장음표시 사용
441쪽
Conspiret, positasque semel rectore sub uno
Observet leges , non est tamen omnibus unu Partibus logenium, non vis nativa: sed orbes
o Astriferi, di nitidi sublimis regia coeli,
Immunis senii, & vultu immutabilis uno Perpetuum servat solida di sincera tenorem.
At quicquid gremio Lunae complectitur orbis,
Permutat variatque vices, trepidoque tumultu
4s 2Estuat. & nunquam sentit pars ulla quietem: Sed ruit in sese, & civili vulnere semper
Aut cadit, aut perimit, alioque renascitur ore, Rursus ut intereat. Nam pars haec infima mundi Quattuor includit genitalia corpora: terram , . so Et tenues undas, quique undis altior adrIncubat, & volucrem campoS super aeris ignem. Haec tua vel levitas, vel densae pondera molis,
Disposuere locis: quoniam densissima quaeque
In massam coiere, suoque impulsa deorsum Pondere, telluris medium glomerantur in orbem. Quem circum amplexus fudit se mobilis humor, Pulvereumque globum terrae, siccosque fluentem In cinerra vinxit: super hunc se rarior aer Explicuit, sursumque leves onerosior ignes 6 Expulit, ut puri teneant confinia coeli. Haec ita contigu s inter se sinibus haerent, Orbis ut exterior complexibus interiorem Ambiat, & toto circum se corpore sundat: Aera sic ignis, sic undam amplectitur aer: 6s Sic levis unda gravem premeret sub gurgite terram Perpetuo, nisi cura Dei se attollere montes Jussisset, vallesque premi, terramque cavernis Histere, dc ingentes humori aperire lacunas, Et maris irati sepsisset molibus a oras. o Scilicet humano seneri pater optimus olim Prospiciens, certis compressit finibus undas, Et terrae faciem coelo patefecit apertam :Unde animal coeleste genus, ' terraeque colonus
Hart. colonum ovid. quidem colona di xit 3 nusquam vero invenio colonum neut.
Uocem quidem adiective usurpat Cice
ro, ut ager colatius , at passivo significatu, Pro astra m quem colonia est deducta.
442쪽
Respiceret patrii flammantia moenia ecesi, Et, quanquam membris terrena mole fravatis, Qua licet' infernae fugiens contagia labis, Mens erecta polum levibus superevolet alis.
Ergo ita praesicriptos elementa Coercita sines Caetera conservant: sed tellus corpus in unum
8o Cum liquidis a coit ipsa undis, ceduntque vicissim
Amplexuque fovent sese, alteraisque fruuntur Hospitiis, mixtaeque unum coguntur in orbem:
Orbis enim speciem gravitas sua fecit utrique. Nam quibus est pondus, proclivia corpora, mundi 8s In medium se sponte serunt: sic humor ' aquai Ima petit, sic laxa jugis avulsia trahuntur
Silvarum cum strage: omnes sic undique partes. . Qua vis nulla vetat, medium nituntur in orbem.
Inde rotundari libratis undique massam so Ponderibus ratio μ pervincit: sin tibi sensus Certior esse animo judex videatur, id ipsum Non tibi diis cile est certis cognoscere signis. Nam si 7 plana foret facies telluris ab lndo Littore ad Herculeam Calpen, cum Phoebus Eoos s Cardine depromit radiatae spicula flammae, Non citius Gangem, quam Gades tela diei Lucida percuterent, & cum Sol condit Ibero
AEquore flammam, una cunctis mortalibus hora Obsita nox tenebris fusicas offunderet alas. Ioo At nunc paullatim tenebris Aurora fugatis Exserit Oceano placidum caput: aurea cum sex Evocat aesti seros stratis e mollibus Indos, Humida nox riguos per nostra cubilia somnos Fundit adhue: Indos ubi nox involverit umbra,
ios Clara per Hesperios iundunt se lumina colles. Nempe quod in modicum tellus erecta tumorem Tardius his, illis citius ' vaga lumina terris Dividat, dc clivo radios frangente supino
Occidat his, illis surgat Sol, passibus aequis
MoQuem fugit, & sequitur caecis nox atra tenebris. Nec
443쪽
Nee minus id Lunae poterunt monstrare labores, Cum procul a fratris radiis serrugine vultus Induit oppositae in medio telluris ab umbra: Nam tenebris primis nobis cum Luna laborat, iis Post mediam Perses aera auxiliaria noctem Personat, ec magicos vetat exaudire susurros. Quid Z quod ubi Lunae pars altera lumine cassa est, Altera fraternis fulget pars aemula flammis, Qua rubor in secit tenuem falcatur in arcum. rro Corporis obscuri nam mobilis umbra figurat
Quadratam faciem quadrata, rotunda rotundam. Ergo orbis cum sit teIlus, coeuntia Solis I. umina es tuos se circum latera ardua terra: Ias Undique conitringunt umbram, clausamque rotundant. Nam si plana foret facies telluris ab omni Parte sui, nunquam tenebrescens cornua Phoebe Fingeret, aut faciem vaga sumeret umbra rotundam.
