Apparatus biblicus, sive manuductio ad Sacram Scripturam, tum clarius, tum facilius intelligendam. Auctore r.p. Bernardo Lamy ..

31쪽

hodiernorumJudaeorum circa res ci-es, ortum 3tam, mair moria, 'Destes, cibus, , supellecti lia, artes , mortem, semituram. 169XV. De ponderibus re nummis, is quibus in sarra Stria plura sit mentio. . E8s XVI. De mensuris raris s longis, de quibas in sacra Scriptura sit mentis. ass

Cap.I. O E Scripta saera. Quibus nominibus insieni Ira tur eodex, Po illa continetur. Sermo est divinus quo nosDeus compellar.Non asius eque certas est oe qai magis omnis dubitationis causas praecidat. 3IoII. Enumerantur libri qnibus constat sermo divinus, is eu'sque libri brevis texitur historia. 3I III. De divisione librorum Sacro am. De distinctionefectionum majorum, capitulorum, versuum. antiquie iurisionibus veteris Testamenti, ut Druso an nus per omne sabbatum in Synagogis legeretur. 333N. A quibus, quo tempore ι re qua lingua singuli tors sacri scripti sunt. 33sv. cujusque libri sacri sit autoritas, sive qai cinera eantur ι qui Denteronomici; qην Apocryphi φ . . a 3 'VI. De lis ua Hebraea. νn qua primum scripti sunt ti-bri saeri. De antiquitate hujus lingua. Hebraeus cmdex olim scribebatur sine punctis vocalibus. 36 VII. iaphabeto Hebrao. Formam litterarum Hebraearum prodest non ignorare. 3TIVIII. De idiotismis sive proprietatibus lingua sancita . Unde tanta diversitas inter eadem nomina, quibus Graei ct Latini interpretes expresserint nomina propria Hebraeorum. 37ΦIV. De integritate ct autoritate Hebrai eodieis; de sim dio quo Iadai δέ sorexa eum incorruptum servare

32쪽

LIBRORUM ET CAPITUM.

I ast egerunt. De Massora re cabala, qua id praestit

XI. De versoribus Latinis, ea praecipue qua nune n gata dicitur. ψ96Xil. De pentateucho Samaritano ei Paraphrasibus C Laaicis p tam de caeteris sacri eodicis versionibus , quoque tempora, ct quaqxe lingua elaboraris. IyXIlI. De editianibus Bibliorum praeimis; de Hexaptis antiquis Origenis; ct aliis noω mis Absortis. a 3XIV. De variis Scripturae sacra exponenda modis , siveis didiersissensibus eius. . . XV. De praecipuis regulis in exponenda sacra Scriptura. semodis. 639XVI. De variis ad expositionem Seri ararumsusceptis operibus, ct de claris ejus expositoribus. ε 3 XVII. Descripturarum Chronologia, s Harmonia. ψ I

LIBER TERTIUS.

Cap. I. O E exoticis, id est extrineis rebus, qua um cognitio sacris Scripturis intelligendis s servit . Primum de falsis Numinibus, quorum illa mentionem faciunt. De veri Dei ct falsorum Deorum

nominibus.

U. De Mimalibus sacris, quorum scilicet mentio fit in sacra Scriptura; quorum proprietates notas habe- ,, i' mrim Scripturam tmelligendam. 1o III. De re herbaria, frumentis, leguminibus, arbori

bus, fructibus ct plantis sacri Codicis. 363gemmis sive pretiosis lapidibus, de quibus loquitur Scriptura. Ios . De caeteris rebus naturalibus, qua eoelo ct terra e-tinentur ἰ de coelo, de metallis p de re vestiaria orriba

33쪽

SERIES LIBRORUM ET CAPITUM.

