장음표시 사용
11쪽
edidimus. Modo haec ad Amplissimum Veneto rum Senatum instituta legatio, animum tuum re rum qiuident omnium bonarum, sed imprimis philosephiae ammtissimam .a nostris rudioribus musis, quas in sinu temper fovisti, non auocet: uec philoso phorum Italicorum delitiae in eam admirationem ra. piant.ui qua nostra incipiant omnino vilescere. Hoc enim si accidit,facile in nobis extinguetur illud studium quod tuo fauore excitatum est, & vultu
12쪽
R. V MET A C C V- INTERPRETUM,
rata obseruatione sententiae, de integro Latina facta,
tanum Bellovacum, per eundemque breuibus scholiis de notis illustrata.
ORPHYRIvs Platoni eus, ad attem disserendi pluribus libris ab Arist. consciiptam,quia hac institutione, rudi auditori Chrysiorio viam parat, in ea commendanda timui doctrinae Platonicae N Aristoteli eae rationem habet. Ergo ad Categorias necessitiam dixit,quia in his uniuersae artis diisserendi apud Atti . prima elementa sunt. Ad quae accedentem instructum esse oportet harum vocum p cognitione. Caetera quae adiiciuntur de adiumento ad rationem definiendi. diuidendi de demon strandi, pertinent ad eam distinctionem,qua Platonici in eadearte magis videntur oblectati. Spectanda vero potius haec utilitas in intelligendis praeceptis,quae de his traduntur,quam in praeceptorum usu.Vt nihil stultius sit quameu The lato Metbodico in his quinq; vocib' locos dialecticae inuentionis quaerere.
v I A necessarium, Gy sori, ait Categrariarum doctrinam, ab ri Totele constitutam, Pascere quid genus,quid disserentia,qui 'ecies, quidpropnu, Squid accidens ,horumque consideratio ad. efinitionis Uignatione, omninoque ad dissonem O demonstratione es utilis:breues tibi praeceptiones instruens, conabor ea paucis, ad forma rudis institutionis, explicare, quae a maior bus seunt tradita. Ab obsecurionbus
13쪽
quaestionibus abstinens, animoque in faciliores intento, in his etiam modum semans . Ac primum illud degeneribus ac fommis' cohaereantne,an in solis nudis notionibus sint posita: Θ si
cohaereant utram corpora sint,anne corporis expertia: onum
separari possint, an in flensilibus oe circa haec cohaerentia, δε-
cere praetermittam ' quod arduum sit eiusmodi negotium, maioreque egeat inquisitione. Quo autem pacto de his, teque propositis veteres omnes, in eisique potissimum ' Peripatetici, magis probabiliter disseruerint, nunc tibi conabor explicare.
I ὐοῖ .in verbum, quo hoe loco Porphirius utitur, significat subsisto. ex isto, sum in rerum natura: sicque huic Opponitur id quod est in sola nuda notione positum. Eade significatione Cicero videtur usus verbo cohaerendi , Academica prima: cum dixit nec materiam sine forma, nee sormam sine materia cohaerere. Malue runt nonnulli hoc interpretari, constarei sed si ustra iidem videntur adiicere, per se. Quoniam istud etiam pertinet ad genera & species accidentium Haec vel δ cohaerere quidem dicuntur,quia in rerum natura sunt, nee solum intelliguntur :non tamen per se, sed per aliud, nempe per subiectam substantiam cui inhaerent. a I vra enim exactum, ut Arist. ait lib. i. Ethie. non est simili modo semper postulandum: sed in eo habenda ratio rei de qua Uitur Zc auditoris. Ergo cum in iis quae proposita sunt tractandis quaedam sint artificii disserendi .alia primae philosephiae, significat prioribus se fore contentum: sdqee propter rudem auditorem cui sunt haee instituta. In harum ve id quaestionu explicatione squis se volet exe cere, oportet ut in singulis, Aristotelis uniuersa cum Platonicis Ideis ex altera parte conserat: quod nos conati sumus Commentatio in Alcinoum, Cap. de Ideis. 3 NON quod Porphyrius hac in parte doctrina Peripatetica magis quam pla. toni ea sit oblectatus. sed quia ad Arith. viam parabat, 'portuit ut ad aliquod lepus Platonici persona deponetet. Peripatetici indueret. Praesertim in quaestione de id is Ae uniuersis, in qua Arist. quibus potuit rationibus magistrum est insectatui ut Cicero testis est Academica prima. Et tamen hoc ita sacit, ut illud, λαγι Misore quo nunc utitur, siue magis probabiliter, siue tolerabiliter interpretetis.facit E indicet eunde platonica magis admirari:qudd liqc doctrinae quidem minus popularis, sed magis accuratae Se reconditae esse arbitretur.
