장음표시 사용
81쪽
,8 HADRIA. CARDIN.Athenas peterem, sanὲ ita eaqebat,ut vellem: nune & n stri hostes ibi sunt,&te non habemus. Idem de oratorer Sed hoe tamen cecidit oportune. ibi de ini: Hoc loco sulpitius insperanti mihi, inquit,& Cottae sed valdε optanti utrique nostrum e ecidit. Idem in Verrem:Hoc adhue per-eommo8e ea dit Caesar in Comment. Vbi tantos suos Iabores,& apparatus male cecidisse videtunt.
BENE AVDIRE, MALE AVDIRE.Ale audire non est ut vulgus putat qui obtusas an res habens,male audit nec e contra, Be PE audire est, ui l beras habet ad audiendum aures: Verum is, qui de Le m te vel benὀ, atri rumorem de se malum aut bonum spargi percipit. Terent. in Phot Bene dictis si errtasset, audi uel bene Ibidem : Si herum insimulabis auaritiae male audies. Idem in Hecyra : Sine me hoe effugere obsecro vulgus, quod male audit mulierum. Cicero Atti eo:
Nonnulli amici Apij ridie ule interpretantur qui me id ei reo putant benὶ audite' velle, ut ille HMε audiat. Idem de oratore: Non quo libenter male audiam: sed quia ego eausam non libenter relinquo, nimium patiens & lentus binisti mor. Ibidem : c um Quintus Opimius consciaris, qui adolescentulus male an disset festiuo homini Egilio. a'i videretur mollior, nec esset, dixisset: Quid tu Egilia
na ea, quando ad me venis cum tuo colu M lana non pol, jn qnit,avdeo: nam me ad famosas vetuit mater accedere.
I in Verrem: Quae Ri qmae magna est thia mia, precio accepto edixer Re sola te ne gratis in prouincia mals Midires. ex edicto Siciliens sustolisse video. Idem de fihistas:Esse hominis ingenui&liberalitat educati, velle Eend audire a parentibus ..
pars, Bono esse,Multo mane, Bene maRC.
Obseruate Latini omnes debent, de qui Latinitatis ει diosi sunt,uel minima quaeque eorum quae Cicero &eruditissimi illi Ciceronis aequa les, in operibus suis seri ria rei uerunt: qualia sunt, Belle habere, benὰ multi, o Dapaxs, bono esse, multo maia, benὶ manE Cicero Dro Lucio Murena:Posthumus obuiam cum bech magnax cater
82쪽
eaterua sua venit. Idem de oratore: Habetis sermonem bene longum. I dem Attico : A Curione mihi literae ben Elongae. Cassius Cieeroni: Classis heἡE magna. Asinius Pollio Ciceroni . Habet inermes beti E multos. Dolabella Ciceroni: Terentia minus bellὸ habuir, sed certum scio iam eonvaluisse eam. Cicero de oratore: Aiebat bonam partem sermonis in hune diem esse dilatam. Ouidius in Fastis Pars bona montis erat. Cicero Attico: Ad eum se primo Idus literas dedi benὸ mane. Eidem: Binas quidem tuas Beneuentiaeeepi, quarum alteras Fesulanus multo. man E mihi dedit Hireius in Comment. Beaὶ magna coniparata manu pro uineiam vastare ecepit. Ibidem: Bene magna multitudo. Ibidem: Bene magnum tempus consumpserunt. Ibidem: Bene multis vulneribus affecti. Ibidem:
o Oni eonsule, modus loquendi veterum illorum, id si- Ugnifieat, quod bonum iudiea. Perfecti enim illi Latinitatis principes, iudicare, eonsulere dieebant, ut si dicas Rogo boni consulas: id sit quod, Rogo bonum tu.
diees. Ouidius de Pontor e rvt tamen hoe ita si ,munus ma grande voluntas . Ad me peruenit,tonsuluitque boni. Ibid. . ' a 'inlae quanquam misisse. pudet,qu: a parua videntur: Tu tamen hare,quaeso, consule missa boni.
