Aristotelis Ars disserendi. Ex comparatione omnium interpretum & accurata obseruatione sententiae, de integro latina facta. Per Ia. Carpentarium Claramontanum Bellouacum, per eundemque breuibus scholiis et notis illustrata

발행: 1567년

분량: 601페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

581쪽

certe pro medio a ibita in demonstratione istelliguntur. Aciprimum illud quoposito necessarium est hoc este una propostione siumpta non est ed saltem duabus. Hoc autem acciditsi et num est medium, quo sumpto necesse este ciconclusionem. Sed etiam eaeemplo idem illud ostendi potest Sit quaestio, qua-obrem re ius est angulus,qui insemicirculo,aut quo posito rectum huc angulum esse necesse est Dio autem angulus rectus a,dmidium duorum rectorum angulorum b ingulus in simicirculo descriptus c. ut igitur a conueniat sic, id est, ut sit reditus angulus qui inflemicirculo descriptus est, causa estb.Denim paria siunt a m b temque e m b. Omnis enim angulus qui dimidium habet duorum nectorum est re ius. Ergo quia best ioc est imidium duorum re lorum angulorum, necesse esta omni cinesse, quod est rectu esse angulum qui in semicirculo

desicriptus est Medium porro istud timet alit quo forma atque essentia reieropterea quod oratio haec illam ipsam declaret. At vero quod cause,quaforma atque essentia rei contine. tur,mediumsit demonstrationis, iamJupra die lum est. um obrem autem . Medi aduersus Athenienses bellum gesserunt' eo pertinet haec quaestio, qui causea quaeratur quae effecerit, et t. bellu Atheniensibin inferretur. quae est 'ropterea quod Ath mensis ipsi etna cum Fretriis incursionem in Sardeis fecerant. Hoc enim est quodprimum mouit.Sit igitur bellum aeriores impetum facere b, Atheniensis c. Et, igitur conuenit ipsic,

quod est, Atheniensispriores inuasisse, a ipsit L nam eos bHlo persequi,qui priores lacessierunt,aequum est. Ergo hunc in

modum haec ratio connes litur. Omne s est asoc est, omnes qui priores in ferunt usto bello oppugnatureomne c est b, hoc est, Athenienses autem priores bellum intulerunt. Atque in hac

582쪽

ratione nedium,est causi quae primum mouit. Superest ut de iis dicamus in quibus finis, cuius caussit aliquid, accipitur, Exempli gratia, quamobrem deambulemus fit aleamus. uam ob causam domos habemus' it supellectilem etniuem se ememus. Atque is siveriori quide luaestionesinis est Olere posteriori eruare. Porro autem inter has Interregandi rationes,curpost coenam inambulare oporteat, cuius cause, nil interest. Esto igitur deambulatiops coenam si non fluitare cibos in stomacho b, valere ad id igitur secit deambulatio post coenam,ne ad os ventriculi redundent tibi: Haute ad sim uandam valetudinem plurimum valet. Conuenit enim ipsic

quod est inambulare a quod es non fluitare cibos in stomacho itemque sib conuenit a, quodest utile se ad maletudinem construandam. Ut igitur cur omni c insita, quod nihil est, quammis cuiri cause illud fidest b.Hoc aute est et uti illius desinitio. Namsi quis docere velit quid sit ab in desinitione explicunda ipsum b accipiet. r auteb insit ipsic, cause est quod ita in imum stomachum cibos deprimisalubre est. Atque ut

'singula apertius videantur,rationes commutange si id iis autem causis atque in mouentibus, rerum ortus inuerso orydine tectatur. In illis enim medium prius oriture hic autem cextremum, deindevero finis cuin gratia caetera fiunt. Accidit autem interdum t idem alicuius gratia sit Cr e cessitate,

Veluti cur lumen per laternam tra istatur huius rei cause duplex redditur na est,quia necesse est ut per maiores meatus d quod subtilioribus costat partibus,tra nitratur. Siquidem lumen exi iis, quia transit. An vero ut contis tin Disnuaesiunt,sic etiam in his quaesunt Altera, es nis, ne vide licet Hliam offendamn is tonat cum restinguitur ignis,

