장음표시 사용
141쪽
M RO aliud significare videntur, quam Roma cuiam monetam tu ille .XII. Modo, ut pro hujus Manus explicatione nonnulla proferamus, animadvertendum primo est praeter S. Petri vel Pontificis Protomen,de qua hactenus egimus ,vel praeter ipsius Imperatoris figuram quae in Nummis Leonis aὶ 8c Ioannis Papae η. & alterius Ioannis quem in Tab.
nolira num. Ia evulgavimus apparet, quaedam etiam θ bola in Pontificiis Nummis fuisse nonnunquam signata . quae peculiarem aliquam significationem eo tempore Omnibus notam haberent.
Florem conspicimus in Nummo Ioannis PP., quem ad ritum aurea Rdae a Romano Pontifice benedicendae traxit Vignotius sc);quem tamen si mavis ad Christum ipsum a Florem ex virga Isse a Tertulliano appellatum, vel ad dona Spiritus Sancti, quae in Flore designantur M) , vel ad aliquos Pentecolles ritus 9 , vel ad hujusmodi aliud nobis nunc incompertum referri potest, vel denique ad saustum & felix aliquod eventum indicandum , quum Florum proseminatio in Festis & publicis votis di Principum celebritatibus , ab antiquissimo tempore praecipue
dificium quoddam conspicitur in adversa parte Nummi Nicolai I. so . quod duobus Arcubus seu Portis insignitur, eoque Urbem Romam , vel S. Petri Basilicam
designari scribit Vignotius. Sed nulli bi apparet, quod frons Templi Vaticani duo tantum ostia habuerit sM; id
142쪽
eoque Romam potius ibi repraesentatam fuisse suspicor sub figura Portae Urbis, quae sype pro totius Civitatis symbolo usurpari solebat . Duplices enim quandoque fuisse Arcus in Urbium Portis, velut in eo Nummo visitur, luculentissime jam demonstravit doctissimus Marchio Scipio Massejus ca) ; quin & plures Urbis Romae Portas tales fuisse nuper existimavit cl. P. Iosephus Blanchinius Congregat. Oratorii Presbyter; Id quod praeter tim patet de Naevia nunc Majori η , & de Portu ensi vetere d. quibus Flaminiam & Ostiensem addit cl. Auctor M. Fo
lasse tamen non Urbis Portam , sed Aquae ductum a se instauratum eo in Nummo insculpi secit Nicolaus; siquidem ipse Formam aqua. qua vocatur Tocia 0, ar vero Iam pereυοIuta annorum spatia nimis constactam exis entem, per quam
decurrebat aqua per centenarium in Urbem Romanam , a fundamentis ad fabricandum atque resalirandum eadem forma
Crucem quoque , praeclarum nostrae Salutis monuis mentum in Pontificiis Nummis conspicimus , quam ubi
que praeserre solebant prisci Ecclesiae Fideles, quibus nil erat antiquius quam gloriari in Cruce Domini nostri Je
su Christi, ut num . VII. superioris Capitis jam innuimus . Carolus Calvus in Pistensi conventu A. 864 praecepit ,
143쪽
habeatne in Drum , ct in medio nostra nominis man ramina :ex ahera vero parte nomen OUitatis . oe in m d O CRUX ha beatur a , velut omnes pene Francici Nummi apparent b), quem morem in Nummis Septentrionalium popul
rum d , & Italicarum Civitatum silin observatum saepe
cognoscimus; quod & Orientales Imperatores antea prae institerant. Hujusmodi quoque C ux in medio Nummo si. gnata apparet in Denariis Hadriani I. γ) . de quibus iterum erit dicendi locus f .
