장음표시 사용
1쪽
fit C ad id pei tinet, quod, Fiat voluntas i , in ΠΜ nobis sciliem . Itaque I ad Dei voluntatem . et ad nostram suspensionem p rtinet regni Dominici repraesentatio . quomodo quid Nn protractumqucindam sae- malo postulant ἔ eum regnurn Dei , quod ut adveniat ranuis , ad consummaticinem saeculi tendat Hujusce Regni adventus est . um Christ aurtim , en si tem
V. Quando dicimus e Panem nostram austridis mda nobi hodis , temporali liona petimus aeque ac spiritualiaci th; lomini: verba haec spiritaliter potius de Chi isto intelligi possunt , iri est panis noster . n.
mariam nostratum, necnon Panis vitae. Si vero iter hanc petitionem res temporales intelligantur , attente perpendi debet hae vox odio I panem enim peti a data quod soliun Metabus neectiariuin est . Quoad quintam initionem : Dim te nobis debr a nestra παγ pyli docet Teri ut .iatri , , petram verba fato , peccatores nos esse me- l. est potitio venia i uia ia7ν .rie mensem, vesia. - σιοών Cum 4ddimus vero, seu θ - Ami. rimus uirordus nostris , tunc Iam 'ur ab soli ram ne darem ignostendi inimicis , in inici gratiam redire possimus. 42M I. Tinitam verba ha rutas in nrαῖ τοῦ ;- -- significandri ne nos amitiaris in hemtationem in du- p. . ei, ab eo utique qui tentat hoc est a Daemone . C/ω- assis, lubiungit Tertullianus 1 e Domi s ori ιδεμ videatur , .siis in ignore fidem ei usque , auν deiicere restiensci tabes est firmitas ct malisia Hinci, iacit in us idem Doctor, qtnando Deum or mus , ne nos inducat in tentationem , id unum etiamus , quod in postiemis hisce Oratie, ni Potnit Maeverbis continetur Sed tibera nos caetrato, si es, utrae gebat Tertullianus Deveho nas a malo.
VII. Dispositiones inta Tertullianum necesia, ut
utilis a fluctuosa sit orati , stant quae modo se tirun-
DE PATI Ulcherrima sunt quae tradit cita ilia aus de ais 1 tientia virtutes, in peculini quodam Tractatuque expreste consectes, ut illius meritum celeb aret, ejusque utilitates nitenderet . Sub illius autem initio Lumilitatem suam prodit . seque indignum fatetur qui de hac virtute verba faciat. - Confiteor, inquit, ille, ad Dominum Deum , soli timere me, si non, etiam impudenter , de Patientia componere ausum , cui praestanda idoneus omnino non sim , . A mari nisi s enici quando oporteat demonstrationem Ae, coin mendationem alicuius rei dono . ipsos prius, in administratione eius rei deprehendi. 'mis titim commonendi propriae conversationis auctoritateis. dirigeres, Ne dicta falsiti cientibus a Minant. D tei. utinani embescere istud remedium ferat , utiis Pudor non exhibendi quod aliis suσgestum imus ii exhi odi fiat magisterium . . . . Itaque Elii sol i, tium et i di Isiatve sume eo tui lari datur. vire languentatim , in eant vacent a sanhare , et
bonis ejus ac re non norunt ora miserrimus e , is emto a re casso im imauioria, viam non obtincupatientiae sani inem, de suspirem , e invocem , eis Perorem necessc eli , Constat ex his , ut optime animadvenit Dominus te amore , qui huiusce Patris vitam
blicam tiae, in quam eonscrip it, Tihoc loco veluti pu-
r pruno equitatur Pax .m proximo:
bet emitti a tali spiritu . qualis est ille , ad quem
dirigitur : De ari virim mus , qualis es Spiritus, . quem ιν1 ἰριιν cui agnosci non poterit a Spiritu
Sancto spiritus inquinatus , aut trusis a lato, aut hi, peditus a libero. viii. Tertullimus reprehendit Mineem quasdam su-
πω perstitiones , quae inter orandui irrepicrant , ve i. idia: inanibus ablutis orationem obires, in men OIι. II ma- mmum ablutionis peractat a Pilia , quando tradidit
o. inquit Tertullianus, non dedimus imino de advere p. tr. sari debemus deditoris exemplo , nec propterea ma-- nus abluere . . . metum satis mundae lunt manus toto corpore in Christo D ine lavi nusa in men biis lavet quotidie imui, nuni, quam tamen mundita Il. Certe maria ejus semper immundae sanguine Prophetarii in , occipi:us D nini
IX. Exprobat etiam idem Doctor duas vaeua -- 1ervationes, quae superstationi detrudantur quarui unaeli, positis palmulis rationem tacere, altera, comple- ea oratione Issidete: Hinc ait sine ullius aut Dominaci , aut Apostolici praeeepti auctoritate haec fieri, eo pacto Natione in idola adire . Fatetur nihilominus, postremam latervationem , hoe est assulere coimpleta oratione obrtasse a Pastore Hermae originem Ea trahere 3 in eo eniri libro legitur , Hermam, post quam adoravit alladiisse . Verum ostendit , nullam ab illo exemplo inferendam esse illationem , .irtutis tum ne allidere sub conspectu, coruraque eonspectum Dei is elis quamdam exprobrationet Deo fatiam quod oratio nos fatigaverit Fati- sud 'eletiosi es , nisi exprobra us De auod is armis fatig A. Vuli Tertullianus , ut cum modestia oremus
Il. Utcumque tamen se haberet sapientiissimi ut is
Ecclesiae Doctoris natura, ertum indubitatumque t est, divinitus plane de hae virtute eum loqui , cuius m gnopere se an digere fatetur . Itaque primo loco ait, quod ii etiam, liqui rei vivunt , paelemiam, vel Mi lasi uinnam Γθοι' iublimiorein virtutein honorant e Fonti Hac parum 2, ' Ma lina 4 a Loti, qui ac υιυωπι , fiamma inrtnt1s neu ne minant op etiam filialophi innie , cinninter sese va: iis secta: :m libidinibus , de sententiarum aemii lationibus cascordent , solius tamen patientiae incommune memores , illi subsignant , in eam conspirant, in eam foederantur , ejus excellentiam intenturae necessitatem . Patientia insuper Fidem tinis, cem guberna , Dilectis, in is, caram regit spiritum servat, insuam frenat , manum continet tentationes iiκulea , candala pellit , mariyria cor si inmat, Pauperem consolatur , divitem temperat, λdelem delectat . entilem invitat , servum domino dominum Deo commendat , animi in puero , lauda tur in juvene , suspicitur in senes in omni sexu i mamn at e formosa os . Vultiis eius tranquillus, pla νε eidus orons pura , nulla moercitis aut irae rugositate contracta humilis est patientiari ae taciturnitatis re gnataci simplex de aperta r cum Spiritus Dei deicendit individua patientia comitain cum Gine sua comite a minit ira , omni loco ac tempore ang tu necesse eli. Haec igitur patientiae rati , haec di sciplina , hae opera coelestis, verae , scilicet chriastianae patientiae non ut illa patietui gentium terne, fal: probrosa, quam Diabolus , ut aemularetur Domino, docuit discipulos suos. III. Caeterum nos amemus patientiam Dei, prose-7litiae Doctor iste , patientiam Christi rependamus
hortatur primo ipsius Dei exemplo , cujus an na virita est patientia , ut lucem suam super iustos Gaio 4, ia ἰstos aequaliter spargat is ottiata temporum dignis se imul, indignis patiatur simul occurrere ι immo tanta est etiam Dei patientia, ut aliquibus standalo ea sit, de Domi m idcirco plures non tedant, quia saeculo iratum tamdiu eiciunt . Seeundo ad patientiam fis cohortatur exemplo summae Salvatoris patientiae . qui nasci te in utero Matris passus est, de expectavit, natus adolescere sustinuit, ingratos curavit, insidiar ribus ellit, pati tandem ae mortem subire in deliciis habuit ita ut asserere milimus , voluille eum voluptate patientiae saginari antequam ex hac vita migra
μι -- iv. Pallentia nostram probat ficiem , sicut Abrin hi tam fidem probavit , qui eum filii in limitolate iussus est , iueris. patienter audivit, & praeceptum ill .id, si Deus voluis p. s. ut , implesset . Iste igitur Patriarcha merito Melis , Λ iace pariensis, idem veteri lege parum admodum viniis haec enituit , quia nondum it terris fides
- . Verum poliquam Masillat iuster ac Sali aior μ
2쪽
'rven t 8 gratiam fidei patientia omposuit . a ,salute necessariam reddidit hominibus hane virtutein per patientiam quippe Filii metuntur altis coel ' sis , ut reipsa esse debent prout ipse Salvator haldie: de dilectione inimi rum verba faciens sim sinat se fra resestis. Vido, immediate subdit ei tullianus , quem nobis Patrem arrentia a quινa . cimo
uitii id praestat utilitatis patientia . quod nos teles effeti, mei films.
V. Ex hac eadem patientiae virtute eontemptus temporalii tui norum proeedit Christianus qui vere putiens sit iacturam horum bonorum hilari ter animo, cum probe sciat, nihil vere nostrum esse, quia omnia Dei sint sient Se nos Dei vinus: Nihil enimn stram. reviam is omnia , cuius usi quoque nos . Ita lite si amno allecti impatientc scia serimus, de non noltro amissum dolentes, amnes cupiditaris deprehendemur alienum quaerimus, quum alienum amissum aegre sustinemus . Libentes igitur terrena amittamus , coelestia
VI. cc dolet qui vere patiens est , etiamsi honor - eius laedati tr. Injurias ae contui lias de facili remittit;& si vindictan non sumit de persecutoribus suis, per
patientiam id operatur Fatigetur improbuas parientia
Ilio sui. Aniniadvertere hie Optimum erit, summope. recingcnici: uiri esse Tertullianum an persuadendo. O VII. Alia patientia utilitas est , quod in amissione motum ablque ullo dolore expectamus sutura.n e nam resurrectionem 3 Licque credimu corum mortem esse prosectionem ad hanc resutiectio rem of 9
alia patietui utilitas 3 quod vel in illo 'us viti lact.e desidetium in nobisciplis extinguit quod qui kai desiderium nunqriari noni mi. i odi usum, apud vicinscium potestas residet exequcndae ultio, de iniquit tibiis hominum. Hinc obscivat. one dig. in i ct quod hoe loro notat inullianus . nullum scilicet haberi
discrimi in Domini eoni pectu inter provocantetri inum , cum uterque linamsa charitatis pr. Quid enim refert , in luit ille , inier ρμovo,
m. i. andem per patientiam multiplicia uti spiritus luci. tamenta vitainus , ac tena vitae clieitatem eonsequi possumus, prout ipse docet Salvator his verbis: Beati paupetes sis it , quo,i .iὲncipi .: tri . rccnum Oct tum n . Numisis ost, subdie citullianus , obiata pauver, si humilisci quis vim utili , ns . novi . Haec de patientia satis supcique sunt , ut vel ipsi et iem unpatientes hanc ample Mimi virtutem.
