장음표시 사용
411쪽
M permissio peceati sit effectus praede
Prima opinio afirmat. CV. I. Contraria opinio verior est. p. z. Argumentorumsolutis. Cap. 3. C A P v T T.
permissionem peccati inter essecrm praedesi
nationis at qui merant. x certum sit peccatum per se non esse Geffectum praedes nationis, quia per se non potest esse effectus diuinae voluntatis , in qua ratio praedestinationis posita est; de permissione tamen, qua Deus permittit aliquem praed stinatum labi in peccatum, difficultas est maxima.an sit prςdestinationis effectus hoc est, procedere possit ex complacentia , & intentione dandae beatitudinis, in quam effectus praedestinationis ordinantur.
a Prima sententia est esse posse, quam sententiam sequntur e tempore multi virti docti.
Primo,quia permissio peccati directe est a Deo volita propter aliquem honestum finem; nulla
autem ratio esse videtur, cur a Deo cligi non
possit propter finem beatitudinis alicuius, quia quscunque res consert aliquem finem ρο- testes ex complacentia talis lanis; permissio autem peccati utilis esse potest ad beatitudinem alicuius, hoc est, ad humilitatem eius, qui permittitur peccare, de per humilitatem ad beatitudinem illius, ut enim ait S. Augustin. cx peccato sepe oritur humilitas, & propter hanc a Deo aliquando permittitur quod docet lib. de
natura,& gratia c.28.& de correctione, & gr tia c.s.itaque dum explicat verba illa ad Rom.1.mligentilau Deam omnia cooperantur in bonam,
his qui secundum propositum vocatι sant: hoc extendit etia ad peccata, quia deseruiunt ad humilitatem praedestinati. Consentiunt Anselmus,& S.I ho.in citatum locum, Damascen lib.2.de fide tars post medium ubi dicit,Deum permittere, ut aliqui peccent, ut ea ratione vitium aliud depellatur:Sinit, inquiens,)kerbum instupruincidere,uper Musmodi lapsum imbecillitate suam cosissiatictis bor flat. Et Paulo post;Quidam,
inquit, deseruntur certo Deiconsiliotam qui patiatur, emendationem sinum,ctgloriam,aut ad nih-rassem aliorum,ot deniquὸ ad Deι gloriam. Quibus
significat interdum, permissionem esse ex Dei consilio ad salutem , atque proinde esse effectum praedestinationis.Gregor. Hom. 2I. in Euang. ait Deum permisisse lapsum S. Petri, ut ex sua infirmitate disteret aliorum misereri.
DIcendum est tamen permissionem in peta Scatum non posse, Deo eligi ex complacentia , aut intentione paenitentiae, neque ex complacentia, aut intentione dandi beatitudinem, ac proinde esse non posse effectum praedestinationis. Hanc sententiam sequitur & probat P. VaZq. dis ps. cap. a. primam partem illius docet
P. Suar. lib. a. de coocursu Dei c. s. ad 4. Obiectionem. Probatur autem, quia nullum remo
tum medium potest ex intentione finis praefiniti sine complacentia illius effectus, per quem confert ad talem finem ; medium enim non amatur ad finem; nisi propter utilitatem; &mula litatem, quam habet ad illum, quod autem remotum est medium, non potest in finem concurrere, nisi per aliquem mediantem effectum; quare neque amari potest propter finem sine complacentia talis effectus : pemissio autem in peccatum solum potest ad paenitentiam concurrere mediate ς hoc est , per peccatum , quod est necessaria materia paenitentiae, nam peccati causa per accidens est permissio, quia non fieret, nisi a Deo permitteretur: ergo permissa , in peccatum non potest eligi ex intentione me nitentiae sine complacentia eiusdem peccati,quae in Deo, ut patet, esse non potest. Simili argumento probatur secunda pars sen- qtentiae, quam sequimur, quia remotum me dium amari non potest ex intentione finis vltimi , ex complacentia medii propinquioris , quod ex sine remoto dependet; qua ratione ex intentione perficiendi negotium aliquod incuria non potest homo aequum quaerere nisi ex complacentia eundi in curiam, & in ea existen di ad preficiendum negotium; permissio autem peccati mediatum est mediuui ad beatitudinem, ad quam conferre non potest, nisi per poenitentiam, neque tamen potest ex complacentia pre
nitentiae eligi, ut dictum esti ergo nequc potest eligi ex intentione dandae beatitudinis Hinc vero manifesta est ultima pars conclu- sionis, quia effectus praedestinationis praefiniri debet 1 Deo ex complacentia beatitudinis, ex qua complacentia permissio peccati eligi a
Deo non potest , itaque non negamus, per missionem peccati esse praedestinationis eis ctum, eo quod non possit esse effectus gratiae,
nam esse re ipsa potest, si eligatur, ut utilis ad aliquem pium euentum , sed alia ratione
quia non potest eligi ex intentione vitae aeternae , aut paenitentiae, quod necessarium est, ut aliquis sit effectus praedestinationis, quae nimirum est praeparatio gratiae in vitam aeternam, ut recte P. Va'. loco citato, num y. Ex quo sumi potest ratio, ob quam res, quae naturali Or dine efficiuntur, non sint praedestinationis effectus, cum fiunt lolum secundum exigentiam causarum secundarum, tunc enim solum fiunt, ne secundis causis violentia fiat, de propter natu-
412쪽
talem solum finem,qualis non est vita aeterna ,ex cuius complacentia initinsece fieri debent illa, quae sunt praedestinationis effectus.s Ex eadem doctrina intelligitur ratio, ob quam poenitentia tantum sit effectus praedestinationis poli praescientiam suturi peccati, de quo est pα- nitentia. Quod docet Damascen. lib. r. de fide,
c. 29. circa finem, ubi ait, poenitentiam ortum habere ex voluntate Dei consequenti, perinde
atque supplicium, quia supplicium, & emendatio non recte absolute amantur ante praeuisio.
nem peccati, quod puniri, aut emendari debeat,
nam voluntas ex intentione manet determinata,
ut ex complacentia finis eligatur medium, quod iudicatur esse necessarium. Quare si Deus ante praeuisionem peccati prafiniret poenitentiam, eo iplo maneret determinatus, ut ex complacentia menitentiae eligeret permissionem peccati; quae tamen permissio ex complacentia poenitentiae e
ligi non potest, nam eo ipso in tali electionei cluderetur formalis complacentia peccati,qua doquidem permissio non potest apprehendi utilis ad poenitentiam, nisi mediate per peccatum scilicet, cuius aliquo modo est caula, scilicet per accidens; in Dei autem voluntate circa precatum nulla omnino esse potest complacentia, vi diximus cum S Thom. quaest. 9.art. 9. Ob eandem
rationem permisso peccati eligi non potest ex complacentia puniendi idem peccatum , nam permissio in talem punitionem utilis esse non potest, nisi per peccatum, secus vero est de punitione peccati antecedentis, quia ad hanc punitionem permisso peccati ratione sui, quatenus est denegatio gratiae est utilis, nam priuatio boni malum est quoddam, quod propter commissam
C A p v v III. rgumentorum Autis. ' D argumentum oppositae lententiae reis frui pondendum est , permissionem peccati 1 Deo eligi propter honestum finem, nempe, ut
ex Paulo ad Rom. q. Augustin. docet lib. 2. ad Bonifacium, cap 7. & de dono perleverantiae, cap. a. ad ostendendum liberalitatem gratiae eris
ga illos, quibus datur, cum illis denegari posset;
diuersa enim ratio est huius finis, di beatitudinis eius, cui permittitur peccare, nam ad illum finem ostensionis gratiae , ipsa gratiae denegatio
deseruit ad aestimandum beneficium alterius, neque in hac causalitate opus est, ut peccatum ipsum concurrat: at vero ad finem beatitudinis permissio peccati non potest coneurrere sine pae nitentia ipsius, quare neque ex intentione beatiis
tudinis potest praefiniri, nisi etiam praesniatur poenitentia, quae immediatius ad beatitudinem
concurrit; ex complacentia autem poenitentiae
permissio peccati eligi non potest, ut dictum est.
