장음표시 사용
21쪽
I NS T I T v T I ddem genera sint oe Jecies, quae indinidua, quot pe modis genus Cespecies dicantur, diximus.
λ 'λ I hς ς inter quinque voces potius habere rationem communis
g. . sciςnti m inre: unum &infinita versari. nec eum.qui alicuius rei scienti,quetrit, debere eam considerare vi voanee ut in infinita distributam. 1 H o e idem mmmemorat Plotinus eap.r. lib. t. de decem generibus eoisi duae sunt. Quanqua Arist. In Metaphysicis, Ens genus unu esse vult. non omnino secundu analogiam: ut scilicet Metaphrsica, scientia sit genesi' Vniui '
- De disserentia. Cap. I. Di FFERENTIA autem communiter, proprie, maxime proprie dicitur. liud enim ab alio disserre comma niter dicitur, quod varietate quadam dissert quomodocti que,vela se,uel ab altero. Nam Socrates a Platone differt:
a se ipse pMero iam vir factus, ab agente quiescens.
Et semperan varietate eorum, quae aliquo modost habent, disterentia et modi cernitur. Proprie autem alterum ab at tero disserre dicitur, cum accidente, quod separari non potest, altem ab altero distinguitur. E T aute accidens, quodsip a-
22쪽
έ nonpotest,υt cassas oculorum,nas aduncitas,aut cicatrix, quae ex vulnere, quasi catrum obduruit. Ea autem maxime
proprie inter se disserant, quae disserentia distant steriem
constituente,velut, homo ad equo distat disserentia consti . tuente, rationati scilicet qualitate. Omnino igitur disserentia omnis id cui accidi diuersum abalterofacit.Sed hoc interest quod communis re propria dsimilefaciunt ea autem quae est propria maxime,' omnino aliud. Ita sit, ut quae aliud est sciunt,eae steriei esscientes appellentucquae autem dissimile, simpliciter diserentiae. Nam aptum ad ratiocinandum, ad animal additum,abudfecit:at disserentia mouendi, d miletantum quiescenti. Itaque illa abadfecit.haec, domiti tantum.' Ac ius disserentiis quae aliud genus eniciunt, oe genera in θecies diuiduntur,m conficiuntur definitiones: quoniam ex generibus m digerentiis omnis conflat, conficiturque desinitio. Ex iis autem quae res domites modo eniciunt, varietates solum oriuntur, π eorum quae aliquo modo si babent,commutationes. Ergo, ut paulo altius repetam,illud quidem iamperspicuum est, disserentias alias separari posse,a-bὰs non posse. Iandoquidem moaeri, flare,aegrotare, ah re, oecatera eiusdemgeneris,separari posunt: aducitas autem nasii, mi ita3,σparticeps experst e rationis, sipara ri non possunt. Earum autem quae steparari non possunt, aliae per si conueniunt,da Idventitia quadam vi.' Nam homiani perse conuenit aptum ad ratiocinandum mortale,Vt
que ad percipiendam scientiam: nast autem adunco cle vel
fima aduentitia quadam vi. O Mocirca qπae perte in ant, eae in ratione essentiae usurpantur, iisque res alia es citur:ut quae aduentitia quadam υt,nec ad desnitionem absumIntur, nec
23쪽
aliam rem faciunt, sed modo dissimilem. ' Quae per se conueniunt, nec intendi, nec remitti possunt: quae aduentitia vi, etiamsi siparari non possunt, tamen intentionem capiunt remi bionem. Nam necgenus deformis fluis magis oe minus dicitur, nec differentiaegeneris, quibus diuiditur. Cumpraeferrim rei cuiusque rationem absoluant. Haec autem in singulis una eademqe hquae neque remissione,neque intentionem recipit. At vero aduncissimisique naribus esse,m aliquomodo coloratu,intenditur atque remittitur. Iam ergo tres differentiarusspecies esse perspicimus,balias, quae abesse possunt,
alias qua non possunt rursumque earum,quae abesse non possunt, quasdam, qua perste ad unt,nonnullas, quae aduentitia quadam mi. Rurses ex iis differentiis quae per si inhaerent, aliasiunt,quibusgenera in sipecies diuidimus: aliae, per quas species ex diuisione natae, constituuntur. Velut quoniam animalis persi disserentiae haesiunt,animatum,siense rationi ueparticeps,m expers rationis, mortale,m immortale: hae quidem duae disserentiae,animatum G enses particeps, animalis substantiam constituunt, est enim animal nihil aliud, quum substantia animata ensius compos ba alitem mortale m immortale,rationis particeps m rationis expers, dinbutivae fiunt animalis disperentiae. Quoniam per eas genera in Jecies diuidimus. Sed qua disserentiae generum sunt distributivae, eademspecies complent cum praesertim perparticeps rationis ' expers,ut disserentias,animal di buatur, itemque per
mortale σ immortale ita tamen ut particeps rationis mmortale,hominem,particeps rationis cir immortale, Deum, expers rationis'mortale, animal tutionis expers constituat.