iNficiari nemo etiam mediocri ingenio audeat , esse modum quendam loquendi, qui linguam Latinam a barbarie distinguat. Nam verba ae vocabula quid per se, de sigillatim significent, innumeri Grammatici eopios Edisserne. e. Sed quid ijs coniunctis,esi posita oratione,vsitato more loqu8di, modus in veteribus ac perfectis autoribus obtinuerit, nemo hactenus quod sciam plane cosi derauit.Caput enim illud est, eaput ecenae,eaput & origo, caput malorsi,caput factionis: capiti tuo, quod genua execrationis est,& huiusmodi boni autores per tras lati nε mira esitu eunditate suis seriptis interseruerui. Plau. in
Penulo: Capiti vestro illud quide Virgil. Capiti ea ne talia
demes Dardanio Aebusq; tuis. Ide: Dij eapiti ipsus gens riq; reseruet. Caelius Ciceroni: Te ad nomi Calendarum
83쪽
to HADRIAN. CARDINALI siunii Subrostra rij l quod illoru eapiti siti dissipasat perijss
Plautus in Mercat. Ad capita rerum peruenias. Idem in Asinat.Ego caput suic herae argento fui hodie reperiundo. Cie o M. Marcello: Caput illud est ita vita tibi commodum esse videatur. Idem Seruio Sulpio : Caput illud est, vi I Isonem recipias In necessiiud Haem tuam.
terarum erat caput Aquilam nouercam non esse saturunc Eidem . Quod caput ei Lipsum ron noui Idem de diuinatione . sed quod caput est,cur isto modo iam oracula Del
itterarum,sibi euilla Mima posthac nihil Iuturum. Idem Brutor Caput autem est hoc,quod te diligentissime pere,& meminita velim. Idem in Omi; s. Caput autem est in omni procuratione n gom & many mici, 'tauaritiae pellatur etiam minima suspicio. Idem in I err. Et duod eaput est rei frumentariae, campus Leontinus. Idem in Tusculanis: Negauit se rure dio nagro , quodccenae caput erat,delectuum eicero pro T. Annio Milone:Quid,quod caput auJaciae esti Idem, qua se natui gra4tias agit post reditum suum. Clim praeclaetum caput rectriaretur. T1t Liuius ab urbe condica: Cum caput rerum omnium in omni hostium equitatu Masinistiam fuisse
Tit. Liuius de bello Punico : Capite aperto est ductus. Ibid. obuolutum eaput est. Idem ab urbe condi.Caput otiolutio niaeliei arbori reste suspendi O. ..
vis erit.nui legens quas infra scripti autoritates de
clausula C - quemadmodum praecellentes ingeni illa usi fuerint, quando tempus un care voluerunt, non supra modum oblectetur,mihique arrideat, qui eas primus ut opinori notaui,dc undique decerptas quasi in ceruum congessi Plaut in Trusulem lusibi nitium mecum esse illeccepit. Ibidem: Illi quidem haud diu est cum demςs exeiderunt. Idem in Per S; Nondum sex menses Megarib shuc est cum commigr uit. Idem in stellaria: Quia septem menses sum , mim In has aedes pedem nemo intro detulit. Idem in Menecliaris: Pius triginta annis natus sum, cum ego interca loci non
84쪽
vnquam quodquam facinus feci peius , nequeleelelli us. Idem in Bacchidibus: Iam aderit tempus,cum ipse oderit. Terentius in Heautonti Si unqua. vllum fuit tempus mater, eum ego voluptati tibi fuerim. Idem in Adelphis : Videre videor iam illum diem, cum hinc egens profugi & aliquo militatum. Idem in Heey. Hunc videre semper optaui diem, eum ex te esset aliquis qui te appellaret patrem. Cicero pro Lucio Mur. Qui locus est iudice t quod tempus: quae dies 3 quae noxi cum ego non ex istorum insidi js, ae mucronibus , non solum meo sed multo etiam