- Αd contrariam autem prohationem respondeo, ea,quae sunt utilia fini in genere causae effcientis,
omnia amari posse ex intentione talia finis, non
autem omnia illa, quae solum obiective, &ri
materia circa quam polliunt concurrere, nam potest in illis aliqua esse malitia, qui impediat quominus eligi possint honeste in finem , ad quem
conserunt; huiusmodi autem sunt peccata, quae ad poenitentiam solum concurrunt, atque in se malitiam includunt, ob quam non possunt eligi; quare sines illi, ad quos peccata sunt necessaria materia,amari aut intendi non possunt ante prae- uisionem peccati aliunde futuri. Ad id vero, quod attulimus ex Augustino,& 8 Damasceno, respondeo, hos Patres docere permissionem peccati eligi , Deo interdum ex in
tentione dandi humilitatem, non autem exin
tentione dandi beatitudinem , de quo disputamus; neque tamen est par ratio in utroque fine, quia ad humilitatem permissio peccati secundum se prout est gratiae denegatio, est utilis ad
ostendendam infirmitatem eius, qui putabat ex tuis vitibus esse immunem a peccato: haec enim gratiae denegatio, quaeratio est per accidens, ut tentationes, de motus primi generentur ante liberum consensum, cum per gratiam impedirentur , cognosci potest aliter quam per peccata, nempe in ipsa tentatione & multitudine cogita tionum, quae licet in se non sint peccata, sunt tamen sufficiens ratio, ut homo cognoscat infirmiis ratem suam, quam ignorabat, cum per gratiam huiusmodi effectus impediebantur. Hac ratione S. Gregorius Hom. 2 r. ia Euana s
l. ait, Deum permisisse lapsum Petri, ut ex se a infirmitate discere aliorum misereri, quod si ex solo euentu peccati a posteriori cognosceretur denegatio gratiae, non posset permissio peccati 1 Deo eligi ex intentione humilitatis, quae per cognitionem peccati esset generanda; tamen quia denegatio gratiae cognoici potest ex effectibus, ut peccata non sunt,&humanam ostendunt in-rmitatem , ideo denegatio protegentis gratiae ex intentione humilitatis praefiniri a Deo potest; quod sane docent Patres eitati. Nam in Grego rio illa particula causaIis, Cur, non potest signita
care solum euentum, & ideo necessario causam
significat,ob quam Deus permittit peccatum; da fine autem beatitudinis est dispar ratio, nam humilitas licet per se sit utilis ad illum finem, permissio tamen peccati non potest esse utilis ad illum snem sine poenitentia,& ideo ex intenti ne illius finis non potest praefiniri sine anteceis denti complacentia poenitentiae, ex qua perminsio peccati eligi non potest, quia inuolueret com placentiam peccati. Dis p. TArio LXXXIlLAn gratia, quae per peccatum interrumpl. tur, sit effectus praedestinationis.
Vera opinio contra Recenti res Cap. I. Osrgumentis Recenturumostondetur. C. I
413쪽
C A p v T I. Vera opinio emtra Recentiore . Y TNter res superna rurales, de quibus expli-Icandum est, quae sint effectus praedestinationis, primo dissicultas est de his,quae interdum in praedestinatis interrumpuntur per peccatum. In qua difficultate ponendum est gratiam & merita, quae sunt ante peccatum, aliquo modor dire per poenitentiam, qua homo denuo iusificatur, ut docet S. Thom. 3 par.quaest. 89. an. . de s & communiter alij Doctores. propterea ea bona dicuntur per peccatum interrumpi. Secundo, certum est actum , quo illa restituuntur in ultima iustificatione esse effectum praedestinationis, quia sine dubio iuuat ad salutem ad habendam maiorem gloriam,quam esset ex sola poenitentia,per quam aliquis iustificatur, dubium est tamen, an prima collatio tum donorum sit effectus praedestinationis., Aliqui Doctores docent primam collati nem horum donorum non esse predestinationis effectum. Primo, quia haec dona per se spectata communia sunt praedestinatis , & reprobis: ergo non possunt numerari inter effectus prae
destinationis. secundo, quia sequeretur, in Adamo suisse aliquem effectum praedestina tionis , non dependentem ex Christi metiistis , inlieri, eollationem primae gratiae, quam perdidit per peccatum & restituta est per subsequentem poenitentiam. Consequens autem
videtur salsum, quia sequeretur, illum non fuisse biolute pra deliinatum in Christo quoad omnem essecium praedestinationis, cum tamen dici
debeat omnes homines, qui salutem consequuntur, fuisse in Christo praedestinatos secundum o -mnem effectum praedestinationis., Contraria lententia est probabilior , quam eriP.Suar. lih 3 dep destinatione, cap. q. v detur autem colligi ex S. Augusti libr. de correctione & gratia, circa finem,&cap. 9. similiter circa finem, dum enim docet,praedestinatos,qui priuantur iustitia propter peceatum, eam per Uenitentiam recuperare,& lapsum illis prodesse ad humilitatem, id confirmat exemplo S Petri, de quo sie inquit Quia didicit randese ipse
mere, etiam id ei profuit in bonum, quis secundum
propo*um vocatus M. ut nemo eum non eriperede mMin Christi, cui dinis e t. Constat autem ex
sententia S. Augustini, vocationem, quam ille appellat secundum propositum , esse effectum praedestinationis, ut patet ex eisdem locis; dedepraedestinatione Sanctorum cap. II. &I8. ergo ex mente S. Augustini an S Petro ante peccatum fuit gratia, quae esset effectus praedestinationis, hoc est, vocatio secundum propositum, quae ex mente S. Augustini coniunctam habeat ivltificationem Ratio autem ex definitione praedestinationis videtur manifesta quia praedestinatio sol maliter est praeparatio gratiae, quam ui conte quatur vitam aeterna, quare omnis collatio gra-
tiae,quae aliqua ratione eoneurrit ad salutem, est effectus praedestinationis . non mimas quam V catio ad finem, di iustificationem perleverantem: sed in gratia& meritis, quae interrumpuntur per peccatum, non solum eorum restauratio, sed etiam prima illorum infusio concurrit ad talutem , non minus quam vocatio , quia illorum ultimata restauratio sine dubio concurrit ad salutem : prima autem effectio meritorum sine dubio etiam concurrit ad hane restaurationem , quia nisi primo efficerentur, non possent esse ratio , ut homo resurgeret ad maiorem gratium , quam deberetur rati ne praesentis poenitentiae, neque homo ad tantam gratiam resurgeret , nisi praecessisset pri-lma illa effectio meritotam Prima igitur illa es sectio aliquam effectum habet in gratia, quae
pollea datur , quae proxime ad salutem concurrit; hic autem mediatus concursus satis est vi do.
na gratiae ad praedestinationem pertineant, ut patet m aliis gratiae donis Confirmatur, quia merita ideo per pinnit -
tiam restituuntur, quia peccatum non omnino
illa extinguit, neque tollit, sed suspendit,& impedit eorum effectum, ut recte explicat P. UaZq.
