De varia Aristotelis in academia Parisiensi fortuna, extraneis hinc inde adornata praesidiis, liber. ... Auctore Ioanne de Launoy Constantiensi, ..

111쪽

ARIsTOTELIs FORTvNA. λ, est, Ioannes Quintinus SI Ioannes Bellomontanus subtraxerunt sese , Omnem a se iudicandi potestatem ab alienarunt. Postremo Ramus sic a suis de sertus trium aliorum iudicio eosdem libros adhuc submisit. Hi autem cum Ra mi libros damnassent, regiae Constitutioni causam dederunt. Ceterum in huius fortunae mutatione licet de Aristotelis Dialectica moueretur quaellio , Rex tamen reliquos cum illa libros asserere videtur. Sed sit res ex seipsa pensetur, satis

erat rationi consentaneum, ut cum Ramus alios Aristotelis libros non reprehendisset, eos quoque Franciscus non attingeret.

Res quinque ad superiorem fortunam

animaduertuntur. Non immerito Gallica Latinis admiscentur.

ET primum quidem cur isto & proxi- mo cap. Gallica Latinis admisceam,

112쪽

Iio D E V A R I LMaiestra regia facit, & Parisiensis Sena tus amplitudo. Quae enim Rex edixit, de

Senatus decreuit, cum certis ac solemni. hus exprimantur Verbis , tenore proprio referri debuerunt. Apud Hispanos Italosque scriptores pridem in more positum esse video , Ut Conceptas vernaculὸ suorum principum sanctiones Latinis non dubitent operibus illigare. ACcedit eo, quod eorum , quae Gallico sermone referuntur , summam Romano complector. Praeterea non minus rationi congruit Gallica , quam Graeca Latinis intersererer quod magni atque eruditi viri facere con-

Micuerunt.

Neque de causea Rami, neque de facto Franci

regis quicquam fronuntiandum.

Hoo deinde loco Petrum Ramum defendere non est animus nec ingenium. De Francisci quoque primi facto nec pronuntio, nec is sum , qui pronuntiare velim aut possim. Scribo tantum historiam, cui quae gesta sunt, simpliciter narrare incumbit. Verum adiician: non- Rulla, quae non modo sextae huic fortu-

113쪽

AR1sTOTELIs FORTUNA. HInae allatura sunt lucem , sed & cum illa connecti videntur.

Franciscus rex in facto seo dedit exemplum,

non accepit.

TVM quando Franciscus Aristotelis Dialecticam & doctrinam in scholis Christianorum asseruit, suum est exemplum. Id enim neque Constantinus , nequo Theodosius, neque Iustinianus , nequo Carolus Magnus, neque ullus alius princeps antea fecerat. Quinimmo Philippus Augustus igni tradita Aristotelis opera vidit, & tacuit. Praeterea id Franciscus praestitit illorum consilio, quorum maiores Aristotelis libros igni tradendos esso iudicarant: fuit haec prima Aristotelis in Academia Parisiensi fortuna, quae flammis vltricibus eluxit. Audomarus Tatius Rami controuersiam illusisat.

Qv R T d egregius est hanc in rem Au- domarus Talaeus , qui quae fuerint parcium studia, sic exponit in sua ad Caro

114쪽

111 DE VARIArti tua Ium Lothatingium Card. Academia: diu svil bus omnibus, Epicureis , Peripateticis, Stoicis cum sententia semel aliqua in animo insidit, ηefas putam eam deponere, ut Cicero seri Siansio quomodo erique errare malunt,eamque sententiam , quam semel adamarunt, pugnaci me defendere, quum quid constantissime dicatur exquirere. Curtam pauci igitur Aca demici ' quia pauci μrmo constantique iudicio seu, splerique disiendi cognoscendique labo Lib. i. rem fugiunt. Itaque Cicero Academicorum pauo . ' Gmtem ,ssitudinemque Academias excusat. ' inuam , ais, nunc propemodum orbam esse in ipsa Graecia intelligo, quod non Academiae viatio, sed turditate hominum arbitror contigisse :Nams singui, disciplinas percipere magnum est quanto maius omnes Zquisfacere iis est necesse, quibus propositum est, veri reperiendi causa, ct contra omnes Phil ophos spro omnibus

dicere. Plerumque autem caecus uti amor ex ri qua auctoritatis opinione e citur, quod vehemeneter est in hac Mera philosephandi ventute

