장음표시 사용
2쪽
v E MADMODUM qui per stationem
aliquam & per media castra iter facturus est L- patres conscripti nobilis cuiusdam militis I rerumque a se gestarum gloria excellentis
fauorem sibi demereri solet, ut eius opere tutus incedere, & quo velit saluus atque inmcolumis peruenire possit: sic ego methodum dignoscendorum morborum diligentia mea variis ex authoribus collectam in lucem edere a nonullis persuasus,ac proinde seuero omnium iudicio committere, ad vos vestramq; omnium beneuolentiam confugiendum mihi putaui, ut meus hic labor tum in ditionem redactus vestram, tum vestra authoritate fretus, mitius multo omnium iudiciu minus a regiduexperiri queat. Cum enim partim ob incredibilem multaruatque magnarum rerum cognitionem, partim ob sucimam in dirimendis litibus aequitatem, partim denique ob admirabilem in puniendis sontibus & iustissimam solertiam non dico in ducatu Britaniae, sed in tota Gallia vestrae omnium laudes ab omnibus celebrantur: quis quaeso nostrum hunc libellum fauore auspicioque ordinis vel ri prodeuntem in luce hilari mente ac benevolo animo non exceperit Quod cu apud me cogitare hos nostrorum Iaboru primos fructus vobis omnibus dedicare volui: atq; uthoc facere auderem vestra in nos nostramq; facultatem medicam & benigna &propensa voluntas inuitauit me ac impulit.Nam hac in urbe quotquot medicina profitentur profitentur autem multi)Opera ac diligentia vestra, no statu in magno honore & sunt&fuerui, sed etia prprogatiuis potificali regiaq; magnificetia concessis, & immunitatibus gaudent. Ex quo tacitam esse puto. honos alit artes,authoreCicerone,& omnes incedutur
3쪽
.d studia clo , iacentUr ea semper, que apud quosq; improbantur nullo inedic s. unquam habueritis ( quod
arroganter dictum esse nollem ( nisi eruditione & scientix claros nullos pharmacopeos,nisi bonos, & artis suae peritos, nullos chirurgos nisi diligentes & imprimis expertos,quor quide singuli tanta semper industria tantaq excellentia fuerunt, ut nullos omnino quos iij is praeferas, & quos cum illiscoseras paucos admodu reperire possis. Ve igitur vobis imperantibus tota haec civita; a multis annis in facultate medicam beneuola filii & liberalis: sic in eam confluxit semper viroru sunmiorum non paruus numerus,qui in vestra omniuxtilitate singulas medicing partes excolerent. Ac mehercule
huiusmodi magni & excellentes viri urbe hanc Nannetes em nunquam derelicturi sunt & ex ea alio migraturi,si eam gratam: semper & benefica esse perceperint, presertim si illius ipsius beneficetia uniuscuiusq; meriti ratione habuerit. Neq; hoc a me perperam dictum esse aliquis vestrum existimare debet. Etenim si hic maximus applausus ignaris tribuatur medicis, doctis ver laudis minimum deferatur haud dubie optimus quis ;&peritissimus medicus hinc discedet, huc
vero tantum conuolabunt, tum imperiti,tum nomine tenugmedici. Hoc autem malum via vobis & a tota ciuitate longe
propellatur,facultatem nostra pro vestra liberalitate semper conseruabitis, & pro vestra prudentia tanti unumquemque facientis,quantum in eo praestantiae fuerit & doctrinae. quidem de re pluribus vobiscum agerem,nisi vererer ne Vobis molestus essem longa mea oratione,& nisi vestrae omniusapientiae diffidere viderer. Quare ut iam finem faciam, vos omnes rogo atque obtestor, ut hunc primum ingenii nostrifcetum, spectatissimo, dignissimoq; vestro clarissimorum virorum cs tui consecratum,non solum approbatione vestra exornare, verumetiam tanquam patroni boni & tutores, ab omnibus omnium evoloru iniuriis vindicare dignemini.
DEUS OPTI M. MAXIM. vos omnes vestrumq;ordinem diutissime conferuet ac tueatur.