I.2. tom. 2. disp. 2M. num. se quod autem non
omnino extinguitur,neque tollitur,aliquo in
do manet, ac proinde habere poteli effectum, quod satis est, ut secundum ordinem causalitatis tecte intelligatur continuatio donorum, quae interrumpuntur per peccatum, cum donis quae per poenitentiam acquiruntur; nam prima vocatio, quae est ante peccatum, causa est iustificationis, quae est causa meritorum , quae sunt ante peccatum, haec autem quantumuis interrumpantur , cum primum per poenitentiam
tollitur impedimentum peccati , ratio sunt, ut maior gratia detur , quam poenitentiae deberetur, maior autem gratia ad salutem eo
currit , est igitur inter huiuimodi effectus gratiae continuata dependentia quorundam ab aliis usque ad primam vocationem , qua quis ante peccatum suetat iustificatus , quae continuata
dependentia satis sit ad effectus praedestinationis, nam vocationes, quibus fiunt opera honesta, quae impetrant iustificationem, ex qua deinde lum merita, & eorum praemium, Donatio modo connectuntur cum effectibus pro destinationis , nisi secundum causalitatem, quae saepe est sine continuatione durationis, &temporis.
C A p v et 1r. Areumentis Reeentiorum reoondetur. Λ D primum argumentum respondeo, d - sc aia illa, quae per peccatum interrumpuntur, per te spectata communia esse etiam te'
bis,tamen cum respectu causalitatis ad sequentes effectus praedestinationis, solum conuenire prae destinatis, hoc autem esse satis, ut prima ipsorum emitas, &ptima eorum donatio effectus
414쪽
se praedestinatti, i etiam secundum se sumpta, nam vocatio ad fidem, & fides ipsa communis est
etiam multis reprobis, quoniam tamen secundum respectum ad don gratiae, quae sequuntur, solum conuenit praedestinatis, ideo etiam fides per se spectata pertinet ad effectus praedestinationis, cuius videlicet partes sunt omnia illa, quae ad salutem concurrunt.
σ Αd secundum polita illa sententia, quae pro babilior est, nempe Adamo datam fuisse aliquam gratiam independentem 1 meritis Christi, concedendum est in praedestinatione Adami aliquem suisse effectum , qui quadam ratione,
nempe secundum primam ipsius collationem, non fuerit ex meritis Christi, ex eius tamen me .ritis fuerit restitutus, hoc est, per poenitentiam, quam ille post peccatum habuit ex meritis Christi. Paulus enim ad Ephes. e. t. via ait, nos suin se electos, & praedestinatos in Christo, eadem ratione loquitur de hae electione, & de benedictione in Chiilto, inquiens: Qi benedixit nos mni benedictione rituali in Clyristo mi elagit nos in ipso, dec. ubi illa particula, ut. plane lignificat eandem esse habendam rationem electionis
in Christo, & benedictionis in ipso, quae posita
est in collatione gratiae, sicut autem recte dicitur aliquam fuisse gratiae benedictionem in Adamo, quae non laetit ex meritis Christi, ita etiam recte dicitur aliquem fuisse in illo effectum praedestinationis, qui non fuerit ex metitis Christi,quoad primam illius collationem, sed solum secundum illius restaurationem, prout fieri potuit per gratiam redemptionis , de qua tantum loquebatur
paulus in eoeap. vi indicant voces illae, quae proxime sequuntur: In quo habe redemptionem per sanguiuem eius; licet autem dicamus, in Adamosuisse aliquem effectum praedestinationis non dependentem a Christi meritis, dicere tamen non debemus aliquam eius electionem ad gloriam fuisse ante praescientiam, meritorum Christi,quia ut diximus superius, Adamus ita gratiam accepit, ut non obstante decreto per quod gratiam accepit, ratione sequentis peccati damnatus esset, nisi per Christi merita redimeretur, neque tamen hoc impedit, quo minus dicamus
illam gratiam fuisse effectum praedestinationis,
si enim aliqua gratia procedat ex Dei voluntate, ex compIacentia dandae salutis alicui in particu- Iati, de ad eandem salutem efficaciter concurrat saltem mediate, id satis est, ut numeretur inter essectus praedestinationis: gratia autem, dc merita, quae interrumpuntur per peccatum alique habent influxum, ut dictum est. Notandum est praeterea, praeter influxum, quo merita interrupta sunt causa, ut detur maior gratia in secunda iustificatione, esse posse alium influxum ad impetrandam vocationem ad poenitentiam, quod cum S. Bonaventura docent, etiam multi viri docti, hic tamen influxus multo minus certus est quam ille quem diximus, respectu maioris gratiae, quapropter ex illo nostrae sententiae iundamentum sumi debet.
An dona externa gratiae sint effectus praedestinationis e
Dona externa Vatiae inter essectus 'adesti.
nationissum numeranda. Cap. I.
An auxilia in Raeta gratia. o gloria ipse flut esse spraedesinationis. Cap. 2.e Α p v T I. Dona externa gratia inter essectus madest.
'Er dona externa gratiae intelliguntur praedi-L catio externa, miracula, quibus res sidet 1 Deo confirmantur, & quibus homines ad pietatem saepius excitantur , praeterea etiam prO-
tectio, qua Deus impedit tentationes. De quibus omnibus dicendum est , ea pertinere ad effectus praedestinationis, quod docet manifeste S. Augustinus de dono perseuerantiae, cap. 4. ubi ex praedicatione & miraculis , ait, homines excitari ad conuersionem, idque per praedellinationis gratiam, quam paulo posterius definierat, ait autem quibusdam haec non dari, quia non sunt gratiae praedestinatione distreti 1 massa perditionis. Ratio autem est, quia diuina voluntas, quatenus etiam per miracula ad huiuImodi effectus conuersonis , &ecaenitentiae mouet, est praeparatio gratiae beneficiorum Dei ad salutem , quae re ipsa ex ipsis
sequatur. Inde autem confirmatur, quod superius diximus, non esse necessarium, ut omnes effectus praedestinationis pendeant ab uno primo, quali non possint esse multi aeque primi, quorum unus ab alio non pendeat ; constat enim inter Seneficia protectionis Dei, ne aliquis tentetur , Ec inter miraculum, quo arulicitiit ad fidem , nullum ordinem esse, latis est igitur ut benescia gratiae conserant ad consenium liberum, vel ad infusionem gratiae, &pet fianc ad Elutem, ut inter effectus praedestinationis possint dumerari.
