장음표시 사용
141쪽
II 4 Fundamota SHia regumur: Ar rurale permissis moderamenta- ulpatae tutelae. Asiat co ergo stilo haee e pressit Cicero. E recentioribus in orationibus suis plane Asiaticus est M. Anti Murcius, qui insum nonnumquam Ciceronem copia videtur
x LI. Pressius Asiatico , Atticoque paullo plenius 'est genus dicendi RHODIUM , adeoque medioeritatem seruat, et similitudinem ' quamdam inter verba atque ideas . Vm, de et maximam meretur laudem ). CO gerum non meliuS hos eloquutionis char
' fieres distinguas, quam si unam eamdemque propositionem diuersis dicendi formis expressam, tibi ob. oculos imnas' 'η ' lis plerumque est stilus Com. Nep iis, C. Iul. Caesaris , T. Livii, quorum lectio
ideo maxime commendanda est adolescentibus. Quam iustum orationis habitum eonspicimus in illisl Corn. Nep. Atti . cap. I 3. Vs.s est familia , si viditate audieandum est , ut a, si forma , vix mediocri. Ramque ta ea erangsωεν; litteratissim , anagnostae optimi, et plurim; librarii , mi ne pedisseqi us quidem qus quam esse , qui non urrumque horum putive fa-e.νε posse. NihIl hic abruptum, nihil redundans, nihil quod aut addi aut demi, saluo istili nitore possit. Et talem quidem en oportet siluin Rhodium. Laudat stilum Rhodium Cicer. B t.
p. 33. Rhodia oratores Asiaticis saniores , as Asores AttAis . Et sene , quum Lacones iusto snt breuiores, nimis redundantesi tacile adparet, Attisum RhodiumqMe dicendi geritis esse cereris omnibus longe ante nendum. Uriaso
142쪽
Parati I. CVut u ris io schine rhetoricae , quae Rhodi diutissime floruit, ab Aechme est, qui exsul ibi doeuit,
ι'uἰi λἰβholam , quaa Rhodiaea adpellata. Add. Quinctilian. Inst. orat. Ub.XII. eap. Io. Hine et Principes Romani , quos dicendo valui' nruimus, Rhoaum ad audiendos rhetores , in primis Apollonium Molonem , confluebant, veluti C. Iulius Caesar, Sueton. Iul. eas. q. Tuldius Cicero, Aurel. Victor: de πνr.3llustrie. 4.M. Iunius brutus, ID. Aia. eap. s. Cassius, Appian. de bello esuit. lib. Lm. Cons. Io. Meurs de Rubodo ita. I. cap. I l. . . '' 'θ Esto progositio r furia Optimarum artium perpetuo nobis prosunt. Hane ita exprimit Plui. s. I, 3. Rel' a rerum tuarum pin te alium atque aliam domiaum fortisntur rnoc numquam tuum desinet esse , si semet eo*νir. Idem Asiarsee eloquitur Ueer. pro 'Areb.
7. Ram eeterae res neque temporum sunt , neque aetatum omnium , neque loeorum: haee
dia adolescentiam alunt , senectutem oblectant , secundas res ornant , aduersis perfugiam ae δε- latiam praebent , aelectant domi , non pediant foris , pernoctant nobiseum , peregrisantur , ris stieantur . Iam s ita dicerest quum reliquarum rerum omniam non admodum sir diuturna possessio ; sia Urimarum artium studia omnium te m-porum ae locorum esse videntur. Miodius hie stilus esset suturus.
x LII. Si quaeras, quodnam horum dicendi ge
nerum maxime probandum sit: Iam monere me memini , nec Laconicum , nee Asiaticum multum laudis habere. Danda tamen Dpera , ne quid inuita bl nerua tentemus.
