Friderici Hoffmanni ... Medicinæ rationalis systematicæ tomus primus quartus. Quo philosophia corporis humani vivi & sani ex solidis physicomechanicis & anatomicis principiis methodo plane demonstrativa per certa theoremata ac scholis traditur, & pat

발행: 1737년

분량: 247페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

61쪽

ς cap. I. De Rerum In lubrium, Notentium

ter Abrem acutam binosim intermitte tem hinam maioriam concitare posse,ouam ipsi sit aemulis vehementiorem assectio.

Diniceps is quoque irae liberioris a metu , tristitia vel vindieandi libidine non intermaptae effectus est, tu sanguinem moveat a centro ad circumferentiam, thoeano Oivinores viseidos, line inde in vasis stagnantes .firmiter Erentes resolvat, discutiat wexerementa ad habitum eorporis externum detrudat. Et ob hunc tum resolutorium excretorium

ad euim accidit, ut iracundiae εὐ-ctus interdum saluti sit eorporibus frigidioris praesertim temperamenti &in morbis se dictis frigidis, qui ab humorum infarctu ac nimia mile

SeMaon sicuti febris sive intensior solidorum fluidorim motus, quo cum impetu sanguis circumvolvitur, ad viscidorum humorum resolutionem, materiae eterogeneae ad habitum corporis protrusionς maxime conserto ita illud ipsum etiam contingit in ira , unde animadvertim iis , lirpuram, variolas, morbillos erysipelata ab eadem susse excitata graves ac contumaces morbos ejus prudenti proritatione fuisse sanatos. Qua e ἐρρον Mai.

procitari adierit, Orsia Lib. III. confit.

E B. XII. refert et triennalem paralyti cum , qui ob praesentiam hostis in fur rem silerit actus, e lecto repente prosiliis-:, cum sociis civibus hostem invasisse orro etiam in aliis affectibus confirmas mirabilem iram pra stitisse opem observationes testantur . D irae essicacia'n' daori eo quodam egregiam comtunicat

bservationem echiantia Lib. III. U. as. Bartholin. in in Anat cent. H. μυε. XXVIII. bi artanasin tertianas febres contumaciis mas subito At vehementi iracundiae affecti lublata fuisse memorant Μἰ- sest. Nar cuνι es Dec. II. A. III. Obsis 3. tit Paran tib. I. cap. xor. Valleris

Lib II. Obs. IV. ypticitatem alvi ab ira solutam reserti confinitoqii Misceu. t. νιο . Deci M. e. pagos . mutum ira loquentem vid in Act Haseniens mi. I. Obicit. Illud certum est, iram minus esse pernicialem, quam reliquos animi affectus i M. Bae de 'νωiam M. in mi in

mori pari a 9. Cavendum vero maxim

pere est, ne in cholericis, vel etiam in cachecticis 3 ubi male constituta sunt viscera , itemque ubi ad erysipelas , ad

haemorrhagias , ad apoplex iam , ad metastatis sanguinis ad caput ad essectus spasmodicos inesinant corpora riuo modi curam adhibe mus o remedii genus commendavit in iis, qui ex alsi duo leguminum usu trairum mpotentes facti fuerunt dubio procul ad Hiscidum sanguinem resolvendum calorem ae spirituascentiam sanouinis reparandam . Dicit enim gravissimus auctor dius eniis ambenda esui exe-ἀερ-Ha --οι- σιομνι parandI, in sanguinis ἐκ abisum eουινιιnvisandreausa. Alio vero loco ita satur

ἐν fritiati emedis Π Cujus in sententiam eunt plures alii gravissimi vir , ut

Usterius ira spasmodica partium qua agili stricturarim suam imprimis

in ventriculum Mintestina, ceu partes

valde nervosas, membranaceas ex-luiiuioris senius&motus, exerto de facili inflammationem ibidem su

binde periculosam , imo lethalem

Nihil frequentius in praxi oecurrit quam ab ira inflammationem pati ventri- passim hinc inde annotatae observationes ulum intestina, eamque cum Primis contestantur. Ita paralysin inveteratam Nilethala fieri , si mox potus frigidus

singultum enormiorem irae beneficio simi-'pinis avidius superingeratur , et urtiui, describit εν- ai, Π. s. v isans, vel emeticum propinetur ad bilem ab Disitire by Cooste

62쪽

Natina, Viribus M.