In aliis Nummis conspicitur Imperator ipse stans, v
ste gemmata ad talos usque demissa. coronato capite, gladium dextra erigens. l.evaque manu hastae incumbens
I . Quae aliaque hujusmodi θmbola in Nummis Pontifi
ciis peculiari aliqua ratione & veluti arcana significa- tione , expressa fuisse apparet; ideoque ipsam quoque Manum quam in Nummo Benedicti III. conspicimus . haud otiose signatam suisse existimo . Similis Dextera elata & protensa habetur in Nummo Ioannis Pontificis η sub Ottone Ιm p., in cujus guro SCS. PETRUS in scribitur; ubi profecto ad hujusmodi Inscriptionem nequaquam Manus illa in medio Nummo insculpta est reserenda , quemadmodum de Nummo Benedicti H I. suspicatus est cl. Muratorius, sed ad indicandum symbolum aliquod nobis sertasse incompertum apposita videtur . Aliae
Manus nonnunquam etiam exhibentur in Nuininis Septentrionalium populorum apud Hic hesum . Unam tamen praecipue observavi in argenteo Nummo, hactes nus
144쪽
nus quod sciam inedito, penes Reverendum P. Gregorium Pignat tium jam supra laudatum sa) . cujus Typum . eo quod prae nimia vetuitate valde detritum appareat. supervacaneum ducimus hic exhibere. Ex altera tamen illius parte non obscure dignoscitur iudificium quoddam pluribus columnis suffultum & fastigio ornatum, qualia observari pollunt in Francorum Nummis a Leblanco e ditis. quo nimirum vel Templum vel Urbs aliqua designari videtur 0 ; ex altera vero parte Dextera quaedam in caelum erecta effingitur , eo modo quo
in praedietis Nummis Benedicti & Joannis Romanorum Pontificum apparet. Ex Inscriptione vero quae in gyro utriusque partis signata fuerat, nil aliud me legere potuisse videor. quam ST. PP. vel SΙ. PP. Simile aliud hujusmodi symbolum in Litigio Ecclesiae HersisIdensis postum suit. ubi aerea Dextera inaurata , & ad caelum e re ista prominet sc); Ac denique in pavimento principis Ecelesiae insignis Monasterii Fuldensis marmoreus quidam orbis insurgi t. in cujus extrema ora ad quatuor sibi invicem advertas plagas plumbo confixae fuerunt quatuor aereae Dexterae expansae C annulari tamen & auriculari digito supra volam inclinatis 3 & ad centrum orbis illius.
XIII. Ut autem non solum Monumenta, quae Dexterae manus symbolum praeseserunt , hic recenseamus , sed
etiam quid hujusmodi signo significari possit, aliqua sal
tem conjectura assequamur , animadvertendum primo est, Manum a veteribus saepenumero pro potestate vel a istoritate aliquid faciendi. luisse usurpatam se), utpote quae praecipua corporearum actionum ministra existat .
145쪽
Unde ex hoc tortalia in ina tum mariti uxores Convenire dicebantur , & Servos libertate donatos manumissis, nempe de manu G potestate herili missos, fuisse appellatos m net Ulpianus sa). Quum vero summus rerum omnium principatus & auctoritas penes solum Deutri sita sit, meis taphorice per Manus appellationem ipse Deus, ejusque potentia, virtus, & auxilium intelligebatur. Ait enim S. Cyrillus Alexandrinus , quod stuper in Di Dinis Scriptu. ris Manus signum es operis , ct recis factorum H. Quam significationem sorte respexisse Religiosos viros insignis Ordinis Hospitalis S. Ioannis Hierosol umitani , liquet ex eorum antiquo sigillo , in cujus altera parte Dextera quaedam elata conspicitur in benedicentis modum , annulari & auriculari digito inclinatis, cum inscriptione
IN DOMINAΤIONE MANUS SCHE O . Idem expres- dum arbitror in sepulcrali Monumento Simonis de SIiteis L qui xi I. saeculo vivebat 3 . quod indicatum jam aBro ero , es. Schannatus tri graphice delinea tum in lucem protulit - Ibi enim insculpta est Dextera manus h nubibus prolata. ec supra Crucem quandam incumbens.
