장음표시 사용
111쪽
speculis, concubin is,proliparis,tanta coma nomodo calamistrata, verum etiam Vnguentata: mollibus nequitiosus vestibus, aut resupinus
sica terribilis incedit, non est qui paululum
AΜ nedum oculis cernitis, sedetis manibus ac pedibus vestris palpatis, Principem & pluribus.&arctioi ibus ligari legibus, quam quiuis alius: &errare illos,qui simpliciter solutu dicunt.1 v R. Satis mihi ist- tua quadrant dicta. honesta
tis magis iure quam necessitatis, conuenire di cimus tantae Maiestati suas seruare leges, non autem oportere.PHI.Perpende, quid loqueris. I v R.Satis pensiim, exploratumque est &mihi,& reliquis Iurisperitis quod loquor. Ρ HI. C ue absurdum.1 vR.Quomodo abrurdu z PHLAbsurdissimum mehercle est aestimare, aliud decere,aliud Principem oportere. IVR. Cur
non/Ρ HI. Quoniam hoc pacto plus apud Principem necessitas, quam honestas valeret: quod est dubio procul ipsa absurditate absurdius. a v R. Plane quicquid lic)t non continuo ho-
112쪽
DE PRINCIPIT V. ω aestum esse legimus; pariterque non quicquidaonestum est, mox facere oportet. PHI. Pl
aeire virtutis est ista distinctio. & sapienti abronesto turpe est discedere, Principi turpissitanum:&, ut plebeium, sic falsum est, Quod no
m ne honestum facere oporteat. si vitium futa tendum est,hodestas omnino est appetendar ω quicquid honestum non est, vitio mancipa-ur. unde fit, qui honestum respuit, Vitium amγlaxetur. neque ivalare illam argumentation ,i non omne, quod licet, honestum est, paritera on omne honestum facere oportere: quoniari hil vere honestum est,quod facere n5 opo eat: Non omne quod, licet, honestii est, is se no indicat, aliquid fore licitum, quod hone tum non sit: & honesti tum ratio praeualeata, sto, liceat transgredi leges. si id idem honestulon fuerit, Princeps facere non debet. TH F. inc Apostolus:Omnia licent,ait, no' omnia:xpediunt. 1V R. Quomodo honestum no est,
i licet' p A 1.Licitum,& Honestu inter se disse unt, quod illud legis respicit sanctiunem:ho
testum vero, quod nature conuenit. I v R. N
iuid lex minus honesta sanciti PHI. Minime: iuod si sanciret, ab omni vi & dignitate legis
Iecideret. tum l*bes sunt, inquit Cicero, non eges. THB Et Aur. Augustinus ait: Iura nonunt putanda iniqua,vel hominum Cunstitu a. Ρ ΗΙ. Animaduertite,Lege licere, plurifari m accipitur et quod, aut quid iubet lex, aut ermittit, aut non inhibet. nam quae iubet aut
113쪽
isa M ARIVs 3 IL AMO NIT spermittit, semper honesta sint, est necesse: quae non esta no sunt,neque permittere, neq; iubere lex potest.Tertiu genus liciti creditur , qui inlita nere est impermissum; non quia lege in bitum, sed honestati contrarium est. esto, lege ciuili solutus quis sit, nbn propterea lege honestatis, quae validior est,solutus intelligitur.& quod lex ciuilis relaxat, lex honestatis plerunq; moderatur, vel inhibet. accedit alia non minus elegans ratio. I V R. Quaena P H I. Princeps Dei locii tenet. T H s .Propter me R
ges regnant,scri pium est. &Saluator noster ad Pilatum: Potestate in me haberes nulla,nisi datum esset tibi desuper. hinc Apostolus: Omnis potestas a Deo est ; ministri enim Dei sunt in bonum. Ρ H i.Sapientes nostri docent, Nihil in Deo in deces esse posse. T H E. Id id e & nos pro bamus. IvR. Quid tum ' ΡHI. Hinc efficitur, indecorum sicut in Deo esse non potest, sic in principe,qui vices eius gerit in terris, esse non
debet. THE. Heroica sane virtute praecellere caeteros oportet eum, qui semetipsum vitae e emplar exhibitu rus est. i v R. Succurrunt iam
mihi Iulii Pauli Iurisconsulti,& Diui Alexandri verba: quae, simul iuncta, probant manis ste, Quod non decet fieri non posse. Ρ H I.Recitata, si memoria tenes. I v R.Teneo. ausculta,Pauli haec verba:Ex imperfecto testameto legata,& sideicommissa Imperatorem capere Verecta dum est: Alexandri autem vςrb , sunt haec: Ex impe
114쪽