magis,diuino consilio eripiar,atque euolem ZIdem Cass M. Fabium quod mihi amicum tua eo mendatione das, nullum in eo facio quaestum .Multi enim anna sunt, cum ille in aere meo est,&a me diligitur. Idem de Oratore. Iam anni prope quadrigenti sunt, eum hoc probatur.Idem Attico': Vtinam illum diem videam eum tibi gratias agam,quod me viuere coegisti.Eidem: Eand εvirtute istam,veniet tempus,eum gra uiter gemes.lde pro T. Annio Milone, Erit illud profecto tempus & elueescet aliquando ille dies , cum tu salutaribus sui spero) rebus tuis, sed fortasse motu aliquo communiti temporum, quiquam crebro accidat experti debemus seire,& amicissimi beneuolentiam,amicitiam & grauissimi hominis fidem, Munius post homines natos fortissimi viri magnitudinem animi desideres.Idem Attariginta dies erat,ipsi,cum dabam Eas literas. lde Caesari. Aliquot enim sunt anni,eum vos duos elegi,quos praecipue colerem. Idem Atti . Vtinaeum diem videam: cum ista oratio ita libere vagetur, ut etiam in Steae domum introeat. Idem pro eodem. Dies nondum decem intereesserant,cum ille alter filius infans necatur. Ibidem: unus & alter dies intercesserat, in res parum certa videbatur. Ibidem: Anni sunt octo, cum iste in ista meditatione versatur. Idem in Philip . Vicesimus annus est,eum orianes scelerati me unum petui. Idem Attico Sed tu omnia consilia differebas in id tempus , cum sciremus quae Brundusj acta essent. Eidem : Ipse diseru- citri venisse tempus cum iam nee lartiter, nec prudenter quidquam facere possim. Eidem: Biennium iam praeteriit, eum ille Callipides assiduo eursu eu bitum nullum processiit. Idem in Verr. Vna nox intercesserat, cum iste Doro- tu eum lic diligebat,ut diceres omnia inter eos esse com-
85쪽
muniaIὁem de Orat. Vix annus intereesserat ab hoe se mone cohortationis meae,cum iste accusauit Caium Norbanum. Idem de ossicijs.Nondum centum & decem anni sunt,edm de pecunijs repetundis a Lucio Pisone lata lex est Idem de diuinat. Quoniam multi anni sunt,eum bella a propraetoribus,& proconsulibus administrantur. quibus in Goeticis. Settieet & tempus veniet, cum finibus illis. Agricola incautus terram molitus aratro: Exesa inueniet scabra rubigine pila. Idem:
Idem dies milli,cum liceat tua taeere facta,
Idem: Nee longum in medio tempus , cum clamor actaures Peruenit. Idem. Turno tempus erit,magno cum optauerit emptum
Intactum Pallanta. Idem: Tertia iam Lunae se eornua lumine complent, Cum vitam in sylvis inter deserta ferarum Lustra domosque traho. Idem: : septima post Troiae excidium iam vertitur aestas Cum freta,cum terras omnelsitot inhospita Laxa, syderaque emensi serimit r. Idem: Vix hate εdiderat,eum effusis imbribus atra. Tempestas sine fine fuerit. Ouid.de fallis:
Iam tria instra puer furto eonceptus agebat. Cum mater nato est obuia facta suo. Titus Liuius ab urbe eondita: Permultinam anni erant eum nulla certamina fuerunt. Idem de bello Punico. Dies haut multi intere esserant c4m legati venerunt. Idem ab urbe condita.Trieentes mus sexagesimus quintus annus urbis Quirites agitur,cum non uniuersa Hetruria vobis
Onturbauit me inteor cum intelligere satis nondu possem quid verbum conturbo penitiore significato 1ibi vellet,cum euolutis tandem diuersoru autoru scriptas, id mihi visus sum percepisse. Est enim conturbare id te- Ie quod decoquere: quod ut alijs post indicandum mel1us relinquam,loca ipsa ex quib.collegi,subijciam. Cicero a
