장음표시 사용
261쪽
a o Lib. IV. Decretalium D. Gregorii Papa, IX.
14. Dico decimo : Potest quoque inter duos ConjugeS, quorUm UnUS convertitur ad fidem Catholicam alter remanet Judaeus, vel infidelis Paganus, institui Divortium, quoad illorum; imo etiam quoad vinculum
Matrimonii in certis circumstantiis. Ita Glossa, Sed T, communiter. Primum constat excan.Judaei Io .cauf. 28.
q. I. EstqUe Ratio; qui a s Judaeus, vel infidelis Paganus, cohabitaret Uxori conversae, subesset periculumi erversionis ejusdem. Secundum labetur cidi. Quanto I. ubi dicitur, salter Conjugum 1 cilicet infidelium, vel Iudaeorum) ad sidem Catbolicam con- mertatur,alter3 vel nullo modo, et non sine blaspbemia Divini NuminM,mel ut eum pertrahat ad pectatum mortale, ei
eobabitare molentes qui relinquitur, ad secunda, si oluerit, vota transimi; ac proinde consurgit inter tales Conjuges Divortium quoad vinculum M a. trimonii in dictis circumstantiis. Et est Ratio ; quia quamvis Connubium inter talesConjugeS Olim contractumst Matrimonium Verum ; non est tamen ratUm ; quia non repraesentat
conjunctionem Christi cum Ecclesiacit.cap. Euanto; adeoque potest disi sol vi etiam quoad vinculum, in dictis
circumstantiis. Id. Dic Undecimo: Si ambo conjuges infideles convertantur ad fidem Catheticam, nequeunt propterea instituere Divortium ; sed tenentur si mul permanere in connubio, etiamsi
in gradu Jure Ecclesiastico prohibito
contraxissent. Ita LoeS.-commianisDD. Et constat ex c. GaudemUI S. h. t.
I 6. Dico duodecimb : Si quispiam
Iudaeus secundum permissionem legis veteris , prius repudiastet suam Uxorem δc ducat aliam; deinde autem convertatur ad fidem Calliolicam, debet cum secunda etiam post Baptismum facere Divortium adhaerere
primae ; si ea velit ipsi cohabitare, absque blasphemia Creatoris p e ri culo pervertionis; aut nisi fuisset fornicata. Ita communis DD. Et hahetur cap. Gaudemus 8.boetit. Estque Ratio, quia cum tale repudium legitimae hixoris Christus reprobaverit in Lege Evangelica Matth. 19. ideo non potest praefatus Judaeus conversus licite M valide aliam uxorem, etiam post conversionem habere; nisi prima rentiat, vel fornicata sit, vel cohabitet cum blasphemia CreatoriS, vel periculo perversionis conversi.
17. Dico decimo tertio: Si contingat ali
quem Paganum ante suam conversione ha buisse plures uxores:post conversionem adhaerebit tantum primae. Ita communis DD. Et determinatur cap. Gaudemus R.h.t.
De Donationibus inter virum Sc u Xorem; & de
Dote post Divortium restituenda.
C Q. I. tendi Donatio inter conjuges ; una
. . sim Plex; altera Propter causam. Pri-
De quidditateDotu ta DoUatio' mu habetur, quando fit gratiS , ac ex
num inter co Ues ; earumque va- mera donantis liberalitate L. I. f. de lore; vel non. donat. Secunda habetur, qUando con-I. , lota primδ: Quando Iudex Ec' juges ob aliquam causam sibi aliquid Λ clesiasticus pronunciat senten- dant; talis est donatio ante vel protiam Divortii, sive quoad vinculum, pter nuptias, quam facit Maritus suae sive quoad thori separationem Si co- uxori propter Matrimonium in com- habitationem duntaxat; simul etiam pensationem datae sibi Dotis. pronunciare debet de Donationibus 3. Dico primo: Dos describitur be- factis inter virum Sc Uxorem propter ne hic, quod sit illa pecvnia, quae ab u- nuptias; ac de Dote QVare Papa prio- xore, vel alio ejus nomine datur, Oetri titulo de Divortiis subnectit nunc remittitur farito profustinendis oneri- de Donationibus propter nuptias; M bus Matriositi.Ita constat ex L. pro O- Dote restituendis. neribus χο.C.defvreDotiti. Hujusmodia. Nota secundo : Duplex potest at- Dos nequit repeti, quam diu subsistit
262쪽
Matrimonium; nisi maritus labatur
cui ratibus L. st constante J. folii toMatrimonio. Λut nisi ejus bona inferantur Fisco L. si marito, de repudiis. 4. Dico secundit: constante Matrimonio invalida est Donatio simplex facta liberalitatis causa inter virum
M uxorem. Ita communis D D. Et habetur L. I.2.εσ3. I. de Donat. inter Nir. Guxor. ubi textus etiam affert
Rationem; ne scilicet conjuges mutuo amore se invicem spolient profusa in se liberalitate. Et ne contingat separari Matrimonia, si forsitan is non praestet aliquas Donationes, qui potest; sicque Matrimonia evadant venalia; le conjugilis amor pretio conciliari videatur. Et procedit con . clusio etiam de Donationibus, quae
