장음표시 사용
191쪽
Juris Receptioris. I 871 dolosa lueti iaciendi grato, vel iptas rei, vel usus eius; possiessionisve . qua contrectatio ad rem tantum mobilem respicit, quae trahi manibus potest . . Furti Imna ex Praetoris AEdisti, est suadruplum reῖ sur tae praetor rem ipsam in furto manifesto ; ex furto Nemro non: manifesto, duplum: Recenti v rb Friderici Imperatoris: constitutione furtumi quinque lolidorumi laqueo punitur minoris verbi summae laceratione Corporis : ar cum etiam in novella Justiniani I 34. cap. iat. autis sed novo Iure C. de seo. fugit. corporalis poena statuta in furto fuistet. Et fur diciturae Daudolenter contrectare intelligitur etiam. qui rem commodatam in. usus. transieri sibi non permissos li commodante , vel qui deposi
tare, aut pimoribus utitur praeter me tem & voluntatem, debitoris o dummo-
db sciat eos: sibi usus esse interdictos , alioquin furtum sine furandi mi
a Lib. a. de sevd. tit. de pace tenendis& eius violat. Clar. g. surtum num. IO.
192쪽
188 Institutiones' Cadere post furtum in rem etiam suam veluti si debitor surripiat Creditori pignus, intervertit enim illi pos- ,
Nec solum qui ipsi furetur, sed tiqui opem consiliumque furanti pra buerit furti crimine involvitur. Furio affinis est rapina, cum quid alicui violenter eripitur, quod crimen praeter paenam. quadrupli, aut duplia Praetore inductam, lege etiam Co nelia tenetur de vi publica , vel privata, de qua in titulo de publicis iudiciis. a Et si vem, qui rem violenter
cIam aufert, putans esse suam, fur, aut raptor non dicatur tamen ne per caulam ignorantiae quis evadat a
dactor , & molestior, Principes h iusmodi violentos homines rei propriae dominio spoliarunt, & ad Fiscum transtulerunt si rem propriam rapuis', seni ; si verb tamquam propriam ra-:. puissent, alienam , eos m raptae rei armi nes ejusque etiam aestimatione vim pasto cegura. multarunt ; Sc Creditoribus auctoritate propria bona
sibi debitoris addiscentibus jus crediti
193쪽
Juris Receptioris. 189 ademerunt : a in idemque statuerunt in . eum qui rem soli, h. e. immobilem alienam putans eue suam violem ter invaserit. b i
Post furtum , & rapinam , tertium
genus obligationum ex delicto venientium est ea , qua obstringimur D
mino Mancipii , vel quadrupedis , cui Mancipium , sive servus iure Civili
Comparatur, ob damnum in eorum compore eidem Domino illatum , non 8er contumeliam inferentis , sed illatum m-ru ia , quae vox hic significat non iure . Quod damnum vindicatur lege Aquilia, quae nomen ducit ab Aquilio eius sanciendφ Legis apud Populum Romanum Auctore a Primo autem eius Capite rependitur
damnum Domino in id quantiplurimi
194쪽
1ρo Infitutiones fuerit res damno affecta, sive corrupta intra annum retrorsum a die dati d.mni computandum . a Propterea si datum damnum civiliter vindicatur , damnandus est illator in sumtus medicorum , ac funeris , & in alimenta eorum , quos homo occisus alere siniebat. Agit - autem lex hoc mo capite de ocaisis servis , & Quadrupedibus , quae gregasim pascuntur , quo exclusisteris Bestiis , & Canibus complectatur Equos , Mulos , Asinos , O ves , B ves , Capras , itemque Suex , & ει milia , quae in Gregem con iunt . Quod. si quis ut damnum vitaret a se , damnum alteri sortε fintulerit, hac Lege non tenetur, cum iure quis se aperisulo tueatur. Sed si casti quidem occidit , seὰ evenIus sua culpa . contigerit tenebitur , : quis dolus , & culpa Lege ista
de Imperitus artis , cui se In
p enter dederit , Aquilia convenietur propter temeritatem , si erce citio suo alteri nocuerit , ut si imp ritus Medicus secando , aut imperi
195쪽
Juris Receptioris. 19 Itus Mulio agendo 1umento laeserint cIta verb laesae rei pretium computatur intra annum retrorsum actum , ut
si Equus' accepti damni tempore fuisset claudus , sed per 365. dies antecedentes aliquo tempore fuisset integer, validisque Cruribus , damnatur reus tamquam Equum occidimet integrum ,
non tamquam occidisset claudum . .
Nec modo res ipsa quantiplurimi fuerit testimatur , sed etiam quanti interest Domini eam rem intra annum illum non habuisse vel habuisse , sed deteriorem factam . Unde si quis occidisset ex pari Mularum , vel ex quadriga Equorum aliquem , 'non soluaIsingula corpora peremta luere debet, sed etiam damnum , quod patiatur quis ex quadriga distatuta. . Alio Legis Aquiliae Capite agitur de Bestiis, quae Quadrupedum grega lium numero sunt , non occisis , sed vulneratis; & de iis, quae quadrupedum gregalium , sive pecudum numero sunt , veluti Canes, Ursi , aliaeque ferae occisis; itemque de damno in res
inanimes quovis corpore , aut quaviS ratione illato . Ex quo reus damnatur quanti plurimi res damno assed a valuerit intra triginta dies, qui praecedunt dati damni tempus.