Contra id tamen, quod diximus de donis exet ternis gratiae, esse potest obiectio, quia Augustinus de Patres eadem ratione disputabant conita Pelagianos de gratia , & praedestinatione sine meritis, arbitrati eos non posse animare praedestinatione in gratuitam ex solo uel beneplacito , asserendo gratiam , de quo erat disputatio , esse ex meritis naturae viribus; hoc autem indicium est, Patres non putasse externa beneficia praedicationis, & miraculorum, esse effectus praedestinationis; nam haec dona omnes Pelagiani docuerunt esse gratuitasne meritis , ut patet ex lib. I. de gratia Christi , cap 6.& sequentibus, de epist. N. Prosperi ad S. August. sere initior quare PeIagiani as stis mare potuissent praedestinationem gratuitam
415쪽
esse quoad primum ipsius essectum, quamuis dixissent primam internam gratiam esse ex meritis consentiendi vocationi externae. Respondeo, quemadmodum cum Pelagianis controuersia
suit, non de quacunque gratia prima sine meritis , sed de prima gratia interiori, quam Spiritus
sanctus in corde operatur, ita etiam controue
stam de praedestinatione gratuita non suis te secundum quemcunque primum etfectuin, sed de praedestinatione gratuita quoad primam gratiam interiorem, & ideo Augustinum&alios
Patres recte intellexisse, Pelagianos non ponse affirmare praedestinationem eo modo gratuitam , quo affirmari debet, nempe quatenus terminatur non solum ad effectum gratiae externae, sed etiam ad effectum primae gratiae internae,de qua cum Pelagianis erat disputatior itaque quamuis etiam res naturales, vel incarnatio, & metita Christi dicerentur effectus praedestinationis, Pelagiani non poterant affirmare praedestinationem gratuitam, etiam quoad primum essestrum gratiae interioris naturae superadditum, de quo erat praecipua disputatio. C A p v τ IL
An auxilia in fleuia gratia, se gloria ipsusnt essetitas madesinationιs
3 T Dium praeterea est de auxilijs gratiae prae
Ita uenientis, quae emcacia non sunt, an debeant numerari inter effectus praedestinationis. Affirmant aliqui viri docti, quia licet haec auxilia in genere causae e scientis non sint eis cacia
admouendam voluntatem, tamen ut obiecta eL
scacia esse pessund potest enim praedeltinatus ex illis memoria retentis moueri ad gratitudinem, vel ad dolorem, quod non contenserit illis beneficiis. Dicendum videtur nihil repugnare quominus praedicta beneficia ea ratione i Deo procedant, ut saltem tanquam obiecta conserant ad salutem, Sc modo explicato sint effectus praede.stinationis, nobis tamen esse incertum, an interdum proueniant ex sola complacentia causa
litatis, qua possunt emcaciter mouere consensum, in quo casu huiusmodi auxilia inefficacia non essent effectiis praedestinationis, quae est praepalatio Patiae es scacis, ea ratione, qua est medium estica x ac proinde quicunque effectus praedestinationis circa media procedere debet ex complacentia illius causalitatis, qua medium reipsa iuuet ad salutem.
Vltimo dubitatur an gloria si praedestina istionis effectus. Negat Durand. in I. dis. I. q. 2.
significans, licet gloria sit ultimatus finis,&quasi effectus extrinsecus, qui sequitur ex praedestinatione, non tamen esse intrinsecum illius effectum, ad quem praedestinatio terminetur, sicut
ad obiectum per ipsam volitum. Alij Theologi
merito docent oppositum, nempὸ S.Tho. art. s. dum probat qua ratione unus effectus praedestinationis, nempὸ gloria dependet ab alto. Bonauent. in a.dis o. art. s. q. I. via. ubi saepe docet
per vocem praedestinationis significari voluntntem diuinam, prout est causa gratiae, & gloriae.
Probatur autem , quia licet Deus vellet alicui dare gratiam usque ad finem vitae, si tamen pro sua voluntate quod facere posset nollet illi da re gloriam, non censeretur praedellinasse hominem illum ad beatitudinem e ergo per vocem praedestinationis non solum comprehenditur voluntas dandi gratiam, sed etiam voluntas dandi gloriam, quae vel antecedat volitionem dandi media gratiae, aut saltem si sequatur. Propterea igitur Scholasticorum communis uesensus est in illis verbis Pauli ad Rom. 8. Quo autem praedestinauit, hos 'ocauit, O quos vocavit. bos oetustiscauit, quos autem ivltificauir. illos ct riscatur: significari tres praecipuos effectus praedestinationis, ad quos omnes reseruntur, S qui dem merito, nam licet per illud verbum, gloris-rauit, cum Chrysostomo aliqui intelligant dona, quibus praedestinati etiam in hac vita ornantur, & exaltantur; Augustinus tamen per illud verbum intelligit gloriam vitae suturae lib. Soll- loquiorum c. 28. & cum quadam particula certitudinis lib. de praedestinatione Sanctorum c.II Glorificauit, inquiens, illo Ptιquesne, νι non habet 'em. Augustinum sequitur Fulgentius lib. r. ad Monimum c. II.& contextus Pauli id persuadet,
nam paulus per illud verbum effectum quei dam significat distinctum a iustiscatione, &qui in omnibus praedestinatis locum habeat, inquit
enim c Iuos autem instificauit. istos O glorificavit ;nullus eii autem actus glorificationis iustorum in hac vita, qui distinguatur a iustificatione viaque in finem vitae , de qua Paulus loquebatus, praesertim in his adultis, qui statim post iustificationem moriuntur: ergo illud verbum potius signiscat suturam beatitudinem: deinde licet
Graecum verbum utriusque vitae ornamenta significare possit, verbum tamen glorificandi vulgatae lectionis Latinae multo melius signiscat gloriam suturae vitae. Itaque per tres illas voces pauli recte com- sprehenduntur omnes effectus praedestinationis, ita ut per verbum, Vocavit, intelligantur auxilia gratiae externa, quibus praedestinati vocamur ad fidem, &poenitentiam idoneam ad iustificati nem; per illud autem verbum, Iustificavit. intelia ligantur , non solum remissio peccatorum, sed etiam auxilia, quae post remissionem peccat tum dantur ad implenda omnia necessaria ad salutem , ac proinde ad perseuerandum usque ad finem vitae. Pre illud autem verbum, Glorificavit.
intelligatur non solum visio beatifica, & actus qui ex visione beatifica scut proprietates s quuntur, sed etiam lumen gloriae,&alia media, quae Deus praestat, ut perpetuo sine fine videatur, quod fit, ut diligentibus Deum, qui lacu dum propositum Deo vocati sunt, omnia competentur in bonum, hoc est, in bonum cedant, quia optimo fine concluduntur , quod Paulus illis verbis ostendere
416쪽
DispvTAT o LXXXV. Qua ratione praedestiniatio sit certa in executione mi effectus. Ex quo capite briatur eerrimaeo praede ua
Prima opinio docet gratiam Upcacem e sua
Iura habere certisadinem. cse infasidis litatem in ea audo. Cap.24 era sinuntia optici conclusione e tanditur. Cap. 3.Λrgumenta opposita diluuntur. Op s.
