Amati Lusitani Medici ac philosophi celeberrimi In Dioscoridis Anazarbei de medica materia libros quique enarrationes eruditissimae, quibus etiam tum simplicium medicamentorum nomenclaturae graecae, latinae, italicae, germanicae, et gallicae proponun

발행: 1557년

분량: 555페이지

출처: archive.org

분류: 약학

501쪽

l istarice, aeto ne: Italice, argento uiuo, mercurio: Gallice, argesit uiue: Germanice, g scii iure hiber

MIS s V Al facimus, quod a philosophis &chymicis,de argento ui

m uim ' uo, mercurio dicto, circunfertur . Est igitur hydrargyrum Graecis, Roma, ni S aqueum argentum,uel ex suo continuo motu,uiuum argetum dictum, quod naturale & artificiale inuenitur,ex quo unctiones pro Gallica scabie incredibili iuvamento parantur: quas inscii ueram praxim ignorantei ubtuperant, ignorantes argentum uiuum suo pondere tantum lethale esse,nouero qualitatibus, ut testatur in praesenti Dioscorides,3uum dicat: lethahpotum argentum titulina e st; pondere suo interanea disrumpens: a quo Plinius si quis interius animailuertat uerba, libro trigesimo tertio, capite sexto, non dissidet,quin potius illius uerbis ut plerunqhe solet subscribit. Ita uero se rem habere,& argentum uiuum uenenum non esse,quotidialia indicat experientia, quum tantum abest,ut uenenum sit,ut potius pro prastantissimo antidoto,puerulis fascinatis & vermibus infectis,omnes medici Isispaniarum pondere semiunciae, optimo successu in potu concedant, nec ex eo symptoma aliquod, per tam longum teni pus oris 1 huc hisce Historia D perunt. Vidimus enim nos, si mihi uisa referre lice, pumetunsil galli earuento vh cem annorum,plus libra una argenti uiui ebibisse, ex quo praetes pondus ' nullum inde symptoma contraxit, elysteribus tadem adiutus, totum caca uit,& liber absque noxa ulla permansit: occIudebatur enim 'argentum ubitum in quodam stricti orificii vase,in quo uinum antea recondi solebat,&ex eo puer tape ebiberat,unde semel uini uice integram libram, & plus at genti uidi ut dixi deglutivit. Hoc uero sciens doctissimus Brasa uolus,exa mine suorum Simpl. dixit,nos argentum uiuum infantibus in tiermium se Murid. D mimortuis exhibuimus,aillico sanati sunt:nec Mi indelli Brixiens, uicos Ilitur. tra illum inuehitur fides ulla habenda est; quum absque ratione & expers

mento loquatur; crederem tamen ipse,argentum uiuum arte paratu, quod Hermolaus proprie hydrargyrum uocari contendit,corrodens, aceXulce- A genitui ran S esse, quod Galenus tantum nouit, & illius nullum habuit experimemm Galenus tuin,ur lib. s. de Facult. simpl. med.fatetur, ad istum modum dicens :Ηysi , ,eterargyros, non est ex sponte nascentibus medicamentis,sed ex iis quae pa--,uid T rantur,ueluti psim mithium Trtigo, psoricum ilhargyro S.Caeteriim,interimat ne deuoratum aut admotum extrinsecus, nondum feci periculum; libbro tamen quarto eiusdem dicti uoluminis,capite decimo octauo,illud inter medicamenta erosione interimentia adnumeratiit: facile enim credere est,arte factum uiuum argentum,non eam nancisci benignitatem qua , sua