fiunt; sed ejus effectus differtur in
tempus contracti Matrimonii, L.quod Sponse δ. C. de Donat. ante nupt. s. Nota tertio: censetur autem illa Donatio simplex duntaxat inter virum M uxorem facta esse invalida, ex qua donans fit pauperior Sc recipiens Iocupletior; unde a contrario sensu, si donans fiat locupletior Se accipiens Pauperior, Vaebit talis Donatio, uti notat Λbbas, De Naevo, Pirri. Sec. Fit vero donans pauperior tunc, quando donat de sua substantia ta iter, ut imminuatur suum patrimonium, L. st Sponsus f .ssi maritust . hoc tit. Undes maritus faci at Donationes de Patrimonio necdum acquisito, seu donetrantum illa. quae Potest acquirere: V.g. si repudiet aliquam haereditatem Donationis causa, ut ea conferatur suae uxori substitutae ; valet hujusmodi Donatio: uti advertit De Nae-Vo : nam h c casu non censetur maritus fieri pauperior. 6. Dico tertib: Donationes, quas faciunt sibi mutuo coniuges remine- Tationis causa, non sunt invalidae, nec prohibitae; uti nec Donationes
causa mortis factae. Ita Abbas, Sancti. Ac. Primum constat ex L. quod mIter
quia hic fit mutua compensatio Se cundum patet ex Lst eum p. in fine, D's q.f. hoc tit. 7. Dico quarto : Donationes sim. m. II. plices invalidae inter conjuges tactae
convalescunt tribus modis: privi, morte naturali donantis : Secundo, morte etiam civili cjusdem: Tertio. si Donationi accedat juramentum alterius conjugis donantis de ea non reis
vocanda. ita AZor. Mol. Sancti. Dc.
Primum habetur cap. vlt hoc tit. Et L. Papinianus 23. F. eod. Estque Ratior quia in Donationibus factis causa mortis celsat causa, ob quam Leges
Prohibuere Donationes simplices
ter conjuges, ne scilicet se invicem spolient mutuo amore profusa in se liberalitate. Secundum Patet arg. L.
sed si mors II. f. Me tit. Estque Ratio;
quia mors civilis v. g. ejectio in exilium donantis aequiparatur morti naturali. Non autiam convalescit hujusmodi Donatio, si donans ecliciat ut servus hominis L. ctim hu st itus st. boetit. Ratio tertii est ; quia Donatio
facta inter conjuges favore Rel gio. nis& piae causae confirmatur; acleo que etiam juramento munita, cujus magna est Religio. Plura de Dc natio. nibus Conjugum vide lib. 3. tit. I . cap. 2. Concl. I. Unoιab. I. CAP. II.
I. T lco primo: s contingat dimi l Ivi Marrimonium ex justa causa tunc Dos debet restitui mulieri : uti& Donatio prop er nuptias viro. Ita Zoes Vallens Abbas, lec. Primum habetur is Muli res I. hoc tu. hi, que Ratio; quia Dos est accessorium quid ad nuptias; datur enim ad illius onera sustinenda, eap. Salabriter Id. ensuris: quare si dissolvatur Matrimonium, Dos restituenda est mulieri. Secundum constat cit. cap.fn. ver. faue.
Qitae procedunt, nis vel pactis spe cialibus Consecum de lucranda Doteac Don itione, vel consuetudine aliter si introductum, est. cap. sin. a. Dico secundo: si contingat fieri Divortium, non tantum Dos a viro restituenda est mulieri; sed etiam ultra Dotem omnia bona , seu lucra , quae conitante Mattimonio comi uniter acquisita sunt utrique conjugi, illi aequa-
263쪽
aaea Lib. IV. Decretalium D. Gregorii Papa M.
zoqitaliter in eos sunt dividenda. Ita Glossale communis DD. Et habetur cap. Si nificavit 1' hoc tit. 3. Dico tertide illi, qui cum notitia impedimenti dirimentis contraxe re Matrimonium,Sc postea instituunt separationem, perdunt ea omnia. quae sibi mutuo donarunt, Mea sibi Fiscus vendicat; nisi per errorem, Vel minorem aetatem excusentur. Ita Vallens. Glossa ia communis D D. Et reveturcap. Mecse s .hoc tit. Et L.quic tra .. Et Aut bent. incestus 5 dein-c s. nuptiq. Dico quarto: quando fit Divortium ob adulterium a muliere commissum , ipsa perdit Dotem , illaque cedit marito. Ita Glossa be communis D D. Et habctur cap. Plerumque . hoc tit. Sed si reconcilietur ejusmodi adultera marito suo , suam Dotem non perdit: censetur enim vir facta reconciliatione remittere injuriam, prout eandem valet remittere, cap. 3. de adult. similiter si maritus consen. tit in adulterium Uxoris ; aut ipse leno fuit, Se illam prostituit, tunc non lucratur Dotum ejus: et si conventus ab uxore excipiat de adulterio, ipsa replicabit de Lenocinio L. mulier 7.