583쪽

'litu illum Gob idorem in aere feri necesse est oe,ut aiunt Othagorei, ad terrendos eos quisunt in tartaro. Sunt autem huius generis plurima epotissimum in iis quae natura constat count. Natura enim partim alicuius rei Vatia agit,panim ex necessitate. Est vero duplex necessitas i Vna qua est naturae ct ingenitae cuique rei inclinationi copentanea. Altera est quς mim adfert, m naturali cui que rei inclinationi repugnat meluti lapidem σμsum deorsum quadam necessitatesimri re te dicimus bHnon eadem necessitate.Ex iis vero quae a Utatione profici cuntur, quaedamsent in quibus casus nulls locum haberepotest: cuiusmodi sunt domus statua, quae noilla quidem necessariosunt, sed adfinem aliquem fmperpertinen Alia sunt in quibus etiam fortuna interdum cernitur, qualis est maletudo, alus cuiustiam, Posterioris autem generis ea potis imi su quae ut hoc modo,it rein feri possunt, quo tempore ipse origo a fortuna non erit. α circa sinis ea bonu aliqui cuius cause aliquid aut natura,aut arte fit. Naquod fortuito euenit, nullius rei gratiasieri dicitur.Porro au-wem quae causa est eorum quaesiun eadem est eorum quae fiunt, quae facta sensim quae futura sunt . quandoquidem quae rerum causae a in demo ratione medium est.Uerum id es diuersum, quod in iis quaesiunt, probandis, medium quodiam est,accipimi in iis autem quae fiunt,feri mediu umitur: in factis factum in futuris futurum. Verbi cause, cur fuit lunae defectio Uafuit terrae interiectussit autem defectiomuta in terponitur terrareri quia interponetur: autem desectio,quia est terrae interpositus uid est glacies 'ponatur vero aquam

esse cocreta. tum aqua sit cicocreta sit a,cause aurem ac mediu

st quod es caloris usquequaque defectioris ipse igitur G ἀὶ-

584쪽

LIBER II. ro

ritur b,m in hoc ipse bis inest, quod est consciane: gignitur

autem acie cum gignitur meaiῆ b oe fuit glacies, qui uit merit, qui utum est ut it GAEtque huiusmodι quidem causes mulsentcueffectibus ita ut cum fiat seu Jat alterum: quo tempore unum est,eodem tempore alterum esse necesse est: nescus in praeterito futuro tempore fit. 6 p, GaIn iis autem quae non uisiunt,quaeso est, an quemadmodum nobis videtur,ita res habet evi ex causis esseritis quatur continuo,boc est perpetua quadam, oe nullo temporis statio intercise consecutione,cum interi Umper re actae causa re adia risuturae futura,m rei quae fit, quippiam quod fiat Est mero in bis ab eo quod posteriu adium, ratiocinatio: principia autem borumsunt, ea quae faciti rob eam i causam in iis etiam quae fiunt dem modus est struandus.Apriori vero no contingit ratiocinari. Neque enim re te socies,si,quia est aliquid iam factum,velis concludere,id quod posterius est,efffactum quod idem infuturis intestigendum. Sive enim incertum,sive certum quoddam tempus proponas, id nunqua esseries it recte siquatur, siboc factum egergo illud quod postemius est, adium e hquandoquidem necesse e ibanc conclusionem silpam esse toto illo tempore, quod interi tum ea inter prius fidium mponerius eade que ratio est in uturis. N que etero,quia illudfacilum ea, necesse esse , ut illud post fari. Vedium enim demonstrationissimul genitum esse debet cure quae concludituWnempestilorum aritum futurorum uturum,etarum quam quo hi eorum quaesiunt,quod est .A hi quod ficitum, quod'tum,genitasimul esse nopossunt. Neque vero senipotest utinteriecibum tempus indefinitum siti

585쪽

neque ut definitum, quia illo toto statio temporis quodiatem ieelum est falsa erit illa complexio. Sed quid illudsit, quo res ita connectuntur oecontinuantur,ut statim postfactu esse; quatur*ri,videamus. An non verum scobaerfere intersi

id quodfactum est, oe quod sit Etenim contingere oe cohaerere intersi non postunt duo scilicum facta esse qu Di ipsa.

extrema quaedam sunt omnino indiuidua Ut igitur non possunt puncta puncris cohaerescere, ita neque facta: utraque enim indiuidua siunt. Vnde efficitur, minec factum ei quod fit possit cohaerere ob eande causam. Quod missi diuiduum est, factum autem indiuid ιum. Quod igitur est punctum ad linea, hoc est factum ad id quodsi quandoquidem in eo quod Lin-funt facta infinita. Sed de iis clarius dicendi alius est locus bigenus uniuersum motus explicatur. Atque illa quidem hoc loco si siciant,de ratione quam habet cause,que pro medio a cipitur,ad essem,in iis in quibus deinceps ex aliis alia oriutur. Nam in iis primum m medium immediata esse necesse est. Exempli causa factu est a,quia jactu est: et bic posterius est, prius a.Ob iis autem c principisi e quia propius ad instans accedi quod est temporis principium. Tum vero quoniam Uactum est,necessario escitvrc actum este illud igitur ad extremum necessario concluditur, quia d factum est, afactum esse,

cuius rei cause est c. Etenim si factu est necesse est,itc factust autem c factum est,necesse est,ut a prius factum sit. At

quaeret qui 'iam,sier ne i ut medium tandem accipiatur que eo coniunctum inullumsi raeterea mediu anzero quia mediorum in*nitas quaedam inest,aliud atque aliud

