Isaaci casauboni, ad epistolam illustr. et reuerendiss. Cardinalis Perronij, responsio

2쪽

Cardinalis Perronij, Responsio:

ILLUSTRISSIME ET REVE-

rendissime Domine, Ideor mihi usu rerum atque experientia magistra didicisse, nullum eia' se tantum malum, ex quo, aut cuius saltem occasione , bonum aliquod nasci non possit: atque ut dici solet, mel generare fel,sic non absurde aliquis dicat, e felle me- ro merum mel interdum existere. Ne aliunde argumenta petam :fel purum putum erat, idque Virulentissimum , perditissimi nebulonis scelectissimus libet, qui primu materiam mihi praebuit ad illustrem tuam ctgnitatem Serenissimi Regis iussu seribendi. Tuae vero binae literae, quas ad me postea ex occasione illa dedisti, sin gulari comitate, humanitate atque prudentia conditae, niveum candorem auctoris prae se ferentes , quouis melle dulciores mihi fuerunt. Quare neque ego Regi optimo & sapietissimo tuas ostendere, ac legendas exhibere fum veri-

3쪽

tus:& M jestas ipsius, quum non omnia in illis neque enim fieri aliter poter t) probaret,

utramque tamen epistolam tuam non grauate neque illubenter legit. Gratum ipsi vehementer fuit, unum saltem aliquem vestrarum p r-tium Theologum sibi innotuit se,uiru* primarium, summae dignationis, summae eruditionis, qui ad hodiernaru controuersiarum tractatione placidum &' mansite tu ingenium posset adferre. Nam quo spiritu plerique hodie feratur, qui eius argumenti libros edd it Yςl illi tot numero scriptores abunde probarunt, qui Apologiam Serenissimi Regis hactenus oppugnarunt,omnes enim si unum aut alterum excipias, menda-cijs, maledictis & conuit ijs miseras ch/rtas implerui. P arcipue vero illa verba posterioris tuarum Regem sincero pietatis zelo flagratem delectar ut qgibus spem iacere videbaris, micam hanc de rebus ad religionem spectantibus com

municationem, fructu non c/rituram. Quod ut

mira dum in modum Regi pi citum est, quem uis laborem haς mercede parato subire, quam . libet aerumnam perpeti. ita deficie te hac spe,cur aut eius M jestas, aut tua dignitas sibi negotiun cellant, justa caussa nolla fuerit. Spero equide, si in hanc curam serio tua prastantia incubuerit,

effecturu te, cum auxilio Dei opt. maX. qua auctoritate es inter tuos,& ingenii atque doctrinae fama apud omnes, Ut non paenitenda aliqua

utilitas ad Ecclesiam Iesu Christi ex hac mutua scription ς perueniat. De Serenii simo vero maioris Britannia: Rege, in cuius aula annum iam

4쪽

re, & omniasse ratione cOfirmare, ita animatum illum esse, ita rationes totius vitae esse illi comparatas, ut studio pietatis nihil ipsi esse antiquius facile omnes intelligant. Non priuata negotia, non publicae regni curae ita solent Main testatem ipsius assicere, ut immesu in quoddam desiderium res religionis omni ope atque opera promouendi, & quae maxime cogitatio Regem tantum decet,ingens cupiditas concordiae inter dissidentia Ecclesiae membra, omni recta atquet honesta ratione procurandae. Atque hanc Christiano Principi conuenientissimam sollicitudinem Rex piissimus non finibus imperi j sui, qua- uis amplissimi, circumscribit: sed memor Dein sensorem fi iei audire se etiam ultra orbis sui limites, non animi curiositate , verum EelI Vehe-

meti , putat sibi hactenus esse ex tendenda,ut ®ionu aliarum Ecclesiis sua prudentia & Maiestatis auctoritate, si occasio detur,commodet: sibique religionis Christianae conseruationem praecipuae elie curae Deo& hominibus in dies reddat testatius. Nuper adeo S illo ipso tempore , quo tuae liteiae posteriores sunt ipsi a me ostensae, huiusce animi sui ipιλοθέου grande documentum Maiestas ipsius dedit, quod bonis pijsque hic omnibus meritissime& probatum de laudatum,ne tibi quidem, Illustrissime Cardinalis, cognitu futurum est, uti spero iniucundum. Nam quum certiorem per literas Regem fecisset illustrissimus reuerendissimusque Praesul , Dominus Archiepiscopus Cantuariensis,

5쪽

peruenisse ad manus suas, allatum nescio Vnde e Germania,aut Belgioli bru quo doctrina contineretur de natura Dei nova, peruersa, & cum antiqua fide Ecclesiae Catholicae in nonnullis pugnans, rogassetque eius Maiestatem,ut ad reprimendu malum recens exortum, Veri Defen

