장음표시 사용
131쪽
io Fundamenta Stἰ7ι. Uiotismos proue iis adseripsit Erasmus Rosis qui maiorem dedisse operam videtur , ut clum Iiades, quam ut selectiores paroemias colligem rei. Muret. Har. iact. XII, I 6. et
x XXV Denique et sententiast acutae sito loco adhibitae maximopere ornant orationem' Sed hic quoque cauendum , O quid n aut ne vulgaria quaedam de moribus praecepta subinde inculcando, egregiLquidquam dixisse nobis videamur '' ).' Sententiarum virtutes sunt, I. acu, men, II. rotunditas , i .. e. si eoncinna periodo. conclusae sint, III. et sapientia, ut aliquoin Praeceptum complectantur . Τales sunt illae Senecae de vis. beat. e.Jo. Sententiam senapem insur sequi, non vitae est , sed factionis. Et de ben*c. ΠI, 37 . Grammi hominem semperib -'ne resum delectat; Agratum semel. Ast, si dumeris r omnium rerum, primordia a preeibus sie-- νύ debendi, vix laoc sententiae nomen merebi- aar. Sapiens quidem est hoc praeceptum, sed
ὶ Nescio quid vultarct sapit sente
tiosa eiusmodi, quam vocant, eloquutio. ΤuNgus enim quam saepissimae utitun sententiis , quamuis parum acutis. Vnde et eomiei persis, rus vilissimis sententias quam pluximas tribue re solent, v. c. Terent.. Andr. I, I. Sosiam i ducit, libertum frugi, qui paene ubique, dorimino res,ondet, adhibitis sententiis. . Rucem
132쪽
ειν is L Capuae ro e sente clommo beneficia, reseondet et isthaec est ι- memisatio, quasi exprobratio αἰmmemoris beneficii. Referente deinde illo filii,sui institiistionem et genium, nulli rei admodum addictum: iterum respoindet Sosias: id arbitror , a r me in mIta esser mille , ut ne quid nimis. Laudante dehinc filii in parandis colendisque amicitiis solertiam: de o philosophatur Smsias: sapienter mitam ἰnstituit , namque Noe sempore obse=issum amicos , πer rar odium psedistia Narrat inde Simo, quomodo occultos filii amores deprehenderit, rationemque reddit, cur eum tum haud obiurgarit. Quid hic S sias ξ Denuo philosephatur, et ex ingenio sito depromit sententiam. Recte putar: nam si Lium obiurges, vitae qui auxilium tulit , qvi id faetas ill , qui dederit damnum aut malum P Talia vulgo semper in ore sunt. Unde stilus eiusmodi sententiosius parum placet accuratio-xibus dicendi magistris. Vid. Quinctil. Insit.
orat. VIII, s. qui etiam X, I. Senecam reprehendit, quod rerum ipondera minutissimis sen-aentiis fregeriris
x XXVI. Mirifice quoque sibi nonnulli placent ver-
sbus et hemistichiis poetarum , quae Vbique orationi inferciunt ). Sed quemadmodum horum usus et periodorum concinnita tem perimit , et ipsHis stili grauitati repu-pnat : ita vix laudem mereri videntur 'ver-lus prosae admixti, nisi vel testimonii causa , vel ob infigne sententiarum acu men ' ' inserantur , quod . et ipse in tametasarius fieri debet ). o elegantiora fer mone reἱfius fecisit , si dicta eiusmodi ροatio .solntiore filio ea prima, '' .' Talis est recentiorum quorumdam st,
An etiam versas ochemisti, chia
133쪽
tus, in primis Lipsi, Baudii,. et e theologis
Danhaueri , Fr. Spanhemii aliorumque , qui dici non potest, quantum sibi frequentissinio illo versuum atque hemistichiorum via placeant. E veteribus Dio Chrysestomus hoe dicendi genere delectatus est.' 'θ Testimonii caussa quosdam. poetarum versius saepe adhibet Cicero in libris philosophicis et rhetoricis, maxime ex Ennio, et Euxipide. Nete in epistolis desunt exempla. Uid. . . ad driers. I, 9. ubi sex versus integrose Terentii Eunuebo inserit, ut et epip. VIII,
26. XIII, I 6. Eodem exemplo poetarum testimonia, ad partes saepiuscule vocant Seneca s
et Plinius, sed non nisi in seriptis didacticis
et epistolis. In litterario enim puluere , et i ter amicos, haec locum inueniunt. Sed morationibus, ubi grauitas stili utramque paginam facit, non temere eiusmodi flosculis utendum. Demosthenes sane, Cicero et Plinius in or tionibus suis a poetarum testimoniis vel plane abstinuerunt, vel ea mutato orationis genere protulerunt. Pauculi versus leguntur in oratita Psson. east. I 8. et pro Muraen. cap. I 4.