502쪽

I N iDIo Sco RID. LIB. QV INTVM. 'Isponte infodinis flues possidet,imo naturale hoc argentum uiuum, quum ignem persentit, ex benigno, corrodens efficitur, quod in sublimato, egeo parato b uel argento sublimato dicto , abundans argumentum hab mus , quod ad hominum perniciem excogitatum fuit. Caeterum, cuius temperaturae argentum uiuum sit, sub iudice lis est, a testibus enim contra testes res agitur &a rationibus contra rationes. Ego uero frigidum & ficcum esse,pro firmo crediderim: At Dioscorides hic tradit, minutissima auri ramenta epota,auxiliari nocumentis ab argento uiuo derelictis : tametsi in nonnullis exemplaribus,uerba haec non legantur, quae annotata uelim, ut animaduertant nonnulli receptiorum, qui quum nihil praeter calumnias nolint, ut multa , ita auri usum detestantur; quum tamen ipsi magis uituperio digni fini,quod eo careant,ignorantes aurum rem nobilissimam ac cordialissimam esse,praecipue si can deris igne, iuribu aut destillatis, ut noue demergatur: opitulatur enim ut Serapio,& Atticena credunt, modibis melancholicis,cordis palpitationi,non solum sic paratum,sed etiam in puluerem redactum, Sunt efiini uariis in locis aurifodinae ev quibus at rum foditur,sed purissimum obriEum dicturrieraro inuenitur, quod nostri Hispani,a libar,aurum desecatis imum ac purissimum,e regione sic Tibardicti appellant. Non eo inficias tamen, nos Hispanos plurimo abundare 1 in praesertim eo inter Tagi fluminis arenas reperto, merito enim aurim fer Tagussappellatur fluitius hic, quia inter suas arenas multum & prope infinitum dixerim aurum,trahat,ut abunde expertus sum,apud Ferreriam oppidu,quod Tagus praeterlabitur quatuor leucis a Castello albo,propria mea patria, distans , imo ut uerum fatear,pauca extant flumina apud Lusitanos , quorum arenis aurum mixtum non sit, non adeo tamen purum, ut a Tibar dictum, nec ita infim,ut quod ex Peru,terra paucis antea annis inuenta, aduehitur, ex quo cauterium paratum candens, minus mord, cat, &fistulas facilius sanat,ut in Plinio prius didicimus, libro trigesimo- tertio, capite quarto.

Enarratio. II

R V B RIC A sinopis, quam milion Graeci uocant, ea est terra quam hodie multi uice boli Armeniciusurpant, & eam Ioannes Manadidus epistola prima,libri quarti suarum epistolarum a se Venetiis visam pastillorum forma testatur, ueluti Georgius Agricola, quam sibi Baptia ista opteto ibidem ByEantio aduectam ostenderat et Terra enim esta ubrica lsinopis, densa , grauis, iocinoris colore non calculosa, sibi concolori &copiose cum diluitur se diffundit,quam Lusiani nostri in maxima habent copia, praecipue apud StremoZium oppidum, ex qua uasa pulcherrima

Argestum uiuum curumtus tempe

ratura sit.

Aur optiamum medicametum .

Tagus ala riseri Rubricasinopis Georgius Agricola.

503쪽

Rubrica fabrilis.

Terra Leamilia.

funt,quae quu labiis admolientur,ita haerent,ut difficulter nisi aqua made fiant auelli possint,desiccandi enim ac astringendi uires terra ista habet, ut uice boli Armenici merito usurpati possit. Caeterum,Mathiolus Senensisimerito Manardu m uellicat quod rubricam albam,idest exiguo rubore ornatam describat, quum tamen Theophrastus exalbidam quandam rubricam describat, quam Plinius quoque minus rubentem uocat.

De Rubrica fibrili, quam Hissania agri Acmbi

Germani vero bergroteti

Enarratio. TZ

HAEC in Hispania abunde repetitur, quae tanquam sanguis inficit,&sua uoce Hispani almagre appellant,picturis admodum terra haec deseruit,parum ab ochra disserens,imo ut inquit Dioscorides,ex usta ochra,rij-brica fabrilis fit,ex qua inimi & personati,rubricati saepe incedunt,& pictores multa leuiter minimo iumptu depingunt. De terra Lemnia. t . Enarratio. 3.

