장음표시 사용
661쪽
9. Multis consiliis cum Gurgense agitatis, eontra Florentl-
nos arma ceperunt. Vixque ad eorum agrum Pervenerant, cum
laetus obviam rei publicae legatus, ita loquutus est: Florentinorum observantiam in regem eatholicum omnibus esse perspectam; quae proximo bello gemerint, imi Cardonae comperta esse ; Omnia praeterea Sperare posse, si eos in suam amicitiam recepisset. Diceret ipse tandem, quaenam a Florem tinis exposceret, pro viribus Se obtemperaturos. Cui Cardona respondit: suas se copias illuc perduxisse, non solum, ut sui regis votis satisfaceret, sed etiam ut eum laederatis salutis commodo provideret, quae in disertinen posita videbatur, dum Soderinus in eo populari magistratu vigeret, nee a gallo rege deficeret; quam ob rem in omnium invidiam atque suspicionem esset adductus. Itaque, ut suspieio absit, atque regi catholico mos geratur , abdicet Soderinus se magistratu, illudque administrationis genus in forentina civitate revocetur , quo optime constitutam rem publicam cives laudent, foederati quiescant, probet Italia , Medicet praeterea in pristinos honores restituantur. Florentini Hispanorum adventu perterriti, Pontineis minis perculsi, dissidiorum inter cives non ignari, quos novarum rerum cupiditate maxime teneriseiebant, nullis copiis instrueti, ducibus destituti, ad parem inclinabant, quam ut quibusvis artibus Pontificis animo insinuarent, ad Cardinalem volaterranum scripserimi. Mandata retulit Cardinalis, Pontifex vero respondit: hellium illud nihil ad se pertinere, cum invitus ad foedus deseenderit, ne in seipsum nrma provocaret. Cardona quindecim milibus passuum Florentia cum castris aberat, civibusque per nunclum significavit , foederatos nolle ditionem atque lihertatem eorum perturbare, aut rem publicam de suo statu deiicere; tantum postulare, ut expellatur Soderinus, Et restituantur Medicet. Sic
et alienatos animos conciliatum iri; hos vero non tyrannidem, sed communem omnium lartunam amplexuros. D. In varias sententias itum ret. Alii dixerunt, non debere unius commodum, omnium saluti et commodis anteferri, eoque magis quod foederatorum viribus obsistere non valerent, nec nitunde auxilium expectarent: alii vero nihil minus esse
662쪽
633Predendum, quam in unum Soderinum hoe bellum intendi, et Medictos veluti privatos cives Florentine esse futuros: id Gn-Mlii foederatos cepisse, ut eodem tempore eiecto Soderino, et ei vitas suo principe careret, et introductis Medi eis, pro trita libertate, cuncta eorum arbitrio subiicerentur. In ea Sentis rum opinionumque varietate, finderinus habita concione, populum ud arma concitavit, quibus rei publicae libertatem tuerentur. Cardona ad Barberinum lustrato exercitu, Pratum venit, percussisque muris nihil profecit, firmo praesidio, quod inerat, obsistente. Quod autem res frumentaria defecerat, et omnem eius potiundae spem n hiecisset inam hostis omnemm Sem, quam secuerat, in munitissima loca transvexeratὶ de pate cum Florentinis egit, quam cum consulis Soderinus prinduceret, alia ex parte Pratum nggressus, omni supplicio oppidanos assecit l), a mulieribus vero abstinendum se erissime edixit. Horum exemplo, niisque mora Pistorienses Caesonam mento iuvarunt. Soderinum metu perterritum, niixium unimo, Victorius, et Albigus lactiosi iuvenes, qui paulo ante de eo ei ieiendo coniuraverant, palatium ingressi, de omni ope desperantem nacti, minis et persuasionibus effecerunt, ut abie-eto magistratu sugam capesseret, servatusque in Victorii dinino, Sequenti nocte per agrum senensen , Et nn Onitanum, mn-ri transmisso Epidauri se abdidit. Florentini cum Cni dona ita convenere, ut soluta regi, et glirgensi episcopo pecunia, quam rex Romanorum poposcerat, ah ditione norentina abiret, ipsique inter foederatos reciperentur. Discessit Camona; et belli Meuri a cervicibus repulsa, Florentini ad novum ndministrationis genus animum addixerunt; eorum tamen libertas a Iuliano Medicto armis est oecupata : . t quia Pontifex animo erat abalienato ab Estensi, Calliolicus Cardonae commisit, ne rem publieam norentinam in ea re perturbaret.