Ex quo capite inriatur certitudoρ asina.
nimis, evinit r. 18 ritum omnino est, quod docet S. Thom. Mart. 6. Sc 7. praedestinationem esse certam in ecutione tuorum omnium effectuum, nempe
ex Mincitate voluntatis diuinae, quam infalli hilitet impleti significant verba illa Esa. 6. ominnis voluntas measet. Praedestinatio autem voluntas quaedam est Dei, qua ad omnes suos emctus rem inatur, sicut ad obiecta volita, illud igitur
uam: quod etiam dicitur praedestinatis, ut August. docet de correctione & gratia, cap. 3. non ita accipiendum est, ut posset contingere praedestinatum, supposita adhuc praedestinatione Ae ut dicunt, insensu composito amittere coronam suam, sed. quia sipectata libertate & gratia, per quam praedestinatus operatur, quicunque potest non operari, de ita facere, ut gratia ipsius et ficax non sit, quae quisque timere potest ex sita infit
1 Secundo, certum est in praedestinatione esse certitudinem ultem ex praeicientia visionis,qua Deus sicut cognoscit omnia alia, cognoscit et iam, qui sint fatute' consecuturi. Similiteretis iam est certum , praedestinationem alio modo habere certitudinem ex secutibne sui effectus exemeaeitate voluntatis diuinae: quod docet S. Th. ar 7. Dempe, praedestinationem certam esse non solum ratione cognitionis, quo modo Deo certus est numerus guttarum pluuiae; sed etiam ratione electionis, fit diffinitionis cuiusdam, sicut ille habet. Eandem duplicem certitudinem prae destinationis ex instituto, explicat q.f. de veritate ar. 3. incorpore , id tibi. sententiarum ad Hannibaldum dii. o. q. ι .ar. 3. ad 2. Ecsium itur ex S. Augustino lib. de corridione, dc gratia c. T.
ubi loquens de praedestinatis: Horum . inquit, si aliquis perit. Diitur Dein , sed nemo eorum perit, quia nonfia ιtur Dem: 3e deinde i Horam. inquit; si qui quam persit, vitio humano vinctim Dem. sed
sus significat, lalutem praedestinatorum esse ceristam, primo ex certitudine cognitionis diuinae,
seeundo autem ex efficacitate voluntatis diuiniquae a nulla re superari potest. ... Docent aute aliquiTheologi hanc certitudine squa Dei pridestinatio habet, in quantii est caula, nullo modo oriri ex Dei scientia, sed solii ex em-cacitate volvotatis, atque id confirmantiexS. I iticitatis locis, ubi certitudinem caula litatis in pret- destinatione distinguit a certitudine cognitionis. Dicendum est tamen, certitudinem, quam pIa destinatio habet, in quantum est caus, , distincta inesse , certitudine cognitionis scientiae vilionis Dei, qua cognoscit effectum praedestina tionis, ut abies ure futurum, neque dependerea certitudine huius cognitionis; dependere tamen a certitudine scientist simplicis intelligentiae, qua Deus cognoscit vim mediiarum , ani quam ea eligat ad salutem praedestinatorum. Ratio videtur manifesta, quia praedestinatio etiam si accipiatur, ut pertinet ad voluntatem, nest tamen causa rerum sine directione lcientiae simplicis intelligentis,quare etiam si accipiatur, ut est caula, ad certitudinem effectu concurrere etiam debet scientia, per quam proponuntur media,de ratio iaciendi effectum.
Secundo, si intellectus diuinussa Ili posset in hproponenda utilitate mediorum, voluntas diuina non post et per media certo assequi finem, quia natura sua sequitur cognitionem proponentem
media, quare eligere posset medium, quod re iis psa non estet idoneum ad sinem,si intellectus de- etpi posset in cognitione utilitatis mediorum; ovi igitur voluntas certa fit in assecutione finis per midia, quae eligit, necessaria est certitudo scientiae simplicis intelligentiae Dei, qua ei scacitas medior m certo cognostatur, qWare nulla est certitudo in praedeliinatione , quae non dependeat ex Oliquη Dei cognitione. Cum autem S. Thomas , Caietanus , Se alij Thom istae distinguendam, aiunt, in praedestinatio certitudinem caulalitatii in causando, , certitudine cognitionis, plane Impuntur de c titudine cognitioois latentiae visionis Dei, per quam eognoicit effectum praedestinatiosis ut abis solute suturum , , qua cognitione, ες certitudine non pendet e rtitudo , quam praedestinatio habet in causando, hoc autem non im pedit quominus dependeat ab ea certitudine scientiae simplicis intelligentiae, qua Deus cognoscit emcacitatem mediorum , id est, talia quae si afferantur, non solum possint, sed etiam te ipsi fisctura sint, ut sequatur effectus praede
C A P v T II. prima opinio docet gratiam eraeacem exsua natura habere cerauudanem, O in ἁμιιtitatem in causando. Ulto maior difficultas esse potest, an in i - Inps, mediis creatis, quae Deus dat praede instinatis, sit aliqua certitudo in causando, quae non dependeat 1 certitudine scient in Dei, quodamur
417쪽
dantur. Sunt enim vir talocti, di non panci, qui
affirmant, gratiam praeuenientem, quae appella tur efficax in sua natura,& entitate creata, quam habet, habere certitudinem, di insallibilitatem in ea usando,& faciendo, ut voluntas consentiat,& per hanc certitudinem, S infallibilitatem ipsi intrinsecam distingui li gratia praeuenienti, quae appellatur susticiens. Quapropter similiter docent huiusmodi gratias specie distingui in sua
physica, & intrinseca entitate, aut saltem in maiori intensione. Probatur haec sententia primo ex S.Augustino de dono perseuerantiae c. q. ubi sic definitr eradestinatio est V paratio beaefictaram
Dei, quibin certi me tiberantur, qarcu que liberantur. Quibus significat S. Aug. in ipla gratia,quam praeparat praedestinatio, esse certitudinem. Seiacundo, quia gratia praeueniens, quae dicitur ei fi cax distinguitur 1 si ficienti, ex le,cipet te est efficax, non vero ex eventu sortuito; non autem
videtur, qua ratione gratia sit ex se,& per se enficax, atque ut talis procedat a voluntate diuina, qua datur, nisi in se habeat vim causandi certo, et infallibiliter,ae proinde etiam line dependentia a cognitione, qua eius effectus cognoscatur.
