장음표시 사용
551쪽
4oo. Numina. 545num non solum 1lecti, sed etiam cogi poSSc putabantur, et porro quiescere , dormire, et ad socriscia in aliis regionibus oblata, tanquam ad epulas ,proficisci credebantur, ΙΙ i a d. I. 423-424. 6o9-611. Lucianus de sacrificiis 1 Beg. 18 , 27-28. Quum haec numina diversi. esse sexus fingerentur: pleraque quoque in
matrimoniis vivere, imo adulteria committere, et cum hominibus quoque Se commiSCere exiStema
4o I. Arcte, Statuae, templa, Iuci.
His numinibus I. exstruebantur arcto, De ut. 7, 5. I 2, 2.; soli Meliestani non habebant nisi focos ignis, quia superis nonnisi animas Victimarum tribuebant, caunes Vero earum in alimenta Vertebant. Dcorum coelestium arae Graecis usque ad 22 cubitos altae
erant βωμοι-; Terrae autem, V tae et Mariis humiliores , atque heroum humillimae ; d is inferis deni- quo set Nymphis in foveis et Specubus sacrificabatur, Pottors GDie ch. A PCh. I. Th. S. 467-472. - His altaribus addebantur II. O f f i g i e s deorum, primum informes trunci et lapide S, quorum reliquiae recentiori aevo erant Laetilii, βαιτυλια , βαιτυλιοι, pleriqDe quidem lapides parVi, coloris nigri et undulati, jam coni, jam cylindri, jam etiam rotundi,
verum tamen etiam majore S, quadrati, et coni, quibus omnibus singulares Vires divinae inesse credo bantur. Nomen ex male intellecto D descondere , nemo non Videt, G e n. 28. 1 7. 22. Hambach
552쪽
546 4oi. Arae, Statuae, templa, luci. diente icinpore emgios, arto diligentius, interdum
sol ma etiam colos Sali, Cldb Oratae Sunt, primum quid in ligneae, paulo post lopideae, eburneae, ct d nium quoque ex metallo susae; ligneae autem ot lapi- dono laminis aureis vel argenteis obducebantur, aut proiiosis Vestibus ornabantur, Num. 33, 5a. De ut. 4, 27- 5, 2I, 7, 5, 9, ὶ6 21 - 12, 3. 29, I 6. Jud.
17, 4. J er. IO, 9. Hujusmodi Simulacra jam aetate
Mosis visebantur forma marium, foeminarum, quadrupedum, avium, in Sectorum, piscium, etiam solis, lunae et stellarum, E X O d. 2Ο, 4-5. De ut. 4, 1618. 5, 8-9. Quaepiam CX forma hominis et alicujus .animalis compo Sitae erant, ut in Aegypto Anubis ea pite canino, Osiris capite axis, et apud Philistaeos Dagon inserius in piSCem de Sinens. IIae statuae cPedebantur, si non dii, Saltem sedes, in quas numina,
per consecrationem tanquam in Cantamentum, cogerentur; hinc illis motus quoquo humani tribuebantur, Curtius IV. 11. Diodo P Sic. XVII. 46. Plinius II i s t. N. XXX III. 4. - Haec idola III. contra injuvias aeris tecto , Columnis Su Stentat O , et demum etiam pavictibus muniebantur; unde parva templa exsurgebant, quae tempori S PTOgrcSSu, plerumque qua drato, oblongo magnifice quidem, sed sine se nostris aedificabantur, atque columnae illae , quibus olim te- ctum innitebatur, ad Ornatum retinebantur, ex quibus circa aediculam porticus orta est. Erant quidem parva , in duo conclavia Sacrarium, et adytum) divisa, sed amplo alvio subdivali circumdata, in quo altare erat, et Populus conveniebat, Stie glit et Archaeol l
553쪽
4Oi. Αrae, statuae, templa, luci- 547der Bauli uti si II. T h. 1 - 14 Rupsertas. Tom-pIa suos liabebant thesauros; antiquiori aevo quaepiam in regionibus orientalibus turri quoque munita erant, Jud. 9, 4. 46. Nihilominus altaria quoque
sine templo, exstruebantur, quibus nomen numinis,
cui sacrata erant, inscriptum fuit; Athenis quaepiam inscripta erant αγγ togοις Θεοις , ignotis diis, Pausanias in Atticis I. i. et i ii Et i a c i s V. 14.