''' Inest enim. nonnumquam poetae cuiusdam dictioni aliquid acuminis, quod mutato versu periturum videbatur. Hic non indein eorum erit, ipsum versum inserere, si cum iis agimus, quorum ad palatum sunt eiusmodi lautitiae. Sic Seneca de ira II, 16. In frigora septemtrionemque vergentibus Amansueta δε- genia sunt, πτ αῖς poeta, - - suoque simal a eoelo. Et D p. 82. Facile prouoeabar mada, absentia; ecce dolor, quem tolerabstem esse dicebas; ecee
mors, quam eontra multa auMose loquutus es;
134쪽
ὶ Utendum ergo his versiculis rarius et maxime I. in epistolis ad familiares, non aeque, in elaboratioribus, quales sunt v. e. dedicatoriae ad viros magnos scriptae; II. ita scriptis didactieis, si cum Husmodi hominibus nobis res est, qui auctoritati permutam deserunt. Abstinendum autem ab iis in panegyricis, et in omni oratione gravi, quales sint theologieae, et eluites. Certe Parcius et in destius his inspergendi sunt versus 9Vt exemplo rem illustremus: Cu-naeus A Satira Menipp. Sardi venal. haec habet: profecto hospes, nee quidquam Deus
haee spatia sedesque ab Orbe mestro ab dis , si
.ramen vos rerrae fines transilitis , et haee Unοτα ae peregrina misitis. 2 hil deinceis mortalibus arduum erit, eoelum 3psum adibitis tandem , et quidquid praeterea' homini, dum ATerra vitam agit , negatum est. Nemo ignorat, Horatii haec omnia esse, qui libro I. carm. Od. III. ita canita
Rec quidquam Deus abstadis Frudens Oceano dissoetabili Terras et si tamen λpiae
rangenda rates Transiliunt vadaia
Et paucis interiectis r Ria mortalibus arduum est, coelum ipsum serimus stultitia. Quanto concinnius haec omnia solutiore stilo protulit Cunaeus Sic et ipse Cicero aliique auctores veteres daepe usi sunt poetarum testumoniis alia veluti veste indutis, ceu pluribus exemplis in Variis Lectionibus passim demonstrauit M. Ant. Muretus. Elegans in ptimis est exemplum in Cicer. cat. mai. cap. a. ubi eum verba Euripidis:
135쪽
acis Fundamenta sui uisa videmus expressisse: Senecti purisque I nibus νam odissa es, ut onus se Aetna gra Mius dicant sustinere. Vid. Muret. Var. VILI s. et XL I 2. ubi locum Sophoclis a Ciceromne expressum pro*cit.
Sed sufficiant haec quidem de ornata oratione . Reliquunt est , ut , quomodo APTE dicendum sit , doceamus Quum enim aeque absonum sit , omni orationi
eumdem characterem . , ac omni personae easdem vestes aptare : nostra omnino interest , varias dicendi formas vel characteres in numerato habere, maxime quum ita plerumque de illis disserant rhetores, ut, quid sbi velint, scias cum ignari mimis' .') Pxemplo esse poterit Dioufii Longini
tractatus Hia sublimitate, . cuius nitiditana et optima editio nuper prodiit oura Zachar. Pearce, Amselod: cIa Ia c c X X X III. 3. mai. Qitum ergo ita comparati sint plerique
rhetor a libelli, de formis stili, ut perlectis illis, repetere cogaris illa Demiphontis aphia.
Terent. Phorm. II, 6. . . I 8. .
