Vtilissimum dialecticae compendium non minus dilucidum quam succinctum, authore Iacobo Gisleno Thalassio

51쪽

stant, Huic simile quippiam est apud

Ciceronem pro Sexto Roscio. Fottuna,quum aliam fidem diuit a tortatim liam pauperi, noto, ignoto, Vicino ,asmico, vel clienti esse dicimus, aut mos res conditionemve. Us, Studio, Vt rusticus sit an forensis. - utiles an negociator, medicuS an poesta, Nam pro Vniuscuius commeritio causae argumenta sunt accommos danda.

Aniunt, Natura animi vel mentis asseelionti quum auariciam,isam,crudelitatem,misericordiam, pietatem', temperantiam, fortitudinem, caeterat vitia aut virtustes alicui inesse testamur, ut Cicero Ni In oratiosia feci ira', nihil impoteti animo, nihilne ς δε non jiu consideratum, Ab his non ra k-- ' ro argumenta ducuntur; nam quo quis θῆ βψ que animo aliquid fecerit, non inIr quenter quaeri solet, ut Cicero testatur:

52쪽

leuiora esse, quae repentino aliquo motu accidunt, quam quae meditato in feruntur. . Conditione, magni momenti esst cui conditis iniuria vel damnum illatum est, plecte di enim sunt grauius, qui in magistra tu constituto vulnus inflixerit, quam priuato. Sic inter se distant, coelebs re libidinosus, clarus 8c obscurus, ciuis ec peregrinus, pater dic filius, lanum ta hinc exemplorum copia petitur,Ut obero PVos eum regem inultu patiemini, qui Manilegatum populi Romani consularem D.

necauit c upiditate animi, si quis ad virtu in tes quam Vitia,mercaturassa quam n

uigationem sit procliuior. Ante actis vel dictis, ex praeteritis eis si nim praesentia futuraq; iudicantur, sed temporum ordinem seruandum iubet in partitionibus Cicero.

53쪽

Nomine.

Genere gi

tae. Aetate.

Pro Rabi

rio.

A causa. Nomine, ad no mina saepe allusio sit, ut Maximilianti, si deduxerimus a maximo,& Aemylio viris magnificis,quorum virtutes in re bellica imitatus est: Vitae gcnere, sacerdos est doceat uis

tura

Aetate , nam iuuenem quae decent, seni vitio sunt, & econtra. Sic Terei titas, amauit dum aetas tulit, hic dies artios mores postulat, Et Cicero, Affert aliquam depraecationem aetas,quae tum sust.. Quae autem circa res exiguntur aliqua cum ipso negocio continentur, alia vero in ipsius gestione negocin considerantur, causa, locus, tempus, se cultas, modus,quae circumstantiae sunt, sub primis continentur, nam a causa argum etamur, qu uatit inpulsione, aut ratiocinatione coactus aliquid nos fercisse dicimus, ut ira, amore, iracundia, vinolentis,audacia, metu, ambitu, spe, odio , aegritudine, imprudentia, ebrie tate, Vel ignorantia , quae quando advenis

54쪽

veniam conducunt.

Loco, facinora gestat hinc consis iideramus,si in loco plano, montano, βψ Publico , priuato, sacro, prophano frequenti, deserto, nostro aut alieno, pers Petrentur, neq; enim idem Vbim licet, Sic Cicero, Csdem in foro fecisti. Tempore,belli vel pacis, hyemali vel aestiuali, morbi, pestilentiae, noctu aut At pq interdiu. mFacultate, ut paucos a pluribus occidi, a vigilantibus dormientes, miratur tς

Modo,quum rei qualitas describitur, Amodo. Hunc modum Uirgilius obseruat in omnibus orationibus petitoriis. Altera diuisionis parte continentur vi tiρος quecun i argumenta sumuntur a Finistione, qualis haec esse debeat supra leti gimus.

55쪽

Proprio.

