Sam. Pufendorfii Dissertationes academicæ selectiores, quibus accessit Caroli Scharschmidi j.u.l. Disquisitio de republica monstrosa eiusque defensio contra Monzambano & Pufendorfium

121쪽

res insultare, aut Noseirios quosdam adorare Deos:

nemini tamen sano atque probo dividiae erit, si ad illorum nos adjungamus partea, qui sistidioribus heic pugnare videntur rationibus. Ut autem re in hac quaestiόne procedamu9 , Observandum est I.) Nos quaerere de forma accidentali civitatis in genere consideratae L e. ejusmodi coetus, qui' una voluntate regatur': cujus voluntatis initassapta sit conservare internales inter membra civita tis concordiam , ac producere finem, ob quem se .cietates civiles sunt iustituta. Quemadmodum autem in corporibus naturalibus Rurima occu runt male sana, nonnulla penisus monstrosa ue ita . dantur in moralibus corpora morbida, dantur e iam monstra.Enimvero ut in physicis morbus non mutat speciem: ita si in aliqua civitate vitia quaedam. circa administrationem imperii occurrant, non statim.inde resultat nova Reip.. species.Lice: etiam contingere queat, ut interdum V-g. homo nascatur bicepS, aut infantes gemelli corporibus junctis; non tamen propterea statim constituetur nova hominiim divita, ut alii dicantur unicipites S unicorpores, alii bicipites & bicorpores: eodem modo ex monstro morali non statim nova est spe, cies facienda. Inde non sequitur; in aliquo rcino quorundam procerum potentia ita invaluit,ut rex tanti' precatio ipsis imperare videatur, E .. daturi soritia resp. 'mixta ex monarchia & aristo cratia.

Non magis quam hoc; plebs alicubi in rebellioneses proclivis,& subinde.per seditiones multa Regi cactorquet i E. datur mixtura ex monarchia dc dem

122쪽

mocratia. Sic male infertur 3 in aliqua civitare re- no evexsis,priusquam de novo statu introduceno recte conveniret, perpetua fuit contentio inter proceres & plebem, circa, summum imperium, utrisque illud ad se raptantibus ; ergo datur mixtura ex aristocratia, & democratia.

s. q. z.) Est& hoc observandum, duo esse potissamum vincula , quibus plurium hominum

voluntates connectuntur,ut in unum conspirent;

l pactum, & imperium. Qui solo pacto continet i tur, eos jus quidem naturae adstringit, ut sponte praestent id, de quo fuit conventum. Quamdiu hoc utrinque fit,concordia & unio sic satis inter' ipsiss potest subsistere. Ast ubi quis dolo malo a' pacto resiluerit, juris quidem naturalis violati est

reus ; caetet S autems, quorum intea erat pactum

istud servari,nihil superest, quo violatorem in or .dinem redigant,praeter violentiam bellicam ; qua pe non minus pollet, qui injuriam secit, quam qui accepit. Sic inter aequaliter foederatos concOD. dia est, quamdiu quisque quod promisit sponte . praestat: ubi unius perfidia intervenerit, perit vita. culum, & bello praebetur causa. Ex quo adparet, sola pati non esse vincula set valida , saltem ut plures in unum corpus morale diu colligentur; praesertitu cuni non semper pauciores & imbeci liores a pacto discedant in fraudem plurium &v lidiorum, sed etiam plures in staudem pauciorum. Et licet ponamus, prin cipali p cto aliud fuisse a jectum,ut caeteri omnes violatorem pacti hinctis