eoaria; de aromatibus; quorum omnium prenotionemaeiquam habere utile est ad sacras Scripturas intelli-geudas. 386Vl. De morbis quorum mentio sit in farra Codire. 6Ia VII. De Theatris. Adis Gentilium, de re Gymnastica, seve Athletiea; Athleta um moribus , exercitiis , praemiis ; unde erebra eo arariones petuntuin in s ero Codice . Nonnulla etiam de Oeteri militia ct de

re na u. 6a7 VIII. Exponuntur plerois nomina quorum προ- , μve veram striginem scrutari interest ad raraem sacra rum veritatem cognoseudam . 6

IX. De partitione Cod is sacri ι qua integre ex ordine legi post sparis annuo . 666 Finis series Librorum & Capitum.

34쪽

Maminei mali DE COHADE, Doctoris, Soris

Sorsonis , O cladis Metropolitari s σε custodis Sancta Crucis in Ecclesia Lugdunensi. O Uantum iaciam , quantum amem Apparatum

hune Biblicum, ita notum esse arbitror, ut res non egeat argumentis; amoris autem mes causae sunt Authoris excellens ingenium , praestantia in omni genere Litterarum s comprehensio Merae de prosenae vetustatis, deinde, vatar ac pretium operis, in quo tria occurrunt commendatione dignissima ι necesss. ras, suavitas & dignitas; dignitatem ostendit argumenti majestas; suavitarem mira varietas, necessitatem explicatio rerum ad intelligentiam utriusque Testamenti attinentium, qua neglecta caespitet aut magnis impedimentis lector detineatur prorsus OpON Ieat , eam ob rem eruditam hanc Isagogem distributam melius, diligentius fusiusque pertractatam dignam Puto nova luce, novo praelo, novo idiomare, novis praeconiis. Datum Lugduni die vigesima sexta Septembris ι anno millesimo septingentesimoedecimo quarto.

35쪽

N OI REFORMATORI

Dello Studio di Padova. A Vendo Vesulo per la Fede di Revisione, ed Approbarione det P. Fra Tommas Maria Gemmri Inquisitore, net Libro inritolator Anararus BLblieas. sve Ma duello ad Saeram Scripturam. Auctore P. Bernardo Lam, non v' esser cos' alcumna contro la Santa Fede Cattollea, e parimente per Αttestato des Segretario Nostro a niente contro Prencipi, e hvoni costumi, eoneedemo Licenaa a rena o Rasinio Mammtore, che possi esser stam-pato, osservando gli ordini in materia di Stampe, e presentando te solite copte alle Publiehe Libr rie di Venezia, e di Padova. Data Io. Ottobre I 731.

36쪽

APPARATUS

SIVE MANU DUCTIO

L I B E R PRIMUS.

CAPUT PRIMUM.

Hebrais, ut dicit Apostolus, credita sint eloquia Dei, id est Scriptura ; ad cujus erga inresistentiam tmerest scire qui fuerint Hebraia Undo illis origo snomen. Horum dirim in Tribus, ct familias. simnari, qui facti Hebrai. Atienigena Uciscebamur in

eorum gentem circu- συ. N id incumbimus, hanc-ce ad Sacras Scripturas Manuductionem adornantes, ut rerum, quas voluit Deus esse apparatum Incarnationis I. C. D. N. veram& claram cognitionem subjiciamus .

Ergo cum Respublica, quae ex posteris Abrahae, Isaac & Iacob, scilicet ex Hebraeis coaluit, typus sit christianae Ecclesiae, hoc est, pii illius coetus, qui a Christo cogendus erat, propius ista re se

A publica

37쪽

Apparatus Biblicus. publica Φectanda est. De ipsa autem gente Protinus in genere disserendum, ingerendo mimis generalem notionem, quam perfectiorem sequentibus capitibus

reddemus; omnes ejus, ut ita dicam, lineas ducendo I nempe exponendo regimen ejus, leges, Religi nem, mores, cohsuetudinesque. Haec omnia dilige ter expendere operae pretium est: ut enim in Republica Hehraeli mihil temere institutum est, sed omnia causa Ckristi; ita ipsis Hebraeis omnia contigerunt, ur ait Apostolus I. Cor. vap. Io. in figuris ejusdem Christi. In Hebraeorum autem Yento alii nati erant Hebraei, alii facti, sive astiti genti Hebraicae. In his

qui nascebamui Hebriel, tria considerare licet, origianem, nomen, & ordinem, seu gentis divisionem incertas Tribus, sive classes.