ab ira, ut vulgo putant, commotam e est Cranio post obitum aperto inventae ventriculisnu exturbandam . Et facillime fuerunt cerebri membranae innaminatae quidem hoc coimnait in subjectis debili- venaeque arteriae sanguine congrumato Fus , quali nn nypochondriaco malo turgentes. Si ad pectus sertur sanguis non obnoxia. Ita in virgine hypochondriaca post iracundiam notavimus inflammationem lethalem, quae durati viginti quatuor dies, cum delirio, circa mortem

secessii sanguinis per alvum . Aucta fuit

inflammatio ultimis aegritudinis diebus, cum denuo iracundia excanduisset, notabile etiam erat in hoc subjecto, quod es per intestina inflammata de sphacelata transierint ad colon . Ceterum non se, mel, sed aliquoties vidimus , a purgantibus vel emeticis eos graviorem iracundiae affectum exhibitis omnia versa suisse in deterius , se mortem acceleratam . Ne que enim aliam, quam nocemli iacuit tem hoc in stati exerere possunt mem rara pharmaca, siquidem eorum operatio spasmis tunicarum ventriculi cintestin rum absolvitur mane igituri an :ue pejus vitanda 'nt in asse stionibus4 symptomatibus ab ira productis omnia pursanti drastica 3remetica . Quo in casu potius exhibere convenit blanda antispa Gmodica , diaphoretica, nitrosa bilem

zrrigentiai abstergentia , neque minus cantia benigniora rhabarbarina

I XU. Agit insuper iracundiae affectus iii

memoranas cerebri alia viscera ubi sanguis irae impetu elerrime adpulsus regredi nescit, eamque ob rationem subsistens inflammationes pririculosissimas efficit.

Quodsi ad caput impetuosius compellitur sanguis , in meninitibus exoritur threnitus . Observavimus post ingens anguinis profluvium per venas tedis in hypochondriaco accedentem iram veste- mentem ita constrinxisse colon , ut simis instar contortum 'angustatum fuerit, sanguinis ad caput appulsiim au tendo delirium convullivum lanestum n viro generoso induxerit. Nudanna e M. I ObI. x . meminit juvenis, cui caput Vulneratum cranium statium erat, qui ex

qui in phrenesin incidit, ac tortuus

raro ab ira exorbitantes, oboritur pleuritis S peripneumonii, ad abdomen delatus suscitat inflammationem hepatis Erysipelas quoque subsequi iram , praesertim in ca cnimicisi scortaticis corporibus,

res sanivissima est.

S. XVI. Peculiarem vero vim ira exercet induetus biliosos&hepatis, adeo ut e rum strictura fortiori facile hepar seirrho sum fiat , imo ea leui in cystide aeductibus biliariis generentur, quia liber motus effluxus bilis hae ratione impeditur.

Praesertim hoc aecidit ab ira pessime no tae, quae cuni tristitia aut metu, ubi vindicandi occasio aut iacultas deest, on-Jungitur Propter constrictionem quoque horum dii hilum icterus fit, cyni facile in vesicae biliariae calculos desinit, quemadmodum id ex sectionibus cadaveruin ei

rum hominum, qui ictero demortui runt,

apparet.

mentius commovetur, Heopiose ex ductibus biliariis &χysticis ad duodenum ventriculum effunditur, ex es usibidem iacta stagnxtione': eoncepta ob diuturniorem moram aeredine ausea vomitiones, di arrhoe , holericae passiones, e phalalgiae , anxietates, febres biliosae continuae&Φnte mittentes suscitantur . . Hinc est peeuliare illud Iracundorum symptoma , quod in latere dextro sub scrobiculo cordis sentiant dolorem que dam constrictivum . in ore autem amar rem . originem suam haec pathemata non aliunde ducunt, quam a motu bilis

ejusque effusione in intestina impetu missacam ri dum durius biliarii, nervos

63쪽

seulosis tunicis contexti , ab influxu spiri titum animalium citatior nimiii ccio. pressi ingentem quantitatem bilis exonerant .infundunt duodeno, unde etiam dependet inclinatio d vomitum idiar-l stringi, iam e an detumelcunt Observamus a terrore subito .vehe

menti habitiim corporis externum con rhoea, uare Mildanus cent. OlfXHLl plane nullis vel miniannotavit, alvum s ubductam fuisIeab ira,

ac si pharmacum adsumtum fuisset si bilis acrimoniad elinsuit, Wa frequentiori

hoc adfectu bilis, mium effunditur, intestinorum de ventriculi erosiones cum lentas bie sequente non raro idimus. S X V LII. Tandem cithi pio prietatibus irae accensendum ei it , quod intentiori

partium solidatum, suidarum rei eam reddito motu sanguis copiolior

cum iniret ad partes pellatur, quas deincet, nimium benatum ibi existentium orificia aperit.

