Acta eruditorum. lat. Lipsiae, Christ. Günther 16821779

발행: 1692년

분량: 646페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

551쪽

, m. ACTA ERUDITORUM

13 Eadem omit um fontium, simodo rite constructi fuerint, boni. tas est,perstatque semper incorrupta puritas aquarum. Hos ergo vere admirandos sontes a stagnant aqua originem non ducere,ex observat. σύ facile concludit Auctor clarissimus, neque tamen ad subterraneum aliquod flumen consudendum statim esse putat, cum per ob P. t. tanta ejus admittenda esset amplitudo, cui nec Padus, nec Rhenus, nec Danubius possent conferri, profunditas vero nonnisi paucorum pedum per ob P. y.Fae non satis cohaerere videntur. Accedit, quod non adpareat, quomodo fornix, quem, lidaretur per observ. a. ex terra paulatim aggesta compactum esse mportet, impositae telluris pondus sustinere posset. Quod si quis plin, rasibterranea fluenta sitis intervallis distincta vocet insibsidium,huic obstat obsere. I. quae nunquam so res in talia insterstitia incidere testanti . Qui autem ex amnibus Scultennio Gabella derivant hos Dntes, per 3 observationem refelluntur, dum scilicet nullum incrementum aut decrementurri pro inaequali horum fluminum statu recipiunt. Eadem quoque confirmat pluvias,quae illas aquas pariunt,de quibus olfra. . agit, ortum fontibus Mutinensibus nequaquam dare,priecipue cum cretacea strata,quae in o P.2.describunciir,obstent, quominus se in terram altius penetrare possint. Veram autem, aut verae saltem proximam causam ut reddat Cl. Auctor, exavdrostaticis probat, quam libere descendentemo per canalem ejusdem ubique amplitudinis effluentem, non adscendere intubis huic canali adaptatis; quodsi tamen orificium canalis coarctetur, defluentique aquae ponatur obex, eam plus vel minus in siphonibus illis elevam, nunquanta vero ad eam altitudinem pertingere,ad quam elevaretur si fistulae orificium penitus esset obstructum. Deinde conjicit, totam planitiem, qua majorem Italia non habet, quam in Gali an eispadanam transpadanam dirinii Padus,mare olim fuisse Adriatici sinus continuationem, in unive sali vero inundatione fuisse oblimatam & vallis prae se speciem tulisse, ac postmodum diuturno seculorum cursit,ex continuo aquarum ab Apenninoin Alpibus descensi aliisque particularibus eluvionibus blimi hoc paulatim ac permultiplicia strata , de quibus in Observacadad hanc altitudinem, quae nunc Vistur, eY- crevisse. Id quod confirmare videntur junci palustres , carbones ,

ossa aluunalium,&c. per Orpb in prosunditate pedum' reperta ,

quae

554쪽

quae non obscure indicant, solum hoc si b dio aliquando nulli.Porro assumit mare in hac regione cum Apennino, cui in prinuera mundi origine propius fuit, occulta habuisse&odhuc hatiere commercia, ac in visceribus illius varia dari aquarum reconditoria, quae per conti nuum vaporum ascensum ex mari repleantur esse quoque occultum tale hydrophylacium invicinis montib politum'.g. AB Fig. .hTAB.XITRex quo aqua per subterraneos ductus ruat, donec terra blidbm ha Hg. I. bet compagem ubi vero illa in sabulosam planitiem MNO late priamum patentem,sed sensim in arctiorem situm coactam,abiit,latius e spatietur,in mare vel profundam voraginem tandem devolvenda, aut

in puteis a fotaribus elaboratis attollenda ad illam, quam exigunt leges hydrostaticae, altitudinem. Ex hac ergo hypothesi doclissimus