Eademque ratione cumpupremasubstantiae disserentiae di-
24쪽
po RPHYRII. Tuidentes hae sint,animaisi,manimatu, sienses particeps, sensius expers: ex his duae illae,aximatum,msensus particeps adsiub- flantium additae, animal complent: hae autem animatum, senses expers, plantam. Quoniam igitur ha omnes uno modosiumptae, ejcietessunt 'ormarse,alio modo diuidentes ommars costitutiva omnessunt appellata.Quam quide in generum diuisionibus,m definitionibus usus est maximus. At Gra non ite,quae aduetitia vi conueniuhetiasi siparari non possint: multῖ vero minor earii, quae abesse positu.Quas definientes dicunt, Differetia est,quasteriesgenus superat.Homo enim a plius qua anima habet rationis particeps S mortale. Nam animal nihil horum est. Unde vero jecies disserentias habet' Neque tamen genus omnes habet contrarias, quoniai no pacto eadem res simuloontraria contineren sed, ut volun visua inst disserentia quaesubiectount,genera complectuntur, re vera m actu nullam. Ita sit, ut nec quippiam ex iis quae nulla unt, fat: nee in eo te sint simul forma conariae. Atque etia hoc modo ea definiui, Differetia est, quae de multis, pecie aute disserentibus,in quale quid senunciatur. Narationis particeps m mortuis,hominis attributum, in eo quod
quale quid est, dicitur,non autem in eo quod quid es . Cum
enim quidsit homo,interrogamur, apte restondemus, animale cum vero quale sit anima rogamur,particeps rationis, bmo tale recte restondemus. Na cum res omnes ex materia, oesma constent,quemadmodum statua ex aere,ut materia fit, exfigura tanquam ex forma c homo communis, m qui Εἶeciei rationem habet, exgenere, proportione materiae, σα disperentia,proportione formae es itur. Atque ut istic to
25쪽
Rationis enim particeps, m expers,hominem equumque qui
eidem generi,quod est animal ubiecti Aunt secernunt. A gnant quos hoc modo, Disserentia est, qua singula disserant. Neque enim genere inter se homo m equus disserunt, 6-
mus enim nos mi equi animalia ) stdparticeps rationis cum accessi,nos ab illis parauit. θem rationis participes fumus nos quidem angeliseed cum additum fuit mortale, nos ab illis distinxit. Qui autem accuratius disterentiae rationem ex qairant, non quiduis eorum qμα separant, ea qua eidem ge
neri subieriti sunt, disserentia esse dicant, sied quod rei praestat ut sit, ad ei lemyue desinitionem pertinet, oe pars rei est. Non enim aptum esse ad nauigandum disserentia hominis est,etiamsi hominis 'proprium. Dicamus enim licet, ani
malium alia apta esse ad nauiganda, ali non esse, homine ab aliis siparantes: tamen aptum esse ad nauigandum,non costituit essentia hominis,nec eius pars est,sed quada aptitudo quod non siit disserentia talis, quales sunt eae, quas constitutivas formarum appellauimus. Quamobrem disterentiaeformarum constitutivaesunt, quae aballeciem faciunt, quaeyue in rei natura explananda adbibetur. Ac de disserentia baeo Ficiant.