11. Compositis deinde rebus forentinis , Brixiam petiit, quam eneti obsidebant, et quam O minus Gallorum dux,
663쪽
ilui praesidio ibi orat, Cardonae potius tradere sint lorat; cumque sibi tradendam Gur ensis contenderet, Cardona od foederatos illam pertinere dixit. Cumque de inserendo bello Ferrariensibus Pontifex consilium iniret, et multa de Parma, Rhodio, Placentia, Crema, Bergomo, Vicetia deliberarentur, Maximilianus Ssortia, iubente Caesare, Mediolanum ingressurus, Cnr-
donam Cremonae expectavit. Cum eo ventum esset nil constitutam diem, coorta discordia rei inter eos num claves n Qirdona, an vero a Cardinali Sedunensi, qui principem locum in Helvetiis hallebat, tradendae forent. Ossit tandem nrdona, eumque honorem Cardinali detulit. Quoniam vero Catholicus Pontifici morem gerere conabatur, Cardonae im- pernuit ut Ferrariam copias duceret; cumque nu Arcem Trecii pervenisset, oppidani sese illi dediderunt. Mortuoque Iulio limia tisice, Placentiam et Parmam in Mediolanensium n-dem restituit: atque interea Estonsis Flamini ac civitatibus re-zuperatis , Rhegium nemine olnistente obtinuit, dum inter Rilegium, et Inacentiam Cardona cum suis esset. Variis tunc tumultibus intercedelitibus, furente Gallo, laederatis hinc inde nutantibus, Hispanus deliciente pecunia vix Se poterat su- Slciature; licet advenienti Tiamoliae occurSurum Se pollireretur, ut Pontifici rem gratam saceret; suisque e parmensi agro evocatis, ad Ilebiae ripas ita Se gerebat, ut crederent a tholico fuisse monitum, ne nullo regi esset impedimento, ni-Si animadverteret ceteros foederatos enixe Mediolanum defendere. Secus, nec regem prοVinraret, et exereitum Neapolim transduceret. Accei sitis itaque iis militibus, qui Alexandrino sub Piscarii praesidio erant, Gallo duci conSilium comminniravit: ot itineri iam se committere parabat, quod dum lentius ex Sequitur, Helvetii, quorum praecipua cura defendendi Mediolani erat, magna militum manu praemissa, iter eiusdem neque impediebant. Is simulans nolle discedere, quippe contra inllos cum ipsis profecturus, Prosperum Columnam miSit,
tui QOs moneret, ut suas copias ad Trebiam eum Hispanis coniungerent. Helvetii autem, qui non ex Sincero animo ea
priisscisci intelligebant, responderunt, illud unum satis se per-Si Pelum habere, nolle ipsum eum Gallis pugnare, sed tuto
664쪽
lerga vertere: ceteroquin Helv liorum virtutem hello sustinendo satis esse idoneam.