196쪽
actio Uartum , & postremum delicto-Pm genus , unde obligatio, & inter privatos nascitur , est injuria , sive contumelia , quae definitur contemtus , infamia , vel dolor ex di-
Eaque tripliciter insertur verbis facto , re
Cum quis verberat aliquem aut dit , re iniuriam insere . Jnseri facto, cum honestam Puellam , tamquam Me retricem , vel honestum Puerum tamquam impudicum libidinose per vias sectatur. Verbis inseri iniuriam qui voce aut scripto aliquod crimen extra iudicium alicui objicit. Ex quo si capitale crismen fuerit , quo objicitur , prena est , capitis constituta contra convicii, famosi libelli auctorem Et ' accipitur iniuria non ex perlona solum propria , sed ex filiosam. , & Mἐite quamvis in matrimonium locatae, di Uxoris ; non autem accipit inju-
197쪽
Juris Receptioris. I93riam ex Viri persona Uxor ; cuin non Utrum ab Uxore , sed Uxorem a Uiro defendi conveniat . Item accipit injuriam Socer ex persona Nurus, & Spon- sus ex Sponis personae. Poenae injuriam sunt vel ut reus daamnetur in aestimationem ducendam a varia dignitate, graduque persbnarum, Velut supplicio assiciatur ; vel ut ad muti tam Fisco inserendam damnetur, sive ob aliquem pulsatum , aut caesum , sive ob Domum laesam ex in urioso ingressu alicujus. Porrb civiliter agitur ad aestimatio nem ; criminaliter ad ultionem e quo in Judicio , quamvis criminali, tamen Uiris illustribus per Procuratorem adesse permittitur.
Duplex est autem iniuria , levis , &atrox . Ex qua cognita cognoscitur quae
fit levis . Atrocitas injuriae oritur vel ex loco vulneris , ut si quis oculum alicui laeserit partem corporis sesectissimam; vel ex loco, publico , in quo notior est contumelia; vel ex personae dignitate ; ut si quis violasset Senatorem, aut Magistratum , cujus delicti poenam
eapitis constituunt interpretes. Non m tatur vero injuriae gradus ex distinctione
Patris a filiosamilias, cum in hoc publicae. dignitatis disparitas nulla inveniatur.
198쪽
Atque iniuriarurn actione non solum is, qui eas intulerit tenetur, sed & qui mandaverit, dolove malo suerit horta- . tus, alioque modo quovis operam , aut consilium suum praebuerit . . Tollitur injuriarum actio , quantum ad privatam , non autem ad publicam ultionem , & fiscalem poenam spectat, morte rei, & actosis ; cum enim sit poenalis non transit in heredem . item tollitur remissione expressa , Vel tacita , , nempe annali silentio , quo perimitur actio praetoria , quae damnat ad aestim, itionem ; non vero actio ex Lege Comnelia criminalis , quae plectit Corpus , vel multat Fisci commodo ; haec enim perpetua est , nec perit nisi spatio triginta annorum.
Tandem tollitur dissimulatione , Ni quis acceptam iniuriam ad animum.
Quamvis autem quis remiserit actio- .nem criminalem , qua propriam injuriam ulciscitur ; tarnen potest agere asione civili . ad reficiendum sibi damnum, & ad .consequendum quod sua inia Vtersit damnum non accepisse. , α- a L. I. g. I. n. de injul.
199쪽
De obligationibus , quae qμή s
ex dei icto nasiuntur . ΤITULUS XV. Q Uamvis ex delicto dolus absit, ta-
men in eo & culpa punitur. Um de Iudex, qui litem suam secerit, h. e. qui male per imperitiam judicaverit , cogitur poenae nomine propriis sumtibus eam partem defendere , pro qua pronunciavit ; itaque sententiam tueri suam , ut si male iudicasse appareat condemnetur tanti , quanti iudicantis religioni videatur. 'Item si eiectum , effusumve quid sit ἰn aliquem e Domo alicuius , tenetur qui habitat , quod servis utatur incautis : ω in duplum illati damni damnabitur . Sicuti punitur , & quidem Io. aureorum poena , qui aliquid posuerit, suspenderit , aut id positum suspensumve esse toleraverit in loco , quo vulgo transire homines consueverunt , adeout decidens possit alicui nocere . Ac si quid cadens interemerit hominem liberum , quia non recipit testimationem , 5O. aureorum poena est legibus constituta . Si vero is . e , vulnere vixerit,
200쪽
1 6 Insittitiones D c. condemnabitur culpae reus in mercedem Medicorum , & in id , quod interest , aut interesse in posterum poterit non fuisse laesum. Si quid vero effusum de)ectumve suerit e Domo Filiisam. seorsum a Patre habitantis , vel si Filiusfam. male iudicaverit , non Pater tenetur, sed Filius
ipse familias , ne ex filii delicto Pater
obligetur. Tandem obligantur quasii ex delicto, sive malefieio Nautae , Cauponae , Stabularii , si res viatorum corruptae fuerint, aut ablatae a famulis, propter quo- rudi factum datur contra Dominos , praeter alias actiones , etiam actio ex quasi maleficio ; propterea quod pravos Ministros adhibuerint.
Quae actio est in factum , ad duplikstimationem damni dati in re , cujus
custodiam recipiunt . Eaque datur quidem heredibus Dominorum , non autem contra heredes Nautarum, Cauponum,& Stabulariorum . Iniquum est enim heredes teneri ex quasi maleficio ali rum unde locupletiores non fuerint ;eum hae sint actioires personales , quae contra haeredes minime transeunt.