143쪽
Alia ingenia ad CICERONIS ubertatem. alia ad PLINII pressiorem stilum , alia ad CORNELII NEPOTIS , aut CAESARIS me
dium characterem natura feruntur ' . Multum vero in cultiore Latinitate proficiet, quicumque naturam seqiletur. Deinde in adolescentibus magis laudanda orationis redundantia , quam in viris , quos decet sensim amputare luxuriantem illam verborum siluam, et vel Atticam, vel Rhodiam, dicendi formam sensim adspirare ' ). Quo vero tendat ingenium , facillime
colliget ex ipsa auctorum lectione . Solent enim ea nobis legentibus quam maxime sese probare, quae genio nostro conueniunt Adolestentiam non dedecet illa verborum redundantia r sed senectus aliquid gravius desiderat. Et prosecto ipsa natura ita comparatum est , ut ingrauescente aetate cum rerum omnium, tum verborum , paullatim res damur parciores . Notatu dignum est exemplum Hortensii, de quo Cicero ia Bruto c. 9s. Sed si quaerimus, cur adolescens magis floruerit dicendo , quam senior , caussas reperiamus merissimas duas . Prῖmum , quod gereus erat Orationis Asiat cum , adolescentiae magis eoncessum , quari senectuti. Et paucis interiectis Hace autem , ut dias , genera dicendi sis, paestini adolescentibus : in sen bus Orauytatem non habent. Quemadmodum scilicet in puellae ornatu multa tolerantur, quae matronam Padum decent: ira in adolescentia laudem aliquatrih
bet distiisum ilhid orationis genus , quod p rum probatur in senibus. XLIII. Quemadmodum vero hi orationis char
144쪽
cheres ad stili quantitatem pertinent: ita, quod ad eiusdem qualitatem attinet , aliudi est MAGNIFICUM , aliud MEDIOCRE , aliud TENVE dicendi genus ), cui totidem opponuntur dicendi formae vitiosae , stilus videlicet FRIGIDUS vel ΤUMIDVS , . INCONSTANS vel INAEQUALIS, ac de- . nique SICCUS ''). Multa de his praecis Piunt rhetores , sed, quibus perlectis , vixi capies horum characterum differentiam '' ). Operam ergo dabimus , ut , quoad fieri poterit, dilucidissime et hanc doctrinam i ς plicemus.
: υ Ita plerique rhetores, et ipse etiam Cil cero Orat. ad Brutum lib. I. et e poetis etiam
s . Et TENVI silo . ι: Nec rei natura repugnat. Quidquid enim pul
i crum videtur, aut grande, aut mediocre , audi est. Demetr. Phal. tamen de eloquut. 36.
I paullo aliter init rationem, quatuorque ponizi dicendi genera, quorum primum Vocat ἰσχροονι siue tenue , alterum siue magnif-i cum , tertium siue ornatum , et vltimum denique δειν , siue grave. Sed et Emporius de ethopoeia laric et superiorem diuisionem confundit, dum scribit: Tres figurae Ua- sta, humilis, temperata, quos charactero, Graec; vocant asiaticum, atticum, rhodium .s Ex quo patet, ipsis olim rhetoribus parum in ter se conuenisse. Sed quum oratio magnifica
etiam grauis atque ornata , ornata Vero etiam
magnifica esse possit : primam diuisionem huic
145쪽
llis dammea Sem' Quam parum veteres. rhetores hane stili disterentiam ipsi videantur intellexisse,. uel ex iis adparet, quae Demetr. Phalereus de his characteribus, et Dionysius Longinus de stilo sublimi disserunt. Ille eam demum orationem putat magnifieam, quae habeat numeros aec rate dimenses, membra prolixiora , dictionem cireumductam, verba asperiora , fisuras sonoras, voeales eoneutrantes s sententias graues .
Sed quis haec omnia stilum. magniseum essiem re dixerit 3 Paullo melior Dionysius Longinus rsed ita, ut nee ipse omnia exhaurire videatur. Verum quidem est, ex praeceptis rhetorum et exemplo optimorum poetarum Iouis imperantis . orationem breuem et eoncitatam ese debere , talemque breuitatem silmmis persenis d;gnissimam esse , eeu elegantibus tessimoniis atque exemplis ostendit V. C. Petri Burmamus ad V Ier. Flaee. Argin'. GA IIII. v. 78. Sed aliud est genus dieendi breue, et concitatum, aliud
sublime . Breue est illud virgilii Aeneid. 1
. , haec summa est, Mne nostr. numitus esto.
