De alchemia dialogi duo. Quorum prior, genuinam librorum Gebri sententiam, de industria ab autore celatam, & figurato sermone involutam retegit, & certis argumentis probat. Alter, Raimundi Lullij Majoricani, mysteria in lucem producit. Quibus præmitt

111쪽

P R I M V S. ro qudd serrum in igne reficitur uiribus,qudd in igne semper pulchrius, nitidius de melius esticitur. Dicit itaque

Arnoldus in Rosario, manifestum esse, ea corpora esse perfectiora, quae plus in se MercUrij cotineant, quae uestro minus,minoris quod perfectiois esse. Sit igitur lauadatus re benedictus omniti reru opifex D E v s gloriorusus,dc benedietus,optimus, dc maximus reru Omnium causa, qui in re uili rem preciosissimct creavit. D E M. Non ais equor quona modo ex ta uili metallo preciosis simu elixir creari possit, ex precioso enim aliud magis preciosum procreari uerisimilius est. G EB. Quantua cun ferrucomune in seipso uilius sit caeteris metallis omnibus, nil illominus ab ipso separata immuditia caeruteris multo preciosius euadit,sia potentia habet propinquam couertedi se in elixir.cgare Rudigenus philosorephus dicit, sciendu est omne metallu in occulto cotinere Sole Sc Mercuriti, Sc nos extraximus argentia uiuia ex

ferro,ita ab ipso postea facta est Alchemia, de ex ipsius colore operati sumus opus bonii in termino ignis. Ide philosophus dicit ad haec, Dicimus petra maiorem esse Mercuriti, & hic est illud ipsumqd extractu est ex illo lapide que ostendimus. Exponamus igitur quidna sic ille lapis, Sc modii extrahedi ipsu ex argeto Uiuo ab eo. Reperitur in omni loco oibus obuius, Sc ois homo eo utitur, Sc est ipsi nonae Martis. Accipito igitur hunc retere eu subtilissime,& laua ipsu. Raymudus dicit abs serro homines sua uita sustelare no posse. Senior autem Philosophus de ferro uerba faciens dicit,Ego ferru, dum

rum, forte,c Pa 'U,colla sum,omne honia per me est, di ipsa lux Sc secreeum per me generatia. Dicunt Praeterea Avicebon, dic Rasis corpus ferri caeteris corporibus fortius esse, dc lapis ex ipso, dc hunc elegerunt sapientes.

112쪽

llos

DEM. Hanc sententiam parumper finito, Sc si quas

certas rationes habueris illas, adducitorsacilius enim in tuam sententia protrahar certis rationibus, quem Ioningis uerborti ambagibus. G E B. Scias me abstu certis rationibus minime locutum,in lib. enim Testamenti dixi, Martem quum habeat substatiam fixam , inter caetera meliorem esse, Sc quatris Martis nomine etia sulphur possit intelligi, respectu aliorum metallorii intrinsecoetrum,nihilominus potest etiam his uerbis intelligi serrucomune melius est caeteris metallis, propter suam subastantiam fixam, hoc est quum plus habeat sulphuris taxi, quam coetera metalla. DE M. Credebam ego auri

sulphur magis e ste fixum. G E B. verum dicis sed cGfiat maiori pretio, nec tamen utilis est labor super ipso, ned meliorari potest,quoniam ad summam persectiois nem iam peruenit: sulphur autem ferri iam in uia est ad ultimam perfectione dc tincturam, S cum magisterio nostro adiuuari potest, ut tandem ad perfecta rubedine perueniat, Sc ipsius copia nobis facile suppeditat, de cirerra Pret a magnum dispendium. Per substantiam fixam intelligo adhuc terream, quia lib. s.cap. o.) nobis dictitem Si siilphur fixum terreu commixtum fuerit clam aret gento uiuo terreo, ex illa commixtione fieri optimum ferrum commune. DE M. Ingenis mei captum excerudit, nec facile adducar ut credam, aut persuaderi Possim, propterea quod magis terreum sit ipsum,caeteris longe Praesitare. iam Olim apud me constitueram Sc adhuc in ea sum sente la,medicinam nostram fieri debere ex maeteria puriori, Sc ab omni terrestreitate separata. GEB.

