장음표시 사용
171쪽
ter in filium seuerior,quam iudex, quae extitietum malebat quam cum ignominia vivum.1o Alia si litim claudum in aciem proficiscente Claudi . deducenι, Fili , inquit , singulo quoque gradunc virtutis memineris. Aliis claudicationis vitium solet sermidinem incutere : at haec monuit , ut ex ipso vitio sumeret animos ad retrifortiter gerendam: ita cogitans: nihil esse in fuga praesidi; claudo aut vincendum est , aut
Alia quum illi filius redijsset ex acie, atque
Tortirer, ex vulnere pedis vehementer doleret: Si virtutis , inquit, memineris δ fili, non solum non. dolebis, verum etiam bono futurus es animo. At vulgus matrum solet filiorum dolorem suis quaerimo nijs& laesa ymis exasperare, haec animauit ad dolori.tolerantiam -- . Lacedaemoniti quidam sic in bello vulnera Qxxixςx--, ut ingredi non posset, sed quadrupedum more ambularet, quum ob id derisus erubesce. ret, a matre reprehensus est his verbis Quanto praestabat fili de sortitudine gaudere, quam de stulto risu pudescere; Simile narrat Cicero de matre Sp. Calvi dij, verba mulieris sumens ex apophthegmate quod paulo ante praeces it. - ra . Alia e lupeum imponens filio sic illum ad-Fortiter. hortata est: Fili, aut hunc, aut super hunc: Laconica breuitate sentiens sic rem gerendam in
bello, aut ut victor clypeum referret,aut mortuus in eo domum reportaretur .
2 . Alia rursu , alio ad bellum proficiscenti clyFortiter. peum imponens: Hunc,inquit, tibi pater semper seruauit, proinde tu fac serues eundem,
172쪽
Alia filio dicenti, quhd breuem haberet gla 2σdium: Tu,inquit, adde gradum: significans ni- Argutta hil obsuturam gladij breuitatem, si propius ad
Alia quum audisset , quod filius sortiter in
praeliose geres occubuisset: Nimirum, inquit, fori xς meus erat. Non deplorauit mortem si ij, sed de virtute sibi gratulata est. Contra quum de altero au di siet, quhil ob timiditatem praelium detrectans saluus esset: Nimirum, inquit, non erat meus: sentiens non esse habendos pro liberis , qui a parentum institutione degeneransent. Alia quum audisset filium in praelio caesum: 27 Deponite illum, inquit, ut erat in ordine loca- Fortiteritus, eius si locum expleat frater tale robur animi, quam in paucis reperias viris. Non metuit orbitatem, modo vita patriae impenderetur. Alia quum in publica ,solennul; pompa au-28 disset filium in pratio quidem tulisse victoria, Fortite
sed ex vulnerum multitudine mori, coronam
non deposuit , sed glorians comitibus dixit rQuanto pu lchrius est amicae, in acie victorem occumbere, quam in Olympijs parta victoria vivere Quantum haec virago dissensit acqteris mortalibus,quibys persuasum erat, dijs proximum esse in Olympijs, serre palmam, quum
ibi non ageretur certamen virtutis, sed artis Ram pendiorum et tum nihil esse terribilius mor- re,neque quicquam esse tanti, quod vitae iactura sit emendum ' Hare nullam existimauit victoriam speciosiorem, quam quae patriae quae reretur, nec ullam mortem optabiliorsi, quanicum hac laude contigisset.