semper accipi possit Nam hoc paulo ante dictum est,non posse

laterse connecti is coaptari duo facta. Uerum enimuero quic-

586쪽

quid contra obiiciatur,illa certum es, ducendu emper ini lium ab eo medio quod instanti est propinquius. Eadem autem ratio est infuturis. Nasi verum es ore Gllud necessario prius futurum est,ut sit Metbi etiam causea est ciSi enim erit derius

erit c si aute erit cerius erit a. Nequevero in iis minus est in

finita diuisio,quam in faciis quoniam futurum futuro no cohaeret ed in bis etiam principium sumetam quod sit immediatum. Quodautem modo dixi, in ipsis etiam artium operibus

cernitur isi domus fasia est,necesse estinc os atque adeo parato uiste lapides. Cur autem id necesse si causa est,quia necesse fuit iacta est Uundameta, et aetam esse domum intelli

ramus. Atqui ut fundamentum esset am ante parato uisse lapides necesse est.Nec ratio diffsimilis erit ad futui si id re ferus nam si erit domus futuri sunt anteparietes idque eodem modo adhibito aliquo medio probabitur, quia necesse est , ut sint ante iacitifundamenta.

q. II. uoniam autem rerum naturalium ortus inplurimis reciprocari, ac veluti in orbem redire consticitur, idem quoque hic fieri poterit, si medium oe extrema reciprocentur: in talibus enim ipsa inversio locum habet. Demon batum auteest in superioribus libris conclusiones aliquando inueni quodahud nilest,quam reciproca oe orbicularis demo utio.In naturae aute operibus id hoc modo fieri videtur postqua terra imbre madefacta est,inde necesse estna sit vaporesetu ex iis oritur nubes: mox autem nube re oluta imbre essundi necesse est ex quo rusus madefieri terram consequitur: id autem est inde Jumptum erat exordium. Itaque haec quasiorbem quendam absoluunt,quae ita infle redire videntur,utposito uno aliquo

587쪽

singula pluribus insint mul autem omnia pluribus non in-

sint. Nam illa oratione vim atque naturum rei uniuersam cotineri necesse: erit. Exempli cause,omnis ternarius est numerus impar um inprimus, idq; bifariam: quod eum alius numerus non metitur,m quod ex multis numeris non componitur.Hinc igitur colligitur haec ternarij definitio, Numerus impar primus,atq; sic primus. Acrius quide definitionis pars

prior, omnibus est imparibus numeris cu ternario comunis posterior aute,etiam binario couenit iunctae aute simul υt que partes,in nulla aliam re transferuntur.Quonia aut se

pra docuimus necessaria esse,quae in explicada definitione seu mutur qua loquide quς in omni diculur,necessario couentitute haec aute quae adile tedum ternariiι,aut aliud quiduis adbibetur,etim ac natura rei declarate ternario igitur illa omnia necessario conueniunt. Ouod vero uniuersam rei essentia co-

plectatur Envesici potent luod necessessi natura rei iuersam non complectatur baec oratio, visit genus quoddam, quod aut uno nomine expressum sit, ut nullum habeatnome positum. deflequitur latiuspatere hanc orationem ternario. Nam id hoc coponendum egomne genus secundum facultatem ad multas oecies pertinere. Ergo si haec oratio alteri nulli conueniat aue indiuiduis ternariis, ea prosecto erit temnarij essent .Ponendu enim hoc loco nobis ea im ac natura rei esse huiusmodi quoddam attributum,indiuiduis modo alicuiuslleciei conueniens. Itaque hac eadem ratione in aliis omnibus in quibus idem modus obseruabitur,talis erit rei natura ac essentia.Si autem velit quisliam totum quiddam explicare, dissetnendum erit genus in prima, 'ecie indiuidua, ut numerus in ternarium S binarium. m singularum fr-

588쪽

rora LIBER II.

primae disserentiae in quas cadit omne animal quodHe in aliis generibus dicessu silae illa sinTomnino ab animali diuersi, siue ub ipso animali coprehendantur.Prim: enim volucris differentiae sent,in pιib omnes volucres continentur, pistis, in quibus omnespisses. Acsingula quidem ita perseque Aper diuisione acile erit videre , num praetermittatur quippia hanc rationem negligamus recesse erit,ut aliquid interdiἔpraetermittatur, Memper incertumsit, quissu imne praetermissum sit,an ficu .Neque vero necesse est,ut definias aut diuidas quippiam, simul omnia quaesiunt nosse,iam siquibusdam tueatur fieri non posse, ut rerum intersi discrimina intelligamus,nisicus ipsas pesectas ac cognitas habeamn: ut

