J. Vincentii Gravinae Institutionum juris civilis receptioris libri 4. Quibus accessit ejusdem Dissertatio de censura Romanorum

181쪽

Juris Receptioris Inno . Mandantis : nam . si ob eam renunciationem tempore suo non factam Mandator amiserit , sacultatem rei sive per se , sive per alium serendae ; tum Mandatarius tenebitur in id , quod Mandantis interest tempore. debito non fulsese renuntiatum : nisi Mandatauus mo bo, vel alia justa causa renunciare prohibitus fuerit.

De . Obligariitnibus , quasi ex contractu nascuntur .

Saepe contingit , ut sine aliqua coise rit ne obligatio nascatur sx lofacto 1 & tum dicimur ex quasi contra,

ctu obligari. .. C '

Primum gerendis negoeIIS ablentium, qui rebus saeis vaeare nequeunt , & expressum mandatum non dederunt e laenim , qui eis rem' utilem gesserit, habet actionem , quae appellatur contraria negociorum gestorum, per quam Contra Dominum agit ad repetendos sumptus in rebus ejus curandis factos dum ille

182쪽

1 8 Institutiones abesset ; Dominus verb rediens si damnum acceperit ex lata , vel levi culpa ejus, qui sponte illius negocia gesserit , aut dolo, habet actionem, quae distinctionis causa , directa negociorum gestorum dicitur ob r. male gestas , contra gestorem, ut damnum praestet , quod. Domino. attulit. Secundum genus quasi contractuum est tutela : ex qua Pupillus actionem. directam adquirit contra Tutorem, ut eum ad reddendam 'administrationem cogat ὁ Tutor verb adquirit actionem contrariam, qua reposcit a Ρupillo quod in rem illius impenderit.

Tertium genus est communio rerum, in quam non voluntate, sed eventu

aliqui inciderunt, ut 'sunt ii , quibus

communiter quid, legatum , donatumve fuerit: nam adquirunt invicem iacti nem communii dividundo per quam inter se petunt, ut communis res in singulos Aividatur, aut ut impensis ab .' altero factae praestentur, ve, reddantur fructus supra debitam portionem per cepti , quae actio ditari ab actione pro .

socio . . quae nascitur, ex contracta . societatis communi voluntate inito.

. Pro universa vero hereditate pluribus relicta nascitur actio, quae dicitur iambliae . sive hereditati; erciscundae , hvi e. .

183쪽

Juris Recepticinis. dividendae a in qua eaedem praestationes

Veniunt. .

Quartum genus est haereditat s adbtio , per quam sine aliquar conventione, legatis, & desuncti Creditoribus heres

obligatur.

Gintum genus est indebitum r nam qui solvit quod non debebas, obligat

ubi accipientem p idea, tamquam ex mutuo involuntario- traditam pecuni- ab eo repetet indebiti condictione , quod est hujus actionis momen. Cum: autem: quis pecuniam solverit . metuens ne in duplum teneretur , uaut negaret, aut differret y is quia id fecit ad effugiendam dupli condemnaintionem, . pecuniam repetere non potest. Quod contingit , R quis conveniatur te ge Aquilia , ubi negans damnum conodemnatur in duplum ': seur & in dii-plum condemnatur , qui certam, .& dea signatam pecuniam dare ai Testatore iussus in piam causam ., eam se debere

Ialsb negaverita Quibus, & simulibus in causis , non repetitur indebitε solutum ; quia simpliciter datum intes-ligitur, ne conventus in judicio, si negasset falsitatis conssctus , in duplum

condemnaretur ..

184쪽

18o Institutiones

Per. personas nobis. Obligatio adquirit x. .

ADquiritur 'obligatio per eos , qu uin potestate habemus , ut per F. ii iam. ex peculio profectitio, non redim ex castrensi, aut quasi : ex quibus fibi ipsi tantum Filiustam, obligationem adquirit. hObligationesi vem, quae ex pesusio; a ventitio nascuntur, filio quidem proprietatem comparant λ .Patri Verb tantum adserunt usuis: Etu , tamquλm a ministratori etiam exercitium actionis ,

adhibito Filii Fnsensit, si aetatem assi

185쪽

Iuris Receptioris. Igr

uibus modis tollitur '

obligatio . . TITULUS XLI Rimo tollitur solutione eius quod betur, etiam si, debitore invito , alius Ureditori accipienti sol verit : per quam non solum ipse debitor , sed etiam fideiutares , & pignora , omnes'

que accessiones aliae liberantur : quamvis debitor fideiussori , qui pro ea sobrii, teneatur . Secundb tollitur per acceptilationem . sive solutionem fictam, per quam quoa nobis ex verborum obligatione debetur . verbis persolvimus , atque remuimus ;imb per acceptilationem tollitur etiam ea obligatio , suae non ex verbis nascitur, sive ex stipulatione , seiu ex re vel consensu puta venditione, aut alio comtractu, si eas obligationes ex emptione, vel mutuo , aliove contractu nascentes extinguamus deducentes eas in stipulationem, sivE in obligationem verborum

quam postea per Aquilanam ab Aquilio. iovj utam acceptilationem , dissolvimus:

186쪽

i 8a Insis utiones profitentes verbis acdeptum habere , quod non iam amplius re vel consensu , sed postquam fuerat in stipulati nem deductum , tantum. verbis debeba-

Tertio tollitur obligatio per novationem , sive translationem prioris: obliga- ltionis in novam aliam sive civilem , sive naturalem 1 per quam, novam obligationem , adeo prior extinguitur , ut etiam accessiones illius. pereant, puta fideiussiones , aliaque onera eXceptis pignoribus: quae si in novatione repetita fuerint , Creditori eamdem temporis praerogativam tribuunt , quam habebat ante noVationem. a Est autem novatio duplex voluntaria, ruae, fit per stipulationem , qua prius ebitum convertitur in verborum obli-fatibnem ; & necessaria, quae fit. peritis contestationem , qua non extingui''tur vetus obligatio , sed munitur nova iudicati actione': qua prior obligatio. tempore peritura etiam in heredes per-

187쪽

Iuris Reeeptioris. Fit novatio vel cum nova periona interveniente, vel cum ipso Creditore . Quae nova persona interveniente fit raut deleSatis est , aut expromissio . De-

legatio, diicitur cum. dςditor debitorem iuum Creditori, pro summi. debita, delegat, vel alium pro se reum da , quas ipulanti Creditorii promittat . a Unde si Caius meus. debitor, me iube te promiserit. Titia. Creditori. meo , & Titius accuerit promissionem. nou tur contrarius nec ego sed Titius exigere potest. Caio meo, debitore ;nec Titius me , sed. Caium , conuenire potest . si b J Oporteti igitur , ut nium nostrum comenses interveniat , Misne mei delegantis, . Cati promistentis , di Titii accipientis α . At simplex cessio . actionis. Cred 'ori facta , sine consensiti debitoriς , qui e ditur , -α sitieris priori obligatione , nec cedens actionem pria stinam amittit. nisi Cessionarius litem eues dehitore sibi cessio contestetur , . aut aliquid ex debito accipiat, vel de tori. cessa de nunciaverit ne solvat. c ,

ar i

188쪽

184 Institutiones Expromissio est , cum . quis alienaar sponte obligationem suscipit , & pro alio soluturum se spondet . Atque ex delegatione actio prior extinguitur , priorque debitor liberatur , noraque actio contra delegatum Creditori adquiritur : quod praestat & expr'mimo , uve ignorante, sive nolente debitore, nquis obtulerit soluturum Creditori no-Vam eam obligationem accipienti. a Et licet obligatio posterior sit nullius etifectus, puta quod quis ea, quae Titius

sibi debebat, stipuletur di Pupillo , sine

Tutoris auctoritate , tamen prior perI

At si novam conventionem non cum

alio , sed eadem pers na debitoris iniamus, tum Veterem obligationem extinguimus , & eam in novum Verborum contractum transferimus, siquidem stipulando illi aliquid adiiciamus, vel detrahamus ; . ut si quod erat purum , convertatur in conditionale , vel son tra , vel si diem addamus :. dummodo novandi voluntatem significemus . Noluit enim Iustinianus novationem 'ex coniecturis inducere.

Tam 8. in fili. ff. de novat.

189쪽

Juris Reeeptiorae I8s Tandem dissensu Contrahentium , re integra, contractus di lvuntur, & obligationes perimuntur. Sunt praeterea modi alii extinguendarum obligationum , variis locis dissem, nati, per libros Iuris, veluti confusio , cum res debita confusa fuerit , ut non discernatur . a item oblatio rei debitae , atque consgnatio. Γ b J compe satio , concursus plurium lucrativarum ' causarum ; extinctio rei debitae sine culpa , & mora debitoris , aliique legentibuς passim occurrentes . Ex quibus tamen hic praetermittenda non est tran- factio , utpote usitatior : per quam de

rebus dubiis & litigiosis disputantes , metu futuri iudicii , inter se paciscuntur, ut invicem dare facere obligentur, aliquid de iure suo remittentes , propter quam mutuam obligationem , ex parte transigentium , nascitur civilis

- Sed 'non de omnibus controversiis Iiberὶ transigere licet . Sunt enirni qua

190쪽

186 Insiturireres

quaedam , de quibus transigere pro- iubemur sine certo modo , certisque observationibus . Tales sunt controversiae testamentariae , sive ea . test mentorum inteUretatione prodeuntes: - de quibus transigere non licet , perpetiis , cognitisaue verbis testa-ι menti sive scripti , sive nuncupativi .

Item vetitum est transigere de ali- ' , mentis futuris ultima voluntate relictis , nisi auctoritas Magistratus inte veniat : b ne homines praesens t crum futuris , & majoribus com - dis anteponentes , ad inopiam redi'.

gantur . r.

D. obligaritonibus , qua delicto nascuntur. TITULUS XII. O Bligantur homines poenis ex func