itur. Iέ r Icendum est tamen, in gratia praeuenienti, L cuius praedestinatio est praeparatio, non es-la certitudinem in causiando,nisi ex dependentia a scientia simplicis intelligentiae Dei certo cognoscentis, quem effectum habitura sit gratia illa, si detur voluntati. Sumitur haec sententia ex S. Thom. supra q. I9.ar. 8. ubi explicat propterea Dei voluntatem non tollere contingentiam a rebus creatis,quia ad effectus contingentes praepanat causas contingentes, & desectibiles; contenim causam contingentem,& defectibilem in operando non esse in operando certam, de in infallibilem. Constat praeterea ad consensum pium& meritorium gratiam esse potissimam causam, quam Deus ad ii Ium praeparat: ergo ex mente S. Thom. gratia praeueniens, quam praeparat praedestinatio, non habet ex sua natura praecise sumpta insallibilitatem & certitudinem in causando. Probatur autem ratione manifesta, quia gratia, cui potest voluntas creata dissentire & resistere, non est certa & infallibilis in causando, nam eo
ipso est desectibilis, quod potest ei resisti; est
autem ex fide eertum, creatam voluntatem hominis praedestinati posse reinere, Et dissentire motioni gratiae praeuenientis, per quam , Deo premouetur. Sic enim definit Concilium Tridentinum sessione 6. eap. s. hominem aliquid sacere recipiendo illum te, tionem Spiritus sancti, quia illam obiicere potest, &Cant. q. tibe--m MArrium a Deo motum. 9 initarum coopera
m aliquid, ct possedissentne. Et paulo ante Tridentinum Concilium etiam Senonense in decre--fidei 11. ideo πahentis Dei auxitim nihil dero-
gare libera ati, quta non est tuis, caei resisti ηρηρομ- Et ex Patribus Augustinus de spiritu clitera c .s
Misericordia, inquit, Dei praveminos,consent ιν eautem vocat tenι, veI ab ea dissentire nostra volunt tu est. Et S. Prosp. libro contra Cassianum, cap. s. approbat haec verba Cassianti Initiumsancta -- lauatis in a Deo, nostrum vero ess rina;entemgr tiam humiliter subsequamur, neque dura cerut e ri
dem resistamus. Et primo de vocatione Gentium cap. 9. alias 27. ait Voluntatem hominis Abuim gratia, atque de sita mutabilitare haberes descit. Et paulo inserius, Dem, inci ait, sim velloc do
ferat. Anselmus in Matth cap 6. circa illa verbarnat volunt M tua r explicat, voluntatem Pauli
non fuisse coactam, quia mansi libera, ut si vellet, resisteret. Denique S.Isidorus lib. de doctrina & fide, cap. Iob de S. Bernardus de interiori dono,cap 68 sumptis verbis ex lib. de Ecclesiasticis dogmati
bus, cap. 2I. Inιrium. inquiunt salutis Deo miseraure
habemus, acquiescere aurem salutifera ins rario, infra potestatis est. Illud autem solum est in nostra potestate, quod possumus agere dc non ag re , ut definit Aristotis.Ethie.cap. s. Igitur in sola natura praeuenientis gratiae pro ut est ante corusensum voluntatis , nulla est certitudo eausali. tatis , comparatione consensus liberi Be pii. Quod vero praedicta omnia testimonia accipi debeat in sensu,quem appellant compositum, ita ut facta suppositione gratiae, spectata illius nat ta,coniungi possit cum actuali resistentia voluntatis, ex verbo ipso resistendi, & dissentiendi est manifestum, neque enim dicitur quis resistere aduersario,qui nondum est praesens ad agendum sicuti neq; aliquod agens, dieitur impedire essectum alterius, quod nondum sit ad agendum a plicatum, quantum ex parte illius opus est. Vt igitur aliqua causa possit alteri resistere, aut illius effectum impedire, alis esse debet, quae possit cum altera congredi, de sacere ut, cum sit praesens, non operetur; definitum est ante, posse voluntate remere motioni gratiae, & eius effectum impedirer ergo voluntas id facere potest
etiam in sensu composite, & facta suppositione gratiae praesentis. Confirmatur , nam ex verbis Esther II. gconstat dogma fidei , nullum posse resistere emeaci voluntati Dei , si autem verba illa admittere possent sensum diuisum , hoc est,
non existente voluntate, cui resistatur, certiuiis mum esset, voluntatem creatam posse resistere
voluntati es scaei diuinae, quia saepius operatur id, cuius oppositum vellet efficaciter Deus nisi per ipsam creatam voluntatem staret. Dicendum est igitur, verba illa, potest, vel non potest re sistere gratiae, aut voluntati Dei, non poste a mittere alium sensum quam compositum , hoc est,ex suppositione praesentiae rei, ad quam te- sertur verbum resistendi. V Itimo , quia verba citata ex Conci Ilo Trident. in concilio positi sunt ad explicandum, libertatem manere non obstante necessitate, & motione gratiae, & adi damnan
418쪽
damnandum errorem Caluini, qui lib. 1 institu
tionum,c.3. docuerat, non ita voluntatem mo
ueri a gratia, ut nostrae postea si electionis motioni eonsentire,aut dissentire neque enim Caluinus negabat liberuidi arbitrium posse dissentire a bono, s non moueatur a gratiaeergo sensus Coneiiij necessariuρ hie est, voluntatem post motionem gratiae posse cum illa coniungere consensum vel dissensum, ac proinde in sola natura intrinseca mouentis gratiae non esse certitudinem caussitatis. Ex quo fit, ut iri eadem natura praeuenientis gratiae virtus quidem styrae mouendi volu nutem , & ut ita dieamus, condeterminandi illam ea smul libere influente , non autem praedeterminandi, quia re ipsa natura talis gratiae ratione differensa , quae est in voluntate, resistendi, aut non ress stendi , ipsa quoque indifferens est , ut e n- iungatur cum consensu voauntatis ', quem eum voluntate essest, aut cum illius dissen si quem voluntas e scere potest e2 se non obstante contraria inclinatione presentis gratiae. , Dieendum est igitur seeundo, certitudinem causandi, quam habet gratia praeueniens, illi conuenire et respectu ad scietitiam Dei a quo datur non quidem ad scientiam visonis rei absolute sutura, quae sicut non est causa rerum, ita neque certitudinem causalitatis praestare
potin , sed ad scientiam simplieis intelligentiae practicam, perquam Deus cognoscit cet-to quid si factura quaecunque gratia , si illam dare decreuerit, quare per hanc scientiam di
figitur diuina voluntas, ut eum certitudine. tiseeuritate obtinendi effectum det mediu in gra tim peruenientis, non miniis quam si volun tas per eam gratiam ad consentiendum cogeretur. Porro ex isto respectu ad scientiam Dei certam idem medium gratiae si ultimate eon gruens, &conueniens voluntati, quae cum in- lallibilitate effectus per illud medium a Deo gubernatur. Secundo, quia voluntati magis congruit medium quo, si ipsi datur, est bene ope ratura, quam quodcunque aliud: huitis modi autem congruendi ratio in natura gratiae praeuenientis neque est gradus essentialis a neque lproprietas, quae de illa natura dicatur per id iri ieeundonio do dicendi per se. est tamen imagni