I. A tequam de Martyrio verba factamus , opti- Lx uiri erit compendiui quoddam Lectori tradet cuiusdam crivilia ii exhortarionis ad Conseta res et Chiilii , in qua eosdem adhonatur ad eonis staritiam in fide alacritatem in perfi rcndo carceris squalore . revissima es adhortatio tae , at pulcte rimas adeo isistructiones caen plectitur de documcina, ut fieri nequeat , quo minus ea quae notabiliora sunt exseribam. In primis ergo Tertullianus eos monet, ut nolint contristare Spiritin Sanctum , oui eum illis Coris la eucerem ingressus est; cibi dem tamdiu perita erabit,rz: ista quamdiu in . Fatetur utique, carcerear esse diaboli titile pro domun In qua fari illam suam contineo: Sed, i, il-
eaeeae. etiam in domo sua an feetis. dementis. II. It autem animos, alacritatem illis addat in
Vm pers retulis carceris aerumnis , iisdem vividi mune re
praetentat, ipsum magis ni indum carcerem isse, idem que exisse eos potius e carcere , quam in care rem
introisse . Nihil quippe interest ubi si Christianus
qui ctiam extia carcerem secuIo renuntiavit immo plus in carcere piritus acquirit, quia non videt duos alienos, nec in loca libidinuni publiearum oculi ejus impingunt, vacat a scanditis, a tentationibus , o eoidationibus malis c. s. ρνssa e re Ghνsia io, prosequitur idem Tettullianus , quod eremus Prophe.
Etsi corpus includitur, etsi earo detinetur, omnia spi-
ritu patent Vagare spiritu , spatiare spiritu , illam
III. Carcer ille , et molestus , vires tamen minu
strat ad pugnam ad victoriam aptiores efficit e capi nempe enim QAthletae segregantia ad strictiorem dusciplinam, ut robori aedificanclo vacent sigi iidem in
mus utique ex Domini eo praecepto , quod caro infir tria sit , spiritus promptus e non ergo nobis blandi mur, quia Dominus consensit, carnein infirmam esse c.... propterea enim praedixit spiritum promptum esse , ut olt deret, quid eui debeat esse sublestum , scilicet, ut caro serviat spiritu , infirmior sertiori, ut ab eo etiam ipsa fortitudinem assumat . Profert deinde Te tullianus exempla plurimorum utriusque sexus , qui gladium , ignem , enicem bestias contempserunt sub Mina praemio latidis humanae atque inde concludit, pudore1uffundi disere luissimos , si resormidaverint pati pro veritate in salutem , quod alii affectaverunt pro
vanitate in perditionem . Hae sunt notabiliora , quae comprehenduntur in Tertulliani exhortatione ad Martyres, quae et brevissima sit, ea omnia nihilominus comis plectitur, quae eorum patientiam in carceris squalore, terisque tonnentis perserendis mirum in in una juvant. Verui eidem Domino nos pariter inscivimus si eamdem militiam adseripti sumus: eadem ortasse tormenta subire de inus has igitur sanctas veritates cordi alte infigamus , ut eamdem eum Patribus ae maioribus nostris palmam reportare postimus. IU Tertulliani aetate quidam aderant Haeretiei stes martyrii , inter quos Caiuliae , qui nullui non movebant lapidem , ut iidioribus suaderent , ideolaiartyrii in inutile opus esse, quia Iesus Christus pasius erat ut a morte nos liberam . Hos adoritur Te tullianus in suo libro , cui titulus eoυiato, velut si dicas , arui dotiis eoi ta Seoipii morsus a in eoqueplesibus Sacrarum Scripturarum auctolitatibus probat nec li latc martyrii, cum per martyrium solummodo tunc temporis vitari potuerit idololatri , quam Deus damiur, ae punit is Si enim , inquit egregius isteri Doctin , praeceptum observatum vim patitur , hoe is erit uodaminodo observandi praeceptui , ut id a se tia , per quod potero observare praeceptum I im cap. 4.is scilicet , quaecumque mihi inuninet aventi ab ido. - Iolatria. Et utique qui inpolii praecepitim a rator
V. Cotta it igitur, teneri nos ad martyrium subeu dum, quando de idololatria agatur hae fidei nostrae exhibitio certissime Deo accepta erit . obnititur Deucap. .adversatur idololatriae martyrium ; Deus vetat ido I M. .
lolatriain, quia nulla est bonum igitur est martyrium zz μ'
apud elim dem Deum : nam quod opponitur malo, non nisi bonum esse potest a Martyrium liberat ab idololatriari ii odis .ilo liberat , quis non bonum pronuntiabit; In tantu: vita martyrio deputabitur, quantum morti idololatriaci vitam qui malum dixerit , ii het mortem quam bonum dicat . Grave utique est martyrium naturae corrup ae verum est via, per quin ad veruin bonum pelvenit citae aegrotus e gemens, winugiens inter manus medici, remedia, quae necessario contristant adhibet, ut sanus fiat . Deus est veluti medicus , qui ad tempus carirem laedit, ut anumam servet per momentaneae saevitiam ab aere
nis malis liberat: D momentanai aterna medie re.
VI. Boniis est maityrii finis , eum per hoc de Dia. bolo advellatio nostro triumphum reportemus . Ag nas istos, contentiosa solemnia, Se Hiperstitiosa ceri mina .aecarum religio inis voluptatum , quam C. Geum gratia saeculum celebret, etiam Atricae innotescit rita ab arvo dignissimum creditum est stadiorum experimentum , ubi praelia, vulnera me nemo tamen agmnis praesidem iugillaverit , quod homines violentiae objectae Deum dedecebit artes ' disciplinas suas educere in medium , in hoe saeculi spatium , in spectaculum hominibus, angelis , di universis potestat,
hus carnem atque animam probare de constantia, alisque tolerantia Quomodo multae inansiones apud Patiem, si non pro varietate meritorum p Qtiomodo,
stella a stella distabit in gloria , nisi pro diversitate iradiorum Prospexerat Deus, etiam post lavacium periclitaturam plurimorum fidem , perituros plerosque tu sum post salutem Posui itu secunda sumia, ex
nihil iam .para i ρε es , quibu cini ιν ipsa visadυια ν Sie dilectio operit mestitudinem delicurum,
quae Delim scilicet diligens ex totis viribus suis, qui-
3쪽
bus in maret . decertaici ex tota anima sua ritum II. SUII. pro Deo ponit, hominem martyrem excudit. Ei vi Perperam aurem obiiceretur, Deum homicidam esse, cui hominum sanguinem postulat. Utique homuobis ii eida est , immo plusquam homicida , eis lilios suos t. iiisule . prout Salomonis voce Deus ipse pronuntia..νirum tavit. vina, i utens, iuguravi stio suo . o patii - eidit iligenium se sceleris arti flatum argumentum
Q. Vides quomodo etiam proprium filium suum primogenitum, unigenitum Sophia divina iugulaverit . oibum direre cum Sophia Deici Christus est qui se tradidit pro desictis nostris: Iam is seme/ufi ci
Marmi uceps veri Dei cultores persecutionem seniper pass' '. T simi , Qui Deo placuerat Abel oeciditur, Atqui--m Maecis dein a fratres David exagitatur , Elias fugatur,m P m Ieremias lapidatur , Isaias secatur , Zacharias tu. y eicitur, Ioannes Baptisti contumeliola eaedestrumis catur, tres pueri in fornacem ignis missi sunt, D,
P s. o. niel in lacum Iconum. In novo Testamento a
tiri necessitatem olfendit Iesus Christus eum ait :Omnis igitur qui me consessus fiterit coram hominuhus, ego confitebor illum coram patre meo qui in eoelis est idipsum insuper ostendit pIuribus aliis Evangelii textibus. Eamdem tradiderunt doctrinam post si in suis scriptis, sanguine suo confirmarunt . Diis vra Petrus Romae crucifixus est , Divus Paulus ibidem mattyrio ororiatus est . Quid ultra requirebatur, ut haeretici martyrii hostes aperte dignoscerent , no nisi per sui nil nefas ab ipsis derogari martyrio, instenti scilicet bono, quo non majus aliud in terris adinvelaire datur λ
I. Tasi verba fecerimus de Matrimonio in superiorii Sectione, non ab re tamen erit, moralia documenta hoc loco tradere , quae in Tertulliano quoad hoe Sacramentuin occurrunc . Selectiora exscribam quorum primum Matrimoni Christiani utilitates respicit is uuale jugum , inquit ille , fidelium duotumis unius ieci, unius voti , unius disciplinae , ejusdein
lis iso', ut ab Ubi cu', unus spiritus . Simul orant
ni Chii., simul volutantur, simul ieiunia transigunt, alterutro docentes, alterutro hortantes , alterutro sustinentes.
ολ la Eesesia Dei Miter utrique , pariter, eoniataompo. observanda sunt verba haec, quae de iactari. stia sunt intelligenda , pariter in angustiis, in peta, secutionibus , in retrigeriis . Neuter alterum celat, neuter alterum vitat, neuter alteri gravis est Libe, re aeger visitatur indigens lu:lentatur. Eleemosenaeo sine tormento , sacrificia sne scrupulo , quotidiana, diligentia sine impedimento fo tiυ Amisio, is non trepida gratulatio, Non muιιι benedιἱis . S is nant inter duos psalmi, hymiti mutuo provom eant quis melius Deo suo cantet . Talia Christusis videns, audiens gaudet his pacem suam mittit.
, Ubi duo, ibi de ipse ubi di isse, ibi matu,
is CDiabolus P non est .... Non licet , subiungitidem Tertullianus , Mite Molibus nubere is etiamsi liceret, non exprἐM. Habes modo Christianum Matrimonium graphice depictum. Utinam Matrimonia, quae hodie celebrantur , hisce benedi tionibus cuimilaremtullis hei quam multa reipsa Christiana non sunt, de Christianum soluinmodo imine praeseserunt
Π. Hi se momemis vehementeris ri notus emillia. Pericillamus, uxorem suam hortatur, ut si post ipsius mortem ut buse secundas velit nuptias contrahere , nubat in Domino,
..u. monet Apostolus, Christianum virum sibi e putans.