, venis tantum appa

rentibus , facies Pallorem contrahit , partes externa refri*erantur, contremiscunt. Et cum sanguis sic cum impetu ruat ad cor pulmones, excitat ibi moIesua premente auxietates intensas, spiran

cuentiam atquoniam cor ab onere hoc sese expedire conatur, fiat dum nervem non raro maximo cum impetu in ejus, sculos sertu convulsivum motum ejus,

sive pyiritationem , duae sere individuum est signum terrore assectorum , producit Quanta vel ex sola terrore spirituum in s nguineo fluido condensando, praecipitando sit potentii, docet Malpia hisis obsde Polγρο, ubi resert , vir una quemdam robustum terrore perculsum, subito in 'ul- Constat experientia Mictica , ram maritus inaequalitatem ac bicuritatem inci-ximam habere facultatem, inconsuetis idisse , recurrent ingenti spirandi dis & dispositis maxime enormes sano iunisi ficultate brevi tandem per sputa quando

excretiones, sive per nares, sive per venas

ani in seminis per uterum excitandi Qilotidianum etiam fere est, vultum satin rubore sussundiu oenas castis, irae sertim frontales, mirum quantum intumesceres, mox etiam sanguinem naribus,

haec haemorrhagia olim juveni consuetasuit effundi. Ita vidimus seminas ab iracundia in uteri haemorrhagias incidisse vel etiam hamorrhagias narium passassiisse . Et haec quoque est ratio , quare in senibus, Hethoricis vehemens ira apoli lex iam sanguineam , quae sit ab arterio-rs plexus choroidei in capite praeruptis ,

non raro moducae . .

Terroris effectus est spasmodica par. tium externarum constrictio, qua tan- suis a circumferentia ad centrum pro pellitur m omnis generis excretione iupprimuntur hinc disponit maxinii ad n uir boc, qui ab extretionibus sanguinis sufflaminatis elut clue regu gitatione ad interiora Proveniunt.

que rii bri sanomnis portiones , quandoque copiosa alba quaedam fri istula excrevisse, postremo turgentibus superioribus coercita sanguinis copia sustocatum interiisse. Terrorem quoque cor virtute sita spoliare, horroremque febri similem inducere, statum est Moebit in Institutioni-b, lib. . siquidem in febris principio itidem partes extremor smodice constringuntur, ni sanguis non libere possit in blas influere, sed notius retrogrado motu

ad cor peliatur, udi sib sistens anxietates emit inessibiles.

s. ac

A spasmodica partium ob eb

mentiam terropis constrictione etiam illud dependet , quod omnis generis evacuationes vel retardentur vel penitus ii stantur. Nihil requentius in praxi occurrit

quam a terrore subito extorto alvum fieri adstrictiorem, ita ut vel quinque vel sex diebus quandoque non deponatur transpirationem qircque imminu , men

, sum Disit e by Cooste

64쪽

ruum lochiorum , alii orrhoidum Ἀ-lpen, lipothymiam, in pulmonarus spim x nae suppreisio' ' accidere sepe moinen

d lactata tibiis lac in mammis coagulari ci purpuram in subribus acuti vel exanthemata in variolis , inori, ill : retropelli, uti produnt Misceri 2 at curias. Dec. a. A. '. obscis. Vidi non semel . sed saepius atque iter ii , Dinticulos lilcera antiqua a vehementi terrore non sine periculo consolidata, inlimate &colica cciiivulsiva su secutis.

g. XXI. Singularis eli obiervationis, quod terror non tantum flotini sanguinis cohibeat atque istat, praesertim in iuveneulis virginibiis quibus vens sunt

exiliores, sed etiam quandoque eun- dem resuscitet.

Non semel , sed saepius in praxi annotavimus , mensi uni fluxum nimium modo cessantem, terroris vi illicosuisse resuscitatum neque miniis lochia post abortum e partum immoderate fluentia , si videantur an sanata, in statum liacatio em deducta, ex terrore consestim revincari, quod forsan accidit ob nimiam va- brum uterinorum relaxationern , ita impetus sanguinis, a Partibus exterioribus

repressi, ad imbecillia vasa uteri urgetur. x. XXII. mi timior reprimit sanguinem ad

inteliora et iisque motum plane inaequalem reddit, hine is certa in parte confestus pro diversitate locorum, qui

bus insidet. graria excitat sy mptam a rade multiplices assectiones.