lauin & Parrhasia tellus declivis ab Arcto estr 3o Usque Noti algentem qua sese exporrigit ortum. Nam quo quisque magis tepidos declinat ad Austros,. Hoc humilis Cynosura magis se deprimit, at quo In Boream properas magis, hoc sese Parrhasis ursa
Altius attollit: sit nitique tenore deinceps, I 3s Quantum terra tumens dorso consurgit iniquo, Tantum se nobis aperitque & ' condit F Olympus. Nec te Commoveat, quod in altos edita montes Pars si terrae assurgat quis dam, depressa profundis. Vallibus haec sidat penitus, camposque Jacentes r4o Explicet, humanos dum se conformat ad usus. Ista quidem nostris discrimina magna videntur Essse oculis, terramque negant plane esse rotundam: Sin conferre solum juvet ad radiantia mundi Moenia, & immensam, quae continet omnia, molem: I4s Ille tumor terrae, quem nos miramur, inanis Vanescit, Τ nullumque facit penitus momentum. Non
3 Tenebrevem erentia Phaebel Nerbum veteribus ignotum, nee auctoritatem nisi
a patribus ecclesiis habens , Ris Poetis
444쪽
Non secus ac vitreum si musca perambulet orbem , Qui nobis penitus laevis videatur, di omni Asperitate carens, sentit tamen illa tumorem, Iso Parvaque inaequali figit vestigia clivo, Non aliter fixura ni sulcata dehiscat Hie rimis, ' illic tumulis sibi machina dispar. Nec minus in faciem se colligit unda rotundam Pondere pressa suo, qua per declivia terrae 3 ss Ire licet: certis potes id cognoscere signis. Nam velut in terris, sic & sulcantibus aequor Nunc polus assurgit, nunc se declinat, & undas
Pene subit, ponto in cumulum Crescente rotundum. Aspice cum plenis a littore concita velis i 6o a Puppis abit, sensim se si1bducente carina, Linteaque & summo apparent carchesia malo.' Nec minus e navi terram spectantibus unda In medio assurgens, cum littus condidit, alta E specula mali quamvis ea longius absitit s Quam laterum crates, & F pinea texta carinae Littora tota patent. Quid Z quod penetrabilis undae Corpus si ο,οιομερ is cum sit, pars quaeque minuta, 7 Quantulacunque ' tamen, magno cum corpore formam, Nomen & ingenium ex aequo communicat: ignistro Non minus est ' tepida latitans scintilla favilla, Laomedontaeas quam qui dejecerat arces; Nec quicquam proprium est huic, quod non v indicet aequo Jure ubi exiguae populatrix flamma lucernae. Nec laticis nomen ubi verius aequoris unda irs Vindicat, aestiva quam ros glomeratus in herba.
Ergo velut tenui se ros argenteus orbe
Lubricat, & nitidis depingit gramina Semmis, Et quae de madidis dependet it tria tectis: Sic late effusussponti remeabilis humor 18o In cumulum assurgit, sormamque assectat eandem. Sed quid esto haec longis rationum ambagibus usque Prosequor, ec claris conor lucem addere rebus Cum