Hebraei originem ducebant 1 Sesti, qui in Script

ra nominatur primus inter filios Noe. Arphaxad eram Seira natus Renuit Sale , qui fuit pater Hebet, ex quo genitui in Phaleg pater Ragau, a quo S rug, qui fuit pater Nachor. Ille genuit Thare pa-π- Αhrah et . in Abrahhm ex ancilla sua Agar

habuit Ismael , quem circo meidit cum omni domo sua. In eo tamen non reputatum est illi semen Gen. Τε. σ I' sed in Ilaae, quem centenarius fit epit ex Sara nonaginis annos nata semet I. Scilices ex Isaac oriunda erat benedicta liba proles, multiplicanua tanquam arena maris. Propterea qui prius dicebatur Abram, id est, pater excelsus, ex duabus voci-hus Hebreis ab pater, & iram excelsus, postea dictus es Abraham a quod nomeri rocm sonat ac pater

multi populi AB.RA RHAM Gen. I,)Istac genuit Esau 3c Iacob. Esau fuit primogeni-rus. Appellatus est Edom, id em, rufus, quod CO ctionem jusam pretio primogeniturae suae emisset a fratre suo minori Iacobo, qui sic illi benedictionem subripuit, ut infra diceriir, & evasit primogenitus S

haeres. Diuitiatio by

38쪽

Liber L CUM I. Ihaeres. Ab Esau sive Edom orti sunt Idumet. Iacob duodecim filios genuit, quorum nomitri sunt, quo ben, Simeon , Levi ι Iuda, Issachar, Zabulon, Dan ι Ioseph. Benjamin, Nephthali, Gad, & Aser. Hi fuere patres gentis illius, cui benedixit Deus ι sua sto. quia credidit, & promissiones de Messia ventitia Gen. 19. st 3z. His tribus Abraham, Isaac, & Iacob definitur origo gentia 4 Neque enim suffcit dicere Iudaeorum exput esse Abraham; cum de Ismaelitarum sit parens , sicut Iudaeos habere patrem Isaacum , quoniam &ab Isaae sint Idumaei ideo saepὰ sepius nominantur simul Abraham, Isaac ι & Iacob, quando de Patribus Iudaeorum sermo fit 4 Ab Heber , a quo originem ducebant, ut supra dictum est, & eujus lingua utebantur, dicti sunt Hobret; nisi sortE verisimilius sit sic nuncupatos a verbo Hebraeo Havis, id est ι transivir ; quia Abraham a

Deo vocatus ex terra Chaldaeorum transivit flumen

Euphratem, & venit in terram Chanaan Grai. 1 I. σeta. Hebraei verti Israesita dicti sunt a patre Iacob. qui appellabatur Israel; quod nomen significat pr

valentem Deo. Sic eum ipse Deus dignatus est appe lare, postquam cum eo sortiter luctatus est Gen. 32.

Hoc nomine posteri Iacob distincti sunt a filiis Esau.

qui de nomine ejus Eiam nominati sunt Gamaei. Tertio illi de quibus seminem instituimus ι n mea acceperunt a Tribu Iuda, nimirum dicti sunt Ised i tribus de causis. primo, quia teges ex ea fuere. Meundb, quia ex ea Messias debuit nasci. Tertio. quia illa Tribus omnium maximὸ florens de integra. duce Zorobabele ex captivitate Babylonica rediit i.

