Archaeologia biblica

431쪽

f. sis. Religio a Mose usque post exit. Babylonic. 425spersi, ubique locorum proselytos acquirebant, et reliquis ethnicis innotuit, esse gentem, quae unicum Deum invisibilem creatorem et gubernatorem uniVer-Sorum Coleret. - Judaei id temporis sperabant, iam oppropinquare illud aevum, quo vera religio ad omnes ge AEtes pi paganda esset, sicut patriauchis promissum, et a prophetis praedictum fuerat; res quidem corum, discordia principum, rursus magis magisque collabebantur, et ruinam minabantuP, nihilominus illud ipsum, quod promissum fuerat, per Jesum Apostolos praestitum fuit, et religio sequentibus aetatibus usque ad nos, porro propagata e St, ut nunc in magna amplitudine completum conspiciamus, quod ante 40CO annos patriarchis promissum fuerat

g. 3I Q. Hebraeorum post exilium perseverantia in religione.

Hebraeorum post exilium in religione perseVerantia, cujus meminimus, inprimis complemento Vaticiniorum de eversione regnorum Israel, Iuda , Assyriorum et Chaldaeorum, atque de reditu Hobvaeorum ex captivitate, nitebatur, uti ex Zach. I, 2-6. Εκ P 9, 7 15. Ne h. 9, 32 7. i3, 7-i8. liquet. Nam illa Hebraeorum, per diuturnum exSilium castigatio, quam dii alii, quos coluerant, aVertere non poterant; et

reditus , qui sola providentia illius Dei, qui haec omnia an nunciaVerat, Sine ulla gentis cooperatione demum contigit, animos, tot casibus afflictos, excitabat, ut haec et omnia reliqua, quae, prout praedicta fuerant, acciderant, et antiquiora quoque singularia

432쪽

426 f. 312. Hebr. post exilium perseVerantia in religione. Dei honoscia, tranquillo animo perponderent, quod, ut saepius fieret , institutae sunt synagogae, in quibus omni sabbatho Lex Mosis, et non multo postoliam alii sacri quipiam libri, inprimis prophetae praelegebantur, preces fundebantur, hymni sacri ducantabantur, et populus exhortationibus quoque ad religionem et morum probitatem excitabatur. His acces-

scrunt scholae, in quibus juventus accuratius de religione edocebatur, quam a parentibus instrui potuit. - Similitudo, quae Mosaicam religionem inter et Zo-Tοastricam Medorum et Persarum, intercedebat, s me ad id unicum redibat, quod utraque ab idolis abhoriebat. Nam I. illud, quod Zoroaster docuit, Omniumentium primum principium, tempuS nempe aeternum, Ua Zaruam, nec creator, neque gubernator mundi

Crist, Sed ens supremum, si tamen ens) quod genuit

orniugdom, et Ahrimanium. Ormurdo vero mundum exeante, Ahrimanius invidus defecit, et mundo creaturas malas: immiscuit. Α Mohestanis praeterea noti Omugiles solus, Sed sex quoque AmschaSpandi, et innumerabiles spiritus ubique dispersi, atque etiam Sol, luna, astra, aliaeque creaturae terrestres quam plurimae sine discrimine colebantur. II. Si exemplum Persarum Medorumque, qui Ormugdem creato Tem et Tectorem universorum colebatit, Hebraeos in cultu Jellovae confirmasset, inducere etiam potuiSSet, ut astra et spiritus illos, a Persis Medisque cultos, adorarent, aut equos et currum Solis, quOS Oli in majoros regis Iosiae, exemplo Meliestanorum, JerOSO-lymis introduxerant, adoptarent, aut cultum illum Me-

433쪽

s12. Hebr.post Oxilium perseverantia in religione. 42 bestanicum, quem Egeehiel in templo Jerosolymis victit, imitarentur. ΙΙΙ. No quo etiam Judaei, si sologontis dominantis exemplo ad perseverantiam in sua religione Ρermoti suissent, post eversam monarchiam Persariam, sub dominantibus idololatris Graecis, incultu unius veri Dei perseverassent, ex quo tamen aevo his loria nobis illustrissima constantiae do umenta sub Antiocho Epiphane exhibet. - Judaeos his temporibus, Deum ex principiis philosophicis cognovisse, atque hinc eorum in religione aVita perscycvantiam descendere, repugnat I. argumento librorum, qui ex his temporibus supersunt; nam ex Haggaeo, Zacharia, Egra, Nehemia et Malachia, imo et ex libro Ecclesiastici et Sapientiae apparet , religionem historiast antiquiori, et prae sextim antiquis miraculis et complemento Vaticiniorum superstructam fuisse. Imo ΙΙ. ex philosophica Dei cognitione haec persuasionis firmitas nequaquam orta fuisset, Siquidem antiquiori aevo nequaquam deprehenditur, etsi in Psalmis et scriptis antiquorum prophetarum,

