장음표시 사용
651쪽
uiliSSima ni eium orbis terrarum tinec est. Alluitur ad meridiem Tyrrheno mari, ingenti sOMR ad Occidentem ambitur, cetero tui turris sancti Vincentii, veluti strinissimum propugnaculum, omnes nil arcem aditus tuetur . . ltisSimis ilialiaque turribus opera daedalea continetur, DO OS muros Aragonii ii cu induxerunt; luamobrem no a nrx tappellata est cum Carolus primus erim multo uiate condiderit in crassitie murorum impenetrabilis, subricae ornamentis insignis, nedium maguitudine praeclara, tum in primiS regum memoria, qui nuptias magnificentissimas, apparatissimos ludoS, cunctaque admirabilia, quae in regiis familiis excogitari possunt, ibi cele-hrarunt. Quantum voluptatis , ictoribus Gallis omni di liciarum
Menere nrx attulerat, tantum doloris et moestitiae nunc , ictis comi araxit. clansal iis undisiue circumsessos tanta alacritatenggressus est, ut Subluta quo Iue Spe iis, Hil o turri stincti Vincentii iissiduis tormentorum ictibus aditum Pi proh illeliant, et collocatis bombardis ad radices sancti Erosmi, i ii in P tri Navari i , qui etiam cuniculis su Isi Sis magnam murorum puristum cum Gallorum nece subruerat, cedentes de litione facta, lapsi omni auxilio discesserint, et sugae similis discessus vi-Sus fuerit. Quare nequicquam Ianuensium classi A subsidio iis venit; quam licet hispana classis ad Inarimem infestam haberet, tamen Constantiae Dauniae virtute a Federim ibi relictae, magni animi et Amoris in Aragonios seminae, inde expulsa est. Receptis igitur urce nova, et eaStro Lucullano, nullum tempus intermisit ConSTilvus , si uin i ueta in peteret, quo Gallorum reliquiae mi laxei lint. lG. ixiatu quam illuc pol veniret, Montis Casini urgem aggreditur, quam Galli tenebant, atque foedis moribus stat,ulum serme reddiderant; tivi OhS Si, ita con enerunt, si nuceptam diem sui subsidio non v nirent, imperatu in turi , nuiue ita neceptis obsidibus , ad Fregellas castrn ponit. Aroem Gulielmam obtinet, conicetis in fugam εἰ allis, qui praesidio orant. Mox Cai tam petit, uritem vi militum, laturis vult dissimi A, et loci natura rommunitam ; dumque Suhyrbio diripiendo militus vacarent, Didaeus Cardona occisus est. Sed nO-
652쪽
623 o titilloruin iluxilii, Sue limie, qui Suis praesto essent, Con- salvus ad Cistelli item consedit. RPl ellanioni ArcΡm Guliel inam Navarrus compescuit et domuit. Interea , liuod Gallorum rex de regno Deapolitano reeuperando desperaret, quod- qtie e , qui Caietae erant, non posse Hispanorum impetum sustinere linimadverteret, Ianiliarum genitum maximo exercitu coactis, Tramolia, Fraripi se iunZa a, et Antonio B seo ducibus, donito rem difficilem tentavit. Consul us cum resolvisset liostem nil ventare, a Castellone iid Montem Casinum castra movit, ubi Gallos perlidiae reos intern ioni tradidit.
