Commentaria in libros Hippocratis de Ratione victus in morbis acutis

491쪽

DE RATIONE VICTu

nemri inflammationem magis,flatum habebit minus Maxima verb, icitudignissim casei differentia, est ex aetate. Plurimum nim differt vetus a recenti. Vetus enim acer de mali succi est,terreus, crassus, ob id tardudescendens, obstruens, cac himias faciens, di cruditatem nidorosam per ciborum initi matione Proinde ad siste um aluum cofert, nisi cum adebiam acer vetustate facetus est, ut mordicatione irritet tunc enim secerisi 'hibens Mitritans, ex diarthea dysenteriam, Verum alculosis de quibusvis vrmae o bis,& utcunque obstructis fuerit periculosus,

iis qui grauibus insomnijs aut incubo laborant, quin de disticile spirantibus nisi detur

erustate acerrimi exiguum vi condimenti gratia inspersus puluis, is enim aliqua do , duroluit acrimonia pituitae concretiones, iniborace & in ventriculo. Alioqui melane holicis obest summe sanguinem red dens icciorem crassiorem, &ob cacochitimiam, frequens diu usus replet maligna scabie, recens hae vitia minus trabet, non enim mali succi est,neque adeo recessit at istis temP mqnto neque exaruir, neque acrimonia

comparauit ed hanc plana ob causam flatus magis parit , id verbisuium euius est, quam ut cum illis conserti potat, pisinde ad mensa

492쪽

sas multo probatur magis uterque senectastus est succicrudi mrassi,albis enim &crassis replet venas.&eonsistentibus citra sanguinem Fiunt tamen ex recta,cruda, qualitatis expertia,aut duleiarex veteri, acria,aut salsa. unde multa salsa pituita. Pessimum dicit esse eius usum ij qui se potu repleuerint, huius causam esse existimo, usili quis plenus, tu multum casei accipiat, aut eo accepto sar gius potet necessent caseum cum liquore in venas Marterias deduci, aut in angustas tranferti urinae vi s. Verum est neque nimiam potus instinentia utile esse in veteris casei esurinflamatio enim magis creueriti usaepe opus est,ei instam crationi quam caseu peperiesi lidae potu occurrere, iuni quidem non mirum si colicus dolor, aut omnino intestinorutormina fiant. Quare satius consultiusquesuerit, veterita cibis nunquam uti nisi omnino exiguo, condimenti aut medicamenti gratia,

493쪽

D E RATIONE VICTUS

ut in disputatione de singulis dicetur. Sur praeterea propriae&noxae&commoditates singulis Parari solent varijs modis, manduntur enim fere omnia , cruda, dum recentia adhuc sunt,postea elaxantur aut stiguntur,aut etiam subcineribus torrentur,ut cicera,quaedamam cerata solum manduntur, ut lupini vicuque

parentur, dicit esse vitiosa, habere quae dicitiant mala, ac proinde consulit, nunqu mleguminibus vllis uti,nisi cu cibis, hoc est co-

ditia,ut solent cucarnibus aut euis . Debent vero codimeta accipere arismata Het,aut

alia quae vitia leguminu possimi emedare. Νεεamen proinde nihil interest ut parentur, si quando quis velit solis uti. Emendat enim aliquid praeparatio, Malia plus alijs. Non enim

tantum flatus deponunt maceratione sola, quantum elixatione,neque hac,quantum fri-Σione, aut assatione. Neque assatione aut fri-xione comparant tantam coquendi facilit tem,quantam maceratione neque a qua tam elixatione. Itaque satus emendatur inatim mus me maxime, maceratione mi--mE uendidi cultas elixatione super

tu maxime, frixtione aut assatione minime. Quare non est legendum, vi laetisque habetur codicibus . minime autem macerata aut aut viridia, ut innificetur minime flatuosa

494쪽

esse macerata aut viridia,falsum enim sithoe prorsus:sed aut expungendum est illud.Mini me autem, legendumque ut Gai testatur habeti in quibusdam codicibus,statuosa sunt,&cruda, elixa Sc nixa rixaceratain viridia: aut Cud minime autem referendum est ad dictionem frixa ac maioris claritatis gratia concludendu parentes ita scilicet,flatuosa sunt Se crudari elixa,& frictes minime aut hoc est minimeautem fatuosa sunt, quae fricia de macerata,& viridia.