momenti ad rationem doni & beneficii, atque per illam constituitur ratio congruentis, & enheaeis gratiae prout distinsuitur , gratia suis- .cienti; licet enim vi essessiua , quaedam proportio cum quodam subiecto potius , quam eum alio habente alias inclinationes, solum o riatur ex natura ipsus gratiae , tamen peculiarior illa congruentia ex respectu ρd effectum eonditionale suturum ad scientiam Dei illam dantis,& dirigentis, non potest oriri ex sola natura talis qualita
D primum argumentum contrariae sen- istentiae respondeo, ex uerbis Austistini solum probari, beueficia gratiae, qhae praeparantur per praedestinationem habere in causando certitudinem. h c autem recte intelligi de cer titudine. quam habent in causando, ea ratione
qua subsunt seientiae diligentis Dei, de qua certitudine procul dubio loquitur Augustinus, nori enim definit praedestinationem esse praeparationem heneticiorum Dei, sed potius: pratismatis, intrin. estprincientia, o pisarano
ben/ficiorum Des , quibus certi me tiberantis mcunque titeranim , quare illa particula re
rimis , optime referri potest ad vocem illam praescientia)per quam scilicet cognostit Deus quem effectum habitura si gratia th volunta- e. s illi de ur, quae scientia ad directionem executionis plurimum eonfert; hic vero sensus ex contextu Augustini eo Hrmatur, statim e nim illis verbis a/ductis: Si in Tyro, o Sidone. ait , eY illis colligi esse iri quibusdam naturaliter lumen intelligentila , quo moueantumdfidem,s congrua 1liis mentibus, vel audiant verba, vel fgna conspiciant. Ex quibus manifeste probatur Augustitium non intellexisse eertitudinem in ea usando, quae ria uir ex sola gratiae natura. nain talis certitudo hecessario esset, v-biei in uὸ reperiretur talis gratia ; quare effoctus illius non forum reperiretur in quibusdam, neque esse suis ciens indicium eolligendi in quibusdam esse peculiarius aliquod tu inen intelligentiae, ehgo Augustinus necessariis est latelligendus ge certitudine quae oriatur ex scientia Dei noti necessaria , per quam cognoscit
euentum conditionaliter futurum ex tali gratia . si detur, cum tamen ille posset non euenire spectata gratiae nauira, & libertate voluntatis.
Ad tecundum respondeo gratiam praeue- Anientem escaeem este talem ex se, di per se, non quidem in primo, aut secundo modo di eendi per se, sed solum in quarto modo . quod ipsa natura gratiae est causa illius respectus, quo
denominatur effrax , non quidem causa adaequata , sed causa praeespua mouens voluntatem, quae sicut ex gratia, & elim gratia escit liberum tonsensum, etiam cum eadem gratia est effusa illius respectus , quo gratia refertur ad consensu in . scut ad eflectum ex ipsa futurum, ex quo etiam fit ut quia diuina silentiae, se vim habet cognoscendi certo omnem v ritatem, diuina voluntas terminetur ad talem
gratiam scut ad rem, quae iii fallibiliter habitu ra st effectum , si voluntas per illam ad eo
Ad explicandum autem qua ratione volun IAtas possit resstere gratia praeuenienti eis caci, etiam in sensu, quem appellant compositi. ti Ii tandum
419쪽
randum est, aliquando in subiecto proposti nis coniungi duas formas accidentales, ut si dicamus : Corpus molle ratandum potest esse quadra r m , in qua propositione potest fieri sensus compostus ex suppostione utriusque sormae accidentalis, quo modo propositio est falsa, quia cum topore molli,& rotundo non potest componi figura quadrata; si autem fiat sensus compostus solum ex sappositione unius se mae, qua corpus est molle,& idoneum ad plures
figuras, ea propositio est vera, nam retenta illa forma, ablata autem figura rotunda corpus
molle rotundum fieri potest quadratum, quae propositio sensum habet compositum, Ecdiuisum comparatione diuersarum formarum, significando, scilicet figuram quadratam , quae est praedicatum in propositione,componi posise cum forma corporis mollis, non autem cum
figura rotunda, sed potius per illius ablatim
is Eadem ratione in tae propositione r IImo excitatisoniam a otest non operarι. denotatur duplex forma ea parte subiecti, nempe natura gratiae,& reis ectus infallibilis efficacitatis, quem diximus esse distinctum a natura gratiae, de sine quo gratia illa esse pollet ex res stentia voluntatis non consentientis, quare propositio falsia est in sensu composto, ex suppositione v triusque accidentalis Arinae , quia negatio perationis voluntatis non potest componi insibiecto eum gratia, de tum respectu ad effectum certo suturum, si ipsa ponatur; contra vero ea propositio ver est in sensu tomposto praedicata cum natura gratiae, diuiso autem comparatione illius respectus gratiae ad ess tum,sine quo illa gratia potest esse. I Eodem modo dicendum est, hominem posse resistere gratiae essica nempe in sensu composito ex natura, dcxntitate pratiae . quia potest facere, ut talis gratia esseaeitatem non Habeat in subiecto,in quo inhaeret; non autem in sensu eomposito ex septastione entitatis gratiae,& respeetrus ad effectum infallibiliter se turum, qui respectus includit ut in ratione gratiae efficacis , prout distinguitur a gratia suffieienta Hoeuro satis est, ut intestigamus libertatem
voluntatis recte cohaerere cum efficacia gratiae,
quia id quod est in patia esseaci, cum quo
non potest componi dissensus voluntatis, dependens est ab ipsa voluntate . quatenus cum gratia est operatura, si talis gratia detur illi,qu te illa impossibilitas componendi dissemum cum gratia essicaci, & necessitas operandi ex suppositione gratiae essicacis, sola est necessitas in allibilitatis, atque ab ipsa voluntate dependet id autem, quod dependeta voluntate libera, non potest aduersari libertati id vero,quod est in gratia esseaes, quod a voluntate libera creata non pendet,componi totum potest cum dissensu voluntatis, di ideo non potest aduersari li
Ex qua doctrina explicanda est coneordia libertatis creatae cum certitudine gratuitae, & di-
uinae praedestinationis, Ex eadem doctrinam plicandum est. numquam contingere. H Iiquis pie Operetur sine maiori beneficio gratiae prameniensis, quam sit in illo, qui non mur tur; numquam enim contingit, ut quis raper tur sine alia praeuenienti, quam Deus cognouerit esse facturam, ut voluntas eo sentiatis illidetur ἔ eo autem ipso quod gratia subest tali scientiae Dei, habet rationem maioris gratia, hoe est medii in fallibilia ad conuersonem:qu propter ad explicandam hane in qualitatem
gratiae praeuenientia , non est necessarium adiati ruere praevenientem gratiam, quae ex vi si naturae determinat voluntatem ad eonsentiendum atque in sua Phys mentitate maior ἰ aut
perfectior st, quam gratia praeueniens, & sufficienseo,qui non utitur tali gratia, quin potius ex tali gratiar diuerstate colligeretur in illo, qui non operatur, re ipsa non este principium op randi sussciens. quandoquidem in illo non est principiu, quo praedeterminetur ipsius voluntas, neque principium illud proe andi, ut duximus quaest. I ri. 3.
