Apparatus biblicus, sive manuductio ad Sacram Scripturam, tum clarius, tum facilius intelligendam. Auctore r.p. Bernardo Lamy ..

41쪽

ι Apparatur Biblicus,mo primae Epistolae: Circumciseus aliquis vocatus est Non adiacar prastutiam. In praeputio aliquis vocatuιs 3 Non cireumcidatur. Circumcisio nihil est, H4rtium nihil est, Ied obsermatio mandatorum Dei. Enimvero illo aevo quidam male superstitiosi. ex I Maismo in Christianismum transeuntes, usque adeo nulla Iudaici ritus superesse vestigia in corpore suo voluere, ut eraeputia quae insantes ara iserant , jam

repararent viri, ad eam rem medicorum usi operast

quae On profectb nimis anxia religio: jure igitur eam culpavit Apostolus. Videre est apud Iosephum in AtDtiquitatibus f Lib. I a. cap. 6. in quomodo apostatae I

dati relictis moribus patriis obtinuerant ab Antiocho, vi gymnasium Hierosolymis, sivst locum extruerent. in quo more Graecorum nudi luctarentur: ne autem . nuia dissimiles Graecis viderentur, abstondebant. inquit Iosephus, circumcisionem; quod aliter facere non Poterant quam adducendo praeputia. B. Hireonymus illam locum Apostoli dς ea istatu Ac de conjugio interpretatur. βο , inquit, tempore qua Vocatu

νι re creditasti, si circumcisera, hoc est, eaeleis eraδ,

noli ducere uxorem, id est, noli a dueere stra erum , ne eirewmcisionis O pudicitiae libertatem oneres sarci nuptiarum. Rursum si is rapulis quia vocatus est, ne eircumcidatur. Halebas u rem e.m eredia i r Noli

fidem putare e sam dispasii. In pace enim vocagi sumus . Ibi Hieronymus, ut ostendat Paesi lacum non esis verbo tenus, aut sine *llegoria explicandum, disserte ait, haud esse potestatis nostrae praeputium M. ducere post circumcisionem. Nos, inquit Eunaeus . non opponemus Hieronymo illustrium medicorum conseimnia qui fieri id posse affirmant, quod negat ille. Satis tuum redarguit tot historiarum fides: Scrioptor Machabaeorum Lib. I. cap. I. v. I 6. de Flaviussosephus. Circumcisio per quadraginta annos, dum in Ar bum

42쪽

Liber L Caput L shum desertis erroni Hebraei, omissa est, quia cum Oppius moveoda salirg essedi, *yprum imbecillitas ox reςepti vul re min m injecisset prosectioni. Nee tunc tςmporis illa inc me not oecessaria erax; qubdin vastissimis illis loς. nullae er ut sentes, quibus misceretes 'cex populas . Ariamen, quotam circqm

gnitas , utique valde infelices videri possunt, quos insolitudine natos i ii vis eri xit Mςrba sunem, sed, inq*t Cunae , nobis Sacri Cudicis contextum acrisisi qsp ct ntibus, nulla qdbWς reperta tio est, cur inide ferto credesemus aliquos periisse, qui n34 ibidem eMnt. Illud coqst φ earum omnium, quo ex AEgypto Mosea eduxit, neminem, exceptis duobu , in P saestinam venisse . It3que qqod Minmus populi duxistlosue, cum Iordanem trapsiissetii Israelitas 'nub circumcidisse memoratqς, id ad eoa pertinet qui circur cisi nondWm suere, quia nati iR deserto erant, Repetita tamqn circumcisiq dicitqr, quia revocabatur mos, qui μ'rpatui olim in AEgypto, ac dein inte

que enim circumcis unis ulla sst mentio iv ges Io: qu/re prius quam pa*bg populus comedςre; in ter- rq Chanaaq, necςae fuit ut circumcidereturi quod Iosue secit , ut ipse narrat capite quiqt0 . Tunc cum circumcisio administrata est in Galgala , dixit Dominus ad Iosue , Hodie abstuli opprobrium AElypti νρbis, Poc.tumque est nomen ιπi illius Galgala, id est, reisl tisi quia revolutum est opprofrium

ab Israel, ino quiem lapsu pr*pq ivm poterat dici opprohrium AEgyrii, responde it qui put pi bisce diebM AEsyptios cir mςidjssς geni alia, praeputium aeque his populis ac Israeliticis visum fuita sqm pudend/m , sed viri ducti probant pon gatim ab AEgyptis admiggm circumcisionem. Erga siq accipiendus ille locus, quasi diceret: a vobis abstuli in l*m notam,