2 8. Nam Tribus Beniamin seia deleta fuerat in bello, quod verius eam caeterae Tribus Israel gesserunt ijadis. ao. in Decem vero Tribus, quae schis. male eram avulsae a Tribu Iuda. captivae abductae ἀκ . a Salin

39쪽

A paratus Biblieas. Salmanazar RS. II.) nunquam redierunt & qua, s evanuerunt: soli veri, Iudaei ex gente Hebraea Q. perfuerunt, qui populus censeri possent: nam quis dam de aliis Τribubus reversi sunt pauci numero, qui Tribui Iuda sese adjungentes , de nomine ejus omnes appellati sunt Iusiai. Protinus ac lapsus est Adam, omnium hominum

parens, promisit illi Deus futurum ejus lapsus Reparatorem . Selegit autem Iudaeos sibi in populum, in uo ostenderet 6c significaret quid esset gesturm perium Reparatorem, qui Hebraeis dictus est Mes M, id est, inctus, ideb a Graecis appellatus Christus, quod est nomen ejusdem significationis. Tanto operi, quo

restauranda erat humana natura, voluit Deus quasi praeludere per quater mille annos, magno apparatu excitans hominum animos , ut essent idonei excipiendo Messite sive Christo. Quia ergo ad hoc selegit I daeos, quibus sua judicia. & quae erat gesturus, ma nifestaret; id eb per excellentiam vocati sunt Populus Dei. Caeteri homines volantur Goim Graece Ethnici, hoc est, Gentiles, qui Λc appellantur incircumcisi, per oppositionem Iudaeis qui mares suos omnes si

cum cidebant .

Necesse erat ut Populus ille Dei aliqua diversitate nosceretur, or praeferret visibilibus signis alium p pulum, nempe Christianum, qui aliquando suturuser. it Deo devinctior sincera cordis dilectione , & quem sibi cordi esse demonstraturus erat Deus perpetuis &conspicuis donis Spiritus sancti. Cum, inquam, PO-pulus Israeliticus populi Christiani esset quasi embl

ma, congruebat ut consignaretur caro eius. Pro tali signo Praecepit Deus abscissionem praeputii, nimbrum pellicular, quae tegit partem corporis, pudoris causa non nominandam. Nota illa indicabat aliquando Christianos rc scissuros omnia carnis suae inutilia& nociva desideria; praeputium autem impune rescin-

40쪽

di podist octavo a nativitatis die. Praeterea ea pars carnis videbatur mortificanda, qua communicatur laobes primi parentis ad posteros ejus omnes, qui via carnis nascuntur. Hac conditione circumcisionis pepigit Deus pactum cum Abraham a scilicet ut omnes posteri ejus circumciderentur. Placabatur autem Deus anguine circumcisionis ι quatenus figurabat sanguianem Christi. Per misit Deus ut septem dies a natrvit re natus infans incircumcisus maneret; quia ante diem septimum ptopter infirmitatem maxime periculo o noxius est . Verisimile est plures Israelitas tasse ineir cumcisos usque ad tempus Paseliatis primi, quod Moyses celebrandum curavit ipso die, quo ex AEgypto Pr sectus est: neque enim licebat viro incircumciso ed

re Agnum Palehalem Exoac Ia. 8. Ideb ante illud Pascha generalis circumcisio saltem maximae partis Isaraeli arum peracta ficit; ut colligitur ex eo quod postea jussit Deus populum circumcidi, cum ingressus

est terram Promissionis. Facta ergo erat antea gene ratis circumcisio, ut puto, per triduum tenebrarum quihus involuta est AEgyptus. Ex circumclitone enim aeger sururus erat usque ad diem tertium, quo dolor

est gravissisus sinu. 3 . 23.) Αdultorum gravior ci eumcisio; ideo cum Moyses eircumcidisses filium suum. sive Sephora uxor ejus, & sic multum dolorem pro creasset proli suae, succensens marito suor Sponsus sat Pimran tu mihi er, inquit illa I . 13. Quoniam umbram fugat veritas, aequum fuit ut . postquam Messiae vultus terrarum orbi affulsisset j em Imagines tolleremur, in quibus fuerat olim mysterii hujus occulta quaedam significatio. Itaque post mortem Christi vim suam perdidit circumcilio; nec etiam iis qui ex prophanis gentibus Blum venerati sunt , praeputia ponere necesse fuit ut ecclesias sacris initiarentur; nec Iudaeis officiebat, quod recutiti essent, ut Paulus docet ad Corinthios seribens capite seri,