Isaaci casauboni, ad epistolam illustr. et reuerendiss. Cardinalis Perronij, responsio

11쪽

io . A l E istolam carae Periτω Τεις ω glat isis ocis γελώου, quod diuinus ait A. postolus. Sed addit Rex, eandem tamen Ecclesiam, si aliquod eius membrum discedat a regula fidei pluris facturam amorem veritatu quam amorem unitatis. Sςu su premam legem esse in domo Dei, doctrinae paelestis synceritate ; quam si quis relinquat Christum relinquit, qui est ἡ Α

γοαλωθώκ. Ecclesiam relinquit, ςυλον ψ εδσωμα ἀς αληUM: atque eo ipso ad corpus Christi desinit pertinere. Cum huiusmodi desertoribus nec vult, nec potest vere Catholicus communicare. τις g truli φωνηας Xριςω προς Βελύαλ; Fugiet igitur horum communionem Ecclesia, & dicet cum

GCυας nec dubitauit cum eodem beato Patre si opus fuerit, pro nutiare, esse que dam noν -εμον. Quod autem in Ecclesia futura esset aliquanὸo necessaria huiusmodi separatio, cum aliis iaciae paginae locis clare docemur; tum illa apperte declarat spiritus sancti admo- .nitio, non temer. profecto Ecclesiae facta : ε

Babylon, unde exire populus Dei iubetur, non quaerit hoc loco Rex, neque super eo quicquam pronuntiat. boc quidem res ipsa manifestissime ostendi; s siue prauata quaedam Ecclesia eo loci liuelligit pr appellatione Babylonis; sive uni uersa: pars maior: eam prius fuisse legitima Ecclesiam , cum qua pii pie communicarent: po stea vero quam longius processit eius depraua - ..tio,dubentur pij exi , dc communione abrum petς.V t iacile sit ex his intelligere, non omne in

12쪽

Reiponso. ueommunionem cum iis qui de nomine Christi appellantur, fidelibus eisse expetendam: sed illam demum, quae fit salua doctrinae coelitus reuelatae integritate. Iam ut ad propositu accedarer propius, negat Rex accuratam illam locoru B. Augustini collectionem ad se quicquam pertinere. Omnia enim illa testimonia hoc totum euincere: Nullam spem salutis stipere sse iis qui a fide

Ecclesiae Catholicae, aut ab eiusdem comunione discesserint. quod quidem & Rein, ut ante Minximus, vitio concedit. Hic vero Majestas ipsus petit a te, Illustrissime Cardinalis, ut reuocare in mente velis, atque apud te perpendere, qu1- tum sit discrimen inter B. Augustini tempora,&haec nostra: qnam diuerso sensu Ecclesia Catholica hodie nominetur, atque illis temporibus: quam sit mutata Ecclesar facies & tota ex-retior forma, vide interiore iam nihil dicamus. Nam olim quidem Ecclesia Catholica, diuitati similis supra montem constitutae, quae, Ut ait

Christus, non potest abscondi, n nilo pacto dubia erat, sed nota omnibus, perspicua, certa, Vt de ea ambigere nemo sanae mentis posset. erat enim novi stulti Donatistae dictitabant, nescio ubi in meridie cubans coacta in aliquem mundi angulum: sed longe lateque per orbem terrarum diffisi, sub Imperatoribus florens, quorudominatio ab ortu ad occasum, a Septentri O-.

ne ad Meridie porrigebatur. Erat videre Episcopos Orientis & Occidetis quotidie per Epistolas & proprios nuntios comunicantes, & cures postulabat sibi in licem suppetias serentes. Quod enim legitur in C sistitutionib'Clemetis,

