad excusationem municipalium munerum prodesse ex rescriptis Diui Elij Pertinacis , namque Saluio Candido in haec verba rescripsit:Etsi non ab omnibus muneribus dimittit
312쪽
LIBER III. 263 mittit patrem natorum numerus,tamen quia se
decim pueros habere te per libellum significasti,
non est irrationabile, ut concedamus filiorum educationi remitti tibi munera. Meretur de Republ. optime, qui plurimos ex uxore tollit liberos : & olim quidem Censores cogebant maritos iurare, uxorem habere se,liberum quaerendorum gratia,ut est apud Gell. 9 Iutielial. Satyra. xiiij. Gratum es,quod Populo ciuem,Patriai dedisti, Si facis ut Patriae sit idoneus,utilis agris, Villis O bellorum, O rebus pacis agendis. Honestam vacationem Io videntur mihi habere etiam in togata militia Senatus,qui impetrarunt ab eodem liberam legationem mam ut qui adepti sunt,titulo tenus obeunt legationes: ita iudicatum exercent titulo tenus, qui honeste excusantur, incolumi nomine adhuc in Decuriis. Cicero j. de Legibus : Legationem aliquam nimirum historia postulat, aut e iusmodi quampiam cessationem liberam,atque ociosam. Nihil oneris sustinebat,qui eam obibat, sed honoratior erat oris namentis legationis: fere autem quinquennales erant. Idem ad Atticum lib. xv. Habent sui opinor ) definitum tempus lege Iulia legationes liberae , nec facile addi potest. Bella est huius iuris quinquennij licentia. Praetexebat hunc titulum, qui animi, aut negotiorum priuatorum gratia Irochi ab urbe secedebant, ut in secessu omninbaonore non careret. Tranquill. in Tyberio:Tunc honorum satietatem, & requiem laborum praecedens commeatum petiit. Deinde post Remansit ergb Rhodi contra voluntatem, vix per matrem consequutus, ut ad velandam ignominiam
313쪽
quasi Legatus ab Augusto abesset. De legatione libera sine ullo munere iniuncto, sine ulla cura,& procuratione loquitur. Causaria missio est , ut ex morbo maxime sentico , ir qui eius est in*enij, ut non sinat eum quem corripuit rebus suis superesi e: Item Sacerdotio, si est eiusmodi, ut deseri sine religione non pessit, & aliis causis, quarum excusationem se accepturum Praetor edicto pollicetur ab iis, quoscunque intelligit operam dare non posse ad iudicandum,ut dicit Vlpian.in
ad hunc titu.tam lib. ff.vltimo quam decimo. C. multi alij, qui ad hoc argumentum vacationum spectant: Ea enim causa,quae eximit aliquem a ciuilibus muneribus,eadem a iudicandi necessitate liberat, & qui non habet excusationem, inuitus iudicare cogitur, quae duplex est: Aut enim praescribitur causa peremptoria, & perpetua, ut honestae missiones aliquae, quae ex meritis conceduntur, Philosophia, Professo artium ingenuarum, Senectus,quq aeternum securos faciunt eos, qui allegant: Aut temporalis, & dilatoria, ut ex liberorum numero ius, morbus temporarius, Maliae,quq in iisdem titulis enumerantur fusissime: non enim est instituti praesentis consilium singula ad amussim ita exigere, ut nihil desiderari possit, Sc magis ad Ius ciuile annotamus, quam
ex eo commentamur. COROLLARIUM AD CAP. X.
i. Aurelius) Arcadiust.vittae mun. Ohon. f. r. Est autem verisimile pignoriscapione) -- de Plutarchum in Catone minore e denuntiante Catone , ut solemne habebant, a non obtemperantibus,
314쪽
LIBER III. 267 pignora se ab ipso capturum. Item Lunum libro 3.