4쪽
MNIUM ingenuarum artium quarum finis non solum actione sed etiam opere
cernitur,nulla puto aut dici aut excogitari posse minus variam minusq; mutabile fa- nostra medendi. Ac ne quis arbitre---tur hanc meam opinionem nullo modo cuveritate esse coniunctam, medicinae pryceptiones certas esse minimeq; instabiles propositae aliquot a me rationes & a gumeta 'mniu oculis clarum e ciet. Primum enim magna
eo medicae Metis certitudine hinc patet quod eius prScepta eadem sibi apud omnes quodq; illa ipsa vix ac ne vix quide
immutari contingat ulla aut temporum varietate,aut locoru
distentia Eam ob rem quae fuit medendi ratio primis omniuseculis ac temporibus doctissimis viris usitata, eadem ab optimo quoque medico & usurpatur hac nostra tempestate, dc in pollerum usurpabitur quandiu morbi vili humanum corpus fiunt obsessuri. Nec certe modus constituendae morborum naturae in aliis atque aliis regionibus alius atq; alius esse soleticum omnes medici siue lingua dissimiles,siue locis disiuncti sint, tum in affectis partibus, tum maxime in eiu-cientibus causis sitam agnoscant morborum ipsorum essentim. Si quidem ex illis duobus causarum generibus ubique locoru ac gentium,morbus ipse costituitur, & idcirco illorumorem ac proprietatem redolet semper. Quod quidem nemini miru videri debet & absurdum.Etenim ut causa morbugignit siue intemperie sua, siue putredine, siue corruptione, siue exuperatia,sive agitatu,ne,siue defluxione, siue crassitis siue tenuitate, siue lentorrisue acrimonia, siue duritie, siue mollitie sic isdit morb' partiu affectaru temperiem,magnitudinem,conformationem,connexionem, numerum, situm,
usum & actionem: sed & a morbo tum qualitates immutatur quae in ipsis partibus sunt, tum laeduntur facultates causis Actionum proximae, tum opera vitiantur a partium actioni-hu' prodeuntia. Atque haec contingunt in omni tempore N
5쪽
omni loco illisq; ipsis, ut & csteris ad medicina spes alibuunulia,vel locorum vel temporum varietas incostantiam aetafert atque immutationem. Quod mel ercule & in omnibus generalibus prSceptis,& in multis specialibus tam verum est quam quod verissimum a quae vero maxime specialia sunt, ea etsi non omnino ob materia quam propius respiciunt, at magna ex parte firma stabilia & certa esse reperiuntur. Jautem naturq principiis nitatur medicina ipsaq; a Deo cedat,primo ac summo rerum authore, iuxta illud sapientis ab altissimo est medicina ea sane mutabilis & incerta esse nullo modo potest:cu & natura costans sit & nulla in Deum cadat vicissitudinis mutationisq; obumbratio,&effectuum conditio ea existat, ut causarum sitarum vim & proprietate, constantiamq; & inconstantiam illi sortiantur. Itaq; optimo jure medicinae theoremata certa atque immutabilia & sunt di: dicuntur, leges vero incertae & variae. Hae siquidem, quia principis voluntate seruntur,non solum in prouinciis multis
sub diuersis principibus, sed & in unasub eodem principe
aliae atque alisse esse solent: quandoquidem ut reges multi quam saepissime diuersas voluntates habent,ac dissimiles:sic pleruq; eunde contingit aliud atq; aliud velle. Certitudine artis medendi & constantiam haud parua esse ex hoc etiam intelligere licet, quod multi iique omni doctrinaru genere
excellentes viri eam excoluerint quod eam approbarint Optimae quaeque respub.quod denique cuiusuis cotiditionis homines & fortunae atque adeo reges ac imperatores eam
sint amplexati, di se illi ultro dediderint. Etenim quod incertum est ac inconstantia plenum, id neque docti viri
profiteri volunt,neque pollitiae bene constitutae recipere, re se eidem fabmittere iusta ratione omnes renuunt. Est igitur
certa & constans ars medica,verum multi ex medicis inconstantes sunt & incerti. Nam ut impresentiarum uno tantum
tar exemplo, si quando plures medicos de morbi alicuius, dignotione deliberare oporteat, n5 raro vel de specie morbi, vel de eius differetiis, vel de causis efficientibus,vel de locis affectis vel de teporib8 dissentire eos cotingit ac discrepare.