Diogenes Laert I. Io, 3. Hanc in Scriptionem Paulus Act.'AP. i 7, 23. in numerum Singularem veΓ-tit, αγνο gae Θ g n , Pro ut jam Hieronymus Epist. dMagn. epis C. et Comment. Ad Tit. III. Observavit. Quum numen primitus Sub dio coleretur, ideoque ad hunc cultum umbrae arbOTum et lo a nemorosa soli- gerentu D: etiam posthac IV. luci circa templa plantabantur, inprimis Si numina impudicitiam, so unicationes et paederastiam lavere Credebantu P. Horatius L. I. Ode 12. Quare Deut. I 2, 2. 16, 21. interdicitur, arbores ad Sanctuarium Plantare ; et Deut. 73. 12, 3. Praecipitur, ut Hebr aut luo OS Canaan ita sum. exscindant et comburant. - Πi S templis deservio haut V. sacerdote S, s Oe nin Ze non minu S, quam ma- ros, qui, apud Graec0s capite Sertis redimito, vi crimas pariter Sertis redimitὼS, Super ollari rion minus sertis x imito SacrificabῖΠt, et laicis, quae ob servanda es8ent, indicabant, PaSSim quoque oracula
554쪽
548 g. 4O2. Sacrificia, pree eo, testa, lustrationes, mysti
S. 4ou. Sacrificia , preces , festa , lustratio.
Cultus horum numinum nequaquam eo tendebatiat animus ad morum integritatem et vitae innocentiam excitaretur, sed ut bona externa, aut etiam oracula
obtinerentur, aut pro hiS perceptiS gratiae agerentur. Soli Mehesiani , quorum idololatria subtilior erat,
multis precibus puritatem cogitationum, Verborum et operum exoraban t, Sed quae esset haec puritas , non eXPOnebant, Plura quoque , sicut alii gentiles insana immiscebant, et precum formulis superstitiosam ossicaciam tribuebant. - Sacrificiis piacularibus atrocissima crimina, Sine morum emendatione, expiari credebantur, imo et nefanda crimina in cultum deorum Vertebantur, nec mirum; nam ipsi quoque dii, flagitiosi esse existimabantur. Cultus hujus praecipuae partes erant: i. Victimae, molae salsae 4 libamina, mel et thus. Osferentem oportebat esse mundum, i. e. , a concubitu abstinuisse), et lo- tum , lotisque Vestibus indutum. Victimae, pro diversitate numinum diversae, ab omni vilio et desectu immunes erant, et ex intestinis, praesertim ex hepate , omina petebantur. ASi non modo animalia, sed
ab omnibus fere gentibus homines quoquc diis immolabantur. Eusebius Prae p. Evan g. L. IV. c. I 6. p. I 55-161. Plinius His t. N. XXVIII. s. D i odor Sic. V. 32. A Canaanilis praesertim proles nObilissimae sacrifictabantur, Levit. 18, 21. 2O, I-9. lDe ut. 32, 21. 18, 9-14. Libamina vini non modo
555쪽
. 4oet. Sacrificia, preces, festa, lustrationes, myst. 544 victimis inter cornua, o vidius Metamorph. VII
59, 3. , sed etiam alias sine victimis in terram effundebantur. - ΙI. PDeces, inter quas idolorum manus et genua osculari vel amplecti solebant. In precum formulis magna reIigio, ne quid omitteretur, Vel minus recte pro servetur, aut aliquod numinis Cognomen, vel quaepiam honoris compellatio praetermitteretur; nam id Omne preces, quibus vis cogens tribuebatur,
inefficaces reddebat , Plinius Η. N. XXV1ΙΙ. s. Valerius Maximus VlII. 1, 5. Quare preces Syllabatim pronunciabantur, et verba ac syllabae saepius repetebantur, quam superstitionem Jesus Μatth. 6, 7. Carpit. Orantes non Taro corpus suum dila Cerabant, aut circa altare conclamantes saltabant, I Reg.