Lib. I. reprehendendum. Cisero. ui autem requirunt,

rum. faciunt,quam necesse est. Non enim tam ouctores in risurando, quam rationis momenta qua

rendasent. Auinetiam obesi iisllemnque, qMisere

115쪽

AR1sT TELIs FORTUNA. lii Asiere volunt, auctoritas eorum, qui se docere prostentur ἰ desinunt enim suum iudicium adhibere.-habent ratum, quod ab eo, quem probant, iudicatum vident. Nec vero probare soleo id, quod de Pythagoreis accepimus , quos ferunt, si quid affrmarent in disputando, cum ex his quaereretur, quare ita esset, resondere

solitos, αυτος , i e dixit: Ipse autem erat Pythagoras. Tantum opinio praeiudicata pote rat, ut etiam sine ratione valeret auctoritari Eiusdem erroris vanitas in quibusdam Aristoteleis es, qui tantism tribuunt suo magis ro , ut eum Deum quendam exuiment, Aristoteli repugnare, idem propemodum esse credant, quod

natura, veritati, Deo repugnare. Itaque cum frater meus Petrus Ramus in i risoteleorum

sententiam usitatissimo illo, o omnibus temporibus approbatissimo more dixisset, duo homines tam vehementer irati commotίque sunt, ut qui Aristotelem reprehenderet, existimarent

eum omnes artes conturbare, iura humana σHuina peruertere , omnem humani iudici' li- έertatem eripere, denique e mundo quasi mundi solem tolleres atque Aristotetico Piritu a fflati exclamarent, tantum fletus igne expian dum esse, o ne resimonio tantae sultitiae care

remuἔ, vix eyim credibile id esset, nisi sin

116쪽

M4 DE VARIA

pso testatum proditumque teneretur libellis comis ira Aristotelicri animaduersones de iptis , Oper orbem terrarum missis idpraedicandum, O . diuulgandum censuerunt o quos homines, quoniam a seipsis satis vexat/ μnt,o a fratre meo perpetuo contempra, tandemque Arpoteleo iudicio rescisso satis refutati, non puto mihi seueriiss notandos esse. Sed quid Aristoteleos duos his commemoro, cum tota forum hominum natio eadem s t. Emanuero quid singularem, O post homines natos inauditam historiam referam 'summa semper libertas fuit Grammaticis, Rhetoribus , Mathematicis, Philosophis contra Grammaticos , Rhetores, Mathematicos , Philosophos dicendi , scribendi : eάque libertis, quia ad omnium artium perfectionem pertinere magnopere videbatur, maxime probata est, ct omnium Philosephoram, Arsotelis praesertim

praeceptis unice commendata. At quoniam Petrus damus Ariuotelicis animaduer Ionibus' Aristoteleos dormietates vellicare ausus erat, Deus bone I meminisse horret, quae contigerintores atrociores praetermittam: ex Aristoteleis ne minem nominato, summam rerum simpliciter attingum. Vix Aristoteliω animaduer Aes lecti erant, cum Petrus Ramus repente non

ad hamanam aliquam, O Meris usitatam diss-

117쪽

ALIsTOTELIS FORTUNA. Irypationem ab Academia vocatur, sed ad Praetoris tribunalis capitalem contentionem per certos homines falpo Academiae nomine rapitur, noviques ante hunc diem inauditi criminis a Tusatur, quod Aristoteli repugnando Theologiam se artes eneruaret. Hac enim oratione Aristotelea actioinctitata ent. Hinc Ariatoteleorum clamoribus agitatus ad summum Par enses Cunae consitam traduciture deinde cum legitimo iudicarmore res agi , atque apertius iniqui imaestuu dis inuidia percipi videretur , nouis artibus a Senatu Parassense ad regiam cognitionem di iri tur e qua constitutis quinque iudicibus , binis ex utraque parte, quiuio regia denominatione designato, causam de singulis Animaduersonum capitibus dicere iubetur. Hic tametsi de quin-ρxe iudicibus tres infensi imos Ramus habe bat, tamen ut mandato regio obtemperaret, ad diem constitutam adfuit. Scriba unus aderat, qui rationes Rami, O Ωιdicum sententias exciperet: defensionis suae testem Ramus impetrare neminem potum. Biduo magna contentione de Dialecticae artis desinitione artitione, quae in Logici Organi libris nullae essent, concertatum eis. Tres Aristotelei iudices primo die contra omnes bene descriptae artis leges iudicarunt,