123쪽

tres augusti indivisum imperium administrarunt, non ita in expedito est pronunciare. Sane duo

aristocratiam constituere nequeunt. Cum enuri

uterque pari sit potestate instructus, quod iupponimus,) non nisi pacto isti possunt inter ieconnecti. Et nulla est ratio expediendi negotia, si istos ditientire contigerit, dum nemo adest, qui momentum alterutrius sententiae possit addere. Et quamvis idem incommodum videatur comb. tari collegium , quod ex pari numero assessorum constat ; non tamen ita frequenter eveniet, ut dissensione orta pares sint sententiae ; & facile est, ut inter'plures unus in alteram partem trahaturi. Aut si id fieri nequeat, proximum erit,ut illa sen tentia obtineat, quae nihil innovandum, sed rem in antiquo statu relinquendam ceniet. Deinde nec ubi tres quidem Augusti simul imperium erunt, Videtur proprie loquendo aristocratia' constituta. Non enim isti triumviri aut tres Augusti in tale corpus aut collegium coaluerunt, in

quo plurium suffragia de negotiis imperii statuerent, duoque consentientes postent tertium pro imperio adigere ad sequendam ipsorum sente tiam.. Quod si autem existat collegium , in 'quo plures nequeant ad sese trahere pauciores, illud vinculo potius nudi paeti,. quam imperii videtur conti eri. Ergo dicemus, simamum imperium revera fuisse & radicaliter penes illum sistum, qui alterum vel alteros sibi collegas adsumsit,. etiamsi quod ad exteriora insignia iste hos sibi videreturii exaequas ... Nec facile erat metuendum, aliquem

. E 3 fore

124쪽

fore animo tam ingrato , ut illius voluntati vel ictaretur, abs quo ad id fastigii erat prosectus. A il- .eedebat, quod ut plurimum adscisceretur a parem lee filius, aut a icero gener, aut a fratre frater ut lita cognationis quoque vinculo coerceretur alter, ine potestate data contra dantem abuteretur.Unde lina collegae adsimilo non erat divisio sium mae, . potestatis,sed constitutio vicarii alicujus generalis illimul ac successsioris, qui statim ab alieno in pam artem curarum admitteretur , unaque cum ipsoe a cS,

imperii administraret, insignibus Augustalibusi praefulgens. Quod si haec alicui non satisfaciant, l.aut ad singula exempla nequeant adplicari , vix a diud restare videtur, quam ut dicamus: monstrum liquoddam reip: ibi extitisse ; ubi plures illi, penes lictuOS sium marerum erat, tantum pacto aut factiorve jungerentur. Quod etiam adplicandum vi detur ad fiscium imperium Romuli & Tatii ;-qNo vid. Pluraria. Romulo. Quos inter si dis- l sensio aut odia fuerint orta, suspiciones, mutuaS- i queinsidias & demum civilia bella sirgere neces vilistina fuit. Locus ex P. de It .quem lliqui adserunt, ac .rem nihil facita Non enim a- ligitur ibi de una civitate, cui sit mixta forma, l de foedere, quod tres civitates sese mutuo obstri, lgebant ad conserrandas leges, praesentemque si tum reip. quem si qua temere auderet mutare, a reliquae in ordinem eandem tenerentur redi- g. 6. Alteram autem divisionem imperii per a Pertes potentiales, ut scit, in una & eadem civitate Partes

125쪽

partes summi imperii radicaliter & divisim sint penes plures perinas aut concilia, non posse fieri, quin monstrum aliquoid reip. producatur, eviden uter mea sententia demonstrarunt Nodinus S HOL. hes E.ce. Et sane, s1 alicui competit pars quaedam summi imperii, necessum est, ut instructus quoque sit potestate tum adigendi cives ad servanda i la, quae ex vi istius partis statuuntur, tum illud situm jus defendendi, si quis idem invadere aut turbare velit 3 & denique ut proprio ex judicio, S suo jure possit statuere, quo tempore & modo pars illa imperii sit exercenda. Nam quidviS p tius quam imperium est, habere tantum jus indicandi aliis, quid velis is ipsis fieri, & tamen destitui potestate etiam invitos compellendi ad obserrandum id, quod significasti. Et precario

obtinemus, quod contra alterum defendere nobis non licet. Et minister est alterius, atque executor duntaxat, qui jus aliquod alienoex arbitrio

exercet. Ponamus ergo talem existere mixtunam,

ut penes principem sit potestas belli & pacis,penes senatuita jus leges serendi S judicia, penes concilium populi jus indicendi tributa. Heic si rex cuves ad arma vocet, & ipsi parere nolint, aut jus habebit rex eos poenis per se cogendi, aut senatur judicandos tradere debebit. Prius est contra hypothesin; nam quomodo poenas exiget a civibus nondum militiae adscriptis,qui non habet exsecutionem legum p Si dicas, in hoc solo casu jus eci se regi poenas imponendi immorigeris, eadem operabus regidas omnes cives pro libidine vexa