43쪽

ε Apparatus Biblitas. qua similes eratis AEgyptiis, & ideo milii cito 3; qua re dicebant filii Iacob Sichimitis Gen. 3q. I Non possinui facere quod petistis, nee dare sororem nostisam homini incircumtis: quod illicitum est s nefarium apud

nor. Iosephus Antifuit. l. s. cap. I. ) vult Circumcisionem in Galgalis fuisse signum recuperatae libere iis , quod persecte tunc exierint ex AEgyptiaca servi

tute

Cunctis animantes, cum recens natae fiant, quia certum adhuc est, an vita illis vitalis sit, ante octa vum diem vix in censu animantium aestimantur. Prae terea nondum spurcities diffluxit, quae ex utero illis, atque ex partu credita est adhaerescere. Ea causa est

cur ex hoc genere mactari victimas sibi vetuerit Deus, cui ingratum est quicquid semipersectiam aut impurum est. Extat edictum Levitici Levit. cap. 22. versi c. 27.) Bos , ovis, ct capra eism genita fuerint, septem diebus erunt sub ubere mafris sua. Die augem oti arvo ct deinceps offerri poterunt Domino. Igitur quo niam etiam circumciso velut quoddam solemne s crum fuit, per quod puerorum surgentem spem Cor secrabant Numini , plane oportuit hic eandem opPO tuni temporis legem esse . Placuit auctem octavus cites, non ob arcanam vim que in numero esset; sed quia nec ante peragi lacet ille ritus potuit, & ut diutius differretur, necesse haud suit. Quod si dies post octavum quiVis alius ex parentum suisset delectus libitu, lam metus erat ne supinitate hominum & socorata quotidie res in deterius iret. Ita enim fit in vita. Primum prolatatio & ignaviae quaedam dulcedo allubescit: mox contemptio succedit atque neglectus. Ipse Sabbati dies, si octavus a natali esset, non exceptus fuit, quamvis ab omni alio opere continerent tunc manus suas Iudaei; Deus enim, cum legem dedit A rahamo de circumcisione, mortem interminatus sue rat cuicumque viro Israelitae, cujus caro non suisset

44쪽

Liber I. Caput L scircumcisa octavo die, quam forsan tum incircumcisus, tum pater ejus subibat. Angelus enim Domini occurrens Moysi, cum reverteretur in AEgyptum, v luit tum prolem ejua, tum eum ipsum interficere: sed Sephora uxor ejus tulit illico acutissimam petram,

de circumcidit praeputium filii sui Exod.

Revertamur ad coeptum selmonem de divisione to

tius gentis in Tribus duodecim, quot erant filii Ia.cob, de singularum Tribuum in cognationes δc familias . Etiamsi qui ortum ducebant ex Levi, quem genuerat Iacob, non numerarentur inter Tribus, non ideo minus duodecim Tribus erant. Manasse enim &Ephraim, duo filii Ioseph, qui filius erat Iacob, comstituebant duas Tribus. Filii autem Levi soli Deo vacabant, divisi in tres eognationes 3 Gersonitarum, a

Gerson filio Levi primogenito; Caathitariun , a Caath altero filio Levi I Meraritarum, a Merari tertio filio Levi. Porro Caath secundus filius Levi genuit Ammram, qui ipse suscepit Aaronem & Moysem. Moyses suit ducior populi Dei: Aaron vero Dei fiammus Sacerdos filios habuit Nadab & Abiu . Eleazarum MIthamarum. Mortuis Nadab & Abiu, ad superstites duos filios Aaronis EleaEarum δέ Ithamarum sacerdotium perii nuit. Horum prolem David divisit in viginti quatuor familias sive classes, quae suis vicibus a sabbato ad sabbatum obirent munera sacerdotalia per octo dies. Filii Eleazari constituerunt sexdecim classes sacerdotum: octo alias filii Ithamari s Parius. a . Harum viginti quatuor classium subjiciuntur nomina ab eo accepta qui familiae caput suit.