Novis item ducibus pugnandi pote,tatem sedit. At Gallus, qui ire Neapolim cogitabat, a pugna abstinuit, Fundos petiit, et
ad Liris ripas Se communi it. ConSalvus eos insequutus, in altera numinis parte castris Itositis, munitionibus praeerat, militibus augebat animos, certam Victoriam pollicebatur. Iuterea ulter alteri homhardis in status erat. Tandem facto ponte, numen trai cit eum xl hiano, qui subsidio Venerat, celerisque quos 1 incendi cupiditas in PSSerat: utrimque neerrimumanus consertae Sunt; Sed nd Hispanos non incruenta , letoria inclinavit. Galli qui reliqui fuerant, Formi Ita Se reci perurit. lamsalvus celeriter illuc noeurrit, Formias circumsidet, hostemque obtrunent, capit, sugat. Deinde Caietam advolans, in Aragoniorum potestatem redegit. ΤOtque rebus praeclare gestis militiae, regno administrando domi incubuit; ntque onm praefecturam datis litteris rex hispanus ipsi Ponfirmavit. i 7. Bellicis rebus compositis; rei publicae et civium commodis consulere coepit, convelatu lue publieo liubito, deamilluni multa petierunt, siuae is exsecuturum promiserat iam tum cum eorum sidem expertu' fuerat; Iuthus libentissime nnnuit, ut eorum voluntatem constanti fide retineret. Potierunt itaque, ut Meuniam quam ob subveniendum hellorum neuessitatibus a plerisque acceperat, illico restituendam curaret. Ut beneficia limae in regno poSSidentur, in regni las conferret. Creditoribus eorum, qui in Galliam Se contulerant, Porumdem
653쪽
stituerentur. De honorum posSessione, quae a rehellibus . eoo miSSent, non dutui blirentur. Quas immuniuites Carolus et Ludovicus reges conceSSerant, quae ipsorum immunitatibus contrariae essent, revocaret. Viros neapolitanae ditionis, nemini
concederet. Eos qui ex Hispania discesserint, inquisitionis metu, libere Neapoli commorari permitteret. Nihil damni palmi entur eorum hona, qui Neapoli discedere voluissent. Neapο- litanos, ciui vel iure belli captivi ducti fuerant, liberaret. Eorum fortunas,' qui ad Gallos deficientes, ad fidem redire voluerint, integras servari iuberet. Ubicumque Neapolitanos avectigalibus esse immunes, et ubicumque mercaturam eosdem exercere sineret. Boni denarii sic vocantὶ vectigal integrum Neapolitanis concederet, veluti a regina Iohanna, et Federim concessum fuerat. Solvendam pecuniam, quam rPgeS Aragonii deberent, curaret. Decurionibus integra suae iurisdietionis possessio remanent; ei Sdem cives in neapolitanam civitatem aggregare liceat. Magistratus neapolitani, in Neapolitanos eringentur. Militum hospitio non adhibeantur. Novas solutiones ablegandas. Vicariae imperium in Sontes coerceatur, clum indicta causa quaestioni non adhibeat. Neapolitanis creditori-hus, debitorum mora non concedatur. Magistratus, in Suis tribunalibus, non alibi congregentur. Annonae caum, eunetis ex toto regno, quod voluerint extrahere liceat. Gymnasia publica, regis pecunia sustententur. Nullo pacto , mulierum dο- tes pauperiem laciant. - Sportulas atque tricesimas magistratus non exigant. Qui navigia exaedillearit, vectigalibus non Subiiciatur. Pauperibus, qui in vinculis detinentur, ex regis
aerario praebeatur victus. Magistratus accusentur de repetundis. Artis sericae et lanificii privilegia confirmentur. 18. Quicquid Galli praeceperant, antiquavit. Magistratus ab
ipsis eiectos revocavit, Antonium Ianuarium viceprotonotarium, Iohannem Baptistam Brancacium , Carolum de Rogerio , Antonium rhaudensem, Antonium Palmerium, Iohanneni Aloisium Antaldum, Matthaeum de Amicis, Iohannem Τhomam
lanuarium. Castri novi portae auregie propugnaculum addidit, ut dissicultates, quas ipse in ea oppugnatione expertus fuerat, augeret. Gentilia ipsius stemmata, ibi apposita cernuntur.