126쪽

IoqDE REB. GESTdi, adeoque eorum jura ad nihilum redigis. Ubi. λ enim arma induere jusserit,ni paruerint, supplicio eos assiciet ; ubi in expeditionem eduxerit, ratio disciplinae militaris jus vitae & necis in ipsos illi dabit. Et nihil facilius duci, quam militem in-

. cuί l. c. . Sin autem rex sacramentum de- trectantes ad senatum adducere necessiim habet, hic atii nude ex praescripto regis sententiam damnatoriam pronunciabit, atque poenam eXeque-

tur, quod est contra hypothesin ue aut cognos t etiam, recte an secus fecerit civis. Quae cognitio inanis est, iii idem possit inquirere, exul ureip.sit, o nec ne, bellum jam a rege suscipi. Hoc modo in nihilum recidit jus regis od si in ejusmodi statu invicem coniparemus jus regis & Jus populij lF eadem incommoda deprehendemus- Sane enim, prout hodie bella geri moris est inter plerosque l' populoS, neque a res nostipendiis, neques en diasne tributis haberi queunt. Tac. H. LV. Ergo si regi non sit potestas adtributa praestanda pro

imperio adigendi cives, ipsius jus belli nihil aliud

erit,quam nuda facultas suadendi civibus, heic &nunc commodum esse reip. arma sumere. Quod autem populo non sit facultas cognoscendi,utilest bellum nec ne, cui suscipiendo tributum est conse: endum,quid aliud hic habebit,quam nudum ilniinisterium desicribendi & colligendi tributum Hi

127쪽

distribuamus. Usque adeo adplicari huc debet il

lud Asinii Galli apud Tricit.-L. Ia. unum esse ἔ- peris corpus atque unius personae aut coiicilii,ania

g. 7- Evidentius autem adhuc sentent ae no strae veritas elucescet , si accurate consideremUS, quaenam sit natura partium, quas vocant, potentia ilium sumimi imperii.Nam imperium summum non est totum aliquod, constans ex partibus heterogeneis,quae vinculo aliquo in unum quid coaluerint, ita tamen ut seorsim quoque pollini existere. Sed revera summum imperium habet se instar animae, qua civitas continetur atque Onservatur et cuju-que plures esse partes intelliguntur, prout occupam tur circa diversa media, ad servandum civitatem necessaria.. Inde silminum imperium quatenuS Ocri cupatur circa praescribendas universales agendi regulas,vocatur potestas legislatoria; quatenus con-'troversias civium ad eas regula, decidit,est potestasse: quatenus cives in cXternos aranat, aut eosdem jubet quiescere, est ius belli & pacis: quatenus aliquos constituit, qui certos imperii acthis in cives exerceant, est potestas magistratus creandi : quatenus cives jubet conferre par ticulam bonorum ad servantiam temp. est potem stas tributa indicendi, & sic deinceps. Isthaeo omnia uti ad conservandam civitatem sunt Π cessaria ; ita finem suum producere nequeunt,nis per unam voluntateni dirigantur. SecuS enim,, orta inter plures voluntates dissensione , se i

vicem impediunt aut destruunt. Sic si fingamu,

128쪽

parteS potentiales animae rationalis intellectum &voluntatem esse separatim in diversis suppostis, quorum uni solus fuerit intellectus,alteri sela voluntas ; neque homo dici poterit tale suppositum, L neque humanae adtiones ab eodem erunt expectandae. Illustiare hanc rem potest lepidissimum epigramma , quod ex tat in Anthologia L r.