Sed nihil ego hie sublime aut magnificum video. XLIIII. Stilus te. TENUEM ergo , ut ab hoc ordiamir , ..: 'illum vocamus stilum , qui Latinus quidem
positur et concinnus , sed minime ornatus est .' sc s. Nuda ergo haec oratio est , recta , et venusta, omnifl ornatu orationis tamquam veste detracta . Contra , si vel Latinitas pu rum pura, vel oratio parum concinna sit ,
nee sententiae quidem admodum graues subsint : naseitur inde genus dicendi SI
146쪽
θ Τalis est stilus Phaedri, C. Iulii Ca
saris, nonnumquam etiam Cieeronis in epist 'lis ad diuerses. Sie et Suetonius raro ultra stilum tenuem adsurgit Ait hic Iul. r. Iulius
caesar diaus annum agens sextum dec/mum patrem amisit , squentibusque flamen dialii destinatus , dimis acusuria, quae familiae equestri ,
sed admodum diues , praetextata desponsata fuerat , Corneliam , Cianae, quarer consulis , filiam duxis uxorem , ex qua illi mox Iulia nata est. Omnia hie Latina sunt et coneinna : . sed nullum vides ornamentum , nihil quod ingenium prodat. Atque ita sere semper humi serpit Suetonius. At tenue tamen dicendi genus Caesari tribuendum esse negat vir eeleberrimus, Io. Guil. Bergerus de naturalῖpsychritud. orat. p.M. Sed id sortassis de eius orationibus ollin verum fuerit. Quod enim ad eonimentarios de bello
ciuili et Gallico attinet , quos superstites esse voluit sortuna, de iis iam tecte iudicauit Brutus apud Cicer. in Brut. eap. 7s. Atque etiam eommentarios quosdam scr/Ut rerum suarum , . valde quidem , inquam , probandos. Rudi enim sunt , recti, et venusti, omni ornatu orationis ramquam veste , detracta. Quae sane non est
nisi tenuis orationis descriptio Non opus est exemplis. Plura quotidie prela typographorum fatigant scripta qu uis pumice sicciora. Modo enim Latinitas iis deest, modo concinnitas 3 modo sententiae tam absonae sunt , ut sine indiguatione legi vix possint. i. XLV. Sed
MEDIOCRE dleendi genus adpellamus ,
quod et concinnum, et praeterea ornatum qua 'est' . In quo si quis sibi parum e stans, Puris inpura, concinnas dissoluta, ornatio , iu
147쪽
tibus incompta misceat; nascitur Inde stilus INCONSTANS vel INAEQUALIS , qiro
vix ullus poterit reperiri absurdior ).' Dabimus exemplum medio eris stili ex
Petronii Satirico cap. 3. Adolescens , quon/am sermonem habes non publici saporis, et , quod rariJmum esi, amas bosiam mentem, non fraudabo te arte seereta. Minimum in his exercit ison sitis doctores peccant, qui necesse habent cum insanientibus surere. 2 bim nisi dixerint, quἰ adolescentuliprobent, ut ait cicero , soli in seh Us relinquentur ; sicuti ficti adulatores , quum eo onas diuitum captant, nihil prias meditantur
quam id, quod putanς gratissimum auditor bus Dre , nee enim aliter impetrabunt, quod petunt, nisi quasdam liasidias auribus fecerint : sic eloquentiae magister , nisi , tamquam piscator , eam imposuerat hamis escam, quam merit adpetituros esse pisciculos, sine spe praedae mora-xur in scopulo. Et cap . uuid ergo est parentes obisirga tyone digni sunt, qui nolunt liberos
suos seuera lege proficere. Primum enim, sicut - omnia, spes quoque suas ambitioni donant; de- nde , quum ad Nora properant , cruda adhuc studia in forum propellunt , et eloquentiam squa nihil esse maius confitentur, pueris induunt adhuc nascentibus. Haec Petronius. Vides omnia non solum Latina et concinna , verum etiam ornatissima esse. Si enim tot elegantes translationes, tot praeclara epitheta , tot insignes imagines ac similitudines , aliaque, quae litteris maiusculis expressunus, consideraveris ,
non negabis, totam orationem tersam esse atque ornatillimam
Solet hoc illis contingere, qui hanc vel illam dictionem elegantiorem, aut integras ctiam sententias omatio; et bonis auctoribus sub- legunca
148쪽
PaνtD I. Qine α ivtirlegunt, atque huic purpurae deinde silas adt xunt lacinias. Sic enim fit, quod ait Horaditius, amphoram is insiluis , rata curiat , ex avree s east. Exempla passim prostant. . l' . XLVI.