654쪽
genere, vir solerti et gravi ingenio, qui aestuantem armis rempublicam liniam reperit, dum Iulius II. Pont. max. quo non malor alter, ingenti magnarum rerum spiritu, romanae ecclesiae auetoritatem tueri, eiusdem rem imperio atque divitiis ut par erat j augere conabatur; maximorum regum hispani, galli, et angli pectora bellorum ardoribus nagrarent; Veneti, Florentini, Bononienses, Ferrarienses, Mediolanenses, tota duntque Italia, Helvetia, Germania in motu essent; foederat rum arma timerentur; hostium reditus esset sormidandus. Dum, inquam, de concilio lateranensi celebrando ngeretur, Pisanis atque Florentinis suisset interdictum, de concilio pisano Mediolanum transferendo cogitaretur, contra Etruriam arma caperentur, cunetaque rigerent serro, arderent flamma, nihilque cerneretur tutum; haec, inquam, proregem terruisse existimandum est, licet attollere animos visus fuerit, quum delectis XIlI milibus gravis, 'VII levis armaturae hominibus, peditum Vero viginti tribus milibus, summam belli a foederatis aecepit. In eo laedere eum ceteris quo lue italis Pontineis animum ponsentientem habuit, qui Bononiam, aliasque urbes, quae npostolicae Sedis dominio debebantur , restituendas, contradictoreS Vero ex Italia potentibus armis expellendos, censebat. Aegre vero tulit ecclesiae turbines, eum Cardinales s. Crueis, Mactoviensem, Ba-iOSam, Consentinum, et s. Severint, dignitato privatos, Sedis apostolicae hostes publicavit. Quare nihil praeter quam arma cogitans , Hispanorum adventum anxie expectabat, quos innaminabat, ut in Florentinos moverent, Medi os in pristinum locum restituerent, et Petrum Soderinum supplicio amoerent, euius monitu Florentini a Gallo rege discedere noluerant. 2. Probabat Pandulphi Petrueli consilium, qui ab Etruriac finibus bellum arcebat, ut Bononiam nggrederentur, censebatque Florentinos serre non debere, ut Galli in eorum ditione permanerent. Dumque ab Aragonil regis legato de pare cum ΡΟΙ - Ο
655쪽
c26tilire ageretur, Cardinales qui pisanum concilium inStituerant, nitra Apenninum iter habebant, adiunctis sibi ter centum 'Iuitibus, quibus praeerat Odetius Fuxius, Lautrochi regulus, concilii custos ab iis creatus; quos Florentini intra urbem recipere noluerunt, ne videretur Etruria hellorum domicilium neri , suadentes uti Pisas eommodiorem et tutiorem locum sibi deligerent, cum tamen Luenm se contulerint, linc de caussa a Pontifice excommunicatam. Aestuabat Cardona inter regum Galli, Catholici, Caesaris, et Venetorum consilia; multa vero ex iis nudiscebat ad bellum bene gerendum. Gastonis Fuxit, eximii ducis , hispaniae reginae fratris , irtutem expertus est. Patissae motus, et Η 'lvetioriana ordines o, servavit. Petri Navnrri ingentum plurimi secit, qui primis tumultibus, ad Bastiam practi dio relicto, eum primum Se cir- donae ridiunxit, occasionem Alphonso Estensi, Ferrariae duci, dedit, ut in eam impetu laeto, magnam oppidanis atque praesidiario militi cladem asserret. Ad Forum Cornelii convenit exer- eitus Hispanorum aliive Pontilleis, ii ui et virtute et militum numero plurimum poteriit. Cum praeterm proceres ti apolitani Cnrdonae se coniunxissent, inter quos Fabricius Columna numerabatur, absente Prospero, qui prorexi nea litano Se nolle subiicere dixit. Pontificii aderant M' Antonius Columna, Iohannes Vitellius, Malatreta Ralionus, ruit suma et militari peritia illustres, quibus Cardinalis Mediccus praeerat, mrtuo Termularii in duce ad civitatem Castellanam, quem Pontifex imperatorem summum elegerat. Αberat quoque Urhini dux, qui eadem de causa, qua Prosper, sub proregis imperio