9 Tepida latitavit AIS. parva latitan .
445쪽
LIBERI. II Cum neque qui fuscos calidus vapor inficit Indos
obstet avaritiae, nec Sol violentior arva I 8s AEthiopum torrens, Boreaeque inamabile stivaromnia jam vasti ratibus panduntur Iberis
Claustra orbis, rerum longis incognita sectis Iam secreta patent: namque insatiabile monstrum Orcus Avaritiam Stygiis emisit ab antris Isci Germanam Hupvis: facies inculta, situque Tristis, hiant riuus, tetricis frons aspera rugis, Ora fame pallent, corpus miserabile curae Attenuant, virus promtam ' ad pessuria linguam Inficit, ic trepidam exercent insomnia mentem,t ps In vigiles ne blanda quies irrepat ocellos. Illa olim lustrans sicco vix fertile sparto Lysiadum littus, rarasque in collibus herbas Qui 3 legerent genus acre virum, se in pectora sensim Insinuans ' dedit, dc stimulis praecordia caecishoo Impulit, dc resides animos, durumque laborem,
Et male cum grata longum luctamen arena,
Et tenum victum, dc tecto sub paupere M tristem Objicit ante oculos vitam, & sub nocte sopora Mentibus illudit varias mentita figuras. 2os Nune nemora AEthiopum mollique aviaria lana Induit, dc dites alio lub sidere monstrat
Silvarum exuviis Seras: nunc decolor Indus Zinhiber dc piper accumulat, nunc cinnama dives Cogit Arsis: nunc tacundo de vulnere matris aio Thus di myrrha fluunt, perque inscia vomeris arva
Congerit in caecas aurum formica Cavernas.
His animum illusi formis, duraque premente Pauperie, di magnum magni spondente laboris Spe pretium, linquunt patriamque thorumque laremque, ars Grandaevosque patres, fientesque in limine natos, Praecipitantque animas in aperta pericula viles Auspice avaritia. Et quanquam furor omnibus idem, Paullatim tamen ignoti sormido coegit Oceani littus lesere, dc confidere ponto 22O Parcius: at postquam cum lucro audacia crevit,
M. Pinc. in margine habet eootera. s DurumqueJ ΜS. variumque.
446쪽
i t. D E S P H R A . i mu' Alta petunt, caraque procul tellure relicta Velivolas verrunt rostris spumantibus undas. v Iam sordent spolia AEthiopum, pauperque Zalophus, Guineaque, & nimio Congus sub sole recoctus,aas Et quicquid longis cumulaverat Africa seelis,
Aut nondum nostris mentem labefacta venenis Spreverat: una animos rapit India, sola profundam India dives opum ingluviem expletura videtur, Et votis fictura mocium: qua signifer annum a 3o Circulus obliquans vicibus discriminat aequis, Frigoribusque pares alternos temperat aestus, Lucri dira fames penetrat: non Seres & Indi, Et quisquis 3 primis tepefactus flatibus Euri Mollia laniseris carpit velamina silvis, 23s Non quae vincendo sessum terra ultima Bacchum Vidit pampineos moderantem tigride Currus, Quaeque laboriferi finem dedit Herculis actis, Et quae Pellaeas sensit postrema sarissas, Suffciunt avidis animis: qua panditur orbis r o ' Sub Noton Herculeae fugiens Compendia metae, Donec ad algentem trans AEgocerota Canopum Ardua s devexi niteant fastigia coeli, Fregere ignotas remis audacibus undas. Et quicquid tenebris longa ignorantia caecis Obruerat, qua nec Romana aut Barbara traxit Arma odium, bellive furor, non prodiga vitae Gloria, non praeceps audacia, non vagus πω, Quo neque ' monstrorum 7 foecunda licentia vatum Ausa inferre pedem est, auri scelerata cupido 2so Irrupit: quaerensque viam per devia mundi, Dum nihil occultum, dum nil sibi linquit inausum, Quod ratio longis y nisa est extundere sectis, Illa oculis hominum ostendit, terramque fretumque Aeraque di gremio coeli versatile templum ars Caetera complexum tumidos se cogere in orbes:
447쪽
Et mundi essigiem per singula membra rotundam,