et Locii ex eonstitutio,ex rerum naturalium analogia,speciei est definitio. Quale di intentia speeiem constituere.& aliam facere dicitur, quae addita geneti,desiuiti nem eius complet re absoluit. x Hoc pertinet ad duos priores modos eorum quae per se inen dicuntur. cap. . lib. t. Analyt. post.Qmtu primo differetia mari mε propria.secundo speciei euiuoque propria affectio contineturi. ea scilicet, quae caua habet in specie desinita. propter qua inest. Ex quibus potest intelligi no omnes disseretias quς per se insunt. definiendae speciei esse accomod tas:sed baru nonnullas potius per specie definiri. 3 vi o ε ad hunc loeu quod Arist. scribit in Metapb.formas etletiae , similes ere numeris: quibus si minimum addideris vel detraxeris. speetem immutari est necesse se. Et quod idem disputat in Categoria qualitati , an qualitates abstractae ime.
26쪽
G t v vs hocloquendi indicat a porph.Platonieo questionem propositam magis ex Peripatetica docti ina,quam ex Platonica sie explicari. Vt non tam dicat quod sentit,qtam quod Peripatetici dicturi videbantur. idque respoudet his, quae in praefatione sunt antea obseruata. 3 ARI s T. cap. 4. lib. ia. Metaph.docet haec duo principia seeundum analogiam uniuerso geneti eorum quae sunt,esse communia.
De proprio. Cap. 4. PROPRI ubi autem diuidunt quadripartito. Nam γ' quod unis usseriei, etsi non toti accidit, et i homini mederi, melgeometrae fungi munere, proprium appessant: m quod rο-ti flectet, etsi non soli, velut homini bipedem esse: σ quod in sola totaque Jecie, idque interdum reperitur,' ut omni homini in sene iste canescere: quartum autem, in quod concurrant, oh o' toti e semper, ut in homine, natum esse ad risitim. Quanquam enim non ridet semper, tamen aptus ad risitim dicitur: non quodsiemper rideat,sted quod emper insitam habeat ridendi facultatem. Quod ei innatum est, s cut equo aptum esse ad hinnitum. Atque hac illi maxime propria appestant, quod reciprocentur. Si quid enim equus sit, etiam aptu ad Linniendu: π q id aptu ad hinniendu equus.1 C a N i et tax causi ab Arist.explicatur eap. 4. lib. s. de Animal tu ortu. Exeaque ratio redditur cap s.lib.eiusdem. cur manifesta sit in solo bomine, in reliquis animalibus obscurior. Sic vero hic Porpbyrius dixit soli homini eam inesse. Non semper aute quia actus facultatis ad canescendu , non potest secundum naturam quouis tempore in homine apparere, sed tantum in senectute.
