장음표시 사용
101쪽
Punieo: Paveos morati dies dam soci j venirent. Idem ab urbe condita Nolite expectare dum fugiant. Ibide: Expectate dum vobis obuiae veniant Ide de bello macedonico: Paveos moratus dies dum se copiae consequerentur.
Diminuere eaput, fores. postes, modo loquendi illo tu veterum est frangere, qui modus memoriae mandandus' est ei qui bonae latinitatis caput diminuere non vult. Plautus in Menechmis: Iili homini diminua caput Ide in Bae-ehidibus: Nisi malis postes diminui securibus. Cupitis riminutis apud Iumstansultos.
sed alia est ea pitis diminutio apud Iuris resultos. Est
enim prioris status immutatio,vi testatur Caius eod. titu. I prima Antiqui tame oratores de capite diminuere,& de capite demere dicebant .Cicero in Verrem Vnuhoe aliud Senatusconsultum reprelisnsum secretumque est, ut quibus ille de capite dem p stet, ne pecunias tu aerarium referrent. Ibi d. Hoc nomine vidistis tritici modios decao: te esse demptos. Ibid. Demsir de capite Medimna D. C. Ibi d. Coguntur Asclioni,id est Pippae dare tantum lauantu erat de ea pite demptum. Idem in Topicis Gentiles sunt,qui in 'er se eodem nomine sunt,non est satis & subdit: Quorum maiorum nemo servitutem seruiuit. Adest etiamnunc, qui capite non sunt diminuti, hoc tortalle Iatis est. Caesar in Commentarijs. Illud quod deditione ducis, α capitis diminutione sublatum est. TitusLiuius de bello Punico Sero nunc desiderati diminuti capite, ab tale uati iure ciuium.
Deducere, nota sunt huius verbi varia significata, quar& Multis notata diligenter fuere: sed loeus Ciceronis admonet, ut nos quoque de eo aliquid dicamus,cum Deducere inter caetera signifieet sponsam vel amicam domum perducere & item significat de summa demere, vel cie trabere. Cicero qui Leerijs statebat dictis,cum mater M. Bruti Seruilia Iuniam Tertiam filiam eandemque C. a si, uxorem ad Caesarem, qui moechus ealuus ob adulterium dicebatur,deduxi siet,eademque Seruilia paulo post ab Caesare preeiosum aere paruo fundum emisset,Caelaris bidinem cauillatus cirea verbum Deduco, austo peIaeiam
102쪽
tis prosei dit. Equidem, inquit,quo melius emptum sciatis, comparauit Seruilia Eune fundum, Tertia deducta. Interdum Deiaco significini comisara,sue
Terentius in Andria: Hic nune no n dubitet,quin se deducturum neges.
Ouidius de Ponto. At eum Tarpeias esses deductus in arces. Horatius: Oeeurram in triuiis,deducam, nil sine magno. Vita labore dedit mortalibus. Tibullus. Tempus erit cum me Veneris praecepta ferentem. Dedueat iuuenum sedula turba senem. Titus Liuius de bello Punico: Dictator se magistratu abdicauit,priuatusque de rostris descedit,turbaeq; se immi- sevit ne deducendi sui causa populum de soro abduceret. Ibid.Tamen frequentes de iure runt domum Quanisque id Qerbumsirn eat de ratione, Qet summa aliquia demere Νι ἀ- mus siue detrahere. Cieero de Osseijs Hare igitur talia ei reum spicienda sunt in omni officio, & consuetudo exercitatioci; capienda, ut boni rationatores officiorum esse possimus,&addε- do, deduce d6que videre quae reliqua summa fuit, ex quo quantu cui debeatur, intelligas. Africanus de iure dotis,l Pater Deducta parte tertia reliqua sibi dos reddatur. Ide
eodem titulo: Vno pluribusue filiis superstitibus deducta
Quandoque Deducerest diximus siniscat sponsum ad maritum 'el amicam ad
Cicero in verrem , actione quarta: Hie est decimus, aduem iste deduxerat Tettiam Isidiori Mimi filiam, vi ab uetam ab Rhodio tibicinae ,huius Tertiae plus etia quam . Pippae, plas quam eae terarum ac prope dicam tantu apud istum in Siciliensi praetura autoritas valuit, quantum inurbana chelidonis.
oldius de fastis. Cum primum eupido Venus est deducta marito.