I. Ioiarib . a. Iedet.

3. Harim. . Seorim. s. Melchia. 6. Maiman. 7. Accos.

45쪽

T. Aecos. Ia. Iacim 1. Abia. II. Hoppha. s. Iesua. I, Io. Sechenia. II. Resga. ra. Eliasib. E er.

tas, Charmitas . . - . . .

Tribus Simeon in Nam cluas, Iamu itiWi Iachinitas, Zareit s, SaulitM. . Tribus G d in Sophonitas, AggitM, upit , Uznitas, Heritas, Aroditas, Ariesitas. Tribus Iuda in Selaitas, Pbaresitas, Zarei s, Hesronitas, Hamulitas. . Tribus Issachar in Tholaitas, Phuaita , Ialubixas ,

Semranitas. .

Tribus Zabulon in Sareditas, Blonit si Iplelitas, Tribus Ioseph primum, ut diximus, dividebatur in duas familias Manasse & Ephrgim pa is vero famili4 subdividebatur in Machirit4s, Gψδ Sas , I

Eeritas, Helecitas, Asrielitas, Sechemitas; Epuraimantem in Suthalaitas, Becheritas, Thebenitas, laer,

Tribus Benjamin in Belaitas. Ashelitu, Ahiram,tas , Suphamitas, Hereditas, Noemitas. Tribus Dan in Suhamitas . . Tribus Aser in Iemnaitas, Iesiuitas, Brieita , H bethas , Melchielitas. .

46쪽

iabo I. caput L sTribus Nephtali, in Iesielitas, Gunitas, Ieseritas,

rellenita . Hi omnes ortum situm ducebant ex Abraham ἔlui ergo nascebantur Hebraei. Iam de his agamiu quiebant, scilicet amplectendo instituta Hebraeorum. Hinc nata distinctio Hebraeorum factorum, de He braeorum ex Hebraeis, sive Iudaeorum originariorum, qui Abr hamidae erant secundem carnem, Paulus seribens ad Philippenset scap. 3. v. 3. ut se Iudaeis cam, mendaret aiebat. Cir misera octave dis, ex genere ν-rael, de Trou donMmur, Hebrgus ex Gebrais, seuη- dum issem Pharis s. Non admirrebansur in ecclesiam sive in eoetum Isiraelitarum eunuchi Deut. a 3.) mi Ruim non e cludebantur solebant diei Proselyti. Vox graeca est, quae adpenam significat. Hebraeis oer est peregrinus, advena . Chaldapis oc Syris gbeiora , undE L X. Interpretea fecerunt γε -- ' quo nomine hi & Iustinus martyr Upellant proselytos. Non omnea proselyros sive advenas Iudaei adigebant ad cireumcisionem. Duplex erat proselytorum gςnus. Alii dicebantur Eorith, id est, Foederis, qui se digebant universae legi Mosaica. Alii appellabantur Toschol. id est, habitatio. nis , domicilii, sive, ut loquuntur Iudaei, porto ; qui

nempe intra portas Iudaeorum commorabantur, sed non amp lectebantur omnes leges eorum. Tenebantur

ramen lege sabbati Exo.. ap. Io. & his omnibus legibus quibus Thalmudici. id est. Iudaeorum doctores putant Noachum astrinxisse filios siros. verbi causa, non solere idola, abstinere a sanguine. Quae M. erint illa machidarum Faecepta exponemus tuo loco. Sinere non poterant Iudae, ut in eorum terris sine ulla lege viverent advenae: in consortium Q qm admittere non poterant eum qui his latrem praeceptis non Pareret. Nam, inquit Matinooides: Tract. da proselyt. cap. 3.ὶ Tenemur iηιευ ere omines gemilas, qui nolunt

recia

47쪽

ro Apparatus Ribiae s. recipere praece a Machidis dapa, si simi sas ore πιι nos ra . Moses magister noster legem re praecepta nullist indit nisi Israebitis sicut diatam est legem praecepit

