Conspectus præsentaneæ morborum conditionis

51쪽

novi insultus frequentiores, atque morbus se se explicat. Ceterum vertiginem saepissime consequitur prompte pulsus in sinistro latere mutatio.

Vertiginem paullo vehementiorem comitari solet vomitus. Quae morbum in choat vertigo fugax esse solet, quae vero in tertio, quartove stadio advenit diu etiam VOXaro Solet, neque caput demittere aegri possunt sine quadam gravi mentis pertu batione, et visionis diminutione, quandoque etiam scothomia. Artuum imbecillitas facile sequitur ve tiginem, atque nostri aegri non de obj Ctorum ante OcUlos rotatione; sed de qua dam corporis instabilitate, et se regendi impotentia conqueruntur, immo tamquam ebrii postice cadunt: cum aurium sonitu et susurro, si paullo fortior vertigo fuerit.

Cephala ia. Frequens morbus est cephalalgia in hae

aegritudine, eaque evenit in omni stadio morbi, minus tamen frequens in quarto. In primo stadio nunc sine ordine, nunc periodice revertitur; anterius solet caput dolere dolore distensivo, et gravativo etiam vehementi, qui ex integro abit post unam,

52쪽

32 aut alteram diem; aliquando alteram tantum partem capitis assicit, atque frequentius dexteram, et hemicraniam aemUlatur. In vehementiori cephalalgia etiam Vo- mendi aliquis conatus adest, atque animi, ut dicunt, languor; pulsus non est elatus, et ad magnum accedens, sive, Ut ajunt,

capitalis; sed potius brevis, minus elatus, et Contractus, non frequens: dolor capitis a parte anteriori ad occiput etiam transit finiens per aliquam spinae dorsi rigiditatem , aut lumborum dolorem. In hao cephalalgia intus caput dolet, non eXtUS , nisi una adsit lymphae, ut ajunt, Conditio rheumatica, in quo Casu cutis capitis

contrectata dolet. Ad tempora autem cum quadam lancinatione capitis dolor est in iis, quibus bilis una agens ad caput rapta est. Cephalalgia aliquando in hoc morbo periodica est instar febrium intermittentium: tunc autem circumscripte pars qUaedam capitis dolore torquetur immani memtem etiam submovente; sed in eo situ,

qui doluit, caput contrectationem aegre fert. Matutinis horis venit, post meridiem mitigatur, febris utique aliqua, . sed Obscura adjungitur; pulsu primism contracto et tardo, sed qui frequentior redditur.

Dolore declinante hujusmodi cephalalgia

53쪽

nonnulla habet communia Cum iis, quae observantur in febribus intermittentibus, sed in hac constantius Urinae tenties , et aqueae sunt. HaeC caephalalgia solvitur apparente extus in Capite rubore, sive erysipelatis specie, aut diffusa intra sanguinem materia morbisCa, quae tunc febrem continuam excitat sudores et exanthemata suo tempore proferen S.

Si malo regimine vitiosa materia intra caput Coerceatur, phrenitidis speciem, aut maniam, aut paralysim progignit. Cephalalgia etiam tamquam simplexi Iethora facile nascitur in iis, qui morbi fomitem latentem habent, aut ab eodem jam explicito exercentur, si solis radiisse eXponant , si Vehementer, et repente Corpus moveant, si Capite demisso truncum inflectant, si Consueta aliqua sanguinis evacuatio minus ex ordine fluxerit. Ii, quibus venenum per attritum qUemdam sanguinis cum bile in vaporem veluti redaCtum est, atque sUb aurae Celestis specie corpus pervadens ex inferioribus

partibus ad caput fertur, perraro ex hoci raptu capite dolent, sed potius aut in magnam perturbationem capitis, vertiginem, aut etiam apoplex iam deducuntur, nisi jam extiterit plethora capitis, aut sanguis adhuc coactam naturam habuerit,

54쪽

tunc enim temporis solet plerumque potius nimia fluiὸitate peccare. Caussa igitur frequentior caephalalgiae posita est in majori sanguinis densitate, et Vasorum plethora. Lympha etiam paullo

densior hujusmodi venenUm retinenS Cae- phalalgiae cauεsa est, et quo magis praevalet miliarium miasma, eo fortius Cae- phalalgia vexat, etiam Cum Sensu Cujusdam divulsionis , et lacerationis. Verum si major extiterit quantitas peticularis principii,

atque sanguinis cohaesio infirmata fuerit, aegri non dolore capitis, sed εOPOre pre

muntur.