V. C. PoHeaquam citati non conueniebant, oi missi circa domos Apparitores, simul ad pignora capienda suscitandum, num consulto detrecitarent. Sic Feudorum consuetudine introducitum est , ut Dominus iniicere manum possit praedio clientelari, quod saetire Sanire reuda dicimus , quando munus iudicandi , cui obnoxium est Feudum , vel aliud iussum obsequium, aut o cium prae Zare detrectat indevotus Cliens , aut a- salius contumax cy inofficiosus. r. In Foro toetata quaedam militia) Sic Valer. - . -
Db. 7. O. 7. de quodam militeraepositis armis coactus sitia.
aes inforo togatam ingredi militiam.adem lib. 8. . s. Qid M. Cicero forensi militia pummos honores,amplissimums dignitatis locum adeptus. Facit ad rem
Isori. l.Advocati f.de aduoc. iuenis .Lvnic. de Linomnium Palatinor.pecul.lib. Ia. C. Et quod ait Cicero Murena e Seruius hic nobscum hanc urbanam militiam re fondendi , scribendi, Ouendi plenam,plenam solicitudinis, ta stomachi sequutus es, ius ciuile didicit , multum laborauit, praesZo multis fuit. Atque ut haec urbana, aut togata,sic altera sagata,aut armata vocatur in l. 6. I8.de re iudic.
. Tres sunt missionum species) Tres hae species
missionum a Macro. I. C.explicantur lib. 2.de re mil. Pluroris in quae habentur in l.I3.eod.tit. 'ab V .in L 2.de his niviis ecies. qui nota rem .quibus quartam addit.De vacationisus militum vide Sigo. lib. I. de antiquo Iure ciuium
Rom.cap. IJ Ignominisse exempla sunt egregia apud .Hirtium de bello Africo. s. Professores enim vacationem habentὶ EnumeratModestinus quot quaeque riuitas habere possit Grammaticos,Sophi,fas, Rhetores, Medicos,qui va
315쪽
cationem munerum habeant in I.6 Ae excusat. tui. l. lautem seq. Vlpianus ait constitutione Diui P0 non esse constitutum numerum Philosophorum, quia rari sunt,qui philosophantur existimo cinquit qui diu riis superabudant,libenterpraestaturos auxilium patriae,quo studiose contendant de re familiari, iam inde ontendent facile se non esse Philosophos.Et Papinian. l.8. de vacat. ω excus munerum o Munera quidem corporalia Philosophis remittuntuGrdida, non ea quae sumptibus expediuntur etenim vere phialosophantes pecuniam contemnunt, cuius retinendae cupidine am asseverationem detegunt. Egregium
exemplum extat l. 6. de muneripatrimon .ub.IO.C.v- ihi I p. Diocletian. Maxim. AA. in haec verba lad quendam Hypocritam, qui pallio in barba tenus Philosophiam profitebatur: Professio,.desiderium tuum inter se discrepanto nam cum Philosephum te
esse proponas,uinceris auaritia, rapacitate: one-ra,quae patrimonio tuo iniunguntur solus recusare conaris, quod frustra te facere caeterorum exemplo poteris edoceri.Qribus adde l. 8 Ae Profess. O Med. 6. Romae semper venerabilis) L. 6. de r. munit. cui subserabit A. Gellius lib.2. cap. IS. Noct. Att. Dem Ouidius Fastorum lib.1. Magna fuit capitis quondam reuerentia cani, I i suo precio ruga senilis erat. 7. Exemplo veteranorum ) In armata militias ficiunt quinquaginta anni,vi GL , libanaret , ubi J urius Ligus tinus veteranus , cst emeritus miles ita loquitur: viginti duo stipendia annua in exercitu emerita habeo, maior annis sum quinquaginta. suodsi mihi nec sipendia omnia emerita essent , necdum atas vacationem daret , tamen cum quat
316쪽
l quatuor milites pro me uno darepossem, aequum erat me dimitti. togata aut grauior aetas requiritur, nempe septuaginta anni,ut ex Lunis. qui aetat. se ex- f. CI.3.de iuro munit. La.de vacat. mun.et honor.