a Geois Deinde eam docet , quid quanto nubere in Dominovum in facile est, tanto ulpab.lbus est contrarium perpetrare: subeunt. Hinc Apostolias has in Domino nuptias non suadet I P Id exerte jubet. Q iando quis in matrimonici gentili vivens ad veram fide. convertitur , non debet uxorem diinittere , sicut nec uxor virui in simili eas , se pacifice cum eadem vivere debet , in spe eamdem Chiillo Domino lucrandi sed valde periculosum est si quis ad tristum jam eonversus , v. infideli
matrimonium colurahat . I . quia caro fidelis , quae ον. i. sanctificata est, mutuitu in earne gentili tot primo eam sentia in Mna resin serui
1'. Quia ait ho agit, stupri reiis est,tione punieliau, Fia 6 sensilium matres, Ilupri se esse eo stac, o Merais ab
III. Docet deinceps Tertullianus per
trimonia Christianoruin iidem, iteratis opera obluterari is Quis enim dubitet, ait ille, obIiterari qum iidie fidem ominereio infidelio Boncis corrumpimi, more eonfabulationes malae quanto magis cor , victus, individuus usus Quomodo mulier fide , Iis potest duobus Dominis si vire, Domino , is marito, adde gentili e senti lcm enim observando is sentilia exhibebit, formam, extructionein mundi. tias sat lares . blanditias turpiores e. Si statiose facienda est , raritus de die condiret ad balneas: is si jejunia obserianda sint , eadem die eonvivium, exereebit si procedendum erit , nunquam magis, familiae occupatio obveniet mitis alitem si a . si conjugem suam visitandorii fratrum gratia , vica, tim aliena, quidem pauperiora quaeque laguriari circuire uis nocturnis convocationibus , li irais oportuerit, a latere suo adimi libemur seret Quisse denique solemnitiis Paschae abnoctantem securus suisis stinebito Quis ad convivium illud Dominicum , quod infarnant, sine sua suspicione dimittet mitis, in carcerem ad osculanda vincula marty. is reptare patietur Gai vero alicui mirum ad oseulum con-ri venire aquam Sanctorum pedibus offerre de cibo, . de poeulo invadere, clesiderare , in mente habereo, Si peregre frater aevam , quod in aliena domo is hospitium o IV. Sed aliquis sustinet nostra , me obstrepit. Cap. I. rimo est igitur delictum , quod Gentiles nostra m, verunt , quod sub conscientia iniustocinii sumus is quod beneficium eorum est , si quid operamlar is Non potest ne seire . qui sustinetri aut si celatur
, tum credi esse qua dieitur . Sus inent quidam, re D Pones tu sed ut inculcent , ut inludane hujusmodi, sceminis, quarum arcana in periculurn quod credunt reservent, si serte laedantur. Sustinent, quaru in dotes, subjectione nominis, mercedena silenti faciant ἐωilicet apud arbitrum speculatorem litigaturi quod pleraeque non providenus , aut re excruciata , aut, fide Perdita, recognoscere conluerunt. - . Moraturici ancilla cum laboribus alienis , Cap. . - inter Etlini eorum sol cinnitares procedet de anua Iaureata, di lucernari , ut de novo consistorio libi.
is dinum publicarum, Se discumbet cum marito in s is alitiis, saepe in popinis . Quid maritus suus illi, si vel marito quid illa antabit Audiat lane, audiae, aliquid de scena, de taberna, de ganea Queis Cap. v. , mentio, quae Christi invocatiora ubi fomenta fideiis de Scripturarum interiectione . . . . ubi divitia beneia dictiora Omnia extranea . omnia inimica , omniari damnara , Maerendae saluti a malo immissa . aee, si illis quoque evenire possint , quae in matrimoniori gentili fidem adeptae morantur , tamen excusantur . is ut in ipsis deprehensae a Deo is iubentur perseis verare . inctificantur , litem luctationis acet. is piunt . Prospere illius hujusmodi matrimonium es
is et , Haben iam ex parre ι vina raria patrociis istam. Nam mali ii ii virtutem coelessem documeliis
riciis dignationis alicujus vocatus ille de gentibus teris rori est gemili, quo minus sibi obstrepat , minus, sciat, minus speculetur Sensit magnalia , vidit ex- perimenta , scit meliorem factam rae, ipse Deiis candidatus est ei.rior . Ita facile huiuimodi lucri- is fiunt, in quos Dei gratia consuetudinem secit C is tertim , sui ei ultro, spolite in prohibita sis scendere, quae Domino non placent , laque Domi H num offendunt , utique a malo inseruntur . Hoc si- is stet: et i , quod olis prioribus plaeet nomen Chti-- ii ianum ideo inveniuntur qui tales non exhorreant, is ut exterminent, ut abripi anz, ut a fide excludant. ,, Docet inferius Tertullianus , non esse attendendas di cis. r. vitias, quando de matrimonio agitur , sed prae oculis habendam esse virtutem ac pietatem . Huiusce veritatis oblivio in cauti sui , eritque semper plurimorum malorum ae aerumnaruin in universo terrarum orbe. VI. Quoad Caelibatum , t m expendere in secunda hujus capit: parte promi iiii tu , Tertullianus pri
mo loco docet , possibilem eli continentiam Doctrinaui ille probat amissini in via Trai
monogamia . Nos Culitatis ei in uun exscribentus metueri ea quae majoris molliendi idei r circa Ualibatum uatanus ni itaque : Pudicis est fles mirum ,
4쪽
v Tertullianum habuisse stitatem, veluti peculiare Spi- si ritus Sancti donum singularem gratiae Salvatoris
disis. e. a. VII. Uerum possitis lis est Cont nentia, ut superius Inine, noster hic ultor docuit, evidenter deprehenditur φ ex eiu idem verbis paulo iam nunciatis . Sed ear-xta id me legimus infirmam , habet ille alio loco, 'ille
sat Coiul nobis adulamur in quibusdam e Lessimus ramen is spi-
zzai. ---- firmum . Nam in uno sensu utrumque positum
in exsus est Cato terrena materia est . spiritus vero coelestis. st Cur ergo ad excusationem proniores , quae in nobis inlatina sunt, opponimus quae vero fortia , non tu muti Cur coelestibus terrena non cedant HS i spiritus carne fortior, quia de generosio , nostra eulpa intu. miorem sectamur. Nam disjunctis a matrimonio, duae species humanae imbecillitatis necessarias nuptias ta ciunt. Prima quidem potentissima , ii venit de coli. cupiscentia camis Secunda de concupit centia saeculi. Ornis concultiscentia die. virum necessarium sexui ut auctoritatis, solatii caussam , vel ut a malis rumoribus tuta sit . t tu adversus consilia haec ejus adhibe sororum nostrarum exelnpla , quae nullam sor-niae vel aetatis occasionem, praemissis maritis , sanctit,t anteponunt, de in alibatu vivunt. Caeterum, hae esarcularis concupiscentia caussas habet , gloriam, cupiditateva, ambitionem clusui tetitiam, per quas nece se sitarei nubendi subornat . it, haec procul a lideliabus, quibus nulla euta tolerandae vitae , tu si dissidi-inus de proiniuis Dei , qui lilia agri tanta gratia verit , qui olatilia coeli nullo ipsorum labore aicit. p. - ridi ieiune quidem sibi homines ciuitas nuptiarum de sollicitudine polleritatis , Hiberorum amaritii in v iupore. At si voluptas in hoc adinvenitur, voluptas ei quaen amaritudo comitatura voluptas est , qua a tete pol sinit abique inlinia Chri itiani. Attendant sane, quot sint, qui stati in clavacto amet suam cita signant; quo item , qui consensu pari inter se matri.
monii cbitum tollunt durum quippe ac ruaui cite non potest continentiam Dei caussa tervale , cum Gentiles Satana suci de virginitatis, Qviduitatis sacerdotio perierant . Habes modo in compendium redacta quae Tertullianus ad uxorem suam repraesentat , ut a secundo incundo matrimonio eamdem abducat . Quae qui dein imita pluribus exhibenda essent, qui posti ii-inas nuptias, quali continentia imponiosis sit , ad Ie
oppositari non enim in hune finem ea ereavle
r Uos libros De Cultu poetanarum conscii psitI I Tertiissianus Modo asseremus quae notabiliora occurrunt in horum primo . Ait itiitur initio huius li. bt , quo si foeminae de sua , hoe et , de foeminae M conditione cogitarent , Iaetiorem habitum , ne dicam gloriosiorem non appeterent , sed potius in sordibus agerent , squalorem potius affectarem , plana ei eum: erentes Evam lugentem, poenitentem, it pie
'i nius id quod de Eva trahunt scilicet ignominiam reis, primi deIicii, invidiam perditionis humanae honinis .ζ'. latisfactionis habitu exolarent. Ue autem mulieres aeis e. fim vano cultu omnino abducat, addit, Angelos Apolla- P tas, vanorum ornamentorum adinventores fuisse. Cum
enim materias quasdam, inquit Tertullianus , Angeli isti prodidissent , proprie, quasi peculiariter foemi.
nis instrumentum istud inuliebris gloriae contulerunt, lapillorum , qui bino nilia variantur .eir ex auro, quibus brachia arteantur medicae ideo , quibus lanae colorantur di lumipsum nigrum pulverem, quo oculorum exordia r aucuntur . Certi enim erant Angeli isti , omnem gloriam, & ambitionem is affectionem per carnem placendi , Deo displicere hine illud plum bonum I xlDinarum naturalis decoris . ut eaustam mali e remuneraverunt, ne eis pionille felicitas tua , sed ut devectae de simplicitate, ruiceritate , una cum ipsis in citentam Dei pervenirent . Hiciunt inpe R cli, quos judicatur lumus: lii sunt Angeli, quos in lavacro renuntiamus. Quid ergo faciunt apud iudices suos
res eorum Qua constaraia tribunal illud aicendimus, decretur adversus eos , quoi uin munera appetiinus falli potius nos ud. cabunt, atque da innabunt. Eum. g. II. Aurum, argentum , lapi Pos non condidit DeusMisi isti ad forminarum cultum, vanitatem : medica inenta Ommu quibus lanae colorantur colorem natura indit iun
sunt, ditis: Deus is noluit. Quod Deus noluit, utique non licet fingi. sum Non ergo natura optini sunt ista , quae a Deo non ges ....is sunt auctore naturae . Sic a Diabolo esse intelliginis is tur ab interpolatore naturae alterius enim esse nonis possunt, si Dei non sunt. Igitur rectae rationis abusus est hisce omnibus uti, miniturioni Cleat riculus iste adversatur ι fovent quippe vanitatem saeis cularium gentium . Haec omnia de raritate, peregri initate sola gratiam possident . in uno lino decies sestertiuin inseriturci saltus, intulas tenera cervix circumfert graciles aurium cute calendarium exinpendunt. Hae sunt vires ambitionis tantarum us iarum substantiam uno , de muliebri corpusculo b iulare III. Tertullianus ut Christianas mulieres a pompis saeculi ae eulti, de quo in primo libro verba secit mulieres.
