장음표시 사용
71쪽
praeuaricatus,luctum in reatu constituto Clienti Η inisi, eis Patronus afferat.Etenim com Hypocrisis sit quae toris tauqnen dam corporis eloquentia, non omnes egisse elo- quentiae partes videtur, qui eam aspernatus est. Plinius lib.q.ad Cere alem: unde accidit,ut ij qui sedentes agunt,quamuis illis maxime ex parte sa persint eadem illa,quae statibus, tamen hoc qnod sedent, debilitentur,&quasi deprimantur: M uet enim dicentis gestus,incessus, discursus,omnibusque motibus animi consentaneus vigor corporis.Haec Plinius. Quae ed pertinent,ut si sedeat inter agendum Advocatus, non statim exhibitandus, explodendus, muli tandus, aut causa deturbandus sit a Iudice, quod in bonos mores peccatum sit,aut in iuris praescriptum:Eam enim et . silia,stg necessitatem mores,non ius introduxerunt,ad 4idioxatori ci r luendam praeuaricationis suspicionem. Atque in η-ibi inm- ei lege Valens &Valentin. Imperatores non e dicunt, sed publici &recepti moris,oratores admonent, ut qui agat stent recti,qui cognoscunt,& disceptant,sedeant:Hinc vulgatum discrimen mores maiora inter mores Oratorum &Iudicum ut mi eant, o Iudicum illistent. i Plautus in Mostellaria. Idimis Orator clues catus, 'Sise me, icthue iudicare surge,ego icthic assedero, Maxime accipiam hanc ad me litem. γQus in loco Plauti, Orator surgit; & Iuaex con-ss Oisis Im. sciet :V nde dichae sunt in iure nostro,Sessiones Iudis . dicum, de quibus in l.r.Tquis ordo in bono possi ser.& apud Cicer .tertio de natur.Deo Exeamus inquit) a Theatro, veniamus in Forum, sessumite,precor. Quidὶvt iudicetur,qui tabularium incenderit : ubi Cotta Academicus Velleium, M
72쪽
Balbum sedere facit iudicaturos.Stare autem Oratorum proprie est. Cornelius Tacitus in dialogo de Oratoribus Myd gaudium .assurgendi, as
ustendique inter tacentes , in via uin conuerso coire populum, & circunfundi coronam,& acci pere affectum,quacunque Orator induxerit .Ratio cur stent Oratores, superius allegata est, ad maiorem emphasim Actionis, & Pronuntiatio nis.Cur autem sedeant Iudices,est apud plautum cursistere in Mostellaria quaedam ratio, quod sedendo plus sapiamus,quo in loco seruus Tranio in ara sedesiad quam confugerat, cum sollicitaretur, ut fur geret,iimens dorso suo,& olfaciens dolum Teu-ropidae,surgere non vult,haec verba Plauti sunt:
T E v R.bSurge dum huc es consulere igitur - . quiddam quod tecum volo. T R A. Sic tamen hiac consilium dedero,
Recto autem rarus, modicus, & modestus inces fissus concedebatur, ut,cum area Tribunali aduer- incessunsa esset,quasi eade linea media decussata edet,diceti pr terire,& ex suis Subselliis in aduersa concedere,turpe,& stultum videretur.Fab.li. xj.c.iij. Transire in diuersaSubsellia,parum verecundum est. nam Sc Cassius Seuerus urbanE aduersus hoc facientes,lineam poposcit:Et si aliquando concitate itur,nuquam non Digide reditur. Diametrus ergδ hqc descripta est, quasi finibus utriusq; pa tis regundis, intra quos se inter agendum contineat Orator. Dicuntur tum oratores dicere ex Merem plano,quia area illa plana aequinue est. Tran*in piam Tyber Et si quemReorum elabi gratia rumor es
73쪽
quaestoris tribunali legum,& religionis,& noes de qua cognosceret, admonebat. Ex quibus sanE lverbis coniici potest,imb certissime. deprehendi, quid sit de plano cognoscere, vicin famosa illa
tur , ut causam aliquam simpliciter de plano sinec 'oscere figura,& strepitu Iudici j cognoscat.Nalii de pia 4ςri '' ino cognoscit,. cum ex tribunali Iudex in planum,&aream descendit,atque ibi obiter Q -e ve-. stigio litem dirimit, ut ista aduersa si ni cognos cun fere cere de tribunali, & de plano. Huc pertinet. l. de Tribi 'gli. procedente.C.de dilatio. ubi dilationes dantur 1 non procedente, & ambulante Iudice, dc de pia
no, sed pro Tribunali supra planum sedente No
Rabuti mi lent enim aliquando Rabulae, ut sunt importuni, in Esir ηm M. Iudices descendentes de Tribunali retinere in rea,plani que, ut quod volunt, obiter obtineant citriis caesi, Idem auctor in Claudio: Illud quoque a maiori-vulmis uia. bus natu audiebam, ad eb Causidicos solitos eius . ipatientia abuti, ut descendentem e Tribunali, non solum voce reuocarent, sed & lacinia togae rςtenta, interdum pede apprehenso retinerent. Idem pauid post de Equi te: cum scorta meritoria citari aduersus se, audiri pro testimonio vide- ret,graphium in libellos, quos renebat in manu, ita cum magna stultitiae, & saeuitiae exprobratione , iecisse in faciem eius constat, ut genam non cognossere leuiter perstrinxerit. Quae patientia summa er tDUHerio . in eo, qui quicquid volnat, poterat, sed ille faciendo nocens, 3 sed patiendo fuit.Sed ex his quis non videt crassum discrimen esse, inter cognos cere de plano, & sine strepitu Θ sit enim hic non modo strepitus, sed impotentissiima,&non ferenda
74쪽
da Causidicorum importunitas. in . .