13쪽

11 Epistolam card per.

omnes episcopos Τὴν -ολικών αο ν πιπιςευρα atque ita esse quodam odo oecumenicos: nunc attoniti legimus, nec credimus tum ante quo

tidiana praxis esse verissimum ostendebat: potestque hoc exemplis ex historia sexcentis facile

demonstrari. Erant tu m etiam in frequenti usuliterae formatae, quarum commerCio & contesiseratione mirifice inter omnia Ecclesiae membra, quantumuis spatio locorum remota commmunio exercebatur. Accedebat quoties erat opus,Concilia vere Oecumenica, non ut postea factum aliquando videmus, nomine Oecume. nica, reuera ex aliquot Europae prouinciis coacta. Et erat hoc temporibus priscis vinculu firmissimum, quo Ecclesiae Catholicae mebra omiania in unius corporis compagem deuinciebantur. Quρd quidem corpus admodum propterea eminebat, in eo spectu de certa notitia omnium sic positum,ut ignorari ne a volentibus quidem po Iet. una fides, una mλαία, Unum Catholicae corpus, partium stequens inter se visitatio, mirus omiarum membrorum. Consensus,Intra Oμ--θεια. Exciderat aliquis aut propter haeresin, aut propter schisma a communione Ecclesiae v-nius: non dico unius e primarijs,quae sedes erant quatuor patriarcharum: sed cuiusuis e loge minoribus 3 is statim ut hoc innotuerat, a communione totius Ecclesiae Catholicae censebatur ex . clusus. nam quod exempla contrariae Obserua tionis occurrunt non nulla id vero ius commI- ne non erat. sed usurpatio. Ausus erat aliquis, dem toto orbe approbata quamuis leuiter incrustate 3 facile erat vςl puero τὼ ετεω, --τα in

14쪽

R sponsio. I3 sua nouitate deprehendere. fure autem veritatis deprebenso, omnes Pastores totius Orbia, si erat opus commouebatur : nec semel commoti prius quiescebat,quam de medio malum sustulissent,& securitati ovium Christi cosuluissentis Haec erat quondam Ecclesiae Catholicae Idesignatio di felicitas: sed quae multa tacula no durauit. Postea enim imperio euerso, mutataque Rei p. forma, nouae dominationes sunt extirtae, inultae,variae moribus, linguis, legibus atque institutis inuicem distinctae. Distractionem imperii distractio Eeclesiae Catholicae est secuta:& iliata omnia paullatim cessarunt, quae modo dic bamus conseruandae unioni,& communioni exteriori corporis Catholici apprime serui, illa. Ex illo temptire Ecclesia Catholica, non desiit illi

quidem esse: erit enim semper,neque portae inferorum praeualiturae unquam sunt aduersus ipsam: in Christo vera petr , & fide Petri caetetorumque Apostolorum fundatam : sed minus iulustris esse cepit: ut pote in plures diuisa, inter se, quod ad communionem externam attinet, penitus separatas.tum autem , quod praecipue dolendui hac dissipatione effectum, ut partibus minus esset trium, quam fuerat toti corpori compacto ad resistedum inimico hominis, que Christus doeer,ad omnes occasones esse in tenatum,ut bonam sementem lolio de zizanijs conspergat. Atque hoc euenili equum hodie videamus oculis nostris, atque adeo manibus ipsis

palpando deprehendamus : ridiculum S longe absurdissimum, disputare an fieri olim potuerit aut jam possit. R8mana igitur Ecclesia, Graeca,

15쪽

i Epistolam card. Per. Antiochena Aegyptia, Abyssina, Moschouitiaca, &plures aliae membra sunt, doctrina quide& fidei sinceritate multum praestantia alia aliis, s d tamen membra Ecclesiae Catholicae: cuius

compages quod ad formam exteriorem,dudum, est soluta. Quamobrem demiratur Ser. Rex etiam atque etiam vehementer, cum videt Ecclesias,quae fuete quodam integri corporis me. bra, ius omne viuersitatis ad se iam trahere, appellationem Catholicae sibi propriam facere, dereliquas omnes, quae in ulla re a se dissentiant, aut iugum seruitutis detrectent,excludere communione sua, ac statim illas ad Catholicam nihil pertinete audacter pronutiare. Neque Verosoli vos estis, qui hoc ius vobis vindicatis: aciuthoe ipsum & alij. Nam quod gemens Rex diciis multae hodie priuatae Ecclesiae sunt, quae sρlas se credant esse illum populum En , quem appellant Ecclesiam. Dares his vires quantas Romana habet, facerent quod illa iam facit, nec de caeteris clementius pronuntiacent. Quid quod multae hodie celebrantur sectae, quarum sectatoribus persuasissimum est, si os se aliquid in literis sacris videre, atque ut poeta ait, - πεπιυ. '. τὰ θ γὰς δωσιν λ Verum quide est. nullo unqua seculo de fuisse conuesicula secta