Plura adsuerunt argumenta, quae eX TeTum natura ad confirmandam doctrinam de vero Deo, et ad ostendendam deorum inanitatem, depromta sunt. Ast III. ad convcllendum hoc commentum sufficit vel illud Uni Cum, aetate nempe Antiochi Epiphanis Iudaeos cultissimos, qui philosophiam Graecorum didicerant, onatos suisse, idololatriam postliminio reducere. Sed

do ipsa quoque philosophica Dei cognitione aliqua dicenda Veniunt.

434쪽

423 2.3is. Dei cognitio philosophica ante Christum.

sis. Dei cognitio philosophica ante

Christum.

Nemo philosophorum de Deo, cui auctori hoe universum debentur, cogitaVit, usque ad Anaxagoram Hermotimi discipulum, qui anno 456 ante Chr. , Athenas Venit, et primus docuit, mundum ab aliqua mente , ex materia aeterna exstructum suisse. Hanc Sentcntiam Socrates, Plato, aliique amplexi sunt, et amplius exornarunt; Aristoteles quidem mundum e SSς aeternum, ens tam On supremum fuisse primum motuSauctorem, statuit. Nec deerant, qui id omne impugnabant, et, ut de atheis taceam, vel atomorum Concursum, omnium Terum CauSSam jactabant,

Epicurei; vel de omnibus dubitabant, et Omnia convellebant, - sceptici. Qui mundi architectum creatorem nemo unus agnovit) propugnabant, addebant animam mundi, quae, ab illo ente supremo genita, uni-

DYSum animaret et Tegeret; quae autem sunt

minutiora, et inprimis quae ad hominis sortem spectant , ab omnibus gubernationi deorum assignabantur , quare et ipsi non architectum mundi sed deos colebant, et alios quoque ad hunc cultum hortabantur, Rom. I, I9-24, Hanc mancam Dei cognitionem Paulus benignius interpretatur. - Quaeri autem potest, an non Λnaxagoras , Vel Hermotimus Per Judacos, qui a Phoenicibus in servitutem venditi sunt Graecis, Ioel 4, 15. , aut per ipsos Phoenices mercatores in Ioniam et Graeciam venientes, de Deo Judaeorum audiverint quaepiam, quae deincePS Sua

435쪽

g. 313. Dei cognitio philosophica ante Christum. 429

secerint; aut an non a doctrina Persarum de tempore aeterno Hazaruam, et de Ormugde, ansam arripuerint, de architecto univcrsorum cogitandi, - quidquid sit, Hebraei I. in religione Sua ConstanteS ΡeT-seVerabant, antequam philosophiam Graecorum nο- Scerent, et multi aetate Antiochi Epiphanis deficiebant, quum hanc scientiam combibissent. ΙΙ. Doctrina quoque philosophorum de mundi architecto, subtilioribus ratiotiibus innitebatur, quas plebs Hebraeorum dijudicare, et ad confirmandum in religione animum adhibere non poterat; nam tanta de diis, ut Cicero de Nat. Deor. L. I. 6. scribit, erat doctissimorum hominum dissensio, quae eos ipsos, qui se aliquid certi habere arbitrabantur, addubitare cogeret. Legendi omnino sunt Ciceronis libri de N. D.

g. 314. De conditione hominis post mortem.

Antiquos Hebraeos , et ipsos quoque patriarchaSobscuram quampiam vitae suturae notitiam habuisse , apparet I. ex diStinctione Orci, , a SeΡul

io, Λ um. 2O, 24-26. De ut. 34, 7. 3I, I 6. 1 Reg. 2, 2Ο. II, 43. 2 Par al. I 3, 23. Jer. 2O, 24-26. ΙΙ. ex necroinantia, qua animi dolanctorum, ni are, Irs, 'Arat, excitari posse credebautuΓ, Le V. 19,

436쪽

Qq g. s . De conditione lio minis post mortem.