Auctor, quae in Observat. F. I. I. st. ω Π. M. F. commemorantur,

phaenomena, erudite explicat, simaeque monet, aquam non ab initio statim pertractus illos arenoses fluxisse, sed postquam si sciens terrae moles eisdem incubuerat, ingenti aliquo terri motu vias, per quas aqua ex hydrophylacio in sabulosam illam aream decurrit, fuisse apertas, ne sorte huic hypothes quinta ob erratio objiciatur. Obse vationis σου Ia causam ad antiperistas refert, quae ipsi ex scholis non ableganda videtur, cum quaecunque sit caloris frigoris natura&indoles, satis recte possit explicari. Candelas vero extingui putata vaporibus crassis, quibus aer est refertus, quique eundem ad respirationis usum ineptum reddunt. Quod speciatim ad strata attinet ita observat a delineata, persuasum habet, post universale diluvium a tribus particularibus illuvionibus,magnis tamen ac antiquissimis,proinducta fuisse strata cretacea ex terrae montibus in has valles deducta , ita ut ab una illuvione ad alteram multum temporis eminerit, hoc pacto aquis restagnantibus,' putrescente selo, ortum habuerint str in illa intermedia cx plantarum foliis radicibus congesta. Tamdem, postquam de proportione, quam habet aquae elevatio in fistula erecta alteri fistulae horirontali inserta ad sui hydrophylacii altitudinem,erudite disseruit, phaenomenique singularis demonstrationem, at

D. Boccabadato Sereniss Ducis Mutinensis Mathematico in op re, quod de conatu mectanici propediem est editurus, asserendam

promisit, ultimo agit capite de fontium Mutinensium bonitate ac praestiaria. Ac primum quidem generatim disquirit, utrum pluvia-

555쪽

les an vero sentium aquae sint praestantiores, ac uti aliis in locis pluviales aquas, aliis sentanas aut etiam res esse, caeteris tamen notis consentientibus sentium: libus ac reliquis praeferendas esse contendit Dos autem praecipua, quae in aqua expetitur, est, judice Plinio, ut aeri quam simillima sit, hoc est levis, perspicua, Odoris saporis expers, tenuis & prona ad calorem & frigus facile luscipiendum Laudat quoque Ira crate illos praecipue fontes,quorum aquae e profundis terrae scatebris prodeunt,aestateque frigidae sunt ac hyeme calidae, salubrici video censentur illae, quae per sabulum crassumo glaream fluunt, incorruispiaeque invasis repositae ad longum tempus perstant. Vetus quoque aquae commendatio est, si in illa celeriter vero non multum tribuit Cl. Auctor, quia imbutis legumina promtius coquuntur atque esse criterium, quod ex hominum circa tales aquasno habitu depromitur. Quapropter cum ea sittium indoles, ut aquae illorum omnes notas habeant, tissimis deprehenduntur, merito concludit, nullis totius stantia&bonitate illos concedere. legumina eui

aqui libus

at illud

AQUARUM FLUENTIUM MENSURA NOV

Methodo inquis .Pars altera. AutoreDominie, P nO M. D.Bononiens in patrio Archiramnas Mathem immri Pro re Aquarum Bononiensium Superintendente. Bononia ectypographia Pisariana, I ii, Constat plag. u. Fig. aeneis.

DF p ne priori operis tres libros complexa

IdyI.p.72:nunc partem alteram a praeclaroAiutilitatem publicatam sistimus.Continet ea libros Suartu agit de canalibus inclinatis unitis;quintus conones selectas, inter haec studia vel alio collimanti, vel e oblatas;sextus propositiones fundamentales pro distributirum ex constantibus fundamentis tacienda. Et quidem