ad Di Utica artis perfectionem de nitione nι

118쪽

tis DE v ARIAhil opus esse. Ioannes dimntinus Heduus, Dan nes Bomontius Parisiensis, qui duo iudices erant a Ramo delecti, pro singulari seua eruditione ordoctrina censuerunt, omnem dissutationem, qua via es ratione procederet, definitione profici debere, idque per sicriptum ob gnarunt. Postridie tres iudices Ariatotelei vehementer conturbati de partitione assentiuntur, Dialecticae legitimas esse partes , inuentionem or iudicium, a que hac de re sententias suas per ibunt. Verum cum Ramus urgeret Aristoteleos, igitur a se merito reprehendi, quod propria partitione praetermissa totam Dialecticam mitti tenebris obruerent, tribus tu ibus ampliari causam

placuit, o in alium diem reiici, quia pa via Ar otiari severiores esse non possent. Hic audiendi Rami Anis fuit: deinceps enim AriRotelei tuaeces aestuare, rixari interse se iurgare, quod e eper imprudentiam demersi ent, unde

incolumes emergere non possent. Itaque ne non damnaretur Ramus , nouum consitum initur, eis ab initio tota dissutatio retexatur, or adhuc iudicata induceretur, proque nihilo haberetur.

Id vero Ramus se facturum pernegauit, corp/t que tiberius conqueri , siisse iussicibus esse traditum , quibus fatis non esset eius tentiam ιam caca cupiditate Mpugnare, nisestsi μου

119쪽

ARIsTOTELIs FORTUNA. II fam dictam praesertim se ob gnatam nusio

inconstantia pudore rescinderent. χuare tum Rumus a tribus illis accusatoriis iudicibus, cum eos neque sea conquesione , neque reliquorum iudicum admonitione de tanta violentia deducerct, appellauit. Postremum igitur isiud fuit, tanta auctoritab contra Ramum impetratur, ut tribus i Aristoteleis iudicibuου insistra potestate, me auxilio, sine prauocatione iudicium de Ara- sotelicis animaduersionibus permitteretur et tam ωariis sicilicet machinis , tam multis copiis, tot potesatibus ad confutandum Dialecticae H tationis argumentum σπι fuit. vix , ita me

Deus amet.

Vix Priamin tanti, totaque Troia fuit. Sed cetera attendamus : huic tantae potesati, maiori etiam cupiditati suintinus es Eomontius concessere, perscripta tamen ante de uniuem

se dis tutionesententia, testati bi placere, ut in Philosephia, sicut antea semper fuisset, liberum esset in omnem partem disputare : ex eo autem consisse se discedere, quia se non socios consiliis, sed iniuria, quae Ramo fleret, adhibitos testes intelligerent. Idemque Ramus ipse non sine somacho , cum a tribus illas contu- metiose illuderetur, fecit , o se tempora derare dixit, quibus tales iudices de seo facto nequa-

120쪽

tig . DE VARIA quam parem essent voluptatem percepturi. Ita mi victa, vel certe hominum quorumcunque opinione ad temptu 'pressa causas. Condemnantur igitur triumuirali siententia, non modo indicta, sted incognita plane causa, animaduem ones Aristotelicae. Hoc exsectari a talibus iudicibus potuit. Eiusdem incendi' ruina Innit itiones Dialecticae affliguntur ρ non alis quippe ratione , quam quod eiusdem arti scis opus erante Neque enim verbo Arsoteleos L erant, immo ne ab his quidem accusatae unquam fuerant, sed ante illum diem ab Aristoteleis ipsis laudatae. uis iudex praeter hos , damnauit unquam, quod accusatum non esset, de quo reus nihil interrogutus esset ρ Auctori Ammaduem onum o Institutionum toto Philosophiae regno melut aqua se igni, graui etiam pinna addita, interiuntur, ne unquam vel scribendo, vel docendo in ullam Philosephis partem in eder

tur. Hoc vero non es Dialecticum acumine refugere, sed Dialecticum de suggestu deturbarer Atque haec omnia Regis,licet omnium Reium shumanissimi se literarum amantissimi, tamen per falses o improbis me confictas calumnio

νnducti , auctoritate con-rmantur. Constricta itaque singua, vinctis manibus, cum Ac af aus Ramus teneretur, ut Arsepuleia vel i-