Catholicae te iactarent, &impetitos hoc illicita ad se attraherent:sed postremorum,ad quae per uenimus, temporum, peculiaris haec est calamitas insignita, quod Catholica Ecclesia cui neces.sario,vel Ieipsa&actu,vel voluntate saltem M voto ea

16쪽

erat olim,illustris, minus expost in oculis hominum, magisque is apti cohiυρ οβ. Qilo studiosius faciendam sibi Ser. Rex putat, ut in tanto varia rum opinionum diluuio,ad montes sacrae Scriapturae te recipiat,& quod olim beatus Augustinus Donatistis consilium dabat, in ver bis Christi Ecelesiam Christi quaerat. Sic& B. Chryso stomus, cum alibi, tum ex professo in homilia in Acta xxxiii. tractans illam qu stionem, Quo pacto vera Ecclesia inter plures societates quae hoc sibi nomen vindicant, possit discerni : duo docet esse instrumenta iudicandi , & quaestionis huius decidendau primo quidem v ERBvM DEI

tum autem antiquitatem doctrinae, non ab aliquo recentiore excogitatae: sed ab ipse Ecelesiqnascentis principio semper cognitae. Haec Movim via, Rex cum Ecesesia Anglicana, tota voluntate amplectens, pronuntiat: eam demum se docti inam pro vera simul & necessaria ad salute agnoscere, quae e fonte Scriptura: sacraem nanis fer consensum Ecclesiae veteris, ceu petcanalem ad hete tempora fuerit derivata. Vt igit ut huic sermoni finis imponatur, ad primam obseruationem respondet Rex, non poste eam

sine vitio multiplici ad propositam hypothesin aptari. Eeelesiam enim Anglicanam adeo non des eluisse i fide vetetis Ecclesiae Catholicet, qua veneratur & suspieit, et ne a fide quidem Romanae Eeclesiae desciverit, quatenus illacu vetere Catholi ea consentit. Si quae titui successio personarum: in promptu sunt nomina Eeises:

17쪽

Si successio doctrinae:agite, perieula facite. coincilium liberum date, quodque ab unius voluntate non pendeat. parata est Ecclesia Anglicana fidei suae roddere rationem,&rebus ipsis euinis Cere , au ctoribus reformationis hic institutae, non fuisse propositum, nouam aliquam Ecclesia condere,vi imperiti & malevoli calumniantur:sed quae erant collapsa ad formam reuocare

qu1m fieri posset opti inam: optimam autem iudicarunt, nascenti Ecclesiae ab Apostolis traditam. proximis seculis usurpata. Fatetur Rex, Eeelesiam suam a eapitibus no paucis eius fidei&disciplinae quam hodie Romanus Pontifex probat,&omnibus tuetur viribus, diseessionem fecisse; verlim eam Rex & Ecclesia Anglicana non defectionem a fide veteris Catholicae interpretamur: sed potius ad fidem Catholicam

pristinam, quae in Romana nouis inuentis fuerat multipliciter mire deformata, reuersionem,& ad Chiistum,unicum Ecclesiae suae magistru, conuersionem. Quare , si quis doctrina huius

obseruationis fretus,inferre ex illa velit,Anglicanam Ecclesiam, quia Romanae placita nonnulla reijeit, a veteri Catholica discessisse; non hoc illi prius Rex largietur, quam solidis rationibus probauerit,omnia quae a Romanis docentur, illa praecipue quae Volunt ipsi ut necessaria ad salute credi ab omnibus,) antiquae Catholicari principio probata fuisti & sancita.hoc Vero neminem posse facere, aut unquam factu Iu neminem certe hactenus fecisse, tam liquido