non valet, ut SuperStiliosus animOS defunctos, quos non esse credit, SuScitari, et do arcanis et futuris interrogari posse credat. Sententia itaque antiquo-xum Hebraeorum erat, animOS mortuorum excipi in orco seu limbo , qui sistitur tanquam ingens locus subterraneuS, Gen. 37, 35. cons. Num. 16, 3O-33. De ut. 32, 22., in quem Omnes homines, ct probi quidem, aetate proVecti, et Vitae saturi, tranquillo descendunt; improbi autem ante vitae terminum eo praecipites aguntur. Hoc praegrande mortuo-xum hospitium saepe describitur tora ob vicosum, tristo et deses Job io, ai. PS. 6, 6. 88, II - 2. I II, 17. JcS. 38, 18. Ecel. I 4, 16. 17, 27 o.; ast Jes 14, 19, seqq. est activum, et JOb 26, 5. 28, 4. m nium est scientia, quae mortalibus deest, quam ponit

quoque fides illa, quae ne eromantis habebatur; porro manes ibi gaudent quieto, orientalibus adeo exoptata, Job s, s s.; vivi sporant, se ibi dilectis suis majori-hus et filiis occursuros, G e n. 37, 55. cons. G e n. 25, IO. 35, 28- 49, 29. Num. 2O, 24-26. I Reg. 2, 1.Ο-II. 43. etc.; Servi denique ibi sunt manumissi,

et a laboribus quiescunt, J O I, 3, 13 - 19. Antiquos

Hebraeos cogitasse aliquod in hoo orco discrimen inter probos et improbos, nullo testimonio idoneo comprobari potest, etsi ex eorum id eis de divina justitia et benignitate, aliquid hujuscemodi colligi possit .

Matili. 22, 32. EccleSia Stes c. 3, 18. seqq. de immortalitato animi humani sceptice loquitur, et c. 12, 7. dicit, spiritum reverti ad Deum; ast remune-λRtionis aut poenae non meminit. Hebraeis itaque au-

437쪽

f. 314. conditione hominis post mortem. Mitiquis non alia erant incitamenta sectandi probitatem. et fugiendi improbitatem, nisi quae desumebantur a divinis beneficiis et praemiis ac poenis hujus vitae,

prout Jes. 26, 9 -IO. diserte memoratur, atque eo tendunt imprecationes, quae hinc inde leguntur. Nohestani, a Zoroastre edocti, credebant immoPtalitatem animi, remunerationem et Poenam POSt mortem, et resurrectionem mortuorum, in qua Omnes improbi pex ignem purgandi, et demum probis sociandie SSent, Zend -ΑVesta Ι.i Th. S. 1Ο7-1O8. II. Th. S. 2 l. 227. 229. 124-125. 173. 245 - 246. Ct. a. l. cons. EZeCh. 37, 1 - 14. - D3Diel C. 12 , 2- . I 3. fortasse mortuorum resurrectionem confirmat , et Haggae us C. 2, 23. Saltem conditionem aliquam glo-xiosam post mortem memorat, cons. Zach. 3, 7. Haec prophetarum postremorum Sententia, quae eum

Dei justitia et clementia, alias in Bibliis persaepe

proposita, optime conspirabat , demum a Judaeis adoptata est, ut a Solis Sadducaeis negaretur, contra quos 2 Maec. 7, 9. II. I 4. 23. 29, 36. I 2, 4O Q. et S 3P. 3, I II. 4, 7-I6. PTOpugnatur. Ita Judaci

pracparati erant, ad amplius lumen Suscipiendum, quod Jesus praebuit, 2 Tim. I , Io.

g. si 5. Propagatio Judaismi.

Judaei ultimis quatuor ante eversiouem Jerosolymorum seculis, latiSSime dispergebantur, et ubique locorum nanciScebantur Pro Selytos. Id non parum promovit porsecutio Antiochi Epiphanis, qua Deus illo, qui Iudaeis tantas victorias conderobat, atten-

438쪽

tionem gentilium excitabat; quare demum integraegontos, ut Idumaei, Ituraei et Moabitae, per circum cisionem ad Iudaismum tran Sierunt. In Iam an seu Jemen, rogione Arabiae felicis, centum et aliquotannis ante Christum , rex erat Iudaeus, et religionem Judaicam tuebatur et propagabat. Judaei in Asia minori, Graecia, et domum Romae plures ad religionem suam alliciebant. Bomae praesertim multitudino proselytorum, non raro in comitiis pracvalebant, et, quia inquieti orant, demum a Tiberio Italia, atque a Claudio noma discedere jussi sunt, quin tamen jussae spectui mandaMentui', Tacitus Annal. II. 85.

Suetonius in Tiberio g. 36. et in Claudio

25. Dio Cassius L. 6O. p. 669. PraerogatiVae, quae ipsis sat amplae a RomaniS Conces Sae eYant, Te- movebant impedimenta, quae ethnicos a transitu ad Judaeos, retinovo potuissent. Hinc proselyti et inprimis proselytae, a doloribus Circumcisionis exem- tue, perpetuo augebantur, et in N. F. saepe commemorantur Α c t. A P. 2, II. 6, 5. 13, 43. I 6. I 4. 17.4. II, l8, p. 13. 19, 29, 13, 5O. 76, a3 15. II, 4.