103쪽
roo r HADRIA. CARDIN. Terentius in Heerra: Vt ad pauca redeam,vxorem deducit domum. Tibullus. ut iuueni primum virgo deducta marito. hoc quoque considerandum est, Tertia filia cum dieitur,nomen proprium, non numeri esse, nam id frequens reperitur Cicero in Verrem,actione quinta: Huc Tertia illa perducta per dolum atque insidias a Rhodio Tibicineti subdit Sie hanc Tertiam dilexit, ut eam secum ex prouincia exportaret. Idem actione sexta: Sed eo ipso tempore cum esset in littore Tertia illa tua, quam tecum deportabas, erat in omnium conspectu. Asconius Pedia. Nam Tertiam Sex uolae filiam dimissam a Pompeio in matrimoniu duxerat. Vlpianus De condi. l. Haec conditio : In domum mariti deducta est Scaevola De donat: l. Seia Sempronio cum certa die nuptura esset, antequam domum deduceretur,tabulaeque dotis signarentur,donauit tot aureos. Papinianus de iure dotium, l. Dotis: Nam si minor annis duodecim, ut maior deducta sit, tunc promum petetur.
De urere idem significat quia reindere. Catullus. Hue est mens deducta tua mea Lesbia eura. Postremo ,οmisiis ea eris in alis signi to, Deducere signi scat auoc re,Va proposito remouere. Cieero in Catiliana: Si impedens patriae periculsi, me necessariis de hae animi lenitate deduxerit. Ide Terentiae. Neque legis improbissimae poena deductus est,quo minus hospiti j, dc amicitiae ius,& officiumque praestaret,
Deserre nomen . non est proprie accusare, sed ante ae-eusatione apud iudice. vel magistratum alique,de al: quo erimine de nunciare: unde Delator dictus est, ut clare infra ostendetur. Cicero in Verrem: Serui cuiusdam nomen defertur, is aecusatur,ficti testes in eum dantur, rem cunctus Senatus Catinensium iudicat.Teretius de bonis pos- statis l.Eum patronum: QP nomen detulit accusasse intelligendus est,nis Titionem petat.Plautus in adular tar Ad tres viros ego deferam tuu nomen. Cicero pro Cluetio: Atque ut intelligatis Cluentiu no accusatorio animo,
104쪽
non ostentione aliqua aut gloria adductum, sed nefarijs
Insidijs proposito ante oculos vitae periculo, nomen Oppianici detulisse, paulo longius exordium causa rei de monstrandae petam. Idem in Verrem: Ego sic intelligo iudices, cum de pecunijs repetundis nomen cuiuspiam deferatur. Ibidem. Nomen nominis audacissimi detuli.
Idem pro M Caelio: Nisi iterum ea de de re suo familiari absoluto nomen hie detulisset idem pro Cluentio: Et clarissima voce se nomen oppiniaci si interfectum Marcum Aurium comperisset, delaturum esse testatur. Ibid. Nam Cluentius iudices primsi nomen eius detulit.idem Quinto Ciceroni: Paulus noster cdm testis productis esset in Sextium, confirmauit se nomen Vatinij delaturum.idem in Verrem : Eiusdem rei nomen detulerunt. Ibidem: Ait, si liceret,nome absentis deferre se velle Ibid. Nuper cum Publium Gabinium vir fortissimus,& innocentissimus,Lucius Piso delationε nominis postularet. Cicero pro domo fua: Nomen Sexti Pompeij detulit. idem pro Sexto Roscio Amerino: Qui sexti Roseij nomen deferendum curauit. Idem pro L. Murena. Dixi in Senatu me nomen consulatis candidati delaturum.
DEscribere quid fgnificet,omnes norunt: neque enim
nos manifesta, ac in propatulo posita , vano labo re tentamus, sed latentia, & minus vulgaria quae pauci eurauere, in lucem proferimus , ut hac nostra industria
non inanem ostentationem, , verum aliquam literariae
Reipublie. utilitatem quaesisse videamur. Est enim aliodieendi modo describere, & exscribere, id quod ineptissime, ac barbare potius,vulgo copia re dieitur, vel transumere,aut transcribere, nouis&inustati, verbis, quae qui imitantur, latinitate omni penitus indigni sunt. Cicero Cornifieio:Dieam tuis ut eum librum, si velint,describat.