D E terra Lemnia, sphragide, idest sigillo insignita, pauca dicturi sta

mus, quia Galenus abundantissime libro nono Simplic. de ea dixit: Quam rubricam Lemniam quoque appellat, ob quod Plinius a Leoniceno faciale defendi potest,quum terra Lemnia rubrica quoque dicatur: tametsi ibrica proprie alia sit terra,ut capite superiori dictum est.Est igitur terrai mnia vera; quae a Lemno insula, Statimenethodiedicta aduehitur,no D, dem in orbiculos ex albo rubentes ,& characteribus Turcicis insignitos sed illa potius quam sub nomine boli armenici in quaedam frusta aut gle bas,inde ad nos portant. Nam orbiculi illi effigiati ex eadem terra formaritur et adiecta tamen arenosa quadam argilla, ob quam orbiculi siue pastilli illi albescunt,quos sub terrae Lemniae, uel tetrae sigillatae nomine , hodimni mercatores vendunt; At ne bolo Armeno nos carere, dicamur rimo

quod eo abundemus terram illam sic glebosam quam ueram Lemniam esse diximus non sub terra Lemnia, sed potius sub bolo armeniaco, ut in de quaestum alterum faciant,uendunt, sed quod terra ista rubricans,baeus armenias hodie dictus buturosus, nera terra Lemnia sit, ipsa attestantur signa.ob quae omnes nunc doctissimi uiri in hanc condescendunt opinionem; tum igitur uiri prudentissimi,ac uos boni pharmacopolanterea Leh mnia uti uolueritis,no quidem pastillios literis Turcicis sigillatos,accipere debetis,sed potius glebas illas,quas sub bolo Armeniaco Orientali,ementibus indi cant uenditores.Nam bolo Armeno uero nos carere certu est,que

easdem cu terra Lemnia uires habere,Gal testatur,quu dicat, in illa massa

504쪽

peste, quae similis fiuit ei quae Thucydidis tempore grassata est, omnes qui

hoc medicamen biberunt , breui curati sunt, quibus autem nihil profuit, omnes mortui sunt, nec aliquo alio medicamine curari potuerunt rex quo perspicuum est,quod solum his qui incurabiles erant,nihil profuit Bibitur uero cum uino tenui modice mixto si sine febre aeger fuerit,uel saltem parum febrierit,cum aquoso autem si multum febrierit, nec tamen pestilem tes ipsae febres uehementer calent,Haec Galenus. Qui in eo loco armeniam . ., terram holore pallidam esse tradit. Caeterum, de terrae lemniae uiribus, GP l cis, alenum consulit citato a nobis loco, ubi ob eam nauigasse,& falsum depre- ealent. hendisse, quod sanguis hircinus illi miscebatur legimus, Caeterum, ut uera terra Lemnia abudamiis,ita breui speramus,ueram arme283galli habere,abiis presertim mercatoribus qui ex Ancona in Armeniam petunt,ut inge et oppido Angorae undulatas uestes siue symballoticas aduehanti

De Chalcantho. Graeco G Agis p : Latine, Chalcanthos,atramentum sero risi viretaeum: Hi nice , capa ros. Italice, copa rosa: tilice, uitriola,