cum inscriptione DEXTERA DOMINI FECIT VIRTUTEM , quae ad praeclara illius militis facinora Dei
ope patrata. fortasse refertur . Longam hic veterum Marmorum . Musivorum , Nummorum , Codicumque seriem recensere possem , in quibus Manus e nubibus prodiens pro ipsius Dei figura repraesentatur : sed lect res libenter remitto ad clarisi. viros Aringitium , Bona
rotium tD , & Bottarium θ), quorum hic luculentissi-
146쪽
mus mihi testis est. non modo in antiquioribus Monumentis symbolum hujusmodi reperiri , sed & in infima etiam saecula derivatum fuisse . Praecipue tamen omnibus hisce symbolis designandis adhibebatur Dextera manus , quae dignitate praestantior , &ad majorem actionem sugnificandam aptior esse videtur. Hinc illud Crinagorae Epigramma sa), quo adebat nullum Romae periculum imminere posse
Maneat Caesari ad Imperium. XIV. Quoniam vero supplicantium est Manus in autum tollere, ut opportunum hoc pacto sibi auxilium comparare studeant, hinc solemni ritu tum apud Ethnicos , tum apud Hebraeos. tum apud Christianos, manibus sublatis preces Deo sundi, temper consuetum suit tu Ideo Clemens Alexandrinus H in orationibus Manus in Caelum tolli testatur τὰς εις ουρανον πιθομεν ἶeoque gestu vota etiam suscipiebantur , prout pluribus videre est apud erudi tissi nutn Barnabam Brissonium sc . Et quoniam Principum vel Magistratuum eiectio, quaedam vellati Votorum nuncupatio est, in solemni ill rum designatione Dextera manus elatio praecipue usurpabatur . ut hoc signo populi consensus & plausus quodammodo patefieret. Ita plane testatur ΤZetras saec. XII.
147쪽
An 'nitus veI Imperatorem vel alium ex Principibus
Gulim vellent creare, nomen proclamant.
ιum igitur plibi placerer qui propositus erat, TOLLEBANT Omnes DEXTRAS suas in altum,
Statimq te eligebatur in Asa fratum illa. Hunc morem scito veteris designationis.
Quid igitur si in Pontificiis Nummis iam supra indicatis
sub illo Dextera elatae & expansae symbolo Pontificis vel Imperatoris designatio, vel preces votaque Pro eorum salute& Principatu suscepta indicarentur pX v. Ab orationibus vero& precibus , paullatim ad juri urandi quoque sacramentum translatum fuit m nuum hujusmodi symbolum, quasi in sermonis vel rei promitia testimonium Dii pergestum illud advocarentur; quod praecipue etiam designabatur manu laetis rebus quihusdam, vel etiam ipsius socii dextera apprehensa in s lemne datae fidei argumentum. I inc perjuris manus uinputabatur bi , hinc fidelitas per Manum in Sacramentum praestari dicebatur sη , & in Diplomate quodam Ciroli Crais memoratur inligatis mininii, Iuramenti, seu Fidei per manum data so . Immo non tantum quis propria manu jurare contentus erat, sed alios etiam sui sacramenti consortes ac veluti fidejus res exhibebat, quod Manu septia
148쪽
s tima . duodecima alii sque hujusmodi jurare dicebatur . a) formula in libris Capitularium . Feudorum . & in veteribus membranis frequenti issima , cujus conceptio praecipue observari poteti apud Sirmondum ίη . Quod vero dicitur, Servos manum mortuam habere hoc pacto eX-plicari voluit Cironius so, eo quod nempe dato sacramento se ad operas ob equia atque certos Census Dominis suis obstrinxerant;ex quo morem illum in Belgium manasse arbitratur, ut quum Dominus ex defuncti Servi hereditate nihil jure herili capere potuisset , manum ex ejus cadavere in praestitae servitutis signum abscinderet d) . Ceterum quod Dexterae in Caelum elatio pros cramento haberetur discimus ex celebri illo Deuteronomii loco se , in quo Dominus ita a Moyse loquens inducitur: Levabo ad eatum manum meam , ct dicam , Hυο ego
in aeternum , ubi Lxx. Interpretes ita vertunt οτι αρῶ ώς νον ουρανον τι- χειρα μου , και ὀμουμω τίω δεξιάν μου ,
aeternum. Et Geneseos v. aa. Cap.xlv. Leis manum meam
ad Dominum Deum altissimum cte. ἐκ γε - την πιῆρά μου. ,ος Κύριον του θεον νον &c. Eundem jurandi ritum apprime expressit in Latini Regis persona Virgilius
his verbis DSuspiciens talum TENDIT AD SIDERA TRXTRAM;
149쪽
BINE DICTI III PONT. MAX. 14 3
nqιιe Deum infernam, ct d ι isaeraria Ditis. Audiat haec Genitor, qui faedera fulmiue faucis. Nec hujusce moris exempla desunt in infimis etiam saeculis , si fidem adhibemus cl. Broruero aisserent i , quod ruatuor illae aereae manus in pavimento Ecclesiae Fuldens appositae, & num. XIII. superius memoratae, nihil aliudex veteri traditione designent, quam secramenta in illiu Ecclesiae defensionem&obsequium praeli ita a Provinciis Thuringiae. ederaviae, Saxoniae , di Bajoariae . Et quae in lastigio Hersset densis Ecclesiae erecta Manus conspicitur , eodem Bro ero teste , tanquam symbolum susceptae a H ludovico & Hlothario Impp. Ecclesiae illius tutelae , communi suifragio judicatur.