abducat, docet eas initio secunditi astitatem , quam et . πῖ
servare debent quia templum Dei sunt , illato in il incitas, de consectato Spiritu Sancto, castitatem, inquam Mi illarui non debere simpliciter consistere in sola cannis inrestitate, & stupri aversatione , sed in persecti abrenuntiatione omni cultus, ornatus dispositioni, ae omnibus studiis Armae, nitoris e nam persectae . idest christianae pudicitiae proprium esse debet, non solum non appetere sui petitionem, sed etiam eam
execrari; νιmo , quo non a insura ascientia veni grsudium placendi e docream , auem nasuraliter inrisa Umutorem limini simus. o. Quia tentationibus viam ster-enete non debemus, quae non inquam instando pessi :cilint certe vel spiritis scalidas permovent. R. Qui μαε α
debemus ita sancte de tota fidei substamia incedere, ut lieres. consilii sereri simus de conscientia nostra , optantes My perseverare id in nobis . non tamen praesumentea ἀ
aiunt, Religioni noniel dederunt, nescio an huiusn di veritatibus allelitui ac subscribere elim . Induisbium saltem est , has nequaquam conciliari posse eum plena duci , quam se habere diem aetetnae salutis coii: muendae. Fiducia haec , quidquid in oppositum blaterent, praesumptio est diabolica, per quam tollitur timor , circumspectio ac prudentia , adeoque spes i lutis euin, iuxta Tertulliani phrasim, Timor sit fumdainemuit salutis. IV. Quarto vanis hisee ornatibus abrenuntiare de sinunxeribent mulieres ex dilectione in proximum . Cum agi momenta ειαν, inquit Tertullianus, is nostνα, ct aliseum se ac re L
ris oblitora uis dis lation is incuria , M poinde nid. oculorum neἀυι- molestum . Nam etsi accusandus docor non est, ut felicitas corporis , ut divinae pustucae accessio , ut animae aliqua vestis bona , ime ess amen deris sex, propter injuriam & vi lentiam sectatorum . hoe est hominum carnalium Tertullianus quintum adjungit momentum, quia sci licet hae pulchritudo , e hae ornamenta fidesibus, quos Angelos Dei appellat . necessaria non sunt r scit quia Antiat ori non est ora Mia . Q
Christianis nullum gloriae studium esse debeta de si gloriandum est, in spiritus bonis , non in earne placere vella debemus . quia spirituali uir sectatores si semus. De his gloriam earpamus , de quibus salutem
secramus. Plano lMiabisti Christianus an carne , sed cum repre Christum aereas duratiori .... --
μωlosi suspiria adolose/-iam post se 'Mar. V. Argumentis suum hoc pacto urget emitti r us. Vos soli mari . , mulieres , ut supra, alloqui Lur, vestris placero debe/D. In tantum autem placem p. 4. bitis eis, in quantum aliis placere non curaveritis. benedictae r uxor nulla desonnis eli ne qua vestrua putet, si tempera, verit a compositione sui, odium de aversionem manuitorum prosecutulam : omnis maritus castitatis ex.
etor est Ἀ-mam eis dolis non θ.aa quia nonis iisdem innis , quae Gentiles bona putant, Uimur. Hae utique non in crudam in totum e ferinam habitudinem insinuanda vobis suggeruntur , nec de , bono squaloris, paedoris suademus, sed de modo, -- cardine is iustitia corporis excolendi . . e .
5쪽
,, I. In illum enim Deum delinquunt, cuae ν cutem medicaminibus urgent, genas rubore mac I CV lant, oculos fuligine porrigunt Displicet ni astrum illis lassie Dei in ps se nimirum arguunt duet , remetendunt artificem omnium Reprehendunt nim ν sis, is emendant , cum adiiciunt , utique ab ad Velia orta. c. s. is rio artifice sumentes additamenta. Is est Diabolus. Nam quis orpus mutare monstraret , nisi qui, hominis spirituin malit a transfiguravitis Ille itidi 'bitam huiusmodi ingenia concintravit . ut in vobis pareat manus vos quodammodo Deo in serre .lod nascitur, omis ci est. Ergo quod fingitur , dia-
s vestris discipliivs S pro se si ibus aliena sunt , quam indigna nomine Christiano , faciem firmis Gis stare , quibus simplieitas omnis indicitur . Et iste menti i , quibus lingua non licetis Appetere quod, datum non sit , quibus alieni abstitientia traditur is Adulterium in specie exercere , quibus stuatum p .i, dicitiae sitis Credite benediciaeci quomodo praecepta, Dei custodieiis , liniamenta eius in vobis non cu- stodientes VII. Quia vcro reponi posset , quasdam quandoque occianones occurrere, in quibus pompae omnes in publici, proset: debent, respondet emillianus, C Pri- 'ossunt in stianas mulieres , non nisi ex Religi cris cauili prodi- aeuii: re publicum debere . Vobis utim nulla pinc
Dii. c. it. M dendi caussa non tetrica . Aut imbecillus aliquis ex citatribus vi stati et, ii saerifiesum offertur . aut Dei is sermo adininiitratur . Quid vis hortim , gravitatis lanctitatis negotium est , cui opus non sit habiis tu extraordinario .composito, ia soluto . e si, necessitas amicitiarum ossiciorumque Gentilium vosis v cat , cur non vel tris armis indurae procedatis D tanto magis , quaino ad extraneas fidei a ut lit limis ter Dei ancillas, QDiaboli, discrimen r ut exem-- , M plo sitis illis, ut aedificentur in vobis utri tuom m do ait postolus masnificetur Deus in corpore, vestro et magnificatur autem in corpore , po pudici- , t iam , utique, per habitum pudicitiae eompete m, tram: is .... puricitia chri .ina μ non p . S.;
ἡ- s e selem. Ex his optime cprehenditur , quid dicturus ficiliet Tertullianus innia neris iis mulieribus quae hodie eliciis alii uento vestimentorum variota: superbiantes, semctiplas excusare contendunt , testin .cinium ipsis reddente conretentia ipsarum , quod malui non intendunt, de malo ne cogitant quidem hominum oculos in se convertere non exoptant. QII. sundantur in lanientes hae nauliercs his solis Tertulliani verbis sumtius recitatis: Pudicitiae chri uianae satis non est esse verum videtis, hae emanare debet ab atrimo ad xii tum a conscientia in superficiem. Quibus in luxus, vanitas vestium bioline excluditur Uilt. Eo e maxime Christiana mulieres omnibus his vanitatibus valedicere deberent , quod timendum
est, ut sci ibit et tuli lanas , ne tempore per .ecutionis naeiplae vanis malibus addictae fidem negent . Herum, β' inquit ille, sesiis a manu spatiato ινcumdari salira, io duritiam cae L flvescere fustineat . Nescio an trux secutionis,stri Iceiis Marum , in nomum so pariarων MLtar . Ti- meo ervicem , no margaritarum C smaragderam quaera occupata, totam νυώ ne det Pulcherrimis i.
st Tertulli in verbis nihil addi potest . Id uirunt se. re optandiun, scilicet quo al: in i gerentur cordi illarum mulierum, quae etiamnum hodie, Christiani no minis eum sint , iaculi vanitates avidistane sectantur, quis proinde ipἰeuci uillianus prosilutas foeminas appellare miraquam dubi iet. ver omis IX. Prodite vos, concludit idem Pater, medica.zazz is nium is Wor mentis extructae , Prophetarum , suorum . M postolorum sui iences de simplicitate candorem, de r pudicitia pudorem , depictae oculos verecundia , is es taciturnitate , inter te in aurus sermones Dei, adnectentes cervicibus jugum Chiilii Capti m imis μw- , is sens κω eratis. Manus lanis occvisis pate, eae domi figite pluiquam in auro pi se caletis Vestite vos ieri eo probitatis, byssino sancti.
ratis, purpura pudicitiae. Talite pumentara, D
x. Nec magis tridulgens deprencinditur idem Ter. tullianus cum de Virginibus loquitur, uemadmodum scobe constat ex juidem Tractatu mai a QMdia citat is inserit,ritur in eo licrulere contendit, nubia habita ratioti a multas , alque diversas onsus tua ilics quae N pricti re nunquam Possunt contra v. litatem, etsi ciuitiis, Ne sistit, omnes in genere virgunes velandas sic, quando mi biles evaserint. Hanc e ruina: conlatnὸ auci ritate rinioli, qui vult
stein in omnes in Ecclesii velent aput suum a Ze eL - Λficacissime tuetur , Divum Paulum nomine mulieris Limizomitiem scemineuim sexum omprehendiisse. lia insuper Ecu- affert momenta in huius docti in confirmationem qui lector, si lubet , perpendere poterit . P cissetiae eodem exscribam nune verba, quae modestiam elii istianarum Virginum propriam apprime docent. t .
Done fua perietiιe My. Has vercitatos filias suas non '', Ieent hodie parentes e sed eonii serme omnes urba sedebe e nitatem, ut aiunt, ea dem docent, elegantiam si olli ' -- oblectamenta meo uam de Religione vel unum ver i P. bum omitantur , immo saeculi insanias, vanissilinam vanitatem , ante dilectionem Deici ac si non ros rittianae Religionis sectatores , sed sermotos anu Nnissimoique histriones efforinate deberent . mae sane sunt fiens dices, plurimorum Christianorum parenti imsollicitudines in hilarum suarum eduratione . Utrum consuetudo irnqilam poterit veluti culo. expers i iuditueri, quod titi natum lacrymis prosequendi im est. gio damnat ac reprobat.
. I spectacuIis pariter pertractat Tertullianus in L quodam Tractatu in tuae finem concinnato ut deles a prosiliis litisce conventibus axerteret, ni i. bus uiua conicientia interesse nequeunt, cuin ipsi, prout Claristiani sitim, vetiti sint. Illud in primis iutabile hac in re it, quod Tertulliatio ipcetacula sunt veluti quaedam idololatriaci idque rebat iri ex ipsa io his Origuae horum spectaculorum. v. ex diversis nomini us bus, quibus appeti bantur , cum huiusmodi ludi alii , . tu Cereales dicerentur, alii Neptunales de to ex appa Christi
raturae pompa , quibus celebrabantur ι solius quippe τὸ Q. idololatriae propria erat cinya illa , proprius ille H - ooz.
paratus ex locis , in ovibus peragebantur , ita 6 7. Ethnicorum Numinibus cotilecrata malit tandem quia ethniea omnino erant quaecunque ibi operabantur.
Christianus au em nullam obet cum idololatria partem habere, ted ea isdem contra honei debet , utpote suae Religioni oppositanici nequit ergo hisce spectaculis intereile. H. Debemus insuper ab liis spectaculis abesse, quia eum propic diabolum inistituta sint is ex diabolii ebus inelaucia , iunt xte, proprie Poeupa d aboli: ... iis . Ad Uus quam a ui sigm uis strii iampla eis
sarionem UM . ccui autet haec menti obvei. santur , vel quis in hae nuta prolabi credit quo. ties Comoediis interest , aliisque liui illae generis ire, diaculis λIII. Deus praerepit, Spiritum Sanctum, utpote pro 'laturae suae bono tenerum, delicatu i , tranquillitate .lenitate, quietem pace tracta eo non furore, ei ἔ ν non bile, non ita, non dolore inquietare. Huic quo Godesuo modo cir spectaculis poterit convenire emm m Iro A eulum cusF- Dirieu nos est . Ubi enim sol iuri ,
voluptas cibi, studium , per quod scilicet voluptas in sapit. Ubi studium, ibi Ela aemulatio . Porro ubi &6 u
aemulatio , ibi, furor, bilis, circ& dolor e eap. caetera ex his , quae cum his non competunt disciplinae. Quod si quis modeste, e probe pectaculis frui tur, pro dignitatis vcl aetatis, ct etiam naturae suae eonditione is ori esse est, inquit Tertullianus, qu Him inobilis anilii si sine tacita spiritus passione . Caeterum si restat affectus , proti quitur idem Auctor, nulla est voluptas est . - Iam ue, sitatis , eo
conveniens , tibi hi consequitur . Sed etiam mamia ιμα -- est nobisci ergo nunquam licitum est fideli spectaculis interesse.