F. sol ut Matrim. s. Nota primb; si conjuges habeant proles ex eodem,Vel alioMatrimonio: tunc secuto Divortio ob adulterium
Uxoris, nec maritus lucratur Dotem ;nec uxor DonationeS Propter nuptias ; sed ea reservantur prolibus adulterae post mortem Uxoris: dum autem vivit maritus, ad ipsum spectaetu suffructus; uti habet Farinac. Pirh. 6. Nota secundo: si uxor efficiatur haeretica M propterea fiatDivortium: Dos non cedit marito; sed Fisco: uti habet Covarr. Sc Loes Ratio est; quia talis mulier non tam in conjugem, quam in Rempubl. peccat suo Iapsu in haeresim; quare is ab eadem R ePU-.blica merito vindicatur perDOtis con fiscationem. Et facit Pro hac resolu tione L. 3. f. de bou. damnat. Ubi ob crimen laesae majestatis Dos addicitur Fisco. Et cap. Vergentis de haere . ubi simplicitur risco deferuntur bona
CAP. UNICUM. Resolutiones circa Secundas Nuptias. 2. Ota primo: facto Divorti5Ma- ει trimonii quoad vinculum, sae
pitis transitur ad secundas nuptias, seu novaMatrimoniat unde Papa merito hunc addit tu. de secundis nuptiis. Et intelliguntur hic nomine secundarum nuptiarum non tantum illae, quae celebrantiar immediatd post primas; sed quaecunque subsequentes; etiam tertiae , quartae, quintae, M a Dico primo: Ecclesia permittit& approbat secundas nuptias, quotiescunque illae fiant secundum ordinationes Sacrorum Canonum, Sc evacuato penitus primo Matrimonio.Ita
tur haec permissio ac promissio Ecclesiae Epist Divi Pauli ad Romanos 7. tibi habentur sequentia; gri estιb Iro
s mulier , obligata est tegi; si aut m
mortuus es mir, soli ιιο s a ieee miri. Et ejusdem Epist. I. ad Cor. 7. ibi; s dommierit vir ejus, liberata est, cui muli, nubat. Estq; Ratio; quia expedit concedere Secundas nuptias, ne vidui Proclives ad fornicationem, incidant in incontinentiam. Quare merito damnanturHaeretici Montanistae, ac alii eiusde malae farinae, contrarium con clusioni as Ieremes,c.uli spenuit. h.L3. Dico secundo : ob solam ab len. tiam diuturna alterius Co; Ugis non dissolvitur Matrimonium quoad vinculum; quare praesens nequit inire secundas nuptias: nisi postquam certo constat de morte absentis conjugi S. Ita communis D D. Et habetur ea . Dominus 2. hoc tit Quod si tamen conjunx dubius tantum de morte prioris conjugis de facto tr.mliret ad secundas nuptias; talis nullo modo potest petere debitum; reddere autem
264쪽
tenetur. eis. cap. 2. Et si postea prio rem conjugem adhuc vivere constiterit, relictis adulterinis complexibus ad illum priorem coniugem teneturrCUersi, cis . cap. 2. Estq; Ratio: quia Matrimonium primum legitim d celebratum non nisi morte dissolvitur inter Christianos, can. I. U2. caussa. ρ I.
. Dico terti b: secundum priscum Ius Civile mulier fiebat infamis, a
liasque poenas incurrebat, quae transibat ad secundas nuptias intra primum annum luitias post obitum viri: verum secundum Ius Canonicum, cui hic standum est, quaevis mulier citra omnem infamiam nubere potest etiam intra annum luctus. Ita Glossa, vallens. Plin. Zec. Primum constat ex L. I. I. . NII. C. hoc tri. Ubi recensentur quinq; Poenae infligendae mulieribus, intra annum luitus nubentibus: prima est; quod infamiam
contrahat. Secunda qu6d nequeat secundo viro dare Dotem. Tertia quod sit cxpers cujuscunque haereditatis,
legati Od fidei commisti. Quarta quod
Privetur omnibus relictis a viro in tit. tima voluntate quoad proprietatem, 1c usum fructum. Quinta quod teneatur medietatem honorum dare filiis prioris Matrimonii: quae poenae tha Iutae sunt, ut evitetur turbatio san guinis per secundum Matrimonium id incertitudo prolis. Secundum sta tuitur cap. 3uper ista M. Et cap. cum se
cundum s. fueuit. hoe tit. Et fundat se Jus Canonicum in citatis supra Epist.