Urinae variae sunt, prout Varia est positio, et actio materiae morbificae, ejusque compositio , aqueae nimirum , turbatae , eaeque aut pallescentes, aut Subrubrae. Urina quae tenuis est, leviterque flave-SCens , Cum splima albicante diu permanente in matula, malignUm miasma sanguini inhaerens in cerebro latere significat.

Morbi convulsivi in genere. In Iegitimo miliari morbo et Vehementiores, et frequentiores esse solent morbi eonvulsivi, sed et in hac aegritudine, magna etiam est convulsionum varii generis

55쪽

frequentia, et varietas sive in morbo acuto, sive in morbo Chronico, eaque saepe Cum magna phoenomenorum permutatione Coniuncta; immo id peculiare contingit, ut morbi ipsi, qui ad atoniam , siVe nervo-Tum resolutionem pertinere videntur, non sint sine aliqua conditione convulsiva fibrarum , atque saepe saepius ambigant inter paralysim , et convulgionem. Cum materia morbifica hujusce morbi soleat praesertim nervos assiCere, maximusque sit nervorum mutUUS CONSEnSUS,

jam patebit tum quanta esse debeat convulsionum diversitas, Cum etiam quam dissicile sit motuum spasmodiCOrum CauS-sas immediatas assignare, et Constituere. Duplex interim primarium genus ConVUI-sionum esse Video, unum earum, quae a stimulo extremis nervis applicito Oriuntur, alterum Vero illarum, quae a stimulo oriaginem nervorum irritante proficiscuntur. Hisce duobus tertium addi potest illarum, quarum CaUssa posita est In stimulo non

applicito ultimis filamentis , et papillis

nemorum, sed eorum ramis, aut ramulis, sive melius dixerim, ipsis nervis, aut per Consensum ex aliorum nervorum irritatione proficiscuntur. Sed quae ad rem nostram faciunt convulsiones expostulant conside rationem praesertim Originis, atque extre-

56쪽

morum nervorum in papillas abeuntium. Caussam investigans ConVulsionum, quactiam cito perdunt homines in miliari morbo tract. de milia r. f. I97. post accuratam

. phoenomenorum indaginem in eam sententiam deductus sUm, qua existimarem, eas tribuendas esse miliarium Veneno papillas culaneas nervorum male assicienti: Posteriores autem, quas triginta et ultra annorum Curriculo observationes institui, meam sententiam perpetuo Confirmarunt. Ulteriora vero momenta rationis similiter

judicandi suppeditat haec species purpurae quando miliares pustulae Chronico modo tenaciter sub CutiCula ViX eam ele-Vantes persistunt. Hujusmodi exanthemata in dorso , pectore, et brachiis aut visibilia, aut tactu distinguenda, modo distinctas minutissimas pellucidas vesiculas cXhibent contraria luce videndas, quaΘquando pungunt elatiores fiunt; modo scabritiem aliquam cutis tantummodo praese- ferunt vesiculis nullis apparentibus : do Caetero Urinae aqueae, aut pallidae, aut

Copiosae, stuporis pungitivi in digitis re-

. CurrenS Sensatio, acidum interdum olens

perspiratio, morbus miliarium, qui praecessit male judicatus luculenter ostendunt ea8 pustulas, sive vesiculas ad reliquias 4uperstitis veneni pertinore. In eo autem

57쪽

torquent, loci impatientes sunt, et eos subitanei motus membrorum, qui noctu frequentiores sunt, fatigant. Ex minimo strepitu animo commoventur, et paVent, promptaque est cordis, aut CoeliaCae arteriae palpitatio; aures sonant, et a quovis strepitu laeduntur: de oculorum recurrenti immobilitate conqueruntur; his accedunt sensus quidam plenitudinis in Capite men-

tem submoventis Cum subitanea artuum

imbecillitate, etiam ad momenta balbutiunt, atque artus fugacibUS motibus con-vUIsivis Concutiuntur. Musculi etiam colli varie rigiduli fiunt; mens tamen Constare

solet. Hisce aegris aer siCCias multum infensus est: a Corporis exercitio, et frictionibus sublevantur , si praesertim aliqua perspiratio succedat. Si pustulae asperitudinem faciant, et sint, Ut dicitur, sub-Cutaneae , tepida balnea prosunt.