556쪽

MENSIS NOVEMBRIS A. MDCXCII. sir

primum eo tendit, ut ostendat,altitudine aquae in aliqua sectione non addere velocitatem partibus inferioribus, rus earum velocitas minor stea,quam potest imprimere altitudo aquae supra fundum sectionis. Atque hinc colligit,cur aquae in canalibus horirontalibus fluant solata, velocitate nata a pressione in canalibus vero perpendicularibusue limclinatis sola velocitate, quae provenit ab inclinatione alvei. Inde per propositiones nonnullas praemissas tendit ad regulam generalem pro mensurandis aquis quorumcunque fluminum,quam ita pag.iq.dc sqq. describit. I. Ut qua velocitas ubiquesibi simili , , Hygatur ea flumini sectio, ut alneussura insta e , an Meripotest et2-fit,id quod in magnis minibus inpentufacile infamis pero non difficilefactu. IT. Electo situ oportionaro fluminus, ad tollendam irregularitatem,si adsit,fectionis naturalis Ei aptet sectio artificialis, seu, ut Casteta voeat, Regulator ex lapide,res lateribus, i, quodfacilis est, sublicis constata leusu basis A t exacte horizontalis itatera vero, estorida AC, perpendicutiria, oe in uno laterum .g. BD notentur quaelibet mensura usuales cognita,v.ipedes, uti m. re in parte sve τ' riori aptetur carina EG, qua ita possit demitti, ut superficies ejuι inferior semper retineatur insitu horizon ali spe hanc sectionem tota fluminis aqua fluere cogatur. III. Cum flumen in eodem lupermanet, Gest cum eius superficies non artossitur, neque deprimitur emittatur cataracta insta superficiem aqua. Itaque e propositionem secundum, re ibidem nota a,

elevabitur aquae superficies usque ad tremisum flabilem , qui fit ex.

lis BA observetur in latere BD,quae, utplurimum, non multum super bis acedentem aquae altitudinem, tum propter paream declivitatem quassent esse inclinati minum alvei angulum infensibilem cum horizontali apis scientes tumpropter retardationem factam a plur bi impedimentis accidenralibu rejinmodisunt riparum, fundi imaequalitas, earundemque ad invicem inclinatio, tortuositates, Eo rosiones , quae alvei rectitudinem totant; reciproca sectionum angustia, s laxitas m qua omnia maximo sunt impedimento accelerationi, ζαν infli ob circumstantias metui posset, ne aqua ob nimiam elepatio

557쪽

n fumisis ripas aut aggere veraret, mumendierint, gentia Areandi. γ

BFeretrum velocitatisperprop. quistam secunae libris faciis enim e natu parasotiproportι FI ad ΒΗ innotescet, cogniti per eve, mentum sta Sit ergo centri ,eiscitatis Miductaque MNAmiordinata; haec erit media velaritas perpendicularis M. i. . .

Si alueussi ensibiliter inclinatus, inquirenda eris ne aris, ex ea per corosiarium propositionis 1 possit erui altitudo aquae supe

incumbentis retro elocitatis qua cognisi, vespera decima ecundi libri , pel beneficio peculiaristium debitum velocitatio Hoc per B pers -merinis icabit quantitatem mensurarum cubicarum aqua neris,ac eae, quibus Ufuerimus in his operationibuW. ADemonstratio veritatis hujus mensurae pendetpartim sitione antecedenti, partim ex corollario secundo propositionis o. μcundi libris es enim mensura inventa ejus aqua, qua exitper si nema verius ob ueram; sed haec est aequalis Hiri fluebat ante perfectionem non ob ueram,re demonstratis inpropositione tertiis Amis libris ergo, erit mensura quantitatis aquae, qua Prius fluxeris Persectionem non obfructam, idestper quamlibet aliam μιῶ -

