장음표시 사용
241쪽
Ηu M A N IE, L I B. II arr quam illa bonus eram socius, sed malus
paterfamilias. Monstratis a socero artibus multum lucri faciebam, quod tamen omne domi ab uxore, foris a me non minus turpiter quam acquisitum. fuerat, profundebatur. O stultitiam, im- Matimo insaniam humani ingeniit Mille artes,mille modos comminiscebar quibus mssis alienam pecuniam ad me pertraherem; Σ' pertractam tam nequiter perdebam,immo meipsum. Nam si illi qui magnas easque legitimis etiam modis acquisitas possident divitias, iis tamen non ad sublevandas pauperum necessitates , non ad charitatem proximi quae sola utramque divinorum praeceptorum implet paginam ) sed ad luxum aut:Mundi vanitates abutuntur, gravissimas Deo olim rationes reddent, adeoque poenas dabunt: quid illis suturum putas, qui nequiter parta multo nequius dilapidant
Quanto cum animae periculo accumulentur divitiae, pauci sentiunt, ac fere non nisi in agone mortis. iidem tam on si verum fateri velint, quanto plus opum tanto plus curarum , laborum, anxietatum paratum sibi fatebuntur.
Sed audi, quod ego olim ε conciona- Nimistore quodam audivi. Aiebat picturam stita piri sibi visam: in qua dives quidam epulo, si q' mensae exquisitissimo apparatu instru-Y 6 istae
242쪽
23s P Ros CEN. V IT IRctae assidens depictus erat, assidente ad dextiam Thrasone, ad sinistram Sannione. infra hos rusticus aratrum tenens. Prope hunc Mercator plenam Ostentas crumenam. inde sequebant Advocatus,Confessarius, Medicus, denique Sathanas cum catena e linguis hominum velut conserta. Diviti illi epul
ni adscriptum erat: Hos duos ego sustento. Rust ico: Tres istos etW alo. Mercatori :Quatuor istos ego depraedor. Advocato .misque istos ego de plumo. Consessario : Sex istos
ego absolvo. Medico: Septem istos ego occido. Sathanae : Octo istos ego concatenatos mecum in infernum traho. Nihil hoc ad bonos. ad malos tantum. Tu si inter illos , ne ringere, sed ride. Ais,an ergo divitiae malae sunt3nequaquam. sed nec bonae. qui divitias habet, dives tantum dici potest : nec ulla propter eas laude dignus est, nisi iis recte uiatur. Sed quid ego vel pueris ridendum me propino Hodie enim Quisquis babet numos , secura naviges
Fortunamque suo temperet arbitrio :Vxorem ducat Danaen ; ipsumque licebit Acrisium jubeat credere quod Danaen. Carmina componat, declamet, concrepet,
Et peragat cassa. , sitque Catone piror
243쪽
ΗuMANAE, LLB. II. I 3 Iuriconsultus P A RE T, NONDA RE T baletor, Atque esto quidquid Servius Labeo. ivlulta loquor. quidvis numis praesentibus optasEι veniet. Clausam possidet arca Iovem. His moribus hodie vivi s haec praece- pta inculcari, scio ro cives , cives t p renda pecunia pria
. Virtus post xumos. Sed fremant, frendant licet quantum velint numati illi Polyplusii: numquam
effcient , nisi virtute insuper ornati sint, ut vel hilo meliores habeantur. Instrumenta virtutum esse opes possunt, virtutes esse non possunt: nec sollicite nimis quaerendae , nec stulte abjiciendae. Non inepte quidam rogatus quam dives esset, Nihil se debere respondit. O ter miseros illos qui in Danistarum manus incidunt i nulla gangraena tam cito, tam crudeliter corporis membra depascitur, ut usurae opes quantascumque. Magnum vectigal est parsimonia quae sera nimis infundo. Fui ego non ita pridem dives. tam cito pauperem me factum ipse mirabar. Sed vitam meam replicanti facile totius mali sons & origo apparuit. Futuras mea actiones animo ordinabam sem-
244쪽
ΗuM A NAE, L I B. II. et Ictum insolubile s ita male contractum , intolerabile est. Ad instar ruinosae domus est mala mulier undique perpluentis:& quanto diligentior fuit & prudentior in administranda re familiari, tanto magis obbrutescit ubi a virtute discesserit. Ad comminiscendum e vestigio mendacium quid semina sollertius-Diei solet, Deum esse aut bestiam qui vitam vivit solitariam r ego vero jurare ausim nullam solitudinem tam taediosam tam molestam esse quam malae mulieris contubernium: quo qui uti cogitur , nae ille cum bestiis vivere malit. Quum uxorem ducerem I dives eram; uxoratus, pauper. nuptialis ille dies meus laetus fuit amicis; at reliqui omnes in conjugio exacti mihi tristes dc acerbi.