Cicerratum lant, cratam frictumque,

laboremἀN Onestur cicer crudum solum aut frictu, nam &e lixarum,&tostum cum sale,ac sub cineribus neque solum crudum deflictum Haluoium est labore facit, hoc est

dolores flatuosos,sed vicunque paretur, quoniam vero id dictum erat in commune de omni legumine, satis fuit id decicere compen dio dicere duabus nominatis disierentiji tu . di ok fricti,ut reliqua intelligentur itaque,

cunque accipiatur cicer flatum parit, non tamen utcunque aeque edit uniuersim dicente explicuimus,proiud eius vix est ullus vis.

495쪽

de semen putatur augere, eius tamen crem ris creber est usus ad mouendam urinam, de ad menstruas euacuationes, de ad facile par tum,oraecipue tamen id facit cremor nigri ciceris: merub tamen omnes quos cremore uti

iubemus,monemus ab ipsis cicetibus abstinere, obstructiones enim pariunt: flatus Jaborem

Tmis ad im atque turbationemo si non detracto cortice ingeratur. I Ens deterior est cicere, quia praeter com-

munia leguminum vitia,est substatiae et reae4 melancholicae, ac proinde adstringitvi obstruit,neq; vim urina mouedi, neque ulla aliam euacuatione habet. quare eius usus

utilis nullus est, nisi in quibus passioibus opus est adstrigere,ut in profluuijs muliebribus,&diarethceis,& hoemoproicis qui ex laxitate venarum fiunt. Tamen earum cremor vim hacacistringendi non habet, nisi sint bis coctae. sed exterget, hac ratione decoctum primuearum confert, quibus extersione quadam opus est. Huius causam non omnes eandem reddunt, neque cur detrai tofortice turbationem non faciant, non detracho faciant. Gal. enim.primo de alimentsrum facultate dicit, esse illatum carnem austetivi adstringente. hanc

496쪽

IN MORBIS ACUTIs i s

uae vero vim longe maiore esse earu corticiabus,saec um verbi,sis esse austero contrarim

hane ob causam si semel tantusint coetae,cremorem laxare, di extergerer nimirum succus rerum elixandarum extrahitur in cremorem: iuxta hanc etiam semetiam interpraetatur hoc

loco quod Hipp*aicit entes si cum corticibus ingerantur,turbationem facere,non autesne corticibus, quia inquit facultas illa austeran aeque inest partibus, sed corticibus plus, ea inaequalitas tuibationem parit. Dioscoim des libro seeundo aliam de hac re tenet sententiam: uim scilicet austeramesse in eatne illi contrariam, in cortice, ob id ex prima co- stuta: cremorem conditionem sequi corticu, cum corticibus ingestas,turbationem fac re. Hanc Dioscoridis sententiam video Gluuio plerosque medicos, quae etiam mihi placet magis. Nam si verum est quod hie auaret assirmat, quod sane Galenus ipse recipit,consentaneum magis est,turbatione ventris contraiij qualitatibus imputari,quam Giusdem, adstringentis Draecipue inaequalitati. Quae enim obsecro adstringentia sunt, quia bus omnino inst aequaliter ea vis eat non proinde quae adstringentia tantum sunt, videmus aluum turbare. Ac.

497쪽

T pinum praedicta mala minusquam alia ut legumina habere vel inde intelliges, quod sola maceratio est satis,ut madi possit citra ventriculi noxam Commendatur 1 Galeno plurimum primo de alimentorum focultare quasi is Auxe adest multi usus, existens. Usus est eius decocti ad vermes ob amaritudinem qua participat farina eius exterget magis etiam quam fabarum,& leguminum omnium minime mali succi est,amaritud:nem enim cito deponit, vel sola macera-

bus maxime inexpertu)eὰ non descendit per entrem,sed , catur icca holera axime autem it, sit cum multo case misceatuν aut bubularum carnium esu Melanchobicae enim pagiones exaeerbantur bautir ca nium esu insuperabilis enim natura ipserum

. neque quiuis entriculus concoxerit no uti me deIberabuntur,qui tenturpercocyis, quam eiustis . Ilphisseu laserpitii, nullus iam usus est in cibis, e fortasse ne in medicamentis quidem, quod legitimum iam desideretur. Erat