ναι sectionem. Libro quinto notat, in fluminibus etiam hortionialibus super scies aquae prope exitum esse depressiores, quia major sectionum latitudo prope exitum, alioqui ob impetum corrudet ripas. Exhibetqtiam quorundam problematum huc pertinentium solutionem. Quod dein filo libro sexto Eaque omnia, cum sint cohaerentia se non secile excerpi possunt, sed apud Autorem sunt legSubjicitur Tabula spatiorum velocitati debitorum juxta alinem sive descensium aquae, durante uno horae minuto. Ita mempli gr. si altitudo aquae in mensura pedis Bononiensis sit pedis , ait sp tium huic velocitati debitum durante ininuto esse pedum ai6, sunciarum seu pollicum. Ait autem se noluis hanc Tabulam

darς, nisi postquam pluries repetito experimunt tabulae fund

mentum

558쪽

MENSIS NOVEMBRIS A. MDC XCII. si3

mentum certius exploraverit,in perspectam ejus utilitatem habuerit. Hinc autem deducit calculum mensurae fluminis, dum area sectionis artificialis seu regulatoris per spatium velocitati media debitum multiplicatur,quod ad singulas uncias altitudinis sive descensus perpendis cularis ostendit Tabula, ab uncia4.altitudinis,usque ad pedes o ; quia raro major fluminum altitudo. Ostendit usum exemplis, quorum' unum pag. 87 verbis Autoris huc transferre placet: Refert eruditissimus Ioannes Boterus in relatione, quam habet de Mari, i iiu opusculis insertas quaerens quantum aqua in Pontinet Euxinum ingerat unius annis iis Danubius; refert, inquam, hu datia tudinem maximam ad unum misitare,sive juxta Bononiensem memsuram, perisIoo extendis profunditatem vero esse brachioram δ,auero, ponamusjum mediemum arithmeticam brachias,quae adeandem mensuram redacta sunt pedes τὰ velocitatem pero esse saltem trim militarium in quamlibet horam. Ex quibus concludit unis anni curriculo in idem mare profundipri aquae uis basis areasectionis, longitudo pero afinimidiaria eupponamus brachia o altitudine, utisupra correstondentia pedibus F; ita ut areasectionissispeae T. ooo; quoniam longitudopraedictorum mistiarium,fisa est', NI ID. ooo,

deprehendetur tota quantitas aquae unius amniseri cub. .na. oo. ooo. ooo. Videamus igitur, an ru'ondeat Boteri calculussequentljuxta, stra verius demonstri tam methodum concinnato. Supponamus autem,suam maximam latitudinem habere Dombium non longe a mari; consequenter ob eis kngissimum cursum, insitu, quo ethorizontalissis, vel asti; ita ut alaei declinitas,siqua fit, nihil impediat, quominus tanquam horizontalis assumi queat;

exsupra enarratis datis

I. Inveniatur centrum pGetatis,sumendo videlicet 3pedunt Useruntque Eed si, stra ped. 6, unc Iss tantundem erit demem sum centrum velocis iis infra a superficiem II. Inveniatur in Tabula Spatiorum e sub altitudinesed sune δ,statium velocitati debitum, quoderispcd.ΠΙ, unc. o. III. Fiat area sectionis multiplicando sed.I. ooo in ped. Da titudinis , prodibisseae T. ooo. IV. Haec area ducatur inpeaegra, unc ro, habebitur productum I. grasso pro numeropedum cubicorum fluentium in Danubio mira hora minutum. Tit id Di iligo by Ooste

559쪽

si dictu senem I.yra. Fo mulriplicetur per D mrmina quibus componitur hora, flent .FI . To. ooo cssi demistic multieetur per is horas unis diei, prodibunt pia cub. D. ITA . ooo oos, ehi rursu per Hes annis . ut AE adBoterum mustiplicemur eugens ariov. b. πια ooo. o totalem pedibis cubicis agna iam in m. tre integro anno devoistis; supra duplum pluribis, quam Botex sola velocitaries reficiei considerata eliciat. Caeterum in animo sibi fuisse ait,tres adhuc alios libros dareombinaretur canalis inclinatus cum horiZontati,item cum liter inclinato, ne denique cum alio dissimiliter inclinatos sequactationem ait futuram fuisse operosam, minus utilenia Tre erimento lo isque observationibus constare, propter muttisse eam impedimenta canalium praesertim modice inclinatore, integram velocitatem retardari, ut minde sola pene velocitas, quam tribuit in

eitudo, reliqua sit. Sed per praxin libro quarto expositam non esse hapus ad mei Aram scire, utrum canalis sit hortionialis an inclinatus stlitarius an unitus