ACCIDEN s vero est, quod adest oe abest me subiecti
interitu. Distribuitur autem in duo. Nam unum est,quod β- parari potesti alterum, quod non potest. Ac dormire quidem accidens est,quodsiparari non potest: nigrum autem esse Asthiopi sic accidit,ut eparari non possit. Potest tamen cir comuus albus Ethiops intella repudiato colore, nefbiecti
27쪽
interitu. ' Desiniunt illud etiam hoc modo, Accidens est,quod inesse eidem, oe non inesse potest. Item, Quod nec genus est,nec dissentia, nec species,necproprium,semperque infbiecta re inhaeret. Expositis his omnibus, quae nobis proposita erunt,nempe quid genu esset, quid 'ecies, quid disserentia, propriam Gr accidens: iam quid commune inter se habeant,
v et in Aethiope, aut eom. cogitatione complectitur contrarium Meldentia eius, quod secundum naturam ineli, errat quidem eirca rei accidentia,sed no eirea essentiam.Idque quoniam accidentia eiusmodi non habent in subiecti essentia eiusam definitam x coniunctam,propter quam insunt . An verδ summa speeiei pro . prietas possit eodem modo cogitatione separari,quaestio est. quae,quia longiorem explicationem deiiderat commodius tIactabuur Commentario nostrae deseriptio. ius Logicae.1 Amcαλοῦν, quo utitur hoc loco Porph. mihi aptius de repudiato, quam quod alii, interpretibus placuit) de mutato colore, videtur intelligi. Ut in coruo de Ae. biope indicet duos modoa separandi cogitat ione ea accidentia,quaere non possunt separati: unum, intelligendo in subiectis contrariu eorum,quae reuera insunt, sal. ua tamen manete illorum essentia,qui in coruo significatus est: alterii ,abstrahendo eorumdem subiectorum essentiam ab omnibus accidentibus, nec in ea ullam horum rationem habendo qui nunc in Aethiope usurpatur.
De communitatibus & differentiis
COMMvNE es quidem omnium, ut dixi, de multis dici: Ied ita tamen ut genus,ac digerentia deformis india
uiduis, quae sunt eis sebiecta, dicatur: steries autem des2is indiuiduisproprium de sterie,cuius sit propriiι de indiuiduis, quae 'ecieipubiecta sint accidens, S deformis, de indiuiduis. Nam animal de equo S boue,quakecies seunt, de hoc equo bboe boue,quae sunt indiuidua dicitur. Rationis
autem expers,tum de equo ac boue,tu de singulis dicitur. Sed
flectesqualis in homo, de singulis hominibus modo dicitur. At proprium, oe dei'ecie, cuius est proprium, oe de in- . .diuiduis illi specieisbiectis dicitur. Vt quod aptum es ad x
28쪽
PORPHYRII. ssum, de homine,m de hominibus singulis. Quod veroni. gru e Adicitur des'ecie coruorum de singula comis: casis a cidens, quodpparari non potest, oe moueri, quod accidens est, quod potest siparari, de homine er equo: sed ita, ut I rimum de indiuiduis, secundo autem loco, de iis etiam quae
Generi cum accidente tria communia: quinque veto quibus hae duae voces a seinuicem diitinguuntur. Cap. 7.
COMMvNis est autem generi cum disserentia, fommarum complexio. Disserentia enim 'ecies complectitur, et- isinn omnes,quas genus. Particeps enim rationis,etsi non co-tinet ea quaesiunt expertia rationis, ut animat: at certe homian Angelum,qui Jecies Lunt,continet 'Quaesue de Π-nere,qμia genus sit,dicuntur,omnia deformis iis,qua illi subiectae sunt, dicantur necesse eni. Sicuti quae de differentia,ut differentia ess, dicuntur, eadem etiam de 'ecie, quam illa efficit, dicuntur. Nam quoniam animal genus est, de eo,ut genere, licetur siubstantia,σ qxod animatis est,m quod sen-jum habet. Quinetiam deformis omnibus,quae animati selieriti sunt haec ima, que ad indiuidua dicentur. Quoniamqueparticeps rationis disserentia est, de eo,ut . erentia,diaceturi quod ratione utitun nec de eo solam, quod est particeps rationis, sied de iis etiam formis,quas id, quod rationis est particeps, complicititur. Hoc etiam commune illim est,quod generibus,disserent usiquesiblatis,toliatur una ea omnia quae