D. Pauli. s. Dico quartb e Secundae tamen nuptiae non debent a Sacerdote solemniter benedici, si uterque, vel alter Conjunx in primis nuptiis accepit benedictionem. Ita G ossa Κ communis D D. Et habetur eap. Capelia, rem f. Et cap. Vir autem f. hoc tit. Estq; Ratio; quia non convenit eandem personam bis benedici; cum aliae solennes benedi tiones rerum, utEcclesiae, altarium, virginiam, non iterentur; alias vilescerent. 6. Dico quintb: Sacerdos benedicens secundas nuptias incurrit Poenam suspensionis ab officio Ze beneficio. ita Glossa, Sancti. I irh. 8tc. Et habetur eo. I. Me tit. Non tantum poena infamiae; sed etiam aliae quo tuor supra relatae hodie evacuatae censentur per contrarium statutum Ecclesiae, permittentis secundas nu- Ptias etiam intra annum luctus; uti votat Loes.
Finit IV Decretalium D. Papae G regorii M. quem
humiliter quoque submitto Jussicio S. Sedis postolica.
265쪽
Ioniam Summus Pontifex Lib. II. Decretal. egerat de st ordine judiciario ,seu de rite instituendo ue terminando judicio in decidendu causiis civilibus, quatenus perti nentibus ad forum Ecclesiasticum cloile; easdemque causas ventilaoit in III. S IV. Decret. Tandem hoc V. tractat de ordine instituendi judicium Ecclesiasticum pro terminandu cau sis criminalibus f easdem quoque causas, stu delicta discuIit , poenass pro ipsis taxat. Unde cum eodem proponitur
De Accusationibus , Inquisitionibus Sc De-
nunciationibus. CAP. I. Accusatio, quod fit declaratio legitima
clatron . descriptio colligitur ex L.fin. C. de ac tota prim6 : juxta commu- cusat. 9 eandem sequuntur Loes vall. nem DD. sensum Causae cri- Clarus Icc. DD. Ly delatio est genus, minales tribus modis agi- reliqua ponuntur pro differentia. Et tantur,ia iisdem criminalia ista descriptio convenit Accusationi Ecclesiastica judicia instituuntur; vi- publicae de qua potissime hic agitur delicet per Accusationem, per Inqui- M in qua agitur ad vindictam publisitionem M per Denunciationem; uti cana criminis: ut videlicet Reus casti- constat ex cap. Licet Heli 3I.in prin.de getur corporaliter, ac tali exemplo de Simon. Et cap. Qualiter a . hoe tit. Populus deterratur a patrandis crimi-Neque conceditur Iudici per aliam nibus. Accusatio autem privata sic Procedere viam; aut privata notitia, bene describitur, quddm actio legiti- vel arbitrid decidere lites. Circa pri- ma eoram competente iudice facta demum modum mindicanda aliqua primata injuria, sibia. Dico primo : recth describitur melsub illata; uti notat Zoei . N Farin. 3. Dico
266쪽
3. Dico secundo: Accusatio criminalis debite instructa est licita. ita Loes Pirh. bc communis D D. Et est Ratio; quia haec conducit ad publicam utilitatem S: Reipublicae tranquillitatem , quam consequimur re-oressis criminalibus personis, seu ma. lefactoribus; ean. non frustra. Et can. Regum, cavf. 29 q. s. Quare Accusatio criminalis debith instructa non continet peccarum, quando abest rancoria odium; can. Docia, cit. cavs Nq. Estq; Ratio; quia nemo tenetur remittere injuriam absq; satisfactione.
4. Nota secundo e ut autem Accu.
satio debite fiat debet legitima forma ejus, seu libelli accusatorii servari Mobservare sequentes conditiones. Pri-mb debet Accusatio criminalis , sculibellus criminalis continere nomen Judicis, coram quo agitatur crimen commissum; ea de causa, ut sciatur an sit competens , L. 3. libellorum I. f. de accusat. Secundὸ pariter continere debet nomen Accusatoris Si accusati .cit. L. 3. quod si nomen accusati ignoretur , sufficit in libello ejus habitum, ossicium M alias circumstantias describere ; uti notat Vallens. Tertio idem libellus continere debet speciem criminis patrati , v. q. homicidii, vel adulterii, cit. L. 3. Et est Ratio; quia super ejusmodi speciem fundatur intentio accusatoris. Quarta in eodem libello exprimi debet tem Pu S, seu annus umensis commissi criminis, cit L. 7. Item locut in quo commissum fuit crimen, uti habet Clarus, vallens M L. t. est. Ratio etiam horum omnium est; quia absque allegatione temporis praefati Sc loci accusatio redditur incerta, Sc Reo adimitur facultas faciendi suas debitas defensiones, petendas ex circumstantiis temporis Se loci , ad coniancendos testes sibi oppofitos,la probandam negativam, ad locum M tempus determinatam; uti re id ex Claro observat Pirh. s. Nota tertide in libello tamen criminali non tenetur necessario accusator exprimere diem & horam. quibus crimen commissum fuit ; uti habetur eit. L. 3. Et est Ratio; quia ali 1s nimium aritaretur potestas accusandi; sicque plura crimina, defectis a d. vertentiae ad diem id horam, man e rent impunita, cum Praejudicio tranquillitatis la utilitatis publicae. Et quia diei ac horarum quis facile obli,
visci potet . Si tamen Reus instaret pro assignatione diei bc horae , Ut ne gativam restrictam ad praecisum tem pus diei Sihorae facilius probare possit, ostendendo se tali die, vel hora fuisse in alio loco, remota a loco delicti; tunc accusator diem Fe horam assignare debet in libello, L. Optimam C. de contrab. st ut 6. Nota quarto: requiritur praeterea, ut in libello crimi uali exprimantur personae, si quae fuerunt, cum quibus , vel in quas perpetratum fuit tale crimen; uti notat vallens Rcquiritur quoque inscriptio seu subscriptio accitiatoris, distincte appostaeidem libello, qua isse subscribit adlsubeundam poenam talionis, si in probando crimine defecerit , cit. L. f. Iibellarum. Fi L. vlt. C. de accusat. qu1 promittit se prosecuturum accusationem usque ad finem sententiae, L. st
cui I g. eod. Quae conditio libelli ,
Legibus praescripta est, ut refraenetur temeritaS accusatoriam, est, L. I. Et homines deterreantur a calumniis L. pen. C. de accusat. Notat tamen Clari rus , Felin. Vallens. M Pirh. hanc conditionem subscriptionis ad poenam talionis hodie in foro saeculari jam abiisse in dilliuetudinem: ed quod homines Per eam multum retraheren .