Pendentemque suo oc libratam pondere terram In media mediam mundi regione locatam: Et circumsusos cunctis e partibus orbes 26o AEtheris . in medium toto procumbere nisu, Inque globum cogi nitendo, in seque volutos Nectere perpetuis redeuntia secula sectis. Una igitur cum ci moles telluris & undar, In speciem cogens sese omni parte rotundam ἔ26s Concavus hanc aer, qui circumvolvit, eandem Ducat ut essigiem, ratione evincere promtum est. Extima para etiam, volucri quae cingitur igni, Ignis ab amplexu curvum sinuatur in arcum. At levitate sua 1 vivacis semina flammae 27o Alta petunt: donec Lunae circumfluus orbis Arceat, inque globum cogat coalescere fluxam Materiam: rurius flammae ' pars insera sese Lubricat orbe cavo, cum scilicet undique partes Impellant sese, dc sursum levitate serantur,27s Postremaeque premant, semperque prioribus instent, Quaque licet, tententipuro se adjungere coelo. Sic medium fugiens mundi, se flammea moles Contrahit, inque cavum inferne se F circinat orbem. Quattuor haec simili cum sint elementa figura 28o Praedita, non uno pergunt tamen incita motu Ire: sed haec sursum levitas rapit, illa deorsum Pondus, & hunc unum dedit iis natura meatum. At flammarum orbis, flammisque propinquior aer, Quod fluat in gyrum celeri vertigine raptus, 18s Indicat exitiale micans fax dira cometae,
Multaque quae liquidis flagrant incendia campis. Etheris, Eoo cum nocte orientia coeli Margine, &Hesperio cum nocte immersa prosundo, Aut Phoebi cum luce parem servantia cursum,lso Non tamen haec circum terras per inane rotantur Sponte sua, volucri sed torta volumine raptat Secum cuncta trahens domini violentia coeli. Aeris at vario terrae para proxima motu Volvitur incertis semper vexata procellis.
29s Nam cum Sol oriens radiorum spicula fundit,
448쪽
Humentesque bibit rores, fumosque volucres, Nube polus densa latet obrutus, humida molles Vis abit in pluvias, aut grandine ruris honorem
Decutit, aut operit, niveo ceu vellem, montes,
3oo Aut matutinis vestit dumeta pruinis. At tenues nebulae dc sicci spiracula sumi Cum glomerant campo sese aeris, ilicet Auster Imbrifer, aut gelida Boreas effusus ab Arcto Nubila volvit agens, dc turbine pulveris stiri 3or Verrit humum, siccisque furens bacchatur arenis. AEquora nec latis late circumsona terris Non in se remeant rursiam, & tumefacta redundant Perpetuo taxu: terra una immobilis haeret In sese incumbens, nec sursum limite recto, Io Nec fugit' in dextram. aut laevam, sidito deorsum, Nee sele sua per vestigia volvit in orbem. Nam cum stelliseri sursum undique machina coeli Assurgat, tellusque sua gravitate deorsum Pressa fluat, recto quo limite Cunque mearet,
3rs Scanderet, & nitidis propius succederet astris, . Et bene dispositi turbaret foedera mundi, Quae levibus sursum, gravibus dant ire deorsum, Cumque suum tetigere locum, si nulla quietem Vis perefre infestet, tranquilla pace potui. 32o Terra igitur nee sponte sua secedere mundi E media restione potest, nec viribus ullis In latus impelli potis est, tollive, premi ver
Cum sit nulla uiquam tantae violentia molis , Moliri quae sede lina per vimque movem zr Congeriem terrae possit. Nec rursus in orbem Se rotat, ut veterum falso pars magna Sophorum
Crediderat, Samii jurata in verba magistri. Quippe astrorum ignes spectantia lumina falli,
Quae volucri circum torqueri turbine coelum 3 o Immota tellure putent: ceu littore Puppis Cum Rigit, dc vento radit vada salsa secucido, Stare ratem pigroque putes haerere profundo, Cum fugiant colles, ulvaeque urbes due recedant: Nox ita corporeos hebetat caligine sensus. Is At tu, Care puer, nunc mecum lumina mentis Huc intende, animoque orbem percurre sagaci,
449쪽