Enarratio. g, QV I Galeni libros de C ompositione medicamentorum, secundum Chalcana genera scire exacte desiderat,atq; in illis emplastra,cerota,unguenta,& que sunt alia,ibide descripta,ut decet componere exopta in iis primo exercitatum iri, necesse est, ex quibus: chalcanthum, idest atramentum sutoritim se offernuulgo uitriolviri dictum quod naturale,& artificiale est i h m e .lli, ubiq; cupa rosam suel caparmssam,tam Hispan quam Itali re Galli appel- V ripiam. lant,& uariis conspicitur coloribus: dam alterum ex Germania aduehitur oculis gratum, coloris caerulei; Alterum uero Romanum est,non adeo tamen intensi,& grati coloris Elium uero ex Cymo pd tur,quod Uium sitiatu ameas Ichntillas emittit.Ex omnibus uero,Romanum uitriolum,primas obtinet,secundas Cypricum: minus uero ualidum Germanicum, tam pro conficienda aqua forti argentariorum, quam pro tingendis lanis artisi, ces experiuntu C terum monet Galenius, quod post longum tenipus chalcanthum chalcitis efficitur.quod experientia deprehendimus, chalcathum in chalcitem mutatum aliqua ex parte esse. Videmus enim partem exteriorem chalcanthia dest uitribit dealbescere,& cum albedine ad aliquam cras sitiem peruenire, interiori eius parte in suo proprio perseuerante colore. De quo Galenus in epitomen redactiis,per doctissimum Andream Lacumnam Secobiensem, olim apud Salmanticenses codiscipvium nostrum, ira tradit: Chalcanthos (qui in Cypro ex uiridi quadam aqua concrescis. --

505쪽

' AMATI LusITANI . CONMINT. tima sui parte in chalcitim temporis processu degenerat, habet autem cum astrictioiae maxima, caliditatem non uulgarem coniunctam: Vnde omniumaxime codire seruareq; carnes humidas potest nimirum caliditate lium, ditatem absumet astrictioneq; substantiam contrahente tatq; constipante constringit itaq;,siccat,& contrahit in sese totius substantiam carnis. Exuitriolo, oleum hodie conficitur, apud chymistas, quod potens cauterium est,cuius una uel altera gutta, in aquis. cqrdialibus mersa,multu contrape stilentesfebras ualet,eas enim acetosas cum quadam stgplicitatercddit, ns

esisti; ,, CHALCITIS in aerariis fodinis comperituri quae ut diximus, excolebotar chalcantho quoq; efficitur: Exterior enim chalcanthi pars in chalcitidem uertitur, quum tamen interior illaesa permanet' chalcanthum existit si citur autem chalcitis ab Arabibus colcholar que quoque in mim transformatimnon est ergo colcholarsiitriolum combustum,ut multi tant sua potisiui dixi,chalcitis coichotat est; de qua Galenus libro nono de facult. simp,med.ita tradit:Minas habet astringentem acremq; facultates;. Ceterupuincit acris, utpote adeo uehemens, ut carnem urat, necnon inducat eschais ram. Ustum hoc medicamen minus mordicat, non tamen minus descat, uerum non parum astrictionis remittit; Itaq; melior est undequaq; chalc, tis tum adusta,tum lota,quum euadat sic minus mordax. Enarratio.'T6.σὶ, ἐ-. PSORIC V M medicamentu quoddam est,quod contra scabr ties,& cutis a peritates ualet,nam & scabiem mirifice sanat.

F. C ONTEND VNT nonnulli quod uitriolum Romanum, miss

sit,quod falsum esse,paucis indicatur;primo in chalcitide mist fit,no uero ex mi* chalcit his, ut ex Galeno didicimus et nouimus enim nos ex uithoe ld Romano chalcitim fieri,proinde Misv uitriolum Romanum no esse certum est, quum si misy uitriolum Romanum esset,ex eo chalcitis fieri posset,quod impossibile esse, Galenus tradit .Faciunt ad haec, quod uitriolum Romanum misy non sit, quia mi , durum est, auri speciem prae se ferens, quod quu matur aut eas scintillas ex se mittit, & stellarum modo spledet,

quae omnia minime in uitriolo Romano coperiuntur, proinde uitriolum Romanum non esse mi* certum est; consultius autem mea sententia esset asserere,quod sori uitriolum Romanum est,quu ut chalcitis in mi trans