tur ab accusando, nolentes in se recipere onus probandi cum tanto periis culo. In foro tamen Ecclesiastico adhuc viget, Se est necessaria uti constat ex e. Superbis Io. Et c. Ualiter 2 h. t.
. Nota quint5 : si contingat in libello omis mira fuisse aliquam ex praefatis necessariis conditionibus, adhuc in vigore existentib'; tunc nomen Rei aboletur, Se fit potetias ex integro re petendi Reum, cit. L. 3. Libellorum. CAP. II.
De Tersonis habilibus f inhabi
libus ad accusandum. I. 'JOta primum: de personis hahi libus Se inhabilibus ad accusandum, Vide prim , quae dixi tom. t.
267쪽
r s Lib. V. Decretalium D. Gregorii P. a IX.
hujus operis lib. 2. tit. I. cap. I. agendo de judiciis incommuni. Deinde cape sequentes resolutiones pro judicio Particulari criminali, de quo hic tit. Procedit. Unde
nar de populo possunt criminaliter accusare crimen publicum , quae a I egibus ab ejusmodi actione instituenda expresse non repudiantur.
Ita Glosia, Clarus, vallens. Engel. bcc. Et constat ex L. qui accusare S . de accusat. Estque Ratio; quia eae actiones, quae a Legibus non prohibentur, singulis concellae videntur cap. 2. juncta Glossa , ver. non incurritur , de
transi. Dise. Et L. ab ea s. β. de prob.
Caeterum utroque Iure variae personae repudiantur ab accusando crimi. naliter. Quare 3. Nota secun db: Imprimis Laiciis nequit criminaliter accusare Clericum; ita habetur can. I. Et can. 2. Et cau. I. Et can. I. Et can. II. calis 2. q. p. Et cap. cum P. Io. hoc tit. Quod sin-citum est propter reverentiam, quam
Clericis tanquam suis Pastoribus debent Laici: M propter odium , quo plures Laici persequuntur Clericos;
Ut dicitur et t. can. Et cap.3. de immunit.
Ecclesiu 6. Ad prosequendam tamen injuriam sibi, vel suis illatam conceditur Laico accusare Clericum, cap. De ectero I 4. e resib. uti D in criminibus excessivis, ac atrocibus, V. g. laesae Majestatis, sacrilegio, haeresi, simonia, cap. f hoc tit. Et can. faue .
U. 1 f. q. 3. Et cap. Tanta 7. desimon. . Nota terti b: Praeterea etiamClericus nequit criminaliter accusare Laicum: cav. Sicut f. cavs. a. q. 7. Et
Ratio assignatur in can. si quis so. eit. caus quia accusatio est Unus illaudabilis intentionis ; qiuare Clericus eam exercere non debet. Et quia Cle. ricus non debet se immiscere saecula. ribus negotiis. tot. tit. ne Clerici, meIMonachii, c. Et tandem quia Clericus criminaliter accusans, si a satur de inferenda morte vel mutilatione, fieret irregularis. s. Nota quarto : Repudiatur quoque a potestate accusandi criminaliter ille inimicus accusati, qui laborat gravi, vel capitali inimicitia erga eundem ; uti & cohabitans tali inimico ;ita habetur eap. Repellantur 7. Et cap. feminimus s3. hoc tit. Estque Ratio primi; quia capitalis, seu gravis inimicus praesumitur accusare Potius privatae vindictae causa , quam Zelo iustitiae. Ratio secundi est; quia cinnabitantes inimico , ob continuam familiaritatem cum eo, censentur esse amici accusatoris, Si inimici accusaticaη. I. dist. 93. Gravis porrd Si capi talis inimicitia tunc censetur adesse in accusatore, si is vitae. vel majori Parti bonorum accusati insidiatus fuerit;
vel si eundem alia vice Per calumniam de gravi crimine accusaverit, cap. ro. hoc tit. Et repudiatur inimicus graVis non tantum ab accusatione; sed etiam ab exceptione voluntaria , cap. MemivimusII. hoc tit.