Absumtis repotiis, illi domum quinque suam iverunt, me domi meae mediis in miseriis, quae non multo post sequutae sunt, relicto. Erat uxor mea non
tam liberalis quam prodiga. ego ad sus-ficiendos sumtus, numquam inanis domum redire audebam : unde non pauci mihi commissi errores. ubi vero omnis ille commeatus interclusus fuit, tantum
non insaniebat. quum nihil amplius esset unde vitam sustentaremus, supellectilia vendere coepimus, quod illa non serens sic a mea consuetudine abhorruit,
245쪽
et a P R os C EN. V I T IEut adspicere me non sustineret, non meae blanditiae, non patris monita, non cognatorum eXhortationes ingratiam illius me poterant reducere. Pacem illa in nostra discordia , & suam quietem in mea inveniebat inquietudine. non ad communem mensam, non ad communem lectum veniebat. Quid multa siemecum vivebat ut viventem ac vide tem excarnificaret. Sunt, credo,seminae quaedam quae animi tantum.caussa , de anae cupiditatis explendae nubunt desiderio ; putantes sorte idem esse matria' monium contrahere & domum conducere : quae si commoda rebus tuis sit, bene sit: sin minus, facile adhiberi ponsi remedium. quodnam illud 3 divortium. cui impetrando qualiscumque o casio & duo salsa testimonia satis sutura sint. Quod si mulier formosa sit &Venusta. Sed, ohel nihil addo. viis, Illud tantum Advocatos, Judices moria peri- nendos censeo, ut ejusmodi in caussis φυμ oculos aperiant & caute procedant. Qui enim sanctum hoc vinculum solvunt, quid aliud faciunt quam quod diabolo senestram aperiunt, & mariti honorem, nuptae auimam, & utriusque sortunas perditum euntὶ Sed viderint illi. quid ad
me 3 Equidem illud bona fide affirmo, nullam a me his dissidiis, his rixis, huic
246쪽
HuMANAE, LIB. II. 243 divortio caussam datam: nisi sum ciens caussa sit, pauperem esse, quamquam meam ego paupertatem ipsi huic meae superbae uxori debebam. Sed quando recte cogito, Deus, Deus erat, qui tot tantaque mea delicta gravi quidem , illis tamen impari poena coercebat. Uulgatum est proverbium, Marito duos laetos esse dies. unum quo uxorem domum deducat: alterum, quoad sepulcrum domo efferati peius illud quod etiam vivi uxoribus mortui sunt: quos Eos.. si post nuptias roges, quomodo se habeat, quomodo gerat maritus, obturato naso dicent,stuatriduanu est.fetet. Ah pessimael Cur lapidem quem vivo imposuistis, non devolvitis. Cur miserum vanissimarum vestrarum cogitationum de desideriorum linteis insutum non solvitis 3 Siccine qui impositas fert clitellas tacet & onus vehit s qui imposuit, miserum inclamat de stimulis fodieat 3
Non illud in memoriam revocatis , quam multis modis, quam anxie ejus quem nunc tamquam cadaver abhorretis, amorem exambieritis 3 Sed stultus ego qui rationibus vobiscum velim agere. Bacchae bacchanti si velis adversati, ex insana insaniorem facies. Vestras res vobis habete, & Valete.