173쪽
eto Quum quidam sorori suae narraret , quam 5ἰmile a sortiter ipsius filius in proelio occubuisset: Qui xς p-g tum, inquit illa, de filio eqpi voluptatis tan- 'ε φῖμ' tu i doleo vicem, qui a tam honesta societate defeceris
3ς Quidam Lac nam misso nuncio solicitauit, radiς assentiretur ut ipsi sui faceret copiam . Cui illa respondit: Quum essem puella parenti obedire didici, idque seci: mulier autem sa- viro 'Itaq; si me inuitat ad honesta, viro meo primum rem aperiat... Virgo quaedam paupercula rogariti, quam' sponso dotem esset allatura: Pudicitiam , inquit, a maioribus traditam. Genero e profensa est eam esse pulchrE dotatam , quae mores incorruptos adserret ad nuptias. diee . L cqua rogata num ad virum accessisset , Non , inquit, sed ille ad me : Significans sese non libidinis causa commercium habere cum viro , sed parentibus ac legibus obtemperantem. Turpis simum enim est faeminae, si virum ad coitum solicitet.;3 Virgo quaedam clanculum corrupta, foetum Fortiter. extinxit, tam interim patiens dolorem,ut nullam ederet vocem , adeo ut parturiens, & patrem, & alios qui aderant, falleret Nam magnitudinem cruciatus turpitudo cum honestare coniuncta superauit: Generosi animi erat,q:iod ignominiam pati non posset et factum ipsum habebat turpitudinem, quam ut e flugeret, nixus, in quibus aliae mulieres solent mi-- seras voces edere, silentio perpessa est. Geneto- ' Alia quum venderetur,interrogata quid sciae ret : Fide is inquit , est e. Existimabat fidem
174쪽
an famula quovis opifico e sie melius. Alia similiter captiua quum interrogaretur 3ν quid sciret: Probe , inquit , regere domum. Et haec non vulgaris ars est in muliere . Quaedam a licita ore interrogata num es set futura proba si ipsam emeret: Etiam, inquit , si me non emeri S. Alia quum inauci nne praeco rogaret illa , quid sciret: Libera inquit, esse: significans se- ,hi disse captivam quidem esse , caeterum ad illibe' viro pararalia iussa non pari uram. Itaque quum ense H 6. apo.ptor imperasset, quaedam non conue rientia li 36.37. Siberae. Plorabi , inquit, qui tibi ipsi tale inuideris possessione , iisqxque bi necem conscivit. Age sistrata quum Agidem filium exanimem - νiacentem videret, exosstulata faciem dixit, Ni gin. mia tua b fili bonitas, nimia mansuetudo & hu apo. H.
manitas te simul &nos perdidit. 38
Noliebatur enim Agis facinus sane praecla 3 rum, sed inuidiosum nimirum ut degenes antes Lacedaemoniorum mores ad pris eam illatia seueritatem reuocaret. lnterim dum studς toffendere neminem, & gratificari omnibus, semet ipsum in exitium coniecit.
Eadem laqueo guttur ingerens: In hoὸ tan- 3 stum, inquit, Spartae utilis sui Doluit gener6- Pietas taesa foeminae , quod filio non Iicuit de patria , P xii-
quemadmoduni voluit, bene mereri. Cum Thebani irrupissent in Laconicam de inter captiuos, captiuasq; multos etiam abdu seruoraxi lent helotas, iusserunt illos I erpandri, Ale turba. manis, ac Spendonis Laconica carmina cane' .re: illi recusatat,dicetes id nolle filias heril es:
175쪽
arum autoritas,quam iussa victoris. Hinc probarunt quidam esse verum , quod vulgo diceretur: liberum Spartae maxime liberum esse . contra maxime seruum. Ita Plutarchus in νita Lycurgi. a Theano estem induens casu brachium nudavit, cuidam autem dicenti, o pulchrum brachium : At non publicum, inquit. Admonens i uni pulchrum esse, non ciuibu .&laudibus illius in temperantiam notans,qui alieni corporis nimium curiosus spectator esset.
, Non dubia ess, quin Chilo Lacedaemonius,
qui sertur unus de numero septem Graeciae sapientum in apophthegmatis Laconicam indo lem retulerit, quanquam scriptorum, ut opinor, vitio, non habent eandem gratiam, quae Idem tri illi tribu situr. Diogenes Laertius haec illi ascribuliuxat bit: Fratri querenti , quod Eph 'rus ipse non crearetur, quum ille esset: Ego inquit, iniuriai.' serre noui, tu non, significans neminem esse idoneum magistratui,qui non possit dissimulare multa praeter aequum & bonum facta, iuxta illud , ἄρχον απουνον καὶ καδικωs , . t.' Prin- ceps aequa & iniqua pariter audias. l, Ab Aesbpo interrogatus, quid ageret Iupi- vieissitu respondit, Excelsa deprimit, depressa ex-: doletu. tollit: indicans arbitrio numinis res hominum sorsum di deorsum volui, reuoluique. Inte
176쪽
Interrogatus qua re docti precellerent in sloctos: Bona: inquit, spe. Doctos autem appet virtutis labat, honestis legibus ac moribus institutos, prymi .ct iuxta rectam institutionem vitam agentes. Hi caeteris rebus pares hoc uno superant improbos, quod post hanc vitam sperant recte faciorum praemia . Nam Lacones existimabant egregios viro post ob tum in vitam beatam tran latos fieri diuq s.