18, 26-29. Strabo p. 8oi. Lucianus de Sali. Athenaeus Sympos . L. ΙΙ. I. - ΙΙl. Fe Sta sacrificiis, conviviis, ludis et solensii pompa , mythologiam dei alicujus repraesentante , celebrabantur. Ad mysteria nonnisi initialis accessus patebat; constat aUtem, nequaquam Saniorem in eis traditam religionem. sed, ut Cicero d e N. D. L. I. 42. scribit, magis verum naturam explicatam suisse quom deorum, et, ut Tuscul. Quaest. L. I. 12-I3. dicit, in ipsis valuisse doctrinam, de Os omnes olim fuisse homines. IV. Lustrationes per aquam, Sanguinem, ignem, sulphur, et apud Mehestanos quoque per urinam boum, quibus omnis impuritas tolli, et omnia scelera expiari credebantur. Z on d-Λ Vesta II. T h. S. 34o 42. 343s78. III. Th. S. 2O9-22O. V. Fornicationes, Paederastiae, et in Aegypto quoque bestia-
556쪽
55o 3. 402. Sacrificia, Preces, sesta, lustrationes, myst. litato s, IIcYOdol. I. 93. Ι 82. 199. Valerius Maximus III. 6, i5. Athon acus Sympos . XIII. Strabo p. 272. Corinthi in templo Veneris erant ultra 1Οoo meretrices , Strabo P. 378. Cf. I Cor. 5, 9
Divinationum et praestigiarum quam plurima crant genera, ct impos toros magno honore habebantur. I. In Aegypto , Aegyptiace: Chex-t o m , Ρ atrat Ore S miraculo Vum, ζιεδογραμμα-τElς , Scripturae lateroglyphicae perili, in histo Dia Josephi, Gen. 4i, 8., Sunt Spectabiles Somniorum interpretes, et in historia MOSis, Exod. 7, II 8, 3. 15. ΡΓZestigia patrant, quos Judaei duos fuisse Statuunt, J a 11 11 c in et I a m l rem, 2 T i m. 5, 8. cf. Jab lotis litiosus c. I. 4oi. Eich horia Repcvt. XIII. 18. Qui
somnia quidem interpretantur, Vix tamen lojusdem cum Aegyptiacis Ordinis fuerunt, et nomen
Labylonium cum Persico , scientia p aedi tus, Conserendum videtur. II. Nec Po- lananiae, I rj m , Ou 'ν , Dequentes erant; Moses vero cis supplicium lapidationis decrevit; nam animabus desiluc lis scientiam futurorum, quae nonnisi Deo competit, tribuentes, a Deo rcge desciebant, Lev. Eo, 26. Nomina illa proprie animas defunctorum, signiscant, et per motonymiam ad hos praestigiatorcs transferuntur , nam . t med. Vau, est revorti, ut 3 A
557쪽
anima sit ex mortuis re Vorsa; atque sa
s civit.) sciens et revolans sutura, ut 6 Illu ων, ηδ eloo , d i s c ο , L e V. 19, 3 i. 2Ο, 27. De ut. I 8 , II . 1 Sana. 28 , 3-IO. 2 Leg. 2I , 6. 23 . 24. a P arat. 23, 24. Ut imposiores mentiebantur, animas in Cantationibus a morte excitari; hinc Deut. 18, O . in Cantatoribus , junguntur; nomine defuncto-Tum autem ipsimet loquebantur, tenui et submissa voce syllabatim mussitantes et quasi pipientes,
prie astrologi , recentiori aevo, nomine Chaldaeorum Romanis notissimi, sed nomina haec multo latius, usurpantur, et inde a Mose per omnes libros Pe- eurrunt. Alii incantationibus serpentes reddere innocuos praetendebant, et si serpens nihilominus momordit, dicebant, eum aurem obturaSSO, PS. 58, 7. J er. 8, i 7. Eccl. 1O, 11. Plinius Η. N. XVIII. 4. XXVIII. 6. I i, nomine Psyllorum notissimi, adhuc- dum in orientalibus Pegionibus reperiuntur. IV.