3. Τois exercitu coacto, nouoniae obsidionem parnbant, ne otio tabescerent; eoque profecti ad Idicem numen castra ρο- suere. Mox oecupatis monte et via, quae Bononiam ducit, ut ies frumentaria si hi commode posset supportari, Cardon' ad urbis muros copias subducendas iussit ; dum Fabricius Columna ad pontem Rheni constituis primo agmine, Gallos arceret, Si sorte Bononiensi hus opem ferrent; utque mon tes tenerent, s. Michaelis monasterium, itu urbi imminet, et templum s. Mariae altiori loeo positum oecuparunt. Quod
656쪽
G27 vero a Gastone duo milia gerinanorum peditum et dueenti iniuites cum Metto duce, nononiensilius subsidio missa suerant , et Segniter nimis in oppugnatione Hispani se gerebant, obsessi obfirmatis nitimis, omnem spem salutis in poruui nuxilio collocarunt. Dumque multa in consultationem adducerentur, Cardona prohaVit XaVarri consilium , qui suadebat, ut parato commmis quinque dierum, et munito divo Mi Philete, omnem exercitum ad eam urbis partem transducerent, quam defensores deseruerant, propterea quod arbitrabantur nunquam lare, ut inde hostis eos nggrederetur, nique ita sa-cile urbe potituros. Idque eum ad nitorum nures pervenisset, releeto consilio, commendabant, ut primum agmen pluri hus militibus implerent, atque ad radices montis inter Saragoriae et s. Felicis porias considerent, nil ume et Iineis castra munirent, dum in ea parte manus consererent, quae validis muris Pareret. xt vero omnΡs tandem in eam sententiam luerunt, ut ex eo loco irruerent, quo castrametati suerunt. Sed cum tormenta prope ipsa moestia coli assent, de Fuxit adventu in moniti, ultro ad ipsum progredi deliberarunt, ne propius necedere ipsi liceret. lippi ignabant plerique , qui pro Pomperto habebant, plurium damni fuisse necepturos, Si recipiendis tormentis, quae posuerant, Voluissent immorari. Itaque inter has difficultates dete, abantur rerum tardi intem, illud tu in primis laciendum suadebant, ut quam celerrime hostem invaderent. At quoniam rem disserri legatus animadvertebat, Camonam suspectum habere coepit: nec 1 herant cluerimoniae, non debuisse eum nh incepto desistere, n Pontifice crebros nuncios necipere, quibus Dd rem expediendam illum hortabatur; non depere VBna spe eundem inllere. At Cardona ni elint, nolle se in eo bello ita gerere, ut cum maturandum Psset, Si S eus saceret, orbi clades inseratur; cum praesertim consueverint Pontisnees et respublieae celeri consilio ad bella inflammari; tum illi eo sumptus ot molestiarum pertaesos, eadem Dd libitum solvere, et detestari. Quare legatus ducum experientiae Se committat, eaque prola 't, quae ab eorum prudentia et virtute dehent expectari. Et Navarri Sententiam sequutus, qui
657쪽
4. Interea Fuxius multa oppida , quae in agro hononiensierant, in fidem accepit, eratque ad Finalem, ubi conscriptos milites expectabat. Ideo Cardona non cunctandum ratus, m locatis tormentis, cuniculis a Navarro Suslassis, in primum castrorum locum deductis copiiS, impetu laeto, maximam partem muri diruit, turrim quae ponam tuebatur deiecit, subitoque lacti pontes, repletae lassae, quae Omnia facilem aditum in urbem secerunt; quare Galli, qui ibi erant, suppetias a Fuxio petierunt. Is misso equite et pedite essecit ut crederent, non ulterius Se progressurum. Nulla tamen a cuniculis accepta clade, cum Bononiam satis firmam esse crederet, Brixiam cogitabat, ut veneto exercitui se opponeret. Ab ea tamen sententia revocarunt ii, qui Bononiae erant, a quibus et maiora pericula demonstrabantur, et certa Victoria promittebatur, si cum exercitu in urbem fuisset ingressus. Ita lue instructa acie quindecim milium Germanorum, 'VIIΙ' Gallorum