illis subieritissent. Vt enim si nullum sit anima nec equus est, nec homo: sic si nihil sit rationis particeps,nullum erit animal, quod ratione utatur. Proprium autem generis est,de pluriba c
29쪽
INSTITUTIO dici quam disserentia quam I=eciem, quam proprii , quam accidens. Cum enim animal de homine,equo,aue, Sangue dicatur: tamen quadrupes de iis tantum quae quatuor pedes
habent, homo destis indiuiduis, quod ad hinnitum natu est, de solo equo, σφgulis. Itemque accidens in paucioribus dicitur. Sumendae autemsunt disserentiae, quibus genera diuiduntur, non quae generis essentiam complent. Deinde differentiam genus facultate continet, quandoquidem animalium aliud rationis particeps, aliud expers: disserentia antem non continet genus. Tum priora sunt genera disserentiis pubiectis. Itaque si tollantur, tollunt differentias, nec ab illis una
tolluntur. Sublato enim animali,nihil rationis compos,aut expers relinquitur. At vero genera non tollunt disperentiae: ut enim omnes tollantur, tamen siubstantia animata ensus compos quod animal est) intelligitur. Praetereagenus in quid, disserentia,in quale qui ut dixi , enunciatur. Genus etiam in quasi'ecie unu est, ut in homine genus e i animal lisserentia multa, ut rationis particeps, mortale, quod mentis Grscientiae capax, quibus a caeteris animatibus distinguitur. Po
stremo,genus materiae simile est,formae disserentia. Multa suntpraeterea quae generis,disserentiq; propriasiunt cir communia: sed haec satis multasunt.
I N O N est hoe intelligendum de proprietate relationis, quae generis nomine si is pnificatur, baee enim perit,eium alteri subiicitur sed de generati animalis essentiat ad est,ut Philosophi dieete solent, de relationis ipsius suadamento.
M Generi cum specie tria communia: quinque vere, quibus hae duae voces distinguuntur. Cap. 8.
G E N v s quide 'ecies commune hoc habet, ut dixi, quod de pluribus enuciantur. Sumatur vero Electes, quae tantsi
30쪽
stecies, non etiam genus. Siquidem accidit eidem 'eciem atq; genus esse. Hoc etiam illorum commune est, quod priora fiuntii de quibus dicunton γ' quod utrumque quiddam totu est.
' Sed hoc disserunt, quod genu vas ecies coplectitur: spe
cies continentur,nec genera connent: quippe cum de pluribus genus, quam steries,nicatur. Praeterea genera praeponi opomte quae disseretiis costituentibus informata, species copleant. Itaque genera priora sunt natura,secumque tollunt, non cum aliis ipsa tolluntur. 'Si enim sis ecies, genus etia omnino essat si genus sis, no continuo species est. Genera etiam una ratione defluis formis dicuntun formae degeneribus non item. Praeterea genera superantformarum comprehensionespecies autegeneribu venores,propriis disserentiis. Praeterea neespecies summum genta , nec genus infima species.
x Ma τ οττιι est hie agi de naturae ambitu & communione: penes quam genus continet, species continetur. At secundum analogicam constitutionem species contra,continet, genus continetur. Hoc enim partem facit definitionis in qua est logica constitutio. a E x aliorum exemplarium Graecorum fide,alia huius loci sententia est: nepe eius. modi: nam si genus est, non statim species erit. At si genus non est,nullo modo species erit.Quae videtur cum antecedentibus magis cohaerere.
Generi cum proprio tria communia: quinque vero quibus a seininuicem distinguuntur. Cap. s.
GENERI cum proprio hoc commune est, quod steries sequuntur. Vt enim si quid sit homo, idem animat: sic quid sit homo, continuo ad risium aptum sit,necesse est. Illud etia, quod aequegenus deformis dicitur, atque proprium de iis in- ciuiduis quae ipsium participant. Eque enim homo oebos animalia, vius m Melitus aeque apti ad riseum. Pstq; etiam illad commune est, quod una ratione γ genus desis fomis, proprium de iis quorum proprium est dicitur. Inter