DE PRINCIPIT P. D mperfecto testamento nec Imperatorem h editate vendicare posse, s*pe constitutum est :cce quod Paulus V recundum respondit: Duius Alexander fieri non posse rescripsit. viro lue aut elegantius Papinianus expressit his veriis: Nam, quae facta laedunt pietate, existima. ionem, Verecundiam nostram, nec facere notios e credendum est. Ρ H i. Si priuatis imposti , ilia iure vestro existimantur, quae Verecunda lint, multo certς plus Principibus sunt inhibua, in quos omnium conuersi sunt oculi: &inam ma , ut ab initio disseruimus, Tyrannidis roprium est legum transiliro lineas.I v R. Prineps ergo solutam potostatem, quς Vulgo su-rema potentia dicitur, , exercere non potest Hs. Aptissime Potenti ,& non Potestas vulgoicitur; quod illud facti, hoc iuris est nomen procliuior sententia est, exercere non possς, uatenus Princeps est,sine iusta causa, nisi Tramnus haberi malit. 1 v R. Delirant ergo Do oo res nostri,dicςntes,De summa potetia nihil ccipi. P Hi.Non delirant; quoniam Tyrannii nihil nefarium,nihil illicitum est. IvR. Deero Principe loquuntur. P HI. Vehementerrat: propter hoc enim Princeps suscipitur, ut
gum sit custos,non autem Violator. I v R.P
i ista ratione derogare neque scripto, neque oribus recepto iuri, osset; quod Canon istaeispensare dicunt. P H i. Vestra est haec messis, ri sapientissimi. I v R.Nostra profecto est.tia, amistes, quid censes T H E. Cenis
115쪽
seo, Vt prae caeteris Papae admirabilior est potestas,sic ipse circuspectior esse debet. sane vi uens virtutis simulachrunt & esse, & videri cxuenit. in edito sublimatur, ut cospicuus sua luce luceat omnibus: eoque minus sibi licere in telligat, quod nullum eius factum, dictum, ac cogitatum latere potest: non unum,sed mille Argos habet suarum actionum obseruatores, atque praecones:quique, ut sanctissimi Gregorij in iob verbis utar, hominibus non praeesse,
sed prodess e laetari debet: quique non quae su
sunt quaerat, sed quae Christi,curet atque con- sciat;quod est, non opes,non regna, non honores,sed solam animarum salutem: haecque causa Dispensationis sit negandae, vel concededata I v R. Panormitanus Dissipationem,non disposationem vocitat, quq sine iusta causa indulgetur.obseruate obsecro Vlpiani ad hanc re ver- iba:In rebus, inquit, nouis constituendis euides utilitas esse debet, ut recedatur ab eo iure, qd diu aequum fuit visum. ΡHI.Vlpiani sunt verba isthaec 1 v R.Ipsusmet. P Ha. Quo locili v R.
In libris Digestori de Constitutionibus Principum. PHI.Ergdde constituendis a Principe loquitur'I v R. Proculdubio. P H i. Et illa ve ba,Euidens utilitas,num de publica, an ipsi uc met Principis intelligitis' iv R. Publica. spopuli. PH i. Item;Euidens, nunquid vera & omnibus manifesta,an verbis adumbrata ; ut illa pro annona rijs Ripaeli v R. Vt omnibus liquiado palam pateat. T HE. Quid tu vir sapientisii
116쪽
me censeas, a te intelligere desideramus. PHI. De Sum. Pont. vestra est discussio, ut paulo ante dixi;de quo verecunde semper, ac reuerenter loquor. conuenire tamen Videmini, omniano quibusda rationis retinaculis cohiberi. dereliquis Principibus intrepidὸ sentio , sine iustiori causa de via cedere no valere. R. QUjdsi excesssseti P Hi, Tyrannum agit. TH F.
Papa, quamuis a nemine propter hoc iudicari queat, diuinum tamen iudicium non subterfugiet. I V R. Vt quid igitur talis libera & loluta potestas ventosa magis ambitio mihi vidctur, postquam vere semper,&ubique libera no eli. P Hi . Atqui perutilis ac necessaria est. cuius sus,& non abusus, probatur; nec aliunde pendet,quam Principatus pse, quem ad populorucommoda institutum constat. huius rei causa ea proditur:Vt non imaginari, ita nec scriptis legibus omnes casus comprehendi possunt. &propterea Arist.&alij Rerum p. scriptores, Magistratus quosdam in Ciuitate creandos monent cum summo imperio, qui vel legum interpretatione , vel noua sanction e his, quae a cidunt, suppleant, ac statuant. derogat itaque vetustis legibus solus Princeps: supplet, Variat
eX natura rerum, morum, temporum, ac casuis
um vicissitudine , ubicunque euidens utilitas postulat. Iun. Diuus Iustinianus in criratione De veteri rure ad Senatum, sic concionatus est : Ideo Imperialem fortunam rebus humanis Deus praeposuit, ut possit om-
117쪽
MARII SALAMONII. DE PRINCIΡATV
sunt omnia, quantii ratiocinando assequi potuimus. rv R. Ita mihi Psiuadeo. PHI. Solusuperest despiciamus, Nunquid Princeps Roma -- nus Vere solutus unquam fuerit:&,An in dominu suscepi': ut vulgo cre-d x. quς ad historiam pertinere dicobamus. Igitur si placet Historicum nostrum copella Tnu S. no enim in couenit, haeξ, quae disputamus, historiarum commemoratione illustrari.THE. Operaepretium est. ΡHi.Tuum nunc est, vir diligentillime, in itia ac causas Principatuu dis