247쪽
Λ Iunt, nescio quem ire periculosa'- admodum maris tempestate deprehensum , jubente nauclero ut exonerari
dae navi vectorum quisque quod gravissimum haberet , in mare projic tet, uxorem comitem arreptam praecipitasse , pulcherrimo dato iureiurando , nihil se gravius, nihil onerosius inter omnes suas sarcinas habuisse. Melior mea suit fortuna , ut cui mors illam perpetuam crucem domesticam subtraxit. Credo equidem ideo illam mortuam , quod vivere non posset ut volebat. Quidquid huius fecit, sane me non invito secit. Ea sepulta, dos ad patrem rediit. unde totus quasi nudus ego restabam. nam etsi viva uxore ne digitulo quidem dotem attingere auderem ; erat tamen aliquod quasi paupertatis nostrae Velum .QVetus est, a stulto uno saxum levi motu impulsum e monte deturbari posse, quod postea ab omnibus sapientibus eodem reportari nequeat. Meam ceIte rem omnem una muliercula ita conturbaverat , ut ei restaurandae novis
248쪽
ΗuMANAE, LIB. II. 2 svis mihi cognatis, novis patruis, altera Genua , altero Mediolano, altero denique Sajavedra opus esset. Quanto tardius bona temporalia adveniunt, tanto celerius abeunt. cum tempore colliguntur; ex tempore disperguntur. Vicissitudini omnia sunt obnoxia. non securus sit dives 3 nec desperet pauper. Tam ad summa quam ad ima Fortunae rota vertitur. Vidi ego uxoris meae luxu omnem meam domum brevi exhaustam : potuisset tamen illa post mortem suam meis rationibus aliquo modo consulere, si partem aliquam dotis mihi legasset. Sed tam hic quam aliis in rebus non illa solum sed ipsa quoque
Fortuna male mihi volebat. in solis furtis & meleficiis infeliciter felix eram. Et haec quidem diaboli est malitia. Favet faventibus , & facilem viam ad pe cata sternit: sed ad summum productos praecipitat. Longe aliter Deus nobiscum agit , nullum malum immittens cui non boni aliquid conjunctum sit. Per angustos & salebrosos tramites nos ducit ad latissimum laetissimumque
gloriae & verae laetitiae campum. Calamitatibus circumventi, a Deo nos desertos arbitramur. Absistit quidem ille aliquantulum . nuspiam a nobis discedit; tamquam pater filiolum nondum fi
249쪽
dum viderit, mox in auxilium accursurus. Memini Madriti puerum me vidicse, supra aetatem sapientem. Educabatur hic non quidem a matre sua, sed a nobili femina, quae fere plusquam materno amore puerum complectebatur. Natus erat Granatae, ubi uvularum quoddam
genus est quod Corinthium appellant , Ioles vulgo , quibus ille esitandis erat assuefactus. Eas quum saepe frustra poposcisset, matrona vero nullas esse respondisseis alias videns , non tam deli catas illas quidem, sapidas tamen , Ergo , ait, mea mater , da mihi de maiusculis illis. nam & haec esito. Idem mihi accidit. Delicate.hactenus vixi. nunc quidvis palato meo boni consulendum erat. Sed illud optimum erat, quod jam omnibus assuefactus essem. O qtiam bonum condimentum est famesi Apage istos homines, qui ubi quid
palato, non dico ventriculo huius enim pluris inter est) minus gratum comederint i aegrescunt statim dc Medicorum pharmacopolarumque auxilia accer sunt. nihil tale mihi accidit. ventriculo meo nihil male faciebat nisi quod in eum non descenderat. Quam multos ego vidi, um opibus florent ad omnem fere cibum nauseantes, eosdem accisis
250쪽
ΗuMANAE, L I B. II. 2 7 opibus , tantum non glandibus & siliquis jucunde vescentesi Nimirum usus facit artem , ajebat nescio quis, terebro bovem excorians .Quum non esset unde Viverem, pleraque enim supellectilia Vivente uxore erant vendita, & dos ad socerum redierat) aedes meis sumtibus aedificatas vendere constitui , earumque precium litterarum studiis impendere : tanto magis quod jam olim principiis imbutus, mihi licet transfugae, semper tamen per ocium ad Musarum castra respicienti, facilem velut postliminia rem receptum pollicebar.ῆEt ita quidem rationes inieram, ut nisi exorbitarem, aedium precium in multorum annorum mihi sumtus sussiceret. Emtore invento, adeo magistratum, tabulas
fieri peto. Sed o Deus bone, quae ibi tricael Jam soli a quo emeram dominus litem mihi movebat: ajens, e reservato sibi annuo reditu mille & quingentos deberi Regales. Absurdum id mihi &ab omni ratione & justitia alienum videbatur. Sed quid facerem Quum irritum fieri nollem contractum, & n cessitatibus meis necessarium esset remedium, solvi quod poposcerat, solemni tamen cum mendicitate ejusdem privilegii ) Protestationis interposita formula. Consectis quos poteram nu