장음표시 사용
111쪽
sgnifieat, quod ex voluntate, o desiderio, ex iudieio. Sed aliqui noue& inepte om ssa eiusmodi elegantia ad votum dicunt. Plaeter sententiam autem, id est, quod contra voluntatem vel opinionem, vel desiderium. Ex sentent με. Plautus in Captiuis:Si reveniam liue ex sentεtia Idem in Mercatore: Nocte hae quieui non satis ex sententia. Terentius in Hecyra : Spero hanc rem euenturam nobis ex sententia. Cicero Furnio: Si non ista ex sententia essent confecta. Idcm de Ossic js: Non enim falsum iurare peierare est, sed quod i x animi tui sententia iuraris. Salustius in Iugurtha:N an me quidem ex animi sententia nulla oratio laedere potest. Cicer. in Academicis quaestionibus: Conscendens nauem lapiens, num comprehensum animo habet, atque perceptum se ex sententia nauigaturum Idem de natura deoru: Multa oraculis declarantur, multa vaticinationibus. multa somnijs,multa portetis,quibus cognitis, multae tapE res ex hominum sententia atq, Ytilitate parta, multa etiam pericula depulsa sunt. De sententia.
Cicero Atti eo Quid sentis igi turὶ Nihil nisi de sententia tua .Eidem : Scribanque ad Caesarem me quicquid fecerim, de sua sententia fecisse Idem in Verrem: Decosilii sententia iudicaras . Ibidem : Et de consi j sententia Ma-
meitinis se frumentum non imperare pronunciat. rater senteni aduersu. amma sententum. Plautus Hi Mercatore: Omnia mihi eueniunt hodie prae ei sententiam.Ibidem: Vt ne litiges aduersus animi
Cicero in Pisonem: Equidem dieam ex animo quod
sentio idem Attico : Te aurem alienum hominem ament ex animo Idem Lot ii ficio:Huic tu libro maxime velim ex animo,s minus graciae causa iussi agate.
Atque id syneere dicat,& exanimo.
λη Ea sententia,mane re in sententia,de sententia dedu--cere,sententia desistere,in sentetia esse,& huiusmodi eleg
112쪽
elegantissimi dicendi modi obseruandi praeeipue sunt. Cicero in Bruto: Quem vero extet, dc de quo sit memoriae proditum eloquentem fuisse,& ita es habitum: Primus est M. Cor. Cethegus, cuius eloquentia est autore& idoneus quidem mea sententia, unius. Idem Attico: Plane mihi hoe explices velim,in primis maneas ne In senistentia,ut mittam ad eum quae scripsi, an nihil necesse putes. Eidem: QAid enim nostri optimates is qui reliqui sunt9 loquentur t an me aliquo praemio de sententia esse deductum.Idem in Academicis quaestionibus: Coepit hortari, vi sententia desisterem. Idem Atti eo: Me miserum quam omnia essent in sententia, si nobis animus si eons lium, si fides eorum,quibus credidimus non desuisset. Vot dicendi modi,quamue eleganter,& apposite ab hoc nomine Aetas ,quasi eandiciissimi rivuli a quo dam Latinitatis fonte deducuntur quorum nonnullos hausi,infraque descripsi ut ad manum sint imitatoribus.
Plautus in Trinummo: Mihi quidem aetas acta est. Ci-eero de senectute: sed honeste acta superior aetas,fructus
piaebet automatis extremos. Exacta aras.
Terentius in Adelphis : Nune exacta aetate hoe fructu
pro labore ab ijs fero odium. Cicero de Oratore: Aetate exacta,indigine librum lacerasti. Idem de senectute: Cum esset iam exacta aetate in agris,eoque coleret. Ide in Verrem:Patri exacta aetate. Ibidem: Hoc tantum exacta aetate laboris itinerisque suscepit Titus Liuius ab urbe eo litae Venerabilis viri,& exactae iam aetatis ibidem. Aetatis Iam exactae Camillus erat.
Cicero de Oratore: et luti j ianua & vestibulum quod in eius infirmissima valetudine, sectaque iam aetate, xima quotidie frequentia ciuium, ac summorum homi num splendore celebratur.
Plantus in Trinummo: Hie ille est, senecta aetate qui factus est puer.Idem in Mereat. Senecta aetate scortari senes Idem in Aulularia: Quem senecta aetate ludos faciat haud merito meo.
113쪽
Cieero in Tusculanis: Ex i js igitur. ho ra octaua, quae
mortua est,prouecta aetate mortua est.