Eque suis tenebris demersum protrahe verum. Finge animo, pigris immoto corpore fiammis Stare polum, terram se circumvolvere in orbem, 34o Perque ter octonas umbrarum di luminis horas Claudere perpetuum sua per vestigia gyrum et Hanc neque vim cursus celeres aequare sagittae, Nec volucrum poterunt alae, nec flamina venti, Nec quae sulfureae impellit violentia flammae Saxa, cavo inclusus quoties furit aestus aheno. Nonne 3 vides parva pueri crepitacula dextra Cum quatiunt 3 vel cum nervo stridente sagitta Missa volat 3 vel cum follis de fauce recluius Uentus anhelantem fovet in fornacibus ignem 3so Nonne vides quanto cum murmure sibilat aer, ' Seque gemit findit si parvo igitur momento Cum sonitu impulsus fremat atque remugiat aer, Quem fore speramus sonitum p quae murmura 3 tellus Concita praecipitem dum se contorquet in orbem, Totque simul silvae praeruptaque CuImina montium Auram indignantem scindant, lacerentque forentque Tam st celeri tellus igitur si concita motu γ Iret in occasum, rursusque rediret in ortum, Cuncta simul quateret secum, vastoque fragore 36o Templa, aedes, miserisque etiam cum civibus urbes Opprimeret liabitae strages inopina ruinae. I plae etiam volucres tranantes aera leni Remigio alarum , celeri vertigine ter Abreptas Remerent silvas, nidosque tenella 36s Cum sobole, & cara forsan cum conjuge: nec se Auderet Lephyro solus committere turtur, ' Ne procul ablatos terra fugiente Hymenaeos,
a DimersumJ ΜS. Pincier. & Hart. demersum. l Quod nos reposuimus, cum Amerννα veteres dixisse ignorem, & cur non mox editor dimessam etiam exhibuit, cum ita in m. esse testetur lfi Nec volucrum poterunt a J Ita Hari,atii autem, Nec poterunt ane volucrum. Nonne videri Hos II versus . juxta Mitionem Edinb. & quae eam sequun-gur , hoc Iocci ponendos duximus ι in peioribus autem Ediu. proxime post
semdunt, laceramque, ferumfue. 6 Tam eelera tellus igiιυνὶ Ita d Hars, alii cim ues, Erra tam eelera tellars , T Iret in oce. OmJ Imo vero quod recte vir doctus observat J qui terram ajunt stante cinis moveri, necesse habent duiscere eam ab occasu in ortum ire. indeiaque in cacum redire, cum coelum vi Matur movere ab ortu in occiatum: nam cum ripa in occasum serri videtur . nafivis fertur in ortum. Uide Copernicum.
450쪽
Et viduum Ionso luctu desieret amorem. Quid Z eum prima leves ineunt certamina Perse, 3 o Medorum ec paribus stat contra exercitus armis; Stante polo, fugiente solo, dum missile ferrum Aere suspensum vacuo volat, altera telis occurrens pars se indueret, pars altera nunquam Uulnera perferret, tela&, vertigine terrie Hostibus ablatis, domini vestigia propter Irrita conciderent. Quid Z cum se concita tellus Semper in occasum torquet, si caerula ponti AEquora lenta jacent, pigrisque immota lacunis
Interea, nonne aut terrae pars magna necesse est 38o Innatat aequoribus, naturae & sceaere rupto Unda levis rupes onerosas gurgite gestans 3 Non cedat, montesque altos non Pei seret humor,
Ante quidem indocilis minimos gellare lapillos Aut si terra undis itida & non stacta resistat, 38s Quottidie pariem obrueret vis humida ponti,st Demersamque secto quam Sol modo viderat, hanc nox Squalentem in mi semper spectaret arena. Quod si terra pari contorta volumine secum AEquora raptaret, quique aequora concita tollit; o Spiritus impulsu ablatus traheretur eodem, Hanc 7 neque vim contra semper labentis eodem aequoris, & versi violenta in flumina ponti, Navita vel verrens abiegnis aequora palmis, Vel late expansis ' possit contendere velis, Praecipiti vanum Cursu vincente laborem. Quid Solem loquar aut Lunam 3 9 quid caetera coeli Sidera, quae peragunt non aequo tramite surium,
Inque chori ludunt speciem , & nunc lumine juncto Mutua1 Iueunt te tamina Pes J Prae oculis habuisse noster videtur illud Maronis Georg IV. II Pristia laeves ineunt si quoido praelia Partia. Nee tamen Parabi hic seribendum ι exemissit enim loco proponere videtur P tum inter Μedos & Persas pro summo Asiae imperio decertantes. 1 Alura reliri Editio And. Hart. ab
era pugna IndNeret telis se ore rem , abera unquam intrioa perferrem.
alii omnes pars humida. 6 Demresamque J ΜS. dimersamque. 7 Hane nequaJ Deest hie versus in omnibus ante Minburgensem Editionis