장음표시 사용
131쪽
. BENEDICTI III PONT. MAX. I 2 s
etissimus Praelui Josephus Simon Assemannus ejusdem Basilicae Canonicus, & Bibliothecae Vaticanae Praesectus, qui praedictas Apostolorum Imagines doctissime illustravit in Commentario insignis Kalendarii Graeco-Moschi in eadem Bibliotheca asservati, quod magno Litterarum bono propediem in lucem est prolaturus. Forum
autem Capita prorsus nuda apparent & barbata , prout in ceteris aliis Monumentis observantur . .Hujusmodi plures vetustae imagines exstant in Basilica Vaticana . & praesertim in ipsius Cryptis , aliisve locis & Basi licis hujus Urbis . quas hic longius referre non juvat. Quod si igitur aliis quibusdam ornamentis S. Petri imago decorata fuit,id quidem evenisse concedo, vel saeculo XI v.& subsequentibus, vel antea etiam , sed in locis ab Urbe valde dissitis , velut Corbejae aut alibi. ubi nulla de vera S. Apolloli efigie sei vanda religio fuisset: Nequaquam tamen id factum arbitror saec. viai. IX. & x. in Romana Ecclesia , ubi tanta religione ipsius etiam vultus lineamenta , totiusque corporis habitus firma perpetuaque traditione retinebatur. Quotquot enim S. Petri pictura , musiva vel Signa vetuitiora Romae asservantur, eundem omnes nudo capite repraesentant; ideoque, donec certiora argumenta proserantur, nequaquam mihi persuaserim, S. Petrum cum Mitrae ornamento, a Sergio
Pontifice in Nummis suis, effetum fuisse . VII. Nec meo quidem judicio absurdum plane esset, si quaedam hujusmodi Nummorum Protomae nonnumquam Pontificum etiam vultum repraesentarent,sed S. Petri nomine vel insignibus decoratum, utpote qui ejusdem Apollo li vices personamque sustinerent ; non secus ac Ethnicis Romanis Imperatoribus consuetum fuerat, ut
Signa & imagines suas Dei alicujus habitu vultuque decorarent . Singularis est sane hoc in genere Stephani Pa -
132쪽
pae II. epistola , in qua quum a Pipino , Carolo, & Carolomanno auxilium contra violentos Longobardorum impetus peteret, S. Petri personam induens, ita praesa tur Petrus vocatus ApsoIus cte. ..... er per me omnis Cathotica ct Apostolica Romana Ecclesia cte . vobis excellentig mis Pipino, Carolo die . Ideoque ego Apsolus Dei Fe-trtis qui vos adoptivos habeo filios ad defenden)um de manibus adissariorum hane Romanam Civitatem e e. sa). Simili loquendi modo usum suisse video S. Theodorum Studi tam , qui Paschalem I. alloquutus, eum ita compellat: Ianiis tor Regni Calirum , Petra Fidei, super quam ad fica a es Catholica Ecclesia. Petrus enim tu , Petri sedem gubernans ct exornans Tibi Lxit Christis Deus ηοser, Et tu aIiquando eonversus cons a fratres tuos sb). VIII. Ceterum ne conjecturis nimium indulgeamus, hae locum habere possunt ubi aliis certioribus destituam ut argumentis . Nam si Clavium vestigium hisce imaginibus additum appareat, libentius ad ipsum Apollolorum Principem imagines easdem reserrem , quum ceriti assirmare non ausim . hoc peculiare S. Petri Insigne propriis eti. mimaginibus accommodatum a Romanis Pontificib. fuisse. Itaque Protomas quae in Nummis Ioannis via I. se , For-
buendas esse censerem , propter quoddam Clavium vestigium quod in iis videre videor, dummodo chalc graphus rudia Numismatum lineamenta recte expresserit. De Clavibus S. Petro attributis qui plura desiderat, conserat eruditissimos Io: Clampinium s , Nic
133쪽
Has porro Claves fortasse repraesentari existimo in Nummo hactenus in edito Sergii PP. quem damus in Τabula nostra nu v. s. Visitur ibi oblongum sceptrum , in cujus summitate ex una parte littera E adjungitur , ex altera R quaedam inversa Duplici quidem lusu ibi delectatum luis Ie monetarium arbitror, ut & Claves S. Petri designaret, & ejusdem quoque nomen quodam quasi
monogrammate in iis exprimeret . Hoc equidem cuique
Nummum ipsum intuenti manifestum est ; quum praesertim ex alia parte littera S appareat quae Sancti titulum clare indicat,& P quae initialis est nominis Petri; reliqua autem illius elementa in summitate sceptri addita suere nempe E , R . & T , quod cum utroque implicatur . Quod autem & Claves hoc eodem signo repraesententur, non injuria suspicor . In quodam enim Remigiano Codia ce , quem Io: Mabillonius L circa A. 17o3. scribens J 8oo.