Atti. Bii dij sint irati huiusmodi Graeco, qu1 conturbare
86쪽
Cieeroni fratri: Misi ad Caesarem eodem illo exemplo literas, locum autem illius de sua egestate ne sis adspernatus. Ad quem ego rescripsi, nihil esse quod posthac artis nostrae fiducia conturbarer, lusique in eo genere & familiariter,ec cum dignitate . idem pro sin Planco. Nam quod ais Cassi non plus me Planco debere, quam bonis omnibus,quot ijs aeque mea selus chara fuerit: ego me debere bonis omnibus fateor, sed ecia iis, quibus ego debeo bo- boni viri, &eiues, Comiti js aedilit ijs aliquid se meo nomine debere Planco dicebant: versi ne me multis debere,& in ijs Planco. Vtru igitur me conturbare oportet an cς-teris cuiusque dies venerit, hoe nomen debitoris quovi getur nunc competitor dissoluere3Quanqua d1ssimilis est pecunia: debitio,& gratiae. Nam qui peeunia dissoluit, statim non nabet id quod reddidit. Qui aute debet, aes retinet alienu Gratiam aute & qui refert habet,& qui habet in eo ipso quod habet, refert. Vlpiauus de institoria actione l. Quicunq; idem Labeo ait:Si quis pistor seruum sum solitus fuerit in certum locum mittere ad panem vendendum, deinde pecunia accepta praesente, ut per dies singu-Ios ei panes praestaret, coturbauerit: dubitari no oportet, quin si promisit ei dari summas , teneri debeat. Alphen. de in rem verso. . inrida semus: Boues vendiderat, alios
redemerat,nummos venditori no soluerat, nostea coturbauerat:qui boves vendiderat, nummos a domino petebat actione de peculio,aut quod in re domini versu esset. CONsCENDERE. Conscendere proprie naxa gantium est, quod ab Vsuprope communi recessit Ita enim tritum erat, ut qua-doque absolute a perfectissimis illis autorib. dicetur. CNeero Attico: Ibid. Martijs Pompeium a Brundusio eo seetidisse. Caesar in Com. Erat eo inpletis littoribus contentio,qui potissimqm ex magno numero conicenderent. Ibidem . Tandem idoneam tempestatem nactu Similites, equitesque,conscendere naues iubet. Idem de bello eiu i-li: Non minori animo ac fiducia, quam antὸ dimicauerat. naues conscendunt. Ibidem: Nominatim euocati atqae obsecrati, naues conscendunt. Ibidem: Aequo ut animo
mancipi atque impedimenta in Italia relinquerent, ipsi
87쪽
Bis denis Phirgium eonscendi nauibus aequor.
Horrumpere vulgata significatione , id est eerte qnod inquinare, contaminare,vitiare.Considerantibus aurif& diuersa bonoru aut0iu loca rimantibus,interior quida sensus occurrit, quo meo iudicio , id significet, quod destruo,rumpo,rodo, perdo. Plautus in Amphitrio . Taeene corrumpe oculos. Ide in Mereat.Nimisi stulte facis oculos corrumpis tales. Varro de re rustica , Neque rubigo frumenta atque arbores corrumpit.Idem: Caprae omnia nouellae sata earpendo corrumpunt. Cic Π, pro Aulo Licinio:Τabulas,quas idem dicis solere eortum pi des de- . rare. Idem in Verr. Vt tabulas publicas corrumpere auderes. Caesar in Com.ut aequo animo ipsi sua frumenta eo rumperent.Salustius in Catil.Dubitando& dies prolata- magnas,oportunitates corrupere.Ide in Iugurthino:Piς-da omnis a profugis corrupta.Ibide: Illa',&domu, Sc semet igni eorrumpunt.Ibidem:Nam cum fortis venae pa lo processerant,igni,aut lapidibus corrumpebantur.