A De genere. Cap. I. 1 G E N v sinsteries non uno modo dici midentur. Nam genus dicitur aliquorum, qai ad unum quiddam, adinuicem quodamodo assecti siunt ultitudo. Oua quidem signiscatione Herculeorum genus dicitor, eae habitudine ad inu
14쪽
nempe Herculem, multitudine eorum qui adinvicem quodammodo affecti sunt ea cognatione, quae ab illo ducta e 1: ut hac appellatione ab aliis generibus distinguatur. Dicitur etiam alio modo genM, singulorum ortus principium, siue ab eo qui genui me ab eo loco in quo quis ortus est. Sic enim σ Orestem a Tantalo, Hulum ab Hercule duxisse genus dicimus: itemque Pindarum Thebanum genere, Platonem theniensem. Dat enim ut pater,sic patria ortus cuique initia. Quae significatio maxime inpromptu ese videtur. Nam S Herculeι dicuntur ij, qui a genere Herculis defendunt: γ Cecropidae, quia Cecrope: itemque horum propinqui. Et prius certe vocatum ii enus est, quod cuique
ortus principium: deinde multitudo eorum, qui ab uno principis,ut ab Hercule,manarunt. Quam definietes,m ab aliis separantes,υniuersam multitudinem Herculeorum genus nominauimus. Iam alio etia modogenus appellatur id cui sebiicitur Jecies. Quo Vorta se per quandam cum illis similitudinem dictum. Nam tale genus principium quoddam est
eorum quaesiubiecta sunt: m sibi subie iam multitudinem
videtur continere.Sed cum bis tribus modis genus dicatu de
tertio apudphilosophos tantum oratio est. Quod defcnbentes expresserunt: Quod de multi m qecie disserentibus in eo
quod quid est,enunciatur,ut animal. Eorum enim quae enunciantur, partim de uno tantummodo dicuntur, velut india
uidua, ut Socrates,m hic γ hoc:partim de multis, ut g nera, ut θecies, ut disserentiae, ut propria, ut accidentia communiter, non alicui proprie. Est autem genus, ut animat: steries, ut homo: di ferentia, ut aptum ad ratiocinandum: proprium, ut aptum adriseum: accidens,ut albzm,ni-
15쪽
I N S T I T v T I Ogrum,federe.' Genera autem ab iis disserunt, qua de m-no solum enuntiantur . quod de multis ipsa enuncientur. Ab iis autem qua de multis, a Jecie quidem, quod flectes etsi de multis enuntietur, non tamen θecie disserentibus, sed numero. Homo enim θecies, de Socrate oe Platone enunciatur: qui non stecie, sed numcrosolum interse disserunt. At vero animal, quod genus est, de homine G boue, e- quoque enunciatun qui 'ecie etiam,non solum numero diffferunt. Aproprio autem dissert genus,quod proprium de una modo θecie, cuius proprium est, enuntiatur, ii ue indiuiduis, quaesubsterie ut aptum adriseum, tesolo homine, ML-lirique hominibus. Genus autem non solum de una kecie enunciatur,sed de multis, iisque disserentibus. Rursum a differentia m accidentibus communiter,dissert genus,quod etsi de multis etiamstecie disserentibus enucietur disserentia, scommuniter accidentia,non tamen in eo,quod quid est, enun
riatur, sed in quale quid est. Siqui enim rogent, quidnam sit
illa quo de haec enunciatur,genus restondemus: disterentias oe accidentia non respondemus. Non enim haec de Aubiectis enuntiantur in quidled magis in quale quid. Nam oe cum qualis sit homo,quaerit aliquis, dicimus aptam esse ad ratiocinandum,m qualis sit coruus,nigrum esse restondemus. Est
vero aptum ad ratiocinandum,disserentia nigrum autem,a
ridens. At cum interrogamur,quid sit homo,animal restode mus. Est autem animal, hominis genus. Quamobrem genus, hac ipse quod de multis dicitur,ab iis siparatur omnibus,quae de uno tantumodo enuntiantat quod desteae disserentibus, ab alii qua Usecies enuntiantur, Spropria. Quod vero in
est,quod quid est, enuntiatur, m a disterentiis pecernitur, σ
16쪽
ab accidentibus communibus, quae non in eo quod quid est, sed in quale,aut quo modo se habe enunciatur de his, te quibus enunctatur. Mhil igitur redundans, nihilpraetermissum in as gnata deseriptionegeneris notionis.1 HARvM vocum numerus ex analogia physica. quae cap. 3. explicabitur, valde probabiliter constitutus. Q'omam in phy sicis h re quinque spectari solent,res naturalis, duo principia antecedentia, eaque constituentia, a flectiones duorum generum consequentes, propriae scilicet,lc communes: quibus hae quinque voces respo ident. Vt nihil sit ineptius eo,quod a Thessalo Methodico tam saepe in Animaduersionibus disputatur, non esse hoc libello locos dialecticae inuentionis recte expositos. Quoniam de his Porphyrius nihil omnino eogitat. , F L, v Mest quod idem Thessalus hoc loco calumniatur, generis naturam petreliquas voces adhuc incognitas explicari. Sed usus partium in generis definitione sumptatum, eo illustratur,qubdos editur singulas ab aliqua alia voee genus separare. Vt rudi auditori hoc sit quasi exemplar.quod imitari debeat in reliquis definitionibus examinandis,sicut colligi potest ex totius capitis eonclusione.