Dis P v Tatio LXIXVI. Qua ratione explicanda st concordia. libertatis creatae cum certitudine
praedestinationis νον Masiliensem aperitur. p. .
Prima opinio Cautam impugnatur. Cap. a. Vera opinio S Thoma Capia. Concordια libertatis evim praedesinatione exponisur. p. 4 Argumenta oppossa ditiuntur. p. 3. C A p v T L
Concordia libertatis cum certitudine prae- x destinationis certa est ex fide, nam verutas praedestinationis gratuitae, & libertatis in operationibus piis per sdem ereditur; explic tur tamen multo dissicilius, quam concordia libertatis creatae cum Gentia diuina . nam scientia Dei, quae habet necessariam conne xionem eum aliquo voluntatis consensu, sola est scientia visionis, qua non est eausa illius. sed potius ipsum futurum praesupponit eum eadem contingentiae conditione, cum qua est futurus , quare destruere non potest sitieri tem ; at praedestinatio causa est eerta in op rando comparatione consensus voluntatis. Ex qua certitudine sumitur dubitandi, ratio, quae communis est voluntati, di prouidentiae Des,
quia: r destinatio posta est in quadam DE
voluntate, di prouidentia , quare concordia libertatis
420쪽
libertatis eum ipsa eadem ratione explicari de bet atque coneordia cum Dei prouidentia, &
1 Fuit autem antiquus error Massiliensium per praedestinationem ea ratione, qua tradebatur ab Augustino. libertatem tolli, & virtutes, vi refert S Prosper vulgari epistola ad Augustinum parum post initium: dicebant enim,r moueri industriam , tollique virtutes, si Dei constitutio humanas praeueniat voluntates, &sib hoc praedestinationis nomine fatalem quandam induci necessitatem. Probari autem hoc potest ratione, quam proponit Thom. quaest. q. articul 8. quia musa,quae non potest limpediri ex necessitate suum effectum produ- seit, hoe est,sine libertate cuiustumque sterius lcausae, quae cum illa operetur a Dei autem prae destinatio voluntas causa est, cui non potest resisti, ut dicitur Hester ra. ergo effectus, in lquem terminatur Dei praedestinatio, & volui
tas, sine libertate producitur a voluntate creata. Secundo , quia essectus, qui habet neces- statem ex aliqua praecedenti eausa est necessarius absolute, vi s. Thom. proporiit eodem loco, sed effectus,qui fiunt a Qoluntate creata, ad suos diuina. praedestinatio terminatur, necem talem habent ex quadam causa. quae ipsos praecedit, nempe ex Dei voluntate, & praedestina tione, nam ut inquit Agustinus i in enchiridio , cap. io 3. Nullas si salvus,ms quem Deus vosuerat Glaure rideo rogandus est, vivest, quia necesse est serι, si istierit: ergo omnis essectus praedestinationis est necessarius absolute, hoc est, per necessitatem, quae ipsum praecedat, & quae ipsum esse faciat, naee autem pricedens necess-tas, est quae aduersatur libertati effectus , qui eum tali necessitate producitur. Similem rationem proponit S. Tho m. quaest. χχ. artic. q. quia omnis effectus , qui habet aliquam
caulam praecedentein in operando certam, efficitur ex necessitate praecedenti: effectus autem praedestinationis, qui sunt a voluntate creata, usam aliam habent praeeedentem in operando certam, nempe voluntatem. 8: praedestinationem Dei: ergo , &c. Vltimo , eandem rationem urset Caiet. eodem art. 4. quia id quod poti cst euitabile a voluntate, non fit cum libertate illius, quae autem sunt a Deo praefinita ineuitabilia sunt a voluntate creata; fiunt igitur sne libertate C Ap v et III.
gnatur.3 v N dissoluenda hae discultate, hoc est, in
tradenda coneordia voluntatis creatae cum prouidentia, aut praedestinatione diuina. Prima sententia est Caietani.q. ra. art-. ubi explicare conatur es certitudine prouidentiae diuinae non sequi ineuitabilitatem rei praefinitae a Deo, sed,Yt ille ait, medium quoddam inter e-
uitabile,& in uetabile, quod hominibus ineffabile est, neque contrariatur libertati. Ad Caietan. accedere videntur Recentiores qui)am Thom istae qui docent hanc eoneordiam ita e se in effabilem, ut a nobis explicari non possit, confirmant autem ex illo Paul. ad Rom. si Deo
placet; ex Augustino, qui dum agit de hae fidei
veritate saepius assirmat esse inserti tabile Dei iudicium, & voluntatem, lib. de spiritu & litera,
prehensibitia sucit itiriciis eius, ae inuesti uestis via
Hae responso nulla ratione est probanda. 'quia inter extrema contradictorie opposita nullum potest esse medium, neque quidem ineffabile: sicut enim interfossbile,& impossibile medium esse non potest, ita neque inter euitabile , & ineuitabile , effectus autem a Deo sis finitus non est euitabilis, ut Caietanus concedit ergo est ineuitabilis ea ipsa ratione , de sensu, quo non est euitabilis. Deinde probandum non est, quod alii dicunt. non posse sane
veritatem concordiae libertatis eum voluntate
diuina a priori explicari , quia escaeitas voluntatis. &concursus diuina in rebus naturaliabus, & libertas voluntatis creatae obiecta sunt naturalia . quae naturali lumine demonstrata iur,quare concordia harum duarum veritatum
lumine naturali potest cognosci ; eadem autem ratio debet esse eoncordiae libertatis cum praedestinatione di gratia , atque eum efficacitate voluntatis diuinae in rebus naturalibus, quae a Deo fiunt simul eum voluntate creata, quia ratio libertatis eiusdem esseniatiae est in rebus naturalibus , & supernaturalibus.
Deinde, quod de Augustino dicitur contra 2
Augustinum ea lumniam te puto, nam licet ag- noscat disseultatem huius concordiae , ait tarimen eam ab aliquibus intellectu penetrari, prae sertim autem libr. a. contra litetas Petiliani, cap. 8 . inquit r uaomodo Deus attrahat s dimittit, ut homo erigat quod voluerit, virtim equidem verum est. sed pauci hoc intellecta penetrare valent. Et epist. 46. ait hanc quaestionem essedisseilem, & paucis intelligibilem, lib . contra Iulianum, ea p. s. dum Iuliano respondete
Dιαι. inquit, istam quaestionem esse dit talem ad discernendam , non autem disci noη posse dascerκi . ct multo minus diceram qkod meta disisse mentiris, xe gari liberum arbitrivmgraria commendetur. ει-
dem autem est omnino quaestio , quomodo libertas stat cum esticacitate gratiae, & cum enficacitate voluntatis diuinae , quia voluntas diuina non nisi per gratiam es cacem tetiaminatur ad effectus praedestinationis ; quod autem dicit, non esse scrutabile humano in genio , aliud est longe diuersum , nempe cur ex duobus in eadem massa perditioni, constitutis , alterum salvet per gratiam , alteis