Fec sis probe , Incertior sum multo quam disdum: dabimus operam, . ut rem omnem quam sieti . potest, dilucidissime proponamus. L quidem ex genuinis . fontibus, quos ubique bona fide. indicauimus , non ex, praelemonibus,mCC. Schuitetstet schii, cui nos haec obtigisse, . ea , qua solet, modestia scripsit Reinhardus quidam, qui homo nescio, utrum ex siuo ingenio alios aestimet, an, sibi persuaserit, praeter sene
minem aliquid, nisi quod ex illis, schediis ha
136쪽
Parris L. Caput a. I utri sit, tradere posse. Equidem SchurtΣει schium tanti facio, ut me non puderet per eum
profecisse, si mihi licuisset esse tam felici. At
Deum testor, me nec eo tempore, quo hunc
libellum stripsi , nec postea umquam, sched istas MSCC. vidisse, adeoque insignem esse i Iam , quam Reinhardus mihi fecit iniuriam Sed oecallui iam ad istorum hominum voculas, qui magnam laudem in obtrectatione Iositam
putane, neque quidquam eupidius faciuntqliani ut quidquid possunt, quaeumque ratione positiat, ex aliena laude deterant , sperantque, tantum suae famae accessurum , quantum alionae detraxerint At nostra scilicet resere, quia Reinhardus de nobis iudicet. Immo iudicet ,
Si liuor obtrectare euram voluerit trion tamen eripiet laudis conscientiam.
XXXVIII. Ptimo itaque , quod ad breuitatem vel si tu, La ubertatem sermonis adtinet, stilus in L Aia ς0nuo εα
CONICUM, A TΤICVM , RHODIUM, et AsrATICvri dispesci solat 7. Stilus LA- NICVS iusto brcuior, ac veluti abruptus est, in eoque consistit quod plura intelligi, quam legi, iubeat ' . Hinc, niti inter
amicos, vix laudem aliquam meretur ). . Omnes . Fae Mntes Graece loquebantur, sed ita , ut mirifice inter se disereparent. La- oonibus, genti ambkiosae ae sit si, caci , breuis ' atque abrupta placebat oratio r Ariseis brevis quidem et sinaplex, sed acuta: Asia. Avent sirin diffusissimumque dicendi genus . Rhodii denique Atticis paullo uberibres, at multo adstrictiores Asiaticis erant, adeoque prudenter ationis habitum esst,rmarunt interc. Atticam;
137쪽
legoriis oecultare iussit sensa animi, etiam breve illud atmie ubruptum dieendi genus suasit Hine idem Demetr. Phal. auctor est, ms aliquando ad verbosam Philippi Maeedonis epistolam ita restripsisse , Dionistas Οο- Vinib; . Plura bie intelligenda erant Philippo , quam legebat. Dicere volebant Laeones , non Qβε , quod se iactavre , Sparraeque minare ur Fb ι pus , fulsor e pelui μην. diuturna si
selfra Vrannorum 3mper a. Dionesum POP e, Sliutis olim metuendum , nune corintha Uvereta tanta rerum omnium penuria , ut lud σψνί' munere fungatur. Forsan νd satis esse, ut eodem fortuna Philippum monear , nisi eantiον sit arinersus bona IMa, et Oniamendare Graediae eonsilia abdent. Viderer ergo , ne eius vitam Misa retur , scutas exis- perhorresceret. Vide quantum idearum tria ista vecta Διονύσιος
masneantὸ Non minus breues sunt epistolae Laconicae , quas collegie scholias ea Dionis
δCΘs, et similes. Vnde Strabo Gb. I. obsi etiat, inter Au esse et illam i
138쪽
Partis L Caput II. II rnee vlla umquam eloquentiae laude ruerint: Gid. Cicer. Bruto eq.I3. Aelian.
Hist. x so. absurdum esset abrupto illo dicendi genere laudem eonsectari velle.