506쪽

formatur,ita sori facile in chalcitim uertitur: Vtcunq; tamen sit,sori, chal citis,& misy,tametsi figura;& compositioue disserant,quia fori crassior est ' materia, subtilior uero misy, naudia autem chalcitismiribus tamen & natura eadem sunt,u ex Galerio libro nono de Fac .simp.med. comprehenditur,quum dicat in metallis ipsis,super chalcitim nascitur misy, ut aerugosuphr aes, Ac suspicor etiam lati longo tempore mutationem in chalc timposse accipere. Quare mirum non est,tria haec medicamina eiusdem genere facultatis esse, sori dico,& chalcitim, & misy . tenuitate & crassitudine inter se diuersa crassissimum enim est inter ipsa sol tenuissimum misy, mediam utriusq; facultatem habet chalcitis. Adurunt uniuersa haec tria, & scharas efficiunt:atta men nonnihil etiam astringunt: Verum,misy admotum corporibus duiis minus chalcitide mordicat, tametsi ea no minus sit calidum; id quod beneficio tenuitatis sortitur. Porro quum utraq; haec in decoctionibus fundantur,& magis chalaitis,quam misy sori tamen non liquescit,nimitu quod lapidosu sit 'uehementius cos actum:ficuti rursus misy quia a cogenito ea ore elaboratius est, ac proinde sistius chalcitid iccirco merito quoq; liquescit aegrius:libro uero quarto , de comp. med. fm genera ita quoq;.de illis tradit:Misy aut & fori,chalcitidi sunt cognata:tenuius in misy apparet,minum; mordax & utevcrassius sori: S utrisq;ficcat 1becillius, queadmodu & sti mi maiorem astringendi siccadiq; tum,actari possidet. Porro diphryges ulceribus; re humoris uitio adficatrice uenientibus,aptissimu medicame existit, ualide itaq; siccat,etfi fit mordax modice,ad hac praeter acrem tum qualitatem tum Dienitare: uim astrictoriam possidet:

De Melanteria Latine , melanteria , metallicum atra. mentum, Hispanae aeticis.

Enarratio. 8.

net argent porro sulphurei coloris in Hispania freques est, quam pro con M. ut, fictedo atrameto librario scribae usurpant,&eam Mauritanica uoce adiger ris, uel aEicho;uocant,tametsi uox haec Arabica,aZige,omne genus atramenti sub se comprehendat,de qua Galenus libro nono citato, ita inquit: Valde quidem astringit astringentiaq; omnia propemodum tenuitate superat.

De Sordiu

Graece , , Latineser Tirriolum Romauum; Hispa/ηlcei parrosa Romana, Italice, uitriolo Romano, Gallice,

triolo Romam.

507쪽

sori. Di bri T. Arsenicum sandam a

S O R Y,ut dixi uittiolium Romanum est,de quo capite de iiiisy l ito

P A S S I M & frequenter dipimgqs, in aerariis iudinis apud Germanos conspicitur: qua coim aes funditur in ima fornacis parte resi ens pat, quaedam conspicit unquam diphrigem esse certi sumus .i EX Curo ullo diphriges antiqua illa,ad nos hodie non portatur:De qua Galenus summatim libro nono de facult.fimpl.med.ita inquit;Mistam habet tum qualit tem, tum facultatem, habet enim in sese quiddam & mediocriter astringes,& mediocriter acre:unde ulcerum rebelliumcptimum medicamen es Eo quidem ad putrescentia oris ulcera, sitie per Uiuestrumn vll'cum stetracta erat spuma,tum ad anginam, ubi iam per astringentia medica consistit: quod influebat, ac breuiter ad columellam praeci m , pudendiq; S ani ut, cera cicatrice obduceda,sum quam felicissime usus.Dorro, quo pacio adulterentur dictorum medicamentorum singula,non uidetur pretium operaescribere, quum talia posse discere homines sceleratissimi in lucro ponant.

De Sandarachia.