XVI. Haec sere habuimus, quae ad propositi symboli
Nummorum Benedicti III., & Ioannis Romanorum Pontificum ill ultrationem pertinere videbantur . Cui libet autem liberum erit quod melius sibi videbitur probare .ut, vel Principalem auctoritatem. vel Dei opem, vel sus.cepta vota, vel Principum designationem , vel praesertim sacramentum aliquod . eo symbolo in praedictis Nurumis repraesentari intelligat. Quid vero sub saeramenti nomine venire possit,
nunc paullo fusius est a nobis explicandum . Aliud enim erat jusjurandum seu Fidebras quae Pontifici praestabatur a Populo Romano & ab Imperatore, aliud quod Imperatori a Pontifice Populoque Romano . De pri ri locum habemus penes Benedicti DI. Biographum , qui notas illas Benedicti nostri calamitates exaggerans , quibus in ipso Pontificatus exordio improborum astu vexatus fuerat . Nicolaum Episcopum Anagninum , Mercurium , Gregorium. & Christophorum
Magiltros militum periurii reos facit. quod Fidelitaris sacramentum quod fecerant almista Benedicto parvipe
150쪽
dentes , obliviscentesque. electo damnata C Anaitasio 3 se eοη-junxerunt a , beatique C Benedicti J moditatem decIinaυerunt jam fati H. Haec est enim metitas quam Populus Romanus in Summi Pontificis electione praestabat , quae vel aliqua peculiari sermula concipiebatur, vel in Eleis isti salutatione , aut in ipsa subscriptione quam universi
Proceres Decreto electionis faciebant, contineri videbatur . Ita quando Leo v I II. Pseud Pontifex iterum fuit a Populo Romano in Urbem & Apostolicam Sedem susceptus. solemne sacramentum super B. Petri corpus a Romanis recepit, testantibus Petro Bibliothecario in vita Ioann. TI I. apud Papebrochium.Chronographo Farsensi.& Auctore Pontificii Catalogi , quem ex Codice Casana tensi supra laudavimus, cujus excerpta dabimus in nostra Appendice Monumentorum . Imperatorum autem devotio seu Fidelitas erga Romanam Ecclesiam ex ipsi uiamet Dignitatis ossicio descendit . utpote quae ad tuendam Ecclesiam erat unice instituta. Patriciatus etiam collatio , in cujus locum Imperiale nomen successit, non
nisi certis conditionibus & pactis ab utraque parte servandis , haudquaquam fiebat, ut supra ratiocinabamur H. Ideoque Carolus Magnus Leoni ii I. scribebat, quod si sicut cum Beatissimo praedeceliore vestrae sanctae Pate is nitatis pactum inii, sic cum Beatitudine vestra ejusdem is fidei&charitatis inviolabile scelus statuere desidero :is quatenus sanctissimae Romanae Ecclesiae sedes Deo do- nante, nostra semper devotione defendatur . Nostrum is est secundum auxilium Divinae pietatis, sanctam ubique is Christi Ecclesiam ab incursu Paganorum , di ab Infideis lium devastatione armis defendere seris,& latus Catho-- licae Fidei agnitione munire H. is solemne