Non dico terrestreitate ferri in isto opere bona esse , sed potius spiritus ipsi innatos, in ferri terrestreitate enuatricos meliores dc uirtuosiores esse, quam spiritus nure triti

113쪽

triti in pauca terra Sc alias elementis caeterorum metales lorum,dc probatum est hoc a Raymundo lib.de secre iis naturae,disserendo de ferro sub nomine elementi tererestris: dicit enim terra per uirtutem radiorum treS Paret res principaliores,hoc est animalem,uegetabilem Sc minerale,dc quod producat res adeo terribiles, quae enaretrari non possint, quod caeteris elementis minime accie dat . quantum uero res aliqua plus descendat ad elemenis

tum terrestre,tanto plus in eo crescere Virtutem coeleste.

Propterea aquam dc spiritum elemcto terrestri immerissa, per similitudine in materia naturali imitari Sc prooetrahere proprietatem dc uirtutem ex materia loci. Quia uero ferrum plurimum participat de terra prae caeteris metallis,ideo aqui Sc spiritus ipsius uirtuosiores erunt quam spiritus aliorum metallorum . quemadmodum Uero granum frumenti in terram cadens fructum non fert,nisi moriatur, pari modo spiritus Ac uiuum semen auri in terra cadens ferri,nisi moriatur per putrefactiorunem dc decoctionem, fructum non producit. Potest Scalia ratio adduci,quare serrum melius re praestatius sit in isto opere,etiam si habeat multu terrestreitatis, quom niam haec melius Sc facilius separatur a serro, quam in caeteris metallis,cum non sint adeo sortiter commixte,& nullam habeant affinitatem, cum parte radicali hoc confirmat Albertus lib. . Metheor. tractatu .diacendo,ferrum plurimum habet terrae, mirabile est in sua terrestreitate, Sc quamuis nulla res adeo facile ab igne laedatur ut aqua, tame in ferro contrarium euenit: nam multo citius terra igne aduritur, quam ipsa subinstantia aquea. est uero huius rei causa talis, quia terreuin compositione ferri immixtum lutulentum est, non bene depuratum,nec bene commixtum: eius rei certi simum

114쪽

simum nobis indicium est,quod sacile ferrugine obdurecatur, Sc cu in igne aduritur ab eo caduc mulis squamuIoeterrestrestatis adusis Est enim ipsius terrestreitas Pocrosa,dc potest ipsum igni ex omni parte adurere , queo admodum Sc nos fusius confirmauimus libr. 3. cap. 6. Hanc rationem quod indicauimus lib. . cap. i .de calocinatione disserentes sub nomine cinerith,his uerbis. Ea corpora imperseeta, qus plus terrestreitatis minus permferre Sc durare possunt in isto examine calcinationis Scseparationis terrae, quia citius calcinantur, re ipsorum terrestreitas facile separatur Ea uero metalla,qus min Isterrestreitatis habcc, cum sint multo melius commixta, depurata durant, propterea melius in igne dc examine separationis terrae eoru. Ratio co firmatur adhuc, Perea quae diximus lib. x .cap. r. loquendo de sublimatione Mercurii: nam ibi diximus ingenium siue industriam separatiois terree superfluitatis ab ipso Mercurio comae mixtionem esse cum iis rebus, cum quibus nullam hareheat affinitatem, Sc saepius reiterando sublimationem ipsius supra seces. His uerbis uolebam indicare Mercurerium ferri,qui sal albus est naturaliter coitinctus, cu aliet qua terrestreitate alba similitudine habens quandam cucandore gyPsi, aut ouorum calce dc marmore albo, S similibus cu uero terrestreitas haec iid bene comixta sit, nec3 assinitate habeat aut conuenientia ullam, cum illo Mercurio, ideo facile separantur,etia in calcinatione, Sclotione sulphuris,quamuis dixerim sublimationem stis Pius esse repetenda. Concludendo igitur dixi sublimaestionem Mercuris meliore esse,ab istis metallis, cum quibus nullo modo conuenit, quam cum istis, cum quibus conueniat. Certo autem scimus quod omnium minime coueniat cum Marte, Sc cu sua terrestreitate, quem cum