Et saepe immeritos corrumpas dentibus ungueM. V . Illa puellarum ingenuos corrupit ocellos. Corrumpit dura catena manus.. Ouidius de arte amandi: Quid teneros lachrymis eorrumpis ocellos Idem de Ponto: His ego si demens ausim eorrumpere nomen Idem de amoribus. Quid fles, & madidos lachrymis corrumpis Oeellos 3 VI-lia. locati & conducti,t. Sed addes:Sed praelu & trapetum viciatum dominum reficere debere , quod si eulpa coloni quid eorum corruptu sit,ex locato eum teneri. Idem eoderit o l. Exeonducto e Sed & si e redo fructum olivae cor ruperit, aut solis seruore non adsueto id acciderit,damnudomini futuria. Idem ad legem Aquilia,t. Si seruus: Si quis alteri damn si fecerit, quid ,sserit, tre gerit, ruperit iniuriae quanti ea res erit,in diebus uiginta proximis, tantum ex
88쪽
damno dare da natus esto,& subdit, Celsus est, Lex ruperit:rupisse verbu fere omnes veteres si intellexerunt, eo ruperit& subdit, Celsus non neget fractu& vstum eo tineri corrupti appellatione. Labeo eode titulo : Si riuum, que faciendu conduxeras,& seceras antequam eum probares,labes corrupit, tuu periculuese Paulus respondit. Paulus de v fructu, l. Titius: Menius villam vetustate eorrupta, neeessaria cogendis, de conservandis fluctibus
aedificauit. Idε de liberali cauta, I Liberalisi Fieri enim potest, ut fiducia libertatis, & surripere quaedam, &eorrumpere,atque consumere ex bonis eoru quibus serui bat,ausus sit. Caesar in Coment. Corruptis equis macie,
conandu sibi aliquid Pompeius de eruptione existimauit. Ibide: Itaque quodcunque addebatur, subfdio id eorruptum timore fugienti u terrores,& periculu augebati Hiis eius in Coment. Frumento incenso, ino,oleo, e terssque rebus,quae ad victu parari solent eorruptis Abid,Rebus ad victu pertinentibus corruptis. Titus Liuius ab urbe eondita. Causando corrupi equos in insula inesvsos. ab dem Caue ne tot meritorii gratia maiore eulpa corrsipas Ibid. Alia disiecerunt,alia igni corruperunt.Ibid.Ad frumenta, quae iam in horreis erant eorrumpenda. Ide de bello Punico: Captu oppidu cum ingenti praeda quanquam pleraq, a dominisde industria corrupta erant. Ibide ὶ Tectis primis incensis,ac frugibus corruptis.
Onsequor & adsequor, uno propemodu,eodemq; mo. do die edi,eenseti possunt,si dicamus: No me es adsecutus, vel e5secutus,ide significet, quod: Non potuisti ad
me peruenire.Terent. In Heautont.Haec ubi aparuit ostiueotinuo lisie se eoniecit intro,ego consequor Cic.Attico: Quamobre te oro des opera, ut me statim eosequare.Eid εSi. enim es Romae, iam me adsequi non potes, uti es in via cum eris me adsecutus, cora agemus, quς erunt ageda.Eidem . Cum praesertim non dubitaremus , quin si etiam tutum iter nobis fuisset,le ramε iam cosequi non possemul. Idem in Catilinam: Aurelia tua profectus est, si accelera ;Ie volent, d vesperum consequentur. Caesar in Comen
89쪽
Hoe prelio facto, reliquas copias Helvetiorum, ut eon se qui posset, pontem in arare faciendum curauit. Tit. Liuius de bello Punico Peditum agmen, quia adsequi terra non potui. Idem de bello Macedonico: Paucos moratus dies,du m se copiae adsequerentur. Idem ab vibe condita: Nocte praegressum eum ad sequitar locis planis, ac paten
Caueor & gemor saepenumero scriptum reperi ut opinor a paucis obseruatum. Cicero Seruio sulpitio: Quae esset tua in hoc pestifero bello cauendo & praecii cado sententia. Idem Attie. Atq; hic status,qui una voce omnium gemitur. Eidem: Caetera quae quidem prouideri poterunt, cauebuntur. Eidem: O hominem cauendum mihi: Eidem Fidem vobis habendam non esse, De vero cauendum.