Joseph. de D. I. II. 2 o. a. Arohoeo l. I u d. XVIII 3, 5. Circa tempora Christi Iaales, rex Λ diabenis, per Meminas edoctus, circumcisus est, et religionem Judaicam in regno suo propagabat, Joseph. Arch. XX. 2 , I . Hac ratione ΡΓοVidentia sternebat viam, qua religio Christiana in totum Orbem deferri posset; ubique enim erant Iudaci ci Synagoga o , in quibus Apostoli Jesum Praedicabant, et ethnicis quoque, Iraesertim Per proselJtos, annunciabant, Ac t. Λ P.

439쪽

g. 516. Berum Iudaicarum conditio. 433

S. 3i6. Rerum Iudaicarum conditio.

Judaei, ubique locorum concordes , peculiarem quampiam Societatem constituebant, et, etsi magnis torrarum tractibus dissiti, inter se lamen juncti erant

per templum Ierosolymitanum, quo omnes quotannis undique semificium mittebant, et, qui Poterant, etiam ad sesta eroficiscebantur, qui Vero non poterant , dona, templo aut Sacrificiis dicata, aliis transis ferenda tradebant. Judaeis Aegyptiis, Leontopoli in nomo Heliopolitano, ab anno 149. ante Chr. usquoad ra post Cliv. , templum quidem erat peculiare, niis hilominus nexus eum Ierosolymitanis constabat. Coniae ordia haec, minime turbabatur per tres sectas scholasticas , usu Philosophiae in interpretatione Bibliorum, ortas; nam, ut ipse Iosephus Archaeol. XV. io, 4. Observat, Pharisaei Stoicis, Sadducaei Epio uia Deis, et Essaei vel Esse ni Pythagoxaeis simillimi

ovant. - Phari Saei familiarem inter se amicitiam colebant, et, quia illiS Ρleb S et nobiles foeminae adhaerebant, potentissimi, hincque audaces, in tumultus proni, et ipsis regibus Summisque sacerdotibus formidabiles erant, Joseph. Archaeo I. XIII. io, 5 6. XVII. 2, 4. XVIII. I , 3, Scissiones quaepiam inter ipsos , uti assectae Schainmaei, Hillelis, et domum Iudae Guilaei, concordiam non turbabant. Sadducaei non erant nisi diVites et magnates, qui, si muneribns dubiicis fungebantur, sententiis Phariis

440쪽

404 I. 3i6. Hei mii Judaicarum conditio.

sacorum se accomodare coacti erant, ut a plebe tolerarentur. Joseph. Arch. XIII. Io, 6. XVIII. 1, 3. 4. - ΕS Se ni, arctissimo nexu conjuncti, quasi ordinem quempiam monachorum Constituebant, et

non modo in Aegypto, sed in aliis quoque regionibus, et fere 4ooo in ipsa etiam Palaestina, praesertim ad occidentalia mavis mortui litora degebant, Joseph. Areli. XVIII. i , 5. Plinius II. N. L. V. C. II.

g. 3i7. Aeta S harum sectarum.

Ex narratione Iosephi Archae Ol. XIII. 1o,5-6., Johannem Hyrcanum , per suam a Pharisaeis ad Sadducaeos desectionem, familiae suae multa incommoda creasse, liquet hunc principem jam olim juve-tiem , i, e . , Circis annum Iso ante Chr. , fuisse Pharisaeum, et has duas Sectas jam illa actate fuisse celebres. Josephus Arch. XIII. 5, 9. quoque diserte dicit, jam sub principe donathane, i. e. ann. I 59- 144 ante Chr. , Omnes tres sectas inclaruisse, et addit, eas QSSe εκ του πανυ In libris quidem Maccabaeorum non memorantur; ast ex allegato mox Josephi loco liquot, ea S illa aetate certo adfuisse. Sunt tamen,

qui arbitrantur , Pharisaeos sub ασιδαο ις , ni nn ,

i. c., pii S, IM CD. 2, 42. 7,i3. 2 Mac C. 14, 6., Iatere, eosque ideo nomine Piorum Veni SSe, quod amplius, quam lege praescriptum erat. ΡxaeStare Voluerunt. quum

e contrario alii, qui literae legis inhaerebant, z Tu,

justi, compellati suerint, et hos esse Sadducaeos. Similis quidem origo harum sectarum, negari ViX PO- est; verum haec antiquior ost Maccabaeis. Accedit,