alio

115쪽

p R I M V S. DI io metallo quocunq: ergo melius est ab eo extrahere ipsum,quam . caeteris. Hac ratioe sequitur spiritus stublimatos a ferro mundiores esse a sua terrestreitate, quam

si a quocuno alio metallo suis ni sublimati,dc hoc cois

firmatur per ea quae a .libr. cap. a. diximus, scilicet secesserri sunt fixae, hoc es: terreae , quae in sublimatione nexqueunt ascendere, dc retinent penes se immundicies de sordes spirituum in fundo uasis siue boccis, ne cum spiis ritibus sursum serantur.ibide supra de hac terra Mercuer' amplius locuti sumus.. DE M. Nisi me saltat antismus,esi: contradictio quaedam in lib. iam citato,cap. de sublimatione Mercurn,in his uerbis: na scribis in hanc sententiam: Cum uideris argentum uiuum albissimu, ut nivem, Sc quasi mortuu adhaerere lateribus a Judeis, Iis, tunc re iterabis super ipsum sublimatione eius abs secibus. Dixisti praeserea lib. t.cap. 2.de fecibus loquenoedo, a quibus sublimare debemus spiritus istos, quod debemus eligere materiam tale cum qua conueniant spiritus,qui sublimari debet, cum quibus magis prosunm

de uniantur, Sc quam maxime eodem Ioco certas ratiooenes adducis. Jaec mihi uidentur Ionge diuersa dc multu contraria, quum supra dixeris Mercuriu sublimari deis here a secibus, cum quibus nullo modo conueniat, ne ullam cum ipso illi habeat affinitatem: aut rursum eum sublimare iubes absque fecibus, iterum dicis, spiritus debere sublimari a materia, Sc secibus cum quibus non bene conueniat illi,dis magis profunde, quem maxime inuicem uniantur. G EB. Dicerent fortasse aliqui priminam Sc secundam sublimationem non eandem esse, requod prima uice debeant sublimari cum fecibus, postruea absque fecibus, est tamen una, Sc eadem distillatio, propterea uolui indicare, qudd debeamus distillare noestrum

116쪽

irn D I A L O G v sstrum Mercurium abses fecibus extraneis, cu in seipso seces habeat sufficietes di superfluas quide, scilicet supraa

dictam terrestreitatern.Quum igitur dico nos debere ex ligere seces cu quibus spiritus bene conueniat,uolui adamonere quod nullas feces extraneas debeamus accipem re,sed spiritus sublimandos esse, cum fecibus sibi natu araliter unitis, in profundo quidem,Sc quum maxime, quales sunt feces Mercurii, Martis. vas huius distillautionis debet eph tabula plana aut potius paruae concat itatis, ut dixi lib. et .m. H. hoc est bocciacorura hoccia, siaue si orta,quam nostrates retortiam in retorto uocat, ex

quibus possit facile descendere: na argentum tis Uum nostrum cito, Sc quam facilime ab igne aufugit a superfiacie plana, ut dixi lib. r. ca. i . Habet dc serru aliam pro aprietate super reliqua metalla, qua ipsius spiritus merae curialis,hoc est sal praeparatum rectius seruabit spiritus

sulphureos praeparatos a cobustione, quam Mercurius reliquorum me callo ru.Lib. x. cap.r .dixi hanc salis esse proprietatem in igne,no aduri ante fusionem, S serua

re spiritus sulphoreos commistos ab adustione ignis. iare spiritus Mercurialis, qui post aequalem Praepam rationem Plus seruabit natura salis sui corporea,melius defendet spiritus sulphureos a combustione, quam sarumcturi sunt spiritus Mercuriales in aqua soluti: na quanxio fuerint subtiliores re magis soluti, lato magis appropinquabunt naturae ignis, eo citius csiburantur, ut diximus lib. x cap. 1. Certum est tamen si omnes spiritus Mercuriales metalloria possent aequaliter praeparari, spiritum Martis plus seruaturum naturam bonam corpora ream : qumbrem etiam multo minus aduretur ae memitus seruabit sulphur a uitrificatione,hoc est cobustioene. Na ut lib. s.ca. .dixi, Res subtilis in natura propria reducta