Idem Attico: Quem librum ad te mittam si descripserint libraru Eidem:Poeta ineptus , & tamen scit nihil, sed est non inutilis, deseribo, & remitto. Eidem: Dicta eius, Meoneiones describunt. Eidem: Epi,iam meam quod promulgata scribis esse,non sero moleste , quinetia ipse murulis dedi deseribendam. Ad eunde : Varroni quidem, qua stripsi te autore, ita propero mittere, ut iam Romam
105쪽
or HADRIA. CARDINAL Ismiserim describenda, α subdit. Scripsi enim ad librarios, ut fieret tuis, si tu velles,describendi potestas. Idem in Verrem: Quia si exscribendi potestatem non li aberet. Idem in A ntonium : Literas tibi ille mittat de sua spe rerum secundarum suarum, tu eas laetus proferas recites. describendas.etiam des improbis ciuibus. In verrem: Tabulas in soro summa hominum frequentia exseribo , adhibentur in exseribendo de conuentu viri primari j. Idem in Academicis quaestionibus. Qui se illa audiuisse Romae de Philone, & ab eo ipso illos duos libros dicerent descrip
sisse. Titus Liuius ab urbe condita: Iussi inclytas Solonis leges describere. Paulus: Quemadmodum testamenta Meaetera,l.Omnibus: Quicunque dederant tabulas testameti inspicere, vel etia deseribere, in spieiendi, describendiq, o testatem facturum se Praetor pollicetur . Vlpianus eo-em titulo,l.Tabularum: Diem autem Sc consulem tabularum non patitur praetor describi,vel inspiei: id circo nequid etiam fiat falsi.
D Iscedere Reeedere a conditione,a persona, a statu id
est,quod immutare conditionem, personam, statum. Cie.ae Officiis:Hostis, quem nune peregrinum dicimus, quanquam id nomen durius effecit iam vetustas, a per grino enim recessit. Modestinus de viii fructu, l. Titio: Vsusfructus inutiliter legari intelligitur, in id tempus videlicet eoi latus,quo a persona sua discedere incipit.
Non multi ut reor) aduerterunt, quonam modo proprie , atque uno verbo Latine dicatur. Dare bibere, vel Dare potum,quod Graecani eo verbo aliqui inproprid Propinare dicunt,eu Propinare praebibere sit,uel praegustare, & id verbum diuersis modis quandoque proferatur . Sed nos csim latin E loqui curamus, Latina potius adducimus. Miscere igitur praerer alia significata uno verbo, id est, quod duobus verbis dieitur , Dare bibere. Vtrunque tamen elegans. Terent in Andria. Post dein gequod iussi, ei date bibere. Cato de rerust. Bis in die id faetet, meridie bibere dato. Cicero de finibus bonorum remalorum: Dico ergo in eadςm voluptate eum qui alteri
106쪽
teri misceat mulsum, ipse non sitiens, & eum qui illud sitiens bibat. Ouidius in Metamorphosi: Arripit iliaden qui nunc quoque pocula miscet, Invitaque Ioui nectat Iunone ministrat.
Issertum & eonfertum inter sedisserunt: nam disse 3 tum id est, quod refertum: utrunque enim plenum fgnificat. Confertum vero id est, quod densum Sed eo ferrum & refertum a su is verbis Refereio & Consereio descendere eompeii. Differtum autem verbum non comperi Cieero pro P. Sextio:Meministis tum iudices corporibus eluium Tiberim repleri, cloacas referetri .Varro de re iust. Quo facto non modo non desistunt pugna, sed etiam eonferetunt se lingentes. Dissertum. Horatius in Sermonibus.
Inde sorum Appi Dissertum nautis,eauponibus atque malignis. Idem in Epistolis: Dissertum transire forum, populumque iubebat. Consertum, Confertis imum 2 confertim adverbi .
Caesar in Commentarijst ut nunquam c5ferti,sed rari, magni'; interuallis praeliarentur. Ibidem: Neque a tan ta multitudine coniecta tela conferti,vitare poterant. Titus Liuius de bello Punico: Alij ad exitus theatri conferri existunt. Idem ab urbe eondita: In consertos Venie eseuntem ferox viribus transfigit. Idem de bello Punico: Caeteros confertos in media valle recepit. Ibidem:Deinde rari in confertos illati. Idem de bello Macedonico: Turba conserta iter clausit. Conferi si mum..- Caesar in Commentarijs. Qua parte hostium acies eonsertissima visa est,erupit.Τitus Liuius ab urbe condita:In confertissima turba prope regium Tribunal constitie. Ibidem : Eo se in turbam confertissimam recipit.Idem de bello Punieo: Per eonfertissimam hostium turbam imPetum facit.