Enarratio. 8 1.D. A R SE NIC V M,uagum nomen est,nam quoddam comam arsenicum est,quod auripigmentum vocamus, Aliud uero rubeum dicitur,quod sandaracham fossilem, siue Graecorum sandaracham dixerimus, appella, mus, ut tandem disserentiam faciamus inter sandaracham Graecorum , ct eam quam Arabes gumi iuniperi nominat,ut capite de Iunipero diximus, Tertium uero arsenicum cristallinum album est, ris algalum dictu , quod naturale siue fossile dictum,in eisdem fodinis auripigmenti & sandarachenascitur, quamquam artificiale quoq; reperiatur ex auripigmento conssatum Caeterum, Sandaracha haec de qua agimus, eadem cum arsenico auri pigmento dicto est, nisi quod illa magis cocta & a natura elaborata uideatur, ad quod arte quoq; ita esse deprehendimus,quia si auripigmetum igni in catino admoueris, ita rubrum euadet, ut sandaracharai esse dices, Hanc

uero

508쪽

IN DIosco RID. LIB. v IN Tu M. si uero Graeci per infundibulum super prunas ignitas, in fumum redactim, contra pectoris uitia,exibent, ut capite de Iunipero diximus, sed instabit aliquis, Melae,& alii practici,inter prscedentes siue procatarcticas asthinatis causas hanc unam connumerant,fumorum eleuationem a sulphure,auripigmento, & aliis metallis, quomodo igitui Sandarachamas limaticis couenire Graeci dicat Nos huic dubio dupliciter respondemus; primo quod

dissicultas anhelitus duplex est,altera materialis, altera uero sine materiat materiali sandaracha conueniens est, crassas lentas & tenaces materias,subtiliando & diuidendo,&hac de causa,recentiores,ut Nicolaus,ad Graecorum imitationem ex sulphure compositionem asthmaticis conuenientem praeparant:in materiali uero, metallorum fumi maxime obsunt, imo ita obesse nouimus,ut metallarii, qui in fodinis metallum excavant, inqui, runtve, asthmatici fere omnes breui moriantur, ita ut apud fodinas illas Gallicie,& Germanae,mulierem inuenire non sit difficit quae sem& octo nupserit uiris.

De calamine.

Graece,-: Larinae piere, alumen: Hlyallice, alum

Enarratio.83. ALUMINIS multa & uaria genera nouit Dioscorides, quorum filum,. tria tantum describit,scissile,rotundum,& liquidum,hodie uero, sex potius communerantur,silicet alumen roche,alumen plume,alumen fecis uini,alumen catini,alumen scaliole,& alumen Euccharinum: inter haec autem sex hodie habita aluminis genera, unum tantum Dioscoridis genus describitur,quod plume dicimus,& scissile est, Alumen porro roche,quod ,luis is

non procul a Roma excavatur,non sic ut indetis effoditur, lapides enim quomodo primo sunt durissimi rubri,& nonnulli ad albedinem tendentes;non adeo serat . tamen duri, qui tanquam lapides communes,ex quibus parietes fiunt, e uena siue fodina extrahuntur, quos postea tanquam calx infornacibus, per duodecim uel tredecim tantum horas ardentissimo igne coquunt,nec longiori tempore ibide permanere illos sinunt, quum ex toto combureaerentur,& inepta materia ad futurum alumen euaderent, Deinde uero sequenti die quum frigidi lapides iam facti sunt,ex fornacibus extrahuntur,& in acies quasdam debito quodam ordine reponuntur, ubi per quadraginta longos dies adaquantur. tanquam uiuae calcis lapides,ubi quater uel quinquies,singulis diebus irrigantur, adeo ut intra tempus quadraginta dierum,ut diximus lapides in terram uertantur, Hanc postea terram,sive lapides in terram uersos, magnis aeris cortinis, in aqua artifices ad ignem