1 oris fidei zelum exerens , apud Magistratus ditionis illius,ubi audior libri degebat, intercederet; peteretque ab illis, ne docti inam adeo οῦλλό radiis in Ecclesias, & scholas suas paterentur introduci, neue haec profana nouitas eius inuenis tori maneret impunita: Rex literas illas descendenti sibi e theda post longam venationem redditas, &librum simul notis obelisque vigilantissimi Antistitis confossum , ut semel accepit, negotium sine mora sibi cognoscendum duxit. Ac licet corpus ipsi e labore & inedia langueret, quod ceperat tamen agere Uno tenorere calore perfecit: neque ab adstantibus Proceribus exorari potuit,ut rationem sui ullam prius haberer, quam re tota diu multumque considerata, cum reuerendissimo Episcopo Lichfelde-

si, alis sque e cleto, & penitus perspecta, quod

suarum erat partium,& pietas iubebat,accurate pret stitisset. Liber da natus est, exemplaria iusta comburi, cum in urbe metropoli, tum in V traque Academia, quod dc postea factum in literqgrauissimae,ipso Rege dictante, ad Regium Legatum eo loci commoratem, seriptae, ac statiminissae judici j quod de noua doctrina Rex dc Ecclesia Anglicana fecissent testes: simul addita mandata de appellandis ea super re Magistrati-

6쪽

Resiponsio. Fbus.Viderint illi, ad quos eius mali tollendi cura proprie pertinet, quam Deo immortali ratione suae cessationis 1int reddituri; si quod fieri posse non existimamus, neque sponte sua, neq; post exemplum tam insigM, Veritatis patrocin tu,quanto par est studio & ardore susceperint. Rex Iacobus ad primum ,rei nuntium sic est co-

motus. t nefas ingens se a 3 missurum crederer,

si necessitati corporis aliquid prius indulgeret,qnam pietatis hoc ossicio plane ellat perfunctus. N on dubito Illustrissime Cardinalis quin factum istud sis ipse probaturus impest& praedicaturus. Ego no ut Regem apud te nunc laudarem, quod erat gestum narraui; vertim ut scires quim sit priscae fidei tenax,& dogmatii verae

Catholicae acris atque animosus defensor, is quem vestrorum Catholicorum plerique censeri aut dici Catholicum non ferunt ; multi ne

Christianum quidem. Regi primo visa inutilis

de appellationibus contentio, dummodo rem teneas; quod facere se,& optat Maiestas ipsius,& in Dei misericordia plane confidit. quoniam tamen vulgo homines priuationem eiusmodi appellationu, rei ipsius priuatione esse & catenistiam inter pretantur:non solet Rex neque comsultum putat, iniuriam dissimulare. De appellatione Christiani nulla ei tecum lis,nulla controuersia: neutra enim epistola tua hunc ei titulum negauit competere: de Catholici titulo quaestio iam est Pitare enim tuarum postquam ea qua

excellis dicendi facultate significasses, in magnae Britanniq Rege maximi te Principis idea agno

7쪽

6 Ad Epistolam card. Per. 1 cere numeris omnibus absolutam; ad extrema illam exceptionem adiecisti, si ad caeteras animi dotes, Catholici nominis gloria accederet. &quum Regis ivlla esset responsum,n8n posse ei titulum illu denegati, qui tria Ecclesiae Catholicae symbola, Concilia quatuor Oecumenic prima agnosceret: quique omnia crederet, petquatuor primorum seculorum seriem credita, tanquam ad salutem necessaria: parum sibi haeresponsione latisfactum esse, posterioribus tuis accurate 8e subtiliter scriptis ostendisti. Hasce literas a Ser. Rege raptim, aut velut in transcursu, lectas fui iIe, nolim existimes: nam dc totas legit,& momenta rationu mircanimi aequitate & placiditate expendit. Quod aute ne post lectam quidem responsionem tua, a priore sententia discedit,neque propterea minus Catholi. cum se esse gratia Dei fretus cs fidit: voluit eius Maiestas ita statuendi quas rationes habeat, tibi non esse incognitum. Accipe igitur Cardinalis 1llustrissime, ad posteriorem epistolam tua breue responsum : quod ex ore i plo Ser. Regis exceptu,sc ripto complecti; & ad te mittere sus iussus. Non petam nunc a te, ut ad haec legenda eam adhibeas aequitatem, qua Rex ad tua cognoscenda et mihi enim satis nota est tua eximia

prudentia, &omni laude dignissima modera

ti a

Vniuersa posterioris epistolae disputatio duabus constat partibus. Priore, quinque obseruationes in mediu afferuntur, quae thesim istam

catholici appellatis nemini denegaripoten, qui tria

8쪽

fmbola admitat, ερο ο rnm, Nicenum, Atha sianum,qui item 'tratu ον Occumenica Concilia prmae', Nicenum, Constantinopolitanum, hib sinῆ,Cr chax cedonens ripa frena o qu3 omo tu cre dat, prunis quatuor fecutis ea istimata ad satiuem treditu necissariis illustrant Sc quomodo accipi debeant, ostendunt. Haec thesis in responsione Regia locum propositionis maioris obtinebat. At cera pars aduersus' hypothesin, siue assumptionem , quatuor affer