107쪽
Titus Liuius de bello Punico: In agrum Pieenum auertit iter refertum praeda. Confertimaduertium. Titus Liuius ab urbe cond. Chin confertim Romani, ut solent, densatis excepissent seutis. idem de bello Puni- eo: Quo acrius &confertim magis utrinque pugnabatur.Idem de bello Macedonico: Confertim pugnant decedunt. Dare negotium.
Dare negotium,id est, quod multi inepte dieunt, Committere, modus est loquendi felicissimi illius temporis, memoriae eum alijs mandandus Cic. in Verrem. Datamico suo cuidam negotium , qui tum magister erat eius societatis,ut diligenter caueret. Salustius in Catilina: Igitur P. Umbreno cuidam negotium dat, ii legatos Allobrogum requirat. Lentulus Ciceroni: Permissum est ijs, ut dum ipsi venirent,darent negotium qui Asiam obtineant Idem Rufo: Non habui cui potius id negotij darem, quam tibi.
Are poenas,id est,quod vulgo dicunt, Fecit poenitemtiam: sed hic modus loquendi obseruandus est. Virgilius: Dabis improbe poenas, Lentul Ci . spero celeriter eum poenas daturum.
Dare Ruribus, hoc, est,adsentari, blandiri. Trebonius Ciceroni. Noli putare, mi Cicero,me hoc aurib' tuis dare , Uare se in pedes, Dare siem se am. . Dare se in pedes,Dare se in viam, modus est loquendi illorum veterum, hoe est,pedibus fugam agere, & ad iter se parare .Posteri hunς quoque modum, ut pleraque deprauarunt.Plaut.in Captiuis: Metne vis dem ipse,in pedes Terentius in Eunucho: Ego me in pedes,quantum queo, is angiportum quendam desertum indo. Cicero Terentia: in viam quod tu des hoc tempore,nihil est. DII FACIANT.6Ii Deiant optantis est,'&hic modus loquendi per- quam elegans est, significat id, quod Vtinam. Cicero in verrem: Dii faciant ut rei militaris,ut belli mentionem
108쪽
saeete audias. 'Dj meliora. Dij meliora, modus optandi imperfecto sermone, sed modus loquendi ita obtinuit.Titus Liuius de bello Mae donico: Perturbata, dij meliora inquita
De meliore nota commenda,modus dicendi illius eruditissimi seculi. M. Curius Ciceroni: Sulpitio successorinos de meliore nota commenda. Catulus. Quisquis de meliore nota. Domulare.
Dissimulare, inter eaetera est fingere, non intelligere, vae dicuntur vel aguntur. Cicero Attico: itaque meipum commouerat, sic absurde & aspere vel bis vultuque responderat,dissimulaui dolens.
A Edificare nauem, fere absurdum, aut nouum multorum auribus videtur, est tamen dicendi modus apud veteres usitatissimus . Plautus in Mercatore:Aedificat nauem gerariam & merces emit.Cicero in Verrem: Nauem vero maximam triremis instar pulcherrimam, atque ornatissimam palam aedifibatam sumptu publico seiente Sicilia per magistratum .senatumque Mamertinum tibi da tam , donatamque esse dico. Ibidem: Legati principis, de publice tibi nauem aedificatam, & priuatim seipsos abs te 1 poliatos, expilatosque e sie dixerunt. Ibidem. Qui nauis istius aedificandae publiee praefuit. Ibidem: Nauem denique maximam, quam onustam furtis in italiam mitteret, apud istos faciendam aedificandamque curauit. Eidem:
Aedificauerint- ne nauem onerariamὶ Εidem: De tua pe cunia constare aedificatum esse eam navem. Idem prole ge Manilia: Qui posteaquam maximas aedificasset,ornasi setque classes. Caesar in Commentatus: Imperat quos legionibus praefecerat, utiquam plurimas possent naues aedificandas,veteresque reficiendas curent.
Es ET ADES. Fs ,& Ades, indieatiuum & inperativum est, sed in
perandi modo ab antiquis voce Es frequetius, quam sis dieitur: quod iam in desuetudinem per negligentiam venit. Terentius in Andria. Adesdum, paucis te volo.