ι 2. Procedentibus in Italiam Gallis, ad Cardonam prosectionem parantem MDdiolanei Sta logntos mis runt, exeu Suntesse, iluini ad Gallos nec serint; verebantur enim ne omnium salutona atque sortunas in discrimen revorarent. Iraque legatione lilienter accepta, eastra movit in Iampolitanum regnum discessurus. At vix itineri se commiserat, cum neceptis nPontifice litteris, conversis sigius ex eodem loco se nil Τrebiam contulit: recuperatis enim intra eos dies Parma et Pindentia, Pontifex ad Mediolanum animum adiecerat. Cardonae reditu, ot aliorum Helvetiorum adventu Mediolanenses commoti, lentiores in ea deliberatione suisse maluisKent ; dicebantque se Ssortiae dominium subituros, cum se Hispani Helvetiis coniungerent. Qua molirem Cardona, ut ea spe illos retineret, iacto super Eridanum ponto, multa se conaturum OStendebat; tiumluam vero exercitum transducere ausus est, propterea quod erebatur ne a Gallis ot Venetis intercluderetur , qui nuper cumita Cremona, Pt vadato numine, propius adesse nuneia-hantur. Et venit Bartholomaeus Albianus veneti exercitufi imperator, ut Hispanis transitum impediret; cum interim a Car- dona contra Fliscos et dornos dux Gonua auxilium peteret , quod cum tempore idoneo impetrare non potuisset, de Zu- cluiria ducis fratre victores supplicium sum pSPrunt, equitan cauda per urbem ignominiose rapuitO. Postmodum expulsis Genua Iano et Octaviano Fregosiis, quorum uterque nil principatum aspirabat, Cardona Oetavianum ad supremum illum magistratum ovexit, dato praesidio ter milium peditum cum duetore Piscario; quos cum formidarent Adorni, qui viribus impares Prant, Genua excesserunt. Α mi Sit tamen Cardona ad Linia- cum Suos, qui ad arcis cuStodiam relicti fuerant , ah Albianon ut captos aut trucidatos. 13. Pacata Genua, veritus ne Ieronenses intra urbem
Venetos reciperent, ut suis qui aderant opem serret, fluvium ponte iunxit, exercitum traiecit, Bergonium, Brixium in dediti in nem necepit, Piscariam vi captam diripuit, nobilemque illam ametiarum arcem clade effecit. Albianus de eius adventu cer-
665쪽
tior laetus, emetis undique suis copiis, ad Arborem se recepit. Cardona eum Germanis se coniunxit, et recuperato Liniaco, ad Montagnanam se contulit; et dum muniendis Patavio et Tarvisto, et Ponti sex antiquando concilio operam naVarent, ipse Gurgensem expeetabat, quoeum de rebus agendis comsillum caperet: illudque eodem tempore aegerrime tulit, quod quaestor qui Ber mi erat tributum exacturus, a Bentii decim militi hus una eum exacta pecunia captus fuit, et Bernam dinus Caravaiulus Patavii proxima loca exploraturus, in Venetos incidit, et in vincula est coniectus. Multis rebus in consultatione positis de obsidendo Patavio, Gurgensis Hispanos ad eam rem vehementer hortabatur, ea enim una eivltate oecupata, aliariam urbium recuperandarum spes ndimebatur. Insteias ibat Cordona, quem ab eo sucinore ures ampla, plena civibus, defensoribus munita, munimentis omnibus sere inexpugnabilis deterrebat. Vicit Gurgensis, qui renuentem proregem accusabat, quasi rei militaris imperitum, et inconstantem; nam crebro ad Caesarem idem scripserat, Se .sacillime fa urbe esse potiturum. Tandem in dies crebrescentibus querelis, nulla spe reliqua eius obtinendae, decimo octavo post obsidionem die, a patavinis moeniis ad Vicetiam eastra moverunt.14. Ad Pontem Vieum Antonius de Leva missus, Venetos qui praesidio erant, deditionem sacere minit. Bascianum et Marosticum aliquot Hispanorum cohortes, quas ductabat Prosper Columna, ceperunt. Ad extremum deficiente commeatu, imminentibus ceteris helli molestiis, Gurgensis Veronam cum Germanis, Cardona ad Arborem insensis animisiverunt. Is vero castramentatus in agro brixiano, Cremam quae trans Mincium sumen in Venetorum potestate erat, nggredi motabat; nihilominus re frumentaria destitutus, Bovolentam militum praedae permisit. Tum contradicente Prospero Columna, Rein praeda omnem regionem circa Venetias urendo, ad ipsam urbem properabat, quamvis Albianus releriter vadato numine, maximo conatu hostem impedire conaretur. Sed enim Paludes montiumque angustias nactus, inter quas dimi eiul lunere esset ei dum, Veronam pedem retulit. Tune Albianus,