IV. Ne latis est Christiano , si ipse malum quod
damnat, vel damnare debet insuper ab iis separari, qui malum tis en est , si ipsi nil le fari
tentiam dicit , qui cum iis nollet assi:rulari, di quos igitur interesse non licet, iiiii , quae detectari tenemur,iὶullum tuta conscientia commGeium habere Ollumus inThriti tirinam , addit Tertullianus , ne is hae frani clari δε- enmollis morai emu . Ne i tu hoe nobis
dicat silmistari si fulci videbas , concurrebas: πι- δεμ, nisi e stati sit in id in seipsum se, cuilibet
6쪽
dicitia raeeranda et , cur liceat audire quae loquiis non licet , eum eriam scurrilitat: a omne v is num verbum iudieatum a Deo sciamus aeque liceat videre , quae sacere flagitium esto Cur quae, ore prolata omnimicant horninem , ea per oculos, di aures admissa nol idem l hominem com nuntis is care , cum spiritui appareant aures, oeuli, nec possit mundus praestat , evita apparitores inqui imis ut Habes uirin con sudit Tertulliaruis,
VI. Probat insuper eatndem rem Tertullianias ιμι miris iv. quia comoediae , tragoediae sceleriam, libid, amices iiim cruentae , lascivae M impia beiddit ille , o at Neis impiis a prodigaeci ruitius vilem , addit
. . ita per infamia notati sui: ,- ab omni dignitate excluvias .col se quod i homines de hi ce tale eurimant iudicium, . irae g in τι - εὐώψ modi Meifice -- dicitur eae m. a tr. Iura vero ipuum opus personarun, quae. M tamia rura a Deo placeat, qui omnem similitudinem vetatis neri, quanto magis imaginis suae fum Auso υννiιMis . Adulterium est vad eum, omno quod fingitur . Proinde vocem , sexus, aetates
3 iras, gemitus , aramas ad. probabit , qui omnem hypociisimis Ex is deprehendant Christiani quid ut de immodi eis ludis, oblectamentis,cuibus determinato quodam anni tempore I eram
jectaculis valedicantiarem eadem detellentia ae
G os ii horreant, movebunt saltem quae modo ex eodem e .i:... 4. R .ς io emus pericula , qui bita exponuntur qui
iis ι -- δε μή in mimos hirmo in inni spectaculo iis ii. c. . . nulluta magis scandalum occurret, quam ille ipse mulierum, virorum accuratior cultus , ipsa conlensio i ii in favoribus aut conspiratio aut inensio inter sece vinnieret scintillas libidinum constabellant. Ndi, in denique in speciaculo ineundo prius cogitat, , nil videri, videre . . . . Qualescit enim crimen is de Ecclesia Dei in dia Mili celatam tendere prae, coelo quod Munto in coenum illas manus, quas, ad Deum extuleris, postmodum laudando Histrionem lassareo ex eo , quo in lanctum protuletu, stadiatori testimonium redderest is .... lv. Narrat hoc loco Tertul Iianus terribile quoddam
'; exemplum , quod ad praeiens argumentum spectat. --- Nam de exemplum accidit sic illa scribit Domino teste , eius mulieris , quae theaetrum adiit, di inde
rediit. Itaque in exorcilmo , cum One- idus piritus , quod aluus esset fidelem aggredi constanter, Ee si me Midem, inui , id Iec , o meo eam inseni. Num utique . iubiungit, idem octor is alia documenta cellerunt de his, is qui cum diabolo apud speetaeula communieando a Domino exciderunt Nemo enim ecti duobus d minu Iervire. Quid luci eum tenebris cinii vitae & morti IX. Solvenda modo sunt ea , quae adversus huc usque tradita opponere quis posset , quae quidem eademipia lunt, uae Tertulliani aetate objici cori sueverum. omnia a Deo instituta sunt is homini attributa , Praena a utique bona sunt , quia omnia boni auctoris et inter . 'LII Wc deputantur universa ista , ex quibus spectaculat etae,i init untur. igitur culpae deputandum non est rape t loruinis caeis ilice interesse , cum haec omnia Dei non tant
desiit a suo institutores quia sellieri eorporis sensibus
abutitur ad concup. scentiam , ad maliloquium, ad II.&HI. vim , ad impudieitiam &e animae potentiis ad exco. ficu gitandas insidias, fraudes, iniquitates. M. X. Reponebant seeundos betaculorum Apologistae, ex Scripturis vetitum non elle spectaculis interesst . -- ινυμι respondet aertullianus .
. Nam etsi istosequitur Tertullianus . iustum illum videtur praediciae , quod in concilio is in sessuis Itidaeorum de necando Domino consultantium non, cona unicavit i non est tamen haec vox aliena ais spectaculorum interdictione. Si enim a ulcis tuncis Iudaeos impioria: concilium vocavit, quanto magis Mantum conventum Et ualet populiis Minus impii, etianici , minus peceatores , minus hostes Christiis quam tunc Iudaei inii quod, caetera congruunt. rimam apud spectacula, in via statur . clathedrais quoque nomitiatur ipse in anfractu ad eo sitan su
carpit. Nam, specialiter iter 1apiunt : Cum Deus, vel objurgat , utaque AEgypeo α
Deus hae specti la de igitur nobis vetita statim cat αXL Mebant
speetat, nec cerunt Quis vero frivola haec clici tim non dePre Theis. hendit Camparas, inquit Tertulliatius , homo , -- tio . r juricem reum, qui quia videtur , reus est i iudi cem, qui quia videt Gudes est . Numquid ergo de extra limites circi furori studemus , de extra cardines theatri impudieitiam intendimus e Golentia extra staditim se immiselieordiae extra amphi heatrum quod iniis etiam extra emeras ,rae gradus inlias ciculos habet Sed Deus pectat e latrocinia, spectat, falla, de adulteria is laudes ,raesidia latrias , de spectacula ipsa : Est idcire ergo nas nomoeliabimaea, ne vide-αν astalis , u omnia oo r.
Digna sane Tertulliani ingeniosi sunt viri sentelatia lxii. Tandem potiori iure liodie repom posset, quam uriam , olim , dubia'limiam haberi nune in Comoediis , cito civata, e sinplicia, & etiam honesta Nemo vendi P is uin respondet Tertullianus, temperat selle de ele oro , sed cor ditis pulmentis , de bene cantatis si plurimum duleibus id mali ni icit ita de Diabolusis lethale quod conficit, rebus Dei gratissimis, ae a is cepti, silvis imbuit . omnia illi , seu fortia , seu is honesta, seu sonora, seu mora, seu subtilia proin is de habe, ae si stilliei dia mellis de rarum i ven
is nato : Nee eant sullam aetas voluptatis , sanesis eris,inum . Saginentur ejusmodi dulcibus convivae, suae diabolio Se loca rae einpora , Ee invitatoris ipserim est. Nostra--stra nuptia nondum fiane,, nari s mus eum illi discumbere seruia ne illi, is biseuo. Nunc illi mantur , nos conflictamur .... Lugeamus ergo dum Ethnici gaudent, ut eum luis gere coeperint, gaudeami , ne pariter nunc a iis dentes , tunc quoque pariter lugeamus . is .ia. eam re Cissia e , si is in faculo valutarem concisis scisci immo mmnim ut aes , si hoc exissimas Min
XIII. Addit Tertullianus , Christianum non aliam in praesenti saeculo voluptatem praegustare posses, nisi quam Deus contribuit, nec alia spectacula ossis quae Christia. vitam futuri faeculi repraesentant uirile autem specta ἔζζlast culun in proximo est , adventus Donini jam indubi O. D tati jam superbi, iam triumphantis mire illa exul. tatio Ansesoniinu Quae gloria resurgentium Sae chorum lQuale regnum exinde Iustorum I Qualis civitas nova Ierusalem l Et tamen haec iam quodammodo habem per fidem spiritu imaginante repraesentata . Caeterum qualia sunt haec Certe, circo, de utraque cavea, de omni studio gratiora . a me rates , inquit insuper Tettullianus , hu p.racia Christiano farila
I. ognitione opus est in perlegendo muniatu Tractatu de Idololatria , variisque eiusdem speciebus. Quae enim velis generalia principia ponit in Rio in is, sere omnia vera sunt non itidem autem
7쪽
vera sunt omnia quae Inde deducit . Tractatum igitur II.&III orditur suum pulcherriinam hane scribens veritatem S CV omitii scilicet peceatam idololatria contineri, S: id, lolatriam habet in omni biis peceatis. Priseipale, in- ναμ qui ille initio sui libri, νimo generis timam,
Ut, riti Ostendit deinde omne meratum esse quam sam illi, -- c. δε latriam , cura fraudem Deo faciat , honores a suos denegans, de eonterim aliis c diabolo Ze creati itis . ut haud etiam ecimum 'liam conjungat ac hisce ver- his obtervatione dignislsimis coneludit i Ioa fi ut omnia Ἀνiminc in idolevola, is in amnibus idiaesa rei δεμ Aes datis . Si hoe verum est, uti est re ipsa innumeri vel ipsos inter hiiltianos idololatrato em
u. Hoe posito undamento , tradit noster Auctor mu' a quidein iure meritoque idololatriam non esse si
is dia iliciter his modis interpretandam , si quis aut ineen. . ia 'i dis aut im nolct, aut pollueeat, aut sacris aliquib is, , '' aut sacerdotiis obligetur sed, mitis idoli utit, Ter res ejusdem, unius eriminis esse reos t nam id . . .. - , quam οἰ Deus nabibine. Ne par est utritisque erimen, artificis scilicui, e eultoris, quip
cumqua , cuiuscumqu/-- σωινιω netosi es Pictores igitur, ac Scalptores, qui pingunt ac sculpunt imuine statuasque lascivas, obscoenas , rei sunt mmium miminian, quae ab iis patrantur, qui impuris oculis illas conspiciunt . Hanc quidem veritatem reta pendere deberent quotquot earn vel ignorant , vel in praxi oti temnunt abique ullo scrupulo. VI. Perperam aurem obiicieretur lolita horum artificum vox : Non habeo alius quo hi vanici e sol ota ' se Ius dixit quisque fuerit inventus, ita Se pessive.
re diluua ret: pcrperam in v. hae obiicierem uri nam . filia'.
do verum esset , hos artifices non habere aliud quo vivant , non inde sequitii iis licere eam exercere artem , quae cum divina lege is hi istiana Religione sociati nullo pacto potest . ' Apollotus cipsa permittit perleverantiani in eo stat , in quo v. 'ut astatia deprehensus est: haec autem doctrina non debet nimium protrahi I secus possemus in peccatis per. severare, cum qui ibet jerit peccator antequat chri. stianae elisioni nomen daret, de Christus Iesus non alia ex ea a in munduin venerit, quam ut a peccatis
IV. Quia vero reponere poterant aliqui , Moy semin deserto serpcntem aeneum sulpendisse , hine Tettullianus docet, id non lectule Moysen , ut violaret e. gem Dei, quae vetuit omnem lati utitudiis Iei fi ri, im . in serpentem hunc ita elevatum utile figuram iacet ante Crueis; e tandem ait , Deum, extraordinatio P, praecepto serpentis sim litndinem indiratis , Qttom
is do enim, inquit sapientissimus Doctor iste, tiavimus di.ibolo, tangelis eius, si eos Ciuola facimus .... Facio sol quiaruno sed non olo. Immis e eelis, qui facti, coli δὲ κ . olis autem non sp ritu vili ilini nidoris alicuius , sed tuo, proprio : ne anima pecudis impenia , sed anima
, dat m. Dil gentia tua nomen Ictum est. Tota die is ad hane parte, Zelus fidei perorabit , ingemensis claristianum ab idolis in Ecclesiam venire, attollere
, confretine . is in protulis quippe manibus iactam Euehatistiam fidcles accipi e M.