xxxv IIII. Magis commendandum ψΤICVM dleendi genus , in quo multae ideae paucis acutisque verbis proferuntur ' . Talis est silus THUCYDIDIS , XENOPHONTIS , ARISTOPHANiS . Ast, quum LYSIAS et
ISAEvS exile quoddam atque exsuccum dicendi genus inuenerint ' : factum est, veplures eorum Imitarentur exilitatem, et sibi ipsis Athenis masis viderentur Attici, si sie- ea n atque ab omni ornatu alienam dicendi formam sequerentur, quos graviter repre hendit CICERO' ' . . Virtutes ergq Atilii stili sint I. brei ι-tas, II. omnis tumoris atque adfectatisnisfuga, III. aeumen , Iv. elegantra. Hinc praeclare mi; net Cicer. orat. non suffcere, ut in verbis ni,
his sibi inquinatum , abiectum, ineptum, d aut lonae petitum nee sitis esse, si nihil in sententiis absurdum aut alienum, aut sit iosiilsum siti sed exigi etiam vires, lacertos , sanguinem, id est acumen et elegantem grauitatem. sie Attica sent illa Plin. 63. Tu modo ensiere , ut tibi apse sis tanti, quanti vir deberis aliἰr , si in; Darsi. Brevia enim haee sunt, recta, acuta, elegantia. Attica etiam trula epist I, 9. O rectam sineeramque ηἰtam l οdulee otiam honestumque ae paene omnἰ nego is Fulchriusi s. litus, merum secrρ- ue μουσων letuam multa inuenitis ' quam multa dictaris ' ρον - nde ru q-oque strvisum sum,-anemque risen- i . F.m
139쪽
fima sim,der faceti me dixis, otiose-ese, παχέ nnil agere. Si e pleraque apud Plinium sunt
breuia, ab omni tumore aliena , acuta, ac polita, id est α ντικωτασα. Tali etiam dicendi genere in epistolis ad Atticum non in sic ter 'titur Cicero, in historia Sallusius, Thucydidis
imitator ; nonnumquam etiam Seneca , qtiaminnis is ob nimiam sententiarum frequentiani paullo tumidior videatur. . Sunt quidem Lysias eiusque disci polus Isaeus venusti scriptores , subtiles , puri, sed tenues admodum et inornati. Vnde in inctilianus, praeclarus ingeniorum censor lj ἶ-α Inst. eo I. θ: Lysias fi btilis atque elegans, et quo nihil, si oratori satis sit docere , perfectius , nihil on m An eo est Inane , nihil arcestum , turo tamen fonti quam magno flumini propior . Duas itaque priores, ut et postremam stili Attici virtutem in hisce oratoribus mirati sunt veterest ast tertia illis plane defuit. Omnia eniim fmplieta sunt exilia, sicca , ut vix quiuis explebe aliter potuerit loquiis Quum tamen multi maximam stili Attici virtutem, id est . acumen, non animadiaerterent: factum est, ut non paucis magis placerenr Lysias, et Isaeus, quam ἶpse Demosthenes, aliique s criptores αττικμα - ι . Atque hi demum Atticum dieendi genus ini siecitatet atque erilitate sermonis quaesiue
Attico dicendi generi e diametro oppo nitur ASIATICUM , quod omnium est uberrimum . Paucas enim ideas multis vcibis exprimit, ita , .ut, si copiam atquπ
140쪽
ubertatem tollas, vix quidquam, admirati ne dignum reliriqui videatur. 9 Iestio AthenIs tantum si orebant es
quenti aestussia. Postea etiam in Asia coli coeperunt. Cic. Brut. cap. 13. Vt semel e Pisaeeo eloquentia euecta est , omnes peragrauit /nsiuias atque ria Ieregrinatae tota Asia est , ut se externis obtineret moribus, omnemque .llam sat uer talem Attiaae diagonis , quasi, san ratem , perderet, ac loqui paene dedisceret. Hsnc Mise
rici oratores, non contemnendi 'MIdem , nec ce
teritate , nec copia , sed parum prest, et nimis redundantes. Add. 9ς. iPostquam vero semel redundans illa orationis ubertas in deliciis esidi coeperat: ipsas etiam, Athenas inquinauit . . Vnde Petroi L. Satir. cap. 2- dii per ventosa isthaec: et enormis loquacitas Athenas exinia commigraui , animosque suuenum ad magna surgenter
ietati pestilenti quoiam sidere afflauit , simi.
que corruptae, el*quentiae regula stoin, et οθυ-nuit. Denique cd Romanos oratores Asiatieae copiae studuisse nouimus, maxime Ciceronem, qui saepe vix dicendi finem reperit. Unde ne . olitia desuerunt , quibus iste orator solatus estrumens, nec satis prolus, supra modum exsus-
Ait Cicer. pro Mil. cap. 4. Est haec non scripta, sed nata ten, quam non didicimus ,
aceepimus, lexmus; verum e natura ipsa .arripuimus , hausimus , expressimus , ad quam uora
docti , sed facti r non Uituti, sed Aburi sumus. , ut si vita nostra in aliquas insidiat , si in
vim , si in tela , stur u rouum , aut suimicorum ne disset , omnis honesta ratio, esset expediendas salutis . Quantum hic verborum i Et tamet Paucissimae hae ideae tot verborum phaletis