6. Nota quintd : Similiter rejicitur ab accusando criminaliter in illa causa is, qui tulit testimonium in eadem causa; uti habetur cap. cum P. Io. hoc tit. Estque Ratio; quia ex tali testimonio praesumitur orta fuisse inimicitia inter testem Sc accusatum. Sed
nec Frater Fratrem regulariter accusare permittitur in causa gravi criminali ; uti constat ex L. st mi num II. s. de his, qui acet f. pos. ubi Fratri accusanti Fratrem poena exilii statuitur:
nimis enim inhumanum Vrdet Ur, Ut Frater Fratris publicam desideret da
mnationem. Conceditiar tamen Fratri accusatio adversus Fratrem, quando haec necessaria est ad conservandam propriam Vitam; Ut quia Frater Fratri molitur insidias vitae , L. propter insidias C. eit.
7. Nota sexto : Praeterea accusare prohibetur mulier,ob sexus verecundiam be fragilitatem , qua tacith inducitur ab lanendum cilium vel amorem, L. I. Et L. qui accusare S.Is de accusat. Similiter prohibetur pupillus per se accusare, L. cit. 3. f. de accusat. Et eau. prohibentur I .caus. 2.qI. Et hoc ob desectum aetatis. Item miles, ne distrahatur a militia. Et Magistrat', ne distrahatur ab officio. Et suspectus de calumnia seu corruptus, eo qubdfalsum testimoniti subornatus dixerat aliquando talis enim praesumitur corruptus pecunia; Item infames, ac cri.
268쪽
Tit. I. De Accusationibus, Inouisit Ionibus uec. a
minosi; uti habent variae leges cit.tit. qui accusaress de accusat. Et de infamibus ac criminosis idem habet can.
infames II.cavf. o. q.I. Praefatae tamen Omnes Personae possunt accUsare,
quando necesse est prosequi injuriam suam vel suorum, L.sti tamen 1 feod.tit. Et in criminibus exceptis, Ut laesae Majestatis L. famosi I. Τ. adleg Iul. ias.
que ab accusando criminaliter Pagani; Judaei; haeretici respe hii Christianorum Sc Catho icorum , can. Pagam 2 s. caus. 2. q. 7. item liberi, liberti , vasalli Sta tenera aetate alimentati, respectu suorum Parent Um, Patro norum Se alimentatorum ; uti habet L. qui accusare δ. J. de accusat. Enget. Hi tamen civiliter convenire pollunt suos Parentes, Patronos M ali inentatores , si ab eis jacturam rerum suarum patiantur: juxtat .s s. si ad L. Iul. demi priυat. Item criminaliter
accusare nequeunt cxcoin unicati cxcommunicatione majori, cap. inteste-ximus 7. de judic. Et cap. I. de exception. in θ. item accusatus criminaliter Pen dente accusatione nequit reaccusare accusatorem suum in pari, vel minori crimine; nisi suam, suorumque iniuriam prosequatur , L. I. Uo. C. de his qui accusare non pesunt. . Nota octav b: Monachi possunt
criminaliter accusare suum Praelatum, committentem aliquod crimen; Dii constat ex cap. ex parte D.boctit. hi tamen pendente lite tenentur eidem adhuc obedire; uti habet Pirh. Caeterum alias personas ex ra ordinem nequeunt Monachi accusare crimina- Iiter; uti constat ex cit . eap. II. CV m Censeantu rmortui mundo. Sc respectu extraneorum non habere u .lum velle ac nolle; Ut norat Glossa. possunt tamen Sc hoc facere , si consensus Ab hatis accedat; vel Monasterii utilitas id petat, can. Monachi I. caus. I 6. q. LArcetur valde pauper homo a criminali accusatione, L. nonnulli Io. ν de accusat. Ratio est : quia notabilis egestas saepe cogit ad illicita. Si tamen Pauper elIut alias vir bonae bc hone-
stae vitae, admitti poterit ad accusandum; uti notat Glossa. item removetur suspectus de quaestu turpi; ut qui duo judicia adversus duos Reos subscripta habet, nummosque
Ob accusandum, Vel non accusandum accipit; ut notat vallens. 8c Clarus. Quidam DD. etiam rejiciunt ab ac- cusando socios criminis; delatos.; sortilegos ; Principes ; ia Clericum re- speliu suae Ecclesiae. CAP. III. Varia circa accusationem resolvuntur. I. Tota prim5 : Ad formandam accusationem criminalem ne mo invitus cogi potest, nec ad hoc
obligatur; argum . can. quim poeui tuerit. Et can. se quis iratus, cati . 2 q. 3. 'nisii crimen vergat in damnum spirit Uale , vel temporale Reip iblicae; vel alia ratione impediri nequeat. nisi instituatur procellus criminalis contra Reum ; Uti habet Pirh. Sylv. iac. Potest etiam accusator ante li
helli oblationem Sc subscriptionein D
ah accusando desistere: quo casu ei
imponendum est perpetuum silentium, ne deinceps eundem in eodem crimine accuset, Vel infamet, cap. licet I δ. hoc tit. Post autem factam subscriptionem cogitur accusator Prosequi accusationem; nec impunε citra abolitionem desistere valet; ut constat ex L. quaestum f. F. ad S. C. Turpist. Quod si accusator post accusationem jam inchoatam deprehendat se errasse, eo quod falso putaverit accusatum esse Reum de tali crimine; tunc tenetur de iistere ab accusando; uti habet Less. Pirh. Sec. DD. Et si accusator non compareat intermino a Iudice dato Pro compa, rendo, amplius non est andiendus; nisi legitimam causam afferat suae absentiae , can. quisquis unic. cavs. ψ.