V. Et inlare quaedam est idololatii ad Templi vel
raritia. Idoli omina trin qu quo modo concurrere a noe enimo aest. M A .r , inquit Tertullianus, a Ner o 4 et Arenes.
azy-mmemmi quis operam sit in ad idoli ultum prastat,
tum eis iuxta eumdem octorem , reus est idololatriae . demieret dum ei iudici uin de quibusdam professionibus
quin eontraditionem in illo adtareamus - quae id ,lolauiae obnoxiae sunt: uti est strologia;
alio loco occe, sicuti superius vidimus , id sto in II.&III. se malum est, nunquae per millum susseri hoe autem Memloco docet Asbologiae a Ma I iam esse ex se maira, meum has scientias veluti quamdan idololatrixi tridu.eatu igitii quando seribit, has ante Evangelium coameessas fuisse , lodui ut de quadxii permi ilione , sive indulgentia penitus limana, o cuius Astrologi ae Mas, his artibii impune vacabant. VI. Ut Christianos ab omni vel minima Idol,latriae LM .. suspicione aba: icat Tertullianus, vetat iisdem humanas tria sim. litteras doces . e m msessi haec assi iis esset multi. moda idololatriae Deos enim Nationum praedicate et uilla tune tem iis debebant ludi magistri is caeteri litie di v ratu prot stores h ne nomina geneal si ac fabulas, tiis p.ri
mamenta honori filia quae' re eorum ema Itiate Poec tot re a. cilicere, i a
Ast,estitia Altrologi quipi e idoli honorant, quont nomina rem est ita uo inscii pseruiat, quibus omnem Dei potestatem addi- erunt . Utique agi, Astrologi an oriente ven
servandum hie est , Tertulliani, per hanc vocem ere e fa , non significare , Astrologia i , aut Magiam perinissam ulli per Divinam k gem arue Evangelium 1ed solummodo tolerari consueviae inter Minines, nullique poenae obnoxiam nisib , quemadmodum obnoxia sui post Sa lyatoris advexum, estque, iamnum. Necrant autem Christiani summas litteras non isnorabam quos pilus didi runt , idest de I ide d. de cum tam in iam eisine, qtiam qui sciet,
tes , et enum ali ignaro accipiebant , nec hibebant optima 'ne id haec praxis, cum reipia nena post et une hinnanas docere litteras . quin exterius videtretur idopprobare, quod intir dctestati tur Se erat icloi'. latriae reus , ni de idolis laudarii liter loquebatur rQιν an idolo ae iam committas , pia d. a lis ea .
VII. Tertullianiis damnat atque uti idololatras eos Ana e omnes, oui thus vendet an , victunas publicas, alia. '' 'URque ad fallorum m Mirum cultum inservientia . x cita
reponebat aliquisci scri habeo quo vivae es, egebo rarte Ni .
victum non habebo; egregie te smodeba i Tertulliam is, Gai
sero hae dicta :ie , .ante deliberandum .is . Domini diei de exemi l imul' im causetionem, & paratus esse debeat a
cum habeat adimetata relinquere parentes, do rum ae omnia qua Possidet, ..1 1. ut Dominum sequatur , ad linitationem Apostoloturi .pides, addit idem Doctor , famem non rime . is Scito etiam , tamentis .m minus sibi eon: einendam pro is ter Deum, quλm omne mortis gentiae moti no is re ριζer vit m , qu-ro magis iurem . Quotii'iii Dis que, loquitur semper Tertullianus, haec adimplevit. Sed sua 'ne hominem aiscilla , penes Deum facilia. VIll. Quoad publicas Ethnico. in solemnitates, vota Tertullianus iis participare. Sine lucernis, de --
bus Solemnitatibus , juxta Tetti illianum . Huiusmodi ima
caeremoniae idololair an sap. unt, ne ut o pacto excu Ment
iati pollunt. Licet enim permittat Apostolus i'det'
vivere l)os, de commilceri cum peccatoribus, quando in a. neccilitas urgeatra Compeccare tamen non permittit ruit eommercium concedit Apostolus, non co.ninerinci in mali. Licet convivere cui Ethnieis , ominori non licet. Convivamus ergo cum omnibus , concludit itullianus conlaete nur ex coinmunione naturae
non superstiti nis . Pares anima sumus , non discipli
Ix. Ex hoc principio ille infert, nullum liaberi id Iolatriae periculum si quis adiit privaeis aut comitaniabus olemnitatibus ad purae , spontalium , nuptia-liu:n nomina litim , dummodo nullo pacto participet ei seseo .
Ethnicoruin sacrificiis , quae salsis numinibus tune 6 ci: et
feruntur is nee pecunia . nec ministerio suo itidem nta inserviat. Hine latui vel liberti comitati poterunt o nue. mit:os suos, sed ut meri spectatores , ne verbo quia dein lacritici adjuvant' s. x verit si moderationem usque modo in TertuIliano deprehendi nus . ni miti in eoi m rigorem Lfendemus , dum disputationen in ilituit , num scrvus Dei, hoe est Christianus, alicujus dignitatis aut mtestatis ad ministrationem rapere' oist. Contendit qui inpe permissui non esse Christi an , 'ablicis his nune libus ae Disciis ungi , etia ni ab omni specie idolo latriae intactos se aut gratia aliqua . in astutia etiam praestare possint i quam uiden assertionein probat quia purpura , c caetera insistu harum di Mnitatum ab initio idololatriae dicata, habent pro sanati a Liae omaculam Carerum, inquit ille , purpura , vel eεtem Tertulli, insignia unitaram ct potesarum, suse ra dignitae , προι statib- id lolatria ab idii dicara, hab/m profantiaoma sua maevitam harum
etiam idolis indui intur praetque ipsis etiam daemoniis Nam amoma Ma ons UsSane durus est hie et noci ptat senim si
Hine Clitilliani abominari debent an a di dignitatui insignia eo vel mari in , quia ivii, 32:-
fune Miai. ut Tertulit amis supponit , ad inittamus , posse mitianum his dignitatubus int signitum ab ranni prete id lolatriae intactuin se aut laua, aut astutia etiam prae. stare Severiori autem doctrina insuper vetat fidelibus arma deseris tunc etiam quarado summa pace cong M' - .det Eccle Ira , falso autunians o possu Christianti lupis is uno eodeinqiae tempo: de Deo servires, e Caesari olei arma
8쪽
ad litterarum divitiarum ommemo ondiu, si quid praesentium t porum qualitas aut praemonere reli Propositici hae tum rationi , tum iustitiae adversatur. Aliud enim est militiae adscribi iii utilitatem Reipublicae ac Principis, cui obediernua Hallari debet cujus
eumque sit Religionis aliud est superstitio, Mus particeps nunquam esse debet Christianus , etiainsit Plin. ceps id praeciperet. xl. Potiori auster jure docet inferius , in verbiscuoque praecavendum esse idolotati incursum. Quod si quis ex necessitate alicuius falsi numinis nomen prinferre debeat, adjiciendui est aliquid, quo appareat
quia non illos deos dicat. Docet in1upet esse praevaricationem fidei cum idololatria deierare per eos, quos ejeravimus, hoc est per Ethnicorum de a iurare nec non pecuniam ab Ethnicis mutuam accipere sub obligatione iuramento per eorum deos firmata. Haec oni. ni Christianis tune temporis vetita erviat, ut vel ini. nima iis deesset idololauiae occasio.
I. I TIhil ἰ Tertulliano pulchrius, litius nihil ado praesentem hominum imperfectionem indigitandam oecurrit ea nostrorum Maiorum sanctitate vitae quam graphice a se dulcripta n ob omnium oculos m. mi in illis quippe deprehelidimus morum rucgrit tem nuximam, lanctitatem vitae persectissinam . Corunum eum essent illi, de anima una propter mutuam dilectionem, demolitis erant terribiles . Eadein erat in omnibus pietas suanina poenitentia et voluptatibusae negotiis facularibus omnino valedixerant, puritatis ac continentiae cultores eximii, an inii constantiam eonta adversa omnia praeselatentes , e vel ipsos perse: cutores omni charitatis studio prosequentes , necnon in Principes , ethnicos licet, eliri ilianae Religionis hostes infensos, obsequentissimi. De omnibus his Chti. itianorimi virtutibus modo strinoirem habebimus i ta ne vel minimum quidem propter dictionem acci
. e conventus a. . . obiter hiemI De primo articulo , scilicet de moribus Christianoruin supervacaneum ducimus hic dissereres, eum in septem superioribus capitibus hae de re quant par erat locuti simus inure ad alia progrediendum est, videlicet ad oriun sanctitatem . quam vel ipschiistiani nominis hostes satis mitari non Poterant . Quid enim insigne praeserimus, inquit Tertulliarius Sancti in ditiino ad Nationes libro , nisi primam sapien-
aditim, tiam, qua trivola numanae miluus opera non adora-Lio... ι- mus abstinentiam, qua ab alieno teli peramus pu- , dicitiam, quam nec oculis contamiramusci miseri.
ordiam , qua super indigentes flectimur ipsam v
ri ritatem , qu ostendimus: ipiam liberratera, pro qua mori novimus PM vute auelligere, qui no Christiani, istis indicibus utatur oras est . Quod
is ergo dicitis, prosequitur Parer iste, pellimi ri-- stiani probrosissimi avaritia, luxuria ian probit is te, Non ne εὐιmais quasdam suiscit cho ad testi- o nocitum nominis nostri, si non omnes, si non plu-tes: Necesse est in corpore, quantum velis inteis gro aut puro, ut naevu aliquis etfuticet, a. veris iucula exurgat, aut imulgo sordescat . Coelum ipse sum nulla ferenitas tam colata purgat, ut non aliis, cuius nubecula stoeculo resignetur ... ipsi in con. is loquio, si quando adversus nos, tu illi, inquitis, . fraudator, si abistinentes Christiani et ut immitis , fi miseli cordesis deo teli imonium re aditis , non esse tales Christianos, dum eur tales sint qui dicunia tur Christiarii, retorquetis , Et re itidem vera , quo pacto peccatores tu .isen de impii chrilitani, qui, piout tradit Tertullianus , probe noverant , iudicium 9. .ε. post tim saeculi eoidem manete Nos, inquit idem cap. i. Pater, qui certo edimus, Dei iustitiam aeternis suinpliciis peccata punire, omni tollicitudine veram in-
- cetitiam assἡ qui contendimus . . . , Cruciates, in- is qui insuiter Gesuiles alloquens, torquete, damna. is te, atterit nos probatio eu enim innocentiae no. irae iniquitas vestra. Ideo si hae naeti Deus pati. tur. Nam de proxime ad lenone. damnando chri , ilianam, potius quam ad leonem, consess estis labem pudicitiae, apud nos atrociore: omni mna , , Se Pinni morte reputari isto pacto Ethiaici, ne id quideli cogitando , de Sanctitatis is innocentiae Maiorurn nostrotii n et stes erant omni exceptione maetorcs irritis si IH AEque admirabilis erat eorum uni , quae ea- lii in 'erdem semper deprehendebauir is Non lotum ad oran
is dum coimus, inqiiit Tertullianus, sed
-- - - , . Patrum, Om. R. IL&III. aut recognoscere: et te fidem sanctus vocibus palles Sis mus, spem erigimus, duciam gimus, disciplinam V praeceptorum nihilominus incultationibus demam tis Ibidem etiam exhorrationes, eastigationes, sura divi ira Nam iudieatur magno cum pondemis re, ut apud certos de Dei eonspectis sum:
Luit judicii praeiudicium est, si quis ita
in rit, ut a comini niteatio -- omnis sancti eo etianimadvertamu, Majores vehementer timuisse quae non erat ἔ enormia quippe re eruirebantur peccara ad Ecelasiasticas Censuras incurre in
IV. Ne in hisee solummodo e ventibus hae eL fulgebat fidelium uni, ni Qui sollicitudine subveniendi pauperibus haec eadem apparebat is tam iis quod arcae genus est, verba sunt Tetnalliani is dehonoraria sumnia quasi redemptae Religionis eo gregatin modicam unusquisque stipem, si modo', velit,in si modo mist, apponit Haee quasi depori sta pietatis sunt. Nam inde non epulis, non is taculis, ne ingxatis vorat lini dispeniatur iud ego se nis alandis humandisque, & pueris a minis reacis parentibus destitutis, jamque domesticis senibus , , item naufragis, . qui in metallis . de si qui vi insulis vel in eustodiis, dumtaxat ex eaussa ne S is cra, alumni consessionis suae fiunt , Hoc modo selieioribus illis saeculis fidelium eleemosynae expendebatitur; erant vera pauperum patrimonia.