Si in eapite ejus fit congestio , non raro apoplexiae, hemiplexiae , paralyses, epi-lephar 3 convulsivi motus nunt, secundum

Observationem lat. Lib. r. p. 7. Elegantissimum locum, qua ratione ex terrore

quidam delirare&spectra videre possit vid. apud V M in ses. s. hv ras. In

corde vero accii mulatus sane uis inducitrandi aifficultatem , harmopthysin , catarrhum sutacativum , in utero apud gravidas abortum Mensium tempore in a-dens seminas terror passisdica sympto

mata excitat . Ita an erua in obf. Med.

obf6o t. tyr meminit viminis eurusdam, quae exteriore levi aliqua de causa conc isto incidit in hysteraca symptomata , sci-icet dissici Iem respirationem , dolorum lumborum pedirinque lipothymias 'a lias molestias , cum mensium obstructione nullis remediis facile expugnanda . Similiter observatione constat frequenti mam mas in puerperis, gravidis singulariter affici terrore , dum saeptu tubercula in i is exurgunt, quae interdum in ulcera cacoethica vel carcinoma mali moris minantur'. congesto iioque S ad stasin deductu languine per errorem exulcerationes labiorum in certis rartibus tumores pelaceos progigni, in vulgi notum est In abdomine post terrorem vel metum graisvem status Moorta,rymni infestare solent qui saepius vel evin alvi fluxu . quod bonii est , vel cum ejus obstructione&ab dominis distensione terrore perculsos asili. gunt, hinc contingit, a terrore hys, chondria cottim, hystericarum si mpli, mala familiaria mirihee ex cerbari .

Quemadmodum terror corpora maxime imbee illia, de quae sanguine bo noeiulque sufficiente ad partes externas influxu destituta sunt , invadere

solet i ita in iislon quoque majorem

violentiam exercet.

Tetror origus debilitatis corporibus validissime nocent .symptomat spasmodica facile excitant. Experientia certa cognitum perspectumque habemus ,

si terror post haemorrhagla in largiorem ,

ve etiam sub mensium fluxu .ve nosteorum proruptionem copiosam 'aut a uinturnum morbum , vel etiam partu debilitatas feminas invadat , spasmos&flatu lentias primarum viarum , quin imo inulto truculentiora non sine magno vi tae periculo sequi pathemates, cujus ge- palpitationem, anxietatem , syncori neris iunt animi deliquit, extremorum

65쪽

ueniores, paralyses , poplexiae, respi rasse Heli quoque Iudaeorum Pontifieem ratio dissicilis, pectori, angustia cum me &Iudicem accepto tristi nuncio de clade, tu suffocationis tu horrendae cordis palpi qua Palastinae hostes, cavis arca ocessistationes, omniumque virium subitus la-ique ipsius filiis Gudaicum exercitum as-psus. Quid quod nihil magis morbis con fecerant, magno subitoque terrore oppres tagiosis viam pandit, miasmati pesti-isum , de sella retrorsum cecidisse, ac iu- lentiali aditum praebet, quam gravis ter bito expirasse exsactis literi constat, nero . Deinde etiam certitsi mi im est , ter-lde nuru ejusdem hoc loco dicamus . Cons. rorem morbis acutis continuis praecedentdi saevissime inferre symptoin &s pius immutare totum morbi genium, ut medicus etiam peritissimus , nisi certus fuerit de causa hac alitecedentes in pro-gnos sita insigniter lassatur. Dici suoque

vix potest, quantum terror noceat in mor

bis acutis, si praesertim die critico superveniat Evacuationes enim criticas umerimendo, exanthemata repellendo taetem morbi longe aliam reddit, de grum ut plurimum dat internecioni. Ita non semel notavimus, a terrore in caco-ehymicis febrem lethalem cum summa virium dejectione suisse obortam.

s. XXIV. Nulla re, tam insensa es vitie se

mini, quam gravis terror.

Aliquot nobis nota sunt exempla, ubi senes adhuc vegui a terrore tam periculose laesi fuerunt, ut appetentia ciborum omni dejecta , placido somno destituti, ad pristinas vires redite non potuerint sed marasmovi lento calore confecti, diem extremum objerint . Si enim tanta terroris vis est , ut robustos homines infirmet multo magis minus valentes infirmiores Iaedere debet, eorumque vires depopulari.

I. XXV.

Neque vero tantum varii generis morbos inducit terror, sed etiam quandoque ipsius subitae mortis causam prpbet esseatissimam

seMMn. Multa hane in rem exempla in medico 'im prostant monumentis. Hac enim ratione plures interiisse dudum notavit Gatinns lib. de ea. . o meap. Mara&ειμ

ε ἰων Ib. I. His . Hat aerat cap. 36. re- memorat terrore arthritidem curatam

ε ubi Rutilium , nunciata fratris inlisisse , quod non aliter fit, ac quia ter milatiis petitione repuita, ni exspi-:ror ex extremis partibui spasmo repetiit

collegit&hinc inde historiae sua insperse

rite N. Maximna Rationem autem hu

jus tam subiti funesti eventus investigare , in proelivi est: sanguis enim nostmodo circa corvi pulmones accumulatus coagulationem , si praesertim natura existit des,ili, lethalem promtissime sibit. S. XXVI.