109쪽
Idem in Adelphis, Modo bono animo es, duces Uxorem hanc. Respondetur , bono animo es inquis ὶ Cicero in somnio Scipionis: Quem ut agnoui,corrui,sed illo ades, inquit, animo,& om rite timoiem. Virgil Iu S. Hue ades ὁ Galathea. Horatius: Si me amas,inquit,paulum huc ades.
EXxxa loeum dicebatur a veteribus cum quid serio,POioco dicere se velle dicebant, modus est dicendi pul-eheriimus. Cicero Trebatio: Sed me hercle extra iocum, homo bellus. Idem Caio Volumnio:Sed me hercle extra iocum valde mibi tuae literae facetae, elegantesque visae sunt. Ide Peto: Sed hercle mi Pete,extra iocum moneo te.
Exacta dieebantur perfecta. Horatius: Sed emendata videri, Pulchraque α exactis nimium disi intia miror.
esse letitiae,esse impedimento, esse lucro,esse damno, esse sumptui,esse saluti,esse usui esse honori & huiusmodi loquendi modi , maximam orationi adferunt elegantiam. Plautus in Cistellaria: Multisque damno,&m: hi lucro sine sumptu eris. Ibidem. Quae neque illa illi quie- quam usui fuit. Varro de re rust. vi domino sint fructui ac delectationi. Cicer. in Bruto. Istum ipsum quidem inquam Brute, dico librum mihi saluti fuisse. Ibidem Quod tibi aut nouum, aut tanto Vlui posset esse λ Idem Senatui populoque Romano: Quod mihi maximae laetitiae fuit. Idem Catoni: Mihi vi in huiusmodi re tanto bello maximae curae est. Idem Tironi: Magnae nobis est licitudini valetudo tua Eidem Cupiditas caeterarum hominum impedimento mihi fuit.Idem pro Lucio Cornelio Balbo: Et
magno usui nostrae Reipuplicae fuissent. Vrgilius: Non erit auxilio nobis Aetholus α arpi,
110쪽
DE SERMO. LATINO. MITTERE SUBII DIO, VENIRE
auxilio, relinquere praesidio. λη Ittere subsidio venire auxilio,& relinquere praesidio, observandum maxime est, elegantia non parua, insigne. Caesar in Commentarijs: Legiones , quas praesi
dio nostris miserat.& paulo post: Quos tibi lubsidio reliquerat,
temporis spacijs. G Xclusum tempore,aut temporum spacijs, id quod nos
nouum modum introducetites, diei mus impeditum, veteres illi uno,eodemque modo dixere,quod pauci hactenus ut arbitror obseruauerunt. Cice.in Verrem: Augustijs temporis excluduntur omnes. Idem Attico: Quae enim soluto animo familiariter scribi solent,temporibus his excluduntur. Idem in Verrem: Hi postquam temporibus exclusi,per Senatum agere quae voluerant, non potuerunt.idem de Oratore: Aut temporibus exclusi, aut voluntate sua feriati . idem in Vatinium testem: Vt exclusus miser puncto temporis spoliaretur beneficio M aequitate legis. Caesar in Commentarijs:Ne anni tempore naui--gatione excluderentur. ibidem et Tempore exclusus non
venit.ibi. Exclusus diei tempore, in posterum expugna' tionem differret.
Virgilius: spatijs exclusus iniquis.
Pomponius de aedilitio edicto, l. Si tamen : Non nocebit emptori, si sex mensum exceptione redhibitoria exclusus,velit intra annum aestimatoria agere. Papiniadus ad Senatusconsalium Turpilianum,t,Quaerebatur an ij, qui ab acensatione tempore ex lusi essent, in senatusconsultum Turpilianum inciderent λ&subdit: Qui praescriptione temporis exclusi causam adulterij perferre potuerunt. idem de Decutionibus, i. spurij: si praescriptione temporis exclusus fuerit, non tenebitur. Paulus de inossetoso testamento,i. si proponas .Idemque erit s tempore exelusus sit.Iulianus de bonis libertorum, i.s libertus: si non petierit bonorum posscssionem, tempore exclusus,vel repudiauerit., Vid sit ex sententia, & ex animi sententia, ex animo, trito ferE dicendi modo in promptu est, idque