V. His positis mirum non est, omnes veteres fide. l. veluti fiat resciuiis , atque hoc nomine appellari
consuevisse is Sed - fratrum appellatione cerilemur, reum
is prosequitur Teuullianus . . . Fratres autem etiam αππ- vel ira lumus jure naturae, matris unius, etsi Vmpa diu. IMd. is rum homines, ilia mali fratres at quam dignius is fiatres te dicuntiu & habentur, qui unum patremis Deum agnoverunt, qui unum Ipiritum biberunt lan is litatis, qui de uno utero ignorantiae eiusdem ad unam Iucem expaverunt veritatis p Sed eo tortasse minus legitimi exilii mamur , quia nulla de oltrari fraternitate tragoeaia exclamat, vel quia ex substanis ita familiari fratres sumus, quae penes vos fere diruis timi fraternitatem. Itaque qui animo antinaque mu, scemur , nihil de rei communicatione dubitamus is omnia indilcreta sunt apud nos, Praeter uxoles. vi si Coenulas nostras, addit idem Doctor , Prae Convikia is terqtiam iceleris infames , ut prodigas suggillatis . Clirinia.
, Sed stipulam quis in alieno ocido tacilius perspi
A cit, quam in suo trabσN. Tot tribubus, .cutiis , - decuriis ructantibus acescit aer Saliis cenaturis, creditor eritis cessatius dk De solo triclinio Chri, stianoris retractatur. Coena nostra de nomine Milionem sui ostendit. Id vocatur quod dilectio perimes graecos. Quantiscunque sumptibus constet e lu-- crum est pietatis nomine facere sumptum squidem, inopes quosque refrigerio isto iuvamus , noli qua, renes vos parasiti at sectant ad gloria in famulandae, libenatis sub auctoramento ventris inter contum
is lias saginandi sed qua penes Deum major est com, templatio mediocii ivn. Si honesta aussa est convisis vii, reliquum ordinem disciplinae Estimare qui sit , is de religionis otiicio nihil vilitatis, nihil immode-- stiae ad inittit non prius discumbitur, quam oraticiis ad Deum Praegustetur editur quantum esurientes cinis piunt bibitur quantum pudicis utile est ita sit, is rotar, ut qui meminerint, etiam per noctem ad randum Deum sibi este ita fabulantur, ut qui sciantis Dominum audire aeque oratio eonvivium dirimit ris inde dilaeditur non in catervas caesionum , neque se in classes discuriationum, neque in eruptiones lasciis viarum, sed ad eamdem curam modestiae .pudici, tiae ut qui non taen coenam coenaverint, quam di
is sciplinam. VII. Persecta tae fidelium unio daemoniis ipsis terutibilis eras absolutam quippe potestatem in malignos no 1 iritus exercebant Christiani . is datur hic albis quis lis cibunalibus vestiis, inquit Tertullianus in D uiae
Quo Apologetico, quem daemone agi constet iussus immrluinis a quolibet Christiano loqui piritus ille, tam se D ', monem confiteuitur de vero, quam alibi Deum de I , , ε . falso . . . nisi se daemones conicili fuerint , Chri c. p. a .ri stiano mcntiri noti audentes, ibidem illius Christia, ni procacissimi sanguinem fundit . . Provocatio hae g.oriosii Iima sane est Christianae Religioni. istis is qui orinis haec notha in illos dominatio de pote. ita de nominatione Christi valet is de comm , moratione eorum , quae sibi a Deo per arbitriuin Christum timentes subiiciuntur serviso Dei, rutius ita de contactu, deque actumn
Christi imminentia expectantis in Deo, de Deum in Christo
9쪽
t , stio eontemplatione de repraesentatione ignis illius II. Ni II is eorrepti, etial de corpori has olla imperio exte, dare π dum inviti, dolentes, e vobis praesentibus cru--, is heltentes o Tunc emporis igitur ex prodigio fie-hati Memadmodum optime advertit Auctor silliis vi, tae Teimilliani a ut ipsi acerbiores nostrae mi si , ministri essent hujns eiusdem fidei, ela praeco es, Iieri inviti . Id ero magis obtervandum oecurrit, praesequitur idonis ir, quod mi solum Episeopi vel Presbyteri, ves qui primi inter fideles habebantur B erant, hac potestate in daemones donabantur ι sed Grines ii genere fideles ita ut quando de ginruae etesiae sebatur, et minimus inter ipsos sortior erat
omnibus inserni potestatibus, Unis VIIl. Nee minus gloiosum de urus mi Ch isti an rum pietate di nonium reddit Tertullianus. ω ias - ς- νσπιι, imuiebat ille, quod is disp.r i κπ- -- si, tis edi sivum Nominem iamrer, eminem cavo ansos. Si vero pissilicum aliquod incommodum eveniebat , in saccorae einere volutati eiurabant continentiam persedissimam servantes, 3 quadam ve-Fur m oti prerum inaram violentia toelum tundentesci φυζI vere is omni mu/iuraraia eo es, abom ilia struar dila a in area θι ν νεμι αδυ -- vrca Mu- ρω imus Persecta adeo erat eorum abstinentia ut a stabeatisis mortionis abstinerent, Mostolorum regulam ad litteram semantes: Qui ρνυε aruοσω a M, ιειυ--δirim abstinomara, narisa omosa eo tamine ν, Quod quidem deinceps per longum ei ori imervallum servatum est , cuti de ab itinentia a sanguine aciniantium aueri molem nec ipsi
ignorabant Ethnici, qui ex eo etiam di molaebant Chrjstianos . vide et si a bottilis ex cruole distentis abili-
nitent. Silen: ici praetereo alteras , quae communiores
erant, ipsorum abstinentia , cum in equenti etiam Sectione de illis sermo O .rrere ςbeat. Ic Vidimus jam dae de Spectaculis ageremus Majores nostros eonseientiat sibi duxisse voluptatibus indulgere, etiamsi innocuae sient, absque ulta di s ex Apologetico autem Tertulliani deprehendi- eosdem longe abfuit ab omni publicorum ne-irum tumultu etsi tacite potuissent ob ingentem numerum iisdem partieipare is esterni sumus , in-Pu-- , qui Doetor illa, Questra omnia implevimus, ur- . bes insillas, eastella, muniet pia, conciliabilla, tumuli in stra ipsa , tribus, decurias palatium, senatum sm
fival e tum . . . Cui bello non idonei, non prompti fui
'I semus, etiam impa es copiis, qui tam libenter truis damur , si non apud istam disciplinam magis ta
is eidi liceret, quam occidereo Potui usis inermes nee rebelles, ted tanta modo discordes, solius di, vortii invidia adversus vos dimicasse . . . At nobis nulla st necessitas finita nulla in
impetus is sato vel astris Im- Christianus vero quid similes n.minem . II. III.
is sis , . . Dicimus, prosequitur Teriuilianus, ua Cap. Mim dieimus vobis torquentibusci lacerati eis eruenti vociferamur , Deum colimus Per filium . . - . Certe, si velim Christianus sum tunc ergo mςdam is abis, si damnari velim . Proinde, vulgus vane, de nostra vexatione gaudet: Ρ:oinde enim nostrum is est gaudium quod sibi vindicἀt, qui malumus amisis nati quam a Deo excidere . Contra illi qui nos, oderivat, dolere non gaudere debeant, eonsecutis,
is bis quod elegimus . . . Sedis hoc agite , boniis praesides, meliores multo apud populum , si uixistitistianos immolaveritis Cruri rei te fuere, δε--, πιυνδε υνο ite no probatio est enim innocentiae, nostrae iniquitas vestra is Sane ςus solus hujusu di sensus inspirare potest.
xli. Hae autem Chiistianorum magnanimitas benigna erat , cum de ipsos persecutores summo amore Charii Chiistiani prosequeremur . . Abiit enim , inqu Ter I Za is tui si nus in suo Tractatu ad Scapulam, ut indisne seramus ea nos pati quae optamus, aut ultionem a res . . se nobis aliquam machinemur , quam a Deo expeω- is mus. Tamen doleamus necesse est, quod nulla ei- is vitas impune latura sit sanguinis nostri musionein Ex uuibiit deprehenditarus , Christianam magnanimitatem eum charitate, de miseratione optime stare posse. XIII. Tandem Majorum nostrorum memoria semper uui ita, benedictione erit, eorumque glosam enarrabunt per ac να-
Unam omnium etnpublicam is agnoscimus, mundum atque specticulis vestris , , minitamus nihil est nobis eum insania cilci , cum, impudicitia theatri Rρον--πι ua l.