Licet motus, quem terror indueit. superficie eorporis ad centrum vitae

sinitati eorporis nostri sit inimuin

simus, ad morbos interno eurat dos minus utilis vel eonstantis effectus; nihilominus tamen observationes inveniuntur, quae docent, terrorem

quandoque incertis morbis suisse remedio.

Seholion Ita Olfinecis commeni in αρεννῖ' I. prosere exemplum maniaci, oui iocusso terrore a larvato homine lanatus est. Ipsam paralysin subito incendii tetis rore cessasse in viro asterius partis solutione asti , per complures annos omni ope humana destituto , eleganti obse vatione refert Fν. Valariolis i. a. U. . Presuinurib. . . . a . annotavit, uterum prolapsum terrore sanatuin suisse cons quoque Zacut L 3. Lib. 2. U. 's.

Vulgari experimento harenorrhaglaeis rium ex improviso adfusa frigida aqua , ueterrore percutiantur affecti , saepissime tolluntur , atque cohibentur , Maebius in Himis in L. IU. . in cat. 8.

66쪽

matertini, ouemadmodum adposito cara huius generis sunt sanguinis immodi plasmate adstringente parti affectae podagra quandoque recedit, sed non semper

salutari clim effectis. Valter tota tu obs pag. asa reseri, singultum contumacissimum terrore subitaneo excitatum cuiatiun suis- sera ratio nulla alia et , quam quia partes nervosae musculosae , quae singultum ericiunt, terrore eonstrictae vehementi rem fluidi nervet adfluxum intercipiunt Cavendum tamen quam maxime est , ne has curationes terrore praestitas universales habeamus a temere imitemur. Sunt enim hae curatione in ratio est insecvriores, nam is motus naturae, qui ab exterioribu versus interlara sanguinem humores impetuos propellit, valde suspectus habendus est si quando itaque a

terrore salutaris effectus , vel morbi curatio sequuta fuerit, id nostro quidem judi, cio non aliunde fieri arbitramus, ouam intensioris: quas febrili sanguinis in externas partes commotiones, quaeivissime vehementem terrorem , praesertim in ve- petioribus, comitari, subsequi solet.

g. XXVII.

Terror salutariter talvitur motu intensiori ordi arteria ruin quodam fibrili eum subsed uente sudore.

Quia vehemuitiori pasti, sim scies

corporis constringitur , sanguis versus interiora urgetur, non secuet ac in febre fieri solet , collecti circa vitales e rem humores intensum cordis, arteriarii meae profusiones perhemorrhoides, per

uterum, quae in gravidis abortum faciunt, per pulmones, per nares me pertinent quoque erysipelata &tiim res glandularum inflammatorii v, g. iam ammis, glandulis inguinalibus, pone aures, qui quandoque tertio die terrore correptis superatiniunt S. XXIX. Ad saevissima illa mala , quae terr

rem insequuntur, avertenda , non orportunior datur medicina, quam quae

spasticas pannim nervosarimi stricturas relaxat, vites rescit sanguinis

cursum ad exteriora promovet, eumque litariorem re it .

Quia tamira viai periculi plena sym- tomata a deterrimo illo affectu profici-cuntur, ou ni utique modo providere Hportet medicum , ut commoda medicinae praecaveat , iiod optima ratione -- citur, spasmodicis stricturis externarum arti ui attemperatis sanguiuis eirmiseo ad exteriora revocato , ouem in finem obtinεndum ego cum selici semper successu uti solitus Tum mixturis , quae aquas analepticas, antepilipticas habent, ut sunt aquae liliorum convallium , floruintiliae, salviae eum vino 3e sine vino , bal-simum embryonum , misceri potest e Gsentia ambrae, spiritus nitri dulcis , mixtura sitnplexa ei etiam e mi theriae lis , item pulvis beetoardiei Praeterea liquor noster balsamicus tribus partibus liquoris mineralis a duni nostrae praepa-c , cur1 1 rationis mixtus m ad guttas triginta

vel ultra propinariis expertissimae vi tutis uuaedam gravia symptomat orex hoe in genere nunquam non observat rore sunt statim in principio, dum fuit. Juvat quo*ie orpiis in prime in sanguis ad interiora vehementi spasmo'vare e probe tegere , frictiones circa praepropellitur, uti sunt anxietates , pal- Cordia dc partes extremas adhibere, pe-pitationes eordis cum virium dejectio des quoque ballae immi Vere 3 mollienis ne lieni animi deliquia&a poplexiae: motum , qui labrilis dicitur, efficiunt quo postea restituitur anguini pristinus