stimulo proficiscuntur, atque pustulis in

squammas secedentibus mitesCUnt, et superantur: Certum est ex hoc nervorum cutis stimulo, et alios DerVos in Consensum trahi, et signatim caput sanguine repleri: dicendum ne erit, constrictis, et lacessitis nervorum extremitatibus, obicem poni actioni arteriarum sanguinem ad

58쪽

cutim vehentium, et uberius in partibus internis capitis colligi, aut per vitiatam

etiam praesertim vitales in Consensum morbi trahi y Actio veneni papillas cutaneas stimulantis agit ne tantummodo adigendo in contractionem telam cellulosam, quae nervos Vestit, aut substantiae nervorum vulnus infligit, quod ejusdem operationem, quaecumque illa fuerit, impedit, aut deleti Haec, quae obscurae indaginis intelligo, aliis sagacioribus Viris

explananda relinquo '. Porro Cum . tantus sit nervorum cutis cum Variis humani corporis partibus , et signatim cum stomacho, et intestinis Con- Sensus, εiVe per Communicationem oscillationis id fiat, sive per veram etiam Subtilissimae materiae ex cute ad stomachum, et intestina transmissionem; stomachUS ab his motibus spasmodicis ex Cute natis in consortium morbi trahitur, atque non modo Constrictio ad scrobiculum, sed et vehemens dolor stomachi nascitur Cum sensu typothimiae, quae symptomata mUILtum per asperas frictiones diminuuntur, atque illas cardiacas potiones, quae Valent

u Has convulsiones diutissimo torqvant, quin vitam adimant, Et hoc minus periculum tritiuo majori visciditati inuci papillis cuiausas obtogontis.

59쪽

motum humorum ad periphaeriam pro-

Alterum convulsionum genus oritur in hoc morbo ex stimulo fibris medullaribus cerebri, aut nervis ipsis cerebralibus, aut

spinali medullae illato, incredibili phoe-

nomenorum, Ut planum eεt, varietate, atque multorum morborum generatione, pro Varia portione medullae Cerebri, aut diversitate nemorum irritatorum, atque pro Varia materiae morbificae Compositione. Quo enim major existit portio multarium miasmatis, majores, et ferociores convulsiones sunt, atque vehementius de- Iirant aegri, quando mitescunt Convulsiones.

Μultum autem tunc temporis ferociam, et vehementiam morbi adauget bilis, quae una juncta sit; Verum si praevaleat peti-cUlarum Venenum , identidem soporosi aegri sunt, tristes, et paVidi, multoque minus fortibus convulsionibus agitantur. In hisce autem ex cerebro ConVulsionibus mens etiaIn interdum persistit, abdomen non tenditur , bolus, ut dicitur, histericus deest ad jugulum, aegrotantes primum conqueruntur de dolore Capitis, quem asyncipite ad occiput progredi assirmant

cum SenSu Cujusdam magnae Vellicationis, atque internae in cerebro abrasionis: col-

60쪽

Ium riget, deinde et brachia varia ratione Convelluntur, arbus etiam subsiliunt, remittente paroxismo de dolore Capitis, araque Stomachi queruntur, musculi faciei

inordinate se movent.

Aliquando haec accessio brevis est, ali as diutina, et post caephalalgiam, et

sensum Variae distensionis musCulorum faciei, et colli in dolorem stomachi vehementem incidunt. Frequenter autem haec incommoda in dolorem lumborum mutantur, atque hunci ConseqUitur sensus pruritias ad anum , et scrotum Cum quadam impetiginis specie , stimulo ad venerem, et pollutionum frequentia : pungentium autem vesicularum adventus ad scrotUm, proximasque partes magnum leVamen affert. In foeminis autem leuchorroea pruriens, et ardens ad-Venit, quae similiter prima incommoda aufert. Sed non raro visum est hujusmodi leuchorroeam subito cessantem eXCepisso statim febrim, quae purpurae miliaris exanthemata protulit Cum omnium prae Cedentium morborum abolitione. Ex hisce autem observationibus colligo prim Um materiam morbificam ad cerebrum transferri, deinde per telam cellulosam medullam Spinalem, et nervorum ab ea profectorum

propagines subire, atquo ad eorumdem