A De specie. Cap. 2. SPE ci Εs autem de uni cui queforma dicitur. Ex quo illud, Primum quidem J'ecies digna imperio. ' Vocatur
etiam id si 'ecita,quod subest generi. Secundum quam signif-
cutionem solitisumus dicere,homine pectem e se animalis, quod genus est,m albam colori speciem, S triangulu gurae. Qtio. specie erimus mentionem, genus definientes, cum esse diceremus, Quod enuntiatur de multis , sterie atitem differentibus,in eo quod quid est: speciem dicimus id, quod subest generi: Sciendum est, quoniam genus alicuius genus est, ct steries alicui s species, utramque virlinque,viendam fuisse utroque in viri que definitionibus. Speciem igitur explicant etiam hoc modo, Species, id est quod senerisubiicitur, m de qua genus in eo quod quid ess,enun. iam r. Rursus etiam hoc modo, Species est quod de multis numero disserentibus enunciatu in eo quod quid est.Quan . quam speciei ultimae, qua=ue tantummodo species est, non
etiam genua,hac explicatio est: alia earum etiam omnium,
17쪽
quae non fiunt ultima.' GPod autem dico planum fiet hue
modo. In unaquas categoria Τπaeda maxime eneralia sunt, rursum alia maxime sterialia: inter quae, alia interiecta
qua eadem oe genera sent, oecies. Est autem maxime generale, pra quod aliud genM esse nunquam potest: ' maxime ver eciale,cui nulla aliassecies es subiecta. Inter maxime generale maxime jeciale,aba interiecta sunt, quae eadem 2 generasunt ecie sed si cum alio alioque con feruntur. Idiae in una categoria pessici potest. Sulsantia enim genus est in quidem, ut 2 a corpas: sub corpore, compus animatum: sub bo anima sub animal animal ad ratiocinandum aptum ub quo homo sub homine,Socrares, Plato, sine uti homines. 'ru in his Ab tantia, maxime generalee hselumquegenus: homo vero maxime steriale, modo θecies: corpus autemsubstantiae teries, oe animati corporis
genus: itemque animatum corpus, steries corporis, genu ueanimalis. Rursum animal steries eni animan corporis, genus animasis ad ratiocinandum apti: σ animal ad ratioci nandam aptum stecies animalis est, oe genus hominis. At vero homo,animalis ad ratiocinandum apti estisse quia
de ecies, bed bominam singulorum Uscies tantummo . do, non etiam genus. Ita quicquid ante indiuidua proxime dicitur, i olu ecies est non etiam genus. Irit igitur=b-
flantia,quae in siummo sita est, propterea summum genus babetur, quod genus est nutam ea prius: sic homo,quia Decies est qua 'nulla posterior, quia non est natura quae in Jecies diuidi queat,sed in sela indiuidua, individuum enim es S
crates, itemque Plato, Cr hoc quod album est j ob eam Ou si ecies erit tantum: 'T vltima, atque, ut diximus, ino
18쪽
ΡORPHYRII. ma. At vero media,anteriorumspectes,posteriorumgenera dicuntur. Itaque duo horum habitus,ad anteriora,ex quo eorum species cse dicuntur, π adposteriora, ex quo eorum genera nominantur. Extremorum autem unus est habitus. Genus enim maxime generale, ἰm sitsiummum omnium, ad inferiora assectum est, ad anteriora vero non item. Quoniam sium .mum est primumque principium, atque, ut diximus, supra quod nullum est aliud genus. Atque etiam in imae steriei mnus est habitus, is quo anteriora rejicit, quorum sipecies est: eum vero qzoposteriora respicit,non diuersium habet: siquideindiuiduorum etiam sipecies nominatur. Sed indiuiduorum propterea species dicitur,quodilla continet:eorum autem quae anteriora sent,ut ab eo continetur.Summum igitur genus de
iunt hoc modo, Quod cum genussit, non est pecies. Item hoc modo, Cuius genus aliud esse nullum potest. Speciem au tem ultimam, hoc modo, Quodsic species est, ut non etiam genus sit. Item, Quod itaspecies est, ut inspecies diuidi nullo modo queat. Item hoc modo, Quod de multis ii que numero disserentibus,in eo quod quid est,enunciatur. Quae autem inter extrema interieci unt υπανηλ genera ac species nominant in unumquodque eorum ponunt esse genus σ1periem: sedi ad aliud oe aliud comparetur. Na ea omnia quae