Ethimologia, quae simplex Vocis i n

terpretatio est, vetiloquium abal is di. citur, vel notatio, Ab Aristotele sym-holum , a qua argumentulum ducere licer, teste Bartholocin lib η: g. appellainta. ff. si certum petatur. ut Demosthesnes, A iusticia nomen obtinetis i udiccs, proinde ut iusta in iudiciis censetis prospicite, Genere,ad specie mconsutanda,nam data culcitra, de tota suppellectile actio fieri non potest, posito autem genere, nisi distributo, s ccies non ponitur, sed ablato, nulla restat specierum, Specie, ut iusticia est, igitur virtus, differim a rhetorica argumentat e, quod illa non urget, sed tantum persuadet, & forma appellatur, Haec vero necessario inducit per regressionem adge

Proprio, si risbile, Homo est,aut rus ibile, Leo, Parti

56쪽

Parilatone, quasti a toto integiali ad ruficioris suas partes Dialectici vocant, ut si quis ius ciuile dicat quid in legibus, senatus

consultis, rebus iudicatis, iuriiserito μrum authoritate, prstorum edictis, vel magistratuum more, ec aequitate, nysistit. . . 'Diuision e,quu in suas species genus diuiditur, de hoc nonnihil stupra. Sufficienti diuisione, ut siquis pociis γρος mniam non habuit nem inuenit, net mutuo accepit,constat eum n n credidissici . Simili, continentia est virtus, igitur . i.& abstinentia.

Dissimili, siquidem ea in quibus diis

serentia qualitatum percipitur, consesruntur, arguendo , non si isticia bon & voluptas, Causa efficiente, Hoc loco &Rhetores re Dialectici utuntur, nam asserta causia,effectus asseritur,illa qj negata illi 'inficiantur.

57쪽

Forma.

Repugnatibus.

Materia, qua deficiente effectus esse

non pollunt. Formam, ut rotundum est,ideo voσlubile. Repugnantibus, si quid uni contra; riorum itine tam est, reliquo contrario comparetur, ut amicitia est, igiturn cendi deest voluntas.

ipso nomine conseramus. Apposito Appositivis, ubi maiora ex minori hus, econtra, paria ex paribus consfirmantur.

Maiori. M aiori, adulterum occidere t icet initur & Ioris csdere. Mitiis. Minori , furem nocturnum occide, re permittunt leges, ergo oc latronem. Puri. Pari , parricidam lex occidit, propte. rea θc matricidam. Exemplo. E HKςmplo,quum authoritate vel caissu alicuius rem comprobamus aut insfirmamus, ut Eupolim dentes e saxo praecis

58쪽

praecipitem in in are dederunt, igitur in magistratum non inuehendum . Sic a poetarum fabulis,apologis, paroemijs, parabolis , proportione, quam graeci a

malogiam vocant, argumentationes trahuntur. His accedit postremo qui ab hue authoritate locus sumitur, quae nec niε ἡρὰ si affirmative valet. In hoc arguendi genere obseruandum precipue est, ne ultra crepidam sutor plures his addi potuerunt , sed quos quotidianus usus non requirit. Repertis itam locis,deii de nosse oportet, quomodo in argu mentatione ornate oc absolute poni debeant, quam apertam, simplicem, ocartificiosiam esse necesse est. Loci vero Qui Dei

ad qua siloes plerasin pertinet, sed alii a quibu:

liis aptiores qui ex causis effectis aut co quaestionis iue is sumatur,coie 'hirs conuentur,ad bus comedefinitionem vero, partium definiens nuritidi ratio. Ad tercium quaestionis gO nus, in quo quale sit queritur, cadunt .

suae in comparatione sunt memorata, . QNarto generi cur sit, omnes conuexniunt, qui coniecturae loci sunt. I schabes

59쪽

habes quae non alites are Etacleotis,Zensidis Helena, extantqscriptorum numero, scitu dignissina excerpi potui erunt, Ii vero quid dictum breuius re Periatur, tuae utilitatis rationem habis tam scies.

Urbe Regia Augusis Vindelicosum,

Henricus Steyner calcographus excudebat, Anno Millesimo quingentesimo tricesia molecundo,Die voto MensisAugtI , iuxZq.