que poterant supplere, quamdiu utrique mutuas tradere operas placuit. Post abruptum foedus neque coeco, neque mutilo rectum carpere iter amplius dabatur.Sic si quis omnino partes istas impe-3 rii velit dirimere, is nequaquam civitatem proprie didiam constituet, sed coetum duntaxat informem, cujus partes non summo imperio,quae anima est civitatis,sed vi duntaxat conventiouis naturaliS contineantur Quo in coetu utcunque concordia servari poterit,quamdiu singulorum sententiae circa bonum publicum amice conspirent.& quilibet, quod ad hunc finem facit, syonte sit paratus implere.Ubil dissensio fuerit orta, nihil reliquum est,quam ut ad arbitros eatur, aut bello res disceptetur Ne dicam, 'M quod, ejusmodi divisione instituta,vix aliter possit feri,quam ut unus alterius quoquejus ad se rapere,aut abusu sui juris caeteros opprimere moliatur. Facit huc,quo lorus s.c. γ.dicit judiciaraa lege

129쪽

CGraci hi,qua jinlicia seli equestri ordini fuerunt tributa, is epopulum R esbicipitem ex unas cisse riseirarem equites Romanos s ranea potestate hae ixos, ut qui fata fortunash patrum seiro h irrincipum haberent in manuisnterceptis coec σα- ίibu pecularenrursu0ure remp.Id quod expres sum videtur ex Varronis L de seirapop. R. prout Ct natuae a Nonio Marceas is Biripitem: equestri orindini judicia tradidit, ac bicipitem Gistar fecit, Asco Harum ci vitiumsontem. Cons etiam super

manifestum sit, Iiimmum imperium in diversis civitatibus se non semper eodem modo exserere, im de viri,queis profundior harum rerum intelle tus, non quidem mixturam, sed temperamentum duntaxat aliquod agnoscunt. conf6.8. Unde ergo illa temperamenta in rebuSp. xiantur,quamve vim obtineant, clare adparebit, si 'recte inrelligatur, quid sit imperium ab lutum, quid rescriptum seu legibus circumscriptum. Idque eo magis utile est liquido exponere, quo per niciosior est vocabuli amoiati abusus.Sane enim il- lud sinistre explicatum malis Principibus ad remp.

VeXandam, & plurima scelera perpetranda ansam lpralbuit, frigidam subinde suffundentibus adula, queis ambitionem, & alia principum vitia alere ejus vocabuli jactatione in proclivi em Absbsitus es, ergo si libet licet: ergo bellis

non necessariis cives juxta tuos ac vicinos atte . re, ut ipse magnus bellator clueaS: ergo contumeliis insulta quibuslibet: ergo exatrionibus .c blE 6 atque att

130쪽

DE REB. GEST.

atque rapinis exhauri cives, ut ambitioni tuae audluxui materia suppetat, Talia cum a pessimis ho- .minum ex eo consequi vocabulo putentur,mirunt'

non est, quod idem adeo detestabile habeatur ab illis, qui in liberis civitatibus vivunt. Imo , si diis placet, non erubescunt etiam docti quidam viri , immania Neronis scelera sub inscriptione Princi- pis abibluti orbi proponere. Igitur quemadmo- dum singulorum hominum summa haec & absolu- ta libertas esse intelligitur, quando non ad alie num, sed proprium arbitrium & judicium statuere possunt de litis rebus & actionilauS, sialva tamen. semper observatione juris naturalis ; eaque libertas naturaliter omnibus hominibus competit, qui alterius hominis imperio non sunt subjeciti: ita ubi plures homines in civitatem coaluerunt persediam, ibi utique necessum est existere tanquam in si e-cto communi eandem libertatem, seu facultatem iproprio ex judicio statuendi de mediis ad salutem: rasocietatis spectantibus. Quae libertas quatenus ad junctum habet jus ista media civibus praescribendi osq; ad obsequium adigendi, imperium vocatur. Unde in omni civitate proprie dicta existit absblutum imperium, saltem liabitualiter, s non sempe epcercitio.Implicat ellim,elle nemini obnoxium,&non habere jus statuendi de rebus suis ex proprio i39dicio & arbitrio. Imperium autem absolutum in se nil involvere iniquum aut intolerabile, ex fine civitatum institutarum facile est perspectuis Sane enim non ideo civitates constituimus, ut neglecto, jure naturali omnia ex cava libidine fierent; sed

ut . a