666쪽
ua 7 suadente Loretano, quasi rugientes insequutus, nolle se certam victoriam negligere alebat, quando Cardona non incertam belli fortunam periclitari, Sed certam salutem Sperare voluisset: nullaque laus Prospero tributa suit, qui initium pugnandi sincit; nulla item Piscario, qui aemulus Columnae videri studebat: etenim adorti Venet , mox fugae se mandarunt, relictis castris et impedimentis, sortissimis ducibus desideratis, multis aquarum vortice submersis, cum aut lubrica saxa vestigium sullerent, aut milites rapidior unda subduceret. Haec illa memor bilis clades est ad Vicetiam. Eo proelio commiSSO, de paei Seendo actum est a Gurgensi apud Pontificem; foedusque ictum est, cuius conditiones a Cardona non servatas inde patet, quod post victoriam a praeda non abstinuit; nee Caesarem bono animo annuisse censehant; nec Venetos, nec Catholi eum, qui in rerum Varietate, quas petebant; non sibi satisfactum esse demonstrahant.15. Intercedente inter gallum et angium reges bello, Car- dona militibus Vicetiam munivit, quo eius urbis possessi nem retineret, Novoque laeto laedere a Pontifice, Catholim , et Caesare, Veneti ratum habere illud noluerunt. Quapropter a Columna et Silvio Savello , aut proeliis aut agrorum vastationibus multas clades acceperunt, licet eos duces male accepisset Bentius de Cero, qui e Crema eruptione saeta maximam virtutem in hostes ostentavit. Ad Forum Iulii, multis emergentibus dissidiis, adventu Germanorum, Cardona Marconem misit, eui eum in itinere renuncinium esset deleto foedere, castra repetiit. Facta pace inter Gallum et Anglum , deminui videbantur Hispanorum vires, et magna ex parte Cataonae exercitum debilitari; quem ut prorsus pedistingerent, ae Neapolim proficisci cogerent, Veneti maximam classem exaedificandam curarunt , cui praesectus Andreas Gritius Apuliam invasurus, omnes hispanas copias illuc pertraheret. Sed tamen in ea comparanda classe Operam Vmneti lusisse videntur; quandoquidem nescio quo easu altum de illo negotio silentium est consecutum. M ob causam Germani, qui Veronae commorabantur, Hispanos in agrum patavinum impulerunt, ut i hi frumenta succiderent; quod cum
667쪽
ua κne Iliii quam tetitassent, Hispani ad Civitatullim obsidentiam tota nocte continenter ierunt, Sullito lue circumsessam , Prima luce vi cel erunt. Λlbianus acie in planielem explicata, proeliandi Cnidonae potestatem sedit; qui cum se inseriorem intelli geret, pro illo abstinuit, et in Rhodi ginam peninsulam se rincepit ; atque ansam Athlano obtulit, ut contempto hoste, multas excursiones iid Veronae usque portas sacerset. Quare Cnr- dona veritus ne quid en urtis detrimenti pateretur, eum omnibus copiis eo necurrit; ceterique Hispani qui Dei Iromi erant, quos Veneti invaserant, fugam arripuerunt. Extemplo Cardona et Columna in oppidum s. Catharinae irruerunt, et eloque Rentio, qui par recit Stendo non erat, loco potiti sunt. Dum haec serent Cremae et Bergonii, Athlanus circumsidere Rhodigium statuit, laetoque Super Athesim ponte , in Pa parte clune nil Λmnilaram vergit, occupata porta a militibus quos v titurusticano indutos praemiserni, urbe potitus est, Hispanosque captivos duxit; quae res essecit, ut qui in munitiora pira inciael a se receperant, Ferrariam ierint. Sed multorum mensium saetis induetis cum Venetis, Cardona et Columna Oenipontomin ciermaniam ad lini eratorem profecti sunt, de belli negotioveturi.