annorum esse judicavit, exhibetur S. Petrus solito Apostolico pallio indutus, nudoque capite , tres Claves dextera gestans , quae ita comparatae junt, ut una litterae g invertie formam praeseserat . altera sit quasi P quoddam Graecum altero crure brevius. & adnexam habens R; media vero Clavis , quae ceteris duabus praeeminet . T figuram reserat 4. Ecquis igitur hisce Clavibus Petri nomen a Pictore implicitum suilla. elare nora intellexerit 3 In Nummo tamen Sergii una tantum est. videtur Clavis, vel uno saltem manubrio formata . Id sortasse artificia imperitiae. & loci angustiae tribuendum . Sed neque hoci
insolens et . ut cum unica Clavi S. Petrus repraesentetur .
Ita enim vilitur tum in antiquissimo Musivo S. Agathae
134쪽
in Suburra quod a Fl. Ricimero Circa A. 47 I. constructum fuit , tum in aliis monumentis apud Alemannum& Ciam pinium sa) , sed praecipue in Musivo Oratoriis. Venantii a Joanne IV. circa medium saeculum v II. co structo, ubi S. Petrus unica Clavi donatur , quae MoIabram L ut nostri vocant i ex utraque parte adjunctam habet. Ira etiam in alia parte Triclinii Leoniani unam tantum Clavim S. Petrus tenet ib). Inter Cetera etiam pretiosissima Cimelia Mus ei Collegii Romani Soc. lesu , quae
pro sua humanitate docti ismus vir , & in omni Antiquitatis studio peritissimus Rev. P. Contuccius eidem Mu-seo Praesectus mihi communicavit, vetustam S. Petri imaginem in lamina aerea encausto obducta observavi, in qua S. Apostolus una tantum Clavi insignitus conspicitur. quemadmodum etiam exhibetur in quodam antiquo Vitro Musei Capponiani in eodem Romano Collegio exsistentis & num .i I. hujus Capitis laudato , in cujus medici apparet Christus Dominus Nimbo crucigero insignitus ;ad illius dexteram Proto me viri barbati unicam Clavim humero sui inentis,cum litteris S. PETRUS; ad laevam similis Protome, sed calva fronte ensem erectum dextra tenens, cum inscript. S. PAULUS. Ac ut demum ex nostris Pontificiis Nummis aliud aliquod proferam exemplum , cum unica Clavi ad modum litterae F efformata repraesentatur idem Apostolorum Princeps in Denario
Agapiti II. apud Vignotium so .
IX. Non parum etiam conduceret ad veram S. Petri essigiem dignoscendam . praeter vultus lineamenta, ipsa etiam Barba , si tanta Nummorum noli rorum ruditas non esset. Barbatum otidem S. Apostolum in omnibus sere imaginibus repraesentatum fuisse jam supra
135쪽
innuimus . Consulantur quotquot imagines ibi laudavimus. In Nummis etiam Ioannis via I. bj, Agapiti II. daliisve hujust nodi quaedam Barba vestigia apparere non male quis suspicari posset, cui ego. in tanta Nummorum deformitate & Monctariorum imperitia, nec a Dsentiri nec contradicere auderem . Hoc autem Conces se , vero quidem simile redderetur argumentum , ut
S. Petrum ab imaginibus Romanorum Pontificum qui I x. di x. saeculo floruerunt, ex Barba discerneremus. Siquidem Romanus Clerus, adeoque & Pontifices Barbam eo tempore minime gestabant. Scimus hanc a Gnecis Schis.
maticis calumniam Ix. saeculo. tum Romanae , tum universae Ecclesiae illatam fuisse, quod Ba bam raderet ἐ), quibus etsi responderit Ratramnus Corbriensis non ubique hanc Consuetudinem eadem forma obtinuisse, satis tamen arguit in Romana praecipue Eeclesiis id usurpitum fuisse H . Ideoque S. Petrus Damianus scribebat: Ecclesiarum
plane Rectores tauto tertiginis qtiotidie rotantur impulsu, ut eor
a Saecularitas TARBIRASIUM EDIDEM DIVIDAT,
sed actio non discernat f . Et de S. Gregorio v II. traditur in Collectanea Cardi n. de Aragonia . ipsum sexaginta Mansionarios Vaticanae Basilicae ejecisse . qui erant Cives Romani uxorati seu concubinarii, barba rasi, ct Mitrati, asserentes se Cardinalis Presbtera i esse st . Quam Barbaeraturam vetustissima traditione Romanam Ecclesiam tenuisse testatur idem S. Gregorius v II. his verbis: Qtem -
136쪽
ad 1 dum D ius in deutalis Ecessa taenus ab ipsis Fid)ἱ Christana primordiis barba in radendi marem tenuit ore. s. ),
qui tamen mos nequaquam a tam remota origine est derivandus . Quo errore, ipso vn I. saeculo, non caruit Ra-tramnus Corbriensis, qui ut Schismaticorum dicteriis satisfaceret, ipsum raden de barbae morem ad Apostolos& Christi discipulos retulit, laudans & S. Petri imagines , quae suo aevo tali schemate piciorum arte formabantur . quod tamen Romae , ubi major conservandae verae imagi- nis Pi incipis Apostolorum religio viguit, nequaquam iis seculis factu .n fuit, ut omnes vetustae ipsius imagines quae hodieque supersunt clare evincunt. Hactenus de more Barbam radendi apud Romanum Clerum. Plura qui volet consciat Cham illarduin in lib. de Corona , Tonsura ,s habitu Clericorum , & eruditissimum Muratorium T. II.