Marius Ciceroni:An quod adolescens praemii, cum
etiam errare cum excusatione possim,id nunc aetate pra. cipitata communem, ac me ipse retexam Ad-lta aetas. Cicero in Verrem: Adulta aetate filius. Confedias atμte. Virgilius: Confectum aetate parentum. Caesar in Commentarijs:Non aetate confectis,uon mulieribus,& no znfantibus pepercerunt. Ingrave cense aetate.
Cicero de Amicitia:Immutari etiam mores hominum tapE dieebat, alios adueisis rebus, alios aetate ingrauestente. Ine se, F ab ineunte AEtate. Hadolessent . Cicero pro L. Cornelio Balbo: Et ab ineunte aetate,relictis suis rebus omnibus, nullius periculi expertem fuisse. Idcm pro Deiotaro: Quibus ille studijs ab ineunte aetate se imbuerat.idem in Vatinium testem: Atque illud tenebrico simum tempus in euntis aetatis tuae patiar latere. id εpro lege Manilia: meunte adolescentia,maximi ipse exereitus Imperator. Sic etiam dicitur, Ineunte seere aestate hyeme Cieero de Oisc ijs: itaque ineunte vere ex ijs, quae relicta sunt,&c Ibidem: in eun e aetate suscep1t, media aestate eonfecit .idem in Antonium: Cum ab ineunte aetate res maximas gerere coepisset. idem de Amicata:Atque earum rerum exemplum & similitudinem capiebat ineuntis aetatis .idem pro lege Manilia : Sed meae vitae r tiones ab ineunte aetate sulceptae prohibuerunt. Caesar in Commentarijs: Duas legiones in citeriorem Galliam nouas conscripsit,& ineunte aestate in tuterio: em Galliam qui deduceret, Pedium legatum mist. Idem pro rege Deiotaro: Commendationemque ineuntis aetatis ab impietate a scelere duxerit
Plautus in Amphitrione: Eo modo, i prosecto vivas qtatem miser.Ciceio in Catone maiore de Nestore:Tertiam enim
114쪽
Plautum in Cistel. Quia ego iliu mihi unum exoptaui, qui cum aetatem degerem. Cicero pro P. ylla: ut cum Lentulo. & Catilina, & Cethego foedissimam , vitam, &miserrimam turpissima morte proposita degeret. Idem pro Roscio : Per se Iieeat innocenti amicorum opibus vitam in egestate degere.ibidem:inter feras satius est aetatem degere.
Plautus in Trinummo: Vtra in parte plus voluptatis sit vitae ad aeratcm agendam. ibidem: Cuncti qui aetatem egerunt caste,conueniant.Idem in Milite: Ubi pulcherrimus egi aetatem, inde abeo. Idem in Bacchidibus: Hic nostra agetur aetas. Idem: si non mecum aetatem egisset, hodie stulta viueret: Cicero Trebatio: Qui domi aut per insidiosa loca iturus,aut aetate confectus, aetatem agerent. Cicero in Bruto de I heophrasto: Cum percontaretur ex aui eula quadam,quanti aliquid venderct, & respondisset illa,atque addidisset.hospes non potes minoris, tulisse eum moleste se non effugere hospicis speciem,cum aetatem Mgeret Athenis.
Exigere aetatem. Plautus in Trinummo. Dedi meam gnatam, quae eum aetatem exigat Idem in Cistellaria : unum amare, & aetatem cum illo exigere. ibidem: T emum vivere vult, atque aetatem cum illo exigere.idem in Militer Tecum ut aetatem exigere liceat. - eriam in resilua Degitur vita, I riuitur Qita. ιtur. Cieero de Finibus bonorum x malorum: Ea vita, quae ex summo bono degitur Ibidem; Beatam autem vitam eam solam, quaecum intute degatur. idem de officijs. Viuere arbItror,& eam quidem vitam,quae est sola vita vocanda. idem In Verrem: Quo tutiore vitam sese meo prae sidio victuros esse arbitrarentur.