tius tu exordiar,si vultis, a primis Regibus, per singulas nationes ac temporti vices decu rens. Ρ Hi. Longa nimis isthaec atq; impertine recitatio, postqua de Romano inter nos Princi
118쪽
DE PRINCI Par V. ro ctor apud nos Pomponius est in Origine iuris, iccirco aliunde petere superuacuu foret ui pla.cet eius verba in mediu adduca. Ρ H I.Haud hercle maioribus auctoribus haec res discerni potest, quam hisdem, quibus cia omnis de Principe contentio est. I v R. Quemadmodii ad Sena tum,deii se ad Principem delata Resp. fuerit, Pomponius his verbis explicat: Quia difficile plebs conuenire coepit, populus certe multo difficilius. in tanta hominu turba necessitas ipsa cura Rei p. ad Senatu deduxit. ita coepit S natus se interponere;&, quicquid Senatus constituisset, obseruabatur: idq; Ius appellabatur S. C. Nouissime, sicut ad pauciores viros iuris costituendi via transiisse, ipsis rebus dictatibus,
Videbatur, P partes euenit, Vt necesse esset Re ip. per Vnum cOsuli. na Senatus no omneS prouincias probe gerere poterat. igitur, costituto
Principe,datu est ei propriti ius, ut quod costi
tuisset, ratum esset. H i 3 Υ.Ecce, apertisti motui
Poponii testimonio, quod non in Domini,ne que ipsius Principis gratiam. i. propter ipsum Principe, sed propter Remp. quao Ptime administranda, Principatus constitutus fuit. dissicialis numerosi populi coitio rem ad pauciores.i. seniores detulit. eademque difficultas sepius cogendi Senatu,Imperio iam propagato,degocijs undique confluentibus, Principatum inuenit.bene geredar ergo Rei p. primum gratia,S
nat', id eli, Optimatu gubernatio suscepta est cum0dipris postea administrationis, addit asVdiu
119쪽
lus hominis principatus. per unum consWii Reip.ait, non autem dominari. sic etia Cos quod Reip.bene consulerent, sunt appellati. P H I. Item ait: Constituto Principe, datum est ei proprium ius, ut quod constituisset ratum silet. considerastis his verbis, prius creatu Principem, deinde potestatem iuris constituendidatam' ic, nisi data fuisset, iure principatus minime compet ij sset, ut paulo ante dicebam. pdditumque, Quod ratum esset, quasi non satis sit potestatem c nstituendi leges fieri, nisi
specialiter caueatur,ratum futurum. I V R. In
dicant itidem Vlpiani verba, dicentis; Augusta, licet legibus soluta non sit, Princeps tamensadem illi priuilegia tribuit, qus ipse habet. erisonon iure Principatus, sed priuilegii. Diuus Alexander rescripsit:Nihil tam proprium imperii esse, qua legibus vivere. ergo impςrii i tarium esset,suo rbitrio vivere. H i s 1. Airi 1ertistin' quid sibi velint ς iusdem Pomponii verbal illa, Nam Senatus ηo omnes pr
Vincias probς gerere pote t. igitur, constituto Principe &c. I v R. Non utiqVerquamuis Verborum senses minime sit ambiguus. aveo igi-xur,quid sentias, discere. H i s T. Recte dicis, in perto sensum esse; qqod Princeps, Sen tui iu- iis, ad prouinciales res potius, quam Vrbicas, qui Italicas dministrandas sit constitutus: &prout 'cialium non omnium , sed limitarium i v s. ait id qudio 'Diuus Antoninus apud nos
120쪽
xit. I v R. Aut iocaris,aut ineptis, quasi urbs ex tra orbem sit, quod eius amplexu minime contineatur. His T. Complectitur orbis ambitu,
non autem Antonini verbis; qui pro populo Romano loquebatur,creditumque sibi Impeiarium in orbem exercebat, pro urbe quidem oebis do ininus cura & sollicitudine; nec alia me populi Romani fuit, ut testimonio Pomponii tui ia cognouimus. Vox Domini in urbe semia per inscitistima. nam veluti Pater non est sine filio, ita Dominus no est sine seruo. si Princeps urbis dominus, proculdubio Pop. Romanus Principis sui esset seruus. THE. Sanctissimus
Gregorius in Epistolis scribit, differre Ro. Principem a caeteris, quod solus princeps est
populi liberi. 1 v R. Constantinus ergo inutilitater Urbem cum Italia & Occidenti beatissimo sylvestro dono dedisset. H i s Vtrum donaiauerit,qdamuis haud certis constet auctoribus, variae scistunae visa est inquisitio. Laurentius valla,sine controuersia vir doctissimus, quod Constantinianam negauerit donationem, parum abfuit,quin inter haereticos relatus fueriti sylvium vero Aeneam, post eum, qui fortissimh contra eandem donationem scripsit,neque unquani retractauit, Pium Π. inter Pont. Maximum omnium cosensit approbatum vidimus. nos latet, quae sors futura sit nobis.t ceamus ergo, ne in aliquod discrimen incidamus. IVR.