Dicere solet, quid Lydius lapis est auro, id qaurum esse homini. Lapis enim index astrictu prodit quale sit aurum, ipsum autem aurum arguit, quale sit hominis ingenium. iuxta illud, Magistratus virum arguit. lam grandaevus dicebat se sibi nullius fa scti conicium esse, cuius poeniteret, uno exce- 'Conscio pto, quod quum et set ascitus arb ter , ut iii ter duos amicos finirex controuersiam , nec '' quicquam vellet aduersus leges facere,persuasit alteri amico, ut ad alios deferret arbitrium. Hoc pacto & legem seruauit & amicum. Hic scrupulus non nihil mouebat senis animum , quod perfecte virtutis fuisset, nullo metu a regula legii de nectere, nee illius amicitiam ma- igni facere, qui ob sententiam secundum leges, non secundum ipsum datam, desineret amicus
Quidam quorum est A. Gelliuς , huic tribuunt& illud. Sic ama tanquam osurus, sic o- deris tanquam amatur us. Hoc dicto admonuit nec simultates tam acriter exercendaS, Vt praecludatur omni gratiae reditus, nee amicis adeo Mψει fidendum, ut illis committas, quo si fiant inimici, possint te perdere. .
177쪽
Docebat neminem conuit ijs lacessendum rne si dixerimus, quae lubet, audiamus v cimittaquae dolent: Habet enim S maledicendi mor-bu, suain voluptatem,sed quae plerumque male audiendi summo dolore pensatur. Huc allusit M. Tullius, Salustio comminans sore, ut si quam voluptatem male dicendo cipisset, eam math audiendo perderet. Dicebat, non committendum ut lingua precurreret animum : admonens prius cogitandum quid loquaris, quam lingua prorumpat in verba. Nescit enim vox missa reuerti. Cogitatio prior potest corrigi posteriore meliore, ut habet p. ouerbium, vox non item. 9 Damnum aiebat turpi lucro praeferendum . I uerum Nam illud semel dolere, hoc semper iactura quς rei sarciri potest, fama contaminata vix v*quam diluitur. Res amissa exiguo tempore dolet, celeris conscientia semper cruciat,animum, a laque lucrum scelere partum , damnum est , non lucrum. Non esse tentanda quae seri non possunt. ιQuaedam honesta sunt ac magnifica, sed ma- snQR ip malo tentatur, si nequeas perficere. Itque haec est praecipua pars boni consultoris, dispicere no solum, quid per se optimii sit, sed quid pro temporu ra ione possit obtineti. 31 Rogatus, quid esset dissicite: Arcanum, 'n- silentia quit, reticere. Tanta est linguae omnium maxivolubilis incontinentia, quum alioqui nihil videatur facilius quam silere. Loquiei pr*ςipikb t, linguam quum alias semias in eo per, tum praecipuian conuiuio continendam ,
uiuio. quod illic cibus & potius invitet ad intemps
178쪽
APOPHTH. LIB. II. I 59'antiam . Porro ubi plus est periculi, ibi maior est adhibenda cautio.
Nulli minandum esse , non solum qu dd id
mulierum videatur esse potius quam viroru , Minain- verum etiam quod minitari ei, cui velis noce utili , ire,est inimicum admonere, ut sibi caueat, tibique ipsi l 'dendi facultatem,adimere . Amicis autem minari parum est humanum : Recte tamen minamur, quoties aliquem hoc remedio correctum esse cupimus,& hac paena decreuimus esse contenti.