sunt ante mltima peties,ascendendo usique a Uummum ge-n F, ωαψηλα ncra b species vocantur: in Agamemnon, Atrides, Pelopides,Tantalides,m extremiι Iovis. At in D miliarum deductionibus, ad unusere initiit m quasi caput, medi gratia,ad Iouem,caetera ut plurimum referunt. Genersi autem formarum, non est eadem ratio: propterea quod Ens, non eji commune genus omnium: nec omnia, ut placet
19쪽
Aristoteli ad etnam primum genus referuntun sed ponenda sunt,ut in Categoriis,decem prima genera, quasi decem principia prima. Nam siquis omnia Entia dicat,ambigue,inquit,no υna ratione appellabit.Sι enim Ens,comm ne genus esset omnium,υna ratione omnia entia dicerentur. Cum υero sint decem prima nominis est solum, non etiam rationis, quae nomini restondeat,communis. Ac prima Τ idem maxime F-neralia, rem punitissecies autem infimae,in numero sunt au- quo non tamen infinito. At indiuidua, quae hassequuntur, sunt infinita Quocirca iubebat Plato eos qui summis eneidis ad infimas si ecies descendissent, insistere: de cedere autem per media iis differentis,q ae Jeciem constituunt, diuidendo: infinita vero omittenda esse dicebat, quod scientia comprehendi nullo modo possent. Deflendetes ergo ad infimas si ecies, necesse est diuidendoper multitudinem progredi: qui
tem ad summa nituntur genera, in unum multitudinem concludere. Nam cum Jecres, tum genus, vel multo etiam magis, multa in unam naturam costi t. Singulae autem res contra, Unum in multa partiuntur. Nam ripeciei participatione unum Uycitur ex multis, m singulorum natura, ex una communi re, multount. Vt enim res singulae diui dendi,sic quod comune e hvim comprehendedi uniendique
habet.Sed cum qui henus esset,quid sipecies,explicatum sit a nobis, cumque Unum geηκ sit, steries multae, semper enim in multas species genus diuiditor) Πης quidem semper de
'ecie dicitur, superiora omnia, se inferioribus species au tem neque degenere proximo,neque desuperioribus illis dicitur. Non enim reciprocatur. Aut enim paria de paribus di- ci opor et, ut quod ad binniendum aptum e Ii, de equo: aut
20쪽
'ORPHYRII. ymaiora de minoribus, ut de homine animal. eis minora de maioribus dici non conuenit. Neque enim ut hominem esse
animal dicis,' animal esse hominem recte possis dicere. De quibus autem Jecies dicitur, de iis etiam species genus, σgeneris genus, inque ad maxime generale, dicetur necessario. Si enim υere dicitur Socrates esse homo, m homo animal, animaque substantia vere etiam Socrates dicetur esse ania mal Iubilantia. Quoniam enimIuperiora de inferioribus dicuntur, flectes de indiuiduo, oe genas de steticindiuiduoque dicetur. Summum etiam genus tum degenere dici, tur,aut degeneribus,si multa sunt media,tum de stecie, tum de indiuiduo. Nam oe Fummumgenus de omnibus teneri bus,formis,indiuidus que,quae ei sebiecta sunt,dicitur. Genus quod est ante infimam speciem, de omnibus formis inmmu indiuidus.Quae autem Jecies est modo, te indiuiduis omnibus, oe individuum de uno solum singulorum. Indiuiduam autem Socrates dicitur,laoc album, hic qui accedit
Sophronisii Ilius, si modo Socratem solum filium habeat.
Quae indiuidua nominantur ex eo, quod ex proprietatibus suis quicque constat: quae omnes in alio eaedem esse nulli m do possunt. Socratis enim proprietates nunquam in alio eaedeesse possunt: at hominis communem dico proprietates, eaedem esse possent in multis, aut potius in omnibus singulis: hoc ipse quod homines Aunt.Continetur igitur individuum sub Jecie, species sub genere,cum genvi quiddam totum sit: indiuiduum vero pars pecies partim pars,partim totum ita tamen
ut pars sit alterius,totum non alterius, sed in aliis sit. Siquidetotum in partibus consistit. Ac de genere quidem mspecie, qhidqae si ummam genu ,quid insim peries, q xjue ea-