nobis Moses, hereditarem congregationi Iacobi) ii Meominbus Pi vellent proselyti geri .eateris gentibus te rer, nam iuctum est, sicut vos, sic erit prosel us. Si Pu Dero noluerit legem ct praecepta in se oscipere, non cogem e- ; at vero , t Moses a Deo i . ed

ctus ut correemus unumquemque, qui in mundam νω

rit, suscipere in se prace a Machidis data, ct quia eumque eam se πω suscipiet , Aterficietur; qui vero ea in se Μωρο- , vocatur proselytus domicilii in quo eumque Deo Obugatur autem ea in se suscipere coram

Exponit Maimonides a. quis propriὸ dicebatur proselytus domicilii, si ve portae. Quis est, in- auat, proselytus domicilii λ δε gentius est, qui in se

fuscipit a cultu idolorum abstinere, σ eatera obser repracepta ι qua praeipiuntur stiis Noe, nee circumcid tur nu bapissatur. Quin eree admittunt eum veluti -- ex pus e gentibus muria. Quare autem Naraormoselytus domicilii Z Quia licitam est nabis ei domMLιsum prabere inter nos in territorio Israelities. Capite sequenta idem Iudaeus de piis Gentibus, de quibus toties ni sermo in sacro Codice, sic statuit. Quieumque in se sese is septem praecepta machidaom, ct inus observandis eatitus est, rere ille est, eae piis Gemtibus mundi, est pretionem habet in saeuis futuro, smodo sue suscipiat ea est obserint. Ex illis proselytis portae habentur Naaman Syrus , eunuchus Candacis Reginae, Cornelius, & alii qui dicebantur G ce, frie wra μι , a Latino interprete viri religios AELI o. a. . Δ Proselyti ,rish, foederis , sive justitiae, ut loquuntur Iudaei, amplectebantur totam legem Moysis, &habebantur veluti indigenae, sive orti ex gente ipsa.

48쪽

Sie Aebitor Iudith. 44. 4 appositus est ad populum Israel. Iustitia appellabantur, quia justi erant, inc

dentes in omnibus Dei mandatis. Circuibant mare Sraridam Iudaei, ut facerent tales proselytos, augendae gentis causa. Tribus autem rebus fiebant proselyti iustitiae. Sanguine circumcisionis, qui appellabatur sanguis foederis; circumcideretur erum necesse erat juxta mandatum datum Abrahae: quod omnis masculus non circumcisus periret de populo Gen. I . Circumcisio autem erat veluti sgillum, qua quis o signatus statim Iudaeus fiebat, & ideb adstrictus legibus, quibus omnes Iudaei tenebantur. Ided Paulus aiebat Galatis. te. F. v. 3.) Testificor muem rursus omni homini circumcidenti se, quoniam debitor est universa I gii fario . Sic, inquam, quisquis se prςbebat circumincidendum , mancipabatur Iudaismo , Et sic is perpetuum, loquitur Maimonides p. I.dicti tract.) qu riescumque aliquis Gentius voluerit in faedas intrare,er stationem habere sub alis divina maiestatis, suscipereque in se jug- legis, opus est ei cireκmcisione. Post sanatum circumcisionis vulnus, qui ambibat proselytus justitiae dici, baptizandus sive abluendus erat coram saltem tribus viris inter Iudaeos primariis; in quorum praesentia inter lavandum profitebatur tianteactam vitam abominari, non ambitione, non avaritia petere baptismum, sed amore legis Mosaicae . eu-jus gravioribus mandatis prius imbuebatur. Etiam spondebat se deinceps pic casteque victurum, Deum

Veneraturum, ejusque mandatis futurum obedientem.

His ritibus Gentes & ipsi Iudaei admissi sunt in ecclesiam Christianam, quando voluerunt in ea fieri proselyti ; quos ergo ritus operae pretium est animadvertere, si quidem non prorsus diversis administrabant Apostoli baptismum Cnristianum. Denique proselytus, ubi circiuncisus & baptietatus fuerat, sacrificium offerebat. Cum mulier alienigena in ecclesiam Iudaeam

49쪽

admittebatur, circumcisio quidem omittebatur , caete i a vero fiebant.