pa . 3oa. Antiqv. Ital. Med. A vi. X. Denique nec silentio praetereundae Cruces quaedam oblongae , quibus laudatae Protomae in quibusdam Nummis Pontificiis insignitae conspiciuntur , nempe in Nummis Ioannis v I II. η, di Agapiti II. H . Non equi. dem inficior has referri posse ad Cruces pectorales vel alias quasi bet Romanorum Pontificum , de quibus eruditissime egit Io. Dominicus Georgius M) , vel ad Christiani Principatus θmbolum , vel ad quandam Orient lium Impp. imitationem , qui hujusmodi oblongas Cruces manu gestantes in Nummis & Signis eiungebantur e): Sed eas potius S. Petro tribuendas esse exillimo, siquidem ejus imagines ita efformatas Depe suisse constat. Duces praecipue sequor doestiss. viros Io. Bottarium s D,
137쪽
S Petrum Franciscum roggini ut is, qui Crucem saepissi ne
S. Petro in antiquis monumentis ei se tributam pluribas demonstrarunt. in iis enim duo Apostat uinii Principes frequentillime occurrunt, quorum alter qui a sinistris Iesu Christi collocatur Crucem vel bijusat, vel a Chri lio .Uomino recipit sa). Aring hius in iis interpretandis nonnunquam mente confusus es L quum modo S. paulo . modo autem S. Petro eas imagines reserendis elle duxerit; sed oris habitus , capillitii sor mi S. Petrum egregie demonstrant; quum h contra S. Paulus a calvit te Capitis bene dignoscatur , qua insignem eum fuisse tradit vetus Philopatridis Auctor inter Luciani Din logos insertus. Nega re tamen minime ausim Crucem S. Paulo nonnunquam etiam tribui, uti praesertim in antiquo Veronensi sepul
bus , Ac meo quidem judicio in Marturii signum, data tuit. Sed nos , quod ut plurimum fiebat, consectamur . Saeculis enim rudibus Crucem S. Petro tribui praecipue Co suevisse testantur , tum Ecclesiae S. Laurentii d , tum L teranensis Triclinii se , tum oratorii S. Venantiit f , tum sepulcri Ottonis II. Imp. Musiva , ut praete eam , 8c praestantissimum Mediceae Bibliothecae Syria eum Novi Testamenti Codicem th) , aliaque plura quae longum esset hic recensere . Atque optime quidem S. Pe-Τro convenire potest Crucis Insigne , qua nempe Marty- rii palmam gloriose adeptus est . Ideoque Protomae qua
a) Ibidem tab. xxx. xx m. neque e d xxv. ad ra.. Σκvr ra. ων. L. I i lota tabula xvi. S. Petriis exhibetur ad lexte- 'ram Christi, qui Crucem ei, prabentis in modum , Ostendit.
138쪽
in laudatis Pontificiis Nummis Cruce ad humeros admota exhibentur, Chibita frequentiora consuetudinis ratione , qua eandem S. Petro artifices libenter tribuebant 3, eidem Apostolorum Principi non improbabiliter rererendae videntur.