15. Post eorum e Germania roditum , necepti sunt nuneii Gullos in Italiam adventare, et Patissa celerius opinione Columniim in portu Herculis aggressus, cum pluribus insignibus viris cepit. Tunc Laurentius Mediceus Cardonae Suspnctus redditus est, qui ex eius litteris interceptis multa cognovit, quae
in eius mentem endere non poterant. Interim vero expectanti quo res mediolanousis tenderet, multa se obtulerunt, quibus mactus ret; ut relicto Antonio Columna ad Veronae praesidium , Placentiam cum expedito milite, paratoque ponte se conferret; ubi cum Laurentio in colloquium venit. Indeque discessit, Albiano petente, Cremum, ut Hispanos retardaret, Gallisque opem sei ret. Sed orta inter ipsum, et nentium discordia, unxius atque anceps, hie missionem a Venetis petiit, et Bd Pontineis stipendia se pontulit. Ea tempestate Cardinalis Sedunensis cum Helvetiis n Cardoian Iunierunt, ut cum Suis pii S Mediolanum properaret, ante ciuam Gallus m ne ederet.
668쪽
Qui inito consilio cum I,aurentio deliberarunt, an simul Pndum traiicerent, seque cum Helvetiis coniungerent ; illud iust demum decreverunt, ut munitis Parma et Placentia 1lumen transmitterent. Quod vero Laurentius Drbitrabatur Cardonum nolle exercitum fortunae committere; Caritona item compertum habebat Pontificem nolle, ut Laurentius ex reitum ulterius dueeret; cum iam traiicere inrepissent, et nox superveni Sset , nuncio accepto quod Gallorum manus intra Laudem Pomppiam fuisset admissa, in castra rediere. xl, Helv liis Mediolanum petentibus ni errime cum Gallis pugnatum ret. Ludovicus Mediolanum retinuit. Helvetii pedem retulorunt. Caesona multos dies in castris suit. Deficiente pecunia, quam mutuam a Laurentio aeceperat, Neapolim rediit; quod ut, eolii itius factum est, nam inter Pontificem et Gallos in in laudus intercesserat. Cumque Hispanos qui in si ilia suorant, continere non potuissci, quominus Pontificis ditionem molestia anteerent, lato demum Supremo iunctus est. 17. Provide in re publica adminiStranda se gessit, muli que statuit quae magistratibus, aut laro, nut regis nerario prodessent. Itaque sancivit, ne syndicis uti universitatibus creatis, ipsae universitates mercedem Solverent; iluini munus in ossiciales competentes reiecit. 2. Ut magistratus parerent syndieis; atque ut ex onicio hi p Sent cognoseere. 3. t tmilites, dum militiae addicti sunt, alia ossicia nequeant exercere. 4. Ut magistratus, durante munere, donis necipiendis ubstineant. 5. Poenam graviorum delictorum non PMe commutandam. G. Servanda regni capitula; qua re nihil utilius regno neapolitano accideret, si ea in suo robore permaneret. 7. Receptores detin Hientium puniendos. 3. Praesides provinetarum triennio, auditores hiennio munsribus suis fungantur D. O stetules annuam tantum potestatem habeant. 10. Exh habenti hus potestatem substituendi, idoneos PSSe substituendos. 11. Cum sarum patrocinium regiis magistratibus vetandum , iisdem paeex regio nerario mercedem solvendam. 12. Τestium examen oram iudice rite faciendum. 13. Die Iovis is uerolus audiendus in sacro consilio ; die Voro Saturni quo ad prorogem itur , ne iudicibus negotia careant, nun tuam Vicariam aliquo sollem
669쪽
iudice cariturain. 14. Accusationes in libro annotandas, ens-ilue singulis diebus iudiei nut procuratori rerum capitalium significandas. 15. Iubente pereeptore, damnatorum nomina Singillatim notanda. 16. Suo loco libros obligationum, praeterquam ah nctuariis, non esse amovendos; et In eosdem scribarum culpam esse rei ieiendam, si quid pravi in libris commissum apparuerit. 17. Nihil ultra debitum esse exigendum. 8. Proventuum syngrapham a perceptore quaestori illico dandam. Multa praeterea constituit, quae optimi principis alministrationem hoc etiam tempore commendant.