Circulus, unde calor occupat rursus ex-

rernas partes ,rae ita salutaris fit. blutio 1onstatus a terrore inducti. Quaedam vero secondo vel tertio die ooveniunt , eum sanguis cursus eum

quodam im tu ad Exteriora

Tom. II. clysmate alvum et itere. San. uinis v

que misso in plethoris necessaria est, nae tamen eum cautela, ne statim iure i iii , ubi omnia stigent, tremunt, ad-

67쪽

s V. I. De Rem Insalubrium D Nocentium

incipit fieri major redeunt vires .farctus gignit, unde longorum dedi Linior ad Ottes externas revertitur. Ni Milium morbosum ometo est.

nil veto deterius est, iram potum rigidum vel externum frigus ac mittere , e lidiora purgantia , metica aut nimi Scalida propinare , siquidem uste inibus si invia invalascunt S. XXX. Ex iis affectibus, qui tonum 4 bur partibus motricibus de ne is suffreantur&riret otime siluraliunt nullus varidior est , quam diuturnior de profundior tristitia animique angor.

Sicuti tres maxime motuum naturath filium, morbi ficorum dantur classes, ut vehementior febri Iis, qui ab intrari ras cum impetu pellit sanguinem ,de palmus, qui ab exterioribus eum urget ad interiora m denicve atonia, quae in nimia resolatione&reuotione Gramim motricium & remissione toni eonsistit trita etiam tres vehementes in anima sic dicta senstiva eriirmni passiones , quae Moulas has motiones morbosasimiliari mo,s vent& sust ment, adeo, ut ira motu se-hrili, terror spasmi, tristitia atonia operationes&as exerant. Et quemadmodum ira terror telerrime agunt, ita tristitia tardiori paulo gradu nocet , paulatim corporis vires depascendos totium acriburramum Andarum solvendo. LXXXI. Tristitia lVli vires eorporis, dum pulsiniimit exilem a sentum, re

petentiam se digestionem dejicit,uire corporis eonvellit, faelem reddit pallidam . eutim Raecidam, transpiratum remissiorem , frigus in partibus extremis,alvi creta as dejectiones, Amnuminibvlemini pati . g. XXXII.

Quia tristitiae a flectu num fler isbur fibris motricibus sentim sensimques Gratur, cordis motum sangu i ni seirculum reddis languidiorem, adeoque excretiones sufflaminat atque ob-

B uctiones vasorum viscerum, in '

Tristitia, uixime infesta est visceribus , eraesertim imi ventris , inque primis curium sanguinis per ramos venae portae atque per lienem , an creas rhena sit maminat. Quandoquidem haec vilcera ametum naturalP quadam imbecillitate toni laborant , quia fibrarum carnearum temo in sarum elatere sunt destituta , vena editam Uriae pulsu caret, ordinario salis minis sesnior fit per haec viscera trajectio; hine facile potest intelligi , ab affectu tristitiae haec viscera multum pati, donere imbecilliora reddita mordis, qui ex

horum ossicio neglecto proveniunt, valde obnoxia fieri. Unde Hipp. Lib. a. de Μον, Miri euo viseeribui Mai spiris ε' atque ιu pungit. Prodeunt vero a tristitiae affectu maxime cachetia , corbatus ,

malum hypochondriacum , paralysis

Tristitia pro diversitate partium quarum tonum destruit, se suas in-nrmas reddit ut ad stagnationem dedecubituminum res fiati proclives alios atque alios graves producit mo

bos.

In eapite ad istancholiam , miniam , affectus soporosos, hemiplex iam , paralysin ad guttam quoque serenam in

regione peciori, a iunii deliquia ad

polyposis concretiones , cordis alvit timis r in res ne praecordiali ad inna mationem ventriculi , appetitum dei ctum , in intestinis ad diarrhoeam , natu lentias hypochondriacas , imo ipsum affectum hypochondriacum disponit, unde sa-ονια ρα, A. , ---urea, i

eam nempe ob rationem, quia nisistitia si diu dWrat, carnes se itidas facit, dum impedit, ne perspirabilium crassat inutilis portio exhalet. In reliquis abdominis visceribus eaehexiam 8e maxime scoseri de se ictuis quidem, quod

68쪽

ast iginem suam a profundiori tri

uia ut plurimum ducat, multis in locis

praeclare monuit Seveνinna Malenus

mensum suppressionem iacit Observavimus, si magna tristitia ob d amisi accerum , ob maritum vel liberos defunctos, incidat in mensium uuxum , illumsatim inordinatum fieri , gravissime inde lue re seminas, ad e, ut laeva pathemata spastica subsequamur , concomitante subinde purpura . In habitu porro corporis ad macilentiam, ad sudorem frigiuum maxime in locis inserioribus Maiinuriun inpedis bus, disponit . .