Ex usu esse, hoe est, quod eonducat, quod expediat, quod utile sit. Modus est elegans dicendi. Terentius in
Eunucho:Ad omnia haee, magis oportunus, nec magis ex usu tuo nemo estudem in Heautont.Nunc,ait,periculum
115쪽
ex alijs facito,tibi quod ex usu siet.Plautus in Mercatoro Verum non ex usu modo est.
dormire causae, exhalare crapulam. V Diseendus & hie elegans dicendi modus: Edormire cum aecusativo, Indormire cum dativo: quos princeps bonarum literatum Cicero uno eodeque loco conclusit.Cicero in Philippi eis: Edormi crapulam inquam, Mexhala: an faces admouendae sunt quae te excitent tantae causae iudormietem λ Plautus in Rudente : Vt edormiscam hanc crapulam quam potavi. Idem in Mostella. omnemque edormivi et apulam. Idem in Amphitrio ner Paulispermane dum edormiscat unu somnum. Terentius in Adelphis: In angulum aliquo abeam , atque edormistam hoe villi. Cicero in Verrem: Quondam etiam Aproniani co- uiuij crapulam exhalassent.
EXtrahere diem,extrahere iudicium, eo loquendi modo prisci illi verae latinitatis proceres utebantur, cum diem,vel iudicium trahi in longum, aut differri significare volebant. Caesar in commentariis: Catone vero acerrimc repugnantem,& pristina conluetudine dieendi mora dies extrahentem, ut sui ratio absentis haberetur. Ibidem: Sic triduum disputationibus, excusationibusque extrahitur. Titus Liuius ab urbe condita. Cunctanto extra xerunt diem. idem de bello Punico: Extracta tamem au toritatibus senatorum per aliquot dies res est. idem ab urbe condita: Res in annum extrahitur. Ibidem: Extra ctum in tertium annum bellum est. ibidem : Fetxacta utraque res in consulum aduentum est. idem de bello punico: Extraxi rem in suum aduentum iussit. idem ab urbe condita: Quibus cum extrahi aestatem posse crederent. ibidem: Extrahi tamen diutius certamen potuisset.Paulus ad exhibend.l. Si optione intra certum tempus data iudicium extractum est in id te pus , quo frustra exhiberetur.
Ecce, huic adverbio fere semper Cicero, & alij eius secul
116쪽
DΕ sERMO LATINO. II retali latinitatis principes I;u addiderunt: Vt Eeee tibi quod adhuc Roma ni vulgis obseruant: Cieero ad Attiesic
Epistolam eum a te timide expectarε vesperum vi soleo ecce tibi nuncius pueros venisse Romam.Ad eunde: Cum haec maxime scriberem, eece tibi Sebosius Adeuiide. Mi- Ieram ad te nono Calendas exemplum epistolae Balbi ad me,& Caesaris ad eum rece tibi, eodem die Capuae literas aceepi a Q.Jaedio.Ε dem. Ecce tibi,& Bruti,& tuae literae. Ovidius de arte Ecce tibi similis Cicero de Offcijs: Leee tibi,qui rex populi Romani dominustiue omnia gentium esse concupierit. Idem pro Cluenxio: Ecce tibi eiusmodi
se mago bono. ., 'ςς x0 flventio Postremo id,quod maximo malo ruit,hoc ipso in loeo,quasi reus ipse esset, sede-hat O dius de Nuce: Praeda malo Polidore fuit tibi Cie ro pro Milone Itaque illud Cassianum,cui bono fuerit,itinis personis valebit. U
Esse numero,& haberi numero. r.de re rustiea: Munus se putant despici, atque aliquo numero haberi ado mino. Cicero in Philippica: Hbmo nullo numero, nihil
EXcepto quod, modo hoe loquendi utebantur antiqui an eadem significatione,qua praeterquam. Ouidius de Ponto In quibus,excepto quod iuuet,inuenies. Horat. Excepto quod non mecum esses caetera laetus.
AEsTIMARE LITEM, INeidi etia saepenumero in eum modum loquendi, quo
probatissimi quique autores usi sunt. Aestimare enim litem dclitis aestimatio, frequenter apud eos dictum, quod eum diligenter rimatus essem , comperi Aestimare litem ene,,videlicet,dum controuersia inter aliquos erat, & iudieis vel alterius arbitrio reus condemn atur, ut tantsi solueret,quanti ipse legitime aestimasset. Quadoque etia, capitis lis aestimabatur ut infra ostenditur. Cicero in Verrem: De litibus aestimatis Gnei Dolabellae pecuniae redactae. Ibidem:De licibus aestimatis Gnei Dolabellae Ibide.