st .videre est, ex quibus euinciturperperam legi quinquaginta quinque in Lmanifesti. qui aetat.velprofess. se excuslib.IO. C. etonius in Tyberio ait,quod missiones Veteranorum rarissimas fecit, ex senio mom
tem,ex morte compendium captans.Vt autem ete
rani post vigintistipendia hones Zam, vel causariam missionem consequuntur,de quibus sit mentio in ite nult.C.quando prouoc . non est necest e,sic Professores, qui per viginti annos continuos docuerunt, caudent iisdem priuilegiis , quibus θ, qui vicaria dignitate constituuntur. Luniciis Profest'. qui in vis. Constan. I.3.deprox sacris rint.bb.I2. de qua quidem dignitate merito curiatur Accursus. 8. Numerus quidem liberorum) Vtilis nume- VHilis num rus erat quinque,ut notatur in tit.de his qui num.ώ- rus liber i m. berivetpaupert.se excusant. l.3. de muneri in honori Nepotes autem loco parentum succedentes,s in acie defunciti bbera prosint,quia,ut ait Iuntinianus in g. μ' autem.IU.de ex .iut.hi,qui pro repub.ceciderunt in perpetuum per gloriam viuere intelliguntur.
9. Callistratus L. 1 f.de ivr.immunit. io. Apud Gellium) Lib. .cap.MNoct. Att. II. Honestam vacationem videntur mihi ha- Libera ιes bere.) Quaesit libera legatio declarat Cic. lib. M de Legib. Missis mentio sit in L . de legationss. Atque idem Cicero in I. Antoniana refert se habuisse ius liberae legationis. Plutarchus in Gracchis refert Se tum Scipioni Nasica liberam legationem in Asia de- i creuisse, quia inuisui Plebi erat,ob mortem Tyberr
317쪽
Gracchi,culos auctorfuerat.Haec voti interdum, O nominum exigendorum ergo concedebatur, vis r bit Cic. Oratione pro Flacco, quemadmodum Comcommeatus. meatus ab Imperatoribus. Legatorum autem viat Legatmμm. cum, honorarium appellatur Legatiuum Luit. f. legati. de mun. O hon .La.de legat. Lautia etiam dia
ARGV M. CAP. XI. A quibus Decuriae Iudicum describebantur, edi ibi asseruabantur , deque variis Cognitionibus , qua flebant a Populo,Senatu,s' Principe.
DE curia: Iudicum Publicorum describebantur a Censoribus, qui capite minutos eradebant ex albb,aut demortuos,&in eorum locum alios substituebant, infames mouebant, ¬abant.Cic. in diuinatione: Iudicum culpa,atque dedecore etiam Censorum nomen, quod ai perius antea videri solebat,id nunc poscitur, idque populare, & plausibile factum est , nimirum
ad diluendas sordes, quae in ordinem De curiatorum erepserant. Asieruabatur autem Decuria-Deeuriarum rum album in AErario, quod erat in aede Saturni, et i m νb ut leges, senatusconsulta, acta,& reliqua memo-' riae publicae instrumenta. Cic. v. Phili p. Hos ille cogistii, p. demens Iudices legisset ξ Horum nomina ad AErativi. rium detuli siet ξ Populus autem extra ordinem Cognoscebat,non quovis accusante. sed tribuno
deferente, ut Cicero delatus per Clodium Pulchrus
318쪽
LIBER III. 27Ichrum,qubd commisisset in legemValeriam sumpto supplicio de coniuratis, relato falso senatus consulto,ubi Populus cognouit, latisq; suffragiis
Cicerone damnauit.Iudicium tamen Populi iuris ordinarii selemnia desiderabat, ut crimen esset, Accusator,Testis,citatio post tri nundinum, quae passim vociferatur Cicero non esse in sua causa obseruata, ut priuilegio nefario, non iudicio solemni, videatur in exilium actus. Delatio tamen extraordinaria erat, cum crimen ordinarie ad Triumuiros, deinde ad Praetorem, tandem ad Iudices deferendum sit. Cic. vltima Actione Verrima:Ad Populum Rom. confugienti Facilis est causa Populi: legem enim Sociorum causa iussiise,& eius legis custodes,& vindices,praeposuisse se dicet. Idem pro domo sua : Extra ordinem ferri nil
placet Clodio. Quid de me quod tulisse te dicis
parricida,fratricida, sororicida,n6nne extra ordialem tulisi it laxime vero tum cognoscebat Populus, cum causa iure atque de sensione legitima destituta,conserenda erat in solam deprecationem.