18쪽

quam Sole meridie lucere. Postremo addit Rex, magnum se quidem crimen iudicar e , defectionem ab Ecclesia: sed huic crimini a ne se esse, aut Ecclesiam suam, peni tus pernega t: iam enim fuimus, aiebat eius Maiestas , sed fugamur. Scit vero tua illustris dignitas, ut qui optime, quam multi,qdapi aestantes pietate k doctrina v ita ab annis minimu quingetis,eetainratione Ecclesiet in capite & mebris, optarint: quam grauesb norum Regum ac Principum querelae sint nepe auditae, statum Ecclesiae stiis temporibus lametantium. Quid profuit 3 nihil enim quicquam

eorum ad hanc diem videmps esse emendatum, quae correctionis egere cu primis censebantur. Quare non veretur Ecclesia Anglicana, ne ca .didis aestimatorib', in hac separatione, Donati' sis simile suid net Te videatur.Illi gratis & sine ulla eaussa Ecclesiam Catholicam,getium cun . ctarum assensu comprobatam, cuius neque fidε neque disti plinam culpare poterat, deseruerutrAngli ab ea Eoelesia, necessitate dira cogente, secessionem feeerunt, quam innumeri populi Christiani, veram Catholicam & uniuersalem esse non concedunt, ut modestissime dicam, quamque in dogmatis fidei,& disciplinae forma multum variasse ab antiqua, multa assuisse noua vetustis, mala bonis, etiam e vestris scriptores quam plurimi ingenue dudum sunt confessi: &vero notius iam est uniuerso mundo, quam vepossit quisquam vel negare vel etiam ignorare. Adde quod iugu Romame seru itutis ita duru

19쪽

,8 Epi Τοiam Card. Per. pes aliquot retro secula erat experta Ecclesia Anglicana,nouis subinde vexationibus de inauditis angariis atque exactionibus supra hominu fidem cruciata,vtvel illa sola causa apud iudices pon iniquos, a schismatis suspicione, & ut loquitur Augustinus de Donatistis,iniquae disi isti πιε , posse videtur ipsam liberare. N O enim profecto Angli charitate fraterna animi caussa dissilierunt,ut Donatistaemeque Vt x. tribus populi Iudaici, metu impendentis mali, quod nondupremebat: sed post plurium seculorum patienistia,post exaltatas inenarrabiles aerumnas: onus intollerabile, cui ferendo pares amplius non ant, neque permittebat coscientia, subductis cerulcibus x ndona excusserunt. Et vetus quid εEcclesia, ut refracta tios Donatistas ad suam cummu monem ..uocarex, elim commodisvemporalibuη. riscoportam rei pisc*e,.m, α

aliorum qu qquistis irabili charitate pinsipie

re solita: Romana νς . Excleiην δ' ἔ eratiam cuAnglicana redin egracet, fulmina primo bulla-Iu, deinde vim, modb apei in modo occulta adhibuit. proditores nefarios suscepti hic parricidis manifestos,gremio tuo excepit & nunc m/xime fouet: sentetia ex eadem cavl a passos martiribus adseribit, & eorum innocentiam contra

diuina omnia humanaque iura quotidie propus gnat. Ipse Cardinalis Bellarminus idico εκυνελονΤι sed dico quod res est:ὶ inter parriacidarum patronos princeps familiam ducit. quieti m nuper, t Regem Serenissimum alliceret, istud mirat efficaciae ad per adendu argum eiu

20쪽

DθρηH. I9 adhibuit: Angliae regnum ad Papam pertinere:& Regem Angliae Romani Pontificis etiam in temporalibus citi subditum, atque nudatari v. omitto ali s & Regis & Ecclesiae Anglicanaequa Veteres qua nouas querelas, minime hoc loco commemorandas.

II. OBSERVATIO.

Ρ Raeter absolute necessaris ad salutem, duo sunt genera rerum quas vetus Ecclesia eredit. harum alterae utiles ad salutem,alterae licita & non repugnantes taluti. Siquis igitur fidem antiquorum velit amplecti ,etia istas res ipsum opoitet amplecti,& eo loeo habere quo habui

vetus Ecclesia.

RL SPONSIO REGIS.QVar non sunt existimata ὲ pijs Patribus

absolute ad salutem neeessaria, sed tantuu tuta aut licita, parum abest quin censeri intera αφοροι debeant erat enim eoiu lIbera usurpatio, utpote non simpliciter ne eessariora. I tu Lmodi rebus necessitate aliqu1 hodie cominisci, aliquanto durius videtur. Statim enim sequetur necessitas usurpandi: sicut videmus usuue nisse in Ecclesia Romana:quae multa hodie ob. seruat ceu ἀπλῶν ad fidei integritatem necessaria; quae vetus Ecclesia vix norat, certe non ita V surpabat, tanquam plane essent necessaria. Pauca e mu his cxempla afferemus. Constat in