et Italorum mille ter centum equitum, licet SaevisSlma Ventorum et nivium tempestate debuissent perterreri, deceptis ceteroqui rerum vigilantissimis Observatoribus, Bononiam introiverunt. Utque celeritatem, qua utebatur in huiusmodi negotiis ostentaret, illico signa contulisset, nisi ab Ivone Allegrio esset revocatus, qui sessis ex itinere militibus prius consulendum dixit. Cardona, cum a graeco quodam milite cuncta reself-Set, proxima nocte post 'XIX' diem, quo Bononiam obsederat, castra movit, et ad Forum Cornelii pervenit. Castra, et rem Dumentariam Galli diripuerunt; quorum equites multa damna intulissent, nisi a Malalesia Balliono, qui extremum agmen ducebat, suissent repulsi. Victis tandem Hispanis, Furius eo celebrior habitus est, quod proregem depulit, Iohannem Pamlum Ballionum profligavit, Brixiam recuperavit, hominumque tantam caedem secit, quanta nunquam in Italia memo
5. Inde in foederatos, qui se in agro hononiensi communi
erant, exercitum duxit, iubente gallo rege, qui angli regis, atque Pontisneis motus timebat, cum praesertim nihil certi a
658쪽
529Florentinis elicero potuisset, apud quos continenter Cardonne orator fuerat, quem iidem ad Catholicum miserant, quod magna ex parte ad suspicionem vergebat. Itaque magnis insumetus copiis Hispanos invasit. Cardona vero, qui regis mand in acceperat, ut cunctando rem disserret sperabat enim Gallos ex Italia discessuros , eum in eos angius reX arma pararet a pugna abstinuit; sed non longius ab hoste abesse decrevit, ne aut Flaminiam vastarent, aut Romam peterent; atquella, vel natura munitis locis interdum castra pon t, interdum vero recipiebat se, ut non vulgi rumoribus sed victoriis laudem sibi compararet, positisque a Gallo castris ad Mediel-nam, et eaStrum Guellam, ipse ad Forum Cornelii ivit; deinde ad Castrum hononiense, dum Gallus ad Bubanum, nam ram, et Vicina oppida exercitum misisset. Postridie in eampum Muceanum consedit, Oeeupatis a Fuxlo eodem die eastro Solarolo, Cotinlota , et Granarolo. Sed iis itineribus uterque exercitus inredebat quasi signa signis collaturus; alter tamen hostem ad necessariam pugnam provocare nitebatur; alter abstinebat proelio, ut numero insertor, Ioel tamen conditione
s. Dum in gererentur, Fuxius ad committendum proelium a rege com lebatur, eum Veneti ob hrixianam eladem fracti viribus, cum Ponti see et Catholico foedus inlissent. Comm dius vero nctitrabatur contra Ravennam arma ferre, ad quam tuendam 'Μ' Antonius Columna a Caivina missus fuerat, reliquo exercitu ad FaVentiam consistente, sibi eum Fuco grave proelium est commissum. Is vero eodem tempore eastrum Roscium cepit diripuitque. Hinc Ravennam iter arripuit, atque inter duo numina, quibus urbs alluitur, castris saeus, prinxima nocte iacto ponte, magna copiarum parte transmissa, commeatu interclusus, propterea quod Veneti ostium Padi immersis navigiis oppleverant, ne Ferrarienses frumentum suppeditarent, pugnandum esse statuit, admotisque scalis, missi tes meendere iussit. At Ravennates, tum propriis viribus, tum Columnae virtute et consilio, nec labori nec periculo redemtes, hostem repulerunt; qui amissa spe vincendi, et perculsus
timore helliei tormenti quod in aggere positum, erebris letibus
659쪽
plurimum detrimenti intuleriit, ad rastra Se recepit. Postero die non sub muris, sed cum hoste consigendum duxit. 7. Cum igitur Hispani praeter expectationem haud procul Ravenna Se communissent, et Fuxius, laeto ad BedeSim ponte, al-lyente caelo, in eorum consim tum venisset, ulterius progreSSi, Θx ultera 1luminis parte ordines constituere, quibus praeerant
Fahricius Columna, Padulae marchio , Cardinniis Mintieeus, Caravatalus , Ferdinandus Davulus, Petrus Navarrus, qui expectantes ludi hrio sere Gallos habebant; tanta inerat unimis Virtus, et pugnandi cupiditast At quoniam hostis vado numen transibat, nee in eum irruere opportunum Nnvnr S existimatini, quod omnino Fabricius faciundum clamabat, imprudenter nimis a Cardona factum duxerunt, qui transitum infestis, hostibus permittere voluerit. Cumque inter vallum, et