I. et rus Gironus nobilissimo genere, animi praestam tia inter omnes hispanos proceres clarus, praefecturam neapolitanam obtinuit ab omnibus exoptatus. Illam tamen, pra ter eius opinionem, administrationis felicitatem in omnibus iis quae ad rem publicam gerendam spectare videbantur, multae pro line, dissicilesque et rerum et nnimorum nestus Perturbarunt. Nondum ex Hispania diseesserat, cum Algerinae urbis gubernatoris minas extimescens, qui dictitabat in medus undisse eum invasurum, duodecim neapolitanas triremes accersivit,
quae sibi praesidio larent; quibuscum ex Hispania solvens , Genuam appulit, ibique multis diebus apud Ioh. Alidream Αuriam commoratus est; atque inde, eo quoque eum suis trir missius comitante, Neapolim adnavigavit, capto in itinere Tu carum myoparone, qui nolens in eos incidit. Turbarum occasionem primo ingressu Neapolitanis dedit, a quibus pecuniam, quae petenda ne deprecanda suerat, per Vim expos bat, ut regis aerario paene exhausto intumento esset. Civitatem hoc pacto indigentem exhaurire, laborantem n ligere,
incentem proruere , tum praecipue eum vim subesse animadverterent, omnes ad arma commovere videbatur. Quamobrem euneti cives nudaees in eum voces mittere: Ruserendae pe-
670쪽
Galcuniae ipsi potestatem laetam, Se vero eandem constare haud posse. Exangue esse rei publieae corpus ; sinat ut tandem Mi quando respiret; tune regis auctoritatem stare, eum res publica staret; ne superiorum temporum exemplo ducatur, quibus ubere rerum mpla cuncta licuisset suo regi Suppeditare. Quare ne in seditionem Verterentur, silentio indicto compescuit. 2. De vectigali vinario imponendo notum est, hortante Caesare Davato, et laeetore Salalario: omnes enim contrahendae pecuniae Vias pervestigabat; habuissetque centuriarum nobilium decuriones adiutores, nisi capitana centuria, et populares enixe
obstitissent; in primis vero Lo Z quem Lupum dicebanti ex
Capueeinorum sumilia, concionator inSignis, qui de suggestu quotidianis orationibus clamitalint ne rem publicam hisce on ribus everterent; neve paterentur de suis fortunis deturbari. Cui ea direnti imperatum est, ut Neapoli discederet. Tandem vero eonventus frequens pecuniam regi obtulit, quam binis quibusque annis donare consueverant. Doluit Gironus Neapolitanis suas res curae esse, nihil vero necogitatibus provinciarum perinoveri. Multa necesserunt quae ad gloriam administrationis vergebant. Ipso hortante Neapolitani conspicuam aedem divo Ianuario ad Phlegrnm aediscarunt, eo imo ineo quo Di cletiant praesectus Eutychetem et a cutium puteolanos, Sorsium misenntem, Iamiderium et Festum heneventanos, aliosque martyres obtruncaverni, qui eum Ianuario triumpha, erunt; cum antea in theatro puteolano seris ne quicquam fuissent obiecti. Capue inorum familiam in eoenobio collo runt, n Puteolanis agro coempto. Atque admiratione dignus locus est, qui non modo in mediis Phlegrae ignibus atque sulphure amoenissimos hortos, et suavissimos fructus enutrit; sed etiam quotidianos terrae motus, quibus tota regio molestissime vexabatur, sancti martyris precibus et patrocinio , eaelestis beneficii munere avertit. Neapoli amplissimas aedes Salernitanorum principis, Sanseverinorum illustre monumentum, in nobilissimum templum Iesu Christo dicatum commutarunt. Ρrimum lapidem Gironus in fundamenta iecit, qui aeternum inter eius Prueclara gesta censebitur. Eadem tempestate qua Nolae in Campania cathedralis ecclesia repente eorruerat, templum Nea- 4 l