Ex his igitur omnibus colligi potest , Protomas quae
in Pontificiis Nummis occurrunt, non omnes S. Petro temere esse tribuendas, sed gravi admodum judicio, ca teque agendum esse, ut & alia argumenta, de quibus satis fuse jam diximus , diligenter exquirantur, eaque sedulo examine perpendantur , ut ad propositi Nummi interpretationem accommodentur. S. Petri quidem Imagines in quibusdam Nummis certo repraesentantur . Sed alias ipsis etiam Romanis Pontificibus nonnunquam tribui posse non injuria suspicor, veluti praesertim in Nummis Sergii I II. aut ubi Pontificali Pallio vel Mitra decorantur. Propriam imaginem gestasse novimus in suis Bullis Ioannem uri L. qui ab A. 87a ad A. 88a. Pontificalem obtinuit Cathedram. In fine enim cujusdam Privilegii, quod die 24 Aug. A. 878 concessit, haec a Scriniario addita leguntur : Leo humilis Scriniarius in Notarius S. R. E.
cum jussione Reverend 1issimi Domni Ahannis Papa scripsi saIlis roborandum protuli, ct ut es sigillatum sigillo plumbιο magno impresso habente imaginem Sanctissmi Papa Abannis eum litteris infrascripti similibus,υidelicet JOΗ ANNES P PA μὶ . Nec in Bullis tantum , sed & in publicis operihus , in Monumentis , in Donariis , aliisve hujusmodi rebus Romani Pontifices propriam imaginem ad aeternam memoriam repraesentari curabant. Ita enim factum est in tot Musi vis . quae ad aetatem nostram pervenerunt,& saepe etiam in Picturis, Tabulis, &Vestibus: quod Leonem IV. praecipue praestitisse declarat libri Pontificalis
139쪽
lis Auctor . Nullus igitur dubito, quin iidem Pontifices qui in Musi vis , Picturis, Tabulis , Veltibus , Bullis
aliisve hujusmodi proprium nomen & imaginem apponere lolebant, eandem aliquando & in suis etiam Nummis insculpi voluerint . XI. Quibus ita firmatis ad illuli rationem adversae partis propositi Nummi a Benedicto III. percussi transeamus. Singulares litterae R O. manu quadam dextera intersecatae, in eo conspiciuntur , quibus Romae percussam fuissete monetam intelligimus . Haec Porro non Peculiaris Romanorum Pontificum consuetudo fuit, sed ceteris aliis Principibus, & Nationibus communis . Indicem Civitatum , in quibus nota cusae monetae in Orientalium Impp. Nummis apparet, adornavit cl. Cangius
b); post quem argumentum idem fusius illustrarunt Io.
Harduinus, & Anselmus Bandurius . Ossicinae vero mo . netariae seu Civitatis nomen plerumque per Sigias signabatur . ut MD pro Mediolani, RV pro 'ventiae, RMpro Roma. Ita porro signantur Nummi duo Hadriani I. quorum alter a Floravante scὶ , alter a nobis primum in t icem presertur , quem damus in Tab. nostra num. I.
In aliis vero modo legitur explicite ROMA M) , vel Graecanice ROM H 0 , modo in Monogrammate D .
cujus peculiarem prae ceteris formam praeseserunt Num
mus Stephani P P. apud Vignotium in , & alias Joannis
PP. sub Ottone Imp., quem damus num. I 4. Tab. nostrae. In duobus vero Benedicti DI. per singulares litteras R ma nomen exprimitur. In altero enim legitur BemGEttis
140쪽
ctus Roma , in altero RO. manu quadam intermedia . Hos Nummos primus edidit Le Blancus sa) , qui postremum ita interpretatus est , ut litterae RO ligno illo seu manu divisae Romam denotarent;& ita quoque existimarunt Pa
gius b) , & Vignotius scin . Sed contra sentit splendidis
simum Italiae nollrae ornamentum, Hludovicus Antonius Muratorius , qui in eximio suo opere Antiquitatum Italicarum medii aevi haec ait: Manus solata conjicitur cum litteris RO, quas si litteris Manum componentibus adjungas
habebis Ro-MANUS, id si IMPERATOR ROMA S.
Vide qualibus ingenii lusibus tune Ἐσ1na delecturetur . Sed O nos vidimus superiorem aetatem, hoc es seculum decimum septimum , 0nsemdi nugis deditum M . Ego vero malim imgenue sateri, me prorsus nescire quidnam significet M 1 nus in Nummo illo apposita , quam rationes hujusmodi
promere. Quod si ibi Imp. Romauus intelligi debet, id
Utique contra morem, receptamque dicendi formulam faetum suisIet. Patricii enim & Imperatores tum in Vetu stis Scriptoribus tum in Monumentis, his praesertim seculis, Imperatores Romanorum in secundo casu appellari consueverunt, minime autem Romani Imp.; unde etiam in
Nummo Leonis IX. Henricus IMP. ROMANORU. inscribitur tri. Quapropter quum in Titulis, Nummis, alitiaque publicis Monumentis solemnes Imperatoriae Dignitatis formulae plerumque servari soleant, nullo modo in Benedicti Nummo Hludovicus ita Imp. Romanus , sed ex usitato loquendi more Inip. Romanorum indicatus esse videtur ; ideoque Manus in Nummo illo apposita ad aliquid aliud meo quidem judicio est referenda : nec litte