rite erat serme praecipua quod ilicet Christiani in
nocturnis conventibus nesarida sirruit haberent e n mercia de tolebrarum ire crimis p patrarem ac in minationes , quas horreat animus eogitare , lingua enarrare non valeat Icraullianus vero casumnias has
resedit Ethnim ipsos provocando, ut vel unum , si habent . proserant horum criminum testem. Et te quidem vera, quis redere unquam poterit , fideles horum inminis reos e se qui, ut testatur Teri ullianus, vel a minima horum suspicioni per diligentissimiam e
stitatem longe aberant Nos a isto eventu diligent 7-
aderant qui ad extremam usque senectinem virginescistitii Permanserant, infamiae innocentiam etiam in senectuteram: imo servantes Quidam mvidio securiores , inquit Tertullia. se mori virgine rontinensia vel rap. uno son. Ρ-. xl intum igitur non est, veteres fideles magnan, mos extitisse iis etiam in iis mstantiis, quas non sine trepidatione hodie nos memorare possemus . MAEN
A ligi nolua ebat egreste eruditissinus Chiisti,
is notum Apologi la uituli ianus, nihil de caussa sua. deprecatur, quia cera conditione miratur Scit se tera gruiam ii terris a re inter extraneos iacile Up im .i os insumre . . , tamen quod vere malum est,
ne ipsi quidem, quos rapit , defendere pro bono
, - - .... . Denique mal fici gestiunt latere, trepi-
'an de re e iii, Degant accusati, ne torti quidem iamia aut isnper conrueiatur certe damnati mo
saxula homines , vendentes ipsorum reverentiam erga Imperarores . etiainfichristiani nominis infensissi nos hostes fidelitatem
, lute Imperaturum, inquit Tertullianus , Deum iii
vocamus aeternum, Piem ipsi Imperatores pro- , prium sibi praeter caeteros malunt i sciunt quis caderit illis imperium t eum super omnes homines qui utique vivunt, di mortuis antista ri, recogitantis quousque vires imperii sui valeant is ita Deum intelligunt adversus quem valere non possint, per, mn valere se cognoscunt. Coelum denique debelis let Imperator: eelum aptivum triumpho suo imvehat me o inritat excubias coelo vectigalia ii, ponat non poter ideo magnus est , quia exaelo is minor est . . . Illue in eoelum suspicientes MD stiani, manibus expansis, capite nudo mamus . . . is pro noliris persecutoribus, de nominatim pro Imperatoribus, pro Regibus, pro Principibus, de pote-ν statibus . . . Est, alia maior necelsitas nobis oram is di etiam pro omni statu Imperii . . . n. min. , cap. n. . nos iudicium Dei sitspicimus in Imperatoribus, quiis gentibus illos praesecit Missianus , ait iupet alibi idem or, uia est hastis, nodum Imperar stris, suem sciens a Deo suo constitu , nee o s
ma a V ΜοεL in seremus modo unum post aliud ea Disciplinae it M. o nuncta, ii itum in Tertulliani scriptistio occurrit: Qui a Baptismo ordiamur, vinctos hic echume. Pater tradit primo loco, Dispositiones, quae in axe.ehumenis ad Baptismum recipiendum murrebamur x Libo.
fuisse erebras orationes ieiunia, geniculationes , dc mdidi.
peceatotum consessionem Ingressuro Saprasmum, In qui ille, orauionibus erebris , ieiuniis, o genicula δι mbus, o parvigiliis O Me vrere eum eo fessove amnitim νυν deliἱlorum . Consessionein hane occultam
fuisse eertissimum est , ut ex eodem Tertulliam videnter eritur, cui paucis interiectis, Catechumenosse loquentes inducit Nari, Iratulaniam es , si nen
10쪽
. - , pinis Ureinu tacuitates aut εων Dudine nostrata Il.&HI. Caeterum , etsi haec cecitorum Confessio a Catechu- α mena exquireretur antequam baptizarentur, nihilomi- Π diis iisdem p niteret imponebatur pro iis peccatis quae in ignorantia patraverant, quemadmodum Totullianus Montanista iam tactus exprobrat Catholicis Conrenuun iam Prithiel inquiebat ille de Catholi. Di cis verba faciens, ne eo et e thinoi pinnirentia. δε-
faciat. Hinc hujulmodi ieiunia, geniculationes, e vigilia, orationes. ipsa peceatonii conseis , a Catechumenis unice exquirebantur ut dispositiorus ad fructuose recipiendum aptismi Sacramentum I aliunde quippe constabat. .iptismum delere omnia peccatam. te illius useeptionem patrata. I l. Tempus ad Baptismi celebrationem statuituri erat Pascha, Be ciitecostes oram Raριιμ solemniorem P ac ιν ii sebais astat Erindo Pantores . Verum agitur
Liuiuis 4ddat idem Tertullianus , o nni expore quando ne- Lib. Gra cessitas urget , conserti pod Bapti linum e Martim eis, amnis acri Domini est, omnis fio oma tempus Larile trismaris ἐν stomuiιMe interest , do seria nihil refero . Tertulliani aevo per uinam immersionem Ra- pulmus e serebatur, hoc est, ter in aqua ii tinnie gebrauir, qui Baptismo donabantur, Mad singulas in ureriton et nomen unius ex Personis Sanctissimaera tinitatis proferebaturi: Nam me L mel, Moeri, A suu- Te se la nemana , n .inna sngia .i διπιm, . Nullibi ex is eodem Auctore eoisat, quoad hanc tinam immersi eriluinis nem cum aliquo diapentatum fuisse, nec cui infanti.
za -- bus ipsis, uti aegroti .
DE Eucha isti disserens Tertullianus tradit, Chri .
ltianos summo mane conveuire consuevisse ad Mysterium ho culcbrandum , uti videre est in suo Apologetico, de in Tractatu de Corona Laici Sacramentur hoc lumebant de manibus eorum, qui coetui praeerant: Nec de aliorum mann , nam pras dem/um sumamus, inqt it ille in libro de Corona capite ter tio. Nescio an inter huiusmodi linta lacntes . Diaconi quoque numerari Pollini ex eo autem oritur dubium,qi in uin teinporis Diaconi ueharistiam populo non minuitabant 1i I antra milii liraverarit, prout testantur S. Icilinus, Hii ex vetultioribus Patribus. Non deiunt ni nilominus validissima momesua , quae eosdem illud ipIum inimi licitum obliti deinceps vincuut. Id insuper in Tertulliano observandum occurrit, Laicos in more nauinstes, Eucharithiam in propitis manibus accipere, e Iumpta Communione in Ecclesia , eamdem iri proprias domos inferre . ut sumerent ante Ianindium. Primam harum duarum consuetudinum notavi mus supra, cum seri aem haberemus de Sculptoribus, qui in idolis est,mandis operam Iocuit suam , quos que ingemit Tertullianus , eo quod easdem Corpori Domina manus adiuovent, iue daemoniis corpora conferiuκ. Altera vero harum consuetudinum deprehen. ditur ex iis quae Tertullianus dicit uxori tuae, ut ear tam avocet a contrahendo matrimonio cum viro infideli quod scilicet maritus suus ciet quid secreto a te omnem cibum illa gustet . Quae quidem omnia haud pollunt intelligi de Eucharistia, quae in Ecclesia deles sumebant, cum Communionis teinpore Gemiales ibidem non adessent Caterum fideles iculaban tu invicem osculo
, pacis in Ecclesia peraei publiea diebus , in quibus iolamne eiu-
D POEMITRNT1R Uoad Poenitentiam tres aniculi obse ivatione digni occurrulit in Tertulliano. Docet enim tu quod poetu tentia publica semel tantum concedebatur: Ocus,
inquit ille, ollocavit in vestibulo : nitentiain Ie is cundam, quae pulsantibus paterae latci sed ain leri mel quia iam iecundo , sed inplius nunquam is quia P oxi in trui ira is Quae quidem herba deri la poenitentia publica aecipienda sunt, quem-dmodum semper accepta hoc puto fuere A . atra Tertullianus publicae hujus poenitentiae caeremonias, in Iu 1-bro de Pudicitia hae seribens: Eo M videm paratrem
so Eccleua quandoque ad preec Martyrum has te H. 6ci I mittebat peccatoribus ex indulgemia poenitentias a de Mς uua sine praxi luctitur vitullianus, Ilam ista Iam v tactus , in suo libro dera udicitia o neque praxim aperte supponit scribens in sua Exhortatione ad Asar int, res, nodis, qui Melesiae pacem non habebant , Mi hoc est a fidelium communione erant separati propia e ετ
Tettulliani aetate plures eorum, qui in Eccle . siasticis contuituti erant ordinibus, in eontinentiario bitam transegisla vitam . Q AEt is quanta , inquit ille 'in suo libro de Exhortatione Callitatis, in celsasA
malis. ηι Sallem soli monogoni in Clerum eoopi tantiir, iuxta Apostoli praeceptum, cuius idem Tertia. m. i. lianus meminit eo in loco, in quo de hoe articulo est e sysermo insuper, prout refert idem Doctor, aliquia elatastici loco dejecti libere, eo quia bigami Inis , Mema inquit ille, apud nos plenius arcue Urnuta pras νιμ- χει ar in nriti esse matrimonii Pyleνe, qua aleruntv i. 2
ii. De more positum erat apud fideles , ut certisti, quibusdam diebus simul eonvenitent, ut Orationi, DeaP. . . Sao riun librorum lectu i a rent. Ibidem exhorta li, tiones habebantur,is eastigationes imponebantur, k ε,--: Prope finem supericlis Sectionis vidimus: de si quis notabile aliquod i me iam patraverat , a commimi. ratione Orationis , di conventus is omnis sincti cinis. in commercii relegabatur. Id vero animadvertendum pra
cipue est, Seniores, qui magis probati ess ni ianais aret:
Lisce conventibus rael utile, e pastorale rvinus nosca. a. Iolumnic ioci ubi iste , qui bonum testimonuim ab inititus eram adepti: νιsdem , bari nitue tenip iri. Bonarem sum ma pretis, sed resim o aleptici neque poetati. enim pretro, egregi idem Pater subii ingit, Ila es Dei μή,
ill Orientem versus orabant fideles, manibiis teminperate in coelum elatis in modum crucis, Iculis ad modestiam comptisitis, cion vocis subjeuo , quae quidem omnia superius jam vidimus in Capite de Ora tione Diurno tempore tres erant lorae ad solemnes preces latutaeci videlicet Tettia , Sem, e Nomotabant insuper id les, noctum tempore non δε- μα
& communiter et noetem surgebant ad orationem Ie .ut utique videte potet in libro lacundo Tertulliani Idri ad Uxotem . Dominica apud is sos crat solamnis dies, diu. t. eratque Sabbatum Christianorum. Lib. 2. ad IV. Pauca nune dicenda supersunt de eorum eju-V niis, quae in duas classes dividere oportet olia enim labe ex obligatione eranta alia ex sola devotione . Primae xi 'n' elasti ea erant, quibus omnes fideles obstringebantur, is uti erant, zmnpli causta jejunia , quae solemnitatem G. . Paschae pincedebant. Haec ad vesperam usque petam rabant, hoc est, diebus illis nonnisi post Solis Ium retectio fiunt poterat. Alia quae ex tota devo tione erant, servabantur qualibet quinarae sexta mi MTAferia, tempore Paschesi excepto Pesmillam erat Epi . . Tllitatibus ι
scopis alia indicere jejunia pro E& fideles sibimetipsis in particulari alia imponebant . --.
Neias autem erat jejurate te Paschali Di Dominica,
quod attinet, nonnulli inter fideles ieiunio addebant tam , vi xerophagiam, hoc est usum ciboruin illorum quos sic Uriluimcos dicimus de non solum a carnem vinobant, ita a tructibus insuper , qui humoris ac lucci με Domi si quiud habent. Praeterea eorum aliqui inciolo pane de uinis, suem
nia, toto coelo uolne Ietinent. Hac eram
in Majorum nostroruin jeju tam . diversa, quae meetum humi Lib. vi ia