MAGNIFICAM denique orationem Non solum Latinam , concinnam , et ornatam, verum etiam sublimem esse decet. Sublimis vero fit oratio, si et verba selectiora '), et
sententiae graues atque acutae '' , et fio uis
rae denisue affectibus elendis idoneae ' 'b ,
frequentius adhibeantur. ) Sublime ergo tum in verbis quaero, tum: in sententiis, tum in figuris . Fatendum equidem est, altitudinem illanx, quam Longunus 69ς adpellitat, magis in ivss sententiiἰgrandibus, quam verbis, sitam este; Berger. de nata pulcri orat. p. 3 7. Sed ideo non existimandum est, verbis nihil magnificentiae inesse. Obseruat sane hoc dicendi magister optimus, Qui fili U. Inst. oratri lib. VIIII. cap. q. 2cam quis
dubitat , alia tentus , alia eonestasius , alia subli- , al/agraums esse. Ae ac Grauibus , sublimibus , ornatis , longas magis o laba conuen/rel ria, ut lenia spaelum; subiimia et ornata Claritatem quoque vocum po-sans potius , quam his eontraria λ Ad sublimitatem aliquid conserunt I. Verba prolixiora maxime decomposita, dummodo non sint poetei. ea et dithyrambiea. Sic stilo sublimi aptiora
sunt allevamentum, quam solatium, estieminatus, quam mulxebris, contumac Isimus, quam contumax. II. Verba μφατικωτερκ. Sic pro desperatio ancest animos, sublimius dixit Buchnerus edesteratio Lymphavit animos, et veluti furiis quibusdam Instinxit. III. Verba a rebus gran in n. Fund. Stili cult. F dilui
149쪽
Non verba solum sublimem esselatis
orationem, sed inminae etiam sententiae. Eas . este oportet Ι. αeuro. Reet. Demetr. Phaler. n. LI LIVI. observat, extra eoesbetudinem esse debere orationem magnifieam. Η' γάρ κνώα , --έ - σει ἐς π dia , ri A Lκαταπιο - . PriFria enim , eν ex eansueta ne ἰου--is Horarridem semper erit, sed hae de ea a etiara. a. . . binae. Iam. vero maxime extra' eouBetudinem, sunt, rentiae aratae hure misies e rarae meti convenientissimae. Regnat in eo generest ius in Pamet nem. Nos iam paveae Gempli Deo adducemus ex eapAF.r . V hoe nos. Meribus, M. parua et*xAia validiorum exorans odbseu te finis.rer imperatisis adnemn tiga-- s
150쪽
Partis I. Caput ανιμώ-mnium laboremque , et tamquam mi actor interideres, et tamquam partνceps 1οeν1Jque relerares. Felices allos, quorum fides et indust anen per internuntias et ιnterpretes , sed ab θμte, nee auribus tuis, sed oculis probantust i cons ruri sunt, ut Myx quoque de absentians nemini magis, quam tibi, dire res. Nulla hiem-riodus, quam non acumen commendet . EO-dem pertinent II. sententiae graves de rebus diuinis, civilibus , naturalibus , quae insae per se grande quid et magnificum prae Ie serunt .mam grauis v. e. est illa sententia Plinii P neg. cap. 4s. g. 3'. Flex;biles quameumque in pameem ducimur a priae e , atque , ut ἰta dicam, sequaces sumus. Huic enim ear; , huis probae.
esse cupimur; quod frustra sperauerint di miles
eoque obsequsi continuatisne peruenimus , t prope omnes homines olus moribus usuamus. Et
interiectis quibusdam e nam visa prine'ὼ eensera est, eaque perpetua s ad. hane distimur' id hane eonvertimur et nee tam imperio nobis pus est , quam exempli. Eiusnodi Ioel comm ies dici non potest, quantam sublinritatem comitient orationi. Eodem pertinent III. similiis Aes a rebus grandibus eiatae , exempla heroica ,sNmonia atque apophthgmta misorum maxime ιm. Sic quando Buchnerus Orat. yaeneg. IIII. G. tractat locum communem de salute prin-Pis , qua communis omnium salus contin lxr Primo adfert exemplum Augusti, cui Pu-olas Praeteruehenti nautae acciamarint et pertam fe vruere , per .llum na visare, liberνateque orsunt per illum frui. Deinde sinittitu-nem addidit , petitam a diuina prouidentia, me omnia foueat ac tueatur per universum,em . Utraque ampliscatio gr is ae sublis est. 9 inuidis orationem reddunt Fαλ ma