Omina et prodigia ab omnibus gentibus, inprimis
vero a Romanis, ob SerVabantur; quare ab histoDicis sedulo notantuΓ. Erant autem non Solum phoenomena raritara , ut mon Stra, Cometae , eclipses solis et
lunae , meteora , pluViae Sanguinis vel lapidum , Io quelae boum; sed etiam quotidiana, ut Volatus avium, tornutatio homi Ris, torvi Oculi, tinnitus aurium,
558쪽
verba alio sensu pvolata et alio excepta , occurSuS Certorum hominum et animalium, uti aethiopis , selis , leporis; haec omnia tamen innoxia esse credebantur, si non conspicerentur, Valerius Ma X. I. 4 - 7. Suetonius in Augusto 92. Plinius XXVIII. 5. 7. Arrianus Exped. Alexandri VII. 24. Jer. Io, 2. Populis orientalibus familiaris quoque erat sors per Sagittas diversoriam colorum, ad quas plures voces Arabicae reseruntur. HOS. 4, 12. FZech. at , II--22. Hieronymus in Comment. ad h. I. Somnia quoquo ubique locorum ominibus deputabantur, Jud. 7, 13. II. De ut. 13, 2. 3. J e T. 23, 3 i. Macrobicis de Somnio Scipionis Ι. s. V a I o P i u s M a x. I. 7. V. Oracula sacerdotumanta Omnia negotia alicujus momenti, inprimis vero ante expeditiones bellicas, non sine allatis muneribus eo sulebantur. Cro Psus ante bellum Cum Cyro , omnia sero oracula into Ogavit, atque ambigua responsa rotulit, Herodotus I. 46-55. 9O-9l. Je S. 4I, 21-24. 44, 7. Oraculum Baal - Zebub orat in urbc Λcearon. - Consulen S erat mundus, sacrificium os crebat, et in multis tomplis praesertim Aesculapii, Isidis, Osiridis, et Hori, etiam pelli victimae per noctum incubabat, ut somnium, vel per machinationes sacerdotum effatum dei obtineret de medicamentis, quibus morbus ejus sanaretur, Virgilius Aeno id VlI. 59. Plautus in Cur cul. A cl. I. S c. I. 2. 61. Sanationes hae, tabulis inscriptae, in templis custo diebantur, ut sacerdotes per illas potentiam dei sui
559쪽
comprobarent. Diodorus Sic. I. 25. Je S. 65, 4. A mos et , 8
g. 4o4. Status idololatriae aetate Christi.
Aetate Christi immania quidem pleraque, et inania saltem quaepiam e cultu deorum eliminata erant. Neque tamen prorsus abolita; nam Romae adhuc sub
Nerone vel Vespasiano, Graecus, Graeca, et quipiam ex hostibus homines , tanquam καθαρείατα , ad amo liendam iram deorum vivi sepulti sunt, Plinius XXVIII. s.; imo seculo adhuc secundo in hac orbis metropoli nonnunquam homines immolabantur , Eusebius. Prae p. Evang. IV. c. 16. Oracula quidem deficiebant; ast non prorsus cessabant, in templis saltem Aesculapii, Isidis, Osiridis, et Hori, adhuc dum antiquae technae struebantur, Strabo p. 8oi. Omina et prodigia quidem non tanti fiebant, sed solerter observabantur, et a Livio, Suetonio, Tacito et Dione Cassiopassim anno tantur. ΜOresmagis magisque corrumpebantur, dii numero augebantur, et apotheos 24 Sceleratorum
imperatorum, frequentioros erant, quum schola Epicuri de his non curaret, Stoa haec Omnia ex pantheismo explicaret, et Academia nihil adfirmaret. Philosophi quidem multa de architecto universi, subtilius disputabant; ast creatorem, Omnipotentem et omniscium judicem hominum.
ignorabant; ipsi deos colebant, et alios quoque ad eos colendos remittebant; deorum quidem flagitia improbabant, et allegorice interpretabantur; ast gubernationem mundi et hominum illis relinquebant;
560쪽
554 3. 4o4. 8tatus idololatriae aetate Christi.
tartarum exPlOdebant, nec quidquam efficacius substituorunt, ut jam PolybiuS His t. VI. 56. observavit. Quod quipiam de vita sutura docebant, comprobare non poterant, Cicero Tu Sc. 2 u. L. I. m. p. 289. T. IV., neque asserebant diversam proborum et improborum futuram esse in altera vita SOItem. Quae bona aliqui docebant, alii impugnabant, atque populus his disceptationibus dijudicandis par non erat, sed sacordotibus Obsequebatur; quae ex philosophia ad populum di manabant, sere erant doteriora, uti animam hominis mori cum corpore, eit nullam esse ΡΓO- videntiam divitiam, Plinius II. N. L. II. 9. et L. VII. 56. Quaepiam quidem disciplinae moralis capita phi-Iosophi emendarant; ast probitatem nonnisi honori seu honestati, utilitati, aut Ρulcritudini actionum, au-Perstruebant, et plura nefanda permittebant, uti fornicationem, paederastiam, eXPOSitionem prolium, Odium inimicorum; et ipsi quoque Stoici tuebantur autochiriam, urgebant opathiam, et cum Platonicis vitam contemplativam laudabant, quae hominibus paucissimis convenit; quai e Philosophi, alios omnes, qui lphilosophi non erant, aspernabantur. - quodsi autem unanimes persectam morum disciplinam docuis-Sent, deerant tamen momenta, quae adictam moribus exprimendam permovissent, lnndo Cicero Tusc. Vn L. II. 4. P. 332. T. IV. que- Titur, vix ullum esse. philosophorum , qui disciplinam lsuam non Osteutationem Scientiae, sed legem Vitae putet.