l. i. Vt hi sedeant illi stent) u am adeὸ spe; - . . Ams hac in parte uerunt, ut ui ut sentenisam Ia iam astante ut non sedente Iudice,nullius esse pla- 'valet. ne momentio pro quibus facit c.υθ.inside t. reiud.in s. iunctasti versedendo. UNd non obtinet in causis summariis , in quibus proceditur de planor, ut dicitur in cum speis e veri R. circa si Cicero au- rem spissime usurpat sedere pro iudicare. i' a. Aduersa sunt cognoscere de tribunali)J
dere est ex LI.*.abolitio.adS.C. Turp.L2.3.dies.quis ordo in bon. post seriI p.autem Honorim Theodosin I. pen.de naufri libr.II. e summaria cognitione, leuato velo dixerunt. Vbi,ni fallor,alludunt ad cam reuam Nicbasi nauium, quum de submersis naui mus loquuntur,aut fonte re sexerunt ad vela,quibus aliquando inumbratum fuit Forum Rom. ut alias adnotaura mus,quae Sessionum tempore expans, post Co nitionem reducebantur,licet depriuatis agant.
3. Non faciendo nocens) Versui est sis xh. Caesaribus. Exemplum autem hoc de Equite ponitur,ut nimiam tolerantiam' Claudθ demon uret. ARGVM. 'CAP. VI. De iactrumento Fori, forma Tribunalis. VNiuersum Fori instrumentum erat in Tribunali,Subselliis Iudicum,Litigantium,Patronorum,Subscriptoruna,Cognitorum,Custodum,Laudatorum, Pragmaticorum,Testium.
75쪽
cancellarius. Praefectus Traetorio ex castrem si P lasinu
Sacri palatij, aut Ex quaestoris adiicit, qui quamuis initio non sublimis fuerit, tamen per Caesa res ita elatus est,ut iliter principes numeraretur, cuius puto tandem hoc officium ille, habere pro Principe in Senatu , aut Palatio Orationem, . S de rebus, quae in consilio agitandae erant, referre : Cuius etiam munus hodie obit Cancellarius,qui ad Sanctius Consilium res deliberandas proponit: Cum olim id facerent, aut Consules, aut Principes habitis orationibus. Pr fectus ve-r5 Pretorio,reieci o fago,relictisque castris, sumpta toga, Palatinus magistratus effectus est, qui tamen in Equestri ordine semper delituit, usque ad tempora Alexandri Seueri, per quem tandem Senatu donatus est: aded Quaestura & Pr se istura illa ab initio parum dignitatis habebat. Lampridius in Alexadro Seueho: Praesectis Praetor ij suis Senatoriam addidit dignitatem, ut viri clari libini,& essent, & dicerentur. Idem antea, vel rarbfuerat,vel omnino non fuerat,eousque,ut si quis Imperatorum sucee bru Praefecto Praetorio dare vellet, laticlauiam iidem per Libertum submitteret, ut in multorum vita Marius Maximus dixit : Alexander autem idcirco,Senatoses esse voluit Praefectos Praetorio,ne quis non Senator,die Romano Senatore iudicaret. Ergb hine patet, causa, cognotiisse Pi: esectum Praetorio Pr sidentio 'Antecessoribus, qui in Principiis consilium adhibebantur. Tamen multi in iure Romana, tempore Caesarum Antecessores nullos fuisse pu
tant squanquam Haloander &plaertq; alij docti ita Vbiq; in Pandectis & Codice legunt) sed Anti censores, ut Antigraphes, neque obstat mixta
76쪽
e Graeco Latinoque compositio cum & Perio- douictor dicatur,1 pe & auctor belli Alexandrini penteremen pro quilaque remen dixit. In alteram tamen sum propensior partem, quia tem pore Caesarum nulli erat Celai pres, ergo nec po-tqrant esse Anticensores. Horum enim uerb Antecesibrum consessus,alias Consistorium, & Auditorium Sacrum, alias Forum amplissimur , aliquando sacrum Palatium, saepissime Forum Praetorianum Iustinianaeo in C, nobis Strictum, Priuatum, Sanctumque Consilium,appellatur. Obseruauit & Alciatus in C. Theod iniano, non semel Secretarium dici, qudd illic secreta summe rerum contrectentur. Alias, & Sacrarium dicitur , nisi malumus pro Secretario it Sacrarium legere ubique,ut Ausonius in gratiarum actione pro Consulatu ad Gratianum Caesarem: Gratias ago, non in Sacrario modb imperialis oraculi, qui locus horrore tranquillo, & pauore venera bili, raro eundem animum praestat, ut vultum dcc. De Consistorio loquitur ibidem:Et nunc ego