S. X XIV. Observatione eonstat, moibos alios benignos re familiares hominibus per diuturnani moestitiam peticulosos &lethales fieri e medicamentis omnem in atrocioribus symptoniatibus avertendis alias insitam vim demi ac de

Ita observavimus in seminis pathemata hysterica, in viris,calcithun podagram, itemque scorbutum ob invadentem ingentem tristitiam saevissima, imo lethalia sym plomata concitasse, eam ridelicet ob rationem,quia hic af eius vires henitus deuruit, unde morbo ejusmodi ingruente , cui subigendo vires sunt i meares inflam-nratoriae, sphacelos et sanguiniustases perquam facile contingunt. Quod medicamentorum operatio tu gravioribus animi pathematibus Meraesertim quoque o rore suspendaturi, id extra omne dubium

Winter alios i aphice hac de re linquitur Baaliv. in Prax astit. V. I3 cujus verba haec sunt anima quaimia in persu--

a cutiat. --- . Morbi igitur ab animi pathematibus orti blande ac leniter tractandi sunt , iunca nimia remediorvi, copia devehementia quam maxime imi nendum , uti idem ravissimus auctor pul

XXXV. Ad praecavendos morbos , qui a

diuturniori tristitia proveniunt, nihil utilius esse analepticis, robora tibus , quae sanguinis rumorum piisti tua scentiam & libertorem curtum

promovent, jam qui sitire ficile perspicier.

Plura huc pertinent tum ex diaetetico, cuin ex pharmaceutico sente etenda re. mediorum genera. Nam aeris serentis:

temperati, a cceli nintai , motus de moderatior ni potentis 3 purioris aqv. usus de omnis animi blandior relaxatio mirifice eos profligant iorbbs, qui a tristitia viriumque dejectione proveniunt. Denique infusa ex herbis aromatice calide'

ta, it succinata, ambrata Talia volatilia oleos, alia balsimica, quae digestioni maxime ciborrum succurrunt, vires mirum, recreant, morbos a copia , insuctu corrupti e proficiscentes . aicent

Praeter animi affectus mollisis via

talibus conservatoriis 3 excretoriis a robori partium nervosa tum infestissinios dantur ad liue alii mentis morbi , videlicet intensa desideriis , cupiditates , inquietae cogitationes . prolana ei laboriosae meditationes, quae aeque vires consumunt , systemanervoriun dubilitant de oeconomiam

69쪽

natur albina motuum potςater inver m ne fastidiebat , ut nullum esset tam ni- mi , t idum , tam delicatum, tam suaviter conditum obsonium, ut posset in ejus stoma-Αt inius certe variis motibus & laboribus agitatiis numquani salsitati in odest

sed perpetuo secundum nati iram actiones interturbet , quarum megritatem mens

quieta euoiditatibusinae 3 motibus vacua , idest, sana contervat. Plurimi ita- ue morbi primam i morbis animi ducunt originem , quem si dum id ex accuratis imorborum historiis abunde discimus Siquidem anima , quo vocabulo prinei- pium cogitandi, sentiendi, imaginai di destinamus, directe se proxime opem rationem tu fluidum tenuissimum . quod in cerebro , nervisae medulla spinali continetur , exerit, duntque huius natimimε motum naturalem pervertit, eumque

vel intendit vel sisti aut imminuit , non mei aliter fieri , ita ire ines corporis functiones inde mutationem indete

S. XXXVII. Diu urni nivi labores de prosun- . dae cogitationes cmssumunt niaxime

vires ut adeo robur non tantum Oti corpori, sed etiam potissiim una iis

patribus, quae dige ilioni, eeretionidi excretioni ai t , detrinatur mi itae primis in viis eruditates ,rc. signantur ex accumulentur

Experientia constat , lenes illos , in quibus a labore immoderato studiorum que intemperantia spiritus consimilaunt,

novus c. rum proventus ac reparatio ob

viscerum tonum destri ictum , digestiores turbatas languidas sere deficientes sui impedita , ad satulentias, spa Gmos hypocnondriorum, paralyses, admodum proclive fieri Cicero non ob aliam eausam summa sui corporis oracili. rate infirmitate , quam ob assidiras ii cubrationes se ni edititiones, quas in vita am'it,AE quarum adeo frequentem in operibi suis mentionem facit. De Raνε- refert Ianus uina Iibνσω Pina-σοιο i. myo.illum tabe obiisse assi duo stu

cho edendi appetitum excItare I NO cum ad coenam vel prandium Vocabatur , tam

quam ad supplicium se rapi dicebat Adi

paret et: am hinc , nare ex intempera

tia nimia niustorum Nochondriaca sic dicta Dassio, in meris spasmi, alibi consistens, frequentissme subcriatur, de quare ex insano amore in feminis cachextalen chlorosis proveniat, qui morbus idemtidem ad eruditates, excretiones imminutas velut ad c ausim suam esere dus est.