DE PRIMI PECCATI INTROITU SIVE M

Lapsi Angelorum, Hominum Tentamen, quo rario redisa ramicososta anti. Auctore Myano Turner, T. B. A

INter Varia, quae praesupponit Auctor, antequam ad Psam materisesbi propositae tractationem accedat, maxime prolixus est in eo, ut ostendat, primaevum tam Angelorum quam hominum statum fuisse, ut ipse loqui arria ἰprobationaru/m, adeoque innocentem qui den I, non tamen imprecabilem. Quem statuin, quanrum quidem a d Angelos eo ipso tempore finitum existimat, quo desistentes Ange- hae ex coelo fuere deturbati, intre homines quoque nrox abrogandum, mydo prirmamillani Satanae tentatiorae pro viribus concessis stresue depulissent. Ut autem statum illum probationarium sustinere posita rationesta creaturae, voluntas ti mate, laam dissereulia

vocant,

560쪽

MENSIS NOVEMBRIS A. MDCXCII. Is

voeam, praedita ut esset, opus nisse scribit, qua, si assidue recte uis rentur,in infantilem ejus inconstantiam exculcrent, statui confirma.tionis in bono immutabili adaptarentur; si vero secus. cerent, ipsis riunam suam exoriae, naturali quoque libertate ses exuerenr. Periculo autem plena licet videretur indisserentiae illa libertas, bonami men, si in se considereriir, esse non desulle, utpote qua praemii capaceni creaturam corustituerit,&ad ultimam perfectionem deducere potuerit. Neque enim, si secus quid accideret,ncultati a Deo inditat, sed determinationi creaturae tribuendum fuisse;praecipue cum haec rationem,quaelibertatem istam moderaretur, ab illo inditum habu rit,cujus ope crebris actionibus bene institutis, atque adlvinum, naturalem aliquam inclinationem, eiq; adhaerentem divinam confirmationem,quam ad malum,actionibus contrariis proclivitatem icquirero potuisset Parem nationem apud hominem in statu redemtionis obti,nere Auctor existimat,in quo restitutio quas status istius probationatrii fiat ut proinde omnem de absoluta electione vel rep robatione

opinionem abjiciendam existimet. Quibus praemissis rem ipsem aggreditur,4 tribus quas capitibus totam tractationem suam absolvit,quoriun frimum Lucifero ejusque lapsui,altra Angelis cum L cifero lapsis, tertium vero lapsui hominis explicando impendit. Luciferi lapsum in fastuc superbia stetisse, praeterquam quod

Patrum auctoritas eredere jubeat, quatuor potissimum Auctori pedi suadent argumenta. Primum o Angelicae naturae cosideratione desumit, quae alteri quam linic errori prius obnoxia non fuerit, utpote qui omnium reliquorum in talem creaturam cadentium mater esse videatur. Alterm argumentum Scripturae testimonium ipsi sappeditat Laim. III. 6. ex quo loco colligit, κωμα λαβολου, h. e. ut ipse interpretatur, crimen Diaboli in quod ne incidat Episcopus, eum non vult esse νεοφυτοι Apostolus πψον fuisse, in quem ille itidem , quasi adhuc νεος υιν i. e. ut schola loquitur, in scientia matutina occupatus delectationibus morosis adductus fuerit. . Sollicitus vero inde est Auctor de actione externa, qua seperbiam sitam Lucifer prodiderit, statimque rejicit eorum opinionem, qui indignationem filisse putant, quod ipseMesIias constitutus haud fuerit. Λ Prudentio quoque dissentis, qui Hamartig. v. idy superbiam suam eo mari estam

secisse Lucistru inscribit, quod suirmio Numini omnipotentia rim Tt a deperu

SEARCH

MENU NAVIGATION