Commodum diseefferam cum venisti, id est, oportune in tempore,aliquando vix, tantum. Modus hic loquendi, elegans frequenti in usu est apud bonos autores. Plautus in Mercatore: si isthaeibis, commodum obuiam venies patri. Idem in Trinum. Nomque hoc commodum orditur loqui. Idem in Milite : Hem teipsum quaero commodum vir lepidissime. Terentius in Eunucho Commodymhue aduenerat Cicero Alieo: Commodum discesserat Hilarius librarius. Eidem: Commodum ad te miseram Demeam, cum herus ad me venit Eidem e Commodum ad me dederunt literas de pluribus rebus , cum ad me bene mane Dionysius lait Iudem, Commodum discesseras heri
AMat ut eum maxime, modus est loquendi Romano candore perfusus. Id enim significat, quo b illiteratidieunt, Amat sieut unquam vel nunquam magis. Cicero Quinto fratri: Domus celebratur ita ut cum maxime. Texetias in Hecyra: Amabat ut edm maxime tum Paphilus.
CEDO.σab adverbium quandoque ab veteribus etiam
pin res referebatur . Cic. de senectute : Cedo qui fram rempubli.tantam amisistis,& tam cito Q. ad
90쪽
Onsentire, intimo modo loquendi est,quod eo nitent- re,co cordare. Cicero in Aeademi eis quaestionib' sed mihi neutiquam cor consentit, &subdit: Apparet enimiam eor cum oculis consentire. Idem Attico : Quoniam eum eonsilijs tuis, mea & facta, & consilia consentiunt. Idem de diuinatione: Anim orum eo sentientium multit dine completum esse mundum. Idem de reditu suo:Ta ta eonsensione Italiae. Idem de natura deorum: Itaqi illa mihi placebat oratio de conuen entia,consensuque naturae. Ibidem : Ita feruntur, moderanturque cursus, ut ad omnia conseruanda,& tuenda consensisse videantur. Ide Planco: Quae autem recitatae sunt literae in senatu,nequaquam cotarentire eum oratione Farnu visae sunt.
Condicere,penitiore sigmficato erat, Denunciare con stituere, decernere: & in coenis eo verbo praesertim vete res utebantur. Plautus in Sticho Homines seruulos potare, amare,atque ad coenam condicere. Cic. Lentulo:Naeum mihi condixisset, coenavit apud me in mei generi Crassipedis hortis.Titus Liuius ab urbe condita: Rex his ferme verbis patres eonsulebat. Quarum rerum, litium, causarum, condixit pater patratus Pop Romani Quiritisi, patri patrato priscorum Latinorum, hominibusque pricis
I Oei & eoeli grauitatem dieebant antiqui eo modo dicendi,quo multi perverse, ut caetera,malum aerem dicunt . Cicero Attico:Εt cum reliquis eti in locis grauitas hie miserrime perferenda est. Eidem: Iam enim corporqvix sustineo grauitatem coeli huius. Varro de re ruuica:
In Apulia loca ealidiora & grauiora. Ibiae u In regionis bus,quae grauitate coeli, solique sterilitate vastantur.
' ΥΕteres verbum hoe Cert sermoni Latinooeeultio-' ri,& varia signifieatio quadoq; interserebant. Quod non abire sit obseruasse. Proderit enim non parum st diosis si sedulo hos floseulos attenderint. Qui vero abfiernant in plurali Certos diei. non Certum, errasse facia