Veluti infans, qui ex matris alvo retens nascitur, pioselytus habebatur. Gentilia, inquit. Maimonides, qui proselytus sit, uti ct servus qui manumittitur, ha bendas est tanquam infans petens narus ι omnesque con sanguinei quos habuis, dam Gentilis fuerat , vel dum adhuc serνus fuerar , 1am desinunt haberi pro sanguinei illius . Inde Dominus mirabatur, quod Nicodemus, magister in Israel, non caperet quod dicebat: Nisi quis renatus 'erit demo , se. Ioari. D cap. 3. v. 3- cum ex consuetudinibuI Iudaeorum in iis quae specta' hant proselytos, debuisset cognoscere , quomodo quis denuo nasci & infans fieri posset. Non pimermittam quae Maimonides insupet refert de rationes qua admitterentur proselyti; neque enim injucundum esse potest lectori advertere originem apertam rituum antiquorum baptismi Christianis quos priscessere Iudaici ritus, certὸ a Christo 6c ab Apostolis non omnes ps riter deleti. sed correcti . si modo admitteste pro ι eum. inquit Maimonides, si Qe diebus ResponHer, cum veneris at init rerin , ct inquisiverint de eo , ct

non invenerint alifaam eausam iniquam eo is vini

illius, dicent illi: quid pereepisti in nobis, quod me is ut far proselytas 3 --e euvoscis qaod Ipraesita hisee temporibus sint doloribas absim, ct exetirati, sextorres, ct dissipari, ct quia afflictiones eremimo imgeramur iis Z s respondeat, haec e nosco , nee tamen alnus ego qai aecipiar inter illos, statim ilium admittent , or fundamenta Religionis ei nota facient, qualis sunt unitas Dei, ct prohibitio idololatria, ct de hιι pr

Praecepta tum graviora tum leviora declarabant, &iana indicabant poenas praeceptorum omissorum his- verbis quae sunt Mairnonidis. Scito is quod priusquam accederes ad Religionem hanc; si eomederes adipem s

50쪽

Pis i sed jam, postquam Proselytui factus sit, si rem

adipem, pinis vis ita excisionis, edi F με phanes sabbatam, quis misy ra poena lapidaniaris. Seu

non eum multiis Padi Mm, nee sollicite ri tacueunt minuriora, ne forτε in ea ι sint rei depellant eum, avem tamque a Nia recta as inam iniquam: nam is initio non trahum hominem nisi mollitar benevolentia verbis. uti in Scriptura distris: suribus hominis traham eos, ct postea. vinculis charitatis. Sicut notas ei facisne praece orem pinas, sic otiam ei nota faciem praecept rum praemia, s declaratum es quod ex o ervarismhomm praeraptorum acq iret istam aeteream is munia

putino . Et quod ne is sie perfecte 'stur, nisi vir sapient qui observat hae praeo ea, etiam ct ea noscit ea. Dicent etiam dii Sesto eu quod mandus farinus nota reserintnae nisi justis, iique sum orari. , ct D ad Moquod obstruas LPaelitas in absuctionibus eje in Memumdo, ideo est quod felieitas mundi futuri reserverin us; nam non possum multa fellinae. Fui in Me modo fleue Gentes terrae, ne se te Iuperbiae uni a1 rarum, liquae in errores Ericam r, o periam praem- oculi s rari , juxta id quod di tur: impinguaias est Ieriurons recalcitravit. Deuteri cap. 32. I . in vulgata, s

crassatas est dilectus s Pisa irravit . Iudaei omnes &Graeci per Iethuron intHligunt Iacob , Israciem quem dilexit Deus. De origine hujus-ce vocis, tum & de propria ejus significatione non constat. Redeamus ad Maimonidem qui pergit loqui. Et prolixe agent de

hac re, M mo em in re excirem. Si Nero resilia . σnon velit proselytismum in se suscistere, alear in viam Dam; sed se fulcipiat, ston morabuntre eum quis morim eum circumcidant; ct si nius tareumcisus fuissu, euomu ab eo savguinem foederis ex remmis ficilicet

eircumcisimis cicatrice, est tum morabuntur eum donec sanetur