117쪽

P I R M V S. II reducta in substantiam terream, scilicet per caIcinationem magis subtiliatur, de in sal reducta citius soluitur Cum uero omnia metalla in sua natura subtiliora sint quam ferrum, igitur aequaliter praeparata magis subtiae

liuntur, Sc in ipsorum distillatione quasi tota ipsorum

substantia soluitur, quare citius quod aduritur. Hoc autem diligenter considerandum est, ne hic committatur error , melius est etiam in multis vasculis distillare iis Pium,iat tanto minus sentiat ignem,cum una Sc magna distillatio magnum Sc fortem ignem requirit,Ut tollim Oleum exprimat. Lib. . cap. i . de sulphure loquendo sub Martis nomine dixi, quando Mars Unitur corporietbus multae humiditatis, ipsum imbibere ea propter sua nimiam siccitatem & humoris priuationem, &ssic ipsis coniunctus no inflammatur cum illis, nec aduritur nisi dc ipsa corpora sibi commixta inflammabilia dc comoebustibilia sint. Isidorus dicit, Stannum reliqua metalla ab igne defendere, dc quamuis cuprum Sc ferrum foret tissime naturae sint, tamen si abstrum stanno fuerint,tadem aduri per stannum aes Sc ferrum nostra intrinseca significat. Diximus Sc nos lib. s. m. t. ex Mercurio duas perrufectiones inquirendas esse, Unam quae non possit aduri quae defendat a uiolentia igniS, altera uero qUse non auru

fugiat Sc fixa reddat, dc hoc est sulphur quod arsenicuuocamus. Vincentius Monachus lib. V. cap. 'o. dicit, quod sal istud quod limaturae corporis commiscetur, in igne ipsum defendat ne aduratur. Per limatUram coraporis intelligimus sulphur praeparatum, simile tenuis: simae limaturae argenti. Albertus quo crum aliam adducit rationem quae ferro communi couenit, dc suo sulphuri Martis nomine appellato lib. . de mineralibUS, cap. i.

Hoc modo obseruandum est hoc (inquit quod sumus h eius

118쪽

eius Indicat terrestrem substantiana,quae est in ipso,uaris de ignibile dc cremabile, ae foetor eius indicat ipsam es, se ualde indigestam de non terminatam, sed potius calore corrupente esse corporis indigesiti quam per digestionem completam, Sc haec in complexione sua facit quod possit esse corpus siue materia uniuersialis omnium meatallorum. Si esset completum ad complexionem unam determinatam,tunc proculdubio non effet conuertibile ad alia,nisi prius illa tollatur:sed nunc propter sua comet plexionem conuertibile est, in omnia, cui semina Sc aes Ita ex quibus generantur res naturae, Sc ideo sagax natura abundat in sulphure, ubicund est locus generationis metallorum .Quum igitur ferrum quod sulphure abundet,propterea d. ipsum locus proprius est metallorum philosophorum. His rationibus nimirum depraehendes ferrum magis esse propinquum nostrae arti quam auru, nam ipsum magis est digestum Sc indeterminatum:aurarum uero cum digestum sit dc determinatum, non sine multo dc graui labore ab eo remouebitur complexa ea determinata,ut reddatur incompletum de indeterminatum nam aliter non poterit couerti in aliud quidpiam. dc haec est praecipua ratio , quare non fiat transmutatio in metallis, nisi reducatur in eorum materiam Primam. Idem probat Albertus alio modo ali sue rationibus lib. .demineralibus cap. r. aperte demonstrans, ipsum ferrum proprium esse minerale,cum omnia haec lapidis

propria sit proprieras igni non liquefieri, metalloria uero proprietas est,a calido dc sicco disrelui de liquefieri:

nam ob hanc causam lapides dicuntur ex genere sicco, rum Sc terreorum,metalla Uero ex genere humidorum. Cum uero hae proprietates ambae conueniant ferro, iapsum uerum esse medium minerale,non dubitabimus

affir

119쪽

affirmare et nam ipsum participat terres rei tale multa aesubstantia lapidosa quae ipsum impediunt,ne sundatur, ut caetera metalla. Fuit etiam a philosophis lapis nomisene nuncia acum, propter ipsius excellentiam. Sed cum in sorti igne quod liquefiat,ut Albertus affirmat Iib. . Metheo. tract. .ca. . se pondus .habeat dc splendore metalli,propterea participat in natura metallica. DE M. Albertus cap. sequenti hac proprietatem Marchasiis atri

tribuit. G E B. Philosophi propter conuenientiam in materia & nomine de Marte dc ipsius calce locuti sunt sub nomine Marchasitae:dicit uero Isidorus lib. r . Aringentum uiuum specialiter inueniri in metallis, tantae uirtutis esse, ut si ipsi imposueris lapidem centum libraesrum pondo,subito tanto ponderi ipsum resistere, si uero unicum auri scrupulum inricias, subito ipsum recipere aurum in sinum suum. D E M. Non capio quomodo fit possibile argentum uiuum tanto poderi posse reis sistere,impositi lapidis . G E B. Aduertis ne Isidorum hac parte locutum de argento uiuo quod in ipso ferro est hoc enim magnam substantiam terrestreitatis siue lapidis sustinet si autem hunc Mercurium distillaueris, in ipso distillam submergitur suum sulphur aurum diactum, ut dixi libr. r. cap. i . Multis laudibus extulererunt taeteres ferrum , sed inter reliqua quae huic laudi tribuunt, Praecipuum est ferrum, propriam mineram esse argenti uiui, cuius rei ratio haec est, cum sectinet dum mentem Rasis in libr. de diuinitate , maniferestum occulto semper contrarium est: manifestum auetem ferri calidum est dc siccum , durumque . igitur ratione Rasis iam dicta suum occultum frigidum Schumidum Sc molle, hoc est argentum ututam: Proetpterea dicit idem Rasis , loco iam citato , occultumh a. serri

120쪽

gis D I A L O G v sserri argentum uiuum ess , Sc subinde dicit in sibro Luseminis luminum, Martem exterius caliditatem dc sicciaetatem habere, interius Ueros rigiditatem de humorem, intra se uero argentum Vitium quoque habere per Prori Priam naturam, de hoc purum quidem & per adminiae strationem extractum tandem conuerti in speciem puri

auri. D E M. Si bene memini, dixisti prius quod haec duo sulphura veneris Sc Martis nomine designa, ta in suo manifesto dependeant a rubedine: hoc proceraro indicio ponebas ipsa dc sicca esse in manifesto. Ergo Rasis intelligit hoc loco sulphur quod Martem appellamus,quod post sublimationem dealbatur ut argentum, ni mirum itidem etiam tu de hoc sulphure loquens Sc tas satis lotionem ostendens,de Iotione argenti uiui loqueris. G E B. Satis argute haec, volebam tamen his uerabis quod significare in Marte communi quod contineri argentum uiuum Philosophorum, ea de causa quod post putrefastionem tota substantia Martis communis rufa est, ut sanguis, de sub hac rubedine est ipsum arae gentum uiuum in forma salis albi ut calx.Hermes uero dicit omne secretum consistere in nitro Sc sale. Aros philosophus dicit, accipito sal commune dico autem commmune omnibus metallis ne intelligas marinum, scias tamen aliud sal me non nouisse ned aliud atramentum, illo excepto qui habetur in capillis uirginis paschalis. DE M. Intelligere nequeo quae nam sit uirgo haec paschalis . G E B . Ueteres occulrauerunt secreta naturae non solii in scripturis, sed etiam sub uarris picturis, chaoracteribus, Tisseis, monstris Sc animalibus,diuersis troadis depictis Sc transmutatis: haec pro templorum sortethus S palaths insculpta visebantur, a nemine uero intelligebantur,exceptis illis qui huius secreti aliquam habebant