I. OBSERVATIO. Nomen Catholici non simpliciter fidem

denotat, sed etiam communionem cum Ecclesia Catholica. Iccirco vetere oluerunt Catholicos appellari eos, quia communione Ecc, siae recessissent, licet fide retinerent. Vna enim esse Ecclesiam Catholicam, extra quam fidem & sacramenta habere aliquis potest, salutem non potest. In eam sententiam afferuntur multae B. Augustino.

RESPONSIO REGIS.CRedere Ecclesiam Catholicam, S crede

re communionem Sanctorum , vites diaueris in Symbolo Apostolo iudistinis e ponuntur .ac videtur prius illud eo potissimum fine in. sertum ut discrimen statueretur inter Iudaicam Synagogam, & Christianam Ecclesiam; quae novi illa,populi unius finibus erat circumscriben-

9쪽

3 Ad Epistolam carae per. da: sed longe lateque per omnes mundi regiones spargenda. Quare satis manifesta ratio non' est, cur huius obseruationis initio dicatur, Catholici appellatio communione denotare. Sunt quidem duo ista coniunctissima, diuersa tamen, sicut ostendimus. Credit vero Rex simpliciter,sne suco Sc fallacijsvnicam esse Ecclesiam Dei& re & nomine Catholicam, siue Uniuersalem, toto diffusam mundo, eatra quam ipse quoque nullam salutem debere sperari affirmat. danat& detestatur eos, qui vel iam olim, vel postea, aut a fide recesserunt Ecclesae Catholicae,& facti sunt haeretici, ut Manichaei, aut a comunio inci& facti sunt Schismatici,ut Donatistae: aduerissus quae duo praecipue hominu genera, omnia illa sunt a S. Augustino scripta, quae in hac ob seruatione afferuntur. laudat etiam Rex pioruxpiscoporum prudentiam,qui in IV Concilio Carthaginensi, ut hic vere obseruatM ,formulae examinis Episcoporum interrogationem super hac re adiecerunt. npque ignorat Rex multa saepe veterem Ecclesiam Oγ rucan is fecisse, pro bono pacis, ut loquebantur, id est, studio conseruandae unitatis, & mutuae communionis abrumpendae metu. Quorum exemptu se quoque paratum esse profitetur aemulari, & sectantium pace Vestigia persequi ad aras usque; hoε est, quantum in hodierno statu Ecclesiae per conscientiae integritatem licet. nemini enim se mortalium cedere, aut in dolore que capit grauissimum e membrorum Ecclesiae distractione.

quam pq Patres tantopere sunt abominati , aut

10쪽

in cupiditate qua tenetur, communicationem habendi oum omnibus, si posset fieri, qui membra sunt mystici corporis Domini nostri Iesu Chiisti. Hae e quum ita sitnt, existimat nihilo tamen secius Rex,iustissimam habere se caussam,

cur bijs dissentiat, qui simpliciter sine ulla penitus distinctione aut exceptione, hanc comunione sine fine urgent. I ater proprias Ecclesiae notas hane fatetur esse cum prim Is necessariam: non esse tamen autumat, veram ipsam Ecclesiae

formam & quod philosophus appellat οὐ NLIIνQ. Didicit Rex e lectione Sacrae Sclipturae neque aliter Patres olim sentiebant ad unum omnes) veram Ecclesiae formam esse, ut audiant oues Christi vocem sui Pas oris, ut sacramenta administrentur rite & legitime,

quomodo videlicet Apostoli praetueriit, & qui illos proxime sunt secuti. Quae hac ratione sunt institutae Ecclesiae, necesse est ipsas multiplici, communione icter se eme deuinctas. Vniuntur in eapite suo Christo,qui est fons Vitae,in quo vi- uunt omnes quos Pater elegit pretioso sanguine ipsius redimendos, & vita aeterna gratis donandos. Vniuntur unitate fidei & doctrinae, in ijsutiqne capitibus, quae sunt ad salute necesIa-IIa: virica enim salutaris doctrina, Unica in caelos via. uniuntur cfunctione animoru & veta charitate, charitatisque ossici js, maxime aute precum ut uarii. Vniuntur denique spei eius de comu unione,& promissae haereditatis exspectatio e et . ignari se atriciacta mundi fundamenta praedestinatos esse, de electis loquor,) ut sint