6쪽
Cuius quidem rei duas potissimum causas esse opinor,ign rantiam videlicet & ignauiam. Qui enim sunt ignari medici vix unqua a signis proprijs distinguere possunt communia, atq;hyc pro illis usurpates ut plurimu in dignoscendis morbis hallucinantur ac cycutiui. Qui vero ignaui sunt & segnes quaecunque ab authoribus scripta esse vident, illis quidem
ipsis quamprimum astipulantur, nec ea verane an falsa sint racione 3 experietia examinare volunt. Quapropter ut a diuersis authoribus diuerso modo collecta sunt morborum
signa,ab aliis quidem exactius negligentius vero ab aliis,sic qui ab alienis scriptis toti dependent medici,ij certe in inuestigandis morbis occupati saepe in varias opiniones ac sententias ferri solent.Hoc autem animo reuolues meo, ac mihi persuadens vel paruum errorem in dignotione patratum, in remediorum administratione. Imagnum esse: equidem cum mihi tum aegris, qui me ad sui curationem accersituri sunt utilissimum fore putaui, si apud probatos authores certam ac vera dignoscendo ru morboru methodum perquirerem. Quam cu apud Argentertu reperisse ea multoru exeplorum,tum ex Veteribus tum ex recentioribus medicis decerptorum accessione illustraui, ut me hoc egercitii genere ad notitiam morborum diligetiorem redderem ac paratiorem. Hunc meum laborem quidam & in primis doctus & mei amatissimus medicus in mus eo meo forte perlegens,suadere mihi coepit, ut eum in lucem ederem, atque ut librario typis excudendum traderem iterum atque iterum me hortatus est. Nam tametsi variis ex libris cotexta sit haec methodus &confecta in eaq; multi loci multoru authoru in unu conglobati sint & collecti, ea tame nec ingrata fore, alicui & multis mediciny tyronib' profutura iureiurado mihi affirmauite Quod cum meis crebro inculcaret auribus, ac me de eodefrequenter cdueniret,eius admonitionibus me breui satisfa- xu promistisi tame prius domino Roguesio Nannetensis medicae facultatis Decano,totum hoc communicarem nego-xiv. Cum enim ille & in singulis philosophiae partibus sum-imia existat, & in unaquaque medicinae parte prope diuinus
7쪽
( eum profecto inter ducatus Britaniae medicos, ut solem inter astra elucere splendereq; iubes dixerim ipsius equiderem censuram subire, tum approbationem expetere non erubui. Ille igitur ita probans hunc nostrum laborem vi dignum esse duxerit quem in pub- proferre oporteat, alterius mediet consilio illico subscripsit,licque victus eius authoriatate,& illius amica monitione impulsus primum hunc de morborum dignotione librum in luce edere non recusauialterum quide de praenotione,& tertium de administratione
remediorum (fauente Deo j postea editurus.
Iuris Bachalaurei in authoris & operis
commendationem. DE CATETRASTI eo N.
Vi cupit optatam medices contingere metam Huc veniat phisicus,tum tua scripta legat. Artem comperiet miro cum dogmate clausam, et Qtra multi possit iure prodesse viris. Quae tot sparsa locis fuerant tu scriptor in unum, Sedulus instar apis cuncta referre paras. Hipocratis nomen claris virtutibus sequas Vix sinis ingenium nobilitate premi. Nec facile iuuenio multis e milibus Unum Cui valeas animo caedere,virtus obest. Nocte dieq; colis musas & Apollinis artes, Pluribus hine medicis anteferendus ades.. Zoilus haec nescit,quid si sciat ista tacebit. Nunc abeas igitur lioile,salue liber.
8쪽
Bus, EAE NON POSTREMvM locum occupant, quae morborum , curationi praesunt. Cap. I.