117쪽
Sexterins deeem & octo lis aestimata in Ibidem. Quod de
pecuniis reputendis lis aesti inata sit. Caesar in Commenta xijs: Arbitros inter ciuitates dat, qui litem aestiment, p*namque constituant. Paulus de solutionibus, i.Stichum Si possessor eorpus, aut litis aestimationem praestirit,ea res tibi pxoderit. Αstonius Paedianus: Quid est reum fieri, nisi apud Praetorem legibus interrogari Cum enim in ius ventum esset,dieebat Accusator apud Praetorem reo: A iotesiculos spoliasse, Si taedisset,lis aestimabatur ut victor Si negasset, petebat a magistratu dies inqui redorum eius criminum,& instituebatur accusatio. Idem: Lis αstimata sit hoe est .pecunia, de qua lis fuit, & propter qΠam condemnatus est,in cimirnam redacta, quae de ei os rebus exigeretur. Idem: Ita se habet, vi si eo nuictas reus sit atque damnatus pecuniam reddat aestimata lite, hoe est in preeium redactis omnibus furtit,quam summa pecuni proscriptis eius bonis sectores eurabant. Neratius depositia. Si fideiussor pro te, apud quem depositum est in litis aestimatione damnatus fit,rem tuam fieri. Idem eodem titulo. I Litem a Iudice aestimari debere. Iulianus de actione rerum amatorum, l. Si propter res amotas egero eum muliere,& lis aestimata sitan actio ei danda sit 85c subdit: Respondi, qui litis aestimationem suffert. emptoris loco habendus est. Cicero pro Cluentio P. Septimio Scaeuolae litem eo nomine esse aestimatam. Ibid. Quibus damnatis dapecunijs repetundis lites essent aestimatae.
Cicero pro Cluentio: Pugnatum est, ut iis baee capitis
Ello Deit Euelb, non Drusi. Euello in praeterito apud bonos autores Ecelli facit,
non Euulsi,ut aliqui recentiores voluerunt. Cicero pI P.
Sextio: Qui in conelone palἱm dixerint linguam se euellisse M Catoni. Idem in Verrem: Crucem, quae etiam Duc ciuis Romani sanguine redundat,quae fixa est ad portum urbemque vestram, reueli stis. Ibidem: Gorgonis o pulch cIIimum cinctum anguibus reuellit, atque abstulit. Virgilius. Non patris Anchisae cineres, manesve revelli. Idem ellumque alta radice reuellit. Idem: Et quos Sidonia vix urbe reuelli, Rurius
118쪽
Rursus agam pelago. Cicero in Verrem Tum illa ex patellis & thuribulis, quae euellerar, ita forte in aureis poculis illisabat. Plautus in Amphitrione: Nar ego homo infelix fui qui non alas intatervelli. Cicero de Oratore: omnem eorum importunit tem ex intimis mentibus euellisset vis orationis tuae. , Ouidius de amoribus: Prima iugis tauros supponere colla coegit: . Et veterem curuo dente reuellit humum
a Duerti, extra&Absque, eleganter posita esse Ioeo a Praeter quod iam pridem ab omnibus passim praeter,
tum est Plautus in Aniphitrione: Nemo extra unu te. Terentius in Phormione: Neque cognatus extra unam aniculam quisquam aderat. Idem in Hecyra: Quam fortunatus sum eae teris in rebus, absque una hac Cicero in Cati-liuam: Nemo est extra istam coniurationem proditorum hominum qui te non metuati Idem in Verrem. De te Cecili iam me hercle hoc extra hanc contentionem, cert menque nostrum familiariter tecum loquar. Idem Mario:
Extra ducem paucosque praeterea de principibus loquor, reliqui primum in ipso bello rapaees. Varro de re rustica. Praeterea extra familiam debuit dicere villi eum & Villicam. Cicero pro domo sua:Ciuis est nemo tanto in popu- Io,extra contaminatam illam, fruentam P. Clodij manu qui rem illam de bonis attigerit. Titius Liuius ab urbe condita Ipsos, liberosque eorum,& coniuges vendendas, extra filias quae nupsssent. Ibidem: Calatinos, Sabinos, extra quam qui eorsi aut ipsi, aut pat entes eo tu apud hostes essent,liberos esse iusserunt. Ibid Extra hane multitudine Hispanorum obsides erant. Ibid. Extra praedam quatuor milia deditorum habiti.
Ttendant quaeso bonarum literarum studiosi e vel ad minima quaeque diuini illivs eruditissimique seculi.