a. Nota secundb: In causis criminalibus, ubi Reo condemnato Poena capitalis, vel alia corporalis instigenda est, ad accusandum D defendendum
269쪽
Lib. V. Decretalium D. Gregorii Padi M.
fentandum Reum regulariter non admittitur Procurator; Uti constat ex Mn. 2. ca . f. q. 3. Et L.pen. f. ad crimen st. de public. judie. Estque Ratio; quia alias de facili judicium crimina.
e redderetur elusorium, contra L. st praetor. 7s. d. de judic. si tamen Reus sit Monialis; et Universitas qUde comparere indi vidualiter nequeunt; vel si Reus detineatur in carcere extra territorium Judicis; tunc Procuratoraumitti potest ; uti habet Glolla,
Bart. Clarus, &c. plures alioS casus a priori regula exceptos quoque allignat Barbosa; SI alii DD. In causis tamen criminalibus, ubi sola poena pecuniaria, vel similis imponitur, potest intervenire ProcUrator, L.J. an per aliam causam anesi. 3. Ni ta tertio : In judicio criminali accusatorio, quando utraque Pars, id est: accusator Sc Rcus sunt praesentes, proceditur eodem modo, quo in civili : praeterquam primo , quod in
criminali non sit necessaria conclusio in libedo ad certam poenam; quiam robato crimine , poena secundum seges imponi debet; liti habetClarUS, Firh. M c. yecundo; quod in criminali necessariae sint evidentioreS probationes , L. vlt. C. de probat. Tertio quodReo concedenda sit libera defensio , qtiam Vis appareat, causam ejus
non esse justam; la quidem etiam
post causae conclusionem, Ut notat ex
.senbec. Pirhinsus. Quando vero in judicio criminali Reus est contumaciter absens , non potest contraeiam fieri sententia definitiva conde- rvinatoria secundum Jura Civilia, L.
Misentim s. f. de poenis. Secundum vero Canonica, si liqueat de delictolite contestata, potest ejusmodi sententia pronunciari; uti Patet ex can. Decernimus Io. cos. 3.q. q. quod Procedit , si possit sententia executioni mandari: nam si non possit; quia V. s. poena in sententia dictata est corporastis , V. g. incarcerceratio, vel mors; tunc etiam non debet ferri talis sententia contra absentem; cum ejus latio sit frustranea. 4. Nota quartb: Non quaevis persona potest accusari. Et primo contra mortuos nequit fieri accusatio, L. 2o.
Secundo nec pupilli minorennes I4. annis, furiosi & mente capti, recth accusantur; his enim delicta non imputantur, ob rationis desectum, L. infans I 2. Τ. ad Leg. Corn. de Accariis. Et L. di I es I .F. ae Olc. Prod. Mino-
pilli proximi pubertati, ac doli capaces, accusari quidem possunt; sed poena eisdem interdum habita aetatis Zepudentiae consideratione pro Judicis discretione mitigatur, L. auxilium, . de minoribus. Tertih semel accusatus
M absolutus per Judicem , nequit
rursus accusari de eodem crimine; de delicto enim unius hominis Lupius quaeri non potest, L. cui S. I. I . hoc tit. Et L. licet g. vlt. β. nautae, cavo nes e . ni si sectandus accusator prosequatur suam injuriam , la doceat, se primam accusationem ignorasse; vel primum accusatorem Praevarica tum fuisse, L. I. cit. Et L. si quis II. C. eod. Quarto sed nec contra illos accusationes cudi postlint, qui jam ante complures annos illa crimina patra verant; uti habet Engel; ita enim omnia delicta carnis regulariter abOlentur lapsu quinquennii , L. mariti g. 6. mensum. Et I. quivquennium J. ad L .Jul. de advit. excepto crimine raptus: uadulterii incestuosi ; vel violentae oppressioni S, qUM IO. annos pro sui abolitione requirunt, L. im
passa g. praescriptione δ. ad Leg. BI. de
adulf. s. Nota quinto: Similiter quinto Legati Imperatoris Rei p. Provinciarum , ac Magistratus durante eorum ossicio non posIunt accusari L. hos ac-c are 12. f. de accusat. nisi circa ossicium delinquant; aut crimen si notorium; in reliquis autem differtur accusatio usque ad depositionem Officii ; data intcrim cautione de judicio , L. I adulterium S. ult de adult.
sed nec Reges, nec Imperatores, nec
Papa, ob dignitatem suam accusari solent ; uti habet Hostiens Pirh. MVallens. Sextὁ etiam absentes a judicio de capitali crimine accUsari nequeunt, L. absentem d. C. de bo qui absent.