piissime Imperator, ne fastigium Auditorij sacri
dichorum tuorum timidus interpres , diutilitatis tuae prope cum piaculo verba, transcurram. Ibi dem:In illa verb sede,ut ex more loquimur,Cons storij ut ego sentio,sacrari j iiii,nullus unquam superorum, aut dicunda potestas cogitauit, aut consultius cogitata disposuit, aut disposita maturius expedivit. Praetorium autem olim castre se suit : Hinc Praefectus Plaetorij, porta praetoria, cohors praetoria, & viae Praetoriae: ex castris rus
deductum ir, ubi villas voluptuari s significat, cuiuianodi magnificentissimae seerunt Lucullia-
Consistoria M. Praetorium camen se. Praetoria
77쪽
me. Sueton .in Caligula:In extruxionibus praeto- - riorum,atqtie villarum,omni ratione posthabita, nihil tam essicere cupiebat, quam quod posse enfici,negaretur. Idem in Augusto: Ampla ope- praetoria grauabatur. Aliquando etiam Fos 'ηρ Romanum erat,vbi Ius dicebat Praetor. Ci- cero vij. Actione in Verrem:Vos omnium Forensium Consiliorum maximorum, Legum, Iudicio- , rumque arbitri, S testes celeberrimo in loeo
Praetorij loeati, Pollux & Castor. Alias domus
'' -- am aut insula Praetoris. Idem in eadem Actione:Procedit ille e Praetorio inflammatus scelere,furore, calamitate, in riuum venit.Vbi Praetorium a Fo- ' ro dis inel um es , cum tamen neque ruri sit, neque in castris. Receptum est etiam a vulgo in v- sum loquendi, ut maiores Iudicum Consessus curia. Curias Vocemus, ut Comicus A ristophanes Phramisi. iis τις να a Philosophorum s ollicita,& curiosa contemplatione, transtulit in Forum. Qui enim litigant, rapiuntur nonnunquam in profundis ima iuris indagines, δ excplo Socratis philosephan- tis,ssent in secessu quodam mentis a corpore, atque anxij de alea litis tuae, spe, metuque ipsi sibi
thum cor edunt,quibus ut en apud Pacuuium,
Lapit cor cura, aerumna corpus conficit.
Curione . Ideo Clitiones sitiat, qui conficiuntur, & marcescunt curis.Plautus iii Adularia: ' ex te ego scire, uιdsit agnus eurio. Evc Out ossa atquepellis est, ita cura .rcet. Et fori assis Curiones,Parochi vel Patoeci dicuntur, a curis, quibus ex ossicio obnoxij sunt , adiri quod Liuius videtur allusiste: Inter maiorum rerum curas, Comitia maximi Curionis vetus excitauer
78쪽
citauerunt certamen. t si lubet Curiam voc ri,maius aliquod Forum, a Romana Curia Senata cinia viae.
tuque, quod consideant illic Iudices grauissimi,& Senatu dignissimi, quasi Curiam illam veterum patrum conscriptoriam, repraesentet:quanquam Senatus causas non disceptaret. Mariacus tamen Varro Curiam a curando his v rbis deducit: Curiae duorum generummam & ubi curarent sacerdotes res diuinas, ut Curiae veteres,& ubi Senatus humanas,ut Curia Hostilia,quod primus aedificauit ea Hostilius rex stib veteribus. PHi LIPPI BROD EI I. C. COROLLAMUM ad cap.iiij.historiae Fori Rom. I. Comitiurn)De Comitio vide Ioannem, Zara. acariis .3. p.r3 in epit. Rom.antiqua Topograph. a. Gelliu Iuuat hic,ω alibi si clatim Iocum i Ectori ontendere,vide ergo A. Gessi cap. .