rarino dux tormentis belli eis Gallos iux it, quibus multum damni equitibus illatum cst, quod pedites pertulissent, nisi Navarrus
iussissot ut proni ad terram procumber iit. Quibus Osfectum est, ut in uirilonum Fabricius iratus inveheretur, moneretii ue uti agmina in nolem produceret, nollet exercitum imm-harda ruin ictibuA iuχsumi, non esse uni Navarro committendam regis dignitiuum, Italiae inlutem, tot praeclarorum militum virtutem: atque his dieiis, extra vallum eum suis multibus pro liit; omnisiluo eis litatus nemulatione ductuS, ita aeriter eum Germanis, quos primos nacti fuerant, proeliati sunt, ut ea memorabilis pygna italiam illustrarit. Tondem vero, ad Gallos victoria inclinavit. Unhricius ab Estensi captus. Capti Ferdinandus Davatus, Pontificis legatus, Pt Padulae marchio. Multi praeterea desister:iti sunt. Cardona , Caravaiulus , et Antonius de Leva fugae se commiserunt. Fuxius, qui fugientes Hispanos inseiluphatur, circumventus, utque ex equo deiectus, hasta percussus Oeeubuit; qui iuvenilibus annis, trium mensium spatio, serox animo, colerque eonsilio, tot insignes victorias reportaverat. Odeitus quosque vulneribus consosSus est, sed Ferrariae eon uluit. Ad decem milia hominum in ea pugnaeaesa suisse traditur, inter quos sortissimi milites Ivo Mlogi ius, Raphaol de Pa gis, Iaeol, gallus, Molardus aquilanus. Cnrcli
660쪽
Ga Da n suis clui prosus Prant, An nam perductus rei, qui si in sua sententia permansisset, nitorum praecipitem audaciam Denasset. Ravennates victoribus Se dediderunt; italico voro nomini insensi Germani, ot Ailuitani, nulla civium habita ratione, fiu rum cladis memores, erudeliter eos Iu arrent, Pt omni contumelia assecerunt. M. Antonius Columna arcem deseruit; Dppida, quae circum erant, in potestatem legati renellii pisani
8. Inter haec dum Cardinales lyontilici pacem suadebant . Catholicus, et Veneti Cardonam ad nrma hortabantur. adiuvante Franciseo Maria Urhini duee, qui durentis equitibus, et pantuor peditum milibus suam operam navaturum pollicebatur ; lavere tamen fortuna visa est in eo perturbulo rerum Statu: nam Palissa in Norimandiam vocatus, in Flaminia relicto praesidio, discessit. Pontifex conpilium inieronens wllemni immpa coegit; eo pie fortunatior habitus est, quod cum Gallus iterunt Patissam in Italiam immitteret, ut Romam prae- Sertim agarederetur, ideoque Pontifex malorum turhinem insul porniciem ingruere intelligeret, subito furor illo restinctus est. Cardonn Hispanos a clade superstitis, quibuscum dieapolim se receperat, simul undique contrahebat, ut in Galliam cisalpinam exercitum duceret. Aegabant ero Pontifex, et I eneti stipendia, pane foederis iure non esse petenda dicebant , quoniam Galli iam ex Italia discesserant; Cardona vero, lure illa deberi aiebat, cum Galli nil huc Brixiam, Cremam, aliasque nrces in sua side retinerent. Qua de re cum item quereretur Caesar, episcopum Gurgensem miSit, qui non modo n Florentinis pecuniam extor paeret, sed etiam eum lar-donu, ceterisque foederatorum ducibus Mantuam peteret. Pontifex, ut et dignitati et ditioni suae consuleret, per Laurentium Pavium , qui postea Cni' linalis tituli M. Quatuor electus St, Cardonam Ponvenit, et de foederi se adiungendo, tum de Solvenda pecunia egit; cum interim perductis ad Bononiam
copiis Cardona, omni pecuniae nuxilio dintitutuR, eo redactus est, ut seditiosos milites in lueret, qui necem ei minitabantur; factis lue rem probassent, nisi part stipendiorum collata , su-rentes homines parassPI.