270쪽
Tit. I. De A fationibus, Inquisitionib.s De raciationib. et s
ter loquendo omnes alii, Praeter exceptos in prior. a. notab. delinquentes possunt criminaliter accusari
de quibuscunque delictis; tam liberi, quam servi; bcsinh sexus differentia,
dummodo praediti sint usu rationis; uti notat Clarus, Pirh. Nesenb. M aliiDD. Effectus porro accusationis criminalis sunt sequentes. Primo, quod Reo post factam debitam psobationcm criminis, infligatur poena, a Lege statuta, quando aliqua statuta est: aut alia condigna, v. g. Sacerdoti tota nocte potitanti be non jejune sacrificanti, privatio beneficii; uti constat ex cap. Si constiterit, I a. hoc tit. Secundo, quod pendente accusatione accusatus de aliquo gravi crimine, nequeat promoveri ad ullam dignitatem, vel honorem Uti constat ex cap. Omnipotens . boc tit. 7. Nota septimb: Si petenti immissonem in aliquod beneficium Ecclesiasticum, objiciatur Per accusatio nem crimen aliquod grave, V. g. lio,
micidium ; tunc si de tali crimine non sit publich infamatus, collatio bene. ficii bi immisso in beneficium fieri poterit: si autem publice de crimine ejusmodi sit diffamatus, M accusator illud probaverit, non debet immitti in illud beneficium , cap. accedens 23. hoc tit. Et si jam immissus sit, eo privandus est, cap. Pos electionem ,7. de
cone. praebet. si vero accusator non probaverit crimen objectum, Reus absolvendus est. Et si accusator non com Pareat, accusatus amplius non gravetur, cit. cap. 7. 8. Nota octavo: Accusatio crimi- Malis varie extinguitur. Primo morte accusatoris ante latam sententiam, ita ut haeredes eam Prosequi non valeant , L. libellorum 3 6. sin. J. de accusat. Nisi Iudex ex ossicio eam vellet prosequi; uti patet L. pen, J. de pub. Iudic. Secundo praescriptione, post
elapsum scilicet temPUS 1 O. annoruma dieicommissi criminis, L. querelar 2. C. ad Leg. Corn. de falsis. quod procedit de criminibus illis duntaxat, quae semel patrata cessant deinceps: non de continuatis, ut haeresi, vel a-Postasia continuata. Tertio morte Rei Tom. II. ita ut ab haeredibus poena etiam pecuniaria non possit exigi, si sententia
condemnatoria ante mortem non sit
finita , ex judiciorum 2 o. . de accus. Et L. defuncto 6. I. de plib. Ddic. Nisi crimen fuisset de exceptis, ut laesae Maj. haeres. Sic. in quibus poena confiscationis bonorum infligi potest, etianx post mollem, cum haeredum damno; uti habet Farin. Clar.&c.. CΛP. IV.
I' ri Tota primo: Quoniam saepius 1, homines refugiunt Λccusatio neS. ne onus probandi crimina in se recipem cogantur; M quia metuunt, ne defecturi in probationibus sese ex-Ponant poenae talionis ; propterea ne delicta cum ingenti Reipublicae damno maneant impunita , Leges ordinarunt, ut Iudex ex mero ossicio instituat Inquisitionem in notabiles malefactores , v. g. sacrilegos, latrones, homicidas, fures, Scc. quare L. congrui II. de incio Praesidis jubetur, Praeses Provinciae malos homines conquirat, puniat6ue. Et in MMDHR . 128. juremus, mandat Imperator, Ut Magistratus per se requirant malefa
a. Dico prim br Recte describitur Inquisitio, quodH in vestigatio erimianis manifesti, abdice competente in stituta, praecurrente favid , mel alia justa
cavsa. Ita habet Hostiens. Loes. Vall.
8cc. Ly investigatio est genus; reliqua
ponuntur pro differentia. 3. Nota secundo: Secundum vallens Engel, Se alios DD. Duplex datur Inquisitio, videlicet generalis Scspecialis. Inquisitio generalis est, quae de nulla certa persona instituitur; sed ex officio fit ; Zt generaliter de toto aliquo loco, vel districtu investigatur; talis est; si Episcopus ex ossicio visitet
Dioecesim vel Provincialis suam Pro vinciam, inquirendo , an non committantur in ea delicta: Sc de hujusmodi Inquisitione procedit . G me 29. de Praeb. Et cap. sicut olim a s. hoc tit. Specialis est, quae institia itutde certa aliqua person i criminosa. V.
g de Clelio homicida. Et de hac potissmd asitur hic te est descripta conci I. ii 4. Nota