6. Habuiste domi quoddam Forum) IJominiacorum iudiciorum exempla sunt apud Valer. Vaxi. bb. s.cap. 8. Li tum lib. 9. Decadis 4.de abolitione Bacchanalium; lorum lib. .de musicis, ubifere tiberi, uxores parentibus, maritis, is propinquis iudicibus condemnantur domi.Sed absolutionis non frequentia : Pauca commemorat idem Valeri d. libo cap.9. Quum est apud Cornet Tacitum, lib.I3. de Pomponia Graecina, externae superstitionis accu- v, unia
fata religionis Chrimanae,ursus cor, quod fere su- Graecina. perstitionis nomise ab huismodiprophanu auctoris.
79쪽
nuncupetur quam maritus, prisco in tituto, coram. propinquis causa cognita insontem pronuntiauit. Porro l. Romilia de adulteris, sic cocepta erat Adu terr conuidiam,tir, cognati uti volent necanto.
. Acroamatica dogmata) Cic. de . libris. Gel lib. IO.c. 2 .auctoressuns, apud Philosophos fuisse
duo genera librorum,unum popularite quod exotericum vocabatur , alterum acroamaticum , quod limatius fuerat, P ab auictoribus cui que serita dis i-pulis tradebatur. . 8. Vestigia sunt in is. De Originein osscio utria usis tractant abunde Arcadius oe V ian. I. CC.M. I.nt.U. I3. f.τide etiam Alc.lib.I2. Caele praeferat. 9. Ide Iul.Paulus) L. O. cui adde l.7.C.depol L1o. Antecessores) inmadmodum praetores a praeeundo, ita Antecessores ab ansecededo dicti sunt. Suet. in f itellio Irruperant iam agminis Anteeessores Ut relativassint ad Successor .f.ed ium . de Idic. Ex castris autem 'sagata militia in togatam
i it huius verbisignificatio nam fer haec illi ae
mutatur ' ut Antecessores honoris causa dicamus, qui aliis virtute aut cientia antecellunt. Sic Tertul. lib.I. s. Contra A rchionem,' rimarios, 2 princia pes Apo tolos, Antecessores vocat. Sic Antecessores Iuris Professores, Dodiores dicimus quo titulo hori nauit Iustin.L . Theophilum, Doro eum, si is in episZola liminari. f. st in La. de confirmat finprin. C. Constat autem ex dironem. .insingulismnasiis quatuo uisse Antecessores. Alciaria tem in varia Iedlione fucibat, o mire se torquet libro 3. di- unci, cap. I 2. ii. Nisi malumus pro Secretario Sacrarium Ex L3. C. te os diuenis .et l. vlt.C.ubi Senat.*.vst. midet
80쪽
midetur elici posse hac disserentia Secretarium Iudicum dicatur, Sacrarium,o Consiliorium Princiapis, cuius quidem crarly mentio fit in Lest. 3.legati. de mune., hone Multa de Secretis,oe Secretariis cnuam digna sunt apud Petrum Pitheum libria. -- uer risubces .c.Itala. Ex Ciuris rus deductum dam non aliena notat D. glciatim LI 8 de verboγ.in veri Prae toria.
13. nquam Senatus causas non discepta-xed De Senatus cognitione quaedam habes in c.7. ii io trae hictoriae,isb.3.Dininguenda autem videntur tempora: nam tempore Plin, de atrocioribus c
g oscebat ut Iudices dabat ex Senatoribus. ARGUM. CAP. V. 'Ni de Oratores, et Patroni causam dicebant, ac de corporis habitu,ω motu,quid cognoscere explano, de tribunali. Consensiis eorum , Quorum causae adesse intererat, septis concludebatur, relicta media Ghia rori. areola, ex qua Oratores, aut Causidici recto stantes trunco,dicerent, ne scilicet astantium corona, septis exclusa , auersis cognoscentibus Iudicibus ex subselliis incumberet, Fab.libr.I2. c.2.dς Cicerone loquens:Neque se tanta unquam in eo fudisset ubertas, si ingenium suum consepto fori, non ipsius rerum nat tu te finibus , terminasset. In Basilica autem , locus, ubi considebatur, pauli erat elatior, totusque etiam Tribunal appellabatur. Plinius Secundus ad Maximum : Si quando transibis per Basilicam, & Voles scire, botatim