T I S medendi multas esse partes,
Emmi learum qitialias ad theoriam, alias ad
praxim attinere, uno ore,& Vna Voc medicorum maior pars affirmat. Ac
is praxeos esse dicuntur, quaeq;
actionibus quas medici obire solent destinatae sunt ( ut quae sunt theoriae partes tacitus praeteream ) earum enumeratione hac apta diuisione Argeserius coplectitur Ex medicinae partib' inquit
aliae corporis statum conseruant, aliae in eo immutata consistunt, aIite vero partim tuentur; partimq; ipsum mutant: Primi generis partes ut conservatrices appellantur,sic duae esse dicuntur salubris, & euectice: Quae vero in mediu genus attinent, earum una expellendisii orbis praeest , altera causas tollit quae morbos vivet, tertiat symptomatum vehementiam sobtundit. Prima curatrix,secutida prophilactice, postrema mitigatoria ab Argenterio esse perhibetur. Verum has tres partes, quoniam & ut plurimum in unius aegri curationem simul concurrunt ,s& exiliis una sine aliis plane mancaei . vel dilatata hominis significati tine, curatrices appellari paterer no inuitus Tertii generis Partibus tum conualestens, tum senile, tum jam in morbos cadere paratu corpus subiicitur, unde tres partes analeptice, gerocomice, prophilactice, constituuntur. Ex his o
mnibus partibus ( nedum ex aliis Gyae ad theoria spe int quippe earum laus in curatione consistit quaeinmutando sitam vim suam habent,pertinentqs ad cur
9쪽
ilonem morborum, eae prae reliquis omnibus necessariae esse videntur ad vitae conseruationem, di vi sua ac antiquitate ipsi arti nomen indiderunt:quandoquidem medicina a medendis morbis denominationem suam sortita est. Cum autem Hippocrates libro de arte tribuat tantum morborum curationi,ut ea sola medicina
definiat, innuere certe videtur hac ipsa nihil potius esse in arte medica, in illisq; partibus quibus fugatur
morbi,si non totam at maiorem totius artis excelletia Medieitiae de splendoremq; effulgere. Ait enim ille medicorum o- finitio. mniu facile princeps,medicinam esse morbos ab aegris radicitus aufferre,effrenatos cohibere morboru impetus, nec non eorum qui a morbis quassati, victiq; sunt curationem non suscipere. Haec sane ab Hippocrate tradita medicinae definitio, ut refertur ad solam curationem, sic determinat qualem eam esse oportet in
' Lib. de mor- unoquoque genere morbi. Nam cu in uniuersum tres 'xum dissime, morborum species sint, authore Argenterio, quorum xiit q*p 3 curandorum pratiae medicorum auxilium implorant horum. homines,Vna eorum qua remediorum(V1 plane curantur , eorum altera qui laborante e vivis tollunt, tertia autem eorum qui neque occidunt aegrum, neq; ex laesa
parte propelli possunt: quid profecto in eam singulis moliri oporteat medicum hac definitione sua detegit
Hippocrates. Prudentis namq; medici esse testatuti morbis curationem admittentibus medicamenta congrua adhibere, eosq; penitus profligare, praenuntiato vero morbi mitu aegeotatibus illis manum non admouere, quos morborum grauitate fractos, prostratosq;
esse ipse praeuiderit: quos deniq; huiusnodi morbos
e cognouerit,ut quamuis non interimant hominem, nequaquam tamen euinci queant, acres eorum morius desinire,quod genus curandi fucatum vulgo nuncupatur, non inficias autem eo, quod in definitione secundum membrum est ri etiam edomandae sympi'matum ferocitatissximae species morbos concomitantiu attribui posse. Vecum ut eo reuertatur unde defluxerat
10쪽
D I G N o T IONA nostra oratio, praefatae medicinae partes prae aliis o- renib' magno in praetio apud omnes magnoq; in honore fuerunt eamq; ob causam,in illis solu explica dis autores multi artis medendi gloria excellentes aetate consumpserunt suam, uti corum libri amplissimam fidem bonis omnibus facere possunt. Atq; hac nostra tempestate non nisi ob curationem morborum medicinam quidem comprobari, medicos vero ab omnis fere conditionis hominibus conuocari, ubiq; locoruunusquisque nostrum experitur.
remediorum administratione perficitur quae administratio fieri nullo modo potest citra morbi cognitionem.
Cap. 2.MOR Bos humanum corpus infestates a m
dicis quidem non semper, semper vero a medicina curari vera mehercule eaq; aperta oratione libro de arte declarat Hip. Nam qui aegrotantes ex undis morborum & fluctibus emersi ad optatum sanitatis portum appulerunt, quatenus aliquid fecerut aut no fecerut eos omnes c5ualuisse,quauis medicora opera usi no fuerint,illo in libro aure optimo desedit. Atq; cum ob artis ignorationem curandis affectibus Interdum for- utilia suadentis,toto morbi progressu alia atq; alia ex--duce cum periri cogerentur, inciderunt in multa, fortund duce, ha; dis itia restituendae pristinae sanitati commoda interim autem non sine media nonullis eorum quae incommoda erant etiam impe- ein1. gerunt: verum huiusnodi infirmis aliquid contigit detrimenti, ob horum inconcinnum atq; ineptum usum: ex illis vero,sed forte ita ferente, legitime usurpatis opem ipsi perceperut nec vulgarem nec mediocrem.Nam, ut praefato opere scribit Hippocrates,nihil
nisi ob rectum usum satiationi potest coferre: QMd utem praepostero usi deprauatum est , id quide aegris