Idem pro domo sua, ubi si solemniter accusatus fuisset, dicit se veniam fuiste speraturum : Multa ait ad placandum,atque ad misericordiam Reis concessa sunt. Dein des exorabilis populus, facilis suffragatio pro salute. Habuit namque Populus liberam cognitionem,& summam in leges,& iuxa,potestatem. Fabius lib. vij. cap. te qualitate In Senatu vero, de apud Populum, de apud Principem, de ubicunque iuris clementia est, habet locum deprecatio. Quod idem Iudicibus non licebat , ut qui in legum formulam iurati erant qua recedere vel latum unguem religi0sum fuit.
319쪽
Legit M. c gnitis. Treuocatio ad
Cicero pro Ligario . Causas egi multas, Cars aer,&quidem tecum,dum te in Foro tenuit ratio honorum tuorum, certe numquam hoc modo, Ignoscite Iudices, errauit, lapsus est, non putauit, si unquam posthac. Fabius lib. iij. de controuersis, linς, sit coniunctς sunt,sortitu cognoscedae sunt a Praetore, quod tamen salt) sine sorte in Princi pum, & Senatus cognitionibus frequens est , &Ρopuli fuit. Horum enim trium libera fuit cognitio, maxime tamen Populi , & demum Principis. Est autem libera cognitio, nullis legibus obnoxia,& summa sine appellatione. Libera cognitio& legitima velut ex aduerso pugnant. Ausonius: Hi versiculi monosyllabis terminantur, exordio tamen libero, luanquam fine legitimo.Tranquit.
in Caligula: Magistratibus libera iurisdictionem sine sui appellatione concessit.A Iudicibus ad Populum prouocatio erat legibus Valeriis,aliquan- db ad Senatum , sed sub Nerone. Tranquillus in
eius vita:Cautum est ut omnes appellationes aIudicibus ad Senatum fierent. Anic occupatam a Ci; sarib. Remp. Senatus causas non cognouit,ne
oue de capite cuiusquam ciuis iniussu Populi censuit. Liuius lib.vj. secundi belli Punici,ubi ita Regulus : Per Senatum agi de Campanis, qui ciues Romani sunt,iniussu Populi non video posse,idq;& apud maiores nostros in Sutrianis factum est, cum desecissent,ut M. Antistius Trib.Pleb.prius rogationem ferret, sciretque Plebs, uti Senatui de Sutrianis sententiae dicendae ius esset: Itaque censeo cum Tribunis Plebis agendum esse,ut e rum Vnus,pluresue rogationem ferat ad Plebem,
qud nobis statuendi de Campania ius fiat. H. aec ille:
320쪽
ille:Itaque Catilinariorum coniuratio per M.Tullium in Senatum delata, ibidemque diligenter &solliciter acta,&perorata,cum decretum ellet Senatusconsultum capitale,ex quo cum egisset Consul, & quinque in carcere strangulastet, dici non potest, quantam inuidiae molem sibi conflauerit, qudd contra leges Valerias ciues necati, & reli- Vaseriar qui cum Catilina iniussu Populi hostes patriae iudicati,coacti sint in exilio collatis cum C. Antonio alteroConsule signis occumbere: Ex illo enim pillium nimbo orta tepestas Clodiana,quae Consuli nau- ciceronis. fragium miserabile attulit: debuit enim coniuratorum causa more Rom. antequam in Senatu aseretur ad Populum referri, ut in causa Sutrianorum,& Campanorum olim factum est:Nam Senatus causas non disceptauit ex ossicio.Cic.vij. Ach.
o confugient Socij i quem implorabunt Zspe denique, ut vivere velint, tenebuntur, si vos eos deseritisὶ Ad Senatum deuenient,qui deVerre supplicium sumat Znon est usitatum, non est senatorium. Adnotauimus tame apud Plutarchum in Marcello, Senatum causam cognoui illa, sententiamque pronuntiasse contra Capitolinum Collegam Marcelli, qui eius filium turpiter assectatus,de stupro appellauerat. Ossici uni & cura pris- nuaturci Senatus sic describitur a M.Cic.iij. deLegibus: od lex addit: Causas PQuis teneto. Senatori necessarium nosse Rempublicam.Idque late patet,quid , habeat militum, quid valeat aerario, quos socios Respublica habeat, quos amicos,quos stipendia-xios,qua quisque sit lege, conditione; foedere,ienere conuietudinem decernendi, nosse exempla maiorum.Sed Populi ius extinctum,Senatus mu