509쪽

A Aeti tu si TANI co MME T. excoquunt,qui quum dextre terrae substantificam partem ,ex qua alumen conflari debet,in aquam uersam esse norunt, terram ligneis instrumentis ad hoc paratis extrahunt, ac de nouo aliam terram praedictae aquae addunt, ac sic ut primo facientelier & quater,terram innovant,quousque aquam in alumen uerti pronam uident, quam postea per canales quosdam fluere permittunt, & capsis ligneis excipiunt,ubi intra octo dies gelascit, &con, creta efficitur,ac densatur, & alumen roche dictum resultat. Caeterum ex lapidibus rubris,alume fortius efficitur,ex albis uero, minus forte,& magis lucidum, quo pro inficiendo serico, ac optimis & pretiosissimis lanis timgendis usurpatur. Hoc uero alume roche Graecorum esse alumen nonnulli crediderunt,sed mea sententia alumen liquidum longe alia res est. Ex auis is alumine rocli albumine dui,ac aqua rosacea, alumen Succharinum para. dehari, tur, quo mulieres pro dealbanda facie utuntur, quod Graecorum rotu num. dum non esse certum est,quum ex alumine roche Euccharinum fieri dixi, alumen uero catinum,ex herba alcati,Graecorum uero dicta traho consciturnit libro quarto diximus. Porro alumen fecis ex uini fecibus continuatur,de quorsi generu facultatibus, ct natura,Galenus ita tradit libro nono de Fac .sinapi. med. Alumen uehementissime astringit:caeterum,quum si crassarum partium,tenuius quodammodo est quod uocatur fissile,proximum est rotundum,& astragalotum radmodum crassum est tum liquidum,tum platites S plinthites dictum.

Enarratio. 8q. lSVI PHUR S uiuum,idest ignem non attingens,& uulgare id est

igne paratu na,reperitur,ex quo odium chymistae ad multos frigidos moris bos curandos,mirificum parant,& ut tradit Galenus libro nono citato, theson,idest sulphur,omne trahendi uim possidet, estque temperamenti calidi,atquae essentiae tenuis, adeo ut ad multa uenenatorum animalium resistat, si siccum ictui inspergatur,aut cum saliua,aut v ina,int oleo ueteri, aut melle,aut resina terebinthina illinatur: Quin & psoras, & lichenas, Stepras, non raro hoc medicamento cum resina terebinthina sanaui ,

Extergit enim omnes id genus affectus, absque hoc ut in profundum re pellat.

510쪽

De Pumice lapide. Graece, clinis : Latine, Peru, lapis pumex: Hi Fallice,

Enarratio. St. P V M E X leuis,exustus,ac corrosus lapis est,quem ignes ardentissimi fulphure ex profundissimis cauernis euomere solent, ueluti in Aethna ac Vesevo montibus fieri percipitur, hodie uero uariis in locis lapilli ii reperiuntur:quibus cerdones pro poliendis pellibus precipue utuntur, & Pli nius uaria de illis tradidit. Galenus porro nono citato libro, de pumice ita inquinIn sarcotica medicanteta inditur,& ea que dentes extergunt,partim iustionetaeinbn e pertus, partim etiam exustus: andoquidem aliis omnimbus combiistis similiter,substatiae tenuioris effvitur:caeterum,ustione quiddam acquirit acrimoniae, quam rursum lotione exuit. Videri autem poterit' conciliare splendorem,non tantum facultate,sed etiam asperitate. luti si Myrin,aut testam tritam admoueas: Eudem in modum cornua deusta dentes reddunt splendidos.

De Muria

De Flores s.

Enarratio 8 8 . 88 8 Si S A L & marinus & fossilis reperitur: Marinus in salinis ex aqua maris conficitur, & familiarissimus uictui hominum est, fossilis uero siue mineralis, uariis quoque in regionibus nascitur , qui lapis albus, densus , grauis, cristalli modo lucidus est, quem pharmacopolae salem gemam appellant, nec enim sal gema, alia res a sale fossili est, quo uniuersa Turchia, ac magna pars Germaniae , & Ungariae, ueluti Calabria, utuntur. Caeterum , mustum insulam apud Persas, regi nostro Lusitanorum hodie subditam, salis fodinis uberrimis scatere, norunt Lusitani nostri, id quod Plinius quoque scriptum reliquis libro trigesimoprimo naturalis suae historie capite septimo ubi Ormusium, ut mea fert opinio,rr ii -

SEARCH

MENU NAVIGATION