498쪽

IN MORBIS ACUTIS . a s

Erat ver antiquis in cibis usus foliorum,caulis, radicis, succi,qui cyrenaicus appellatur, medicus eqsyriacus, prouinciis quibus colligeretur Dioicorides Gallanus consentiunt, Te calidum acrem fatuosum Narrat etiam, Theophrastus, Pimrus,4 Strabo, eius esu expurgari pecus, linguescere, homines quoque qui eo uterentur expurgari. Dicit ergo Hippocrates caulem & succum eos qui solities1 et in cibis capere, no edere,sed illud utilitatis praestare, ubd maxime per ventrem descenderer, atque ita corpora e xpurgaret, inexpertos ver, dere nimirum cibi omnes medicamentosi periculosi sunt non cCn. suetis)ωfacere siccam choleram. Quae passio Dcca cholera fit,postea dicet ipsemet Nimirum ventriculi vellicatio magna,sine vomitu, aut deiectione, cum solo flatia. Id ver fit, cum latus fumosi, mordentis magna copia

circa hypochondria immoratur,qualis maxI-

me ex sylphio fieti natus est, si quide estiimul flatuosum Macre Constat vero quod multo magis id faciet quo aegrius descendet quare

cum murto caseo aut subulis carnibus, cibis&crassi sacci tardi descensus multo magis a taciet: quod cum caseo, manifestum erat ex dictis antea, siquidem caseus ipse est sta tu ita, ola adltringens, assuetis uiseriam acer,

499쪽

DE RATIONE VICTu S

sed quddri eo carnibusbubulis , causam reddit dieens, quia melancholicae passiones exacerbantur bubularum carnium esu. Dices videri hoc parergon Quid enim i nunquid cholera si ea est passio melancholicaὶcerte est hypochondriacae passioni valde congener is quentur enim etiam hypochonditaci flatu a-xtidi mordenti,& constat tales flatus exustione fieri,ut ac mesancholiam saepe Sed reddit rursus causam qua melancholicas passiones exaceibat bubula,dicens, insuperabilis enim est,in quam non quivis ventriculus concoxerit. Certe no ob hoc solum,sed quia succi melancholi est, tamen recte illud dicitur ab Hippocrate, quia etsi succi melancholici esset, si

cito commutaretur,cito etiam excerneretur,

kminus laederet, sed estnoxia utraq; causa, quia melancholici succi,& quia,tardius coquitur, iubducitur. A noxa vero haru carnium optime liberatiam iri, hoc est minim εlesum iri eum qui utetur optime elixis, ,etustissimis, id est non recens mactatis, sed reseruatis, ut tepore emolliatur, quae praeparatacino his solused omnibus duris carnibus neees latia est. Hac esse legitimam enarratione costar, quia illud vetustissimis, si ad bobis aetate referretur, falsum prorsus redderer, sensum. Vitulinae enim, neque tam mali succi, ne quo adeo difficiles concoctu sunt.

500쪽

Caprinatature carnes, quae nque in bobLni malasunt, omnia habent, O ineολου- tem, Itituosiores, o ructus magu motiente, bole faciunt. Sunt aure qua omnium virime olent, densebis iocundisi me, non nae optime codrio frigidae' in ιο- eundisiimae autem oe male olentes O dura hae pessima, qua recentes 1ltima autem

mactare,autumno rapessimαVia carnes caprine: sunt,paulo minus du raevi multo acriores quam bobinae,con .. stat deteriores illis esse atque cum itustitit si tuonores,neceue est ut ructus magis moueae, choleram faciant. Non sum autem omnes caprinae aeque mas magnam enim dirrere tiam accipiunt, ex locis quibus pascuntur, de ex anni tempore, omnium maxim ex aetate, quanquam huius non meminit hoc loco, Verum hae ut etiam bobinae quo sunt iunioris animantis, eo sunt meliores t adeli velactentium capellarum carnes bonae etiam sint,&aegrotis concedantur. Vcrum quia aliqab alijs, etiam cum eiusdem aetatis, is dem anni tempore longe disterunt, opus fuit docere signa , ex quibus acciperetur ele-

aio , 5 quia vi in aliis etiam multum facit