Promptius ad amicorum aduersam sortunam, quam ad res secundas accurrendum Re- Amis iabus prosperis aduolant , quilibet etiam minus amici: qui adsunt reflante fortuna , hi vere . sunt amici. Uxorem humilem modico apparatu ducen I sdam, pro coniuge dominam accersas do- VXor hiimum: bat enim dotata venit puella, quae pudicitiam & honestos mores secum adfert. Pro inde hoc erat unum ex Laconicis institutis, ut virgines sine dote nuptum irent. Vetabatur de mortuis male loqui,quod ignauum videretur eos incessere lingua, qui re- Μortuis spondere non possunt, ac turpe esiet cum um- P rcen'bris a claruis luctari. Nam id est quodammo, do sepultum refodere. Docebat honorem a iunioribus habendum a senectuti, ut ipsi facti senes ab alijs habeantur taenect in precio. Ea res geminam hahebat utilitatem. h Qx
bi quidem, ut senum autoritas ac reuerentia' '
temperabat aetatem lasciuam a peccando: ita senes cauebant,ne quid committerent,quo iu- lvenibus, vel ob ineptam ludi rio posset este ,
179쪽
vel ob turpitudinem perniciosi : sed inter on 'nes iuuenes, omnes i ea esset reuere tia,quae inter parentes, ac liberos. et 8 Admonebat secundis rebus elato non a P 3nsolen plaudendum nec arridendum. l nfelix 'licitas est,quq hominem reddit insistentiorem eoque non plausum meretur,sed lachrymas: graui un. que peccant , qui docent insolentiam , quam qui utuntur. saepe populus clamat in auaritiam ac tyrannidem principum, quum ipse doceat illos haec vitia. Quidam codex Graecus habebat et τυχόντι ειμ' ε' 'λαν in*licem non esse irridendum , siue in 'lici non insultandum: id enim extrema' est inhumanitatis .i; Docuit potentiae adiungendam mansuetudiΜodera nem , ut a suis non tam metum extorqueat , h. quam impetret reuerentiam. Reuerent ae comes est amor, metus, odium. Amari autem non solum honestius est, veru metiam tutius. o Admonebat ut suq quisque domui bene praeesset. Primam enim curam debemus familiaribus: nec idoneus videtur administrandae Rei- pub. qui priuatam recth gubernare nescit. Do - mus enim nihil aliud est, quam parua ciuitas. Vincendam iram , qudd is affectus sit caeteri ris potentior,quem superare sortius est,quam hostem armatum dei jcere et nec minus exiiij mortalibus fit ab ira, quam ab hoste . - . Divinationem non esse detestandam, quod is min/ deorum inu uus esse crederet, quq ratio
ne percipi possit ab homine insigni virtute pret
dito. Nam ipse praedixisse fertur,futurum, ut ex insula Cythera summum malum oriretur Lacedaemonijs, cili is situm, naturamdue cum
180쪽
nidicit set: Vtinam, inquit, haec aut nunquam uilset, aut simul ut nata fuit, subuessa milia set. Nam Demaratus Lacedaemone profugus Xerxi suasit. V in ea insula classem haberet rac pian Graeciam subegisset Xerxes, si Demarati consilium fuisset sequutus Post Nicias ea potitus statuit illic praesidium Athen ensium, S i acedaemonios multis cladibus afflixit. Fertur st hoc illius nomine, in via non pro- 22 perandum. Ex incessu colligitur animus, pr. Mores inceps arguit praecipitem. nimium, lentus igna- Publico. uum. Decet autem in publico ompositis esse ' moribus. Fpriaste deteiruit a praecipiti consi- 'lio. ς ς Huie similium est, inter loquendum non es 1 1e mouendam manum . Id enim esse vecor . 'dium. V nde S in Hebraeorum prouerbiis est,
diuitum digito loqui. Monuit obtemperandum legibus : hoc ad principes praecipve pertinet, qui se credunt L u au legibus. Nec aliun e magis sorent toritas. Respub. quam si legum viseat autoritas. Nec ibi tyrannis oriri potest, ubi ex arbitrio priscarum legum geruntur omnia . . .
Dicebat adamandam esse quietem,quoties . datur honestum ocium, iuxta illud iri,Mα xia Ocium . Nihil enim vel tutius, vel iucundius. Nullum autem negotium periculosius, quam bel
Quin & illud huic ascribitus,Caue tibi iti Isi. FUrtasse' legendum,caue te ipsum, siue a te- Cyμ i' lipso, siue obserua teipsum : Nais Graece est, ' i