Nusqua etaim t*ta magis elegantia versatur, quam apud
has paruas clausalas, quibus quasi clauiculis c6 pacta Lamitas sustinetur. H α
119쪽
Ee partieula, a nullis lut reor lGramaticis tractata multa eum venustate interrogat. Est enim per modum quendam loquendi in Latinitatem inducta .Plautus in captiuis Rogo Philo eratem ex Aulide, eequis omnium nouerit. Idem in Rudente: Heus ecquid in villa estὶ Ecquis recluditiecquis proditὶIdem in Stichoi Dum percontor portito'
res, ecquae nauis venerit ex AsiaZIdem in captiuis Perco labor ecquis adolescentem nouerit 'Ide in Mercatore: Eequam aduexisti tuet matri an eilla a Rhodo Z Terent. in Eunucho: Eequid nos amas de fidicina hae. Idε in Eunuchoro populares, ecquis vivit me hodie fortunatior 3 Cicero in Verrem Negocium dat illis suis eomitibus nequissimis surpissimisque dominibus,ut videant, & inuestigent, ec-ruae virgo ut an mulier digna quam ob rem iste Lampaei
tutius commoraretur Ide: Nulla vi retineri nullo periculo prohiberi posse,quo minus experiretur,ecquid apud eos querimoniae valerent antiquissimorum,fidelissimoru-que sociorum. Idem Attico: Quod quaeris,Ecquae spes pacificationis sit 3 quantum ex Pompei j multo.& accurato sermone perspexi,ne voluntas quid ε est Ibid. Α Curione velim scire eequid ad te scriptu sit de Tirone 3 Ide in Academicis quaestionibus. Ecquae poterit in agnoscendo esse distinctioildii in Vatinium teste: Deinde interrogares, e
quosna alios posset nominare Cic. Attico. Quaeso,ecquod tantu malu putas,quod in mea calamitate no stὶEide: E quis unciua tam ex amplo statu,tam in bona causa, tantis
facultatibus ingeni j,confiij, gratiae, tantis praesidijs b
norum omnium concidit Virgilius: Ecquid in antiquam virtutem animosque viriles. Et pater Aeneas,&auunculus excitat Hector
Idem: Et quae nam puero est amisita cura parentis Catullus: Eequid nam in tabulis patet Lueelli expensum Titus Liuius ab urbe eo dita: Ecquid sentitis vos Q uirites ZIde de bello Punico: Respondent, ecquis Latini nominis populus desecerit ad nos Z deinde ecquis homo ex quinque & triginta tribubus ad Hannibalem tranfugerit' Ibid: Ecquos legatos ad Hannibalem Romani miserint de pace t Ecquam denique mentionem Romae factam esse 'Idem ab urbe condita. Ecquid praesidij unquam habueris
120쪽
eequem in eastris consulemlaeque exercitum Iuventutis Ibidem:Εequis sequeretur eoru λ Idem de bello Macedonico : Percontatus est, ecqua anum Ebutia ex Aventino nossetZCicero pro lege Manilia: Ecquam putatis civitatem pacatam fuisse, quae locuples siti Idem pro Cluentio : Videamus ecquid aliud iudiciu, quod pro Cluentio sit, pro
, Vanta,bone Deus,eonfidentia multos, & eos no om-Qnino in latinitate spernendos cepit in compositione huius verbi Exaudisputant enim,& pro comperto habent differentiam esse inter illud, & Audio. Nam Audire simpliciter dici, Exaudiri aute quod auditur,admitti credunt, ut si dicas: Oraui ut meas audiret preces,at ille non modo id libenter feeit,verum etiam eas exaudivit. Quam disseis rentiam, etsi a multis fieri plerique intelligunt, no tamen quod sciam vera est, quin potius idem omnino utroq; verbo signifieari, qui, quas infra scripsi autoritates legerit, liquido deprehendet. Cieero ad Senatum de reditu suo Vt qua voce te Romule post urbem conditam eonsul usus esset pro uniuersa Republi. apud eos solum i qui eius rocem exaudire possent. Retilius. Hine exaudiri gemitus,& saeua sonare Verbera. Ibidem Hine exaudiri gemitus,traeque leonum, e Vincula recusantum,& sera sub nocte rudentum. Idem: Vox quoque per Iucos vulgo exaudita silentes Idem:
Sive extrema pati,nee iam exaudire vocatos. Idem: Hine exaudiri voces,& verba voeantis.
Visa viri. Ouidius in Metamorphosi: Pyrame responde,tua te eliarissima Thisbe.
Nominae,exaudi, itusque attolle tacentes.
Ibidem: Tibi Nesse biformis. Dicimus exaudi,nec res intercipe nostras. Ibidem