autem rerum assequamur cognitionem knon intellectis earum

inter se discrentii consentaneum non esse. . A quo enim non discrepat quippiam, cum eo idem esse a quo aut e distinguitur, aliud esse ab eo. Ac primum quidem ho alpum est. Neque Gnim omnis di ferentia aliam rem efficit quandoquidem multae uni inrer ea quae specie non di tinguunturiferentiae,quae nec secundum essentiam,nec per se influntveinde vero postquam qui stiam accepit opposita O disserentias: itque necesse esse, ut aut basiaut ista parte contineatur id omne quod in hoc genere cernitur. Crin altera parte idipsum de quo quaeriturcomprehedi,ίdque ita esse cognscit quid refert, siciat, necne in quibus aliis reliquae disserentiae dicantur' Pelicuum enim est eum, qui hanc etiam insistens eo perueniet ubi iam nulla possit esse

asserentia,qua respraeterea diuidatur rabiturum quam quς- rebat ationem essentiae Porro aut egenas uniuersum inpar tibus diuisionis contineri, panes in eo contrario generesint

quibus nil interiectam est,non est postulatum d necessarium,

589쪽

LIBER II.

ressi sunt ac modata, neque abesse quicquam aut enim genus hic desiderabitur, aut disserentia. Atqui genus his primo loco acceptum est,illudque cum disserentiis coniunctum. Differentiae autem omnes bli appositae siunt quandoquidem nulla praeterea disserentia bli locum haberepsit alioqui totam hae orationestecie disserre a re quae definitur,dicendum eri quod nos Spra negauimus.Illud autem Uidendum est ei qui rerum definitiones inuestigat, ut primum quid commune habeant ea

qua similia μη nec sterie disserunt,consideret deinde in aliis rursus idem facia quae ad genus illa quidem etnum oe idem cum superioribM ,pertineant ed Jccie ab illis dissinguantur cum interim comparata inter e byecie idem sint, quemadmo dum oe illa Postquam autem sum eris quid his oe istis , ab que eiusdemgeneris commune sit tum illud siectabis, sίtne

quod in iis omnibus commune esse reperiebas, ide aliquid, atque ita idem ut communem es Fiat vinam rationem.Nam si ad unam quandam rationem peruenias,erit proculdubio illa rei definitio: Sininam in rationem non conueniant edaut duas, aut plures, certum en non esse simplicem, sed multiplicem naturam eius re cuius quaerebaturdefinitio. Ex livu-tia si velimus nosse quid sit magnitudo animi, videndum est quid intersi commune habeant aliqui,quos constet'sse magnanimos, hoc ipse quod sunt eiusmodi misi Alcibiade uir magni animi remque Achilles oe Aiax, uidin his omnibusetnum,id cilicet quod contumeliam pati non possent. Primus enim ob eam cau am bellum intulit Achilles implacabili exuri sit iracundia Aiax sibi mortem conscivit. m eiusdem gene ris alios stiliabim s. t L andrum Socratem, in quibus animi magnitudinem ex eo agnoscimM, quod tam aduersas,

590쪽

IO LIBER II. Ioa

ettsi de animatibus agatur quae omnibus animalibus conueniat. sussuffumptis legendum est ad partes, videndumque

est, ut quaeque luti e pate proximeque ad generis commu nitatem accedi quae sinthuius costequentia: visi talis auis sit quaenam omnem auem siquantur. Idemque in aliis deinceps

partibus, ut quaeque primogeneri est proxima facietam. Per-sticuum enim est,postquam it Mutifueris perfecum facile

tibi esse,causem reddere,cur generis uniuersi coequentia huius singula partibus conueniant. Veluti quamobrem homin aut equo, conueniant animalis consequentia. Esto igitur animal a,animalis consequentia b, quae olam autem ex animalibusngulis c d e cur ergo omni d Graius coueniat b,causea esta. Nec dissimila est in altis eiusdem generis ratio. Atque illa quidem ratis,quam movi subiecimus ad ea pertine in quibus communi generi impositum nomen est,quo appelleturiorum non ad illa tantum vale detiam sialiudquippiam commune multis reperiatur.Nam Uc quoqueprimum quaesint illius comunis consequentia,ste indu erit, deinde adsingulas partes,quς buiinsunt antecede ualergeta. Exepli causa omnibus cornua habentibus ista conueniunt,omasium habere,oe dentes non habere utrinquefiunt autem oe animaliu quaedam sterie quibus cornigerum esse est consequens in quibi si quaeratur quamobrem illa cosequentia insin inpromptu causa erit, nempe quia cornigerasent. Praeteri os autem duos modo estor alius stligendi in iis quae proportione quadam constant. Non enim unum idem semipotest,qualia fiunt, epium, Astina,quae una appellatione non pollunt exprimi sunt tamen hora quaedam comunia costquentia Perinde asilla una quadam natuma comerentur. Quaestiones autem eaedem aliae dia fla

SEARCH

MENU NAVIGATION