Neque vero tantum inordinati ani , nil motus corpori nocent , sed , quod maximum , peregrinet imprestiones S ideae susceptatum a perveri pliant alia erum plane mirabile, arculiaribus morbis concitandis , de luctura etiam partium vitiandavi- res possident.

tantam rim atque esticaciam talis impressio pro diversitate dearum de indivia duorum in eoi piis possideat , ut tam varie a uetones naturales ab imas irinione determinentur, inter a:ia conspicuum reddunt gravidae seminae nihil en in Litniliarius est, quam ad perversam gravidarunt phantasam mirifice sormationem socius, structuram partium laedi, immutari. Dependent inde maculae Se aevi materni item mutilationes de conformationes depravatae certorum membrorum in saetu Asola impressione imaginatione firma praesentis 33estile iitiae plures peste correptos eta histor a , observationes testam

70쪽

Maxime omnium vero motus partium eonvulsivi vehementiores terribiles concepto inde quodam horrore aspecti eam vim habent, ut in similes motus spectatores conjicere possint

ita plures viso epileptico inciderunt in similein morbum . Huc jure optimo pertinent eae observationes, quibus edocti sumus, homines meditationibus sacris addictissimos in convulsivo sanquinis motus non modo incidisse , sed, asso, histe in conditis motibus costernatos similiter extra se raptos atque ρnvulsos titisses. Facithil ilo Oile , quod nuperrime in pueris quibaidam Silefiacis observatum , item que ille morbus convulsivus, phanta- vicus, oui annis superioribus Annabergae

laeviit, de quo contem potest Andν Κω-nad considerario Theolat morbi eon υα sui

uis niue -iseo . si usus. XL. Animi passiones infestant maxime ambeeillos tenerioris onstitutionis Itomines ; qui vero animo, corpore robustiores sunt , eo minus laedere solentis

Agunt enim affectus antiri maxime in rartes nervosas ' quae sensibus ac motius vacant, quartim tonum, roburacm tum violant planeque immutant , dum nervorum fluido valde alienum ac turbulentum motum inserunt. Si itaque hae partes ad anomalos motus recipiendos iam antea admodum pronae sunt in quo natura partium imbecillium posita est, tune utique longe facilius hi alienos praeternarii rates motus ab animi pavonibus abripiuntur. Quinimo harum partium natura atque hidoles ita est com

parata , ut si semel graviter v a terro-

e laesiae fuerint, postea levi de causa praeter voluntatem terrore assiciantur eoidemque alienos motus in corpore procucant. Quod 'etiam de ira valet, quae

si animus semel vel aliquoties vehementerilia excanduit, postea frequenter dilevi m. II. Igniim est, quod homines praesertim ne minae , ad animi assectus maxime iram proclives , corpus plerumque infirmum

alienis motibus recipiendis accommodatum obtineant. Et patet hinc etiam ratio, quare foeminae sentibilioris naturae inplurimum laedantur a suaveolentibus, siquidem probabile est, haec eosdem vel sim, te motus excitare in partibus nervos ,

qualis ab animi flectibus produci silent

De enmis eorumque natura , vi

ribus O modo agendi ALit natura res, quae ex sua mole

summa partium tenuitate bre.

vi tempore concentum atque ordinem motuum vitalium pervertunt, vel plane destriiunt, inae vocari solent v nesia 4 dilum venena tam insensa sunt natiir corporis nostri conservatrici seu motibus machinae conservatoriis de vitalibus , ueves cito perimant vel in extremam perniciem cor pus conjiciant , utique solertis ac prudentis medici est, horum naturam ac 'ires alta scrutari indagine,, quomodo illata ab iis noxa averruncari possit,ia laselisitius inquirere.

s. II.

venenorum tres notae sientiales stini, quibus ab aliis rebus exitiali bus Se humanae naturae inimicis dia Icernuntur. Piima , quod summa

partium tenuitate adeoque minima more agant , secunda , quod brevi tempore partium solidarum aesiuid

rum motus ordinatos ac proportionatos universo in corpore pervertant,

SEARCH

MENU NAVIGATION